NIEUWS BUITENLAND

OORLOG IN OEKRAÏNE

ANP

In de eerste paar maanden na de Russische inval in Oekraïne op 24 februari is veel gebeurd. We zetten de belangrijkste gebeurtenissen op een rij.

DE AANVAL

In de vroege ochtend van donderdag 24 februari trekt Rusland Oekraïne binnen. President Poetin zegt dat het een korte ‘speciale operatie’ is om de Oekraïners te bevrijden van de nazi’s. Oekraïne zou genocide plegen op het Russisch-spre-

ANP

Kyiv

ANP

kende deel van de bevolking. Het wekt verbazing: de Oekraïense president Volodimir Zelenski is zelf joods, dus hoe kan hij dan een nazi zijn? Mogelijk écht de bedoeling van Rusland: van Oekraïne een gehoorzame bufferstaat maken tussen Rusland en het ‘vijandige Westen’. Van verschillende kanten trekt het Russische leger op. In het noorden vertrekt een 60 km lange colonne met vrachtwagens en tanks richting Kyiv. In het oosten wordt een begin gemaakt met de ‘bevrijding’ van de provincies Donetsk en Loehansk die Rusland net voor de speciale operatie als zelfstandige republieken erkend heeft. In die twee provincies wonen veel Russen. In het zuiden wil Poetin de hele kuststrook aan de Zwarte Zee innemen. Dat geeft hem het voordeel van een landverbinding met de in 2014 geannexeerde Krim, het schiereiland aan de kust van Oekraïne.

OORLOGSMISDADEN

Direct na de inval reageren veel landen en internationale organisaties ontzet. Wereldleiders kondigen sancties aan, de EU gaat wapens en munitie leveren, iets wat in de hele geschiedenis van de Unie nog niet is voorgekomen. Zweden en Finland voelen zich bedreigd door de uitbreidingsdrift van Poetin en willen versneld toetreden tot de Navo. De weerstand van de Oekraïners is onverwacht fel. Ze zijn gemotiveerd, kennen het terrein en zijn flexibel. Het veel grotere en op papier sterkere Russische leger is dat allemaal niet en boekt weinig of geen vooruitgang. In het noorden trekt het Russische leger zich uiteindelijk terug. Kyiv is niet ingenomen. De terugtrekking gaat gepaard met wrede oorlogsmisdaden. Op 3 april maakt de burgemeester van Boetsja (een voorstad van Kyiv) bekend dat in zijn stad burgers zijn gemarteld, verkracht en omgebracht. Meer dan 300, vaak verminkte lijken worden gevonden. Veel slachtoffers liggen op hun buik, de handen op hun rug gebonden. Het Russische leger richt zich nu op de volledige inname van de Donbas (de twee provincies in het oosten) en de landverbinding naar de Krim. Met name de stad Charkov in het oosten en Marioepol aan de Zwarte Zee worden zwaar met raketten bestookt. Woonblokken, een kinderziekenhuis, een kraamkliniek en een theater waar tussen de 600 en 800 burgers schuilen, worden aan puin geschoten.

Zoals in elke toespraak die de Oekraïense president houdt voor volksvertegenwoordigers, heeft Volodimir Zelenski ook voor Nederland iets op maat gemaakt. Hij verwijst naar het bombardement op Rotterdam. Hij verbindt dat aan de lotsverbondenheid van Oekraïne en Nederland en Europa. Als we niet uitkijken zullen meer steden in Europa worden als Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog. 'Oekraïne is slechts het begin.' Zelenski vraagt om sterkere sancties en meer wapens. Zijn krachtigste pleidooi bewaart hij tot het laatst, schrijft de Volkskrant. Hij weet dat alle kabinetten-Rutte fel tegen elke EU-uitbreiding waren. 'Jij weet dat ook heel goed, vriend Mark', zegt hij. 'Ons EU-lidmaatschap is van jullie afhankelijk.'

ANP

De Oekraïense president Zelenski

ZELENSKI SPREEKT OOK TOT NEDERLANDS PARLEMENT

De Russen maken Marioepol compleet met de grond gelijk. De oorlog verergert intussen verder: Poetin bedreigt via de Russische staatstelevisie het Westen; het Westen gaat steeds meer zware wapens aan Oekraine leveren. Steeds meer Oekraïners ontvluchten hun land. Op 8 mei zijn het er 5.890.875. De meesten van hen vinden onderdak in Polen. Ongeveer even veel mensen verlaten huis en haard – voor zover nog aanwezig – maar blijven in eigen land.

SANCTIES VOOR RUSLAND

Hoe maak je het Rusland onmogelijk een oorlog te blijven voeren zonder zelf betrokken te raken en een Derde Wereldoorlog te ontketenen? Voor die vraag zien de westerse landen zich gesteld. Het antwoord is: economische strafmaatregelen, sancties. Een dag na de inval worden de Europese tegoeden van Rusland bevroren. Op 26 februari meldt de Europese Commissie dat Rusland uit het internationale betalingssysteem SWIFT wordt gezet. Dit betekent dat Russische banken (bijna) geen internationale betalingen meer kunnen doen. In de week na 24 februari wordt Rusland ook uit allerlei andere organisaties gezet, sportieve, culturele, en politieke. Ook bedrijven vertrekken uit Rusland, waaronder populaire winkelketens. Ongeveer elke week komen er sancties bij. Op 7 april wordt het vijfde Europese pakket afgekondigd, direct na het bloedbad in Boetsja. Het enige wat nog niet onder de sancties valt is de import van Russisch gas en olie. De EU laat kort hierna wel weten dat ze voor 2030 van het Russisch gas af wil.

ZELENSKI: DE EERSTE ONLINE OORLOGSLEIDER

De vastberadenheid van de Oekraïners in de oorlog krijgt meteen na de inval een gezicht: dat van hun president Volodimir Zelenski. ‘Hij heeft de kracht van sociale media aangewend om de eerste echte online oorlogsleider in de geschiedenis te worden’, schrijft de Harvard Political Review. Zelenski is dan ook voortdurend in de lucht. Vanuit zijn bunker stuurt hij filmpjes naar zijn landgenoten. Gehuld in legergroene vrijetijdskleding, snel, en motiverend. Ook aan het buitenland wordt gedacht. Via een videoverbinding spreekt Zelenski in korte tijd een hele reeks parlementen toe. De toespraken helpen om de internationale steun verder te vergroten.

TERUG NAAR HET ‘OUDE NORMAAL’

Twee jaar na het begin van de pandemie, zijn er nog steeds hoge besmettingscijfers in

de meeste westerse landen, maar nemen de sterftecijfers voor corona af. Vooral bij wie is ingeënt. Het leven gaat dan ook bijna overal weer richting het ‘oude normaal’. Er wordt gereisd en gefeest, avondklokken en mondkapjes zijn afgeschaft. Alleen de houding over thuiswerken is een beetje veranderd. Veel bedrijven vragen werknemers om niet alle dagen meer naar kantoor te komen. Zelfs Nieuw-Zeeland, dat de grenzen bijna twee jaar dichthield, zet voorjaar 2022 de eerste stap naar een heropening van de grenzen. Als eersten mogen de Australiërs komen. Het land was tijdens de pandemie uiterst voorzichtig. Als een van de weinige landen in de westerse wereld hadden ze een succesvolle coronastrategie, schrijft Trouw. De grote sterftegolven zijn het land bespaard gebleven door kordaat en snel optreden van premier Jacinda Ardern.

Terwijl ongeveer overal ter wereld de coronamaatregelen worden afgeschaft,

gaan in China miljoenensteden in lockdown. In Shanghai is de lockdown totaal: niemand mag naar buiten, niet om boodschappen te doen en niet om de hond uit te laten. Alleen voor een coronatest mogen mensen heel even de deur uit, eens in de drie dagen. Wie positief test, moet naar een quarantainekamp. In de Chinese hoofdstad Beijing loopt het aantal besmettingen minder hoog op. Toch vrezen de inwoners hier ook een lockdown en slaan massaal aan het hamsteren. Ook in Hongkong is het virus nog altijd aanwezig. Vooral senioren gaan eraan dood, schrijft het AD in de eerste week van april. De metropool kampt met een relatief lage vaccinatiegraad onder ouderen. In de eerste week van maart registreerde Hongkong het meeste aantal doden per miljoen mensen wereldwijd.

LOCKDOWNS IN CHINA

ANP

SRI LANKA IN DE PROBLEMEN

De gevolgen van de coronacrisis en de Oekraïne-oorlog zijn overal in de wereld zichtbaar. Landen komen in de problemen doordat de handel stil komt te vallen, door hogere prijzen en door een stijgende schuldenlast. Eind april leidt dat hier en daar tot politieke onrust. Op Sri Lanka bijvoorbeeld, waar de crisis al bijna niet te overzien is. De dollars zijn er op, stroom is op rantsoen, het leger is ingezet om de orde te bewaren bij de tankstations waar mensen uren in de rij staan, en de prijzen rijzen de pan uit, schrijft de Volkskrant. Het toeristeneiland dat jarenlang bezig leek aan een succesverhaal, kan zijn schulden niet meer betalen. Omdat Sri Lanka voor bijna alles afhankelijk is van import, zijn dollars nodig. Maar die zijn schaars. Sri Lanka drijft grotendeels op het toerisme. Dat maakt dat de dollars voorlopig ook niet terugkomen.

MAMMA MIA, BEREN

ANP

AFGHAANSE MEISJES TOCH NIET NAAR SCHOOL

Meisjes die klaarstonden op het schoolplein, werden naar huis gestuurd. Op 23 maart besloten de Afghaanse Taliban dat zij het besluit dat meisjes weer naar de middelbare school mogen, weer introk-

ken. Volgens het ministerie van Onderwijs omdat er eerst een plan moet komen dat in overeenstemming is met de islamitische wet. NOS-verslaggever Aletta André hoorde dat de meisjes in Afghanistan het verschrikkelijk vinden en stonden te huilen voor hun scholen. Een paar dagen eerder nog kondigde het ministerie van Onderwijs officieel, op papier, aan dat de scholen voor jongens en meisjes zouden openen. Onderwijs voor meisjes is altijd een belangrijke eis geweest van internationale hulp aan Afghanistan.

De Apennijnen van Midden-Italië: een dunbevolkte, ruige streek, met ongerepte

bossen op duizend meter hoge bergen. In dit deel van de bergketen kwamen beren vroeger zelden voor, imkers meldden misschien eens in de tien jaar een aanval. Maar nu worden ze steeds vaker gezien, schrijft Trouw. Dit jaar zijn er al tien keer bijenkasten door beren leeggegeten. 'Mamma mia, beren in de buurt, dat is best eng', zegt een bijenhouder in de krant. Anderen vinden het juist fantastisch. De beer wordt met uitsterven bedreigd. Volgens biologen zijn de beren voor de mens niet gevaarlijk. In de streek zijn ze altijd in contact met mensen gekomen. De agressiefste exemplaren zouden door de eeuwen heen gedood zijn, waardoor de soort rustiger werd. Voor zover de biologen weten heeft in de afgelopen honderd jaar geen enkele beer een mens aangevallen.

TIENTJE ENTREE OM DE STAD IN TE MOGEN

Het bestuur van de Italiaanse stad Venetië gaat dagjesmensen entreegeld vragen. Ze moeten afhankelijk van de drukte tot 10

euro entree betalen. Ook wil het bestuur toegangspoortjes gaan plaatsen. Zo moet het massatoerisme onder controle komen, schrijft het AD. Venetië geldt al jaren als het schoolvoorbeeld van wat massatoerisme met je omgeving kan doen. Voor de coronacrisis bezochten in het hoogseizoen dagelijks ruim honderdduizend bezoekers de stad, tot verdriet van veel van de 50.000 bewoners. Het oude normaal is alweer in zicht. In het paasweekend bezochten volgens de Italiaanse krant La Repubblica circa 125 duizend toeristen de stad.

ANP

De Italiaanse stad Venetië

ANP

MOGEN DE MASAI WORDEN VERJAAGD?

Tanzania wil nieuwe natuurparken aanleggen naast de Tanzaniaanse Serengeti. Een heel slecht plan, vinden de Masai.

Zo’n 167.000 Masai zouden hierdoor van het land waar zij al eeuwen wonen en werken moeten vertrekken. Het idee van de Tanzaniaanse regering is van de migratieroute van gnoes, zebra’s en olifanten één groot natuurpark te maken, schrijft Trouw. De voorstanders van het regeringsplan zijn machtige organisaties. De machtigste partij in het spel zijn de Verenigde Arabische Emiraten. De familie van heerser Mohammed bin Rashid Al Maktoum is naar verluidt de eigenaar van de Otterlo Business Corporation (OBC), een safaribedrijf dat sinds de jaren negentig exclusieve jachtrechten heeft in een gebied van circa 400.000 hectare. OBC betaalt de Tanzaniaanse regering goed voor dit privilege. De Masai vrezen door een gedwongen verhuizing van hun inkomsten en eeuwenoude tradities beroofd te worden. Ze willen niet wijken voor ‘elite-toerisme en trofeeënjacht’. Wél zien ze een oplossing in het ecotoerisme. Dan kunnen zij in hun gebieden blijven wonen, voor het natuurbeheer zorgen en eraan verdienen.

HOLLAND PARK IN DUITSLAND

Binnenkort hoeven Duitsers niet meer de grens over om Hollandse wonderen te bekijken.

Ten noorden van Berlijn komt een themapark dat helemaal in het teken staat van Nederland. De Duitsers, die volgens het AD gek zijn op Holland en warmlopen voor alles op klompen, kunnen zich er onderdompelen in een wereld van molens, tulpen en klompen. Bijna twee jaar geleden kreeg een Nederlandse onderneming de opdracht het pretpark te bouwen. Er ging een lange periode aan vooraf. In 2003 was er al een plan voor een mini-Keukenhof.

Holland Park

ANP

MACRON WINT MAAR VERLIEST OOK

ANP

Emmanuel Macron

Het was nog even spannend, maar een nek-aan-nek race werd het niet in de

Franse presidentsverkiezing. Nadat Emmanuel Macron en Marine Le Pen de winnaars waren van de eerste ronde, konden de Fransen in de tweede ronde kiezen tussen rechts en extreemrechts. Macron won uiteindelijk. Hij kreeg 58,5 procent van de stemmen. Le Pen kreeg 41,5 procent. Dat is een ruime overwinning voor de zittende president, maar bij de vorige verkiezingen, in 2017, kreeg Macron nog 66 procent en Le Pen 33 procent. Er stemden in de tweede ronde 2 miljoen Fransen minder op Macron dan in 2017, rekende het AD uit. Le Pen kreeg er juist 2,5 miljoen kiezers bij. Zij boekte haar hoogste score ooit. Van degenen die op Macron stemden, deed bijna de helft dat ook nog om een speciale reden: om te zorgen dat Le Pen niet zou winnen. Hun stem was geen stem vóór Macron, maar vooral een stem tégen Le Pen.

ENGELAND WIL VLUCHTELINGEN LATEN OPVANGEN IN RWANDA

Rwanda gaat asielzoekers opvangen voor het Verenigd Koninkrijk. De Rwandese minister van Buitenlandse Zaken Vincent Biruta kwam hier half april mee naar buiten. Voorlopig gaat het om een proef, schrijft het AD. Alleenstaande mannelijke asielzoekers worden naar het Centraal-Afrikaanse land overgevlogen terwijl hun asielaanvraag beoordeeld wordt. In ruil daarvoor betalen de Engelsen voor de opvang. Niet alle Britten staan achter het plan. Tegenstanders vinden het wreed en duur. De Britse oppositie en vluchtelingenorganisaties vinden het ‘onwerkbaar’ en ‘onmenselijk’. Volgens het AD wil de Britse premier Boris Johnson met de deal laten zien dat de Britten de illegale migratie onder controle krijgen.

VUURWAPENS BELANGRIJKSTE DOODSOORZAAK

Niet auto-ongelukken maar vuurwapens waren de belangrijkste doodsoorzaak voor Amerikaanse kinderen en tieners in

2020, blijkt uit nieuw onderzoek. Gegevens van de Centers for Disease Control and Prevention wijzen uit dat in 2020 meer dan 4.300 jonge Amerikanen zijn overleden aan vuurwapen-gerelateerde verwondingen. In dat aantal zijn ook zelfmoorden meegeteld, maar moorden vormen de meerderheid van deze sterfgevallen. Volgens het onderzoek, dat onlangs werd gepubliceerd in het New England Journal Medicine, maakt de stijging van het aantal sterfgevallen door vuurwapens onder Amerikanen tussen één en negentien jaar, deel uit van de algehele stijging met ruim 33 procent van het aantal vuurwapen-gerelateerde sterfgevallen in het land, maar worden jonge Amerikanen onevenredig zwaar getroffen. Het totale aantal doden onder kinderen en tieners door alle oorzaken van vuurwapengebruik – zelfmoord, doodslag, onopzettelijk en toedracht onbekend – steeg met 29,5 procent. Dat is ruim twee keer zoveel als onder de rest van de bevolking.

DEUR OPEN VOOR ARBEIDSMIGRANTEN

De Europese Commissie wil vanaf eind dit jaar de deur wijder openzetten voor arbeidsmigranten uit Egypte, Marokko en

Tunesië, schrijft de Volkskrant. Later mogelijk voor meer landen. Het toelaten van de werknemers is nodig om de tekorten op de Europese arbeidsmarkt te verminderen en illegale migratie tegen te gaan. Vooral in de zorg, het transport, het toerisme, de bouw, en de ict zijn mensen nodig. De vergrijzing vergroot de behoefte aan arbeidsmigranten nog eens. De Commissie wil dat legale migratie gepaard gaat met ontwikkelingshulp in de thuislanden om te voorkomen dat alle gekwalificeerde arbeiders vertrekken. Geen ‘brain drain’, maar een ‘brain gain’, aldus het ontwerpvoorstel.