COLUMN SANDRA

TRANEN

Jane is vanochtend weer naar haar werk gegaan. Het is haar derde werkdag in haar nieuwe baan. De eerste dag was overweldigend druk en vermoeiend. De tweede dag was echter rustig. Ik ben dus benieuwd met wat voor verhalen ze straks thuiskomt.

Jane is Oekraïense en woont sinds twee weken samen met haar dochtertje bij ons in huis. Ze had een eigen bedrijf in Oekraïne, maar werkt nu in de plaatselijke schoenenwinkel. Heel wat anders. En heel erg wennen. Het is zeker niet wat ze wilde, maar helaas is er weinig keus. Ze zal namelijk eerst de taal en de cultuur goed moeten begrijpen, voor ze weer aan de slag kan met een baan die ze echt leuk vindt. Of een eigen bedrijf starten. Eigen baas zijn, dat is wat ze weer wil, maar helaas zal dat nog lang moeten wachten.

Ik ben zelf vaak verhuisd naar een ander land en weet ondertussen de routine van een nieuw leven starten: bankrekening openen, registraties regelen, scholen bezoeken, taallessen organiseren, rijbewijs en nummerborden omzetten… ik heb dat alles ook al vaker gedaan. Toch valt me het tegen hoeveel energie het me kost om Jane hierin te begeleiden. Een nieuwe start maken is niet makkelijk, en zeker niet als je weinig geld hebt. Voor haar als alleenstaande moeder is er altijd weer die keuze te maken: werken of er voor mijn kind zijn. En het is moeilijk alle twee tegelijk te doen.

Niet lang geleden sprak ik in een gevangenis een vrachtwagenchauffeur die wel alle twee tegelijk probeerde te doen. Door drugs mee te nemen op een rit, dacht hij noodzakelijk geld voor zijn kind te kunnen krijgen. Dat ligt nu achter hem. Hij denkt nu na over de toekomst en hoe hij straks weer zo snel mogelijk aan het werk kan. Kan hij zijn vrachtwagenrijbewijs verlengen vanuit de gevangenis?, vroeg hij me. Dat blijkt allemaal zo makkelijk nog niet.

Mijn meest recente bezoek vond ik lastig. Niet vanwege de persoon die ik bezocht, maar vanwege zijn situatie. Soms krijg je het gevoel dat er dingen niet kloppen; dat iemand getreiterd wordt. Dat is moeilijk, want vaak is er zo weinig aan te doen. Alledaagse pesterijen kunnen je vervelend doen voelen, maar als ze in jouw gevangenis dan ook nog de kerkdiensten die je graag zou willen bezoeken van het programma hebben gehaald, wordt het nog moeilijker. Geloof geeft steun. Het délen van je geloofsovertuiging kan echter net zo belangrijk zijn. Even die mensen om je heen hebben waar je je verbonden mee voelt of waardoor je geloof versterkt wordt. Of het nu een pastor, dominee, Imam, medegevangene of geestelijk verzorger is, het gesprek en de verbondenheid kunnen zoveel goed doen.

Om te ervaren wat filosofie voor je kan doen als je vastzit, mag Na thuiskomst bel ik met Bureau Buitenland. Het bezoek valt me zwaar en ik moet het even van me afpraten. We koComeback een filosofieles in een Rotterdamse gevangenis men tot een lijstje van de situatie om eventueel met de ambassade te bespreken: bijwonen. Het is de laatste les van de cursus. Esther Didden, • geen kerkdiensten de cursusleider, blikt daarom samen met de jongens terug. Ze roept • geen Comeback toegestaan de les van de vorige week r grote denkers die je aanzetten op een • geen boeken toegestaan andere manier naar alles te kijken. Het zijn men.’ ■• geen papier toegestaan • onbetrouwbare post (kwijt of alleen zwart-wit foto's van post, incl. kindertekeningen)

Pas als ik naar dit lijstje staar, dringt pas goed tot me door hoe moeilijk het is om zo te leven, ontnomen van vrijheid. En nu een paar weken later zit er een Oekraïense in mijn huis, ook van vrijheden ontnomen. Haar leven ontwricht. Haar bedrijf gebombardeerd.

Een nieuw leven, dat is wat er opgebouwd moet worden. Zowel na een gevangenisstraf als na een oorlogsvlucht. Met hard werken, zweet en - bij ons thuis - ook heel wat tranen. Van haar, en ook van mij.

Sandra woont met haar gezin in Engeland en bezoekt daar als vrijwilliger voor Bureau Buitenland Nederlandse gedetineerden. In haar columns vertelt ze over haar ervaringen.