Verduurzaming op de agenda krijgen

Als verduurzaming in het meerjarenplan staat, wordt de toekomst er alleen maar overzichtelijker op. Wat zijn de voordelen van een duurzaam meerjarenonderhoudsplan en hoe stel je zo’n plan op?

Door: Jeroen Ensink

Verduurzaming: voor velen misschien nog een containerbegrip, maar voor het onderhoud en beheer van gebouwen niet meer weg te denken. De term wordt gebruikt om het proces aan te duiden van het verminderen van de impact van menselijke activiteiten op het milieu. Het gaat hierbij om het verkleinen van de ecologische voetafdruk en het creëren van een duurzamere samenleving. Het doel: menselijke activiteiten veranderen of verbeteren om de negatieve impact op het milieu te verminderen en te zorgen voor een meer duurzame toekomst.

Verduurzamen kan op individueel niveau, bijvoorbeeld door het verminderen van het gebruik van plastic, het kiezen voor duurzame producten of door vaker de fiets te nemen. Maar het kan ook op een breder niveau plaatsvinden, zoals bij het beheren van vastgoed. Er kan bijvoorbeeld worden geïnvesteerd in maatregelen die de CO2-uitstoot verminderen, in het verlagen van energieverbruik en het verbeteren van de kwaliteit van het binnenklimaat. Duurzaamheid krijgt dan ook steeds meer aandacht van gebouweigenaren en -beheerders, waardoor een groeiende behoefte aan nieuwe stuurinformatie is ontstaan. Een waardevol instrument daarin is het duurzaam meerjarenonderhoudsplan, ook wel DMOP genoemd.

Langetermijnplanning

De basis van een DMOP is een meerjarenonderhoudsplan (MJOP). Dit is een langetermijnplanning voor het uitvoeren van noodzakelijk onderhoud aan gebouwen, terreinen en installaties conform de NEN2767-methodiek. Een DMOP wordt opgesteld door duurzaamheidsmaatregelen toe te voegen aan het MJOP.

Twee momenten

Wie investeert in de verduurzaming van vastgoed, kan dat op twee verschillende soorten momenten doen: op een natuurlijk moment of een zelfstandig moment. Een zelfstandig moment is een willekeurig moment waarop geen rekening gehouden wordt met het planmatig vervangingsmoment van het betreffende onderdeel in het MJOP. Een natuurlijk moment is het investeren in een duurzaam onderdeel op het einde van de levensduur en/of het moment dat het onderdeel door gebreken niet meer bruikbaar is. Wanneer deze maatregelen geïntegreerd worden in het MJOP, ontstaat een DMOP. Dit resulteert in een integraal totaaloverzicht waarmee vastgoedeigenaren en -beheerders beter in staat zijn om het beheer, onderhoud en de kosten effectief te managen.

Sedumdak

Bij Raderadvies staat verduurzamen hoog in het vaandel staan. We kunnen daarom een aantal goede voorbeelden geven van situaties waarin het opstellen van een DMOP tot mooie verduurzamingsresultaten heeft geleid.

Bij diverse woningcorporaties actualiseert Raderadvies jaarlijks MJOP’s. Eén opdrachtgever wilde haar complexen verduurzamen. Uit het MJOP bleek dat de dakbedekking gerenoveerd moest worden, een duidelijk natuurlijk moment. Vervolgens is het dak gerenoveerd en een sedumdak aangebracht. Groot voordeel van een sedumdak is dat het CO2 uit de lucht vangt en omzet in zuurstof. Hierdoor draagt het bij aan het verbeteren van de luchtkwaliteit. Een sedumdak heeft ook een isolerende werking, waardoor het de directe opwarming van de dakconstructie tegengaat. Dit kan bijdragen aan een vermindering van het energieverbruik en de bijbehorende kosten voor koeling in de zomer. Voor verschillende soorten planten en dieren biedt een sedumdak een bijzondere leefomgeving, waardoor het bijdraagt aan het bevorderen van de biodiversiteit. Los van het feit dat een sedumdak een langere levensduur heeft dan een reguliere dakafwerking, heeft het ook de eigenschap om water vast te houden. Dat is gunstig voor het verminderen van de piekbelasting op het riool tijdens hevige regenval en het is meteen een waterbassin voor in tijden van langdurige droogte.

Zonnepanelen

Een ander mooi voorbeeld doet zich voor bij een schoolbestuur dat de ambitie had om het energieverbruik te verminderen. Het is natuurlijk geweldig om te zien dat het schoolbestuur zich richt op duurzaamheid en zich inzet om bij te dragen aan een groenere toekomst. Aangezien dit niet was voorzien in het MJOP betrof dit verduurzaming op een zelfstandig moment. Er is een verduurzamingsonderzoek uitgevoerd, waaruit geconcludeerd werd dat de school het beste als eerste stap zonnepanelen kon aanbrengen. Door zonnepanelen op de daken te installeren kan de school nu bijna energieneutraal functioneren. Een mooie bijdrage aan een duurzame toekomst.

Om op voorhand te kunnen bepalen waar je staat met jouw vastgoed is het raadzaam om een quickscan uit te laten voeren waardoor je op een snelle en makkelijke manier inzicht krijgt in de onderhouds- en duurzaamheidsstatus van je vastgoedportefeuille. Hopelijk laten deze twee verduurzamingstrajecten zien dat het containerbegrip verduurzamen meer inhoudt dan gedacht wordt en zal het dienen als voorbeeld voor andere organisaties om soortgelijke stappen te nemen en zich in te zetten voor duurzaamheid.

Dit artikel wordt u aangeboden door www.raderadvies.nl

Wat kost het bouwen van een school?

Bij het bouwen van een nieuwe school in het PO, VO of (V)SO is snel inzicht krijgen in de benodigde investeringen waardevol. De kostenconfigurator van HEVO is een gratis tool waarmee snel een kostenindicatie kan worden gemaakt.

In de tool is het mogelijk om zelf de kwaliteitsniveaus te bepalen als Bouwbesluit, Frisse Scholen 2021, Kwaliteitskader Huisvesting of specifieke zaken zoals ‘exploitatiegericht bouwen’. Ook heeft HEVO inzichtelijk gemaakt wat de stap van bijna energieneutraal (BENG) naar energieneutraal (ENG) kost.

In het programma kunnen keuzes worden gemaakt ten aanzien van de gewenste klasse ten behoeve van het binnenklimaat (energie, luchtkwaliteit, thermisch, visueel en akoestisch comfort) en kan worden berekend wat de meerkosten zijn. Verder kunnen nog andere keuzes gemaakt worden, bijvoorbeeld aluminium kozijnen in plaats van houten kozijnen, of het aanbrengen van elektrische zonwering. HEVO hoopt hiermee bij te dragen aan een eerlijke en open discussie over de kosten voor passende onderwijshuisvesting en een hulpmiddel te bieden om te komen tot een reële gemeentelijke bijdrage in de kosten voor nieuwbouw van schoolgebouwen.

BENG en ENG regelgeving

Het is mogelijk om de impact hiervan (zelf) concreet zichtbaar te maken met de HEVOkostenconfiguratoren. In onze nieuwbouw kostenconfigurator onderwijs voor het jaar 2023 (prijspeil 1 januari 2023) is de BENGregelgeving standaard opgenomen en is het mogelijk om de optie van energieneutraliteit (ENG) te kwantificeren.

Schoolbesturen, gemeenten en andere belanghebbenden kunnen de kostenconfigurator nieuwbouw 2023 kosteloos bij ons opvragen. Stuur een e-mail naar office@hevo.nl en u ontvangt deze met toelichting in uw mailbox.

Bewegend leren

Een belangrijk onderdeel binnen een waardevolle onderwijssamenleving is sport en bewegen. Bewegen is goed, en vooral leuk. Voor iedereen, en zeker voor schoolgaande kinderen. Onderzoek wijst uit dat kinderen meer dan zeven uur per dag zitten, thuis en in de klas. Dit moet anders! Bewegend leren kan je meer integreren in het onderwijs én in gebouw en schoolplein. ICSadviseurs helpt om op een laagdrempelige manier in bestaande gebouwen en pleinen vormen van bewegen en leren te integreren. Denk hierbij aan een boulderwand in de gang en het bestickeren van de trappen in school met de tafels.

ICSadviseurs ondersteunt bij het ontwikkelen van een visie op sport en bewegen, en vertalen dit vervolgens in een programma van eisen in het huisvestingsplan. Ook zorgen we voor begeleiding van de implementatie.

Met doordachte plannen legt ICSadviseurs de basis voor waardevolle stukjes samenleving. Fijne plekken om naar hartenlust te leren, leven, spelen, werken, bewegen, sporten, zorgen en elkaar ontmoeten. Onze betrokken huisvestingsadviseurs brengen ambities tot leven op het gebied van zorg, onderwijs, sport en welzijn.

Neem voor meer informatie over onze dienstverlening op het gebied van onderwijshuisvesting contact op via info@icsadviseurs.nl of bel met 088 – 235 0427. Voor een specifieke vraag over Sport en bewegen vraag naar Michel de Boer of Wouter Hoogland. www.icsadviseurs.nl

Duurzaamheid

Duurzaamheid staat bij schoolbesturen hoog op de agenda. De wijze waarop het beste verduurzaamd kan worden, zijn de vragen waaraan wij -Brink Management & Advies- graag aan puzzelen. Het koppelen van onderhoud aan duurzaamheid blijkt een uitdagende en complexe puzzel. Het start bij inzicht in de huidige situatie en de beoogde situatie. Daarvoor lopen wij vijf stappen langs.

Voorbereidingsfase

Opstellen van energielabel(s)

• Samenstellen van duurzaamheidspakketten

• In- en overzicht (dashboarding)

Keuzes maken en implementeren in MJOP naar een duurzaam MJOP

Stap 1: Voorbereidingsfase

Om een goed en zo passend mogelijk advies te geven, bespreken we met het schoolbestuur wat zij wil bereiken met het verduurzamen van de onderwijsgebouwen. Dit resulteert in een aantal duurzaamheidsscenario’s. Met het beoogde doel in beeld, gaan we aan de slag met de opgave.

Stap 2: Opstellen van energielabels

Tijdens de opname leggen we relevante informatie vast voor het energielabel en energiescan. Het binnenklimaat vraagt hierbij aandacht, want goede ventilatie voor leerlingen en personeel is belangrijk. Na de opname wordt de opgenomen informatie verwerkt, het energielabel wordt bepaald. Dit is het vertrekpunt voor de verduurzaming.

Stap 3: Duurzaamheidspakketten samenstellen

Met het vertrekpunt in beeld, gaan wij rekenen aan de verduurzaming. Per gebouw wordt per pakket bepaald welke duurzame maatregelen nodig zijn. Oftewel, welke duurzame maatregelen zijn nodig om bijvoorbeeld energielabel A of aardgasvrij te halen. De investeringen, bespa- ringen (zowel CO2-reductie als energielasten) en de terugverdientijden van de maatregelen rekenen we door. Dit doen we per gebouw en per pakket, zodat we een goed beeld krijgen van het totale verduurzamingspotentieel.

Stap 4: In- en overzicht

We verzamelen deze gegevens in een duurzaamheidsdashboard. Het dashboard biedt inzicht in verschillende combinaties van verduurzamingsmaatregelen, de kosten, terugverdientijd en de potentiële besparing in euro’s en CO2-uitstoot, zowel op gebouw- als op portefeuilleniveau. Op deze manier krijgt het schoolbestuur grip, overzicht en simulatiemogelijkheden.

Stap 5: Van MJOP naar DMJOP

Vaak helpen wij bij het samenstellen van de meest efficiënte verduurzamingsstrategie en implementeren we de duurzame maatregelen in het bestaande MJOP. Op die manier ontstaat een duurzame MJOP. Daarmee borgen we dat duurzaamheid structureel is ingebed in het beheer en onderhoud. www.brink.nl