Saoedi-Arabië verovert een plek op de toeristische kaart

Saoedi-Arabië, officieel ‘Het Koninkrijk van Saoedi-Arabië’, wordt door westerlingen vaak geassocieerd met olie en haar strikte naleving van de conservatieve Islam. Toch heeft het koninkrijk de afgelopen jaren een enorme inhaalslag gemaakt om het land te transformeren in een open, toeristische bestemming. Ruim twintig grootschalige en innovatieve projecten moeten Saoedi-Arabië op de toeristische kaart zetten, geformuleerd in ‘Vision 2030, A Story of Transformation’.

Vision 2030

Alles wordt ingezet op de ontwikkeling van toerisme met als doel vanaf 2030 jaarlijks 100 miljoen bezoekers te ontvangen. Het Koninkrijk verwelkomt nu al miljoenen bezoekers in de islamitische pelgrimsoorden Mekka en Medina. In een consortium van drie autoriteiten, het Ministerie van Toerisme, de Saudi Tourism Authority en het Tourism Development Fund, wordt er gewerkt aan een omvangrijke (toeristische) projectontwikkeling. De verschillende projecten worden gefinancierd vanuit het investeringsfonds van het Koninkrijk, gevuld met een slordige $600 miljard, en diverse (buitenlandse) investeerders. Wij gingen op werkbezoek en lichten de meest opvallende projecten toe.

Erfgoedtoerisme

Saoedi-Arabië is de trotse thuisbasis van verschillende ‘heritage’ sites op de culturele UNESCO-werelderfgoedlijst. Eén van de bekendste is ‘Hegra Archaeological Site’ (nabij AlUla), ook wel bekend als het ‘Petra’ van Saoedi-Arabië. Hegra was de tweede stad (Petra op 1) van het Nabateese koninkrijk, maar is een onontdekte parel, want minder dan 5.000 Saoedi’s bezoeken Hegra elk jaar, en slechts een handjevol buitenlandse toeristen. Tegen 2035 hoopt AlUla jaarlijks twee miljoen toeristen (binnenlands en internationaal) aan te trekken. De luchthaven van AlUla, ongeveer 55 km van Hegra, is pas in 2011 geopend, maar nu al grootschalig gerenoveerd om de toestroom van bezoekers op te kunnen vangen. Naast deze erfgoedsite, zijn er nog vijf andere officiële UNESCO kroonjuwelen waarmee het koninkrijk zich op de kaart wil zetten als internationale bestemming.

The Red Sea Project

Een ander megaproject is de ontwikkeling van een twintigtal eilanden in de kustlijn van de Rode Zee. Het project beslaat ongeveer 28.000 km aan eilanden, stranden, woestijnen, bergen en zelfs vulkanen en wordt een toonaangevende bestemming voor eco-luxe, waarbij 100% recycling en CO2-neutraal de uitgangspunten zijn. Met The Red Sea International Airport op steenworp afstand, moet het een miljoen bezoekers per jaar trekken.

NEOM: zo groot als België Saoedi-Arabië omschrijft de geplande ontwikkeling van Neom ook wel als ‘s werelds meest ambitieuze toerismeproject. NEOM wordt een futuristische stad, met vliegende taxi’s, een ‘nepmaan’ en glow-in-the-darkstranden. In deze stad, die op dit moment oprijst in de Arabische woestijn, wordt tevens ‘The Line’ gebouwd. Dit unieke project belooft een ‘flagship city’ te worden met een lengte van 170 km zonder auto’s, zonder straten, zonder CO2-uitstoot en ‘s werelds langst gerekte wolkenkrabber: Mirror Line. Het totale project heeft een omvang ter grootte van België en is gelegen ten noorden van de Rode Zeekust.

Al-Diriyah Gate-project

Diriyah is de oorspronkelijke hoofdstad van Saoedi-Arabië en de plek waar de heersende familie Al-Saud het land veroverde en verenigde. Dit megaproject combineert verleden en toekomst. Het gebied wordt omgevormd tot een bruisende toeristische bestemming, door de autoriteiten bestempeld als ‘één van ‘s werelds grootste ontmoetingsplaatsen’. Duurzaam bebouwd voor 100.000 inwoners en 25 miljoen bezoekers per jaar. Deze culturele hotspot omvat tevens Unesco-erfgoedlocatie ‘At-Turaif District in ad-Dir’iyah’.

The Rig

Dit project sluit naadloos aan bij het ‘DNA’ van Saoedi-Arabië. ‘The Rig’ wordt ‘s werelds eerste toeristische bestemming op een voormalig (cluster van) booreiland(en), ter grootte van 150.000 m2. Gelegen aan de oostkust van SaoediArabië, wordt er op het platform meerdere hotels, sportmogelijkheden en een onderwaterrestaurant ontwikkeld. Om bij de locatie te komen, moeten gasten per veerboot, jacht of helikopter reizen.

Qiddiya

Qiddiya, gelegen in het zuidwesten van het land, moet het ‘Disneyland’ van Saoedi-Arabië worden, een gezinsvriendelijke bestemming boordevol entertainment. Qiddiya zal meerdere water- en themaparken, waaronder Six Flag Qiddiya met ‘s werelds hoogste, snelste en langste achtbaan, gaan huisvesten.

The Arabian Highland

Met het project ‘The Arabian Highland’ wordt het bergachtige landschap van Aseer benut om een avontuurlijke ‘mustvisit’ te creëren, waarmee het hele jaar door lokale en internationale bezoekers kunnen worden getrokken.

Jeddah Tower

Saoedi-Arabië kan natuurlijk niet zonder een hoge toren. Jeddah Tower zal na voltooiing ‘s werelds hoogste gebouw zijn met een hoogte van 1 kilometer. Het gebouw zal tevens een observatiedek, appartementen, shoppingcentra en diverse restaurants op grote hoogte bieden.

Infrastructuur

Saoedi-Arabië beschikt nog niet over een bredere toeristische infrastructuur. Zich verplaatsen in een hoofdstad als Riyadh, waar geen metrosysteem is en waar weinig taxi’s rijden, kan nogal een uitdaging zijn. In de drie grote steden Mekka, Jeddah en Riyadh wordt nu vaart gezet achter de ontwikkeling van een openbaar vervoersnet, inclusief een metrostructuur.

Versoepeling

Het toerisme in Saoedi-Arabië zal 1 op de 10 banen genereren. Vooruitlopend op de toestroom van toeristen, heeft het ministerie een scholingsprogramma opgezet voor jaarlijks 100.000 Saoedi’s, die worden klaargestoomd om in de sector werkzaam te kunnen zijn. Er is tevens een inhaalslag op andere vlakken waarneembaar. Er zijn sociale hervormingen doorgevoerd, waardoor vrouwen auto mogen rijden en evenementen met gemengd geslacht, zoals concerten, kunnen worden georganiseerd. Ook is de rol van de religieuze politie aan banden gelegd. Het toeristenvisa, voorheen moeilijk te verkrijgen, is nu elektronisch beschikbaar voor onderdanen van bijna 50 landen, waaronder ook Nederland. Deze versoepelingen moeten Saoedi-Arabië hoger op de internationale ranglijst voor toerisme brengen.

Werk aan de winkel

Saoedi-Arabië heeft niet de illusie dat ze op korte termijn kan concurreren met de feestvibe van Dubai of de mix van stranden en geschiedenis in Egypte. Wil ze internationale bezoekers trekken, dan zal ze een oogje moeten dichtknijpen voor het drinken van alcohol en een “don’t ask, don’t tell”-benadering moeten toepassen voor ongetrouwde toeristenparen. Ondertussen worden de projecten in de social media breed uitgemeten om influencers te verleiden het koninkrijk te bezoeken en te promoten. Toch zal het nog wel even duren voordat westerse of Oost-Aziatische toeristen in grote aantallen gaan komen. Tot die tijd zullen kleine aantallen westerse toeristen hun weg naar SaoediArabië toch wel vinden, al lijkt dit nu nog voorbestemd voor de meer avontuurlijke types.

Eva van den Anker