WAAR OF NIET WAAR?

HET WAAR OF NIET WAAR SPEL

LEKKER THUIS MET EEN ENKELBAND EN ANDERE MOOIE VERHALEN

Terug naar huis! Eindelijk, na heel veel jaren weg, mag je terug naar Nederland. Het land van melk en honing waar alles goed geregeld is. In de gevangenis zingen vaak al de mooiste verhalen rond. Helaas blijkt lang niet alles waar te zijn. Comeback laat zien welke verwachtingen terecht zijn en welke niet. Speel het spel mee en word je bewust van wat je te wachten staat.

TEKST: Marjolein van Rotterdam

TAXI NAAR HUIS Fijn dat je er weer bent! De taxi staat voor. En anders staat er wel iemand met een treinkaartje voor je klaar. Als je aankomt op Schiphol is in elk geval het vervoer naar huis geregeld.

Het is niet waar. Nogal wat mensen die terugkeren na een buitenlandse detentie staan verloren op Schiphol. Als er geen familie is of iemand anders uit de achterban dan sta je daar. In je uppie en vaak zonder geld. Er is een noodoplossing: op Schiphol naar Schiphol Social Works (SSW) of het Leger des Heils gaan. Je kunt naar ze vragen bij de marechaussee.

‘Je staat er echt niet helemaal alleen voor’

VOORRANG VOOR EEN HUIS Als ex-gedetineerde krijg je een woning of heb je in elk geval voorrang boven andere woningzoekenden. Dit hoort bij de re-integratie.

Helaas is dit niet waar. Je krijgt geen woning en geen voorrang als je uit buitenlandse detentie komt. Hoe zwaar je het ook hebt gehad. Wat wel kan: Bureau Buitenland kan je tijdens je detentie helpen bij het inschrijven als woningzoekende en je aanmelden voor nazorg bij de gemeente (zie onder Gratis Geld). Overal in Nederland zijn de wachtlijsten voor een huurwoning lang. Slim dus om je lang voor je vrijkomt in te schrijven als woningzoekende.

DE BESTE MEDISCHE HULP Als je ziek, verslaafd of in de war terugkeert naar Nederland word je geholpen. Nederland heeft tenslotte een van de beste gezondheidszorgsystemen ter wereld.

Het is een beetje waar. Nederland hoort samen met Noorwegen en Australië tot de best presterende landen als het gaat om de gezondheidszorg. Het is niet waar dat je automatisch geholpen wordt en je er zelf niets voor hoeft te doen. Op eigen houtje hulp vinden kan lastig zijn. Nederland heeft een woud aan instanties. Voor verslavingszorg zijn er bijvoorbeeld volgens zorgkaartnederland.nl 268 organisaties. Vraag dus hulp bij het hulp zoeken! Ook hulp bij het vinden van medische hulp hoort bij de nazorg door de gemeente (zie onder Gratis Geld).

GRATIS GELD Iedereen die Nederlander is en terugkeert naar zijn land krijgt automatisch een uitkering.

Niet helemaal waar. Niemand hoeft in Nederland om te komen van de honger maar automatisch gaat het niet. Het moet wel echt duidelijk zijn dat je niets anders hebt en een uitkering schept ook verplichtingen. De gemeente gaat over de uitkeringen. Voor je teruggaat naar Nederland kan Bureau Buitenland (BB) je aanmelden bij de gemeente voor nazorg (maar alleen als je daar toestemming voor geeft). Onder nazorg valt bijvoorbeeld hulp bij het verkrijgen van een identiteitsbewijs, oplossen van problemen met geld, het zoeken van een school, opleiding of werk, het vinden van een slaapplek, en het oplossen van schulden. De gemeente waarmee je binding hebt kan je daarbij helpen. Om alles soepel te laten verlopen is het belangrijk dat je op tijd de datum van je ontslag doorgeeft aan je vrijwilliger van Bureau Buitenland.

TERUGKEER MAAKT JE STRAF KORTER Als je het laatste deel van je straf in Nederland uitzit en dus met de WETS of de WOTS terugkeert, betekent dat dat je straf korter wordt: in Nederland hoef je niet zo lang in de gevangenis te blijven als in het buitenland.

Niet waar. Meestal is je straf even lang. Soms is het zo dat je in Nederland een langere straf uit moet zitten omdat in het land van herkomst andere regels gelden (zoals vrijkomen na de helft van de straf).

TOPHULP IN DE NEDERLANDSE CEL

In de Nederlandse gevangenis word je geholpen met alles. Je casemanager regelt er alles voor je.

Niet waar. Er wordt veel zelfstandigheid van je verwacht in de Nederlandse gevangenis. Er is een R.I.C. ( Re-integratiecentrum ) waar je zelf diverse zaken kunt regelen zoals het maken van een CV, het treffen van een betalingsregeling, aanmelden bij woningnet, reageren op woningen etc.

ELK WEEKEND MET VERLOF Als je met de WETS of WOTS terugkeert en de laatste jaren van je straf in Nederland uitzit, mag je tenminste elk weekend met verlof.

Helaas ook niet waar. Verlof kan alleen vanuit een plusprogramma en is gericht op re-integratiedoelen, zoals het vinden van werk. Tijdens een re-integratieverlof mag je bijvoorbeeld solliciteren. Alle trajecten zijn maatwerk, het gaat om wat jij nodig hebt om succesvol te re-integreren in de maatschappij.

LEKKER MET EEN ENKELBAND OP DE BANK Als je doorstroomt naar een Nederlandse gevangenis voor het laatste deel van je straf, hoef je niet meer echt de cel in maar mag je je straf lekker thuis gaan uitzitten met een enkelband.

Niet waar. Veel gedetineerden denken dat ze de straf verder thuis kunnen uitzitten met een enkelband. Dat is helaas niet zo.

JE STAAT ER ECHT HELEMAAL ALLEEN VOOR Als teruggekeerde ex-gedetineerde sta je er alleen voor, en is er geen enkele instantie die je kan helpen.

Niet waar! Het meeste werk moet je zelf doen als je je leven weer op de rit wilt krijgen. Maar er zijn organisaties – behalve de gemeente – die je hierbij kunnen helpen. Soms met vrijwilligers die ook lotgenoten zijn. SurAnt, Gevangenenzorg Nederland, Exodus en Humanitas bieden alle vier hulp aan ex-gedetineerden. Andere organisaties kunnen je helpen met bijvoorbeeld werk of schulden. Frans Douw (zie het verhaal over geweld) heeft een stichting opgericht die je kan helpen bij het vinden van de weg naar de juiste hulp. www.herstelterugkeer.nl ■