BISEntral Vol 2

BISEntral

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG TANGGAPAN NG PANGALAWANG PANGULO NG PILIPINAS VOLUME 2

BISErye: PAGBABALIK TANAW BRIGADA ESKWELA [PAGE 3]

JUNE-JULY 2019

MONTHLY OBSERVATION JUNE

PRIDE MONTH

Tuwing buwan ng Hunyo, idinaraos ang Pride Month, isang malawakang pagdiriwang ng sektor ng LGBTQI at ang kanilang mga isinusulong.

JULY

NUTRITION MONTH

JUNIOR LEADERSHIP DEVELOPMENT PROGRAM GRADUATION [PAGE 4]

Tuwing buwan ng Hulyo, ipinagdiriwang ang Nutrition Month na may tema ngayong 2019 na “Kumain nang wasto, at maging aktibo, Push natin ‘to!”

ISTORYA NG PAG-ASA FILM FESTIVAL 2019 [PAGE 5]

FLAG RAISING HOST SCHEDULE

Monthly Flag Raising PCD

JULY

Weekly Flag Raising DATE

MAIN

EXTENSION

July 08

LASPD

CASH

July 15

MAD

TRANSPORT

July 22

PCD

MISD

July 29

VPP

PAD

2 MENSAHE NG

PANGALAWANG PANGULO

BISEntral Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Plipinas

VOLUME 2 • JUNE-JULY 2019

PUNONG PATNUGOT

Joanne Pauline Lumba KAPATNUGOT

Jillian Rose Retuta PATNUGOT NG DISENYO AT PRODUKSYON

Cheng Bigay

PATNUGOT SA BALITA

Jobe Ann Glabin

PATNUGOT NG NATATANGING LATHALAIN

Apple Mae Vallarta Mischelle Mae Reyes TAGAPAMAHALA SA SIRKULASYON

Trisha Mae Cayco TAGAPAMAHALA SA ADMINISTRATIBO

Alginia Lazo

MGA KONTRIBYUTOR Hamilcar Chanjueco Jr. Jonathan Dequito Chari Villegas Yuji Gonzales Raffy Magno Jules Falzado Dez Francisco Joy Lingaya Arnold Almacen Eva Holgado Aira De Castro

MGA TAGAPAYO Asec. Sofia Yanto-Abad Dir. Jennifer Tan Missy Coso Maari kaming kontakin sa bisentral@ovp.gov.ph

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

BISEntral

MENSAHE NI VICE PRESIDENT LENI ROBREDO PARA SA PAGDIRIWANG NG PRIDE MONTH Taun-taon na nating ipinagdiriwang ang “Pride,” hindi lang sa Pilipinas kundi sa iba’t ibang sulok ng mundo. Saksi tayo sa mga kapatid nating masayang nagma-martsa, suot ang kanilang makukulay na porma at bitbit ang makukulay na bandera.

Ngunit sa likod ng makukulay na eksenang ito, hindi maitatago ang hirap at sakripisyo na kinakailangan nilang pagdaanan upang makahingi ng pagtanggap at pagmamahal sa ating lipunan.

Totoo nga’t malayo na ang narating ng LGBTQ+ community dito sa Pilipinas. Karamihan sa ating mga kapatid, nagniningning sa kanilang mga napiling larangan—mapa medisina man, abogasya, pulitika, panitikan, sining, at iba pa. Ngunit hindi dito natatapos ang ating laban.

Umaasa tayong darating ang panahon kung kailan ang ating pagtanggap sa kanila ay hindi nakadepende sa kanilang ambag na husay, talento, at tuwa sa ating bayan, kundi dahil sa kanilang buong pagkatao. Tayong lahat ay pantay-pantay at pare-pareho.

Hangga’t may batang natatakot magpakatotoo sa kanyang sarili dahil sa mapanghusgang lipunan; hangga’t may batang sinasaktan o itinatakwil ng sariling magulang dahil sa kanyang kasarian; hangga’t may batang tinutukso ng kamag-aral dahil siya ay naiiba sa kanila; hangga’t may diskriminasyon sa opisina man o sa paaralan; at hangga’t may hindi malayang makapili ng kanilang minamahal, patuloy ang ating pagsulong ng ating mga karapatan.

Ang bawat isa sa atin ay may karapatang mamuhay sa isang lipunang malaya sa anumang uri ng diskriminasyon at karahasan, at wala tayong nakikitang rason upang hadlangan ito ng kahit sino. Sa ating pagdiriwang, sana ay mas paigtingin at palakasin din natin ang ating nagkakaisang boses upang masigurong ang lahat ay may pantay-pantay na oportunidad sa pag-unlad at pagtrato sa lipunan.

“Pride” kung ating tawagin ang pagdiriwang na ito. Dito natin pinagmamalaki ang lahat ng natatanging ambag at sakripisyo ng mga kapatid nating nauna sa atin upang matamasa ang kung anong mayroon tayo ngayon. Sana, ito rin ay maging daan upang maabot natin ang ating pangarap—na tayo ay maging isang lipunang bukas ang palad, bukas ang puso, at bukas ang isip sa pagyakap sa ating kapwa tao at kapwa Pilipino.

Isang lipunang walang iniiwan at tinatalikuran, anuman ang kasarian, kulay, o estado sa buhay.

Ang bawat hakbang at bawat sigaw natin ngayon ay magpaalala sana, na ang laban ng LGBTQ+ community ay laban ng bawat Pilipino.

Muli, maraming salamat at pagbati ng isang masaya at makabuluhang Pride Month sa inyong lahat. Mabuhay po kayo!

BISEntral

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

BISERYE

OVP STAFF, NAKILAHOK SA BRIGADA ESKWELA

Nagtungo ang ilang empleyado ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo kasama si VP Leni upang magvolunteer sa taunang Brigada Eskwela. Sila ay bumiyahe patungong Iquin Elementary School, isang maliit na paaralan sa Canaman, Camarines Sur upang bigyan ng bagong-buhay ang kanilang silid-aralan.

Kinailangan pang itawid ang mga materyales gamit ang bangka dahil sa nakapagitan na ilog patungo sa nasabing eskwelahan. Hindi inalintana ng mga volunteers ang malakas na ulan upang ipagpatuloy ang pagpintura ng silya at pag-ayos ng mga bubong ng eskwela.

Isang mahalagang karanasan ito para sa mga staff ng OVP dahil naipamalas nating muli ang pagkakaisa sa pagtulong sa komunidad upang mapabuti ang kalidad ng edukasyon.

TYPE MO KO: ISANG MUNTING PALARO MULA SA TSO Noong nakaraang Pebrero, napagkasunduan ng Technical Services Office (TSO) at ng mga Division Chief (DC) sa ilalim nito na magtatag ng isang munting palarong pinamagatang “Type Mo Ko”.

Layunin nitong ma-engganyo ang bawat TSO staff na lalong pagbutihin ang kanilang typing speed gayundin ang pagbuo ng kultura ng continuous improvement.

Sa dulo ng bawat buwan, may dalawang award na binibigay ang TSO at ang mga DC. Una ay ang Most Improved “Transformer” Award na iginawad kay Lindsey Nasayao ng Public Assistance Division (PAD) at ikalawa ang Most Valuable Typer na siyang pinakamabilis magtype. Ito ay iginawad naman kay Pauline Lumba na nagmula rin sa PAD. Noong May 28, nagwakas ang munting patimpalak na ito ng TSO na umabot din sa loob ng tatlong buwan. Sa culminating challenge, nanalo si Jo Besana ng Planning and Management Division (PMD) sa pinakamaraming na-type na salita habang nakapiring.

Ayon sa tracking report noong May 28, mas gumaling at tumaas ang average words per minute sa typing speed ng mga emplayado mula sa TSO kumpara noong nagsimula sila noong Pebrero.

3

4 BISERYE

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

BISEntral

IKALAWANG BATCH NG JUNIOR LEADERSHIP DEVELOPMENT PROGRAM, NAGSIPAGTAPOS Noong nakaraang June 3, 2019, nagsipagtapos ang labing siyam na kalahok sa Junior Leadership Development Program (JLDP) matapos ang kanilang anim na buwang intensive training sa tulong ng The Rizal Academy for Innovation and Leadership (TRAIL).

Sa pagsisikap ng unang batch ng JLDP na magkaroon ng isang makabuluhang seremonya ang pagtatapos ng ikalawang batch, nagkaroon ng isang malaking programa para sa pagtatapos ng JLDP Batch 2. Ayon kay Jef Villamin, batch leader ng JLDP 1, nais nilang ibigay sa Batch 2 ang graduation ceremony na kanilang pinangarap noon.

Ginawaran ng Leaders’ Circle Award o ang pinakamataas na parangal para sa mga leaders ng OVP ang Team Godivas.

Ipinrisinta ng bawat councils sa harap ng mga empleyado at managament ng OVP ang kanilang mga pinaghirapang proyekto sa pamamagitan ng isang video presentation. Ang mga nasabing proyekto ay may layuning makakatulong sa pagpapalakas ng internal na komunikasyon sa loob ng opisina.

Ayon kay Vice President Leni Robredo, lubos ang kanyang pasasalamat sa mga JLDP graduates dahil nagawa nilang maglaan ng panahon sa mga proyekto kahit na may iba pa silang mga tungkulin sa kani-kanilang unit. Ipinaalala rin ni VP Robredo sa bawat empleyado ang kahalagahan ng pagiging masaya sa ginagawa para maging madali ang trabaho.

Tinanggap ni Cheng Bigay, Batch Leader ng JLDP 2 ang symbolic light of leadership mula kay Jef Villamin, Batch Leader ng JLDP 1.

Ginawaran din ang mga councils ng Batch 1 at 2 ng Leadership Awards. Strategic Leadership Award para sa Team Alab at Team Namari; Shared Leadership Award para sa Team Waban Lang at Team Puso; Servant Leadership Award para sa Team Empowered Women at Team Braveheart habang ginawaran naman ang Team Godivas at Team Seksee ng Leaders’s Circle Award na siyang pinakamataas na parangal para sa mga OVP Leaders.

Sa kaniyang talumpati, binigyang diin ni Cheng Bigay, Batch Leader ng JLDP 2 na hindi hadlang ang distansiya, edad, at paniniwala sa politika upang magkaroon ng pagkakaisa sa loob ng OVP. Lubos din siyang nagpasalamat sa OVP Management at sa kanilang coaches sa TRAIL at Internal Communications para sa kanilang walang sawang paggabay. Binigyang pugay din ni Bigay ang unang Batch ng JLDP na naglaan ng panahon upang planuhin at siguraduhing magiging matagumpay ang nangyaring graduation.

Ipinrisinta ni Jim Akut II, JLDP 2’s Nurture and Engagement Lead ang “Electric Fence” photo kay Ms. Besol Lopez na siyang naging simbulo na may tagumpay sa kabila ng kabiguan.

Bawat JLDP graduates ay tumanggap ng certificates at medalya na siyang isinabit ng kani-kanilang unit heads. Inaasahan na ipagpapatuloy ng mga graduates ang kanilang mga nasimulang proyekto para sa mas pinabuting proseso ng opisina.

Ang buong JLDP Batch 1 and 2 kasama ang OVP Management at TRAIL Coaches.

BISEntral

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

BISERYE

5

MGA KWENTO NG PAG-ASA: ISTORYA NG PAG-ASA FILM FESTIVAL 2019 Noong June 8, 2019, naganap ang pagpaparangal sa mga nanalo sa ikatatlong taon ng Istorya ng Pag-asa Film Festival na pinangunahan ni Bise Presidente Leni Robredo, sa pakikipagtulungan ng Ayala Foundation Inc. at Film Development Council of the Philippines (FDCP).

Ang “Ka Dodoy”, sa direksyon ni Meg Seranilla at Mark Aposaga, ay itinanghal na Best Film at nakatanggap ng P80,000 na premyo sa INPFF Gala Night and Awarding Ceremony. Nakamit naman ng “Modern Day Hero”ni Roy Robert Rusiana ang OVP Special Recognition Award.

Inalalayan ng OVP Staff na sila Kirtham Dumpa at Jim Akut ang Rada Brothers na bida sa pelikulang “Yapak” na nag-uwi ng People’s Choice Award.

Ito ay idinaos sa Cinema 7 ng Trinoma, ganap na ika-5 ng hapon hanggang ika-9 ng gabi. Kabilang ang staff ng Private and Ceremonial Division (PCD) na si Joann Salazar sa mga nagsilbing punong abala sa naturang aktibidad. Kasama rin dito ay ang iba pang mga mabubuting empleyado mula sa Main Office at Extension Office na nagboluntaryong tumulong para sa programa.

Muling naipamalas ang sipag, dedikasyon at pagkakaisa ng bawat miyembro ng OVP sa pagbuo ng nasabing programa upang kilalanin ang kwento ng mga Pilipinong nagtagumpay sa kabila ng hirap ng buhay.

Ang ilan sa mga INPFF 2019 staff kasama si VP Leni.

ANNUAL PHYSICAL EXAMINATION, ISINAGAWA

Ang kalusugan ay kayamanan ng bawat mamamayan. At dahil ang ating opisina ay nagsisikap na patuloy na pahalagahan ang kalusugan ng bawat isa, aktibong isinagawa noong Hunyo 13, 2019 ang Annual Physical Examination na naglalayong mabigyan ng kaukulang atensyong medikal ang lahat ng mga empleyado ng Office of the Vice President.

Sa tulong ng Hi- Precision Diagnostic Center Inc., nabigyan ng pagkakataon ang mga kawani na kumonsulta at matiyak ang kani-kanilang kalagayang medikal. Dumaan sila sa iba’t ibang diagnostic procedure at laboratory test.

Ang aktibidad na ito ay nakatutulong sa kabuuang kundisyon ng bawat OVP staff upang mas maging masigla at produktibo ang trabaho sa araw-araw. Ito rin ay magandang hakbang upang mas maging matatag at taos-puso pang makapaglingkod sa ating bayan.

6

FEATURES

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

BISEntral

Bilang pakikiisa sa PRIDE month, kinuhanan ng panayam ng BISEntral Team ang ilan sa mga miyembro ng LGBTQI [Lesbians - Gay - Bisexual - Transgender - Queer - Intersex] sa Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas para ibahagi ang kanilang karanasan sa pagladlad at ano ang iba’t ibang diskriminasyon na kanilang naranasan.

KWENTONG COMING OUT Noong maliit pa lang ako, wala naman sa isip ko kung ano talaga ang gender.

Mahilig lang ako sa mga bulaklak at mahilig ako magtanim. Napansin ko na lang, may nagbabago sa akin. Noong 12 years old ako, nagka-crush ako sa babae pero hindi iyong crush na parang gusto mo iyong babae. Parang na-iinsecure ako in a good way kasi maganda siya, parang iniisip ko dati na sana ganoon din ako kaganda, iniisip ko dati bakit hindi ako naging katulad niya. [laughs]

Jonathan Dequito Jr.

Mahilig ako makisalamuha at makipag-kaibigan sa mga babae kaya iyong mga laro namin noon puro pambabae. Lagi rin akong sumasali sa mga school activities like singing, dancing at pagtula. Iyong mga nakakasama ko ay halong babae at mga bakla, parang sinasabi ko sa sarili ko na proud iyong mga tao sa akin at pakiramdam ko babaeng babae ako, ang lambot lambot ng katawan ko.

Dahil din sa mga tao at sa mga ginagawa ko, doon ko narecognize na: “Ay, bakla pala ako.” Siyempre takot ako sa magiging reaksyon ng nanay at tatay ko. Hindi ko pinapakitang bakla ako pag nasa bahay ako. Feeling ko ramdam na ng nanay ko pero hindi niya lang ino-open sa akin kasi para sa kanya hindi naman importante kung ano ako. Sa tatay ko ako natatakot kasi hate niya ang mga bakla.

Kapag nalalasing siya, lumalabas sa bibig niya na ayaw niya maging bakla ang mga anak niya. Dalawa kami ng kapatid kong bakla. Sabi niya sa amin “okay lang mag bakla bakla kayo basta wag niyo lang talaga ipapakita sa akin” kasi daw kahit nasaan pa man kami, kakaladkarin niya kami kahit mapahiya pa kami sa maraming tao.

Nirerespeto ko iyong nararamdaman niya kaya alam ko din i-balance iyong sarili ko. Alam ko para sa kabutihan ko lang iyong gusto niyang mangyari pero masakit pa din para sa akin. Para maiba iyong atensyon nila, ipinakita ko sa kanila iyong kabutihan ng puso ko, nagsikap ako at lahat ng gusto ng magulang ko sinunod ko. Nagsikap ako para maipakita ko lang sa kanila na kahit ganito ang anak nila, kaya nilang ipagmalaki. Nandoon iyong mindset na kapag ganito pala ako, kapag may kwenta ako sa mga magulang ko, hindi nila maiisip na bakla ako.

Noong college ako, doon na ako nag-out. And then nagkaroon ako ng boyfriend. Bago ko pa pinasok ang ganoong relasyon, ang nasa isip ko, walang seseryoso sa mga bakla. Yun iyong naging mindset ko dahil napapanuod ko sa TV, iyong iba nasasaktan lang kasi siyempre pareho ng kasarian. Hindi naman ako mabubuntis, alam kong maraming bagay na hindi ko kayang ibigay. Nagmahal ako dahil gusto ko siyang subukan.

USAPING DISKRIMINASYON Noong nagtrabaho ako sa fast food, dapat magiging Assistant Supervisor na ako, kaso sabi raw ng may-ari, hindi sila nag popromote ng mga katulad kong bakla. Yun iyong pinakamasakit na part na naranasan ko.

Tinatanong ko iyong sarili ko ano ba ang nagawa kong mali? Wala na ngang appreciation, may discrimination pa.

Noong pumasok ako sa OVP, wala akong na-experience na discrimination. Tinanggap ako nang buong buo. Dito ko natutunan at dito ko rin unang naranasang mag attend ng training sa GAD (Gender and Development). Doon ko mas lalong naintindihan kung ano iyong LGBT, ano iyong karapatan naming mga bakla.

Ang masasabi ko lang sa sarili ko ay proud ako sa kanya at sa mga narating niya ngayon.

Sa kabila ng lahat ng pinagdaanan niya, hindi siya sumuko. Pinatunayan niya na kahit bakla siya mayroon siyang nagawa at may magagawa pa. Importante sa lahat na maging proud ang mga magulang niya, iyon iyong greatest achievement ng isang Jonathan.

BISEntral

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

FEATURES

7

KWENTONG COMING OUT

Chari Villegas

Wala naman talaga akong kwenta sa math, inaamin ko iyon. So noong high school, naging girlfriend ko iyong tutor ko. Dahil siyempre, tutor siya pumupunta ako sa bahay nila at pumupunta din siya sa bahay namin.

Siyempre, malandi ako minsan at isasara ko iyong pinto (laughs) so nagalit iyong Mommy ko. Cinonfront niya ako at tinanong ako kung girlfriend ko ba siya. Sabi ko “Oo” tapos after noon medyo naguluhan na si Mama. Tapos noong dumating iyong Daddy ko, naalala ko habang nagkukwentuhan at nagtatawanan, tinignan ko si Mama at tinanong na “Sabihin ko na?”

Sagot niya, “Ikaw bahala.” So sinabi ko sa papa ko na, “Pa, tibo ako. Gusto ko babae” tapos huminto iyong tawanan tapos sabi niya “Hindi ikaw iyong anak ko.”

Parang ako, nagtatawanan lang tayo kanina? What changed? Kasi hindi daw dapat ganun, hindi daw ano sa Diyos. So after noon hindi niya na ako kinakausap. Si mama na iyong pinagbubuntunan niya ng sama ng loob. Sabi ko “Ma, baka mas mabuti kung aalis na lang ako” Noong nag-iimpake na ako, umiiyak si mama habang si Papa hindi ako pinapansin, as in hindi talaga. Tapos sabi ni Mama, “Hintayin mo iyong kapatid mo, may sasabihin sa’yo.” Nakaayos na mga gamit ko saka dumating iyong kuya ko. Niyakap niya ako at sinabing, “Labanan mo iyan. Kung iyan ka, bakit ka mahihiya?

Kung iyan ang nilalaban mo, kung iyan iyong sort of evil sa mata nila, bakit ka magpapatalo? Ikaw ay ikaw.”

Noong sinasabi niya iyon, umiiyak na ako tapos sabi ko “Bakit Kuya, masama ba ako? Na kapag kunwari nasa mall tayo, ang tinitignan ko talaga babae, masama ba ako?” Sumagot siya nang “Hindi” at nakayakap lang siya sa akin the whole time. After noon hindi ako umalis kasi na-convince ako ni kuya. Ikinuwento ni Mama later na nag-usap sila ni Papa. Sinabi niya na noong pinagbubuntis niya kami ni Kuya, nagdasal siya at nakiusap sa Diyos na lumabas kami na kumpleto, at kung anuman kami, mamahalin niya kami. Tahimik pa rin ang Papa ko noon.

Hanggang sa nagkaroon ako ng girlfriend. Sumulat ako kay Papa at sinabing “Papa, I would like to let you know na may girlfriend ako.” Sumagot siya at sinabing “I’m happy for you. Pero hindi tama iyang ginagawa mo.” Noong nagtatrabaho ako sa Bulletin noon, naalala ko na every 3 to 4 months, naka-confine ako kasi allergic ako sa newspaper. Binantayan ako ng girlfriend ko sa hospital. Nakita ng Papa ko na inaalagaan ako ng girlfriend ko, na iyong pagmamahal ng girlfriend ko, naging sapat para marealize niya na hindi pala kailangan maging lalaki at babae para magkaroon ng relasyon. Simula noon, mas hinahanap na nga niya iyong girlfriend ko, hindi ako. [laughs] Naging okay naman after noon.

USAPING DISKRIMINASYON Araw-araw nararamdaman ko iyan tuwing pupunta sa CR. May one time sa MRT, nilapitan ako ng guard at pinalabas ako. Sabi niya, “CR ‘to ng babae.” Tapos sabi ko “Elem ke!” then nag-flip lang ako ng hair kaya napahiya na siya.

Mayroon din sa MRT, nakaupo ako sa upuan. Nakatulog ako sa sobrang pagod from work. Ang sama ng tingin sa akin ng isang babae. Sabi niya “Magpaupo ka naman. Pang-babae ito.” Gusto niya ako umalis at pumunta sa ibang bagon kasi nasa female only cart ako. Sumagot ako, “Opo, alam ko po. Pasensiya na po.” Eh iyong boses ko ‘di ba, babaeng babae? So ayun, napahiya siya.

May lolo pa nga na hinabol ako sa CR dahil pumasok ako sa pambabae. Nagalit siya doon sa janitress tapos iyong janitress, ipinagtanggol ako. So araw-araw iyan na parang wala akong freedom kahit mag-CR. Na kailangan ko pa ba magpalit ng damit para makapag-CR? Sa dami ng pinagdaanan ko, mahalaga sa akin, alam ko kung sino iyong mga nagmamahal sa akin eh. Mahal nila ako at importante ako sa kanila. At the end of the day, sino bang mas importante? Iyong sinasabi ng mga homophobic na tao o iyong mga taong mahal ka?

8

FEATURES

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

BISEntral

KWENTONG COMING OUT As a child, I was born and raised in a very religious family. I was also raised in a family where love is promoted. We are encouraged to embrace ourselves and be ourselves more than the judgment of the society. I was lucky enough to have parents who embrace and accept us beyond our sexuality, whom we love and who we are as a person.

Hamilcar Chanjueco Jr.

If you wonder bakit “us” yung sinabi ko, it’s not only me in our family. It’s not only Ham who is gay but I have a lesbian sister and a brother who is somehow bisexual for a moment. Right now, he’s into a woman. Kasi may tinatawag na gender fluid.

May time na into women sila, may time na into men. And I think, na-enjoy ng brother ko yung sexuality niya. So very dynamic yung family namin.

Before, hindi ko pa alam na bakla ako. Akala ko normal lang na mag-chinese garter. Mga grade 5 or 6 yata ako noong nakaranas ako ng bullying because of my gender expression. Gender expression is how you show to the world who you are. And since I am flamboyant and too feminine for other boys, teachers and classmates, maririnig mo may mga nag-uusap na about you na “Bakla siguro si Ham”. Hindi ako aware sa salitang “bakla” noon, kasi walang ganoong vocabulary sa family namin. During that time, they used the term “bakla” as a term for parang dinedegrade ka nila. Jumping into who I am right now, for me, “bakla” is an empowering word. When you say “Ham is bakla”, “Ham is confident, self-assured.”

Going back, noong high school ako, doon ko na discover yung aking sexual orientation. Ito ay kung sino ba yung bet mo. May special treatment kasi ako doon sa isa sa mga poging classmate ko. Narealize ko, may crush na talaga ako sa kanya. Third year naman, besh, nagka girlfriend ako! Niligawan ko talaga yon ha, very serious. Pero hindi ko siya somehow minahal. Nag enjoy lang ako, nag explore lang ako talaga. Pero the same year, nagkaroon din ako ng boyfriend!

And then noong 4th year high school naman ako nag out. Kasi parang may conflict noon at inaaway na nila ako. In a way, na-experience ko yung bullying. Hindi ko na kinaya so tumayo talaga ako doon sa teacher’s desk, sabi ko: “BAKLA AKO, ANO BA!”. Chinicheer ako ng mga friends ko pero after noon super umiyak talaga ako. Mahirap for LGBT’s to come out. Buong pagkatao mo kasi yung pagiging LGBT eh. It’s not only a part of yourself.

Noong college ko lang naintindihan yung aking gender identity. Gender identity is how you understand yourself as a person and how you express or say it to other people. I realized that I was a gay cisgender. Ang understanding ko sa self ko is lalake pati na rin ang pagtindig and gusto ko i-address ako as “Sir”. I enjoy my sex assigned at birth pero yung heart ko is both ways.

Romantically attracted to both male and female pero sexually attracted ako exclusively to males.

Noong fully narealize ko ang sexuality ko, hindi pa din ako nakapag-out sa family ko. Parang nagegets lang nila na “ah, feminine si JR” okay lang naman. Pero di pa nila alam na ang pag-intindi ko sa sarili ko ay bakla. Not until una akong nagka boyfriend na super serious. Dinala ko siya sa bahay at kumain kami. Naghihintay ako ng buwelo tapos sinabi ko nalang, “Ma, Pa, boyfriend ko pala”.

Intense di ba! The good thing is that walang dramang nangyari. I think because it was easier for them kasi na-expeience na nila sa ate ko and natanggap na nila. So, yun yung story of coming out ko.

BISEntral

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

FEATURES

9

USAPING DISKRIMINASYON During my work in Spark! Philippines, I think na-didiscriminate ako kapag pumupunta ako sa mga conferences. Not only because I am an LGBT but because I am a young professional. If we have gender discrimination, we also have age discrimination. They think that because we’re young, we are inexperienced and we don’t know anything about what we’re doing. So hindi ako masyadong pinapaniwalaan.

May na-experience akong insensitivity pero not discrimination and this is from a woman. Hindi ako masyadong comfortable na hinahawakan niya ako, ina-appreciate at sinasabi niya na “ang ganda mo naman”. Pero hindi pa ako nag-identify sa kanya. One rule kasi in gender identification is to let the person identify themselves.

No person should be the one telling you that you’re gay, that you should be addressed as “Mister” or “Miss”.

So the best way for you to at least be sensitive with that, is to ask the basic question: “How would you want me to address you?” and it won’t offend anyone because it’s basically you not being sure about things.

Another experience, which is gets ko naman. Alam niyo gaano kahirap minsan na hindi ako okay na matulog kasama ang isang lalake sa isang room. Minsan nag-aassume iyong mga nag-aarrange ng room assignments na comfortable kaming LGBT na kasama ang isang lalake. For me, sometimes, comfortable kung may level of closeness na, pero kung hindi ko kilala personally, uncomfortable ako and nahihirapan ako talaga matulog. I think medyo torn din tayo kasi sometimes for me, ang iisipin ng guy na kasama ko sa room, tipo ko siya. For girls naman, minsan may mga perception na baka nagbabakla-baklaan lang yan kaya minsan iyong babae din, tatanungin mo din kung comfortable ba siyang may kasamang LGBT sa isang room.

I think it’s more of a consent. It is for us to ask a person if it’s okay if you sleep in one room. It’s a sense of asking that basic question. Pero sa trabaho natin, medyo mahirap nga na isipin pa yon. Pero I wish umabot tayo sa level na ganoon. Now that BISEntral is here, this might be a way informing na my story is a basic way of telling them na mga Mumsh, be sensitive naman minsan. So iyon iyong mga struggles ko. You know, that’s the life we are living. Even in restrooms. Kaya iyong pinropromote sa Philippines ngayon is to have gender-neutral restrooms.

For me, hindi natin dapat pinipilit na mag-out ang isang tao. Kasi alam naman natin na sa espasyo sa kultura ng Pilipinas, hindi talaga madali mag-out kasi it will cost your job, it will cost how people see you, it would mean na people will look down on you because you’re an LGBT, it would mean that you’re just a pure entertainer. It would seem that you are just that person and you can’t be more.

So my suggestion for those people na hindi pa nagco-come out is to talk to the people you are comfortable with about your sexuality or who you are kasi it feels liberating to come out. Pero huwag natin i-force na magcome out kapag hindi sila ready. Take your time. Kung hindi mo nakikita iyong value ng pag-come out, nasa iyo iyon. Kung ano iyong buhay na gusto mo para sa’yo. Desisyon mo iyon.

Isang pasilip sa loob ng opisina ng Area and Constituency Concerns Division (ACCD) bilang pagdiriwang sa PRIDE Month.

10

SOGIE EQUALITY BILL

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

BISEntral

ANO ANG SOGIE?

Ang SOGIE ay ‘sexual orientation, gender identity and expression’

BIOLOGICAL SEX

biyolohikal at pisyolohikal na katangian na nagtatakda ng pagkakaiba ng babae at lalake.

SEXUAL ORIENTATION

kung kanino ka nagkakagusto (romantiko man o sekswal): opposite gender (heterosexual), same gender (homosexual), both (bisexual), or all genders (pansexual)

GENDER IDENTITY ang nagdedefine nito ay mismong mga sarili natin, labas at higit pa sa sex assigned at birth o nasa birth certificate.

Ito ay kung ano ang pagkakakilala mo sa sarili mo: maaring babae, lalake, o maari ring gender non-conformist.

GENDER EXPRESSION paraan ng iyong pagpapahayag sa pamamagitan ng pananamit, pagkilos at pagsalita.

ANO ANG SOGIE EQUALITY BILL? Anti Discrimination Bill (HB 4982 ni Rep. Kaka Bag-ao & Rep. Geraldine Roman at Senate Bill ni Sen. Risa Hontiveros)

Itinatakda ng SOGIE bill ang pagbabawal sa anumang uri ng diskrimasyon laban sa mga LGBT tulad ng denial ng access sa serbisyo, diskriminasyon sa trabaho at eskwelahan dahil sa pagiging kabilang sa LGBT. Ipinagbabawal din dito ang pagtatakda ng mas malupit na disiplina o parusa sa mga estudyante base sa kanilang sexual orientation gayundin ang tanggihan ang aplikasyon para sa professional license o iba pang dokumento dahil sa sexual orientation.

Hindi rin pwedeng pagbawalan ang mga LGBT na pumasok sa alinmang establisimyento at hindi sila pwedeng pilitin na sumailalim sa medical o psychological examination dahil sa kanilang sexual orientation.

Ipinagbabawal din sa ilalim ng SOGIE bill na i-harass ng mga otoridad ang LGBT, hindi rin sila dapat na ipahiya ng sinuman o kahit pa isailalim sa profiling.

Sources:

Office of Senator Risa Hontiveros Buklod-UPLB It’sPronouncedMetroSexual.com stop-homophobia.com

BISEntral

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

ADVICE CORNER

11

The Good AdVICE Q: ANO PO ANG MAIPAPAYO NINYO SA MGA TAONG HINDI PA NAKAKAPAG-OUT O HINDI KUMPORTABLE I-EXPRESS ANG SARILI DAHIL SA TAKOT MAHUSGAHAN? “Nung nag-out ako sa family ko, na-shock pa rin sila kahit feeling ko sobrang obvious naman. [laughs] Unica hija din kasi ako and dalawa lang kaming magkapatid.

So gets? Kaya medyo in denial sila for a while. Hindi siya naging madali kasi nagwoworry sila for me kasi syempre alam nila kung gaano ka-cruel yung mundo lalo na sa amin. Pinaintindi ko sa kanila na ito talaga ako, that there’s no point in trying to change me kasi it’s not something na pwede mong labanan, and hindi naman sila nagkulang sa guidance (baka lang i-blame nila iyong sarili nila). Eventually, natanggap din nila. Hindi lang ako but also the person I’m with.

Sobrang swerte lang talaga ng tao na I’ll end up with, hindi dahil sakin, but because of them. Hindi lang tolerance but alam mo, iyong full-blown acceptance talaga.

Kaya iyong advice ko sa mga friends natin na takot mag-out, palayain mo yung sarili mo. Wag mong ikulong sa takot sa kung ano ang sasabihin ng ibang tao. Sabi pa nga ni Dr. Seuss, “Be who you are and say what you feel, because those who mind don’t matter and those who matter don’t mind”. Pero syempre kung hindi mo pa feel mag-out, huwag muna. Huwag mo din madaliin. Take your time lang. Kapag ready ka na, marami kaming tatanggap sa’yo.”

“Coming out is never easy—it’s a process, not an overnight decision. So for you to truly grow from this process, you have to take all the time that you need and do it at your own pace. Don’t rush. It’s scary, and for some, it ruins relationships, so do it as see you see fit—after all, you still know yourself better than everyone else. It doesn’t have to be grand in scale. Start with your closest inner circle, whether family or friends. The people you trust the most. Then everything else follows.

While you’re not there yet, spend time to know and discover yourself deeper. Read up. Watch. There are a lot of good materials out there that can help ease the process for you.

I consider myself fortunate enough to have known my identity at an early age, but self-awareness was not really an assurance that things will be any less rocky. What really helped me embrace my truest self were the stories of bravery of those who came before me. But with self-awareness comes the acknowledgment that not everyone is in a privileged position to open themselves up to the world. So if you are lucky enough to live in the open, keep telling those stories. And for those who are still in the shadows, I will tell you what I would have told my younger self if I had the chance—it will get better. At your own pace. In His perfect time.”

- Yuji Gonzales

- Dez Francisco

“Ang pagiging ‘out’ ay mahalaga sa panahon ngayon dahil kaakibat nito ay tapang at lakas ng loob. Tapang na ihayag ang tunay na nararamdaman at lakas ng loob na harapin ang mga panganib na nakakabit dito.

Dalawa ang pwedeng maging resulta ng pagiging ‘out’.

Pwede kang tanggapin ng ‘yong mga kaibigan at kamag-anak. Pero pwede rin itong maging mitsa ng diskriminasyon sa tahanan, trabaho, at pamayanan.

Ang pagiging “out” ay hindi requirement sa pagiging LGBTQI dahil hindi naman natin kailangan na ipaliwanag ang ating sexual orientation, gender identity, and expression. Ito ay atin, ito ay personal. Kaya hindi ito dapat na ipinipilit at hindi rin ito dapat na ginagawang biro.

Magtulungan tayo upang sa mga darating na taon, hindi na big deal ang “coming out” dahil hindi naman kakaiba na maging parte ng LGBTQI.”

- Raffy Magno

“One of the things that I really admire about the OVP is its recognition of one’s worth beyond gender and sexuality. It’s not a deficiency to be outside of the traditional heterosexual norm - a person’s ability, character and worth ethics are sufficient to access opportunities to advance one’s career or skills. If fact, many of the most qualified and most trusted employees in the office are LGBTQ+. We don’t just bring entertainment, we also get the work done.

Oh di ba ang seryoso? Kinilabutan kayo ‘no?

Para sa mga kumare at kumpare nating LGBTQ+, ipagpatuloy nyo ang pagbibigay ng kulay sa opisina at sa mga komunidad na inyong pinagsisilbihan. Gumising kayo bawat umaga nang may pagbibigay halaga sa inyong mga sarili, at gamitin ninyo ang bawat oportunidad at pribilehiyo na natatamasa ninyo para tulungan iyong mga hindi pa nakararanas o nalilimutan. Maging liwanag at gabay kayo sa bawat isang LGBTQ+ (lalo na sa mga nalilito) at tulungan ninyo ang bawat isa na maging mas mabuting tao. Higit sa lahat, habaan pa ninyo ang pisi sa mga taong salungat ang paniniwala at hindi tinatanggap ang inyong pagkatao.

At the end of the day, your humanity is beyond your gender or sexuality. Be proud of what you are and be more compassionate especially to those who cannot understand.”

- Jules Falzado

Ang Opisyal na Pahayagan ng Tanggapan ng Pangalawang Pangulo ng Pilipinas

12 BULLETIN BOARD CORNER

BISEntral

Travelling Teddies Corner

JUDE THE BEAR OF GRATITUDE

SHAUN THE BEAR OF APPRECIATION

WELCOME TO OVP!

Atty. Edu Resubal gave “Jude” to Jef Villamin.

Samson Oreo handed over “Shaun” to Elbin Del Mundo.

Kristine Dee Montenegro Area and Constituency and Concerns Division

Carlos Joseph Feria Area and Constituency and Concerns Division