‘Ook al is de “American Dream” voor lang niet iedereen weggelegd, toch hebben de meeste mensen grote ambities. Dat vind ik erg inspirerend.’ Niet voor niets gaat Tiggelaars bekendste boek ‘Dromen, Durven, Doen’ – met alleen al in Nederland 250.000 verkochte exemplaren – over dit onderwerp. ‘Dromen doet iedereen. Maar gedrag veranderen om je droom te verwezenlijken, dat blijft moeilijk. Ook voor Amerikanen. Mensen blijven te makkelijk in oude gewoontes hangen, ook al weten ze dat ze er op termijn niet gelukkig van worden.’ Ook organisaties hebben hier last van. ‘Vaak zie je dat gedragsverandering van bovenaf wordt opgelegd, verwoord in een nieuwe missie, targets of nieuwe processen. Wat vaak ontbreekt, is de echte motivatie bij de mensen die het moeten doen.’ De missing link zit in de persoonlijke overtuiging van die medewerkers. ‘Veranderen begint bij jezelf. En dat geldt zowel voor de directeur, de manager als voor de werkvloer. Veranderen is veel eenvoudiger als sprake is van persoonlijke motivatie, van de wil en bereidheid om dingen op een andere manier te zien en te doen. En daaraan vast te houden, ook als het even tegenzit.’
Overschat Wie resultaten wil, moet richting en actie én denken en doen combineren. ‘Cruciaal is dat ons gedrag vaak het resultaat is van onbewuste processen. Wie denkt dat hij voor 100% controle heeft over zijn denken en doen, overschat
zichzelf schromelijk.’ Ook dat maakt daadwerkelijke verandering zo lastig, aldus Tiggelaar. Op basis van onderzoek en literatuur verzamelde hij de afgelopen decennia tientallen inzichten en technieken om managers en professionals te helpen, gedrag beter te begrijpen en te sturen. Zowel het eigen gedrag als dat van anderen. Ondanks alle kennis die hij over zijn gehoor uitstrooit – en de urgentie om in deze crisis processen te veranderen – weet Tiggelaar dat lang niet iedereen daadwerkelijk munt slaat uit zijn verhaal. ‘Soms gaan mensen er meteen mee aan de slag, soms helpt het alleen om dingen beter te begrijpen.’
Geen wonderen Het bovenstaande getuigt van realiteitszin. Tiggelaar weet als geen ander dat zijn boeken en seminars geen wonderen verrichten. ‘Geluk, succes en groei kun je willen en najagen, maar niet op afroep verkrijgen. Kennis helpt, dat zeker. Maar het gaat er vooral om hoe je deze toepast.’ Tiggelaar kijkt in dat verband ook kritisch naar zichzelf. ‘Ik verdiep mij al 25 jaar in menselijk gedrag. Toch heb ook ik niet alles perfect op orde en leer ook ik nog elke dag bij.’ Het past bij zijn levensovertuiging als actief Christen. ‘Je bent er om elkaar te helpen; dat is mijn intentie in het leven. Ieder doet dat op zijn of haar manier. Als mensen erin slagen met mijn boeken en seminars het juiste spoor te vinden dan geeft dat extra zin aan mijn leven.’
Verdieping Ondanks zijn overtuiging twijfelt Tiggelaar ook regelmatig. Bijvoorbeeld
over wat hij zelf wil. ‘Ik ben 44. Dat is zo’n leeftijd waarop je terugkijkt maar tevens vooruit blikt: welke keuzes maak ik voor de tweede helft van het leven?’ Hoewel zijn antwoord verre van pasklaar is, hoopt hij zich meer toe te leggen op het schrijven van boeken en minder op het geven van seminars. ‘Sinds we in de VS zijn – en ik minder trainingen en presentaties verzorg en meer aan studie doe – voel ik mij op mijn gemak. Ik lees en schrijf meer dan ooit en ervaar de verdieping die daardoor ontstaat als verrijkend. Maar over een half jaar zijn we terug in Nederland. Dan is het de kunst het ook daar vol te houden.’ Hoe zijn levenspad er straks ook uit komt te zien, één ding weet Tiggelaar zeker: zijn passie voor menselijk gedrag, verandering en de behoefte om op dat gebied ondersteuning te bieden, zal altijd blijven. ‘Dit onderwerp verveelt nooit. Niet in de laatste plaats omdat we er allemaal zo’n strijd mee voeren.’
3 TIPS VAN BEN TIGGELAAR - - -
Samenwerken gaat beter als je meer weet van menselijk gedrag, als je weet wat de ander wil en hoe hij of zij in elkaar zit. De snelste weg naar groei verloopt via de ‘omweg’ van het leren. Maak niet eindeloos plannen maar experimenteer, evalueer en stuur bij. Wie leiding wil geven aan anderen moet eerst leren leiding te geven aan zichzelf. Dat is voor veel ondernemers en managers een grote uitdaging.
BUSINESS NATIONAAL
III