Dat is helemaal niet eens in me opgekomen. Ik sta nog steeds achter mijn werk, voor mij blijft overeind dat het de functie van kunst is om in de samenleving te stimuleren dat we met elkaar in gesprek gaan. En daar blijf ik in geloven.” Timo: “Erik, zou dit ook gebeurd zijn als het werk in een museum stond? Een museum is immers toch een vrijplaats.” Erik: “Nee, beslist niet.” Timo: “Precies. Want dan is de volgende stap, boekverbranding? Of moet je nog meer op je woorden letten, als je net als jij niet in eerste instantie als kunstenaar te boek staat?” Erik: “Weet je, de kunstwereld op zich is ook een stereotype en een cliché. Ik ben autonoom, bouw zaken zelf op. Ik ben nog nooit door een galerie gebeld, maar heb wel in het MOMA, Victoria & Albert Museum en op honderden andere plekken geëxposeerd. Ik vind dat een kunstenaar áltijd de luxe heeft om in vrijheid zijn werk te laten zien. En zo hoort het ook.” Timo: “Klopt. Kijk bijvoorbeeld naar design. Dat ligt letterlijk gewoon op straat, je vindt het overal.”
Erik: “Wat ik jammer vind is dat het nooit inhoudelijk over mijn werk is gegaan. Er is nooit een gesprek geweest.” Timo: “Uiteindelijk is er voorbijgegaan aan de bedoeling van de kunstenaar en is alles gebaseerd op de eigen interpretatie. Zelfprojectie dus.” Erik: “Er ontstond een volledige polarisatie. Dat was absoluut het laatste wat ik verwacht en bedoeld had met mijn werk. Ik werd zelfs subtiel gevraagd me tijdelijk terug te trekken uit een Engelse vakjury waar ik al jaren deel van uitmaak.”
Timo: “Ja, toch wel. Dat komt vooral ook doordat we met alle betrokkenen gezamenlijk optrokken.” © Erik Kessels
Erik: “Nee, ik niet.” Timo: “Dat kan ik me voorstellen, maar tegelijkertijd schrik ik ervan. Niemand die de strijd voor je aanging?” Erik: “Nee, eigenlijk niet. BredaPhoto heeft weliswaar aangegeven achter mij te staan maar ook dat ze verder weinig kunnen doen. Dat heeft natuurlijk alles te maken met die publieke ruimte, er is begrip voor de skatehal want die had het voortbestaan op het spel staan. Ook is er nog een tegenpetitie opgestart. Allemaal erg sympathiek maar vooral symbolisch, het verandert niets aan het feit dat het werk verwijderd moest worden. Wat me wel veel goed deed was bijvoorbeeld een column van Micha Wertheim, die met een goeie dosis ironie het bizarre van het voorval blootlegde.”
Erik: “Wat ik al zei, kunst heeft volgens mij een functie. Een cabaretier bijvoorbeeld neemt in zijn voorstelling mensen de maat. Als je dat gaat verbieden, kom je in heel troebel water.” © Ben Nienhuis
b a t s i t dá , t r o f om c l e e v “Te
Voelden jullie je gesteund?
Zijn het dan daadwerkelijk taboes? En moet je die met rust laten? Zijn er eigenlijk überhaupt taboes waar je beter van af kunt blijven?
12
” . n e r u sch t e o m t s n u K . oe
els k Kess i r E ―
Timo: “In een museum krijg je net als in de publieke ruimte altijd te maken met verwachtingen. Maar het is wel een verwachting van vrijheid. Nu zijn er legio musea die bij beelden waar wat bloot te zien is, bij de ingang een bordje hangen met: ‘Waarschuwing: de beelden die u te zien krijgt kunnen als schokkend worden ervaren.’ Dat wil ik niet accepteren!” Erik: “Dat heeft veel te maken met de steeds grotere rol van sociale media. Het zijn de emperors van deze tijd.” Timo: “Wij denken aan een overzichtstentoonstelling over Engel Verkerke, de Nederlandse postergigant die werkte van eind jaren ’50 tot eind jaren ’80. Zijn oeuvre bestond uit kunstreproducties, dieren en popartiesten, maar ook pin-ups en naakte vrouwen. Dat moeten we toch goed bespreken en voorzichtig benaderen. Zo’n expositie als For your eyes only van Wim de Jong in de Kunsthal werd bijvoorbeeld eerder al voor subsidie afgewezen. Om maar de gevoeligheid van thema’s aan te geven. In de loop van de tijd worden we gevoeliger in plaats van meer open-minded.” Erik: “Je moet als kunstenaar en als museum je nek durven uitsteken.”
Timo: “Precies. Je moet iets geven om over na te denken. Het moet geen feest van herkenning zijn. Gerrit Komrij [Nederlands dichter, 19442012, red.] stelde dat kunst altijd iets moet bijbrengen. Bij de tentoonstelling Verboden boeken zei hij dat literatuur niet alleen ‘De negerhut van oom Tom’ is, maar ook het werk van Markies de Sade. Weet je, te veel comfort, dát is taboe. Kunst moet schuren.” Erik knikt instemmend.
Jullie spraakmakende exposities waren in Brabant. Kan er méér in Brabant? Erik: “Nou, er kan inderdaad wel heel veel in Brabant. Het klimaat is erg oké. Ik heb in Limburg gewoond en woon nu in Amsterdam, maar ik kan je zeggen: er gebeurt meer in Brabant dan daar. Je vóélt er de energie. Ik vind het goed te vergelijken met NoordrijnWestfalen. Daar gebeurt veel in de steden. In Brabant tref je ook types aan als Jan van Toorn, oud-postsorteerder met een ongelofelijke collectie grammofoonplaten met experimentele muziek en geluid gemaakt door kunstenaars. Die kennen ze over de hele wereld.”
“Ik kan je zeggen: er gebeurt meer in Brabant dan in Amsterdam.” ― Erik Kessels
13
