Woord vooraf

Supply chains worden langer en complexer, waardoor de nood aan transparantie, traceerbaarheid en veerkracht toeneemt. Vraag stelt zich of het logistieke systeem dat de supply chain ondersteunt snel en efficiënt kan reageren bij onverwachte omstandigheden.

De veelheid aan producenten, traders, toeleveranciers en logistieke dienstverleners die bij supply chains betrokken is, maakt die uitdaging er niet eenvoudiger op. Dat is zeker het geval wanneer geen enkele van die partijen de volledige operationele controle over de supply chain in handen heeft.

Tegelijkertijd stellen consumenten hogere verwachtingen. Kwaliteit, voedselveiligheid en oorsprong dienen gegarandeerd te worden. Consumenten zijn bereid om meer te betalen voor hoogwaardige of biologische producten, maar eisen in ruil garanties over de herkomst ervan.

Traceerbaarheid in de keten kan ook eventuele terugroepacties vergemakkelijken en versnellen. Daardoor verlagen de veiligheidsrisico’s, kosten en negatieve publiciteit. Ondanks alle voorzorgen kan immers niemand een productiefout of contaminatie volledig uitsluiten. Indien die zich voordoet, komt het erop aan de getroffen batches zo snel mogelijk te identificeren, lokaliseren, uit de supply chain te halen en de getroffen klanten zo gericht mogelijk te informeren.

Voor bepaalde sectoren gelden bovendien wettelijke eisen in verband met traceerbaarheid van goederen.

Logistieke dienstverleners, als cruciale schakel in de supply chain, hebben een alsmaar belangrijkere rol te spelen in het traceerbaar maken van producten. Dat blijft een moeilijke oefening, met name als er real time informatie verwacht wordt.

Toch hangen toekomstige efficiëntieverbeteringen en betere planning van mensen en middelen bij de logistieke dienstverleners in hoge mate af van verhoogde traceerbaarheid in de keten.

Daarnaast zou ook het wegwerken van papieren documenten zorgen voor efficiëntieverbeteringen. In de supply chains circuleren allerhande vrachtbrieven, eigendomsbewijzen, certificaten, facturen, paklijsten, enz. De eigendomsoverdracht en de eraan verbonden betaling van de goederen en het transport hangen ervan af.

Vaak dienen de originelen de goederen door de hele supply chain te volgen omdat er geen vertrouwen is in digitale kopieën of omdat de wetgeving geen dergelijke kopieën toelaat.

Er zijn bijgevolg heel wat uitdagingen waarvoor blockchain een oplossing zou kunnen bieden.

Toen VIL begin 2018 het project ‘Blockchain in supply chains’ startte, was de blockchainhype nog verre van voorbij. De interesse in deze nieuwe technologie was groot, net als de scepsis over de berichtgeving erover op dat moment.

Dergelijke technologie hypes zijn niet nieuw. Zo was er bijna tien jaar eerder een gelijkaardige hype over cloudoplossingen. Ondertussen zijn ze gemeengoed geworden.

Molenbergnatie

Er is nood aan objectieve informatie, in tijden van hype én desillusie.

Wat is blockchain echt en wat kan deze technologie bijdragen in de logistieke sector? Kan de technologie een bijdrage leveren aan het verder optimaliseren van de complexe logistieke ketens? Biedt ze mogelijkheden op technisch

vlak en bij de zoektocht naar werkbare governance en business modellen? Wat zijn de voordelen ten opzichte van EDI-oplossingen of centrale databases, al dan niet in de cloud?

Dit rapport beantwoordt voormelde vragen en synthetiseert de belangrijkste projectresultaten. VIL dankt iedereen die rechtstreeks of onrechtstreeks heeft meegewerkt aan de realisatie van dit project, waaronder Dockflow en Ledgit, en in het bijzonder de deelnemende bedrijven: Aertssen Group, Atlas Copco Airpower, BCTN, bpost, Colruyt Group, DP World Antwerp Holding, H.Essers Systems Company, Gosselin Forwarding Services, Lineas, Molenbergnatie, Oracle, Randstad Group Belgium en Vinçotte.

Tot slot dank aan VLAIO (Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen) voor de financiële ondersteuning van dit project.