WTCB

De nieuwe TV 281 over akoestische isolatie tussen woningen

De onlangs door het WTCB gepubliceerde Technische Voorlichting (TV) nr. 281 gaat dieper in op de lucht- en contactgeluidsisolatie tussen woningen. Dit uitgebreide onderwerp wordt behandeld in zo’n 280 bladzijden. Andere belangrijke aspecten van de akoestiek in woongebouwen, zoals de gevelgeluidsisolatie en het beheersen van nagalm, trillingen en installatielawaai, vallen buiten het bestek van dit document. Gelukkig is de TV 281 zodanig opgevat dat u snel de benodigde informatie kunt vinden, zonder het volledige document te moeten doorlopen.

Men kan verschillende families van bouwconcepten onderscheiden: massieve concepten, concepten met onderbroken vloerplaten, concepten met doorlopende vloerplaten en dragende, ontdubbelde muren... Het volstaat om in de TV de sectie over het bouwconcept in kwestie te consulteren om de gevraagde informatie te vinden.

De verschillende bouwconcepten worden verder geïllustreerd in de bijlagen aan het einde van de TV en dit, aan de hand van een 3D-tekening, een beknopt overzicht van de opbouw, een

DE TV 281 BEVAT EEN HELE REEKS GEDETAILLEERDE

SCHEMA'S om de

verschillende mogelijke bouwconcepten te illustreren.

gedetailleerde beschrijving via ‘checklists’ en een rubriek met speciale aandachtspunten. Bijkomende akoestische achtergrondinformatie omtrent funderingen, zwevende vloeren, voorzetwanden en dergelijke meer is terug te vinden in een afzonderlijk hoofdstuk.

Normatief kader

De TV 281 geeft een samenvatting van de regels van goed vakmanschap uit de norm NBN S 01-400-1. Deze eisen zijn van toepassing op alle woongebouwen op het Belgische grondgebied waarvoor de bouwaanvraag ingediend werd na het in voege treden van de norm.

In de norm worden drie klassen met prestatie-eisen gedefinieerd: • klasse C (laagste akoestischeprestatieniveau): minimale akoestische bescherming van de gebruikers.

Dit kwaliteitsniveau is een economisch compromis met akoestische eisen die erop gericht zijn om een ruime meerderheid van de gebruikers tevreden te stellen • klasse B (middelste akoestischeprestatieniveau): hogere bescherming dan in klasse C, met verbeterde prestaties voor een aantal akoestische eigenschappen (bv. gevelisolatie, geluidsisolatie tussen woningen, contactgeluidsisolatie...) en/of een betere bescherming tegen het lawaai van technische installaties • klasse A (hoogste akoestischeprestatieniveau): zeer hoge akoestische bescherming van de gebruikers. Dit niveau verzekert het comfort, ook wanneer er ietwat hogere geluidsniveaus gegenereerd worden (bv. door muziekinstallaties, tv’s, muziekinstrumenten...). Men hoeft zich dus minder zorgen te maken over het feit dat de buren hiervan hinder zouden ondervinden.

Zo zijn de eisen voor rijwoningen strenger dan voor appartementen. Tussen twee nieuwbouwrijwoningen is het minimaal vereiste prestatieniveau immers klasse B, terwijl voor appartementen de klasse C volstaat.

Lucht- en contactgeluidstransmissie tussen twee ruimten

Luchtgeluiden ontstaan in de lucht en worden via luchttrillingen doorgegeven aan de gebouwstructuur (bv. stemgeluid, geluid van radio, televisie en verkeer). Contactgeluiden zijn het gevolg van het contact tussen voorwerpen en bouwelementen en veroorzaken een rechtstreekse trilling van de gebouwstructuur (bv. loopgeluiden, impactgeluiden als gevolg van het verschuiven van klein meubilair of van vallende voorwerpen...).

Het geluid dat aanwezig is in een ruimte kan niet alleen door directe verticale transmissie doordringen naar de aangrenzende ruimte, maar ook via verschillende flankerende transmissiepaden. De in de TV 281 voorgestelde bouwconcepten kunnen hiervoor een oplossing aanreiken. •

HOE KAN MEN DE TV 281 VERKRIJGEN?

De Technische Voorlichting nr. 281 is enkel beschikbaar in pdfformaat en kan gedownload worden via de website www.wtcb.be onder de rubriek ‘Publicaties en tools’. Het gaat hier om een interactieve pdf, met talloze links om gemakkelijk door het document te kunnen navigeren.

WTCB

Een vloer doorboren en verstevigen in alle veiligheid

Bij het doorboren van een vloer, bijvoorbeeld voor de uitvoering van een trap, zijn er een aantal regels die in acht genomen moeten worden. Het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) geeft hierna een overzicht van de belangrijkste regels van de kunst.

Alvorens een vloer te renoveren of de structuur ervan te wijzigen, moet de staat van de vloer gecontroleerd worden en dient men na te gaan of deze in staat is om de verwachte gebruiksbelastingen op te nemen. Indien de vloer verstevigd moet worden om de doorboring ervan toe te laten, dan moet deze eerst afgestempeld worden om de stabiliteit ervan te waarborgen.

Kernboringen en doorboringen voor de doorgang van speciale technieken

Speciale technieken zoals water, elektriciteit, ventilatie enzovoorts vereisen verticale doorboringen doorheen de vloer. De diameter van deze uitsparingen varieert van enkele millimeters tot ongeveer 30 cm. Alvorens een doorboring of kernboring uit te voeren, dient men na te gaan of er zich in de doorgang geen wapeningen, circuits of leidingen bevinden. Hiertoe kan men zijn toevlucht nemen tot speciale inspectie-instrumenten.

Wanneer het beschermde volume doorboord wordt, dan moet er ook bijzondere aandacht besteed worden aan de luchtdichtheid en het behoud van de gewenste akoestische prestaties. Als maximale afmeting die gerespecteerd moet worden bij gebrek aan een bijzondere versteviging, geven sommige fabrikanten voor rechthoekige uitsparingen in betonnen welfsels de waarde van 100 x 40 cm op. Voor grotere uitsparingen dient men de vloer te versterken met een raveelconstructie uit staal of gewapend beton.

Grote uitsparingen creëren

Vooraleer men overgaat tot de uitvoering van een opening in een vloer, dient men voldoende inzicht te hebben in de manier waarop de vloerconstructie ontworpen is. Vervolgens kunnen de bouwstempels op de lager gelegen verdieping aangebracht worden. Dit is een noodzakelijke voorwaarde om een deel van de vloerconstructie te kunnen demonteren. De stempels moeten rondom de voorziene opening vastgezet worden tussen houten balken en dit, zo dicht mogelijk bij de rand.

De vloer kan op verschillende manieren opgebouwd zijn: met een houtskelet of een metalen structuur, uit ter plaatse gestort gewapend beton, uit welfsels van gewapend of voorge-

Schema’s voor een opening parallel met of loodrecht op de vloerbalken. Indien de vloer opgebouwd is uit beton, dan kunnen de verstevigingsbalken uit staal of gewapend beton bestaan.

Grote uitsparing voor de uitvoering van een trap.

(foto : Adobe Stock)

spannen beton... Het maken van een opening betekent in alle gevallen dat er een relatief groot deel van de draagstructuur van de vloer doorgezaagd wordt en dat de rest van de constructie verstevigd wordt. Het soort versteviging dat aangebracht moet worden, is afhankelijk van de grootte van de uitsparing en de plaats ervan in de vloer, zoals blijkt uit de schema’s van afbeelding 2. Indien meer dan één dragend element van de vloer doorgezaagd wordt, dan dient men een stabiliteitsbureau in te schakelen voor een nauwkeurige dimensionering van de te voorziene versteviging.

Een houten vloer stijver maken en verstevigen

Houten vloeren zijn gevoeliger voor vervorming en trillingen (bv. door beloping). In functie van het door de gebruiker aanvaardbaar geachte niveau van vervormbaarheid en trillingscomfort kan er een geschikte opbouw van de vloerconstructie gekozen worden. Om de stabiliteit tijdens de werken te waarborgen en onaanvaardbare blijvende vervormingen te voorkomen, moet de vloer afgestempeld worden.

De stijfheid van een houten vloer kan 1,5 tot 2 maal verhoogd worden door een verdubbeling van de balken door middel van houten kinderliggers met steunen aan de uiteinden. De stijfheid kan ook (tot 5 maal) verhoogd worden door een versteviging met metalen platen over de volledige lengte van de balk en M12-bouten om de 50 cm. Ten slotte kan er ook een betonplaat van 50 mm aangebracht worden, die door middel van metalen deuvels verbonden wordt aan de houten vloer, wat de stijfheid tot 8 maal kan verhogen. Het type versteviging wordt gekozen in functie van de beoogde prestaties, het akoestische comfort en de eisen op het vlak van brandveiligheid. Ook de beschikbare vrije hoogte onder het plafond kan de keuze beïnvloeden. •

REFERENTIE

De WTCB-Dossiers 2022/1.9. Enkel dit originele artikel van de hand van ingenieur A. Skowron, hoofd van het laboratorium Structuren en bouwsystemen van het WTCB, geldt als referentie.