1. Begrip, ontstaan en situering van het milieurecht en het milieubeleid 1.1 Begrippen milieurecht en omgevingsrecht Milieurecht is dat deel van ons recht dat betrekking heeft op: de bescherming het beheer en het behoud van ons leefmilieu. Onder milieu wordt verstaan de fysische en biotische leefomgeving, of zoals art 1.1.2. § 1 van het milieubeleidsdecreet het bepaalt: “de atmosfeer, de bodem, het water, de flora, de fauna en overige organismen andere dan de mens, de ecosystemen, de landschappen en het klimaat”. De term milieurecht deed pas zijn intrede in 1970. De ontwikkeling van het milieurecht verliep chaotisch en stormachtig. In 1975 kende het “Juridisch Milieucompendium”, uitgegeven door de Stichting Leefmilieu, 4 banden, 20 jaar later kende het reeds 14 banden, en anno 2009 zijn er 33 banden ! Het milieurecht is op pragmatische wijze gegroeid naar aanleiding van concrete problemen en incidenten in een steeds complexer wordende wereld (zie verder: ontstaan). Het milieurecht komt bovendien tot stand op alle niveaus waar normen kunnen tot stand komen: internationaal (zelfs op mondiaal vlak), in het kader van de E.G., federaal, regionaal, en zelfs lokaal (provinciaal en gemeentelijk) - (zie verder: bronnen en bevoegdheden). Men kan grosso modo het milieurecht groeperen rond twee kernen: de oudste kern van het milieurecht beoogt de bescherming van de gezondheid en het welzijn van de mens, in de mate dat deze nadelig beïnvloed kunnen worden door het fysieke milieu. Het is het milieuhygiënerecht. De milieuverstorende factoren worden gecontroleerd en genormeerd. Het milieuhygiënerecht voorkomt en bestrijdt hinder. Bodem, lucht en water worden beschermd omdat zij essentieel zijn voor alle leven en meer specifiek voor de gezondheid van de mens. het milieu moet niet alleen worden beschermd tegen hinder (negatief aspect), maar het bestaande moet ook worden behouden en beheerd (positief aspect). Dit is zo voor de beschikbare ruimte rondom ons, voor ons cultureel erfgoed, voor de grondstoffen in de bodem en in de zee, voor de landschappelijke diversiteit, voor de fauna en flora (het milieubeheersrecht). Het beheer en de invulling van de ruimte rondom ons maakte het voorwerp uit van een sterk aanleunende discipline: het ruimtelijk ordeningsrecht.