Bəhram Oruclu
Vəsaitin bütün hüquqları Bəhram Orucluya məxsusdur. Xüsusi icazəsi olmadan bu kitabı və yaxud onun hər hansı hissəsini çap etdirmək, surətini çıxartmaq, elektron üsulla yaymaq QADAĞANDIR!
2019-cu il
Çinar Yayımları
www.cinaryayimlari.com
cinaryayimlari@gmail.com
Şəkilli Məntiq kitabımızı da əldə etməyi unutmayın!
Ön Söz Əziz Şagirdlər!
Baş direktor Bəhram Oruclu
Baş redaktor Əli Hənifəyev
Müəlliflər Bəhram Oruclu Orxan Bəyov
Elmi redaktorlar İntiqam Nağıyev Leyla Məhərrəmova
Tərtibat və dizayn Çinar dizayn & Qrafik
İSBN: 978 - 9952 - 8329 - 8 - 3
Redaksiya ilə əlaqə : 055 224 - 56 - 26 055 224 - 56 - 52 cinaryayimlari@gmail.com www.cinaryayimlari.com © Bəhram Oruclu - 2019
Peşəkar heyətin fədakar əməyi ilə hazırlanmış “Beyin Gimnastikası” Rəqəmli Məntiq kitabımız sizin bütün arzularınıza cavab verməklə yanaşı, həm də zövqünüzü oxşayacaq. Bu kitabda öyrənəcəyiniz məntiq mövzuları sizin qavrama və öyrənmə bacarıqlarınızı inkişaf etdirəcək, istər məktəb, istərsə də gələcək təhsil həyatınızda daha da uğurlu olmağınıza yardımçı olacaq.
Kitabımızdakı mövzular: - Proqrama tam uyğundur; - Asan, orta və çətin olmaqla səviyyələrə bölünmüşdür; - Nəfis tərtibat və dizayna malikdir; Dərslərini əylənərək öyrənməyi bacaran, öyrəndikcə uğurlarının sayını artıra bilən müvəffəqiyyətli şagird olmağınız arzusu ilə ...
Hörmətlə : Bəhram Oruclu
Şifrəli Əməllər
Cədvəllər
Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi
Qruplaşdırma Ardıcıllıq
—> Hər mövzuya uyğun olaraq izahlar verilmişdir. —> Mövzulara uyğun suallar: Asan, orta, çətin səviyyəyə görə hazırlanmışdır. —> Kitabın “Şifrəli Əməllər” mövzusu 4 hissədən ibarətdir.
Ş Ş ii f r mə fr rəl əlii Ə Əm əllll ə ər 1-ci hissə
2-ci hissə
Çoxrəqəmli ədədlər və çıxma
İkirəqəmli,üçrəqəmli və çoxrəqəmli ədədləri birrəqəmli ədədə vurma və bölmə
3-cü hissə
4-cü hissə
İkirəqəmli və üçrəqəm-
Çoxrəqəmli ədədi iki-
li ədədi ikirəqəmli ədə-
rəqəmli və üçrəqəmli
də vurma və bölmə
ədədə vurma və bölmə
üzərində toplama
t
Diqqə
“Şifrəli Əməllər” mövzusuna uyğun olan hesablamalar Azərbaycan RespublikasıTəhsil Nazirliyinin 4-cü sinif “Riyaziyyat Dərsliyi”nə tam uyğun olaraq hazırlanmışdır.
Şifrəli Əməllər (1-ci hissə) Mövzu İzahı ..... 7
Qruplaşdırma Mövzu İzahı ................................... 79
Test 1
Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 11
Test 27 Qruplaşdırma Asan ....................................... 83
Test 2
Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 13
Test 28 Qruplaşdırma Asan ....................................... 85
Test 3
Şifrəli Əməllər Orta ....................................... 15
Test 29 Qruplaşdırma Orta ....................................... 87
Test 4
Şifrəli Əməllər Çətin ....................................... 17
Test 30 Qruplaşdırma Orta ....................................... 89
Test 5
Şifrəli Əməllər Sınaq ....................................... 19
Test 31 Qruplaşdırma Çətin ....................................... 91
Şifrəli Əməllər (2-ci hissə) Mövzu İzahı ..... 21
Test 32 Qruplaşdırma Sınaq ....................................... 93
Test 6
Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 25
Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Mövzu İzahı................... 95
Test 7
Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 27
Test 33 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Asan............................ 99
Test 8
Şifrəli Əməllər Orta ....................................... 29
Test 34 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Asan............................ 101
Test 9
Şifrəli Əməllər Çətin ....................................... 31
Test 35 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Orta............................ 103
Test 10 Şifrəli Əməllər Sınaq ....................................... 33
Test 36 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Orta............................ 105
Şifrəli Əməllər (3-cü hissə) Mövzu İzahı ..... 35
Test 37 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Çətin............................ 107
Test 11
Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 39
Test 38 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Sınaq............................ 109
Test 12 Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 41
Ardıcıllıq Mövzu İzahı ................................................ 111
Test 13 Şifrəli Əməllər Orta ....................................... 43
Test 39 Ardıcıllıq Asan ................................................... 115
Test 14 Şifrəli Əməllər Çətin ....................................... 45
Test 40 Ardıcıllıq Asan ................................................... 117
Test 15 Şifrəli Əməllər Sınaq ....................................... 47
Test 41 Ardıcıllıq Orta ................................................... 119
Şifrəli Əməllər (4-cü hissə) Mövzu İzahı ..... 49
Test 42 Ardıcıllıq Orta ................................................... 121
Test 16 Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 53
Test 43 Ardıcıllıq Çətin ................................................... 123
Test 17 Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 55
Test 44 Ardıcıllıq Sınaq ................................................... 125
Test 18 Şifrəli Əməllər Orta ....................................... 57
Test 45 Ümumi Sınaq 1 ............................................... 127
Test 19 Şifrəli Əməllər Çətin ....................................... 59
Test 46 Ümumi Sınaq 2 ............................................... 129
Test 20 Şifrəli Əməllər Sınaq ....................................... 61
Test 47 Ümumi Sınaq 3 ............................................... 131
Cədvəllər Mövzu İzahı .............................................. 63
Test 48 Ümumi Sınaq 4 ............................................... 133
Test 21 Cədvəllər Asan ................................................ 67 Test 22 Cədvəllər Asan ................................................ 69
Test 49 Ümumi Sınaq 5 ............................................... 135
Cavablara bax ................................................................. 137
Test 23 Cədvəllər Orta ................................................ 71 Test 24 Cədvəllər Orta ................................................ 73 Test 25 Cədvəllər Çətin .............................................. 75 Test 26 Cədvəllər Sınaq .............................................. 77
www.cinaryayimlari.com Cavabları saytından əldə edə bilərsiz.
4.sinif
Şifrəli Əməllər - İzah 1-ci hissə Məntiq 2.
Əziz şagirdlər, bu bölmədə biz çoxrəqəmli ədədlər üzərində toplama və çıxmaya aid “Şifrəli əməllər” məntiq mövzusunu izah edəcəyik. Aşağıda göstərilən nümunələrdə hər bir hərf və ya simvol bir-birindən fərqli bir rəqəmi əks etdirir. Bunu nəzərə alaraq qanunauyğunluğu müəyyən edin və sizdən soruşulanı tapın.
+
2345 732 98077 +
A) 13
B) 14
=?
C) 12 D) 17
Həlli:
2847 7 2475 =? A) 6
Verilən sualda və -ı tapmaq üçün, əvvəlcə, riyazi yolla misalı sağdan-sola həll etməyə başlayırıq. Belə ki, 5 + 2 =7, 4 + 3 =7, 3 + 7=10 olduqda 0 aşağı düşür və 1 onluq yadda saxlanılır. Demək, 2 + +1 =8 olmalıdır. Buradan = 5 olduğunu tapırıq. Yerdə qalan isə olduğu kimi aşağı düşür. Buradan alınır ki, = 9. Demək ki, düzgün cavab B-dir. Yəni:
+
B) 7
C) 8
D) 10
Həlli:
Çinar Yayımları
Məntiq 1.
M ƏNT İQ
Verilən mən�q sualında çıxma əməlindən is�fadə edilib. Riyazi üsul ilə sağdan-sola çıxaraq misalı həll etməyə çalışaq. Belə ki, 7 - =5, demək, = 2 olar. 4 - 7 =7 olduğunu görürük. Buradan belə görünür ki, 4-dən 7 çıxa bilmədiyimiz üçün 8-dən 1 onluq götürüb 4-ün üzərinə əlavə etmişik və nə�cədə 14-7=7 alınıb. 8-dən bir vahid götürdüyümüz üçün yerdə 7 qalıb. Demək, 7 - = 4 olubsa, o zaman = 3 olar. Düzgün cavab A-dır. Yəni:
= 2 3=6
= 9 + 5 =14
www.cinaryayimlari.com
7
Çinar Yayımları
Təməlində sevgi var ...
Məntiq 3. 48
6-dan 8 çıxa bilmədiyimiz üçün minlik pilləsində dayanan 8-dən 1 onluq götürməliyik. Lakin bu zaman 8-2=6 yox, 1 onluq götürdüyümüzə görə fərq 5-ə bərabər olmalıdır. Verilmiş nümunədə isə belə bir hal mövcud olmadığı üçün < 6 olmalıdır. Onda 6-nın yarısına, yəni 3-ə bərabər olur. Düzgün cavab C-dir.
5 5 3
46 =? A) 373 B) 275 C) 372 D) 421
Həlli: Verilən sualda çıxma əməlindən is�fadə olunmuşdur. Mən�qi həll etməyə sağdan başlayaq. Belə ki, 5- 3= olur, demək ki, =2. -ı tapdıqdan sonra misalda -ların yerinə 2 yazsaq, aşağıdakı alınır: 25 53 2
Çinar Yayımları
48 2 46
Məntiq 4.
İndi isə aldığımız yeni misala baxaq. Burada 2- 5 = olub. 2-dən 5 çıxa bilmədiyimiz üçün - dan 1 onluq gə�rib 2-yə əlavə edirik. Onda 12-5 = 7 alınır. İndi isə -ların yerinə 7 yazaq. 48725 2 53 46 72
6 34 AA 2BB3 5 84579 A+B=? A) 5
C) 6
D) 8
Həlli: Yuxarıdakı sualda toplama əməlindən is�fadə olunub. A + 5= 9 edibsə, A= 4 olar. 4+ B= 5 edibsə, B= 1 olar. Demək, A+B=4+1=5. Düzgün cavab A-dır.
Məntiq 5.
Alınan misalda -ı tapmağa çalışaq. Daha öncə -dan, yəni 7-dən 1 onluq götürdüyümüz üçün yerdə 6 qalıb. 6-dan hansı rəqəmi çıxdıqda eynisi alınar? Bu zaman 2 eh�mal var: ya = 3, ya da =8. =8 olarsa,
3 2 2 5 7 3 4 8 + + + A) 10
www.cinaryayimlari.com
B) 7
8
B) 15
=?
C) 20 D) 25 Çinar Yayımları
4.sinif
Şifrəli Əməllər - Asan
1.
+
3838 1122
Ad:
Sinif:
Soyad:
Tarix:
5. ABCD = ?
+
1- c
16
ABCD
2.
+
-
-
M ƏNT İQ
3 26
A) 4960
B) 4870
A) 56
B) 63
C) 5050
D) 7038
C) 70
D) 72
4163 A1A
6. A+ B= ?
+
B) 8
C) 15
D) 18
Çinar Yayımları
A) 7
7821 40A5
470 69 8
7.
B - A= ?
+
A7 B 6
4.
ih
3
4BB0
3.
TEST-1 ə iss
72
A) 0
B) 40
C) 56
D) 12
7 2
1
10 07 2
+
?
A) 4
B) 8
A) 10
B) 11
C) 5
D) 1
C) 12
D) 13
A33A BB7B
AB= ?
39B2C A4 0 B 9
8. A+B+C=?
+
12 8 1 2
5 5 C6 A) 10
B) 12
A) 48
B) 84
C) 14
D) 16
C) 75
D) 57
www.cinaryayimlari.com
11
Çinar Yayımları
Təməlində sevgi var ...
9.
13.
+
9TTTL - 28120
K LM =?
T
L= ?
L9L5L
10.
-
A) 278
B) 272
A) 36
B) 48
C) 287
D) 282
C) 42
D) 56
14.
8900A B A7 9 0
B - A= ?
1 93
+
53
-
A) 6
B) 3
C) 0
D) 2
9125 5608
Çinar Yayımları
AB213
11.
15.
=?
B) 10
C) 9
D) 8
38 3
+
=?
9128
A) 1
B) 3
A) 16
B) 14
C) 5
D) 7
C) 12
D) 10
1
+
A) 12
+ 1
517
12.
=?
A0A0 A295
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15
A= ?
2305 A) 1
B) 2
Düz
Boş
C) 3
D) 4
Səhv
Qiymət
www.cinaryayimlari.com
12
Çinar Yayımları
4.sinif
Cədvəllər - İzah
M ƏNT İQ
Aşağıda göstərilən cədvəllərdə sətir və sütunlar üzərində toplama, çıxma, vurma və bölmə əməllərindən istifadə etməklə qurulan məntiqlərin mövzu izahını və həllərini göstərəcəyik.
Məntiq 2.
Məntiq 1.
A) 20 B) 27 C) 35 D) 48
a
b
7
b c
a+b+c=?
10
B) 12
A) 10
C) 15
D) 17
Həlli:
Cədvəldə toplama əməlinə aid mən�q sualı verilmişdir. Belə ki, sə�r və sütunların kəsişməsində üstdə və solda olan hərflərin ifadə etdiyi ədədlərin cəmi əks olunmuşdur. Yəni a+c=7. a+c-ni tapdıqdan sonra b+b=10 olduğunu görürük və b-nin də 5 olduğunu buradan anlaya bilərik. Elə isə düzgün cavab B-dir. Yəni:
+ a b c
a
b 10
www.cinaryayimlari.com
11 c b 10 26 22
a+b+c=?
Həlli:
c
Çinar Yayımları
+ a
15 12 18 15 30 a
c
a+c=7
7
b+b=10
Bu mən�qdə hər fiqur bir ədədi ifadə edir. Diqqət etsək, hər sə�r və sütunun kəsişməsində sə�rdəki ədəddən sütundakı fiqurun ifadə etdiyi ədəd çıxılaraq fərqin yazıldığını görərik. 15 18 -
15 30-
=12 =15
=4
=3 18 30 -
=10 =22 =8
Düzgün cavab D-dir. Yəni: - 3 15 12 18 15 30 a
a=30-3=27
b=5
=11 =26
4 8 11 c b 10 26 22
c=15-8=7
b=18-4=14
5+7=12
a+b+c=27+14+7=48
63
Çinar Yayımları
Təməlində sevgi var ...
Məntiq 4.
Məntiq 3. +
a
a
b
a+b+c=?
16
b
+ a b c a 16 2 xb c =? b 3 xa
c
81 63
A) 20
B) 17
C) 18
A) 8
D) 21
B) 12
C) 16 D) 20
Həlli:
Bu cədvəl mən�qində sə�r və sütunların kəsişməsində yuxarıdakı və soldakı hərflərin ifadə etdiyi ədədlərin hasilləri yazılmışdır. a x a əgər 16 -dırsa, o zaman sadəcə 4 x 4-ün 16 etdiyini bilərək a-nın 4-ə bərabər olduğunu tapırıq. b x b = 81 edirsə, b-nin də 9-a bərabər olduğunu görürük. Son olaraq b x c = 63 edirsə və b = 9 olarsa, o zaman c = 7 olar. Düzgün cavab A-dır.
Bu cədvəl mən�qində sə�r və sütunların kəsişməsində yuxarıdakı və soldakı hərflərin ifadə etdiyi ədədlərin cəmləri yazılmışdır. Lakin digər mən�qlərdən fərqli olaraq cəmdə yalnız ədədlər yox, məchul ifadələr də yazılmışdır. Gəlin, əvvəlcə, bilinən tək ədədimiz olan 16 üzərindən digər bilinməyənləri ( a, b, c ) tapmağa çalışaq. Belə ki, a + a= 16 olarsa, demək ki, a = 8. Əgər b + b= 3 x a olarsa, b + b = 3 x 8=24 olar. Demək, b =12. a + c = 2 x b edir. Yəni 8 + c = 12 x 2=24 edir. Demək, c = 16. Düzgün cavab C-dir.
Yəni:
Çinar Yayımları
Həlli:
a x a =16 a =4 b x b=81 b= 9
Yəni:
b x c = 63 9 x c = 63 c =7
b + b= 3 x a b + b= 3 x 8=24 b= 12
a+b+c =4+9+7=20
www.cinaryayimlari.com
a + a= 16 a= 8
a + c=2 x b 8 + c=2 x 12=24 c=16
64
Çinar Yayımları
4.sinif
Cədvəllər - Orta
+ a
Tarix:
5.
8
a+b+c=? 12 B) 16
A) 12
+ a a 10 +
a A) 30
3.
Soyad:
b
a
b c
2.
Sinif:
b
c
7
9
a
a
64
b
D) 10
6.
C) 6
D) 50
c
b
56
M ƏNT İQ
+ a b a 4 xb b 4 c A) 18
(b+c)=?
B) 40
x
C) 11
Çinar Yayımları
1.
Ad:
TEST-23
16
3 xa
B) 14
C) 16
k
l+5
m
k
l+3
13
2
7
9
6
8
14
A) 15
7.
c a+b+c=?
D) 10
m=?
B) 16 C) 17 D) 18
+ a
a
c
c+4
b 12
b=?
a + (b x c)=? A) 40
4.
+ a b c
B) 41
a
b
C) 36 D) 32
A) 12
+ a
c=?
12
a
b
D) 9
A) 24 B) 12 C) 10 D) 8
A) 3
71
c
a
c=? 8
b
axb
www.cinaryayimlari.com
C) 8
8.
c
8
B) 7
B) 0
C) 8
D) 10
Çinar Yayımları
Təməlində sevgi var ...
a
a
25 20
c
44
A) 11
10.
B) 12
+
a
a
b+2
b
+
a
x
z
y
y
C) 3
20
A) 10
c=?
B) 12
6
4
4 8 7 10 ?
3 6
A) 9
15. 2
b=?
3 4 A) 31
D) 2
a b a 25 30 c
c
b
c=? C) 14
12 10 11
B) 6
C) 7
5
7
12 18
6
D) 18
D) 8
14 16 21 24 28 ?
B) 28 C) 20 D) 32
z 50
B) 15
a
2
c 18
+ a b c
14.
C) 16 D) 15
b
B) 7
+ x y
A) 25
20
13
D) 14
c
c+2
A) 6
12.
C) 13
b
B) 12
a c
c=?
12
A) 13
11.
13.
b
+
x
Çinar Yayımları
9.
C) 10
www.cinaryayimlari.com
y÷5=?
D) 5
72
Çinar Yayımları
4.sinif
Qruplaşdırma - İzah Məntiq 2.
Əziz şagirdlər, bu bölmədə biz ədədlər üzərində toplama, çıxma, vurma, və bölmə əməllərindən istifadə edərək suallardakı məntiqi tapmağa çalışacağıq. Aşağıda göstərilən hər bir hərf və ya simvol bir-birindən fərqli bir əməli və ya işarəni əks etdirir. Bunu nəzərə alaraq qanunauyğunluğu müəyyən edək.
a
b=3x(a+b)
a
b=2xa-b
(10 A) 51
Məntiq 1.
7)
3=?
B) 99 C) 32 D) 43
B) 9
9=4 8=4 20 = 9 13 = ? C) 8
D) 10
Həlli: Yuxarıda verilmiş sualda, əvvəlcə, ədədlər arasındakı əlaqəni müəyyən etmək lazımdır. Diqqətlə təhlil etsək, görərik ki, bu sualda ədədləri topla, sonra isə alınan cəmi 3-ə böl deməkdir. Yəni: 3 + 9 =12 4 + 8 =12 7 + 20 =27
Çinar Yayımları
Həlli: 3 4 7 8
A) 7
M ƏNT İQ
Yuxarıda verilmiş mən�q sualını həll etmək üçün -ın hansı ifadəni təmsil etdiyinə diqqət ye�b = 3 x ( a + b ) . Burək: a rada a-nın yerində 10, b-nin yerində 7 ədədi dayanmışdır. Deməli, a = 10, b = 7 olacaq. Onda a b = 3 x ( 10 + 7 ) = 51. Mötərizənin daxilini həll etdikdən sonra -nin təmsil etdiyi ifadəyə baxaq: a b = 2 x a - b . Burada a mötərizədəki əməliyyatdan alınan 51, b isə 3-dür. a
12 : 3 = 4 12 : 3 = 4 27 : 3 = 9
b = 2 x 51 - 3=99
Demək, düzgün cavab B-dir.
Demək, 8 + 13 = 21, 21 : 3 = 7 olacaq. Düzgün cavab A-dır.
www.cinaryayimlari.com
79
Çinar Yayımları
Təməlində sevgi var ...
Məntiq 4.
Məntiq 3. (3 8
A) 23
2) (4
234 = 27 385 = 33 841 - 421 =?
6=6 1 ) = 24
( 12
8)
3 = 12
( 18
13)
3=?
A) 45
B) 44 C) 48 D) 52
B) 30 C) 25 D) 15
Həlli: Bu �p mən�q suallarını həll etmək üçün simvolların nə mənaya gəldiyini tapmalıyıq. Yuxarıdakı sualda işarəsi çıxmanı, isə vurmanı əks etdirir.
Çinar Yayımları
Həlli:
(3-2) 6=6 8 ( 4 - 1 ) = 24 ( 1 2 - 8 ) 3 = 12 (18 - 13) 3 = 15.
Yuxarıda verilmiş mən�q sualını tapmaq üçün simvollara baxaq. onu bildirir ki, yanındakı üçrəqəmli ədədin ilk iki rəqəmindən ibarət ədəd ilə üçüncü rəqəmi top234 = 23+4=27 olur. lanır. Yəni simvolu isə onu bildirir ki, yanındakı üçrəqəmli ədədin ilk iki rəqəmindən ibarət ədəddən üçüncü rəqəmi çıxılır və nə�cədə 385 = 38-5=33 olur. İndi isə bizdən soruşulanı tapaq. Belə ki: 841 = 8 4 + 1 = 85
Yəni düzgün cavab D-dir.
421 = 4 2 - 1 = 41 85 - 41 = 44 Demək, düzgün cavab B-dir.
www.cinaryayimlari.com
80
Çinar Yayımları
4.sinif
Qruplaşdırma - Orta
2.
3.
35
=15
68
=48
Soyad:
Tarix:
5. 89
A) 72
B) 14
C) 25
D) 64
63
=9
78
=15
89
A) 17
B) 9
C) 8
D) 7
=?
80 0 3
M ƏNT İQ
28
20 = 14, 10, 8
16
8 = 8, 4, 8
24
22 = 12, 11, 2
12
8=?,?,?
A) 6, 4, 4
B) 4, 6, 4
C) 6, 4, 6
D) 2, 6, 4
20 = 9
10 = 4
6=2
12 = ?
=?
7 3 52 = 2 5 37 6 7 32
4.
Sinif:
=18 =?
6.
Çinar Yayımları
1.
Ad:
TEST-29
7.
A) 1
B) 3
C) 5
D) 7
124 = 8
155 = 25
621 = 12
732 = ?
A) 10
B) 11
A) 24
B) 21
C) 12
D) 13
C) 40
D) 42
8.
( 8, 5 )
( 9, 3 ) = ( 17, 15 )
6 2 9 8 = 2 9 86
(10, 2)
( 7, 5 ) = ( 17, 10)
92 07
( 8, 3 )
( 9, 5 ) = ( 17, 15 )
( 2, 3 )
( 1, 7 ) = ( ?, ? )
57 32
= 2 37 5 =?
A) 9702
B) 2079
A) 3, 21
B) 21, 5
C) 9072
D) 2907
C) 3, 20
D) 2, 20
www.cinaryayimlari.com
87
Çinar Yayımları
4.sinif
Qruplaşdırma - Çətin
2.
3.
Sinif:
Soyad:
Tarix:
67
35= 27
84
65= 2
25
23= 4
98
87= ?
A) 10
B) 12
C) 14
D) 16
842
= 421
642
= 321
M ƏNT İQ
7 → 3 → 2 → 23 8 → 5 → 1 → 41 8 → 9 → 3 → 75 10 → 13 → 5 → ? A) 100
B) 130
C) 135
D) 138
6. 864
A) 213
B) 413
C) 432
D) 423
72=14, 9, 5 ? = 56, 15, 1 A) 56
B) 87
C) 93
D) 36
817=98
=?
85=40, 13, 3
4.
5.
634=97 512=63 423=?
Çinar Yayımları
1.
Ad:
TEST-31
A) 63
B) 65
C) 73
D) 33
7.
123=6 424=32
22=4 64=10
1437=?
60 → 15 → 19
8.
80 → 20 → 24 16 → 4 → 8 20 → ? → ?
A) 32
B) 12
C) 5
D) 15
93
=30
85
=15
42
=10
81
=?
A) 5, 9
B) 4, 8
A) 20
B) 25
C) 9, 13
D) 5, 10
C) 30
D) 35
www.cinaryayimlari.com
91
Çinar Yayımları
4.sinif
Ardıcıllıq - İzah
M ƏNT İQ
Məntiq 2.
Əziz şagirdlər, bu bölmədə biz ardıcıllıq məntiqlərinin izahını sizlərə göstərəcəyik. Ardıcıllıq məntiqində əsas məsələ silsilənin necə davam etdiyini tapmaqdır.
I
Məntiq 1.
A) 16, 23
B) 16, 24
C) 20, 30
D) 19, 25
3, 15, 14, 70, 69, 345, ?
Çinar Yayımları
Həlli: Bu ardıcıllıq mən�qində diqqət etsək, görərik ki, ilk ədədi 5 dəfə ar�rdıqda 15 edir və 15-i 1 vahid azaltdıqda 14 edir. Silsilədəki digər ədədlər də 5 dəfə çoxalıb, 1 vahid azalaraq davam edir. Düzgün cavab A-dır.
III 9, ?, ?, 48
Bu �p mən�qlərdə hər bir sətrə ayrı-ayrılıqda baxaq. İlk sətrə baxdıqda ardıcıllığın ar�mı bu şəkildədir: +7 → +8 → x 2. Digər sə�rdə də eyni qaydada ar�mın olduğunu görürük. Deməli, 3-cü sətrə də eyni qaydanı tətbiq etməliyik. Düzgün cavab B-dir. Yəni:
→ 8,
Yəni: 5
II 8, 15, 23, 46
Həlli:
A) 344 B) 735 C) 800 D) 900
x
5, 12, 20, 40
-1
x
5
-1
x
5
-1
3, 15, 14, 70, 69, 345, 344
www.cinaryayimlari.com
111
→ 9,
+7 +7
15, 16,
+8 +8
x
23, x
24,
2 2
46, 48,
Çinar Yayımları
Təməlində sevgi var ...
Məntiq 3.
Məntiq 4. 3, 7, 15, 31, 63, ?
x
y
z
8
10
15
10
12
17
12
14
19
14
?
?
A) 18, 20
B) 16, 21
C) 16, 20
D) 18, 22
A) 126
Həlli: Bu ardıcıllıqda sıra ilə hər bir ədədi 2 dəfə ar�rıb üzərinə bir vahid əlavə etsək, özündən sonrakı ədədi alarıq. Bu mən�qdə düzgün cavab B-dir. Yəni: x
2+1
3,
Həlli: Çinar Yayımları
Bu �p ardıcıllıq mən�qlərində hər bir sətrə ayrı-ayrılıqda baxırıq. İlk sə�rdə y sütunundakı ədədin x sütunundakı ədəddən 2 vahid, z sütunundakı ədədin isə y sütunundakı ədəddən 5 vahid çox olduğunu görürük. Digər sə�rlərdə də eyni qanunauyğunluq var. Demək ki, y sütunundakı “?” işarəsinin yerində 14+2=16, z sütunundakı “?” işarəsinin yerində isə 16+5=21 olmalıdır. Elədirsə, düzgün cavab B-dir. Yəni:
y
x 8 10 12 14
+2 +2 +2 +2
10 12 14 16
www.cinaryayimlari.com
z +5 +5 +5 +5
B) 127 C) 200 D) 201
15 17
x
7,
15,
x
2+1
31,
x
2+1
63,
127
A) 8, 15
B) 13, 14
C) 18, 20
D) 22, 24
Həlli: Bu ardıcıllıqda iki fərqli əməl tətbiq olunmuşdur. Diqqət etsək, 1, 3, 5, 7-ci sırada dayanan ədədlərin üç-üç 2, 4, 6-cı sırada dayanan ədədlərin iki-iki artdığını görərik. Belə olduqda isə 8-ci sırada dayanan ədəd 6-cı sıradakı ədəddən 2 vahid çox olacaq, yəni 8, 9-cu sırada dayanan ədəd isə 7-ci sıradakı ədəddən 3 vahid çox, yəni 15 olacaq. Düzgün cavab A-dır. +3
+3
6, 4, 9, +2
112
2+1
3, 2, 6, 4, 9, 6, 12 , A, B -?
3, 2,
21
x
Məntiq 5.
+3
19
2+1
+2
+3
6, 12, 8, 15 +2
Çinar Yayımları
4.sinif
Ardıcıllıq - Asan
128
64
Sinif:
Soyad:
Tarix:
32
?
5.
8
M ƏNT İQ
73, 76, 81, 88, ?, 108
A) 30
B) 16
A) 97
B) 93
C) 16
D) 18
C) 21
D) 101
2.
231
6.
257
218
244
?
A) 270
B) 280
C) 290
D) 300
3. I
6
3
8
5
10
7
II
12
9
?
11
16
?
70 82
Çinar Yayımları
1.
Ad:
TEST-39
7.
52 60
? 46
40
A) 38
B) 40
C) 39
D) 42
I 421, 416, 408, 403, 395 II 527, 522, 514, 509, 501 III ? A) 48, 43, 35, 30, 22
A) 12,11
B) 13,14
B) 43, 35, 30, 22, 48
C) 14,13
D) 13,17
C) 325, 320, 312, 304, 300 D) 427, 326, 527, 388, 491
4.
x 12 48 50 66 ?
8.
y 6 24 25 33 ?
www.cinaryayimlari.com
A) 12, 7
9 4
B) 8, 4
13 5
19 8
27 13
? ?
C) 13, 6
A) 37, 20
B) 35, 20
D) 16, 7
C) 14, 23
D) 37, 23
115
Çinar Yayımları
4.sinif
Ardıcıllıq - Sınaq
2.
3.
4.
Sinif:
Soyad:
Tarix:
5.
5, 15, 12, 36, 33, ?, ?
M ƏNT İQ
14, 19, 26, 31, 38, ?, 50
A) 99, 98
B) 99, 96
A) 40
B) 41
C) 100, 100
D) 99, 100
C) 42
D) 43
6.
6, 32, 58, ?, 110, 136
A) 84
B) 100
C) 90
D) 180
5, 25, 30, ?, 155, 775
Çinar Yayımları
1.
Ad:
TEST-44
7.
5, 15, 19, 57, 61, ?, 187
A) 180
B) 181
C) 182
D) 183
I 3 → 7 → 11 II 19 → 23 → 27 III ?
A) 100
B) 120
A) 4 → 8 → 11
B) 1 → 5 → 9
C) 140
D) 150
C) 5 → 9 → 12
D) 7 → 11 → 12
512, 256, ?, 64, 32
8.
1
2
4
7
1
4
12 28
A) 250
B) 150
A) 55
B) 22
C) 128
D) 80
C) 33
D) 44
www.cinaryayimlari.com
125
11 ?
Çinar Yayımları