Netweek τεύχος 468

COVER STORY

ADAPTIT

Ο Αθανάσιος Τζαφέρης, Πρόεδρος και ∆ιευθύνων Σύµβουλος της ADAPTIT, αναλύει την στρατηγική

και τις δράσεις του οµίλου σε Ελλάδα και εξωτερικό, καθώς και τις λύσεις που έχουν οδηγήσει σε µεγάλους ρυθµούς ανάπτυξης

SPECIAL REPORT

Χαµηλός κώδικας, υψηλές προσδοκίες

Οι πλατφόρμες Low Code-No Code κερδίζουν συνεχώς έδαφος στη διεθνή αγορά, περιλαμβανομένης και της χώρας μας, καθώς απαντούν σε πολλές ανάγκες των καιρών

SPECIAL REPORT

Το AI ως Μαέστρος

του Cognitive Enterprise

Η συγκυρία που δημιουργούν η ανάδυση υπερ-επιδραστικών νέων τεχνολογιών και η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού υπόσχονται την εξ ολοκλήρου αναδιοργάνωση των «επιχειρήσεων που μαθαίνουν»

34 Ήτανε στραβό το Twitter το έφαγε

και η DSA…

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στρέφει το στόχαστρο της πάνω

στις πιο πετυχημένες των εταιρειών στην προσπάθεια

της για έλεγχο και αυστηρότερη εφαρμογή κανονιστικών πλαισίων

36 ∆εν θα περάσουµε σε µια ‘Terminator’

φάση µε το ΑΙ

Ο πολύπειρος «αρχιτέκτονας» των chip της Nvidia, Πολυχρόνης Ξεκαλάκης μιλάει για τους επεξεργαστές και το μέλλον τους, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες

38 The Strategic CIO

Ο Μιχάλης Μωραϊτης και το netweek ανοίγουν το μεγάλο θέμα του «Exit Strategy», που αποτελεί κρίσιμης σημασίας για οποιαδήποτε επένδυση στο cloud

42 AI Watch

Η πρόοδος στο χώρο των εφαρμογών της τεχνητής

νοημοσύνης μοιάζει να τρέχει περισσότερο από ποτέ

γι’ αυτό και στο netweek αποφασίσαμε να αφιερώσουμε μια στήλη στις εξελίξεις στο ΑΙ που μας έκαναν

εντύπωση και συμβαίνουν ανάμεσα στα τεύχη του.

44 Το µέλλον του λιανεµπορίου

Από το φυσικό κατάστημα στο online και με την άνοδο της Τεχνητής Νοημοσύνης και των ρομπότ, το τοπίο

του λιανικού εμπορίου αλλάζει. Για κάθε λιανέμπορο

που θέλει να επιβιώσει και να επικρατήσει, το κλειδί

είναι να καταφέρει να συμβαδίσει με τις απαιτήσεις

και τις προτιμήσεις των καταναλωτών.

SPECIAL REPORT

ΙΤ και Βιωσιµότητα: It’s Complicated…

Η σχέση του ΙΤ με τη βιωσιμότητα τόσο του εκάστοτε οργανισμού όσο και με την επιβίωση του ίδιου του οικοσυστήματος των τεχνολογιών πληροφορικής γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ

46 ΙΕΕΕ ICASSP 2023: Το φετινό συνέδριο

στη Ρόδο έσπασε όλα τα ρεκόρ

Το σημαντικό ετήσιο συνέδριο της ΙΕΕΕ με αντικείμενο

την επεξεργασία σημάτων πραγματοποιήθηκε φέτος

στη χώρα μας, στην πρωτεύουσα των Δωδεκανήσων,

και αποδείχθηκε μακράν το μεγαλύτερο στην ιστορία

του θεσμού

50 Spotlights

Ολοκληρωµένες λύσεις…

«µε το κλειδί στο χέρι»

Αγγελική Κορρέ ∆ιευθύντρια Σύνταξης

Low code:

Ένα ικανοποιητικό

γεύμα ή απλώς junk food;

Μπορεί οι εξελίξεις γύρω από το ΑΙ να κυριαρχούν στις συζητήσεις

στον κόσμο της πληροφορικής (και όχι μόνο), οι πλατφόρμες Low code-no code ωστόσο αποτελούν μία ακόμα κυρίαρχη και με ιδιαίτερη

δυναμική τάση. Οι χαμηλού κώδικα πλατφόρμες έρχονται γεμάτες

υποσχέσεις, αλλά τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;

Μέχρι πρόσφατα, μόνο οι προγραμματιστές είχαν τη δύναμη να

γράφουν τον κώδικα που κατεύθυνε διάφορες πτυχές της επαγγελματικής μας και της προσωπικής μας ζωής. Αυτό που δημιουργούσαν, οι υπόλοιποι μαθαίναμε απλώς πώς να το χρησιμοποιούμε ώστε να μπορούμε να λειτουργούμε σε έναν όλο και περισσότερο ψηφιοποιημένο κόσμο. Σύντομα όμως …«το λογισμικό έφαγε τον κόσμο» και η ιεραρχία του προγραμματισμού έπρεπε να καταστρώσει ένα νέο σχέδιο για να συνεχίσει να τον τροφοδοτεί. Οι low code πλατφόρμες γρήγορα

«μαγειρεύτηκαν και σερβιρίστηκαν».

Το ερώτημα είναι τώρα αν ο χαμηλός κώδικας είναι ένα χορταστικό

και ολοκληρωμένο γεύμα ή μία μερίδα πρόχειρου φαγητού.

«Ο χαμηλός κώδικας μπορεί να είναι σαν το fast food: γρήγορα έτοιμο

σε μία λαμπερή συσκευασία, αλλά κακό για εσάς, την κοινότητα και το

οικοσύστημα», προειδοποιεί ο Sean O’ Brien, λέκτορας στο Yal Law

School και ιδρυτής του Privacy Lab στο Yale ISP.

Ωστόσο, ο χαμηλός κώδικας μπορεί να είναι και πολύ… νόστιμος, ειδικά όταν η ταχύτητα και η ευελιξία με οικονομικό τρόπο είναι ο στόχος.

Και αυτοί είναι πάντα οι στόχοι. Η απάντηση στο ερώτημα κατά πόσο

οι πλατφόρμες χαμηλού (ή και καθόλου) κώδικά είναι κατάλληλες για

μια εταιρεία, είναι η ίδια όπως σε κάθε τεχνολογική τάση: «Εξαρτάται».

Ίσως πάρετε και την απάντηση στο πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα που

περιλαμβάνεται στο τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας (σ. 14).

Σε αυτό το τεύχος φιλοξενούμε ακόμα ένα μεγάλο αφιέρωμα σε

μία ακόμα ανερχόμενη τάση της, αυτή της Cognitive Enterprise (σ. 22), στην οποία από ότι διαφαίνεται η Τεχνητή Νοημοσύνη θα παίξει

καταλυτικό ρόλο

Καλή ανάγνωση!

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Αγγελική Κορρέ

ΣΥΝΤΑΞΗ

Γιάννης Ριζόπουλος, Βαγγέλης Βαγγελάτος

∆ΙΕΥΘΥΝΣΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Μαρία Βαλλή, mvalli@boussias.com

ΥΠΟ∆ΟΧH ∆ΙΑΦHΜΙΣΗΣ Ρούλη Σαµίου, rsamiou@boussias.com

ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ

Aλέξανδρος Καρβουτζής

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ

Κορνήλιος Σαραντίογλου

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΩΝ

Αµαλία Ψιλούδη apsiloudi@boussias.com

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ

Κωνσταντίνος Χασιώτης

ΕΚ∆ΟΤΗΣ

Μιχάλης Μπούσιας

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΩΝ ΕΚ∆ΟΣΕΩΝ Κατερίνα Πολυµερίδου

GROUP ADVERTISING DIRECTOR

Λήδα Πλατή

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗ: € 99

ΚΛΑ∆ΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ

Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24

Κτίριο Cosmos Center

Τ.: 210 710 2452

Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-5952

ISSN: 2585-2388

Ο παλιός...

είναι αλλιώς

Του Γιάννη Ριζόπουλου, ∆ημοσιογράφος

Πράσινο φως

σε κρατικές επιδοτήσεις 8 δισ.

ευρώ για έργα ηµιαγωγών

Chip chip, cher-ee!

Πάλης ξεκίνημα, νέοι αγώνες… και μην επιτίθεσθε στο «παλιό», παρακαλώ, για τη βεβήλωση του 'εγερτηρίου σαλπίσματος', καθώς η πάλη είναι πλέον διαρκής και πολυσύνθετη, σε κάθε έκφανση της καθημερινότητάς

μας. Εκεί εντάσσεται κι αυτή που πρέπει να ξεκινήσει (και κακώς που άργησε) στο χώρο των επεξεργαστών.

Όπου πας κι όπου σταθείς (κι ο «παλιός» γυρίζει πολύ, τελευταία…) στα τεχνολογικά στέκια, παντού για chips

και Chip Acts ακούς - Ευρώπη και Αμερική θέλουν να

πάρουν το ‘αίμα’ τους και την παραγωγή τους πίσω, κλείνοντας κατά το δυνατόν το κεφάλαιο της παγκοσμιοποίησης σ΄ αυτό το χώρο, αλλά οι Ασιάτες δεν πρόκειται να παραδώσουν εύκολα τα όπλα (και τα σημαντικά κέρδη τους).

‘Αχός βαρύς ακούγεται’, λοιπόν, σε όλα τα ανοικτά μέτωπα των chips, κι αυτό δεν μπορεί παρά να επηρεάζει

κι εμάς. Καλά τα είπε τις προάλλες ο Κώστας Μάλλιος, στο συνέδριο της Applied Materials, περιγράφοντας το EPIC Center που κτίζει η εταιρεία του στη Σάντα Κλά-

ρα των ΗΠΑ, με την υποσημείωση ότι «τέτοια κέντρα

μπορούν να αναπτυχθούν και αλλού, για παράδειγμα

στην Αθήνα» - αρκεί να βρεθούν τα χρήματα, βεβαίως, καθώς το συγκεκριμένο θα στοιχίσει γύρω στα 4 δις $… Όμως, για σταθείτε, ‘λεφτά υπάρχουν’! Βλέποντας ότι η

Ευρώπη μένει πίσω σ’ αυτόν τον τρελό αγώνα δρόμου, η Επιτροπή ξαναδίνει χρήμα: 8,1 δις € θα μοιραστούν

σε χώρες με προοπτικές (ανάμεσά τους και η δική μας)

για παραγωγή chip, με άλλα 13,7 δις να προστίθενται

από τον ιδιωτικό τομέα.

«Σιγά, τώρα, που εμείς μπορούμε…», σαν να ακούω

ήδη τον αντίλογο. Κι όμως! Όχι σιγά, αλλά γρήγορα και αποτελεσματικά πρέπει να δράσουμε, γιατί όπως όλα

δείχνουν, μπορούμε! Αυτή ήταν η «ετυμηγορία» όλων

όσοι κατέθεσαν την άποψή τους στο πλαίσιο του Special Report για το συγκεκριμένο θέμα, στο προηγούμενο nw.

Οι δυνατότητες και τα πλεονεκτήματά μας είναι πολλά και αναμφισβήτητα, το ανάλογο οικοσύστημα μεγαλώνει σε πλάτος και βάθος, λείπει για την ώρα η αναγκαία κρίσιμη μάζα, αλλά θα έλθει κι αυτή. «Το θέλουμε» είναι η ‘γραμμή’ των πρώην και επόμενων κυβερνητικών. Άντε λοιπόν, να προχωρήσουμε και μ’ αυτό το θέμα, μόλις ηρεμήσουμε πολιτικά, γιατί οι ευκαιρίες δεν περιμένουν…

Η Κοµισιόν έδωσε το πράσινο φως για κρατικές επιδοτήσεις ύψους 8 δισ. ευρώ σχετικά µε επενδύσεις και projects ηµιαγωγών, προκειµένου η Ευρωπαϊκή Ένωση

να ενισχύσει την παγκόσµια θέση της στην εφοδιαστική

αλυσίδα ηλεκτρονικών τσιπ. Η Κοµισιόν ανακοίνωσε την

περασµένη εβδοµάδα ότι 14 κράτη – µέλη θα µπορούσαν

να παράσχουν βοήθεια σε 68 έργα, στα οποία συµµετέχουν

διάφορες εταιρείες, συµπεριλαµβανοµένων των Airbus, ASML και Ericsson. Μεταξύ αυτών των χωρών βρίσκεται

και η Ελλάδα. Τα έργα, στα οποία συµµετέχουν συνολικά 56 εταιρείες, περιλαµβάνουν διαδικασίες έρευνας και ανάπτυξης σε υλικά και εργαλεία, καθώς και σχεδίασης και κατασκευής chipset. Στοχεύουν στην τεχνολογία 5G και 6G, µαζί µε την αυτόνοµη οδήγηση, την τεχνητή νοηµοσύνη και τους κβαντικούς υπολογιστές. Τα πρώτα νέα προϊόντα θα µπορούσαν να κυκλοφορήσουν στην αγορά από το 2025, ενώ το σύνολο αναµένεται να ολοκληρωθεί έως το 2032.

European Cyber Security Challenge: Έτοιµη η οµάδα που

θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα

H Ελληνική Εθνική Οµάδα Κυβερνοασφάλειας είναι έτοιµη να συµµετάσχει για 8η φορά στο µεγάλο πανευρωπαϊκό

διαγωνισµό κυβερνοασφάλειας European Cyber Security Challenge 2023 (ECSC23), που θα διεξαχθεί από τις 24 έως τις 27 Οκτωβρίου, στο Χαµάρ της Νορβηγίας. Ο διαγωνισµός διοργανώνεται µε πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Οργανισµού Κυβερνοασφάλειας ENISA (European Union Agency for Cybersecurity), τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, ενώ την ευθύνη για την ελληνική συµµετοχή έχει το Τµήµα Ψηφιακών

Συστηµάτων του Πανεπιστηµίου Πειραιώς µε επικεφαλής

τον καθηγητή, Χρήστο Ξενάκη. Η φετινή οµάδα που θα

εκπροσωπήσει τη χώρα µας στον τελικό αποτελείται από

20 άτοµα µεταξύ 15-26 ετών, µαθητές, φοιτητές, επαγγελ-

µατίες και µη, hackers, αλλά και ερευνητές ασφαλείας. Η

Εθνική Οµάδα Κυβερνοασφάλειας στηρίζεται ενεργά από

το υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας και ένα σύνολο χορηγών Diamond: Deloitte, Ubitech, Uni Systems, Platinum: Huawei, Gold: Algosystems, Neurosoft, Trend Micro και Supporters: Bewise, Cromar, NSS, Pylones Hellas, Women4Cyber Greece, ISC2. Η πλατφόρµα εκπαίδευσης Κυβερνοασφάλειας σχεδιάστηκε από το Hack The Box. Στην επικοινωνία των δράσεων της οµάδας συµµετέχει και το NetFAX

Κοµισιόν:

Ανοδική ήταν η πορεία που ακολούθησε η παγκόσµια

αγορά περιφερειακών εκτύπωσης (hardcopy peripheralsHCP) κατά το 1ο τρίµηνο του 2023. Πιο συγκεκριµένα, σύµφωνα µε τα στοιχεία της IDC, οι πωλήσεις αυξήθηκαν

κατά 2,2% σε σύγκριση µε το αντίστοιχο διάστηµα πέρσι, µε την αγορά περιφερειακών εκτύπωσης να διαµορφώνε-

ται σε 22,8 εκατ. µονάδες. Η συνολική αξία της εµφανίζει

αύξηση της τάξεως των 14 ποσοστιαίων µονάδων, στα 11

δισεκατοµµύρια δολάρια. Όπως σηµειώνει η IDC, η διαθεσιµότητα των προϊόντων, η έγκαιρη ολοκλήρωση των παραγγελιών και η άρση των περιοριστικών µέτρων στα εργοστάσια παραγωγής λόγω της πανδηµίας συνέβαλαν

στην ανάπτυξη της αγοράς και στην άνοδο των πωλήσεων.

Όλες οι περιφερειακές αγορές, εκτός από την Ιαπωνία,

κατέγραψαν ενισχυµένες πωλήσεις, µε τις Ηνωµένες

Πολιτείες να προηγούνται (+27,7%), ακολουθούµενες από την Κίνα (+19,1%) και τη ∆υτική Ευρώπη (+11,7%).

Οι σηµαντικότερες ειδήσεις του µήνα που πέρασε Με τη συνεργασία του NetFax

Tech Leader's Insights

Του ∆ρ. Κρικόρ Μαρουκιάν, Tech Strategist

Η ολοένα αυξανόμενη υιοθέτηση πρακτικών και αρχών από τις τρεις παγκόσμιες κοινότητες agile, Lean ΙΤ και DevOps - έχει διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο στην συνεχή βελτίωση επιχειρηματικής διαχείρισης ροής αξίας και είναι τρανό παράδειγμα του πώς νέες προσεγγίσεις τείνουν να μεταμορφώνουν τον τρόπο λειτουργίας εταιρειών και προσφέρουν αξία πέραν των ορίων του Τεχνολογικού Τομέα ενός οργανισμού. Το Agile είναι μια μεθοδολογία ανάπτυξης που δίνει έμφαση στη συνεργασία, την ευελιξία και τη συνεχή βελτίωση. Επιτρέπει στις ομάδες να ανταποκρίνονται γρήγορα στις μεταβαλλόμενες επιχειρηματικές ανάγκες και να παρέχουν ταχύτερα λογισμικό υψηλής ποιότητας. Το Lean IT, από την άλλη πλευρά, είναι μια φιλοσοφία (η lean movement)

Αυξανόµενος βαίνει ο αριθµός των κυβερνοεπιθέσεων, που βασίζονται στο cloud. Μόνο το 2022, καταγράφηκε

σηµαντική αύξηση (48%) στον αριθµό των επιθέσεων

ανά εταιρεία σε σύγκριση µε την προηγούµενη χρονιά, τάση που εξακολουθεί να αυξάνεται το 2023. Στην

Ευρώπη, η αντίστοιχη αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων, που βασίζονται στο cloud, ήταν το 2022 ελαφρά

υψηλότερη και κινήθηκε στα επίπεδα του 50%. Μια

αύξηση, που έρχεται ως αποτέλεσµα της µεταφοράς

των δραστηριοτήτων των εταιρειών στο cloud. «Η

ψηφιοποίηση επιτρέπει σε εταιρείες σε όλο τον

κόσµο να προσπαθούν αδιάκοπα να επεκτείνουν τους

ορίζοντές τους µε στόχο την κορυφή, έχοντας έναν

νέο κοινό παρονοµαστή το cloud. Χάρη στην υποδοµή

του cloud, πολλές διαδικασίες ανάπτυξης αρχείων και

εφαρµογών έχουν επιταχυνθεί δραµατικά, καθιστώντας

αυτό που χρειαζόταν µέρες ή ακόµα και εβδοµάδες για να γίνει, εφικτό σε λίγα λεπτά», αναφέρει η εταιρεία κυβερνοασφάλειας Check Point Research. Επί του

παρόντος, οι περισσότερες λύσεις ασφάλειας, που εστιάζουν στο cloud, δεν διαθέτουν το απαραίτητο πλαίσιο για να είναι σε θέση να προσδιορίσουν και να αντιµετωπίσουν πραγµατικές απειλές.

που εστιάζει στον εξορθολογισμό των διαδικασιών και στη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας. Αυτή η προσέγγιση έχει υιοθετηθεί με επιτυχία από πολλούς οργανισμούς για τη μείωση αυτού που αποκαλεί «waste», την αύξηση της ευελιξίας και τη βελτίωση της ροής εργασίας. Το DevOps είναι μια άλλη ομάδα πρακτικών και αρχών που στοχεύει στην συνεχή αλλαγή του τρίπτυχου «people-process-products» στοχεύοντας την συνεχή βελτίωση που αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας product-driven ομάδων. Συγκεντρώνει ομάδες ανάπτυξης και λειτουργιών για να συνεργαστούν πάνω σε end-to-end value streams για την συνεχή στοχευμένη παράδοση αξίας σε κοινότητες τελικών χρηστών. Αυτή η προσέγγιση δίνει τη δυνατότητα για νέες προϊόντο-κεντρικές εμπειρίες τελικών χρηστών ταχύτερα και με υψηλότερη ποιότητα. Η διαχείριση ροής αξίας είναι αναδυόμενη έννοια που επικεντρώνεται στη βελτίωση της ροής της εργασίας σε έναν οργανισμό. Περιλαμβάνει τη χαρτογράφηση ολόκληρης της διαδικασίας παροχής αξίας στους πελάτες και τον εντοπισμό ευκαιριών για βελτίωση.

Οι οργανισμοί που μπορούν να υιοθετήσουν γρήγορα νέες καινοτομίες θα έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να εξετάζουν προσεκτικά τον αντίκτυπο της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών, πρακτικών και αρχών στην τεχνολογική στρατηγική της επιχείρησής και να σχεδιάζουν την εφαρμογή αλλαγών με τρόπο που ευθυγραμμίζεται με τη συνολική επιχειρηματική στρατηγική.

Aύξηση 50% στις κυβερνοεπιθέσεις στο cloud

«Disrupting disrupted industries»

Αυξήθηκε κατά 2,2% η παγκόσµια αγορά περιφερειακών εκτύπωσης

Ζώνη ασφαλείας

Του Νότη Ηλιόπουλου, Information Security Expert

Η έλλειψη στελεχών

κυβερνοασφάλειας

της διάσταση

Η έλλειψη στελεχών στο χώρο της Ασφάλειας Πληροφορι-

ών (εφεξής ΑΠ) είναι γεγονός. Μια σειρά παραγόντων, όπως

η σύγχρονη μάστιγα της ευκολίας και του διεκπεραιωτικού

τρόπου εργασίας και η προσπάθεια των επαγγελματιών

για ταχεία ανέλιξη στη βαθμίδα της επιχειρηματικής ιεραρχίας, στους οποίους πρέπει να συνυπολογιστεί και η αλλαγή εργασιακού χώρου, δημιουργούν την αίσθηση ότι υπάρχει μεγαλύτερη έλλειψη ικανών επαγγελματιών από την πραγματικά υφιστάμενη. Ταυτόχρονα, λάθη του παρελθόντος όπως, α) η επιλογή στελεχών σε θέσης ευθύνης

τα οποία δεν έχουν τα κατάλληλα προσόντα, β) το φαινόμενο τα τμήματα διαχείρισης της ΑΠ να στελεχώνονται

από πρόσωπα που διαθέτουν ειδικότητες και δεξιότητες

οι οποίες δεν συνάδουν με τις ανάγκες και τη φύση του εκάστοτε Οργανισμού, και γ) η έμφαση στη τεχνολογία

και όχι στην ολοκληρωμένη κάλυψη των απαιτήσεων ΑΠ, επιβαρύνουν την κατάσταση, με συνέπεια το πρόβλημα

να μεγεθύνεται. Οι επιπτώσεις της πραγματικής έλλειψης

στελεχών μπορούν πάντως να ελαχιστοποιηθούν μέσω της

εξειδίκευσης και της εφαρμοσμένης εμπειρίας, οι οποίες θα

οδηγήσουν στην ολοκληρωμένη, γρήγορη και αποτελεσμα-

τική υλοποίηση των διεργασιών στις οποίες συμμετέχουν οι

επαγγελματίες της ΑΠ. Είναι επιτακτική η ανάγκη για την ένταξη της ΑΠ στις παραγωγικές διεργασίες του Οργανισμού. Με τον τρόπο αυτό, θα καταστεί σταδιακά εφικτός ο περιορισμός της έλλειψης εξειδικευμένων επαγγελματιών.

Η ενσωμάτωση αρκετών δραστηριοτήτων της ΑΠ στις παραγωγικές διεργασίες, θα συντελέσει αποτελεσματικά στο να υπερκεραστούν πολλά από τα προαναφερθέντα εμπόδια.

Οι εξελίξεις οδηγούν προς την κατάργηση των μεγάλων (πολυπληθών) δομών και τμημάτων ΑΠ, ως απόρροια της

κατάργησης του συγκεντρωτισμού και της άποψης ότι η

ΑΠ αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα συγκεκριμένης

οργανωτικής μονάδας. Ο υπεύθυνος της ΑΠ αποτελεί τον ενορχηστρωτή της εταιρικής προσπάθειας για την ΑΠ, καθώς και τον βασικό παράγοντα διαχείρισης των σχετικών με αυτήν κινδύνων. Η ΑΠ αποτελεί μέρος της εργασιακής

καθημερινότητας όλων, δεν είναι θέμα επιλογής.

IDC: Μεγαλύτερη η πτώση

στην παγκόσµια αγορά

smartphones το 2023

Σύµφωνα µε αναθεωρηµένες προβλέψεις της IDC, οι παγκόσµιες πωλήσεις smartphones θα µειωθούν κατά 3,2% τη φετινή χρονιά, υποχωρώντας στις 1,17 δισεκατοµµύρια µονάδες. Να σηµειωθεί ότι η IDC είχε εκτιµήσει τον περασµένο Φεβρουάριο ότι η πτώση θα είναι της τάξεως της µίας ποσοστιαίας µονάδας, ωστόσο τα δεδοµένα

άλλαξαν, καθώς οι οικονοµικές προοπτικές επιµένουν να

είναι δυσµενείς ενώ συνεχίζονται οι πληθωριστικές πιέ-

σεις. Παρά τις χαµηλότερες προβλέψεις για το 2023, η IDC εξακολουθεί να αναµένει ανάκαµψη της αγοράς το 2024 µε ανάπτυξη 6 % από έτος σε έτος. «Οι συζητήσεις

που έχουµε µε κανάλια διανοµής, εφοδιαστικές αλυσίδες

και σηµαντικούς κατασκευαστές δείχνουν ότι η ανάκαµψη

µετατίθεται για αργότερα και πως το δεύτερο εξάµηνο του έτους θα συνεχιστεί η κάµψη», αναφέρει σε ανάλυσή της η IDC. Η καταναλωτική ζήτηση ανακάµπτει πιο αργά από το αναµενόµενο σε όλες τις περιοχές, συµπεριλαµβανοµένης της Κίνας. «Το απόθεµα των καναλιών παραµένει

αυξηµένο σε πολλές περιοχές και, ενώ τα πράγµατα έχουν

βελτιωθεί, η εµπιστοσύνη από τους προµηθευτές εξακολουθεί να είναι χαµηλή», αναφέρει η IDC.

Office Line: Για τέταρτη

συνεχόµενη χρονιά ανάπτυξη

άνω του 40%

Σηµαντική αύξηση κατά 43,87% σε σχέση µε το 2021

κατέγραψε ο ενοποιηµένος κύκλος εργασιών της Office Line το 2022, ο οποίος διαµορφώθηκε στα 10.961.250

ευρώ, σηµατοδοτώντας την 4η συνεχόµενη χρονιά µε

ανάπτυξη άνω του 40%. Τα κέρδη προ τόκων και φόρων (EBIT) αυξήθηκαν επίσης και ανήλθαν σε 1.633.682 ευρώ, αποτελέσµατα που αντανακλούν την επιτυχία της έντονης

διεισδυτικότητας των λύσεων ψηφιακού µετασχηµατι-

σµού και της συνέπειας της στρατηγικής «cloud only»

της Office Line. Σηµαντική δέσµευση της Office Line

είναι η επιβράβευση των εργαζοµένων για τις επιδόσεις

και την συνεισφορά τους στην επίτευξη των εταιρικών

στόχων, αναφέρει σχετική ανακοίνωση. Πιο συγκεκριµένα, το σύνολο των έκτακτων παροχών προς το προσωπικό, υπερβαίνει το 20% των κερδών της εταιρείας. Μεγάλη είναι επίσης, η οργανική ανάπτυξη 50% στην περίοδο 2021-2022 στον τοµέα του ανθρώπινου δυναµικού, µε παράλληλες δράσεις αναβάθµισης των ικανοτήτων µέσα από προγράµµατα upskilling-reskilling.

και η πραγματική

Η Epsilon Net εξαγόρασε

το 60% της Diginet έναντι

1,6 εκατ. Ευρώ

Σε νέα εξαγορά προχώρησε η Epsilon Net, η οποία ανακοίνωσε την απόκτηση του 60% της Diginet, µε εξειδίκευση στην ανάπτυξη, διανοµή και τεχνική υποστήριξη

σύγχρονων φορολογικών και ταµειακών συστηµάτων και

εξειδικευµένων προϊόντων καθώς και λύσεων τεχνολογίας (Technology Distributor). Πιο συγκεκριµένα, η Epsilon

Net αποκτά το 60% του εταιρικού κεφαλαίου της Diginet, από τους ιδρυτές της εταιρίας, Αθανάσιο Παπαγεωργίου

και Χρυσόστοµο Παπαγεωργίου, οι οποίοι θα διατηρή-

σουν το υπόλοιπο 40% του εταιρικού κεφαλαίου και θα

συνεχίσουν να ασκούν τα διοικητικά τους καθήκοντα.

Το συνολικό τίµηµα της επένδυσης, ανέρχεται στο ποσό

των 1.600.000 ευρώ ενώ προβλέπεται earn out bonus

που θα καταβληθεί στους παλαιούς µετόχους ανάλογα

µε τις οικονοµικές επιδόσεις της εταιρίας το 2023. Κύριο

αντικείµενο της Diginet είναι η διανοµή και υποστήριξη εξειδικευµένων προϊόντων τεχνολογίας µε ιδιαίτερη

έµφαση στα φορολογικά συστήµατα υποστηρίζοντας

την λειτουργία τους σε περισσότερους από 40.000 τελι-

κούς πελάτες. Για την οικονοµική χρήση που έληξε τον

∆εκέµβριο του 2022, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας

ανήλθε στα 2,1 εκατ. ευρώ και τα κέρδη προ φόρων

ανήλθαν στις Η εταιρία στις 31/12/2022, είχε µηδενικό

τραπεζικό δανεισµό, ενώ τα ταµειακά της διαθέσιµα ήταν

περίπου στις 655.000 ευρώ. Η ολοκλήρωση της εξαγοράς

της Diginet εντάσσεται στον στρατηγικό σχεδιασµό του

οµίλου για αύξηση του πελατολογίου του και την παροχή εξειδικευµένων λύσεων 360ο σε ειδικές κατηγορίες δραστηριότητας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Κτηµατολόγιο: Ξεκινά το µεγάλο

έργο ψηφιοποίησης των 236 εκατ.

ευρώ

Το Ελληνικό Κτηµατολόγιο προχώρησε, τις προηγούµενες

ηµέρες, στην υπογραφή των εκτελεστικών συµβάσεων

µε τους αναδόχους για τα 5 τµήµατα του έργου. Το

σύνολο των αρχείων στα 390 Υποθηκοφυλακεία, τα

οποία τηρούσαν το σύστηµα µεταγραφών και υποθηκών

και το σύστηµα ενεχύρων, ανέρχεται σε περίπου 600

εκατοµµύρια σελίδες. Από το 2018 έχει αποφασιστεί η σταδιακή κατάργησή των υποθηκοφυλακείων και η µετάβαση στο Ελληνικό Κτηµατολόγιο. Σκοπός του έργου

είναι να δηµιουργηθεί ένα επίσηµο ψηφιακό αντίγραφο

των αναλογικών συστηµάτων, το οποίο θα ενηµερώνεται εφεξής ψηφιακά και θα χρησιµοποιείται για τη διενέργεια έρευνας στα στοιχεία του υποθηκοφυλακείου. Πρόκειται να ψηφιοποιηθούντα βιβλία µεταγραφών (µερίδων), υποθηκών, κατασχέσεων, διεκδικήσεων, εκθέσεων, ενεχύρων όπως και τα αντίστοιχα αρχεία τους και τα αλφαβητικά ευρετήρια. Για το 1ο τµήµα ανάδοχος είναι η ένωση εταιρειών «Netcompany Intrasoft - Profile», για το 2ο η κοινοπραξία «Wind - Iron Mountain», για το 3ο τµήµα η ένωση εταιρειών «Uni Systems - Αρχειοθήκη - Onex», για το 4ο ο ΟΤΕ, για το 5ο «Vodafone - Cosmos Business Systems - Geoanalysis - Q&R».

Οι

ειδήσεις του µήνα που πέρασε Με τη συνεργασία του NetFax

Viewpoint

Bασίλης Βασιλείου, Director of Cyber Security & Resilience, Novibet

Επικοινωνία και Μέθοδος. Λαμβάνοντας υπόψη ότι o κίνδυνος Κυβερνοεγκλήματος

& έλλειψης Κυβερνοασφάλειας αποτελεί σήμερα έναν από τους δέκα σημαντικότερους, άμεσους κινδύνους για τις

επιχειρήσεις παγκοσμίως, θα εστιάσω σε δύο παράγοντες

οι οποίοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προάσπιση αλλά

και στην επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων.

Και οι δύο, αποτελούν μεγάλη πρόκληση προκειμένου

να οριστεί η κατάλληλη στρατηγική Κυβερνοασφάλειας, καθώς και το πλαίσιο διακυβέρνησης μέσα στο οποίο θα υλοποιηθούν αποτελεσματικές και αποδοτικές επιχειρηματικές διεργασίες και τακτικές.

Η επικοινωνία εγγυάται το ίδιο επίπεδο κατανόησης μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών - Ειδικά για τη διοικητική

ομάδα, όσον αφορά στη χάραξη αλλά και στη δέσμευση για την στρατηγική.

Μέσω της επικοινωνίας, με στοχευμένη προτροπή και εκπαίδευση σε καλές συνήθειες και πρακτικές, χτίζεται μια κοινή, ισχυρή κουλτούρα Κυβερνοασφάλειας η οποία αποτελεί καταλύτη στην επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων. Η μέθοδος-μεθοδολογία, μέσω προσαρμοσμένων δεικτών και μετρήσεων, διασφαλίζει ότι κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση και βοηθάει στην παρακολούθηση και βελτίωση των διεργασιών, και στην αναθεώρηση / αναπροσαρμογή των τακτικών μας.

Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, το παράπλευρο όφελος

και ταυτόχρονα επιδίωξη να είναι όλοι χαρούμενοι …!

*Ο Β. Βασιλείου διαθέτει πολυετή εµπειρία στους τοµείς Τηλεπικοινωνιών, Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας, και Ιδιωτικής Ασφάλισης. Εκτενής πρακτική εµπειρία σε τεχνολογίες και µεθοδολογίες Ασφάλειας Πληροφοριών, ∆ιαχείρισης Κινδύνων και Κανονιστικής Συµµόρφωσης. Ευρεία γκάµα οριζοντίων (soft) δεξιοτήτων όπως, απευθείας αναφορά στην Ανώτατη ∆ιοίκηση και στο ∆ιοικητικό Συµβούλιο, επικεφαλής διοικητικών επιτροπών, διοίκηση διαπολιτισµικών αποµακρυσµένων οµάδων, διαχείριση σύνθετων προγραµµάτων, και ευαισθητοποίηση στελεχών ανώτερης και ανώτατης διοίκησης.

Ποια ήταν μέχρι

στιγμής η μεγαλύτερη πρόκληση της καριέρας σας;

σηµαντικότερες

Ολοκληρωμένες

λύσεις «με το

κλειδί στο χέρι»

από την ADAPTIT

Σπάνια η πολυφορεμένη φράση

«ολοκληρωμένες λύσεις»

περιλαμβάνει κυριολεκτικά

την υλοποίηση κάθε πτυχής

πολύπλοκων έργων πληροφορικής

– από το IT, τον σχεδιασμό

δικτύων, την ασφάλεια

μέχρι και έργα πολιτικού

μηχανικού. Στην

περίπτωση της ADAPTIT

αποτελεί τη βασική

στρατηγική του Ομίλου,

και τα εντυπωσιακά

αποτελέσματα των

τελευταίων ετών

το αποδεικνύουν.

ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ

Αθανάσιος Τζαφέρης

Ο

Αθανάσιος Τζαφέρης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ADAPTIT, αναλύει

την στρατηγική και τις δράσεις του ομίλου

σε Ελλάδα και εξωτερικό, καθώς και τις λύσεις που έχουν οδηγήσει σε μεγάλους ρυθ-

μούς ανάπτυξης. Ο ίδιος επισημαίνει ότι στην χώρα μας

φαίνεται να έχουμε συνειδητοποιήσει την ανάγκη για τον

ψηφιακό μετασχηματισμό, υπογραμμίζοντας παράλληλα

την μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής που δεν είναι άλλη

από την έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού.

netweek: Η ADAPTIT είναι από τους

ταχύτερα αναπτυσσόµενους οµίλους εταιρειών

στον κλάδο των ΤΠΕ στην χώρα, µε ιδιαίτερα

ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια.

Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι για

τα οµολογουµένως εντυπωσιακά

αποτελέσµατα της προηγούµενης χρονιάς;

Αθανάσιος Τζαφέρης : Είναι αλήθεια ότι τα τέσ-

σερα τελευταία χρόνια, έχουμε κάθε έτος διψήφιο ποσοστό

ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, το 2022, η ανάπτυξη ήταν μεγαλύτερη του 35%, φτάνοντας τον συνολικό κύκλο εργασιών σε 30 εκ. ευρώ περίπου. Ο βασικότερος λόγος είναι ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την ψηφιοποίηση και την εισαγωγή νέων τεχνολογικών λύσεων, τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον δημόσιο τομέα. Αυτή η συγκυρία μας βρήκε προετοιμασμένους, προκειμένου να μπορέσουμε να συμμετάσχουμε και να διεκδικήσουμε το μερίδιο που μας αναλογεί. Μας βρήκε προετοιμασμένους όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, τα στελέχη, τις υποδομές, τις συνεργασίες και με μια υγιή οικονομική βάση, λόγω της ορθής διαχείρισης των προηγούμενων ετών. Ταυτόχρονα, έχουμε αποφασίσει να επενδύσουμε σε νέους τομείς, τους οποίους θεωρούμε πολύ σημαντικούς, όπως η Κυβερνοασφάλεια για φορείς της βιομηχανίας (IoT / OT Security), η τεχνολογία Augmented Reality για ψηφιοποίηση διαδικασιών οργανισμών που διαθέτουν προσωπικό στο πεδίο για την υποστήριξη των λειτουργιών τους, καθώς και της λειτουργίας αποθηκών (xAssist, xPicking).

Παράλληλα, η κατασκευαστική εταιρεία μας TELCOSERV

A.E. έχει επενδύσει ισχυρά σε ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές για την ανάπτυξη οπτικών δικτύων. Τέλος, επενδύσαμε στην Cloudrock, ενώ φιλοδοξία μας είναι να την αναπτύξουμε το επόμενο χρονικό διάστημα. Αυτό θα μας βοηθήσει προκειμένου να δίνουμε ολοκληρωμένες, καθετοποιημένες λύσεις στους πελάτες μας. Δεν πρέπει να λησμονήσουμε την συνεισφορά των αγορών του εξωτερικού. Εκεί βέβαια, η δουλειά που απαιτείται είναι πραγματικά πολύ μεγάλη. Τα πρώτα βήματα έχουν όμως γίνει.

Μιλήστε µας λίγο για την πορεία της εταιρείας

και τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξής της…

Η ADAPTIT ιδρύθηκε το 2005, έχοντας ως βασικό άξονα

δραστηριοποίησης την πώληση συστημάτων και υπηρεσι-

ών μέτρησης και ελέγχου, κυρίως σε τηλεπικοινωνιακούς φορείς στην Ελλάδα και σε μεγάλους εταιρικούς πελάτες.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν, ο οργανισμός μας έχει εξελιχθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Στη πραγματικότητα έχει μεταλλαχθεί. Το 2010 ιδρύθηκε η TELCOSERV A.E., η οποία ασχολείται κυρίως με την ανάπτυξη και κατασκευή

τηλεπικοινωνιακών δικτύων. Στην πορεία, ιδρύθηκε η ADAPTIT στη Βουλγαρία. Είμαστε βασικός μέτοχος της Helios Technologies Europe, στη Γερμανία. Πιο πρόσφατα επενδύσαμε στην Cloudrock A.E., ενώ φέτος ιδρύθηκαν η

ADAPTIT GmbH με έδρα το Düsseldorf και η ADAPTIT

Κύπρου. Παραδοσιακά, το βασικό μας πελατολόγιο ήταν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, αρχικά στην Ελλάδα και στην πορεία προστέθηκαν πελάτες και σε άλλες χώρες της Ευρώπης όπως η Ισπανία, η Σουηδία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Πολωνία κλπ. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι συμμετέχουμε ως εκθέτες ανελλιπώς από το 2012 στο Mobile World Congress της Βαρκελώνης. Τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνει μια προσπάθεια να αναπτύξουμε την πελατειακή μας βάση, στοχεύοντας πρωτίστως σε μεγάλες εταιρείες του Ιδιωτικού Τομέα, ενώ τα τελευταία 2-3 έτη, συμμετείχαμε με επιτυχία σε επιλεγμένα έργα που αφορούν τον Δημόσιο Τομέα.

Ποιοι είναι οι κύριοι τοµείς δραστηριοποίησης

της ADAPTIT και σε ποιες αγορές απευθύνονται κυρίως;

Το πεδίο δραστηριοποίησης της ADAPTIT και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών είναι ευρύ, αλλά πάντοτε βέβαια στον χώρο των ΤΠΕ. Εάν θα θέλαμε να συνοψίσουμε τους τομείς δραστηριότητας, θα λέγαμε ότι κινούμαστε

στους εξής τομείς:

• Παροχή ολοκληρωμένων λύσεων για τη βελτιστοποίηση

της ραδιοκάλυψης κινητής τηλεφωνίας

• Ανάπτυξη δικτύων κινητής και σταθερής τηλεφωνίας

• Κυβερνοασφάλεια

• Λύσεις Augmented Reality, για ψηφιοποίηση λειτουργιών

στο πεδίο

• Λύσεις για την ολοκληρωμένη διαχείριση παγίων / περιουσιακών στοιχείων επιχείρησης

• Επιτήρηση υποδομών, με χρήση Drones και ανάλυση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.

Πολλά από τα παραπάνω, τα προσφέρουμε είτε on premise, είτε as a service.

Οι εταιρείες και οργανισμοί που μας εμπιστεύονται και μας τιμούν με τη συνεργασία τους είναι οι εταιρείες τηλεφωνίας, μεγάλες εταιρείες του Ιδιωτικού Τομέα από χώρους

όπως Μεταφορές, Διαχείριση Λιμένων, εταιρείες Ενέργειας, Βιομηχανίες, καθώς και φορείς του Δημόσιου Τομέα.

Στόχος μας βέβαια είναι να εμπλουτίσουμε περαιτέρω τις συνεργασίες, ιδιαίτερα από τον Ιδιωτικό Τομέα, διότι πιστεύουμε ότι οι λύσεις που προσφέρουμε είναι χρήσιμες για κάθε σύγχρονο οργανισμό ο οποίος είτε έχει ξεκινήσει, είτε σκοπεύει να ξεκινήσει τον ψηφιακό του μετασχηματισμό. Θεωρούμε λοιπόν, ότι είμαστε στο κομμάτι αυτό στα πρώτα μας βήματα και θα είμαστε δίπλα τόσο στους υφιστάμενους, όσο και στους μελλοντικούς μας πελάτες.

Ένα βασικό «µότο» σας για τις λύσεις σας είναι το «µε το κλειδί στο χέρι».

Τι σηµαίνει αυτό στην εποχή των ταχέων αλλαγών και του ψηφιακού µετασχηµατισµού;

Αυτό το μότο είναι σχετικά παλιά ιστορία και ξεκινά από το 2010, όταν ιδρύθηκε η TELCOSERV A.E. Ο βασικός λόγος

της ίδρυσής της, ήταν ότι θέλαμε να έχουμε τη συνολική ευ-

θύνη έναντι των πελατών μας, χωρίς να «γκριζάρουμε» το

προφίλ της ADAPTIT. Έτσι, όταν αναλαμβάναμε ένα έργο

το οποίο είχε και κάποιου είδους κατασκευή ή εγκατάστα-

ση, αντί να το «εκχωρήσουμε» σε κάποιον τρίτο, κάποιον

υπεργολάβο, το δίναμε στην TELCOSERV. Με το πέρασμα

του χρόνου και με την ανάληψη πιο πολύπλοκων έργων, αυτό το μότο, έγινε δεύτερή μας φύση. Έχει δε αναδειχθεί

ιδιαιτέρως τελευταία, με την ανάληψη έργων του Δημοσίου Τομέα, τα οποία παρακολουθούμε και τα οποία παρουσι-

άζουν μία πολυπλοκότητα. Πολυπλοκότητα, διότι συνήθως απαιτούν συνδυασμό πληροφορικής, IT, σχεδιασμό

δικτύων, έργα πολιτικού μηχανικού. Εμείς όλα αυτά πλέον τα συνδυάζουμε με τον πλέον έμπρακτο τρόπο, ανατρέχοντας στο βιογραφικό μας, στα έργα που έχουμε υλοποιήσει και στο προφίλ των ανθρώπων που απασχολούμε. Εάν δε σε αυτά προσθέσουμε και την ύπαρξη της Cloudrock, τότε εύκολα αντιλαμβανόμαστε ότι μπορούμε να προσφέρουμε τις λύσεις μας και as a service, όταν αυτό απαιτείται. Γι’ αυτήν την περίπτωση χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η σύμβαση που έχουμε υπογράψει με την EMSA (European Maritime Safety Agency) για τη μέτρηση ρύπων σε λιμένες της Ευρώπης με τη χρήση drones, ειδικών αισθητήρων και λογισμικού ανάλυσης σε πραγματικό χρόνο. Όλο αυτό δίνεται ως υπηρεσία, η οποία «τρέχει» στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις μας στον Άγιο Στέφανο Αττικής.

Η εταιρεία έχει ισχυρή παρουσία και σε άλλες

χώρες. Ποιες είναι αυτές και ποια η παρουσία

σας εκεί;

Το θέμα της εξωστρέφειας είναι πολύ βασικό, μας απα-

σχολεί έντονα και το θεωρούμε σημαντικό παράγοντα

βιώσιμης ανάπτυξης. Έχουμε εργαστεί προς αυτή την κα-

τεύ θυνση, όμως πιστεύουμε ότι υπάρχουν πολλά ακόμη που μπορούν και πρέπει να γίνουν. Η δυναμική είναι τεράστια και η ευκαιρία πολύ μεγάλη. Θα έλεγα ότι η ανάπτυξη στο εξωτερικό αποτελεί βασικό στόχο και κύριο μέλημα. Ο βασικός φορέας ανάπτυξής μας στις αγορές του εξωτερικού αποτελείται κυρίως από λύσεις που σχετίζονται με τη βελτίωση της ραδιοκάλυψης, τόσο για τα πιο παραδοσιακά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, όσο και τα νεότερης γενιάς δίκτυα 5G. Λύσεις που προσφέραμε ήδη, λειτουργούν εδώ και χρόνια στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, τη Ρουμανία και τη Σουηδία. Πριν δύο χρόνια υπογράψαμε μία σύμβαση-πλαίσιο με έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στην Ευρώπη, ενώ μας εμπιστεύεται και ένας εκ των μεγαλύτερων Neutral Host Providers. Η πιο πρόσφατη επιτυχία μας στον τομέα αυτό είναι παραγγελία που εκτελούμε για ευρωπαϊκό φορέα σιδηροδρόμων, ο οποίος θέλει να βελτιώσει τη ραδιοκάλυψη εντός των βαγονιών.

Έχοντας όμως ήδη εγκαθιδρύσει σχέσεις με τους πελάτες αυτούς, φιλοδοξούμε τα επόμενα χρόνια να μπορέσουμε να προωθήσουμε και τις υπόλοιπες λύσεις μας, που ήδη τυγχάνουν θετικής αποδοχής στην Ελλάδα.

Μην ξεχνάμε ότι και για τις λύσεις βελτίωσης της ραδιοκάλυψης οι πρώτοι πελάτες μας ήταν στην Ελλάδα, άρα η συνταγή έχει δοκιμαστεί και είναι επιτυχημένη. Για το λόγο αυτό ιδρύσαμε αρχές του 2023 την ADAPTIT GmbH, ενώ έχοντας ήδη υπογράψει τις πρώτες συμβάσεις και συμμετέχοντας σε αρκετές και σημαντικές διαγωνιστικές διαδικασίες στην Κύπρο, ιδρύσαμε εφέτος και την ADAPTIT Κύπρου.

netweeK • ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Μιλήστε µας για τις σηµαντικότερες

συνεργασίες σας και πώς αυτές συµβάλουν

στην πρόταση αξίας σας προς τους πελάτες σας; Βασικός γνώμονας για την επιλογή των συνεργατών μας είναι η υψηλή ποιότητα των λύσεων που παρέχουν, η καινοτομία τους, να είναι αυτό που λέμε «στην αιχμή της τεχνολογίας». Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουμε ότι οι πελάτες μας θα είναι ευχαριστημένοι και θα μπορέσουμε να χτίσουμε μία μακροχρόνια σχέση εμπιστοσύνης και αμοιβαίας επωφελούς ανάπτυξης. Είναι πραγματικά δύσκολη η επιλογή, αλλά εάν θα πρέπει να αναφερθώ σε κάποιες από

τις συνεργασίες μας, θα έλεγα τις εξής:

Η συνεργασία μας με τη NetScout, μέλος της οποίας είναι η Arbor Networks. Είναι μια συνεργασία που ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια, πίσω στο 2011, όταν το θέμα της κυβερνοασφάλειας και ειδικά οι επιθέσεις DDoS δεν ήταν τόσο διαδεδομένες. Η συνεργασία μας είναι ιδιαίτερα επιτυχημένη, εάν λάβουμε υπόψη ότι οι πλέον σημαντικές εταιρείες και οργανισμοί προστατεύονται με τις λύσεις μας.

Η συνεργασία με τη Nozomi Networks, η οποία θεωρείται κορυφαία στον τομέα του IoT / OT Security. Η σχέση μας είναι σχετικά πρόσφατη, δύο έτη, ενώ ήδη μετράμε αρκετούς

πελάτες από τον χώρο της βιομηχανίας. Είμαστε Strategic Partners με πιστοποιημένους μηχανικούς, ενώ είμαστε και ο μοναδικός SoC provider στην Ελλάδα. Η συνεργασία μας με την TeamViewer, η οποία και αυτή μετράει δύο χρόνια, ενώ κρίνεται ιδιαίτερα επιτυχημένη με μεγάλη δυναμική. Είμαστε πολύ περήφανοι που πελάτες μας έχουν βασιστεί στη λύση xAssist για την ψηφιοποίηση των διαδικασιών Field Maintenance με χρήση τεχνολογίας AR. Τέλος, δεν θα ήθελα να παραλείψω τη συνεργασία μας με την IBM για την παροχή λύσεων Asset Management on premise ή as a service. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε και νέες συνεργασίες με πολύ σημαντικές εταιρίες, οι οποίες θα μας βοηθήσουν να εδραιωθούμε περαιτέρω στους χώρους που δραστηριοποιούμαστε.

Πώς κρίνετε την πορεία ψηφιοποίησης

της χώρας τόσο στο δηµόσιο επίπεδο όσο

και στο επιχειρείν; Πώς η ADAPTIT µπορεί

να συµβάλλει στον ψηφιακό µετασχηµατισµό;

Κατά τη γνώμη μου, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι υπόθεση της τεχνολογίας ή της έλλειψης εργαλείων.

Αυτά πάντα υπήρχαν, έστω και σε λιγότερο εξελιγμένη μορφή. Είναι υπόθεση κουλτούρας και του κατά πόσο θέλει μια ομάδα ανθρώπων ή μια κοινωνία να αλλάξει και να βγει από αυτό που λέμε comfort zone.

Φαίνεται ότι στη χώρα μας πλέον το έχουμε κατανοήσει αυτό. Έχουμε κατανοήσει τη χρησιμότητα των ψηφιακών εργαλείων. Θεωρώ ότι σε αυτό βοήθησε και η πανδημία, όπου η κοινωνία λειτούργησε. Εμείς σαν οργανισμός

ήμασταν έτοιμοι και δεν σταματήσαμε τις λειτουργίες

μας ούτε ένα λεπτό. Βέβαια, θεωρώ ότι είμαστε ακόμη στα πρώτα βήματα και έχουν να γίνουν πολλά πράγματα ακόμα, τόσο στον Ιδιωτικό, όσο και στον Δημόσιο Τομέα. Φαίνεται ότι η διάθεση υπάρχει, οι πόροι υπάρχουν, ενώ η αναγκαιότητα είναι τεράστια και πολύ πιεστική, εάν θέλουμε η κοινωνία μας να προχωρήσει. Είναι σημαντικό να ξεπεραστούν κάποια εμπόδια εκ των οποίων τα

δύο βασικότερα είναι: πρώτον, η ουσιαστική εκπαίδευση

και μετεκπαίδευση των ανθρώπων, προκειμένου να είναι ενεργοί σε μια ψηφιοποιημένη κοινωνία. Εάν δεν γίνει αυτό, τότε θα δημιουργηθεί μία κοινωνία δύο ταχυτήτων

που δεν μπορεί να ευημερήσει και να μακροημερεύσει.

Κατά δεύτερον, για την υλοποίηση των έργων απαιτείται

η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς υπάρχει

πολύ μεγάλη έλλειψη σε όλες τις ειδικότητες, από system

architects μέχρι απλούς εργάτες.

Η διαδρομή όμως είναι μονόδρομος και θα πρέπει να τον ακολουθήσουμε απαρέγκλιτα. Εμείς φιλοδοξούμε τα επόμενα χρόνια να συμμετέχουμε στη διαδικασία αυτή και να βάλουμε το δικό μας λιθαράκι στην ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς και στην ψηφιοποίηση των λειτουργιών εταιριών και οργανισμών.

Ποιες είναι οι µεγαλύτερες προκλήσεις

που αντιµετωπίζετε;

Η απάντησή μου σε αυτήν την ερώτηση δεν θα είναι πρωτότυπη. Μακράν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε είναι η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού. Απλά, η ιδιαιτερότητά μας, λόγω και του κατασκευαστικού βραχίονα, είναι ότι εμείς την αντιμετωπίζουμε συνολικά σε πολλές ειδικότητες. Είναι βέβαιο ότι η αγορά εργασίας έχει δεχθεί ένα ισχυρό σοκ από τα έργα Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα που τρέχουν ταυτόχρονα και με ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. Είναι επίσης προφανές ότι λόγω αυτού του προβλήματος, πολλά έργα κινδυνεύουν είτε να μην υλοποιηθούν, είτε να ολοκληρωθούν με μεγάλη καθυστέρηση. Είναι δε και αυτός ένας λόγος που έχουμε επιλέξει να συμμετέχουμε επιλεκτικά σε έργα του Δημοσίου Τομέα. Η ανάγκη επίλυσης του προβλήματος, μάλλον κεντρικά με

νομοθετική ρύθμιση, είναι επιτακτική.

Πώς διαµορφώνεται η στρατηγική και το όραµα της εταιρείας για το επόµενο διάστηµα; Η στρατηγική μας για τα επόμενα χρόνια θα παραμείνει σταθερή. Θα βασιστούμε στο πραγματικά αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό μας, για το οποίο είμαστε υπερήφανοι και σκοπεύουμε να ενισχύσουμε.

Θα βασιστούμε στις αξίες μας, όπου με ευθύνη, ακεραιότητα, ηθική και ειλικρίνεια θα φροντίσουμε να φέρουμε καινοτομία και υπεραξία σε πελάτες και συνεργάτες.

Έχουμε κτίσει ισχυρές βάσεις, οι οποίες θα αποτελέσουν

το εφαλτήριο για την περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων μας. Προφανώς, βασικό μας μέλημα είναι να διατηρήσουμε ό,τι έχουμε και να επεκταθούμε. Βασικοί πυλώνες ανάπτυξης θα αποτελέσουν ο Ιδιωτικός Τομέας στην Ελλάδα και οι αγορές του εξωτερικού. Έχοντας κάνει τα πρώτα βασικά βήματα, θεωρούμε ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια για βελτίωση και εξέλιξη. Ταυτόχρονα, πιστεύουμε ότι οι άνθρωποί μας, οι υποδομές μας, η εξαιρετική μας φήμη και τα επιτυχημένα έργα που έχουμε φέρει σε πέρας, αποτελούν τα εχέγγυα για νέες συνεργασίες και την περαιτέρω ανάπτυξή μας. Φιλοδοξούμε να συμμετέχουμε ενεργά και με θετικό πρόσημο στα έργα ψηφιοποίησης του Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι έχουμε σχεδιάσει νέες επενδύσεις, που θα μας βοηθήσουν να επιτύχουμε τους φιλόδοξους στόχους μας. NW

Χαµηλός κώδικας, υψηλές προσδοκίες

Οι πλατφόρµες Low Code-No Code κερδίζουν συνεχώς έδαφος στη διεθνή

αγορά, περιλαµβανοµένης και της χώρας µας, καθώς απαντούν σε πολλές

ανάγκες των καιρών, προσφέρουν σε επιχειρήσεις και οργανισµούς σηµαντική

εξοικονόµηση πόρων και χρόνου, ενώ καθιερώνουν την πολλαπλά χρήσιµη

κατηγορία των citizen developers.

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ

Αν υπάρχει ένας χώρος στην αγορά των

ΤΠΕ που θεωρείται -κατά τη γνωστή

λαϊκή έκφραση- «λίρα εκατό», με την

εξαίρεση των διαρκώς διευρυνόμενων

και πολλαπλασιαζόμενων εφαρμογών

της Τεχνητής Νοημοσύνης, αυτός δεν είναι άλλος από τις

πλατφόρμες LowCode-NoCode (LCNC), των οποίων οι

πωλήσεις και η χρήση αναμένεται να «εκτοξευτούν» τα

αμέσως επόμενα χρόνια. Οι μεγάλες εταιρείες ερευνών

έχουν ήδη κάνει τις προβλέψεις και τους υπολογισμούς τους: Στα 25 δις δολάρια ανεβάζει την αγορά των εφαρμογών LCNC για φέτος η Gartner που πιστεύει, επίσης, πως η χρήση αυτής της τεχνολογίας θα τριπλασιαστεί μέσα στα δυο επόμενα χρόνια, τονίζοντας ότι των 70% των νέων εφαρμογών που θα χρησιμοποιούνται από οργανισμούς και επιχειρήσεις, ως το 2025, θα έχει δημιουργηθεί με LCNC. Το 2020 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν κάτω του 25%.

Όμως, αυτή η «εκρηκτική» άνοδος δεν αιφνιδιάζει κανέναν, καθώς οι συγκεκριμένες πλατφόρμες προσφέρουν άμεση και οικονομική λύση στο μέγα πρόβλημα των ημερών, την έλλειψη developers με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπο το σύνολο της αγοράς, ειδικά μετά την πανδημία και την εκτίναξη των ψηφιακών υπηρεσιών, που παίζουν πλέον πρωτεύοντα ρόλο στην καθημερινότητά μας. Η λύση δεν είναι άλλη από την εμπλοκή στη δημιουργία λογισμικού (όπως πχ. απλές εφαρμογές, ιστοσελίδες κλπ.)

χρηστών χωρίς εξειδικευμένο τεχνολογικό background, βάσει έτοιμων μοντέλων και αυτοματοποιημένων διαδικασιών οπτικού προγραμματισμού. Η εμπλοκή των citizen developers «απελευθερώνει» τα έμπειρα (και συνήθως «φορτωμένα» στο όριο θραύσης) στελέχη των τμημάτων

ΙΤ από τα βάρη της καθημερινότητας και τους επιτρέπει

να ασχοληθούν με πιο σοβαρά και δημιουργικά θέματα.

Η εναλλακτική λύση

Η SAP χαρακτηρίζει, στις σχετικές με το θέμα παρουσιάσεις της, τις ολοένα και πιο βελτιωμένες πλατφόρμες

LCNC ως «εναλλακτική λύση» που μπορεί να διευρύνει

το πεδίο δημιουργίας εφαρμογών στο εσωτερικό επιχειρήσεων και οργανισμών. Τονίζει πως η υιοθέτηση τέτοιων εργαλείων διευρύνει την πρόσβαση των εργαζομένων στο λογισμικό, κάτι που σίγουρα αυξάνει τη διάθεση για καινοτομία και, βεβαίως, μειώνει την πίεση στα τμήματα ΙΤ. Η συνεργασία με τα στελέχη τους και η επίβλεψη στα αρχικά, τουλάχιστον στάδια, θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ, όμως, ο φόρτος σίγουρα μειώνεται. Όσο για την ερμηνεία της ονομασίας, στη μεν πρώτη περίπτωση (LowCode), οι citizen developers ακολουθούν «εύπεπτες» διαδικασίες και απλές οδηγίες με χρήση γραφικών, ενώ στη δεύτερη (NoCode) δεν χρειάζεται να γράψουν ούτε γραμμή κώδικα, καθώς αυτός παράγεται με αυτοματοποιημένο τρόπο, χωρίς να απαιτείται κάποιο τεχνολογικό υπόβαθρο εκ μέρους τους. Αυτή, άλλωστε, είναι η βασική διαφορά μεταξύ των δυο, η ανάγκη έστω στοιχειώδους γνώσης προγραμματισμού που απαιτείται στην πρώτη περίπτωση.

Πολλά τα πλεονεκτήµατα…

Φυσικά, η αφαίρεση φόρτου εργασίας από τους καθ’ ύλην αρμόδιους developers είναι ένα μόνο -κι ούτε καν άμεσο- από τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν αυτές οι πλατφόρμες. Για παράδειγμα, σπουδαίο ρόλο παίζει η ευκολία χρήσης, καθώς ο προγραμματισμός μιας εφαρμογής δεν ξεκινά από το μηδέν – υπάρχουν μοντέλα, ενώ παράλληλα διευκολύνεται ως ένα βαθμό η παραμετροποίηση ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες. Κι ίσως, σε δεύτερο χρόνο με τη χρήση εργαλείων ChatGPT, το μόνο που θα χρειάζεται, είναι να λέμε (με τη φωνή μας, ούτε καν με την πληκτρολόγηση αιτήματος, στο πληκτρολόγιο) στο σύστημα τι χρειαζόμαστε κι αυτό να γράφει τον κώδικα μόνο του – τα πρώτα πιλοτικά έχουν ήδη γίνει με επιτυχία. Επίσης, όλα γίνονται ταχύτερα (καθότι απλούστερα), η αυτοματοποίηση των διαδικασιών είναι δεδομένη όπως και η ευελιξία, το τελικό κόστος είναι μικρότερο (καθώς

δεν χρειάζεται να απασχοληθούν οι «ακριβοί» developers

με τα απλά), η ενσωμάτωση με τις υπόλοιπες διαδικασίες

και λογισμικά είναι απλούστερη και καλύτερη ως τελικό

αποτέλεσμα με παράλληλη αύξηση της παραγωγικότητας, ενώ προσφέρεται υψηλότερο επίπεδο ασφαλείας και

προστασίας της ιδιωτικότητας (καθώς όλες οι δημιουρ-

γικές διεργασίες γίνονται εσωτερικά, χωρίς την ανάμιξη

τρίτων μερών) και οι θετικές εμπειρίες των πελατών (που

είναι οι τελικοί αποδέκτες όλων αυτών των εφαρμογών)

αυξάνουν και πληθαίνουν. Όλα αυτά, συμβάλλουν σε

μεγάλο βαθμό στην ομαλοποίηση και επιτάχυνση των

δράσεων επιχειρήσεων και οργανισμών προς την επίτευξη

του μεγάλου στόχου, τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους.

…λίγα τα µειονεκτήµατα

Προφανώς, υπάρχουν και κάποια αν όχι μειονεκτή-

ματα, τουλάχιστον «καμπανάκια», τα οποία πρέπει να

λάβουν υπόψιν τους οι ενδιαφερόμενοι, πριν προχωρή-

σουν στην υιοθέτηση κάποιας πλατφόρμας LCNC. Στις

σχετικές αναφορές που ξάνει στη δική της ιστοσελίδα,

η, Microsoft καταγράφει την ανάγκη προγραμματιστι-

κών ικανοτήτων τουλάχιστον βασικού επιπέδου για κάθε

εμπλεκόμενο (η τελική «πινελιά», όμως, καλό είναι να μπαίνει από τα στελέχη του τμήματος ΙΤ), την αυξημένη προσοχή που πρέπει να δίνεται σε θέματα ασφαλείας ώστε να αποφευχθούν οι «κερκόπορτες», την εκ κατασκευής (ειδικά στις λύσεις NoCode) περιορισμένη δυνατότητα επεμβάσεων, ενώ εφιστά την προσοχή των citizen developers στα θέματα βελτίωσης της εμπειρίας

του τελικού χρήστη, σε όποιες εφαρμογές αυτή παίζει σημαντικό ρόλο, και τείνει να παραβλεφθεί μπροστά στην εξοικονόμηση χρόνου και κόστους.

Το µέλλον τους ανήκει;

Απλές και οικονομικές, αυτές οι λύσεις που προτείνονται απ’ όλες τις Big Tech (πχ. Microsoft, IBM, Amazon, Google) και όχι μόνο, έχουν όλες τις προϋποθέσεις για να γίνουν δημοφιλείς – κάτι που έχει ήδη ξεκινήσει! Όμως, όπως ήδη είπαμε, αποτελούν απλώς μια εναλλακτική

επιλογή σ’ ό,τι αφορά απλές και τυποποιημένες εφαρμογές– οι επαγγελματίες developers δεν πρόκειται να χάσουν τη δουλειά τους, καθώς θα παραμείνουν οι μόνοι υπεύθυνοι για τη δημιουργία όλων των άλλων σοβαρών και σημαντικών εφαρμογών, από τις οποίες εξαρτάται η

πορεία και η «ευζωία» του οργανισμού ή της επιχείρησης

κι όχι απλώς η βελτίωση της καθημερινότητάς του, όσο κι

αν αυτή έχει πολύ μεγάλη σημασία, ειδικά στις δύσκολες

εποχές που βιώνουμε. Βεβαίως, το μέλλον θα είναι πολύ

διαφορετικό, αν σ’ αυτές τις σχετικά απλές σήμερα εφαρ-

μογές προστεθεί, όπως όλα δείχνουν, ο «υπερτροφοδό-

της» που λέγεται AI. Τότε, σίγουρα πολλά θα αλλάξουν…

Το netweek ζήτησε, στο πλαίσιο αυτού του Special Report, τη γνώμη και τα σχόλια τόσο χρηστών από διάφορους κλάδους (λιανική, τράπεζες και φάρμακο) που έχουν ήδη δοκιμάσει τις δυνάμεις τους στο LCNC, όσο και στελεχών της αγοράς από την πλευρά των προμηθευτών. Οι ερωτήσεις μας αφορούσαν στην πρακτική αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι διαθέσιμες πλατφόρμες, τη χρήση τους στην καθημερινότητα της επιχείρησης, τα όποια εμπόδια βρήκαν και πώς τα αντιμετώπισαν, αλλά και την επόμενη ημέρα – τις προοπτικές που διανοίγονται για βελτιώσεις και επέκταση της χρήσης τους. Οι απαντήσεις των πέντε συνομιλητών μας φωτίζουν πολλές πλευρές και ζητήματα που προκύπτουν

από την εφαρμογή στην πράξη, καθώς αναλύονται οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες λόγω αυτής της προσέγγισης.

Μιχάλης Μιχελάκης

Head of IT Operations, Dixons SE Europe

Στις μέρες μας, η συνύπαρξη

της τεχνολογίας και της επιχειρηματικότητας αποδεικνύεται ολοένα και περισσότερο αδιαίρετη. Η αναπτυσσόμενη αλληλεπίδραση μεταξύ τους αποτελεί ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Στην Κωτσόβολος, ενισχύουμε τη δύναμη του ψηφιακού μετασχηματισμού και αξιοποιούμε την τεχνολογία, πετυχαίνοντας επαναστατικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας μας. Αντιλαμβανόμενοι τόσο τις προκλήσεις, όσο και τις εξαιρετικές δυνατότητες που προσφέρει αυτή η νέα ψηφιακή εποχή, είμαστε περήφανοι που έχουμε υιοθετήσει τις πρακτικές του «Citizen Development», δημιουργώντας ένα περιβάλλον ζωντάνιας και καινοτομίας.

Με μεθοδικότητα και πλάνο έχουμε δημιουργήσει ένα πλαίσιο χρήσης τεχνολογιών LowCode-NoCode βασισμένο κυρίως, αλλά όχι μόνο, σε Microsoft Power Platform εφαρμογές (Power Apps, Power Automate, Power BI και Power Virtual Agents). Έτσι, με στόχο να μεταφέρουμε τη γνώση, προτρέπουμε τους ανθρώπους μας να αγκαλιάσουν την τεχνολογία και να εξελιχθούν μαζί της, αναπτύσσοντας την αλγοριθμική τους σκέψη και τις ψηφιακές τους δεξιότητες. Σε μία εποχή που, εκτός των άλλων, η έλλειψη ταλέντου στο IT αποτελεί σημαντική πρόκληση, αντιλαμβανόμαστε

Περιβάλλον ζωντάνιας

και καινοτοµίας

Οι πλατφόρµες Low Code-No Code (LCNC), των

οποίων οι πωλήσεις και η χρήση αναµένεται να

«εκτοξευτούν» τα αµέσως επόµενα χρόνια, αποτελούν

το νέο big thing στο ΙΤ, µαζί µε το ΑΙ

την κρίση ως ευκαιρία και δημιουργούμε ένα νέο σύγχρονο προφίλ εργαζομένων. Οι «Citizen Developers» αποτελούν πλέον στρατηγικό πλεονέκτημα του οργανισμού, αναλαμβάνοντας καινοτόμα έργα και παρέχοντας σημαντικές λύσεις.

Προκλήσεις υπήρξαν και θα υπάρχουν! Αλλά το πάθος μας για αλλαγή και πρόοδο και η αφοσίωσή μας στον ψηφιακό μετασχηματισμό, μας βοηθούν να τις ξεπεράσουμε. Ενθαρρύνουμε την ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών, καθώς πιστεύουμε ότι η ποικιλομορφία των απόψεων είναι καίρια για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων. Επιπλέον, προσφέ-

ρουμε στους ανθρώπους μας την ευκαιρία να εκφραστούν δημιουργικά και να πειραματιστούν. Αναγνωρίζουμε ότι η καλύτερη γνώση της επιχείρησης προέρχεται από τους ίδιους και τους εμπιστευόμαστε να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να υλοποιήσουν καινοτόμες ιδέες. Ταυτόχρονα, η

έμπειρη ομάδα του ΙΤ είναι δίπλα τους για να εξασφαλίζει

και να προσφέρει όλα όσα απαιτούνται για την εξέλιξη και

βελτίωσή τους.

Tο βέβαιο είναι ότι το ταξίδι μας δεν σταματά εδώ! Η αναμενόμενη έλευση των AI λύσεων, που βασίζονται στην

τεχνολογία GPT και όχι μόνο, δημιουργεί ένα συναρπαστικό

μέλλον για το «Citizen Development» στην Κωτσόβολος. Η

δυνατότητα επέκτασης των LowCode-NoCode εφαρμογών με τη χρήση AI εργαλείων ενδυναμώνει το όραμά μας για

την παροχή ακόμα πιο καινοτόμων και προηγμένων λύσεων. Ο δρόμος που ξεκινήσαμε με την υιοθέτηση της πρακτικής «Citizen Development» αποδεικνύεται απόλυτα αξιοποιήσιμος και οδηγεί στην πρόοδο. Εμείς, στην Κωτσόβολος, παραμένουμε πιστοί στο σκοπό μας: «ενδυναμώνουμε τους ανθρώπους για να ζήσουν μία καλύτερη ζωή με την τεχνολογία».

Γιούλη Λίζα

Power Platform Solution Architect - Power Platform Technical Lead, Office Line

Αναγνωρίζοντας τα πολλαπλά οφέλη που μπορεί να προσφέρει το Microsoft Power Platform, η Office Line προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις για την ανάπτυξη εξατομικευμένων εφαρμογών και την αυτοματοποίηση διαδικασιών

πάνω στις ανάγκες κάθε επιχείρησης. Χρησιμοποιώντας τα εργαλεία Power Apps και Power Automate επιτυγχάνεται

αύξηση της παραγωγικότητας, ενίσχυση της συνεργασίας των ομάδων, αλλά και εξοικονόμηση χρόνου και πόρων, μέσα από τη μείωση του απαιτούμενου χρόνου για ολοκλήρωση των διαδικασιών.

Επιπλέον, η παρακολούθηση της πορείας της επιχείρησης, αλλά και ο εντοπισμός προβλημάτων με στόχο την έγκαιρη λήψη αποφάσεων, καθιστά το Power BI την ιδανική επιλογή για την δημιουργία αναλύσεων και αναφορών, βασισμένες σε αξιόπιστα δεδομένα. Ανεξάρτητα από τον κλάδο ή τον τομέα δραστηριότητας κάθε επιχείρησης, το Microsoft Power Platform επιτρέπει την προσαρμογή στις γρήγορα μεταβαλλόμενες απαιτήσεις, διασφαλίζοντας πάντα μείωση των λαθών, αύξηση της αποτελεσματικότητας και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.

Η εξοικονόμηση κόστους σε σχέση με την αγορά έτοιμων λύσεων ή την παραγωγή παραδοσιακών εφαρμογών, η προσαρμογή γρήγορα σε μελλοντικές ανάγκες χωρίς

την ανάγκη για μεγάλες επενδύσεις και η δυνατότητα διασύνδεσης με άλλα συστήματα και υπηρεσίες, αποτελούν βασικούς λόγους για την επιλογή αυτής της πλατφόρμας από τους συνεργάτες μας.

Υιοθετήσαµε νέο µοντέλο ανάπτυξης εφαρµογών

Αλέξανδρος

Ανδρονικάκης

Head of Process Documentation, Reengineering & Automation, Organization Division, ALPHA BANK

Η Alpha Bank αποφάσισε

να προμηθευτεί μια πλατφόρμα

LowCode-NoCode προκειμένου

να αντιμετωπίσει τις εξής δύο προκλήσεις: πρώτον, το απαγορευτικά υψηλό κόστος υλοποίησης λύσεων αυτοματισμού για μικρομεσαίας

πολυπλοκότητας ροές εργασίας, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα οι περισσότερες σχετικές εσωτερικές διαδικασίες να εκτελούνται ανταλλάσσοντας έγγραφα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Δεύτερο, την περιορισμένη διαθεσιμότητα σε Professional Developers από πλευράς Πληροφορικής για την ψηφιοποίηση ροών εργασίας (workflows), με τη συντριπτική πλειονότητα

Πολλά τα πλεονεκτήµατα της πλατφόρµας

απασχολημένη σε μεγάλα και πολυετή έργα μετασχηματισμού, με αποτέλεσμα τη σημαντική καθυστέρηση της έναρξης υλοποίησης μικρομεσαίου μεγέθους εργασιών αυτοματοποίησης διαδικασιών.

Έπειτα από μια ανταγωνιστική διαδικασία RFI & RFP, η οποία έτρεξε μέσα στο 2021, η Τράπεζα κατέληξε στη

λύση ΙΒΜ Business Automation Workflows, η οποία άρχισε να χρησιμοποιείται παραγωγικά ήδη από τα μέσα του 2022. Παράλληλα με την επιλογή της εν λόγω λύ-

σης, η Τράπεζα εισήγαγε και νέο μοντέλο ανάπτυξης

εφαρμογών, όπου Citizen Developers και Professional Developers συνεργάζονται στενά στην υλοποίηση νέων

ροών εργασίας. Στο νέο μοντέλο, οι Citizen Developers

αναλαμβάνουν, σε άμεση συνεργασία με τους τελικούς / επιχειρησιακούς χρήστες, τον σχεδιασμό των οθονών

και των σχετικών ροών εργασίας, ενώ οι Professional Developers

είναι υπεύθυνοι για τυχόν απαιτούμενες διασυνδέσεις με άλλα συστήματα της Τράπεζας, καθώς

και για την αξιολόγηση των λύσεων που αναπτύσσουν

οι Citizen Developers.

Μέσω της χρήσης της νέας πλατφόρμας Low Code Workflow, η Τράπεζα αποκτά τη δυνατότητα να αυτομα-

τοποιεί ροές εργασίας μικρομεσαίας πολυπλοκότητας με

ιδιαίτερα χαμηλό κόστος σε σχέση με τις προηγούμενες

πλατφόρμες του οργανισμού. Αυτό κατέστη εφικτό τόσο

χάρη στη μικρότερη ανθρωποπροσπάθεια που απαιτούν

οι αναπτύξεις στη νέα πλατφόρμα, λόγω της Low Code φύσης της, όσο και στη modular αρχιτεκτονική που υιοθετήσαμε, δημιουργώντας από την πρώτη μέρα λειτουργίας της μία αρκετά μεγάλη και διαρκώς επεκτεινόμενη λίστα από reusable UI components και data connectors.

Επιπροσθέτως, η πλατφόρμα της IBM επέτρεψε την native υιοθέτηση μίας καινοτόμου near-real time αρχιτεκτονικής παραγωγής αναφορών, η οποία βασίζεται στο λογισμικό ElasticSearch, το οποίο διασυνδέθηκε με το επίσημο BI εργαλείο της Τράπεζας. Η εν λόγω αρχιτεκτονική

επέτρεψε τη σημαντική μείωση της ανθρωποπροσπάθειας

για την υλοποίηση custom αναφορών παρακολούθησης

των ροών εργασίας. Ταυτόχρονα, η αξιοποίηση των Citizen

Developers απελευθέρωσε πόρους, επιτρέποντας την αποσυμφόρηση των Professional Developers από τεχνικά απλές, αλλά παράλληλα αρκετά χρονοβόρες ενέργειες

που σχετίζονται με τον σχεδιασμό και την κατασκευή

οθονών - μέσω των δυνατοτήτων των Low Code λύσεων, αυτό γίνεται πλέον με ένα απλό drag and drop. Ο συνδυασμός των δύο παραγόντων μας έδωσε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε σημαντικό αριθμό μικρομεσαίων έργων ψηφιακού μετασχηματισμού των εσωτερικών διαδικασιών, τα οποία δεν ήταν οικονομικά βιώσιμα στο παρελθόν λόγω του απαγορευτικού κόστους & χρόνου υλοποίησής τους, σε σχέση με τα αναμενόμενα οφέλη.

Η εγκατάσταση και αρχική παραμετροποίηση ενός νέου συστήματος σε έναν τραπεζικό οργανισμό με αυστηρό πλαίσιο και κανονισμούς, σ’ ό,τι αφορά στην ασφάλεια των συστημάτων Πληροφορικής, είναι πάντα μια χρονοβόρα διαδικασία, η οποία όμως ολοκληρώθηκε εντός του προγραμματισμένου χρονοδιαγράμματος, χάρη στην αφοσίωση και τον επαγγελματισμό τόσο των στελεχών της Τράπεζας που συμμετείχαν στο έργο, όσο και των εξωτερικών συνεργατών. Κατά την υλοποίηση της πρώτης περίπτωσης χρήσης (use case) στη νέα πλατφόρμα χρειάστηκε, επίσης, να σχεδιαστούν και στη συνέχεια να υλοποιηθούν μία σειρά από διαδικασίες που σχετίζονταν με την αυτόματη συντήρηση και επικαιροποίηση χρηστών (task allocations) σε ένα περιβάλλον συχνών οργανωτικών αλλαγών. Και σε αυτή την περίπτωση, η εμπειρία της Τράπεζας με άλλες πλατφόρμες τύπου workflow επέτρεψε την υιοθέτηση σχετικών βέλτιστων πρακτικών, χάρη στη νέα υποδομή.

Όραμά μας είναι η εν λόγω πλατφόρμα να χρησιμοποιηθεί για τη μηχανογράφηση όλο και περισσότερων υποστηρικτικών διαδικασιών της Τράπεζας, αντικαθιστώντας την ανταλλαγή εγγράφων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καθώς και λύσεις τύπου InfoPath forms. Μ’ αυτό τον τρόπο επιτυγχάνουμε την ολοένα μεγαλύτερη μείωση του κόστους υλοποιήσεων, μέσω της έμφασης στη δημιουργία και επαναχρησιμοποίηση περισσοτέρων reusable components.

Advertorial

ΓΙΑ

ΤΩΝ LOW CODE/NO CODE PLATFORMS

Οι πλατφόρµες αυτές είναι ισχυρά εργαλεία για γρήγορη ανάπτυξη εφαρµογών από

απλούς χρήστες. Ωστόσο, επιλέγοντας έναν εξειδικευµένο συνεργάτη η επιχείρηση

διασφαλίζει επιτυχή υλοποίηση στοχευµένων λύσεων, διασύνδεσή τους µε τρίτα συστήµατα και δυνατότητες επέκτασης για µελλοντικές ανάγκες.

ΤΟΥ ΒΑΣIΛΗ ΜΑΛΙΣΙOΒΑ, BUSINESS APPLICATIONS SERVICES MANAGER, ΣΤΗ SINGULARLOGIC

Oι επιχειρήσεις σήµερα αναζητούν

διαρκώς καινοτόµες λύσεις για να βελτιστοποιήσουν την αποδοτικότητα των

διαδικασιών τους, να αυξήσουν την παραγωγικότητα και να ενισχύσουν την ανάπτυξή τους. Οι πλατφόρµες Low

code/No code αποτελούν σύγχρονα

και ισχυρά εργαλεία που επιτρέπουν

στις επιχειρήσεις να αναπτύξουν εφαρµογές, χωρίς την ανάγκη πολύπλοκου προγραµµατισµού.

Οι πλατφόρµες Low Code/No Code παρέχουν πολλά πλεονεκτήµατα σε σχέση µε το κλασσικό µοντέλο ανάπτυξης λογισµικού, όπως: • Ταχύτητα Ανάπτυξης , καθώς µειώνουν σηµαντικά το χρόνο ανάπτυξης, επιτρέποντας στις επιχειρήσεις

να υλοποιήσουν τις ιδέες τους. Με

χρήση προκαθορισµένων προτύπων

και επαναχρησιµοποιήσιµων στοιχείων, οι προγραµµατιστές µπορούν

να επικεντρωθούν στη λογική και τη λειτουργικότητα αντί να αναπτύξουν δικό τους κώδικα.

• Βελτίωση Αποδοτικότητας της εργασίας, µε τους χρήστες να µπορούν να αναπτύξουν εύκολα τις δικές τους εφαρµογές, για να λύσουν προβλήµατα αυτόνοµα.

• Χαµηλό Κόστος Ανάπτυξης Εφαρµογών, διότι δεν απαιτούνται εξειδικευµένες δεξιότητες προγραµµατισµού

ενώ ταυτόχρονα το κόστος συντήρησης και υποστήριξης των εφαρµογών

αυτών είναι χαµηλό.

• Προσαρµοστικότητα στις Εξελισσόµενες ανάγκες, γιατί οι εφαρµογές

αυτές µπορούν να τροποποιηθούν εύκολα και γρήγορα, ώστε να προσαρµόζονται στις εκάστοτε απαιτήσεις.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

Ωστόσο, οι πλατφόρµες Low Code/ No Code, έχουν και κάποιους σηµαντικούς περιορισµούς που µία επιχείρηση

θα πρέπει να λάβει υπόψη της.

Μαλισιόβας

Οι πλατφόρµες αυτές παρέχουν ένα συγκεκριµένο σύνολο εργαλείων και δυνατοτήτων για την ανάπτυξη εφαρµογών και αποσκοπούν στην απλοποίηση της διαδικασίας ανάπτυξής τους. Έτσι οι προγραµµατιστές έχουν λιγότερο έλεγχο στον κώδικα και τη λειτουργία της εφαρµογής που αναπτύσσουν, περιορίζοντας τις δυνατότητες αλλά και την ευελιξία που χρειάζεται για την ανάπτυξη και επέκταση εφαρµογών που ικανοποιούν πιο σύνθετες απαιτήσεις. Παρόλα αυτά, οι πλατφόρµες Low Code/ No Code παραµένουν ισχυρά και χρήσιµα εργαλεία για την γρήγορη ανάπτυξη πρωτότυπων εφαρµογών από µη εξειδικευµένους χρήστες.

Τα κρυφά συστατικά των χρήσιµων και επιτυχηµένων εφαρµογών που αναπτύσσονται µε αυτά τα εργαλεία, είναι η προσεκτική εξέταση των απαιτήσεων και των

περιορισµών που έχει κάθε εφαρµογή, καθώς και η επιλογή της κατάλληλης πλατφόρµας ανάπτυξής της.

Στη SingularLogic, εστιάζουµε στις τεχνολογίες της Microsoft και έχουµε αναπτύξει εξειδικευµένη τεχνογνωσία στη Microsoft Power Platform. Για την επιτυχηµένη δηµιουργία εφαρµογών, αναφορών επιχειρηµατικής ευφυΐας και αυτοµατοποίησης διαδικασιών, έχουµε διαµορφώσει ένα ολοκληρωµένο πλαίσιο υπηρεσιών που µας επιτρέπει να παρέχουµε στους πελάτες µας γρήγορα τις λύσεις που χρειάζονται, ώστε να είναι αποτελεσµατικότεροι στην εφαρµογή της επιχειρηµατικής τους στρατηγικής.

Κατανοώντας τις µοναδικές προκλήσεις και τους στόχους της κάθε επιχείρησης, αξιοποιούµε την εµπειρία µας στην ανάλυση και σχεδίαση συστηµάτων, καθώς και τις δυνατότητες της Microsoft Power Platform για την ανάπτυξη των εξειδικευµένων λύσεων που χρειάζεται, την εγκατάσταση, τη συντήρησή τους αλλά και τη διασύνδεσή τους µε τα υπάρχοντα συστήµατα και εφαρµογές της επιχείρησης. Ταυτόχρονα, παρέχουµε υπηρεσίες υποστήριξης και εκπαίδευσης και δηµιουργούµε ένα ασφαλές, αδιάλειπτο και αξιόπιστο περιβάλλον εργασίας, µε εξελίξιµες λύσεις που συµβάλλουν στη βελτιστοποίηση των διαδικασιών, στην αναβαθµισµένη εµπειρία των χρηστών και στη µέγιστη αποδοτικότητα της επιχείρησης.

Αχαΐας 3 & Τροιζηνίας 145 64 Κηφισιά

Τ: +30 210 6266 500

F: +30 210 6266 643

E: sales@singularlogic.eu

W: www.singularlogic.eu

ΤΑ ΚΡΥΦA ΣΥΣΤΑΤΙΚA

ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ

Λύση για γρήγορο time-to-market

Άγγελος Βλαχόπουλος,

∆ιευθυντής Πωλήσεων Τεχνολογικών Λύσεων, ΙΒΜ Ελλάδα & Κύπρος

H σύγχρονη πραγματικότητα απαιτεί επιτάχυνση των

ψηφιακών έργων και διάθεση περισσότερων ψηφιακών προ-

ϊόντων εντός και εκτός ενός οργανισμού. Όλα αυτά πρέπει να πραγματοποιηθούν ταχύτερα από τον ανταγωνισμό, ενώ παράλληλα οι οργανισμοί καλούνται να αντιμετωπίσουν και

την έλλειψη δεξιοτήτων, η οποία λειτουργεί ως τροχοπέδη στη

στρατηγική τους. Τα εργαλεία χαμηλού κώδικα της IBM επι-

τρέπουν στους επαγγελματίες χρήστες και προγραμματιστές, αλλά και στους citizen developers, να δημιουργούν εφαρμογές

χωρίς να χρειάζεται να γράφουν κώδικα. Με το IBM Cloud

Pak for Automation, οργανισμοί -όπως συνέβη πρόσφατα με

μια από τις συστημικές Τράπεζες της χώρας- δημιουργούν

εφαρμογές οι οποίες αξιοποιούν τις υπάρχουσες δυνατότητες

και παραδίδουν εφαρμογές αυτοματισμού σε κλάσμα του

χρόνου, σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους.

Οι χρήστες μπορούν να δημιουργούν εφαρμογή χαμηλού

κώδικα καθώς το πρόγραμμα δημιουργίας διεπαφής χρήστη

(UI) διαθέτει πλούσια παλέτα στοιχείων ελέγχου, μπορούν να μεταφέρουν και να αποθέτουν στοιχεία αυτοματισμού για τη ροή εργασιών, τις αποφάσεις και τη συνεργασία περιεχομένου, σε υβριδικές λύσεις που παρέχονται είτε από το datacenter του οργανισμού, είτε μέσω ενός cloud provider. Στη διάθεση του χρήστη βρίσκεται, επίσης, η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης προτύπων τα οποία δημιουργούνται από άλλους προγραμματιστές του οργανισμού. Η μείωση του χρόνου έχει το προφανές πλεονέκτημα του γρήγορου time-to-market, από το στάδιο της επιχειρηματικής ανάλυσης ως τη διάθεση στην αγορά, η μορφή της hybrid cloud λογικής βελτιστοποιεί τα

κόστη διάθεσης, ενώ η αξιοποίησή των citizen developers κάνει

ευκολότερη και οικονομικά πιο ανταγωνιστική, την εύρεση

ταλέντου στη σημερινή αγορά εργασίας.

∆ρ. Ευάγγελος Βάγιας ∆ιευθυντής Τεχνολογίας & Ψηφιακού Μετασχηµατισµού, DEMO ΑΕ

Οι τεχνολογίες LoCodeNoCode (LCNC) έχουν μπει πλέον για τα καλά στην καθημερινότητα των ΙΤ τμημάτων των επιχειρήσεων, αλλά και των χρηστών τους. Από απλά εργαλεία «οπτικού προγραμματισμού» (visual programming) και

αυτοματισμού σε μεμονωμένες εφαρμογές (π.χ. spreadsheet macros) έχουν εξελιχθεί σε ολοκληρωμένες πλατφόρμες

ανάπτυξης δικτυακών εφαρμογών, ανάλυσης δεδομένων και

αυτοματοποίησης διαδικασιών. Στην εταιρεία μας αξιολογή-

σαμε από νωρίς τα πλεονεκτήματα αυτών των πλατφορμών και τον τελευταίο χρόνο ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε τη

Microsoft Power Platform, η οποία προσφέρει δυνατότητες

και στις τρεις κατευθύνσεις που αναφέρθηκαν (Power Apps, Power BI, Power Automate) συνδυάζοντας την ευκολία εκμάθησης με την απρόσκοπτη ενσωμάτωση στο περιβάλλον του ψηφιακού μας workplace Microsoft 365. Ξεκινώντας τα πρώτα βήματα με υποστήριξη από εξειδικευμένους συνεργάτες

σε πιλοτικές αναπτύξεις, είδαμε γρήγορα ότι μπορούσαμε

να μπούμε στη «θέση του οδηγού» και να αναπτύξουμε τις δικές μας λειτουργικότητες και εφαρμογές. Ο βασικός τομέας εφαρμογής είναι αυτός της επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων, είτε για οπτικοποίηση σε dashboards (Business Intelligence – BI), είτε για αυτοματοποίηση της ανάκτησης

και συσχέτισης πληροφοριών από πολλαπλές πηγές και εξωτερικές βάσεις δεδομένων. Χρησιμοποιώντας Robotic Process Automation (RPA), αυτές οι εφαρμογές μας εξοικονομούν ανθρωποώρες κι απαλλάσσουν το προσωπικό από επαναλαμβανόμενες και τετριμμένες ενέργειες επεξεργασίας, επιτρέποντάς του να εστιάσει στην ουσία της ανάλυσης και της εξαγωγής συμπερασμάτων και αξίας από τα δεδομένα. Ένα κρίσιμο θέμα στην εφαρμογή τέτοιων πλατφορμών είναι η διασύνδεσή τους με άλλα συστήματα, κάτι που απαιτεί τόσο την επιλογή του κατάλληλου αδειοδοτικού σχήματος (software licensing) ανάλογα με τα προς διασύνδεση

συστήματα, όσο και τον προσεκτικό σχεδιασμό ασφάλειας πληροφοριών προς αποφυγή αδυναμιών (vulnerabilities) που θα μπορούσαν να διευκολύνουν έναν εισβολέα. Η υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών των κατασκευαστών αυτών των πλατφορμών είναι πολύ σημαντική και για τα δυο ζητήματα.

Έχοντας ξεκινήσει την πιλοτική υιοθέτηση από μια μικρή ομάδα σε οριοθετημένη κλίμακα, βλέπουμε τις ανάγκες για LCNC να αυξάνονται καθημερινά, καθώς οι χρήστες αντιλαμβάνονται το οφέλη και κυρίως την ταχύτητα και ευελιξία με την οποία δίνονται λύσεις στις ανάγκες τους. Αυτό σημαίνει ότι σύντομα θα πρέπει να σχεδιάσουμε το scale-up τόσο του περιβάλλοντος λειτουργίας της πλατφόρμας (άδειες, υποδομές), όσο και της ομάδας, διευρύνοντας την ενδεχομένως και με εξοικειωμένους χρήστες, ώστε να δημιουργήσουμε τους πρώτους μας citizen developers και να προχωρήσουμε

σ’ αυτό που ονομάζεται «εκδημοκρατισμός της ανάπτυξης λογισμικού» (software development democratization). NW

Για τον εκδηµοκρατισµό

της ανάπτυξης λογισµικού

Το AI ως Μαέστρος

του Cognitive Enterprise

Η ιδανική συγκυρία που δηµιουργούν η ανάδυση υπερ-επιδραστικών

νέων τεχνολογιών και η επιτάχυνση του ψηφιακού µετασχηµατισµού

υπόσχονται την εξ ολοκλήρου αναδιοργάνωση των «επιχειρήσεων

που µαθαίνουν», µε το ΑΙ να αναλαµβάνει κεντρικό ρόλο τόσο σαν

συντονιστής όσο και του καταλύτη στη γέννηση της «έξυπνης»

επιχείρησης του αύριο. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

Είμαστε σε μια από εκείνες τις στιγμές στην ιστορία του επιχειρείν που η επίδραση της τεχνολογίας είναι αρκετά δυνατή για να αλλάξει μέσα σε λίγα χρόνια όχι απλώς τον τρόπο αλλά την ίδια την έννοια της επιχειρηματικότητας. Όχι μία ή δύο, αλλά ένα σύνολο από νέες τεχνολογίες, από την αυτοματοποίηση των διαδικασιών, το ΙοΤ, το blockchain, τα δίκτυα 5G και το υπολογιστικό νέφος έχουν πια τόση ορμή, ώστε να ακυρώσουν την δύναμη της αδράνειας -ή του φόβου του επενδυτικού

ρίσκου στην προκειμένη περίπτωση- ακόμα και της μεγαλύτερης επιχείρησης και να την ρίξουν σε εξελικτική πορεία προς τα μπροστά. Τα επιχειρηματικά μοντέλα αλλάζουν, διαδικασίες επανασχεδιάζονται ή εγκαταλείπονται για να γεννηθούν εξολοκλήρου νέες, προϊόντα και υπηρεσίες γίνονται για πρώτη φορά δυνατές χάρη στη νέα τεχνολογική συνθήκη. Το μόνο «πρόβλημα» είναι ότι η ενορχήστρωση όλων αυτών των νέων επιχειρηματικών οργάνων μοιάζει πια πολύ μεγάλη πρόκληση. Ειδικά όταν πρέπει να ακολουθεί ρυθμούς ανάλογους του παγκόσμιου ψηφιακού μετασχηματισμού, απαιτεί ανάλογα budget, σε μια ακολουθία όπου δύσκολα μπορεί κανείς να αποδώσει αρχή, μέση και τέλος. Την ενορχήστρωση αυτή έρχεται να αναλάβει ο νέος μικρός θεός των τεχνολογιών πληροφορίας, το ΑΙ, που υπόσχεται ότι θα καταφέρει κάτι που οι περισσότεροι από εμάς μάθαμε να φοβόμαστε. Να μάθει να σκέφτεται σαν εμάς, καλύτερα από εμάς. Μετασχηματίζοντας έναν οργανισμό σε «Cognitive Enterprise», μια επιχείρηση που μαθαίνει και εξελίσσεται αυτόματα σε μια διαδικασία αέναης αυτό-βελτίωσης.

Τι είναι όμως το Cognitive Enterprise που ολοένα και περισσότερο ακούγεται την τελευταία πενταετία; Άλλη μια catch phrase για κάθε επιχείρηση που χρησιμοποιεί machine learning εφαρμογές στο κυνήγι καλύτερης διαδικασίας; Ή κάτι παραπάνω; Και αν πρόκειται απλώς και μόνο για machine learning, γιατί δεν μιλάμε για ένα ακόμα εργαλείο της όχι και τόσο καινούργιας ψηφιακής εργαλειοθήκης;

Μαέστρος -ορχήστρα και συνθέτης -διάνοια- Ταυτόχρονα

Στο αιώνιο κυνήγι της αποτελεσματικότητας κάθε επιχείρηση συνεχίζει να ψάχνει τα εργαλεία που θα πολλαπλασιάσουν την αποδοτικότητα. Αυτό δεν είναι τίποτα καινούργιο, αλλά στην εποχή μας αποκτά νέα διάσταση όταν κάθε επιχείρηση έχει: α. μετατραπεί σε έναν ψηφιακό οργανισμό β. ανοίξει κανάλια μέσα από τα οποία επικοινωνεί ψηφιακά με κάθε παράγοντα της αγοράς, από τον προμηθευτή πρώτων υλών μέχρι τον τελικό πελάτη πριν και μετά την πώληση, σε κλίμακα και ένταση που της χαρίζει έναν ποταμό δεδομένων. Σε αυτόν άλλοι κολυμπάνε και άλλοι πνίγονται.

Σύμφωνα με μελέτες της ΙΒΜ σχεδόν το 90% αυτών των δεδομένων που αποθηκεύει η μέση επιχείρηση μένουν σε έναν βαθμό ανεκμετάλλευτα. Έτσι το πρώτο και βασικό καθήκον που αναλαμβάνει το ΑΙ σε κάθε επιχείρηση που φιλοδοξεί να «μάθει» το περιβάλλον της είναι να μετατρέψει αυτό τον διαρκώς αυξανόμενο όγκο data σε «συμπεράσματα», με βάση τα οποία η επιχείρηση θα

Cognitive enterprise

προσαρμόζεται επιτυχημένα δυναμικά στην πραγματικό-

τητα. Αυτό όμως δεν είναι όρος επαρκής για μια cognitive λειτουργία, καθώς δεν ξεφεύγει από τα advanced data analytics.

Στην πιο πρόσφατη φάση του ψηφιακού μετασχημα-

τισμού άρχισε να διαφαίνεται η ανάγκη για ένα εργαλείο

τόσο έξυπνο που αφενός να μπορεί όχι μόνο να ενοποιεί

τις πολλές επιμέρους «πραγματικότητες»

δεδομένων από

το marketing και τις πωλήσεις ως την εξυπηρέτηση πελατών, αλλά και να αντιδρά και να προσαρμόζεται αυτόματα

σε αυτές. Να μπορεί να «αναλάβει το μαγαζί» και μάλιστα όχι απλώς να το «τρέχει», αλλά και να το «στρίβει» πολύ γρήγορα και σίγουρα προς την κατεύθυνση της αποδοτικότερης λειτουργίας, ανά πάσα στιγμή. Αναλαμβάνοντας τη μετατροπή των συμπερασμάτων που βγαίνουν από τα δεδομένα σε αυτοματοποιημένες αλλαγές σε όλη την επιχειρηματική διαδικασία.

«Με τον όρο cognitive enterprise αναφερόμαστε σε οργανισμούς οι οποίοι προχωρούν ένα ψηφιακό βήμα περισσότερο ενοποιώντας στις λειτουργίες τους, την τεχνητή νοημοσύνη, το machine learning και τα cognitive process automations σε εταιρικό επίπεδο και όχι μεμονωμένα», μας εξηγεί και ο ∆ρ. Ξενοφών Λιαπάκης, Chief Technology & Information Officer της Intersalonica, διδάκτορας του Τμήματος Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών, πρόεδρος του Hellenic CIO forum και επιστημονικός συνεργάτης του Data & Media Laboratory (DM Lab) του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, όταν το καλούμε να μας

παρουσιάσει το προφίλ μιας cognitive enterprise. «Οι οργανισμοί αυτοί είναι ψηφιακά πιο ώριμοι και διαθέτουν την απαραίτητη κουλτούρα, που βασίζεται στο τρίπτυχο μαθαίνω - προσαρμόζομαι - δοκιμάζω, που απαιτείται ώστε να αγκαλιάσουν ολιστικά και να εντάξουν αυτές τις τεχνολογίες στην καθημερινότητα τους, με διάθεση να ξεφύγουν από παραδοσιακές πρακτικές και να δοκιμάσουν νέες αποτελεσματικότερες» όπως εξηγεί.

Η εποχή των Cognitive Enterprises: καινοτοµία µε ευφυΐα

και διορατικότητα»

Έτσι την περιγράφει και η ∆ρ. Λίλιαν Μπαλατσού, AI Evangelist & Cognitive Neuroscientist, founder της πρωτοβουλίας Greek Girls Code και Μember of Lean

In Women In Startup & Entrepreneurship στο netweek. «Πριν κάποια χρόνια, η άνθιση της μηχανικής και βαθιάς μάθησης φαινόταν ότι σηματοδοτούσε την εποχή της πλήρους αυτοματοποίησης των επιχειρησιακών διαδικασιών. Η εξέλιξη της τεχνολογίας δε σταμάτησε, όμως, εκεί. Διανύουμε ίσως την πιο καθοριστική στιγμή στην ιστορία της Τεχνητής Νοημοσύνης στη σύγχρονη βιομηχανική εποχή: αυτή που δε μιλάμε πια για αναγνώριση και πρόβλεψη προτύπων με βάση τα δεδομένα, αλλά για παραγωγή νέου και καινοτόμου περιεχομένου, επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι εργάζονται και αλληλεπιδρούν εντός και εκτός των οργανισμών». Όπως μας εξηγεί η περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των συστημάτων, πέρα από τα ερευνητι-

κά εργαστήρια και την Big Tech δημιούργησε την ανάγκη

στις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς να λειτουργούν

στο απόγειο της καινοτομίας, να επενδύουν σε δεδομένα

και τεχνολογικές στρατηγικές που δίνουν τη δυνατότητα

στους εργαζόμενους να αποδίδουν στα υψηλότερα και πιο αποτελεσματικά επίπεδα. «Αυτή η συνεχής μάθηση, πρόοδος και καινοτομία στα επιχειρησιακά μοντέλα έχει αναδείξει και τα Cognitive Enterprises, τη νέα μορφή “έξυπνων” επιχειρήσεων. Τα Cognitive Enterprises δεν είναι απλώς επιχειρήσεις που υιοθετούν εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης. Για να χαρακτηριστεί ένας οργανισμός ως “διορατικός” ή “έξυπνος”, πρέπει να πληροί και κάποια επιπλέον κριτήρια:

• να λειτουργεί δομικά με πλατφόρμες αυτοματοποίησης επιχειρησιακών, πελατειακών και τεχνολογικών διεργασιών

• να υιοθετεί έξυπνες ροές εργασίας και να αξιοποιεί τα δεδομένα του για να εξάγει βασικές πληροφορίες

• να επενδύει σε εταιρική κουλτούρα που δεν φοβάται να παρεκκλίνει από τις παραδοσιακές πρακτικές και κανόνες για να βελτιώσει τις ανθρώπινες εμπειρίες και να υιοθετεί ευέλικτες προσεγγίσεις σε επίπεδο επιχείρησης».

∆ρ. Λίλιαν

Μπαλατσού

AI Evangelist, Cognitive Neuroscientist / founder

της πρωτοβουλίας Greek Girls Code

«Ο ψηφιακός µετασχηµατισµός

των τελευταίων ετών σε

µικροµεσαίες και µεγάλες

επιχειρήσεις θα λέγαµε ότι

είναι η βασική προϋπόθεση για να µετασχηµατιστούν

στη χώρα µας τα παραδοσιακά επιχειρησιακά

µοντέλα σε Cognitive Enterprises. Αυτό, βέβαια, προϋποθέτει και κάποια επιπλέον βήµατα που πρέπει

να ακολουθηθούν, όπως µια ξεκάθαρη στρατηγική

πρόθεση για καινοτοµία, upskilling και reskilling

του εργατικού

δυναµικού, επένδυση σε scalable

αρχιτεκτονικά συστήµατα και ροές δεδοµένων

και, τέλος, στον πυρήνα όλων αυτών θα πρέπει να

βρίσκεται η ασφάλεια και η βιωσιµότητα τόσο του

ίδιου του οργανισµού όσο και των πληροφοριών που

διαχειρίζεται. Ίσως σε αυτά τα βήµατα εντοπίζουµε και

τις µεγαλύτερες προκλήσεις για τον µετασχηµατισµό σε Cognitive Enterprises, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να υιοθετηθούν τεχνολογίες, χωρίς να υπάρχει η ανάλογη

επιχειρησιακή ωριµότητα και ο στρατηγικός σχεδιασµός

Προφανές είναι πια ότι καθώς όλο αυτό εξελίσσεται σε μια νέα επιχειρηματική φιλοσοφία «cognitive enterprise», πέρα από πιο έξυπνα workflows και τις ριζικές αλλαγές στον ίδιο τον τρόπο δουλειάς, αλλάζει την αντίληψη της λειτουργίας της επιχείρησης. Κυρίως μέσα από τον τρόπο που επαναπροσδιορίζεται η σχέση ανθρώπου και ΑΙ μέσα στον οργανισμό που «μαθαίνει». Προφανώς και οι καταγωγές της «cognitive» πλευράς σε μια επιχείρηση είναι στο cognitive computing και όλες εκείνες τις τεχνολογίες που αναδύθηκαν από αυτό, με κυρίαρχες τις τεχνολογίες machine learning και τα μοντέλα αναγνώρισης μοτίβων, τα natural language processing μοντέλα και την ευρύτερη εργαλειοθήκη των data mining και analytics. O συνδυασμός τους νομοτελειακά θα οδηγούσε σε αυτοματοποιημένα υπολογιστικά συστήματα. Αλλά τι γίνεται όταν το ζητούμενο είναι η εφαρμογή τους σε full scale επιχειρηματικό επίπεδο; Όπου ο βαθμός δυσκολίας ανεβαίνει αφού το «σύστημα» συμπεριλαμβάνει και πολλά «αναλογικά» τμή-

και να δηµιουργηθούν οργανισµοί δύο ταχυτήτων».

ματα τα οποία είναι ανθρώπινα όντα και καθόλου καλά

δεν δέχονται ένα «έξυπνο» σύστημα που προσπαθεί να

μιμηθεί τον τρόπο που μαθαίνουν και συχνά το κάνει αποτελεσματικότερα από τους ίδιους, τουλάχιστον σε επιχειρηματικό επίπεδο.

«Μιλάμε μεν για προηγμένες τεχνολογίες και μεθοδολογίες αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος

εξακολουθεί να αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα ενός Cognitive οργανισμού» μας λέει ο Ξενοφών Λιαπάκης. «Από την μια πλευρά, οι νέες αυτές τεχνολογίες και μεθοδολογίες δίνουν τη δυνατότητα στους υπαλλήλους του οργανισμού να αναγνωρίζουν ευκολότερα τα σημεία βελτίωσης που απαιτούνται και να προτείνουν τις απα-

«Κοίτα µαµά, χωρίς -ανθρώπιναχέρια!»

Έχει αρχίσει να διαφαίνεται η ανάγκη για ένα εργαλείο τόσο έξυπνο που να µπορεί να ενοποιεί τις πολλές

επιµέρους «πραγµατικότητες» δεδοµένων αλλά και

να προσαρµόζεται αυτόµατα σε αυτές. Να µπορεί να «αναλάβει το µαγαζί» και όχι απλώς να το «τρέχει»,

αλλά και να το «στρίβει» προς τη σωστή κατεύθυνση

Cognitive enterprise

Ένας cognitive µετασχηµατισµός

περιλαµβάνει τοµείς όπως:

• Την αναβάθµιση των εταιρικών

εφαρµογών και υποδοµών µε

την τεχνητή νοηµοσύνη να είναι

σηµαντικό µέρος αυτής.

• Την υιοθέτηση ενός τρόπου

εργασίας που βασίζεται σε

σύγχρονες µεθοδολογίες όπως

οι design-thinking και agile, και

που δίνουν στον οργανισµό την

απαραίτητη ευελιξία και ταχύτητα

∆ρ. Ξενοφών Λιαπάκης Chief Technology & Information Officer

της Intersalonica

«Το Cognitive enterprise είναι το επόµενο ψηφιακό κύµα που ήδη έχει ξεκινήσει και βασίζεται στη χρήση προηγµένων τεχνολογιών όπως της

τεχνητής νοηµοσύνης, µηχανικής εκµάθησης, IoT, αυτοµατοποιήσεων, επεξεργασίας δεδοµένων και

cognitive computing µε στόχο τη

βελτίωση της εµπειρίας του πελάτη µε την παροχή προσωποποιηµένων

υπηρεσιών που συνδυάζουν την ανθρώπινη επαφή µε την ταχύτητα, ευκολία και ποιότητα στην εξυπηρέτηση, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που τους παρέχει.

που χρειάζεται

• Την αποτελεσµατικότερη διαχείριση

του χαρτοφυλακίου των έργων του.

• Την ανάπτυξη και ενοποίηση workflows τα οποία βελτιστοποιούν

και αυτοµατοποιούν διαδικασίες,

µειώνοντας τα διαχειριστικά κόστη

και αυξάνοντας το customer

experience των πελατών του.

• Την ανάλυση και επεξεργασία

δεδοµένων που συλλέγονται

από διαφορετικές πηγές (εσωτερικές, social, open data κ.α.), εφαρµόζοντας προηγµένες

τεχνικές ανάλυσης και αλγορίθµους

που δίνουν τη δυνατότητα

δηµιουργίας προσωποποιηµένων

υπηρεσιών καθώς και να εξαγάγουν

συµπεράσµατα που βοηθούν στη λήψη αποφάσεων.

ραίτητες βελτιώσεις, αυξάνοντας τη δημιουργικότητα, τη δέσμευση και ικανοποίηση τους. Από την άλλη πλευρά, οι προσδοκίες των πελατών αυξάνονται αναμένοντας

μια πιο προσωπική ανθρώπινη επαφή με περισσότερη αλληλεπίδραση και ενσυναίσθηση. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τεχνολογία βοηθά μεν τα περισσότερα επαγγέλματα να κάνουν αποτελεσματικότερα την δουλειά τους, πχ. γιατροί, ασφαλιστές κ.α., αλλά η ανθρώπινη επαφή και η εμπιστοσύνη αποτελεί και θα αποτελεί πάντα τον πιο σημαντικό παράγοντα».

Ένας Cognitive µονόδροµος;

Ο απώτατος στόχος κάθε cognitive computing συστήματος είναι να αποκτήσει την ικανότητα να λύνει πολύπλοκα και χρονοβόρα προβλήματα, με το μίνιμουμ της ανθρώπινης παρέμβασης. Ιδανικά χωρίς αυτή. Αυτό έχει ήδη ξεκινήσει από την στιγμή που τα υπολογιστικά συστήματα πέρασαν από το κυνήγι των επιδόσεων σε απλούς ή περιπλοκότερους υπολογισμούς, σε εφαρμογές που προσπάθησαν να «ερμηνεύσουν» τον φυσικό κόσμο, όπως η αναγνώριση εικόνας, μοτίβων, ήχου, προβλέψεων κλπ. Στο επόμενο στάδιο τα συστήματα -που ήδη μαθαίνουν- θα καλούνται όλο και πιο συχνά να λύσουν προβλήματα και να αναλάβουν «πρωτοβουλίες». Μπορεί να

• Την υιοθέτηση σύγχρονων DevOps µεθοδολογιών που κάνουν το deployment των εφαρµογών ταχύτερα, µε µεγαλύτερη ασφάλεια, και αποτελεσµατικότητα εκµηδενίζοντας την πιθανότητα λάθους και την ανάγκη για downtime.

• Την ανάπτυξη εφαρµογών που

βασίζεται από τα αρχικά στάδια ανάλυσης σε υψηλά standard ασφαλείας (security by design).

• Την εκθετική αύξηση χρήσης των cloud as a services υποδοµών, υπηρεσιών και εφαρµογών.

Καλό θα ήταν εδώ να κάνουµε µερικές χρήσιµες διευκρινήσεις

που βοηθούν να κατανοήσουµε την

διαφορά µεταξύ:

• Cognitive Process Automations

και Robotic Process Automations όπου τα CPAs διαθέτουν human-like σκέψη ενώ τα RPAs είναι processdriven.

• Cognitive Computing και

Artificial Intelligence όπου το CC προσοµοιάζει και βοηθά τον άνθρωπο να αποφασίσει ενώ το AI σκέφτεται και αποφασίζει ανεξάρτητα.

μην είμαστε έτοιμοι -ψυχολογικά κυρίως- γιαυτό, αλλά το cognitive enterprise δείχνει υποσχόμενο, όχι γιατί είναι μια προσέγγιση «ευκολίας» ή «οικονομίας», αλλά γιατί σταδιακά πλησιάζουμε σε ένα σημείο όπου «δεν μπορούμε να λύνουμε πλέον τα προβλήματα του σήμερα -και του αύριο- με τεχνολογίες και μεθοδολογία του χθες» όπως επεσήμανε στο παρελθόν και ο Dr. Mehmet Yildiz, Executive Technology Consultant στο Linkedin σε σχετικό του άρθρο για το Cognitive Transformation ως εξελικτική ανάγκη της ανθρωπότητας. Το ΑΙ οδηγεί από το cognitive computing στο cognitive enterprise ακριβώς γιαυτό.

«Οι μεγαλύτεροι οργανισμοί παγκοσμίως συνειδητοποιούν πόσο σημαντική για αυτούς είναι η συνέχιση του ψηφιακού τους ταξιδιού κάνοντας χρήση στις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης που τους δίνουν το πλεονέκτημα να παράγουν καινοτομία και να λειτουργούν με τέτοια αποτελεσματικότητα που τους διαφοροποιούν από τον ανταγωνισμό» όπως επισημαίνει και ο ∆ρ. Ξενοφών Λιαπάκης

Από την στιγμή που η επιχειρηματικότητα συνδέθηκε τόσο στενά με την τεχνολογία πληροφορίας τώρα θα πρέπει να μάθει να λειτουργεί στον ρυθμό της, όσο γρήγορα και αν επιταχύνει. Ανάλογα θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και το επίπεδο αυτονομίας της. «Σε κάθε περίπτωση, η επιτάχυνση και, ίσως η εκθετική ανάπτυξη, των τεχνολογιών

που θα δούμε τα ερχόμενα χρόνια αναμένεται να δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερες ευκαιρίες για τους οργανισμούς να γίνουν εξυπνότεροι, πιο λειτουργικοί και διορατικοί

τόσο για τους τελικούς χρήστες των προϊόντων και των

υπηρεσιών, όσο και για τους πελάτες, τους προμηθευτές και τους εργαζόμενους» μας λέει η Λίλιαν Μπαλατσού. Και

συμπληρώνει ότι «ο μετασχηματισμός των επιχειρήσεων

σε Cognitive Enterprises έχει, επίσης, τη δυνατότητα να επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη επενδυτική αξία στη χώρα μας καθώς και να ενισχύσει τη διαδραστικότητα μεταξύ νεοφυών, μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων στο Ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα». NW

COGNITIVE ENTERPRISE @LAW

Ο

Βασίλης Τσώλης, Founder & CEO της Cognitiv+ µας δίνει ένα παράδειγµα εφαρµογής της Cognitive Enterprise στη Νοµική Πρακτική.

«Το Cognitive Enterprize (CE) είναι

µια νέα προσέγγιση στη νοµική

πρακτική που χρησιµοποιεί την τεχνητή

νοηµοσύνη (AI) και τη µηχανική

µάθηση (ML) για την αυτοµατοποίηση

και τη βελτιστοποίηση πολλών από

τα καθήκοντα που εκτελούν σήµερα

οι δικηγόροι. Το LCE µπορεί να

βοηθήσει τους δικηγόρους να είναι

πιο αποτελεσµατικοί, παραγωγικοί και

ακριβείς και να τους απελευθερώσουν

για να επικεντρωθούν σε πιο

στρατηγική και προστιθέµενη αξία

εργασία.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι

µε τους οποίους το LCE µπορεί να

χρησιµοποιηθεί στη νοµική βιοµηχανία.

Για παράδειγµα:

• Αυτόµατη αναθεώρηση εγγράφου:

Το LCE µπορεί να χρησιµοποιηθεί

για την ταχεία και ακριβή εξέταση

µεγάλου όγκου εγγράφων για

βασικές πληροφορίες. Αυτό µπορεί

να εξοικονοµήσει στους δικηγόρους

σηµαντικό χρόνο και προσπάθεια και

να βοηθήσει στον εντοπισµό πιθανών

κινδύνων και προβληµάτων από

νωρίς.

• ∆ηµιουργία νοµικών εγγράφων: Το

LCE µπορεί να χρησιµοποιηθεί για

τη δηµιουργία νοµικών εγγράφων, όπως συµβάσεις, διαθήκες και

καταπιστεύµατα. Αυτό µπορεί να

βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι τα

έγγραφα είναι ακριβή και σύµφωνα

µε το νόµο και να απελευθερώσει

τους δικηγόρους να επικεντρωθούν

σε άλλα καθήκοντα.

• Παροχή νοµικών συµβουλών: Το

LCE µπορεί να χρησιµοποιηθεί

για την παροχή απλών νοµικών

συµβουλών σε πελάτες. Αυτό

µπορεί να επιτευχθεί µε τη χρήση

της τεχνητής νοηµοσύνης για την

ανάλυση µεγάλου όγκου δεδοµένων

και τον εντοπισµό πιθανών κινδύνων και ζητηµάτων. Το CE µπορεί επίσης να χρησιµοποιηθεί για τη δηµιουργία

προσοµοιώσεων και σεναρίων για

να βοηθήσει τους πελάτες να λάβουν καλύτερες αποφάσεις.

• ∆ιαχείριση νοµικών υποθέσεων: Το

LCE µπορεί να χρησιµοποιηθεί για τη

διαχείριση νοµικών υποθέσεων από

την αρχή µέχρι το τέλος. Αυτό µπορεί

να περιλαµβάνει εργασίες όπως ο προγραµµατισµός ακροάσεων, η διαχείριση των προθεσµιών και

τα έξοδα παρακολούθησης. Το CE µπορεί να συµβάλει στη διασφάλιση

της αποδοτικής και αποτελεσµατικής διαχείρισης των υποθέσεων.

Το CE βρίσκεται ακόµα στα αρχικά

στάδια ανάπτυξής του, αλλά µπορεί

ενδεχοµένως να φέρει επανάσταση

στη νοµική βιοµηχανία αλλα

τα δηµοφιλή µεγάλα γλωσσικά

µοντέλα (LLM), όπως το ChatGPT

της OpenAI και το Bard της Google

έχουν τη δυνατότητα να φέρουν

επανάσταση στην κατανόηση και συγγραφή κειµένου και µε ρυθµούς

βελτίωσης που είναι δύσκολο

να καταλάβουµε τις πλήρεις

δυνατότητες της τεχνολογίας αλλά

και να εφαρµόσουµε έγκαιρα κανόνες

σωστής χρήσης. Αν εστιάσουµε σε

συγκεκριµένες εργασίες όπως οι παραπάνω, εδώ είναι µερικά από τα

οφέλη της χρήσης CE:

• Αυξηµένη αποδοτικότητα: Το CE µπορεί να βοηθήσει τους δικηγόρους να είναι πιο αποτελεσµατικοί µε την αυτοµατοποίηση πολλών από τα καθήκοντα που εκτελούν σήµερα.

Αυτό µπορεί να απελευθερώσει τους δικηγόρους για να επικεντρωθεί σε

πιο στρατηγική και προστιθέµενης αξίας εργασία (µάζεµα σχετικών εγγράφων vs νοµική ανάλυση).

• Βελτιωµένη ακρίβεια: Το LCE µπορεί να συµβάλει στη βελτίωση της νοµικής ακρίβειας της εργασίας µε τον έγκαιρο εντοπισµό πιθανών κινδύνων και ζητηµάτων. Αυτό

µπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή δαπανηρών λαθών.

• Βελτιωµένη εξυπηρέτηση πελατών:

Το LCE µπορεί να βοηθήσει τους δικηγόρους να παρέχουν καλύτερη εξυπηρέτηση πελατών, δίνοντάς τους περισσότερο χρόνο για να επικεντρωθούν στους πελάτες τους. • Μειωµένο κόστος: Το LCE µπορεί να συµβάλει στη µείωση του κόστους των νοµικών υπηρεσιών αυτοµατοποιώντας πολλά από τα καθήκοντα που εκτελούν σήµερα οι δικηγόροι. Αυτό µπορεί να καταστήσει τις νοµικές υπηρεσίες πιο προσιτές για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες.

Είµαστε στην αρχή, αλλά οι τρόποι που µπορεί η τεχνητή νοηµοσύνη να βοηθήσει τον δικηγόρο, έχουν πάρει µορφή και αρκετοί πελάτες θα περιµένουν τη χρήση της ΤΝ από τους συµβούλους τους και µε τα προαναφερθείσα οφέλη».

ΙΤ και Βιωσιµότητα: It’s Complicated…

Η σχέση του ΙΤ µε τη βιωσιµότητα τόσο του εκάστοτε οργανισµού

όσο και µε την επιβίωση του ίδιου του οικοσυστήµατος των τεχνολογιών

πληροφορικής γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ χάρη τόσο στις προκλήσεις

των καιρών όσο και στην ιδιαίτερη σηµασία που ο ρόλος του αποκτά

ως problem solver στην σύγχρονη επιχειρηµατικότητα.

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

σχέση του ΙΤ με την βιωσιμότητα κάθε άλλο παρά βαρετή ήταν από την αρχή, όταν τα πρώτα επιπλέον καλώδια άρχισαν να απλώνονται σε executive γραφεία «για τους κομπιούτερ». Τότε που η κατανάλωση ρεύ-

ματος στα κτήρια γραφείων άρχισε να αυξάνει και αμέσως μετά όταν οι άνθρωποι του ΙΤ ξεκίνησαν να εξηγούν στους συναδέλφους τους γιατί κάθε φορά που στέλνουν κάτι για τύπωμα «για να το έχουν αρχείο» ένας ιθαγενής του Αμαζονίου βάζει την οικογένεια στην πιρόγα και ξεσπιτώνεται, αφού του υλοτόμησαν το σπίτι για να ταΐσουν τον παγκόσμιο printer. Πολύ πριν ακουστεί ο όρος ESG για πρώτη φορά το

ΙΤ ήταν πρόβλημα και ταυτόχρονα λύση για την βιωσιμότητα μιας επιχείρησης, αφού από την μία απαιτούσε -όπως κάθε εξελισσόμενος οργανισμός- επιπλέον ενέργεια και πρώτες ύλες και παρήγαγε απορρίμματα. Από την άλλη έδινε και λύσεις τόσο σε εξοικονόμηση όσο και σε εξέλιξη των οργανισμών προς ένα νέο πιο αποτελεσματικό και πράσινο μοντέλο λειτουργίας, σε μια Σισύφεια προσπάθεια να ανεβάσει την αποδοτικότητα του ψηλότερα από τις απαιτήσεις τόσο της ύπαρξης και εξέλιξης του όσο και του νέου ψηφιακού

κόσμου που γέννησε. Μπορεί ο ορισμός των Ηνωμένων

Εθνών για την βιωσιμότητα να είναι «να καλύπτουμε τις ανάγκες του σήμερα, χωρίς να διακυβεύεται από αυτό η

ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους» αλλά το ΙΤ πρωτοστατεί στην δημιουργία και κάλυψη των αναγκών σε ένα όλο και πιο ψηφιακό κόσμο.

Γι’ αυτό και σήμερα οι προκλήσεις για το ΙΤ μοιάζουν μεγαλύτερες από ποτέ. Μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση 160.000 laptop -από αυτά στα οποία γαντζωθήκαμε όλοι σαν ναυαγοί

για να κρατηθούμε στην επιφάνεια στα lockdown- πετιούνται στα σκουπίδια κάθε μέρα και ενώ το 70% τους θα μπορούσε να επαναχρησιμοποιηθεί με μικρές επεμβάσεις.

Οι παγκόσμιες ανάγκες ενέργειας μόνο για το blockchain

έχουν ξεπεράσει αυτές μιας μεσαίας χώρας, όπως η Νορβηγία με τους ανάλογους -αν όχι περισσότερους- ρύπους.

Οι cloud providers είναι σε ένα διαρκές ξύσιμο κεφαλιού για νέες ιδέες εξοικονόμησης ενέργειας. Σύμφωνα με μια μεγάλη έρευνα των NY Times, από το 2010 ως το 2018 το computing output του παγκόσμιου data center είχε εξαπλασιαστεί, αλλά οι ενεργειακές απαιτήσεις του είχαν αυξηθεί μόνο κατά 6% κυρίως χάρη στην εξέλιξη των υπολογιστικών μοντέλων στη διαχείριση data και τους νέους πιο οικονομικούς σε ενεργειακές απαιτήσεις επεξεργαστές.

Παρόλα αυτά μελέτες όπως η «Digital Economy and Climate Impact» της Schneider Electric, δείχνουν ότι από τις 200 τεραβατώρες που απαιτούσαν τα data centers το 2016 ως το 2030 θα χρειάζονται 2967 τεραβατώρες. Και αυτό είναι μια ενεργειακή -και περιβαλλοντική- κρίση από μόνη της, αφού κατά πολλές μελέτες -όπως αυτή του SustainableIT. org,- η βιομηχανία data cloud συναγωνίζεται σε εκπομπές ρύπων με τις αερομεταφορές.

Ταυτόχρονα καθώς τα ESG κριτήρια μπαίνουν στην ταυτότητα κάθε οργανισμού, το ΙΤ καλείται όχι απλώς να τα τηρεί, αλλά και να τα βελτιώνει. «Ο όρος “Sustainable

IT” είναι μια ομπρέλα από πρακτικές που περιγράφουν μια προσανατολισμένη στο περιβάλλον προσέγγιση στην σχεδίαση, χρήση και τελικά απόρριψη κάθε hardware και software υποδομής αλλά και διαδικασίας, όπως έχει δηλώσει ο Sustainability Director της IT Services Provider εταιρείας Capgemini, Matthew Bradley. Προεκτείνοντας μάλιστα την άποψη αυτή προς κάθε κατεύθυνση φτάνοντας

να μιλά για βιώσιμη εξόρυξη μετάλλων -συχνά εξαιρετικά σπάνιων- που είναι αναγκαία για το hardware, την εξαρχής σχεδίαση software εφαρμογών με προτεραιότητα στην

ενεργειακή τους απόδοση, την ανακύκλωση συσκευών και

πρώτων υλών, αλλά και την συνολική λειτουργία σε όρους

κυκλικής και δίκαιης οικονομίας.

Σύμφωνα με την έρευνα Environmental Sustainability

Performance Report 2021/2022 της Capgemini το παγκόσμιο

ΙΤ είναι υπεύθυνο για το 3% των ρύπων CO2 του γαλάζιου

πλανήτη, περισσότερο από όσο η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Πορτογαλία μαζί και οι τάσεις είναι αυξητικές. Δεν

«φταίει» αυτό βέβαια, απλώς έχει πέσει θύμα της επιτυχίας του. Καθώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός καλπάζει και το ΙΤ θριαμβεύει εσχάτως σε κάθε ρόλο, η ανθρωπότητα θέλει περισσότερη υπολογιστική ικανότητα, γρηγορότερη και βαθύτερη επεξεργασία όλο και περισσότερων data, με όλο και πιο αποτελεσματικούς τρόπους και πιο «τσακάλια» ΑΙ. Και αυτό πέρα από διοξείδιο του άνθρακα γεννά λόφους ξεπερασμένων ως αργών smartphones και βουνά

συνταξιοδοτημένων υπολογιστών, επεξεργαστών κοκ. Το ερώτημα για την φύση του ΙΤ στο μέλλον τελικά μπορεί να ξεκινάει με ζητούμενο ένα «πράσινο» ΙΤ αλλά τελικά επιστρέφει στο «βιώσιμο». Αφού τελικά όλοι, μέτοχοι, CEOs, εργαζόμενοι και τελικοί χρήστες/πελάτες ξεκινούν από την ανάγκη τους για μια «πράσινη» τεχνολογία, αλλά στην πορεία ανακαλύπτουν ότι αφενός κανείς δεν μπορεί να γυρίσει στην πιο «πράσινη» αναλογική εποχή και αφετέρου

το ίδιο το ΙΤ μπορεί να δώσει λύσεις πάνω στις οποίες θα

επιβιώσει πρώτα από όλα το ίδιο. Γιατί πέρα από τους ESG δείκτες πρέπει να βρει τρόπους να γίνει ενεργειακά βιώσιμο αλλά και ανθεκτικότερο σε αλλαγές προερχόμενες έξω από το ΙΤ οικοσύστημα, όπως την πρόσφατη ενεργειακή κρίση, την οικονομική κρίση ή τις ξαφνικές ελλείψεις σε hardware επιδόσεων, όπως αυτές που παρουσιάστηκαν με την διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας στα lockdowns. Και όλο αυτό ρίχνοντας συνεχώς τα κόστη για να συμπεριλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο μέρος των οργανισμών στην ψηφιακή επικράτεια και μένοντας ικανό να συμμορφώνεται με όλο και πιο αυστηρά governance & compliance κριτήρια.

H έλευση του IT Sustainability Officer;

Η ανάγκη αλλά και η ευκαιρία για ανάπτυξη μέσα από την επιδίωξη της βιωσιμότητας διαγράφεται και μέσα από τις τελευταίες μελέτες. Έτσι η πιο πρόσφατη, τέταρτη έκδοση της έρευνας της EY, «Reimagining Industry Futures» αποκαλύπτει ότι οι αποφάσεις των επιχειρήσεων για επενδύσεις σε αναδυόμενες τεχνολογίες, καθοδηγούνται σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό από τους στόχους βιωσιμότητας και τα κριτήρια ESG. Από τις 1.325 επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα, το 76% θεωρούν τα κριτήρια ESG ως κορυφαίο ή σημαντικό επενδυτικό κριτήριο, ενώ, σύμφωνα με το 81%, οι επενδύσεις σε τεχνολογίες 5G είναι πολύ πιθανό να περιλαμβάνουν τα κριτήρια ESG ως κύρια ή σημαντική παράμετρο. Επιπρόσθετα, το 76% πιστεύουν ότι οι αναδυόμενες τεχνολογίες μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη μείωση των εκπομπών άνθρακα του οργανισμού τους. Σε ό,τι αφορά την επιλογή προμηθευτή αναδυόμενων τεχνολογιών, το 77% των ερωτηθέντων αναφέρουν ότι θα δώσουν προτεραιότητα στους προμηθευτές που κατανοούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της τεχνολογίας τους.

Στον ίδιο τόνο και η ετήσια μελέτη «2022 CEO and Senior Business Executive Survey» τα αποτελέσματα της οποίας ανακοίνωσε η Gartner στην IT Symposium/Xpo της στο Ορλάντο, τον περασμένο Οκτώβριο. Σε αυτήν και για πρώτη φορά στην οι CEO που ερωτήθηκαν έβαλαν την ΙΤ βιωσιμότητα στο Top 10 των στρατηγικών επιχειρηματικών προτεραιοτήτων

τους και μάλιστα στην 8η θέση από την 14 που ήταν το 2019 και την 20η που ήταν το 2015. Όπως μάλιστα επισημάνθηκε

στην έρευνα της Gartner η βιωσιμότητα διατρέχει όλα τα υπόλοιπα στρατηγικά tech trends της λίστας, από το ΑΙ ως τις εφαρμογές virtual reality, ενώ προβλέπει ότι ως το 2025 οι CIOs θα έχουν στη διάθεση τους performance metrics που θα συνδέουν την βιωσιμότητα με το ΙΤ του εκάστοτε οργανισμού.

Αυτό μάλιστα οδηγεί στην ασφαλή πρόβλεψη ότι η θέση του IT Sustainability Officer θα είναι πιθανότητα η επόμενη

προσθήκη στο οργανόγραμμα της «έξυπνης» όσο και «ανθεκτικής» επιχείρησης.

«Βιώσιµο» ή «Πράσινο» ΙΤ;

ESG Reporting:

∆ρ. Νικόλας Χρ. Κακογιάννης, Managing Director & Co Founder ResNovae – Sustainability & Investment Consultants

κοινωνικών διακρίσεων και των αδιαφανών εταιρικών διαδικασιών, δείκτες που συλλεγόμενοι απεικονίζουν την συνολική τους περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθητοποίηση.

∆ρ. Νικόλας Χρ. Κακογιάννης

«Οι επιχειρήσεις καλούνται να ανταποκριθούν, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στις νέες απαιτήσεις της νομοθεσίας (βλ. Κλιματικό Νόμο, Πράσινη Συμφωνία) και να ενσωματώσουν δράσεις και πολιτικές προς όφελος της κοινωνίας και προώθηση της εταιρικής διακυβέρνησης, ως μέσο απόδειξης των «αντανακλαστικών» τους έναντι της κλιματικής αλλαγής, των

Πρόκειται δηλαδή για απαιτήσεις που συνδέονται άμεσα με τη συλλογή δεδομένων και την παρακολούθηση της «συμπεριφοράς» των εταιρειών (μικρομεσαίων, μεγάλων, εισηγμένων στο Χρηματιστήριο ή μη), ώστε να απεικονίζεται εν τέλει η απόδοσή τους, σχετικά με την τήρηση των περιβαλλοντικών ρυθμίσεων (Ε-Environment), τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού (S-Social), καθώς και τις πρακτικές διακυβέρνησής τους (G-Governance). Αυτά συναποτελούν το γνωστό πλέον σε όλους μας, δείκτη ESG.

Η ύπαρξη πλήθους διαφορετικών και ενίοτε αντικρουόμενων πλαισίων, η υπό συνεχή διαμόρφωση Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία και η ανάγκη συμπερίληψης πολλών μη κανονικοποιημένων δεικτών είναι ένα μικρό μόνο δείγμα των δυσκολιών που καλούμαστε να διαχειριστούμε. Παράλληλα, η αντιμετώπιση του νέου, και για το λόγο αυτό, ρευστού ακόμα αντικειμένου ως διαφαινόμενη επιχειρηματική ευκαιρία για τις εταιρείες συμβούλων, έχει ως αποτέλεσμα οι εν δυνάμει ενδιαφερόμενοι να βομβαρδίζονται από ορμαθό προωθητικών

Πρόκληση ή «business as usual»;

ενεργειών, εκδηλώσεων και άρθρων που τους καλούν να

εναρμονιστούν με μια ολοκαίνουρια έννοια, αδιαμόρφωτη ακόμα σε βασικό βαθμό.

Η υιοθέτηση της τεχνολογίας αποτελεί ένα αποτελεσμα-

τικό way out. Πίσω από την ευρεία υιοθέτηση του ESG και την απόδοση μιας εταιρείας κρύβονται, όπως προείπαμε, δεδομένα. Η βιωσιμότητα, δεν αποτελεί μια έννοια που απαιτεί και στηρίζεται σε μακροσκελή κείμενα, ενδελεχείς αναλύσεις και πλήθος διαγραμμάτων. Κανείς προφανώς δεν διαφωνεί ότι είναι ιδιαιτέρως χρήσιμα και αυτά, αλλά ο σύγχρονος δρόμος παροχής consulting services στηρίζεται στην ψηφιοποίηση, αυτοματοποίηση, χρήση νέων τεχνολογιών όπως το ΑΙ και την αντικειμενική αποτύπωση της λειτουργίας μιας εταιρείας, ώστε το αποτέλεσμα των εξαγόμενων δεικτών να μην δυνάται να αμφισβητηθεί (βλ. green washing).

Με γνώμονα τα ανωτέρω, στο παγκόσμιο πλέον ανταγωνιστικό περιβάλλον, έχουν αναδειχθεί software platforms

που προσφέρουν λύσεις collection ESG data, reporting και monitoring της ESG απόδοσης μιας εταιρείας. Η εταιρεία ResNovae, μέλος του μητρώου νεοφυών επιχειρήσεων Elevate Greece, ανέπτυξε μια πλατφόρμα πλήρους διαχείρισης της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, το ESGenius!.

Στόχος ήταν να συμπεριλάβουμε σε μια λύση, όλα τα απαιτούμενα metrics των ESG Frameworks (βλ GRI, SASB, ATHEX, SDGs, Κλιματικός Νόμος, CDP κ.α.), αξιοποιώντας παράλληλα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να επιτύχουμε τη λιγότερη δυνατή επένδυση πόρων από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες αυτοματοποιώντας πλήρως το reporting τους. Αποτέλεσμα της προσπάθειας αυτής, ήταν η δημιουργία ενός pool, περισσοτέρων των 2.000 ειδών απαραίτητης εισφερόμενης πληροφορίας (data), και 600 δεικτών απόδοσης, με δυνατότητα εξαγωγής διαφορετικών αναφορών πλήρωσης κριτηρίων, προσαρμοσμένων τόσο στο μέγεθος, όσο και την οικονομική δραστηριότητα της εκάστοτε επιχείρησης.

Η Ελληνική αγορά πρωτοπορεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο σε ζητήματα ESG. Θα αναφέρω δύο ενδεικτικά παραδείγματα.

Καταρχάς, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB), υιοθετώντας και στηρίζοντας έμπρακτα μια ελληνική τεχνολογική

λύση όπως το ESGenius!, προχώρησε στη δημιουργία του πρώτου εθνικού παρατηρητηρίου ESG απόδοσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ESG Tracker) παρέχοντας το πρώτο πιστοποιημένο Report καταγραφής ESG δεικτών από θεσμι-

κό φορέα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, το Ελληνικό Χρηματιστήριο Αθηνών, είναι από τους πρώτους φορείς σε παγκόσμιο επίπεδο που εξέδωσε Οδηγό Δημοσιοποίησης

Πληροφοριών ESG για εισηγμένες εταιρείες, ενώ με τον ATHEX ESG Index, έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό σημείο αναφοράς και καθοδήγησης των ελληνικών εισηγμένων εταιρειών στην συλλογική προσπάθεια υιοθέτησης αρχών βιωσιμότητας και επιμελούς διαχείρισης του κοινωνικού κεφαλαίου.

Καταληκτικά λοιπόν στο ερώτημα του τίτλου, η απάντηση είναι ότι το ESG Reporting αποτελεί μια σημαντική πρόκληση και ήρθε για να μείνει. Η καινοτομική προσέγγιση μέσω εξειδικευμένων τεχνολογικών λύσεων οι οποίες θα απλοποιήσουν και θα ψηφιοποιήσουν την καθημερινότητα των εταιρειών, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα νίκης όχι μόνο για τις ίδιες, αλλά και για το ίδιο το ESG, ώστε να μην καταλήξει ως ένα ακόμα green marketing εργαλείο».

και ανθεκτικότητα

Στάθης Βεληβασάκης, ∆ιευθυντής Πληροφορικής Affidea

Ελλάδας

Ο ρόλος της σύγχρονης Πληροφορικής και Τεχνολογίας Πληροφοριών είναι σημαντικός για την επίτευξη της βιωσιμότητας σε πολλούς τομείς. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι οργανισμοί, είναι τα τμήματα υποδομών και πληροφορικής να ενσωματώνουν και να εφαρμόζουν πολιτικές και στρατηγικές που θα τους έχουν εναρμονισμένους με την Βιωσιμότητα.

Η Πράσινη Τεχνολογία είναι σημαντική για την διατήρηση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Τα τμήματα πληροφορικής πρέπει να επιδιώκουν την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την διαχείριση των τεχνολογικών αποβλήτων. Η ανάπτυξη τεράστιων ποσοτήτων δεδομένων αποτελεί πρόκληση για τους οργανισμούς, καθώς πρέπει να αντιμετωπίσουν τον όγκο, την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποθήκευσή τους και να τα εκμεταλλευτούν σωστά και αποδοτικά. Οι απειλές κυβερνοασφάλειας αυξάνονται συνεχώς και απαιτείται συνεχής προσπάθεια για την αντιμετώπισή τους. Η ασφάλεια της προστασίας των δεδομένων και των συστημάτων από κακόβουλες επιθέσεις αποτελούν πρωταρχικό στόχο σε έναν οργανισμό. Πρέπει να αναπτύσσονται και να εφαρμόζονται πολιτικές και μέτρα ασφαλείας που να διαχειρίζονται την ταυτότητα και την πρόσβαση των χρηστών, να διασφαλίζουν την ασφάλεια των εφαρμογών και των υποδομών. Η τεχνολογία εξελίσσεται με ασταμάτητους ρυθμούς και οι οργανισμοί πρέπει να είναι σε θέση να παραμένουν ενημερωμένοι και να προσαρμόζονται στις νέες τάσεις και απαιτήσεις. Επιπλέον, χρειάζεται να αλληλεπιδρούν με την κοινωνία και να αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις της τεχνολογίας στους ανθρώπους, το περιβάλλον και την κοινωνία γενικότερα και να προάγουν την καινοτομία. Η εξέλιξη της τεχνολογίας

δημιουργεί ανάγκη για επαγγελματίες με εξειδικευμένες γνώσεις και δεδομένου ότι ο ρόλος του σύγχρονου πληροφορικού είναι στενά συνδεδεμένος με την ανθρώπινη αλληλεπίδραση, αντιμετωπίζουμε την πρόκληση να διαχειριστούμε την αλληλεπίδραση αυτή με τρόπο που να είναι αποδοτικός, αποτελεσματικός και ανθρωποκεντρικός. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι δεξιότητες των ανθρώπων κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των τεχνολογικών λύσεων.

Η εφαρμογή των όρων βιωσιμότητας μπορεί να επιστρέψει αξία σε έναν οργανισμό υπό προϋποθέσεις. H ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στην στρατηγική του οργανισμού

«Πληροφορική & Βιωσιµότητα»: προκλήσεις, προϋποθέσεις

Στάθης Βεληβασάκης

να αντιμετωπίζεται ως ένας πυλώνας της επιχειρηματικής δραστηριότητας, που σημαίνει ότι οι στόχοι βιωσιμότητας

πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένοι με τους στόχους του

οργανισμού και να έχουν την υποστήριξη και την συμμετοχή

της διοίκησης.

Η εφαρμογή της βιωσιμότητας πρέπει να είναι οικονομικά

αποδοτική, που σημαίνει ότι οι επενδύσεις σε βιώσιμες

πρακτικές και τεχνολογίες πρέπει να έχουν θετική επίδραση

στα οικονομικά αποτελέσματα του οργανισμού, είτε μέσω

μειώσεων στο κόστος εκμετάλλευσης είτε μέσω αυξήσεων

στα έσοδα ή δημιουργίας νέων ευκαιριών. Επιπροσθέτως, προσφέρει διαφοροποίηση και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα

σε έναν οργανισμό. Με την ανάπτυξη και την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών ένας οργανισμός μπορεί να καλλιεργήσει μια θετική εικόνα και να αποκτήσει την εμπιστοσύνη των πελατών, των επενδυτών και των καταναλωτών. Οι καταναλωτές όλο και περισσότερο επιδεικνύουν προτίμηση προς επιχειρήσεις και προϊόντα που λαμβάνουν υπόψη τους το περιβάλλον και την κοινωνία. Έπειτα ένας εναρμονισμένος οργανισμός με την βιωσιμότητα μπορεί να προσελκύει και

να διατηρεί ταλαντούχους επαγγελματίες που αναζητούν εργασιακά περιβάλλοντα τα οποία αξιοποιούν τις δεξιότητές τους για την αντιμετώπιση κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων, προωθούν την καινοτομία και την πράσινη ενέργεια. Η εφαρμογή της βιωσιμότητας μπορεί να βοηθήσει τον οργανισμό να αποφύγει κινδύνους και να αντιμετωπίσει αλλαγές στον εξωτερικό περιβάλλον. Οι κλιματικές αλλαγές, οι νομοθετικές ρυθμίσεις, οι κοινωνικές απαιτήσεις και οι τεχνολογικές εξελίξεις αποτελούν παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την επιχειρηματική δραστηριότητα.

Ο

οργανισμός που έχει ενσωματώσει την βιωσιμότητα στην προσέγγισή του, έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να προβλέψει αυτές τις αλλαγές, να προσαρμοστεί σε αυτές και να μειώσει τον κίνδυνο αντιμετώπισης αρνητικών επιπτώσεων. Η βιωσιμότητα μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της απόδοσης του οργανισμού - από την μείωση των τεχνολογικών αποβλήτων και της κατανάλωσης πόρων μέχρι την ενσωμάτωση αποτελεσματικών διαδικασιών και τεχνολογιών - ακόμη και σε οικονομικές εξοικονομήσεις μέσω της βελτίωσης της αποδοτικότητας και της μείωσης των λειτουργικών και ενεργειακών δαπανών. Η βιωσιμότητα

συμβάλλει στην ενίσχυση της εικόνας και της φήμης του οργανισμού, οδηγώντας σε αύξηση της εμπιστοσύνης, της προτίμησης και της αγοραστικής δύναμης κι ενισχύοντας

την θέση του οργανισμού στην αγορά.

Η σύγχρονη ESG στρατηγική (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση) στον χώρο της τεχνολογίας είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αναφέραμε, όπως η πράσινη ενέργεια, η Ουκρανική Κρίση, η κλιμάκωση των κυβερνοεπιθέσεων, ο πληθωρισμός, κ.λπ. Η ενεργειακή κρίση επηρεάζει έντονα τον τομέα της τεχνολογίας, καθώς οι οργανισμοί εξαρτώνται από την ενέργεια για την λειτουργία των Data Centers, των υπολογιστικών συστημάτων και των συσκευών πληροφορικής. Ο πληθωρισμός και οι γεωπολιτικές αναταράξεις μπορούν να επιδράσουν στην τεχνολογική αγορά, μέσω της αύξησης του κόστους των υλικών και των συναλλαγών. Οι εταιρείες πρέπει να αναζητήσουν αποδοτικές και ανθεκτικές λύσεις, να διαχειρίζονται τον πληθωρισμό και να προσαρμόζονται στις γεωπολιτικές εξελίξεις για να διασφαλίσουν την συνέχεια των δραστηριοτήτων τους. Η Ουκρανική Κρίση και ο πόλεμος έφεραν την κλιμάκωση των κυβερνοεπιθέσεων και την πρόκληση αντιμετώπισης της διασφάλισης της κυβερνοασφάλειας και της προστασίας των δεδομένων. Οι οργανισμοί πρέπει να επενδύουν σε ασφαλείς τεχνολογικές υποδομές, να λαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη και ανίχνευση κυβερνοεπιθέσεων και να εφαρμόζουν πολιτικές προστασίας

Το ΙΤ είναι πρόβληµα και ταυτόχρονα λύση για την

βιωσιµότητα, αφού από την µία απαιτεί επιπλέον

ενέργεια και πρώτες ύλες, από την άλλη δίνει λύσεις

για περισσότερο πράσινα µοντέλα λειτουργίας

δεδομένων για την εξασφάλιση της Ιδιωτικότητας και της ασφάλειας των πελατών και των χρηστών. Συμπέρασμα: Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος πληροφορικός σε έναν οργανισμό, αφορούν την επίτευξη της βιωσιμότητας. Η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας απαιτεί παρακολούθηση και προσαρμογή στην καινοτομία για την

αντιμετώπιση των προκλήσεων.

Η επίτευξη βιωσιμότητας στον τομέα της τεχνολογίας προϋποθέτει πολιτικές και στρατηγικές ευέλικτες και προσαρμοσμένες στις εξελίξεις και τις προκλήσεις του περιβάλλοντος.

Οι οργανισμοί καλούνται να ανταποκριθούν στις αλλαγές σε

πολιτικές και νομοθεσίες, να προωθήσουν την καινοτομία

και να αναζητήσουν συνεργασίες με άλλους ενδιαφερόμε-

νους φορείς για την επίτευξη κοινών στόχων βιωσιμότητας».

Ζέφη Νικολάου, MA, CFE, CFSE, Communication Consultant, Ethics & Compliance Senior Expert, Ανώτερο Tραπεζικό στέλεχος, Εθνική Τράπεζα, Γενική Γραµµατέας Συνδέσµου Επαγγελµατιών Κανονιστικής Συµµόρφωσης (ΣΕΚΑΣΕ)

«Με το φαινόμενο της

κλιματικής αλλαγής να έχει

λάβει μεγάλες διαστάσεις, η ανάγκη μετάβασης σε ένα οικονομικό σύστημα

όπου οι κάλυψη των ανα-

γκών του σήμερα δεν θα

διακυβεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ανταποκριθούν στις δικές τους ανάγκες, έχει καταστεί επιβεβλημένη. Ως εκ τούτου, η βιώσιμη ανάπτυξη και τα θέματα ESG (Environmental, Social, Governance: Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση) συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν τους επενδυτές και τις κεφαλαιαγορές, παγκοσμίως. Σε μια πρώτη φάση, όλες οι εισηγμένες επιχειρήσεις καλούνται - βάσει συγκεκριμένων χρονικών ορίων, μεγεθών, κύκλου εργασιών και αντικειμένου - να συμμορφωθούν με τη νομοθετικά εδραιωμένη προτεραιότητα των ESG κριτηρίων και να μετασχηματιστούν, υιοθετώντας μια βιώσιμη στρατηγική που να προσδίδει μακροπρόθεσμη αξία, σε κάθε επίπεδο, για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders). Ωστόσο, το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί μετά

την πανδημία (ενεργειακή κρίση, πληθωρισμός, κλιμάκωση των κυβερνοεπιθέσεων, κλπ.), καθώς και οι γεωπολιτικές εξελίξεις που έχουν αναδειχθεί σε έναν εξίσου καθοριστικό παράγοντα με τις οικονομικές εξελίξεις, επηρεάζουν σημαντικά τη διαμόρφωση και την υλοποίηση της στρατηγικής των επιχειρήσεων/οργανισμών, και είναι πολύ πιθανό να καθυστερήσουν τη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού αποτυπώματος. Η οικονομική αστάθεια και η γεωπολιτική αβεβαιότητα, με την τεχνολογία στο επίκεντρο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού (ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ουσιαστικά αποκόψει τη Ρωσία από τις τεχνολογίες των αναπτυγμένων αγορών, ενώ ορισμένες χώρες, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, την ΕΕ και την Ιαπωνία, επιδιώκουν να περιορίσουν την περαιτέρω πρόσβαση της Κίνας σε κρίσιμες τεχνολογίες), αφενός αγγίζουν διάφορες περιοχές ρίσκου, αφετέρου διαφοροποιούν και τις προτεραιότητες και τις προσδοκίες των ενδιαφερόμενων μερών. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται εκτίμηση των πιθανών κινδύνων (risk evaluation) και λήψη κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισής τους (risk mitigation), συνδυαστικά με την υιοθέτηση μιας ευέλικτης στρατηγικής - με αρκετές εναλλακτικές παραδοχές - από πλευράς των επιχειρήσεων/ οργανισμών, προκειμένου το «επιχειρείν» να μπορέσει να καταστεί ανθεκτικό και κατ΄επέκταση βιώσιμο.

Καταστροφικές συνέπειες αναφορικά με τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης/οργανισμού δύνανται να επιφέρουν και οι κυβερνοεπιθέσεις, καθώς αποτελούν μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μορφές εγκλήματος παγκοσμίως και αυξάνονται ραγδαία σε κλίμακα, κόστος και πολυπλοκότητα. Η έλλειψη ασφάλειας στον κυβερνοχώρο μπορεί να οδηγήσει σε πληθώρα κοινωνικών, περιβαλλοντικών και διακυβερνητικών συνεπειών (π.χ. απώλεια δεδομένων και περιουσιακών στοιχείων, άμεσες βλάβες στο φυσικό περιβάλλον, κοινωνικές αναταράξεις, ζημία στη φήμη, την επωνυμία και τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας, κλπ.). Προκειμένου να βελτιωθεί η ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων έναντι των κυβερνοαπειλών το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο διαρκώς εξελίσσεται και εκ παραλλήλου αυξάνεται η αναγκαιότητα μέτρησης των επιδόσεων των επιχειρήσεων στους τρεις πυλώνες του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της διακυβέρνησης.

Γίνεται αντιληπτό, από τα προαναφερόμενα, ότι σε μια βαθιά τεχνολογική εποχή όπως η σημερινή, η τεχνολογία μπορεί να δημιουργήσει ασύμμετρη απειλή, αλλά μπορεί να είναι και μοχλός επιτάχυνσης των αναγκαίων αλλαγών και να αποτελέσει μέρος της λύσης. Αναδεικνύεται επίσης, η σπουδαιότητα του ΙΤ στη χάραξη μιας στρατηγικής που θα επιτύχει τη βιωσιμότητα και το πόσο σημαντικό είναι για μια επιχείρηση/οργανισμό να έχει δυνατή πληροφορική υποδομή προκειμένου να επιτύχει τον αναγκαίο στρατηγικό μετασχηματισμό και να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις προσδοκίες της αειφορίας». NW

Η τεχνολογία εξασφαλίζει

τη βιωσιµότητα

Καθώς τα ESG κριτήρια µπαίνουν στην ταυτότητα

κάθε οργανισµού, το ΙΤ καλείται όχι απλώς

να τα τηρεί, αλλά και να τα βελτιώνει

Τα microchips επιστρέφουν στη ∆ύση;

Η αντιπαράθεση Ανατολής -∆ύσης στον έλεγχο της παραγωγής, εξέλιξης

και διάθεσης μικροεπεξεργαστών πιάνει τελευταία εντάσεις που κάνουν

το διπλωματικό κλίμα ανάμεσα σε εμπολέμους να μοιάζει ειδυλλιακό.

α μπορούσε εύκολα να χαρακτηριστεί προέκταση των διπλωματικών τακτικών, αν η ένταση του «πολέμου των microchips» δεν είχε κλιμακωθεί τόσο γρήγορα όσο τον τελευταίο μήνα, επηρεάζοντας μάλιστα τόσο πολύ τις παγκόσμιες ισορροπίες. Οι κινεζικές αρχές -η «Κινεζική Διεύθυνση Κυβερνοχώρου» σε ελεύθερη μετάφραση- ανακοίνωσαν προς το τέλος του προηγού-

μενου μήνα, ότι πρακτικά απαγορεύουν την αμερικανική κατασκευάστρια εταιρεία Micron Technology, από κάθε έργο υποδομής στη χώρα, καθώς η κινεζική ρυθμιστική αρχή κυβερνο-ασφαλείας επιθεώρησε τους επεξεργαστές της και έκρινε ότι «η χρήση τους σε δίκτυα εντός της χώρας θα αποτελούσε παράγοντα κινδύνου, τόσο για την εφοδιαστική αλυσίδα, όσο και για την εθνική ασφάλεια των δικτύων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας».

Τα ίδια τα μεγέθη θα μπορούσαν να καθορίσουν την βαρύτητα της είδησης. Μιλάμε στην ουσία για τον μεγαλύτερο αμερικανικό κολοσσό στο χώρο των μικροεπεξεργαστών, με μεγάλες εγκαταστάσεις παραγωγής

και στην Κίνα, που μια ανέμελη Κυριακή του Μαΐου, ανακοινώθηκε ότι στην ουσία πετάχτηκε έξω από την δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, με τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης στον κόσμο και από όπου τον περασμένο χρόνο προήλθαν πάνω από το 10%

των κερδών της.

Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι η βαρύτητα καθορίζεται από πολλούς ακόμα παράγοντες.

Είναι το πρώτο -και σε ένα βαθμό αναμενόμενο- μεγάλο

χτύπημα στην αντεπίθεση της Κίνας προς τις ΗΠΑ, που από καιρό ξεκίνησαν να μπλοκά-

ρουν τόσο τη διείσδυση της κινεζικής

τεχνολογίας στην υποδομή τους όσο

και την κυριαρχία της στην παγκόσμια

αγορά. Μιας επίθεσης που ακολού-

θησε την συνειδητοποίηση τόσο της

βαρύτητας των τεχνολογιών πληρο-

φορικής στην ισορροπία δυνάμεων

σε κάθε πεδίο στην διεθνή σκηνή, από

την οικονομία μέχρι τις ένοπλες συ-

γκρούσεις. Aλλά και της πιο πρόσφα-

της ανάδειξης μέσω της διατάραξης

της εφοδιαστικής αλυσίδας, κατά την

πανδημία, της εξάρτησης της Δύσης

από την Ανατολή, ιδιαίτερα σε ζωτικά

κομμάτια υποδομών των τεχνολογιών

πληροφορικής. Η Ουάσιγκτον είδε τα

τελευταία χρόνια τους χειρότερους

εφιάλτες της να ζωντανεύουν, ξεκινώντας από τον κυβερνοπόλεμο με την

Κίνα και κατάλαβε με τον πιο σκληρό τρόπο γιατί τα υπερκέρδη από το outsourcing της παραγωγής κάθε tech εργαλείου στην Ανατολή, συνοδεύονται από σοβαρότατες παρενέργειες.

δολάρια των πωλήσεων πέρσι προήλθαν από την Κίνα

και από αυτά τα περισσότερα αφορούσαν την χρήση επεξεργαστών της σε κινητά και προσωπικούς υπολογιστές

που εύκολα θα μπορούσαν να εξαιρεθούν του μέτρου.

Από την άλλη αναλυτές της Evercore ISI θεωρούν ότι το μέτρο θα αλλάξει τις ισορροπίες στην αγορά επεξεργαστών, αφού οι κατασκευαστές hardware θα στραφούν πιθανότατα προς προμηθευτές της Νότιας Κορέας για επεξεργαστές. Αλλάζοντας τους όρους ανταγωνισμού

στην αγορά ηλεκτρονικών. Ενδεχόμενο που εξηγεί και γιατί ο Μπάιντεν κάλεσε τη σύμμαχο χώρα Νότια Κορέα

να αρνηθεί να καλύψει τις ελλείψεις σε επεξεργαστές

που θα αντιμετωπίσει η Κίνα εφαρμόζοντας την απόφαση της.

Το Βιετνάµ αναµένεται να µπει και αυτό στο παιχνίδι, ενώ στην τρελή σειρά από καραµπόλες στην αγορά επεξεργαστών ο ταΐβανέζικος κολοσσός TSMC

σχεδιάζει να κατασκευάσει εργοστάσιο στην Αριζόνα, προµηνύοντας µία αντιστροφή στην φορά της κίνησης της τεχνολογίας από την ∆ύση προς την Ανατολή

Εξ ου και η ανακοίνωση για την απαγόρευση της Micron Technology ήρθε λίγες μέρες μετά τις δηλώσεις του προέδρου Μπάιντεν στην συνδιάσκεψη των G7 στην Ιαπωνία, σύμφωνα με τις οποίες οι ΗΠΑ καταγγέλλουν την Κίνα για τακτικές «οικονομικού καταναγκασμού» και έχουν καταρτίσει ένα σχέδιο για να αποσοβήσουν τα ρίσκα της εξάρτησης τους από την Κίνα, διαφοροποιώντας τις γραμμές εφοδιασμού τους σε προϊόντα τεχνολογίας.

Πριν καλά καλά η εταιρεία αντιδράσει, λέγοντας ότι θα συζητήσει το ζήτημα με τις κινεζικές αρχές και καθώς η

μετοχή της άρχισε να πέφτει, η αμερικανική κυβέρνηση

δια του εκπροσώπου του Υπουργείου Εμπορίου δήλωσε

ότι πρόκειται για προσπάθεια της κινεζικής πλευράς να

προκαλέσει «αλλοιώσεις στην αγορά τεχνολογίας» με αβάσιμες αφορμές.

Το τέλος των κινέζικων µήλων;

Αναλυτές του επενδυτικού γκρουπ Jefferies δήλωσαν ότι η ίδια η Micron δεν θα αντιμετωπίσει και ιδιαίτερο πρόβλημα, αφού μόνο τα 3,2 από τα 30,8 δισεκατομμύρια

Με εντυπωσιακό συγχρονισμό σε λιγότερο από μία εβδομάδα από την κίνηση του Πεκίνου, η Apple ανακοίνωσε ότι έκλεισε μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με την «all American» κατασκευάστρια micro-chip, Broadcom για να χρησιμοποιεί «Made in USA» επεξεργαστές

της, ειδικά σε προϊόντα της που θα συνδέονται σε 5G δίκτυα. «Είμαστε κατενθουσιασμένοι για τη δέσμευση μας που θα χαλιναγωγήσει τη δημιουργικότητα, την εφευρετικότητα και το πνεύμα καινοτομίας της αμερικανικής βιομηχανίας» δήλωσε ο CEO της Apple, Tim Cook, σε σχετική δήλωση, ενώ ο εκπρόσωπος της Apple μάλιστα δήλωσε ανοικτά ότι η συμφωνία εντάσσεται στο σχέδιο επένδυσης 430 δισεκατομμυρίων κρατικών δολαρίων στην αμερικανική οικονομία τεχνολογίας, στα πλαίσια της οποίας περιλαμβάνεται και η ενίσχυση της αμερικανικής βιομηχανίας ημιαγωγών και όχι τυχαία. Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκράτες νομοθέτες έχουν κατηγορήσει επανειλημμένα τις αμερικανικές tech giants ότι στο κυνήγι του κέρδους δημιούργησαν μια άνευ προηγουμένου τεχνολογική εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα και τα τελευταία χρόνια ζητούν όλο και πιο έντονα να τους επιβληθούν κυρώσεις.

Ίσως γι’ αυτό και η Apple διαφοροποιώντας τη λίστα προμηθευτών και κατασκευαστών της στρέφεται τώρα τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ινδία – όπου μάλλον θα κατασκευάζεται για παράδειγμα το iPhone 14, πιθανότατα με επεξεργαστές που θα κατασκευάζει η Broadcom στο Κολοράντο!- επεκτείνοντας τις εγκαταστάσεις που έχει στην χώρα από το 2017.

Το Βιετνάμ αναμένεται να μπει και αυτό στο παιχνίδι, ενώ στην τρελή σειρά από καραμπόλες στο μπιλιάρδο της αγοράς επεξεργαστών ο ταϊβανέζικος κολοσσός TSMC σχεδιάζει να κατασκευάσει εργοστάσιο επεξεργαστών στην Αριζόνα, προμηνύοντας μια αντιστροφή στην φορά της κίνησης της τεχνολογίας από την Δύση προς την Ανατολή. Stay tuned! NW

Ο πολύπειρος «αρχιτέκτονας» των chip της Nvidia, συντονιστής µιας

παγκόσµιας οµάδας 1000 ατόµων, µιλάει αποκλειστικά στο netweek

για τους επεξεργαστές και το µέλλον τους, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες,

αλλά και την (ενισχυµένη µε σηµαντικές προοπτικές) πιθανότητα επιστροφής

του στην Ελλάδα.

ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟ

Χρόνης Ξεκαλάκης που βρέθηκε στην Αθήνα, πριν από λίγες ημέρες, από το Πόρτλαντ του Όρεγκον, όπου ζει με την οικογένειά του, για να μιλήσει στο συνέδριο «From Atoms to Algos», είναι ένα από τα πιο γνωστά ονόματα στον χώρο των επεξεργαστών. Με πολύχρονη θητεία στην Intel (όπου εργάζεται, επίσης, η σύζυγός του) και πλέον στην Nvidia, έχει

βαρύνοντα λόγο και ολιστικές απόψεις για τις τελευταίες ραγδαίες εξελίξεις σε πολλά «μέτωπα», τις οποίες δέχθηκε να μοιραστεί μαζί μας.

netweek: Ο τίτλος σας λέει Chief Architect for Nvidia’s custom core –

ποιος ο ρόλος σας στην εταιρεία; Πολυχρόνης

Ξεκαλάκης:

Η Nvidia φτιάχνει

διάφορα – περισσότερο γνωστή για τις κάρτες γραφικών

παλιότερα, πλέον και για το ΑΙ, γι’ αυτό ανεβαίνει τρελά

η μετοχή της στο Χρηματιστήριο. Όμως, εγώ και η ομάδα μου φτιάχνουμε core.

Στην ουσία, η Nvidia πουλάει πλατφόρμες, όχι μόνο

κάρτες γραφικών, τα χρήματα είναι περισσότερα αν που-

λήσεις ολόκληρο το πακέτο.

Το μόνο που της έλειπε, ήταν το core, οπότε στόχος μας είναι να φτιάξουμε το καλύτερο δυνατό, ώστε να μη χρειάζεται να αγοράζουμε απέξω, να είναι όλα δικά μας. Εγώ κατευθύνω το architecture team, το οποίο λέει πώς θα σχεδιάσουμε τον επεξεργαστή, πώς θα κατασκευαστεί, ποια θα είναι η αρχιτεκτονική του, το design, η αξιολόγηση και, φυσικά πως θα φτάσει να είναι γρήγορος, ώστε να τρέξει τις εφαρμογές σου ικανοποιητικά. Πρέπει, επίσης, να είναι οικονομικός από πλευράς κα-

τανάλωσης ενέργειας, και μικρός, γιατί όταν στέλνεις να το φτιάξουν, πληρώνεις με βάση τα cores - το wafer έχει συγκεκριμένο κόστος, οπότε όσο μικρότερο το core, τόσα περισσότερα θα χωρέσουν επάνω του. Στο project που διαφημίζει τώρα η Nvidia, το Grace (ΣΣ. προς τιμήν της ναυάρχου Grace Hopper, βεβαίως, Αμερικανίδας πρωτοπόρου της Πληροφορικής) βάλαμε 72 cores. Το επόμενο, στο οποίο τώρα εργάζομαι, θα έχει ακόμα περισσότερα και γρηγορότερα… Πάντα σχεδιάζουμε ό,τι θα βγει στην αγορά τα επόμενα 3-4 χρόνια. Τα chip που βγαίνουν τώρα, σχεδιάστηκαν παλιότερα, πέρασαν τον κύκλο της ωρίμανσης τους, που περιλαμβάνει πολλά στάδια και δοκιμές - το πρώτο πάντα έχει προβλήματα, δεν παίζει καλά. Προσπαθούμε να βρούμε τι έχει, να τα λύσουμε, υπάρχει κάποια διαδικασία μέχρι να το δώσεις σε πελάτες και να πεις ότι θα παίζει σίγουρα. Οπότε, τώρα σχεδιάζουμε το μεθεπόμενο - το επόμενο το έχουμε σχεδόν τελειώσει.

Ο τίτλος της οµιλίας σας στο πρόσφατο

«Form Atoms to Algos», ήταν ‘Moore’s law is dead’ - Όντως ο ίδιος πέθανε πρόσφατα, ο νόµος του ζει; Ζει διαφορετικά, δηλαδή συνεχίζουμε να έχουμε μικρότερα transistor, απλά δεν κάνουν το ίδιο scaling… Παλιότερα, είχες περισσότερα και απαιτούσαν λιγότερη ενέργεια, άρα μπορούσες να φτιάξεις πολύ μεγαλύτερα συστήματα. Το πρόβλημα πλέον είναι ότι έχεις πάρα πολλά transistor, τα οποία δεν είναι πολύ ταχύτερα, τα καλώδια δεν κάνουν scale, ούτε η ισχύς, επομένως έχεις να λύσεις ένα δυσκολότερο πρόβλημα, με περισσότερους περιορισμούς… Για εμάς, τους αρχιτέκτονες, αυτό είναι

∆εν θα περάσουμε

σε μια ‘Terminator’

φάση με το ΑΙ

καλό γιατί πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα σε

σχέση με παλιά. Τώρα φαίνεται ποιος πραγματικά ξέρει

και ποιος όχι, πρέπει να σκεφτείς διαφορετικά, κι αυτό

είναι καλό. Το δεύτερο είναι ότι, παλιά, αν ήσουν στην Intel, είχες πολύ μεγάλο πλεονέκτημα σε σχέση με τους υπόλοιπους, επειδή είχες δικά σου εργοστάσια κι ό,τι έφτιαχνες ήταν καλύτερο από εκείνα της TSMC Tώρα, που όλοι τη χρησιμοποιούν και είναι στο ίδιο ή καλύτερο επίπεδο από την Intel, το μεγάλο πλεονέκτημα έχει χαθεί, οπότε μετράει ποιος είναι καλός αρχιτέκτονας, καλύτερος designer.

Ένα τρις η Nvidia;

Πέντε εταιρείες όλες

κι όλες µ’ αυτή

την αποτίµηση;

Ναι είναι πέντε, αλλά η Nvidia έχει κά-

νει διάφορα πολύ καλά και πολύ σω-

στά. Έχει επενδύσει πολύ στο software

- το σημαντικότερο πλεονέκτημα που

έχει σε σχέση με τους άλλους, είναι

ότι όλο το S/W stack είναι γραμμένο

από εμάς για εμάς. Μια επένδυση την

οποία ακόμα κι αν οι ανταγωνιστές

την ξεκινούσαν τώρα, θα έπαιρνε μια

δεκαετία για να αποδώσει. Μεγάλο

πλεονέκτημα αυτό, εσύ έχεις ήδη πελάτες κι επειδή είσαι ο πρώτος στον χώρο, ουσιαστικά προσφέρεις ολιστι-

κές λύσεις. Για παράδειγμα, έχουμε

πελάτες όπως η Mercedes και η Toyota

Σε 10-15 χρόνια δεν θα οδηγούμε τα αυτοκίνητά μας, τα αεροπλάνα θα πετάνε μόνα τους. Όσες χειρωνακτικές εργασίες μπορούν να αυτοματοποιηθούν, θα αυτοματοποιηθούν. Αν μιλήσεις τώρα με ένα LLM, ίσως να μην καταλάβεις ότι δεν είναι άνθρωπος – θα δοθούν νέες δυνατότητες για πιο δημιουργικά πράγματα.

Αν δεν γνωρίζεις κώδικα κι έχεις μια καταπληκτική ιδέα, θα του πεις να γράψει τον κώδικα μόνο του. Ο κόσμος θα μπει πιο πολύ στο κλίμα της Αρχαίας Ελλάδας, όταν οι φιλόσοφοι σκεφτόντουσαν και έπαιρναν το χρόνο τους κι αυτό πιστεύω θα βοηθήσει πολύ.

Σε 10-15 χρόνια δεν θα οδηγούµε τα αυτοκίνητά µας, τα αεροπλάνα θα

πετάνε µόνα τους.

Αν µιλήσεις τώρα

µε ένα LLM ίσως να

µην καταλάβεις ότι δεν είναι άνθρωπος.

Η ανάπτυξη σε πάρα πολλούς τομείς

θα είναι εκθετική, δεν θα χρειαστεί

να περιοριζόμαστε στο τι μπορούμε

να κάνουμε σε μια μέρα, αλλά στο τι μπορούμε να σκεφτούμε κι αυτό είναι πολύ διαφορετικό.

Να εικάσω ότι δύσκολα

θα επιστρέψετε

στην Ελλάδα;

που δοκιμάζουν να φτιάξουν τα δικά τους αυτόνομα αυτοκίνητα. Σ’ αυτούς πουλάμε, εκτός από κάρτες γραφικών, τα CPUs με το ανάλογο S/W, κι όλα δουλεύουν καλά μαζί. Όλα τα προβλήματα που έχουν σχέση με Machine Learning κάνουν scale, οπότε το ChatGPT κι όλα τα LLMs θέλουν ένα τρισεκατομμύριο παραμέτρους για να δουλέψουν. Αυτό, για να το «εκπαιδεύσεις», χρειάζεσαι το H/W και πάρα πολλά πράγματα τα οποία δεν έχει κάποιος άλλος κι, όσο αυτά εξαπλώνονται, τόσο περισσότερη εκπαίδευση θέλουν. Αυτό που φτιάχνουμε εμείς είναι, μέχρι στιγμής, αποκλειστικό.

Προς τα πού πάµε; Η κατάσταση, δεν έχει φτάσει ακόμα στο peak, νομίζω έχει

μέλλον. Γίνονται πάρα πολλά: αυτοκίνητα που οδηγούν

μόνα τους, τα Large Language Models χρησιμοποιού-

νται όλο και περισσότερο, όλα όσα γίνονται σε Machine

Learning, το οποίο τώρα ξεκινάει, θα χρειαστούν την

εμπειρία, δεν υπάρχει άλλος δρόμος κι αυτός ο χώρος

έχει ραγδαία εξέλιξη.

Τα τελευταία 10 χρόνια, αυτά τα μοντέλα και οι παράμετροί τους έγιναν τουλάχιστον 5-10.000 φορές πιο γρήγορα και πιο μεγάλα, κάτι που δίνει άλλες δυνατότητες

στο τι μπορούν να κάνουν. Δεν νομίζω ότι υπάρχει ορατό τέλος - το θέμα είναι τι θέλουμε… Θα αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο κάνουμε πολλά, αλλά δεν νομίζω ότι θα περάσουμε σε μια ‘Terminator’ φάση… Θα αλλάξουν, πάντως, οι δουλειές.

Κάθε χρόνο θέλουμε να γυρίσουμε. Μας λείπουν η οικογένεια, οι φίλοι, η Ελλάδα... Όμως, από δουλειά, τι θα κάνουμε; Το πιο κοντινό είναι να έρθω και να ανοίξουμε ένα παράρτημα της Nvidia στην Ελλάδα! Πάντα υπάρχει αυτή η προοπτική, γιατί αν είναι να φύγω, θα έχουν πρόβλημα, οπότε… ελπίζω ότι αυτό θα σπρώξει λίγο την κατάσταση! Το μεγάλο πρόβλημα για να κάνεις κάτι εδώ, είναι ότι χρειάζεται κρίσιμη μάζα. Είναι πολύ δύσκολο να πεις, φεύγω πάω στην Ελλάδα και θέλω να ανοίξουμε ένα site εκεί για ένα άτομο! Η πιθανότητα είναι να σου πουν, πήγαινε και δούλευε ως digital nomad. Έχουμε γνωστούς στην Intel, που λένε έλα στην Ελλάδα, θα δουλεύεις από εκεί για το Ισραήλ - δεν θα χρειαστεί να κάνεις τη νύχτα-μέρα….

Είναι μια επιλογή την οποία σκεφτόμαστε, κυρίως γιατί θέλουμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν εδώ. Όμως, είναι δύσκολο, γιατί αυτό που αφήνεις πίσω, δεν είναι απλό, ούτε μικρό… Προσπαθήσαμε πάρα πολύ, είμασταν και λίγο τυχεροί. Χρειάζεται να προσπαθήσεις, να σου δοθούν ευκαιρίες, αλλά και να τις αδράξεις - τώρα τα πράγματα έχουν κάτσει πάρα πολύ καλά στην Nvidia. Αυτή τη στιγμή, το γκρουπ που συντονίζω έχει 1000 άτομα… πρακτικά κάνεις ό,τι θέλεις.

Έχεις πολύ κόσμο στη διάθεσή σου κι όλοι αυτοί δουλεύουν στο δικό σου project. Η εταιρεία έχει επενδύσει πάρα πολλά χρήματα σ’ αυτό που κάνεις, στο πώς θες να φτιάξεις το project, πώς θες να το βγάλεις σαν προϊόν. Φυσικά, όσο τα πράγματα πηγαίνουν καλά, τόσο περισσότερα ζητάνε –τώρα που ολοκληρώνεται το project στο οποίο δούλευα και πήγε καλά, είμαστε στη φάση του ‘ωραία, πάρε το επόμενο, πάρε κι αυτό, πάρε κι εκείνο’ που πρακτικά σημαίνει ότι έχεις περισσότερο κόσμο να κάνεις διαφορετικά πράγματα. Από ένα σημείο και μετά, όλα πηγαίνουν εκθετικά καλά… NW

The exit strategy game (Final Part)

Τελικά το cloud είναι ένα παιχνίδι για δυνατούς λύτες και καλούς παίχτες.

Αστοχίες και αβλεψίες έχουν κόστος, και συνήθως είναι ορατές και αισθητές στην

πάροδο του χρόνου και της προσαρμογής σε νέες καταστάσεις και απαιτήσεις. Το

σίγουρο είναι ότι όποια επιλογή θέλει εμπειρία, γνώση και μελέτη.

ΤΟΥ ΜΙΧAΛΗ ΜΩΡΑΪΤΗ, PARTNER, ACTUS VALIDA

Κ

λείνοντας αυτόν τον κύκλο άρθρων για

το How to Cloud and the Exit Strategy Game, το σημαντικότερο είναι να έχου-

με μια λίστα ερωτήσεων και σκέψεων

που θα καθοδηγήσει τους πιθανούς

οδοιπόρους του Cloud, να προβληματιστούν και να

αναζητήσουν τις σωστές λύσεις και που θα διασφαλί-

σει ότι δεν ξέχασαν να προβληματιστούν σε σημαντι-

κές και καίριες παραμέτρους.

Ποιες παράμετροι πρέπει να συζητηθούν και να στοιχει-

οθετήθουν για να φτιάξουμε μια Cloud στρατηγική; Οι

παράμετροι είναι Business, δηλαδή να κατανοηθούν οι

επιχειρηματικοί στόχοι της εταιρείας, είναι οι τεχνικές

ανάγκες και οι ελλείψεις των διαθέσι-

μων πόρων που σίγουροι είναι μειωμέ-

νοι σε όλους και όχι τόσο διαθέσιμοι

όσο θα θέλαμε.

Παραθέτω λοιπόν μια σειρά από πα-

ραμέτρους που πιστεύω ότι πρέπει

να ληφθούν και να αναλυθούν για να

κάνουμε ένα πιο ασφαλές επόμενο

βήμα. Σημειώνω επίσης ότι αυτές οι

παράμετροι, μπορεί να έχουν μεγά-

λη έκταση ανάλυσης και βάθους αλλά

κάθε φορά το μέγεθος του εγχειρήμα-

τος ορίζει τις διαστάσεις αυτές.

• Εταιρικοί στόχοι: Κατανόηση των εταιρικών επιχειρησιακών στόχων, και να καθοριστεί επακριβώς πώς η μετάβαση στο Cloud μπορεί να βοηθήσει την επίτευξη αυτών. Όταν γνωρίζεις την εταιρική στοχοθέτηση, είναι εύκολο να προσδιορίσεις το ποια και τι cloud services πρέπει να χρησιμοποιηθούν και να αξιοποιηθούν.

στο cloud σε μια ημέρα, αλλά αυτό έχει ένα ευρύτερο μακροπρόθεσμο βηματισμό που θέλει πολύ χρόνο και τεράστιο σχεδιασμό. Ένας καλός σχεδιασμός μετάβασης, θα βοηθήσει να αποφύγουμε προβλήματα συνύπαρξης συστημάτων με κοινή λειτουργία.

• Scalability & Flexibility : Να προσδιορίσουμε το πόσο θα μεγαλώσει ο οργανισμός μας ή επιχείρησή μας στην πορεία του χρόνου. Να κάνουμε πλάνα επέκτασης των υποδομών cloud, έτσι ώστε να υποστηρίξουμε σωστά

τις επερχόμενες ανάγκες όπως αυτές αναπτύσσονται.

Δηλαδή να είμαστε έτοιμοι και προνοητικοί για να κάνουμε άμεσα και σωστά προσαρμογή σε ότι απαιτείται, από όγκο αιτημάτων / χρηστών κλπ…..

Θα πρέπει να έχουµε στοιχειοθετήσει

ένα Ολικό Πλάνο Εξόδου και να έχουµε και µια συµφωνία αποχώρησης στο SLA µας µε τον πάροχο Cloud. Πρέπει να προσδιορίσουµε

ποιος κάνει τι και ποιος έχει την ευθύνη ενεργειών

και ποιος έχει την ιδιοκτησία των δεδοµένων

• Κόστος: Να ορίσουμε το τι προϋπολογισμούς έχουμε διαθέσιμους για Cloud υπηρεσίες. Στο κόστος θα πρέπει να συμπεριλάβουμε το Subscription, το κόστος μετάβασης και το κόστος συντήρησης. Η αξιολόγηση του κόστους και μια ανάλυση Cost- Benefit θα μας βοηθήσει να επιλέξουμε την καλύτερη πρόταση cloud που ταιριάζει στα δικά μας χαρακτηριστικά και ανάγκες. • Ασφάλεια: Να προσδιορίσουμε το επίπεδο ασφάλειας που θέλουμε τόσο για τα δεδομένα μας όσο και για τις εφαρμογές μας. Θα πρέπει να αξιολογήσουμε τα

διάφορα επίπεδα ασφαλείας που προτείνονται από τους παρόχους, τα Compliance standards καθώς και τις features επίσης παρέχουν.

• Χαρακτηριστικά φόρτου (workload characteristics): Να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά που πρέπει να εξυπηρετηθούν από τα συστήματα, περιλαμβάνοντας και την φύση των εφαρμογών, data types & data volume κλπ. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά θα μας καθοδηγήσουν στην βέλτιστη πρόταση και βέλτιστη επιλογή. • Υλοποίηση και Integration: Να προσδιορίσουμε το πώς θα εντάξουμε και πώς θα συνδέσουμε τα νέα cloud συστήματά μας, με τα υπάρχοντα συστήματα που ήδη λειτουργούν. Υπενθυμίζω ότι δεν πάμε τα πάντα επάνω

• Γεωγραφική τοποθεσία: Να είμαστε σίγουροι ότι είναι αποδεκτό να τρέχουν τα συστήματα μας στο cloud στις γεωγραφικές τοποθεσίες που τρέχουν, έτσι ώστε να πληρούν τα απαραίτητα compliance standards και τα κανονιστικά πλαίσια.

• Απόδοση και διαθεσιµότητα: Να ξέρουμε και να μπορούμε να στοιχειοθετήσουμε τις ανάγκες απόδοσης και ελαστικότητας των συστημάτων, ώστε να υπάρχει πλήρης αξιοποίηση, καθώς επίσης να ξέρουμε τι διαθεσιμότητα αναζητούμε και θέλουμε, επιλέγοντας το σωστό SLA.

Τhe Exit Plan check list H λίστα δεν πρέπει να μείνει στο προς πρέπει να επιλέξουμε για να προχωρήσουμε στο cloud, αλλά κυρίως, αυτό που έχουμε εκτενέστατα συζητήσει και αναλύσει σε αυτή την σειρά άρθρων, το τι θα πρέπει να εξετάσουμε για να φύγουμε από το Cloud και να σταματήσουμε τις υπηρεσίες που λαμβάναμε.

• Backup plan και Exit Agreement: Θα πρέπει να έχουμε πλήρως στοιχειοθετήσει ένα Ολικό Πλάνο Εξόδου και να έχουμε και μια συμφωνία αποχώρησης στο SLA μας με τον πάροχο. Τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Πρέπει να προσδιορίσουμε ποιος κάνει τί και ποιος έχει την ευθύνη ενεργειών, το ποιος έχει την ιδιοκτησία των δεδομένων, και το τι κόστη θα υπάρξουν σε μια διαδικασία αποχώρησης • Στρατηγική µεταφοράς δεδοµένων: Να έχουμε μια σαφή στρατηγική μεταφοράς δεδομένων. Να έχουμε προσδιορίσει το ποια δεδομένα είναι ιδιοκτησία μας και ποια δεδομένα είναι ιδιοκτησίας του Cloud παρόχου. Σχεδιάστε εκ των προτέρων την μεταφορά των δεδομένων

σε ένα άλλο τρίτο πάροχο ή σε μια άλλη εναλλακτική

υποδομή. Επίσης πρέπει να είμαστε σίγουροι, ότι πάροχος μπορείς να μας παρέχει υπηρεσίες μεταφοράς

δεδομένων σε προσδιορισμένο χρονικό παράθυρο και να ξέρουμε το κόστος αυτής της ενέργειας. • Εγγυητικές επιστολές: Αξιολογήστε το αν ο Cloud πάροχος, θα απαιτήσει χρηματικές εγγυήσεις για την ασφάλεια του. Πολλές εγγυήσεις μπορεί να δια κρατηθούν μέχρι την πλήρη ολοκλήρωση του συμβολαίου και την

αποδέσμευση των υποχρεώσεων. Εάν οι εγγυήσεις αυτές είναι μέρος του SLA, να μην ξεχάσετε να τις πάρετε πίσω!

• Εγκλωβισµός στον πάροχο: Αξιολογείστε εάν υπάρχει εγκλωβισμός σε ένα πάροχο, χωρίς δυνατότητα αυτόματης μεταφοράς δεδομένων, διαδικασιών και παραμετροποιήσεων, από πάροχο σε έναν άλλο. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, τότε θα πρέπει να αξιολογήσετε σενάρια

ταυτόχρονα πολλαπλών παρόχων.

• Νοµοθετικά πλαίσια λειτουργίας και Compliance: Να είστε βέβαιοι ότι όλες οι εφαρμογές σας θα συνεχίσουν

να πληρούν τα νομοθετικά πλαίσια και δεσμεύσεις compliance, όπως data privacy, data sovereignty και data protection αφού υπάρχει περίπτωση διαφορετικές νομοθεσίες να ισχύουν σε διαφορετικά κράτη και τοποθεσίες.

• Ανθρώπινο δυναµικό και ∆ιαδικασίες: Ετοιμάστε και εκπαιδεύστε προσωπικό που θα απαιτηθεί για κάθε ενέργεια στο cloud. Ετοιμάστε εκ των προτέρων όλες τις διαδικασίες που θα απαιτηθούν για κάθε ενέργεια που θα απαιτηθεί.

• Προσοµοιώσεις εξόδου: Σχεδιάστε προσομοιωτικές

ασκήσεις και εκτελέστε τις. Πρέπει να είστε απόλυτα σίγουροι ότι όλα τα πλάνα σας για έξοδο, θα τρέξουν όπως έχουν σχεδιαστεί όταν αυτό απαιτηθεί χωρίς εκπτώσεις

και δικαιολογίες. Πρέπει να μπορείτε αυτά τα σενάρια να τα υλοποιήσετε ανά πάσα στιγμή, χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία. Να είναι μέρος της κοινής λογικής σας

The Multi Cloud list

Τέλος για να μην αδικήσουμε και την επιλογή του Multi

Cloud καλό είναι να έχουμε τις ακόλουθες ερωτήσεις και τις αντίστοιχες απαντήσεις, έτσι όχι μόνο η επιλογή να είναι σωστή, αλλά και για να μην ταλαιπωρηθούμε σε μια αποχώρηση….

Η επιλογή ενός multi cloud σεναρίου, μπορεί να έχει πολλά καλά, ΄σίγουρα όμως θα ανεβάσει κατά πολύ το συνολικό κόστος της όποιας λύσης. Επίσης, το ότι έχω multi cloud επιθυμία και επιλογή, δεν σημαίνει ότι όλα παίζουν χωρίς προβλήματα. Διασφαλίστε λοιπόν….

• Την συμβατότητα, των εφαρμογών μεταξύ των παρόχων και της λειτουργίας αυτών • Την διακίνηση των δεδομένων και τι κανόνες θα ισχύουν. Δηλαδή ποια θα είναι η όδευση τους, η ασφάλειά τους, και το πως θα το παρακολουθούμε όλο αυτό το σενάριο • Governance. Δηλαδή το πως ορίσουμε τους ρόλους και τις αρμοδιότητες ανάμεσα στις διαφορετικές πλατφόρμες • Διαχείριση κόστους. Ότι κόστος θα προκύψει από κάθε cloud πάροχο, για κάθε παρεχόμενη υπηρεσία

η redundancy.

• H διαχείριση διαφορετικών πλατφορμών έχει αρκετά μεγάλη και υψηλή πολυπλοκότητα. Υποχρεωτικά πρέπει να έχουμε διαθέσιμα ότι resources απαιτούνται και φυσικά σε ότι expertise πρέπει να το έχουμε.

Συνεπώς όταν έρθει η ανάγκη εφαρμογής ενός Exit Strategy, καλό θα είναι να έχουμε τις απαραίτητες απαντήσεις στα παρακάτω θέματα

• Να έχετε επικαιροποιημένες συμφωνίες και συμβόλαια • Διασφαλίστε ότι τα δεδομένα θα μετακινηθούν ασφαλές σε άλλες πλατφόρμες ή on prem

• Να έχετε αποφασίσει την διαχείριση των δικαιωμάτων των χρηστών πως θα ισχύσουν σε διαφορετικές πλατφόρμες

• Να έχετε έτοιμα τα σχέδια ενημέρωσης των χρηστών

• Να έχετε πάντα επικαιροποιημένα όλα τα configurations

και κυρίως να είναι προσβάσιμα ανά πάσα στιγμή.

Να είστε σίγουροι ότι μεταξύ των παρόχων δεν υπάρχει χαμηλότερη απόδοση των συστημάτων στην κοινή λειτουργία και επικοινωνία αυτών.

Νομίζω λοιπόν ότι πλέον έχουμε στα χέρια μας μια λίστα με ότι πρέπει να έχουμε μελετήσει και να έχουμε κατασταλάξει… Αναλόγως του εγχειρήματος, η λίστα αυτή μπορεί να μεγαλώσει κατά πολύ, σίγουρα όμως δεν ισχύει το αντίθετο. Μάλλον είναι η μικρότερη δυνατή λίστα που πρέπει να έχουμε εξετάσει και να έχουμε καταλήξει. Happy Cloud λοιπόν. Θέλει προσοχή και σύνεση το Cloud. Τέλος το Cloud ήρθε για να μείνει. Απλά θέλει μελέτη και κατανόηση από όλους. NW

Το μηνιαίο περιοδικό της BOUSSIAS

είναι ένα πολύτιμο στρατηγικό εργαλείο

για τους επαγγελματίες του κλάδου του Corporate Finance και του Accounting.

Αναλύσεις των πλέον επιδραστικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις,

θεσμικές εξελίξεις και παρουσιάσεις καινοτόμων projects δίνουν ένα μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους key stakeholders της αγοράς.

ΞΕΦΥΛΛΙΣΤΕ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ

Γίνετε συνδρομητής: https://financepro.gr/subscribe/ Υπεύθυνη συνδρομών: Βίκυ Θεοδωρίδου, E: vtheodoridou@boussias.com, Τ: 210 6617777 (Εσωτ. 101)

Εγγραφείτε δοκιμαστικά για 2 μήνες:

www.financepro.gr/trial

ΑΝΑΚΑΛΥ ΨΤΕ ΤΟΝ Κ Ο ΣΜΟ ΤΟΥ

AI Watch

Η πρόοδος στο χώρο των εφαρµογών της τεχνητής νοηµοσύνης

µοιάζει να τρέχει περισσότερο από ποτέ γι’ αυτό και στο netweek αποφασίσαµε να αφιερώσουµε µια στήλη στις εξελίξεις στο ΑΙ που µας έκαναν εντύπωση και συµβαίνουν ανάµεσα στα τεύχη του.

Κερδισµένη η Nvidia από τον «Πυρετό του ΑΙ»

Η

συνολική αξία των μετοχών της Νvidia ανέβηκε

κατά 185 δισεκατομμύρια δολάρια σε λίγες μόλις συ-

νεδρίες του χρηματιστηρίου τον περασμένο μήνα και η

πρόβλεψη για το τρίμηνο δείχνει αύξηση στην αξία της

μέχρι και 25%! Το θαύμα οφείλεται στο ότι η Nvidia προέβλεψε ότι η υποδοχή generative ΑΙ εφαρμογών όπως το ChatGPT αφενός θα είναι θετική όσο και μαζική από το ευρύ κοινό και αφετέρου θα αυξήσει εκθετικά τη ζήτηση για μικροεπεξεργαστές, οι οποίοι θα γεμίσουν τεράστια data centers που θα κληθούν να καλύψουν τις ανάγκες σε υπολογιστική δύναμη που οι ΑΙ εφαρμογές θα απαιτούν μετά τη διάδοσης τους. Και έκανε τις ανάλογες κινήσεις.

Το παράδοξο είναι ότι η εταιρεία -η οποία έσπευσε να

αυξήσει την παραγωγή μικροεπεξεργαστών της «μαντεύ-

οντας» ότι πολύ σύντομα όλες οι καθημερινές διεργασίες

θα ενσωματώνουν ΑΙ βοηθούς εκτοξεύοντας τη ζήτηση-

βγαίνει με αυτή την πρόβλεψη της στην ουσία με μία κίνηση ματ από το αδιέξοδο που είχε μπει το προηγούμενο διάστημα, όταν έβλεπε την ζήτηση για τους επεξεργαστές και τις κάρτες γραφικών της να πέφτει και ταυτόχρονα απέτυχε να εξαγοράσει την βρετανική εταιρεία σχεδίασης μικροεπεξεργαστών Arm από την Softbank.

Ίσως όχι τυχαία, αρκετά πριν την ξαφνική άνοδο της με-

τοχής της και ενώ αναλυτές της Wall Street προέβλεπαν 10% πάνω από το αναμενόμενο στην πορεία των κερδών της, ο συνιδρυτής και CEO της Nvidia, Jensen Huang, εξέφραζε ανησυχίες για την επιβολή κυρώσεων και περιορισμών στον πόλεμο των επεξεργαστών ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα και τα προβλήματα που θα προκαλούσε στην αγορά.

Τώρα, μετά από την άνοδο ρεκόρ της μετοχής, η Nvidia αναμένει ράλυ της μετχής της για την επόμενη χρονιά μέχρι και 50%, με τους αναλυτές της επενδυτικής Jefferies να αναμένουν να ξεπεράσει σε πωλήσεις data centers αυτές των AMD και Intel μαζί.

Η επίδραση της ΑΙ «τρέλας» στην αγορά επεξεργαστών έχει καταφέρει πάντως να διχάσει τους οικονομικούς αναλυτές, ανάμεσα σε αυτούς που μιλούν για μια «φούσκα των microchips» και αυτούς που βλέπουν ένα τεράστιο boom στο χώρο των κατασκευαστών τους καθώς η διάδοση του ΑΙ και των απαιτήσεων του σε υπολογιστική δύναμη, θα κλιμακώνει την ζήτηση τους εκθετικά στα επόμενα χρόνια, ενώ η προσφορά θα πλήττεται από όλο και αυστηρότερο γεωπολιτικό και ανησυχητικά ψυχροπολεμικό regulation που οι αντιμαχόμενες πλευρές θα επιβάλουν.

Η Adobe και το Photoshop του Τρόμου

Η Adobe, η εταιρεία που ταύτισε το όνοµα της µε

την επεξεργασία εικόνας προσπαθεί να διαφυλάξει την

δική της από την επίδραση των φόβων για την χρήση

του ΑΙ. Και αυτό γιατί η ανακοίνωση της ότι θα ενσωµατώσει στο photoshop το generative ΑΙ εργαλείο Adobe Firefly δεν έκανε τους πάντες ευτυχισµένους. Καθώς

άλλοι θεωρούν ότι θα στείλει εκατοµµύρια γραφίστες

και creative designers στην ανεργία και άλλοι πως θα

οδηγήσει σε µια πληµµυρίδα από deep-fake εικόνες και video που θα διαστρεβλώσουν την σχέση των οθονών µας µε την πραγµατικότητα όσο ποτέ άλλοτε, αφού θα επιτρέπουν σε κάθε χρήστη να δηµιουργεί απίστευτα ρεαλιστικές αλλά εντελώς ψεύτικες εικόνες πρακτικά αυτόµατα, η εταιρεία µε δηλώσεις της επιθυµεί να ηρεµήσει τα πνεύµατα. Το Adobe Firefly -που έχει ήδη

κυκλοφορήσει σε έκδοση beta και αναµένεται σε επίσηµη πρώτη κυκλοφορία µέσα στο 2023- επιτρέπει στους χρήστες να «διατάζουν» την εφαρµογή να κάνει κάποιες µέχρι τώρα όχι και τόσο εύκολες «δουλειές» µε την χρήση ενός απλού command prompt text, πληκτρολογώντας δηλαδή τι θέλουν να γίνει -για παράδειγµα, «βάλε έναν ιπτάµενο δίσκο να διακτινίζει βουλευτές από την Ελληνική Βουλή και πρόσθεσε εκρήξεις»- και βλέποντας το και διορθώνοντας το µε επιπλέον εντολές µέχρι να πετύχουν το επιθυµητό αποτέλεσµα, µε απόλυτο ρεαλισµό και ευκολία. Η κριτική έχει όλων των ειδών τις ενστάσεις: από το τέλος της τέχνης µε άπειρα παραλλαγµένα αντίγραφα έργων, την ανεργία εκατοµµυρίων χειριστών εικόνας, µέχρι την δηµιουργία deep fake που θα καταστήσουν το φωτορεπορτάζ µια πολύ δύσκολη υπόθεση και θα επιτρέπει σε οποιουσδήποτε να διαχειρίζονται την κοινή γνώµη.

Η ίδια η Adobe εξηγεί ότι η εφαρµογή της generative ΑΙ εργαλειοθήκης θα δώσει την δυνατότητα στις µικρές επιχειρήσεις να ανταγωνίζονται τις µεγάλες, χωρίς τα ανάλογα budget για γραφικά και δηµιουργικό διαφήµισης και θα απελευθερώσει τη δηµιουργικότητα χωρίς όρια. Και ενδεχοµένως µε την εκπαίδευση του ίδιου του ΑΙ στις υπάρχουσες εικόνες -η εκπαίδευση αυτή έχει ήδη γίνει η βάση πάνω στην οποία δουλεύει εν µέρη το ΑΙ, έχοντας διαβάσει πολλά εκατοµµύρια εικόνες- θα του επιτρέπει σύντοµα να αναγνωρίζει πότε ο χρήστης «κλέβει» ένα υπάρχον έργο τέχνης για παράδειγµα. Όπως µάλιστα δηλώνει το generative AI εργαλείο της έχει φτιαχτεί για το ρόλο του «συγκυβερνήτη» δίπλα στο χρήστη, όχι για να τον αντικαταστήσει.

Για το βραβείο

ειλικρίνειας

To γεγονός ότι είναι βαθύτατα

προβληματισμένος από την

δυνατότητα της χρήσης των εφαρμογών AI για να χειραγωγηθεί το

εκλογικό σώμα και να αλλοιωθεί

ελεγχόμενα το αποτέλεσμα των

εκλογών δήλωσε ο Sam Altman. Η

αλήθεια είναι ότι μετά την επίδειξη της δύναμης για παράδειγμα

των social media σε όλες τις τελευ-

ταίες αμερικανικές εκλογές, ένας

τέτοιος φόβος δεν μοιάζει εντελώς

εκτός τόπου και χρόνου. Αλλά να

το ομολογεί ο CEO της OpenAI, της

startup πίσω από την δημιουργία

του ChatGPΤ, σε ειδική ακρόαση

για τις εξελίξεις στον τομέα της τε-

χνητής νοημοσύνης από επιτροπή

της Αμερικανικής Γερουσίας… ε ναι

παρά είναι αλτρουιστικό.

πάει η Open AI;

Στη συγκεκριμένη επιτροπή που συστάθηκε με αίτημα και του Λευκού Οίκου για να εξεταστούν οι «επιπλοκές» από την «απελευθέρωση» των εφαρμογών generative AI στο κοινό, ένα πάνελ από κορυφαίους ειδικούς στην τεχνητή νοημοσύνη κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις μελών της Γερουσίας, για τους κινδύνους της κλιμάκωσης της χρήσης ΑΙ σε κάθε μορφή της καθημερινής ζωής και πολλοί από τους γερουσιαστές ανέπτυξαν νοητές παράλληλες ανάμεσα στην εξάπλωση των social media προσπαθώντας να βγάλουν συμπεράσματα από την αναλογία μεταξύ των δύο «φαινομένων.

Ο Sam Altman πάντως, όπως και πολλοί από τους ειδικούς που

κλήθηκαν, ζήτησαν να δημιουργηθεί ένα αυστηρό κανονιστικό

πλαίσιο από την κυβέρνηση που

θα εκδίδει άδειες και προδιαγραφές

δοκιμών για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που θα αναπτύσσονται στο μέλλον. Υπονοώντας προφανώς

ότι καλύτερα να προλάβουν αυτή τη φορά τις εξελίξεις παρά να προσπαθούν να τις ακολουθήσουν όπως έγινε με τα social media. Παρόλα αυτά οι «κακοπροαίρετοι» θα μπορούσαν

να καταλογίσουν δόλο πίσω από την ξαφνική ειλικρίνεια, αφού οι υπάρχοντες πρωτοπόροι της ανάπτυξης

ΑΙ εφαρμογών αν και έδρασαν μέχρι τώρα ανεξέλεγκτα, τώρα μοιάζουν

να θέλουν να θέσουν όρια σε όσους θα θελήσουν πολύ σύντομα να τους ανταγωνιστούν.

μέλλον του λιανεμπορίου

Από το φυσικό κατάστημα στο online και με την άνοδο της Τεχνητής Νοημοσύνης

και των ρομπότ, το τοπίο του λιανικού εμπορίου αλλάζει. Για κάθε λιανέμπορο

που θέλει να επιβιώσει και να επικρατήσει, το κλειδί είναι να καταφέρει να

συμβαδίσει με τις απαιτήσεις και τις προτιμήσεις των καταναλωτών.

ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΡΡE

Η

πλοήγησ η στο μεταβαλλόμενο τοπίο

του λιανεμπορίου και η κατανόηση των αναδυόμενων τάσεων είναι επιτακτική

ανάγκη ώστε οι εταιρείες λιανεμπορίου

να παραμείνουν ανταγωνιστικές και να διασφαλίσουν την ανάπτυξή τους. Ποιες είναι οι κυρίαρχες τάσεις και πώς θα εξελιχθούν οι καταναλωτικές προτιμήσεις και συμπεριφορές σε ό,τι αφορά τις αγορές και τις πληρωμές; Πώς αναμένουν οι καταναλωτές να επηρεαστεί η αγοραστική τους εμπειρία από τις τεχνολογικές εξελίξεις; Έρευνα που διενήργησε η εταιρεία πληρωμών Klarna, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 5.000 καταναλωτές από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Σουηδία, αναδεικνύει τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους οι καταναλωτές εκτιμούν ή επιθυμούν η τεχνολογία να επηρεάσει την αγοραστική τους εμπειρία. Πιο συγκεκριμένα:

• Η µεγαλύτερη εξατοµίκευση θα είναι η top απαίτηση

Το 65% των καταναλωτών επιθυμεί η αγοραστική εμπειρία

να γίνει πιο εξατομικευμένη στο μέλλον και το 36% είναι σίγουρο ότι οι αγορές θα πραγματοποιούνται in-store και online.

• Online δοκιµές ρούχων Μόνο οι μισοί καταναλωτές πιστεύουν ότι θα δοκιμάζουν ρούχα με τον ίδιο τρόπο όπως σήμερα (53%). Αντ’ αυτού, το 48% θέλει να χρησιμοποιήσει εικονικά δοκιμαστήρια, το 28% την Επαυξημένη Πραγματικότητα (AR) και το 23% θα βασιστεί στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) για να επιλέξει τα ρούχα ταιριάζουν καλύτερα στο σωματότυπο του και το προσωπικό του στυλ.

• Ροµποτικοί σύµβουλοι µόδας και εικονικοί προσωπικοί βοηθοί αγορών Περισσότεροι από τους μισούς καταναλωτές (59%) είναι ανοιχτοί στην παρουσία ρομπότ εντός των καταστημάτων, το οποίο θα τους προσεγγίσει για να πάρει τα μέτρα τους και να τους προτείνει στυλ & είδη που τους ταιριάζουν, με ένα 18% αυτών να δηλώνει ότι αυτό θα εξαρτάται από την εμφάνιση και τη συμπεριφορά του ρομπότ. Επιπλέον, το 34% επιθυμεί πρόσβαση σε εικονικούς «προσωπικούς αγοραστές» που μπορούν να παρέχουν συμβουλές με βάση το στυλ και το γούστο τους στη μόδα όταν ψωνίζουν online.

• Η Επαυξηµένη Πραγµατικότητα (AR) θα αναβαθµίσει

την αγοραστική εµπειρία στα καταστήµατα στο µέλλον

Generation Z & Millennials (18-42)

Generation X & Boomers (43-77)

Επιθυµούν πρόσβαση σε virtual personal shoppers 34% 17%

Θεωρούν ότι θα προτιµούν περισσότερο αγορές σε

virtual reality από ότι σε φυσικά καταστήµατα στον

πραγµατικό κόσµο

Πιστεύουν ότι η Augmented Reality/ VR θα

ενισχύσουν την εµπειρία µέσα στο κατάστηµα

Πιστεύουν ότι θα υπάρχουν µόνο ροµπότς και ΑΙ

εφαρµογές να εργάζονται στα καταστήµατα

Οι προσωπικοί βοηθοί shopping (ΑΙ/ ροµπότ) θα

κάνουν τα περισσότερα ψώνια για τους καταναλωτές

Επιθυµούν περισσότερο προσωποποιηµένες εµπειρίες

Θα ένιωθαν άνετα µε ένα ροµπότ να τους πλησιάσει

για να συγκεντρώσει πληροφορίες και µετρήσεις

µία περισσότερο προσωποποιηµένη αγοραστική

ότι η πλειοψηφία των µαγαζιών θα

Η συντριπτική πλειοψηφία (81%) αναμένει ότι η Επαυξημένη Πραγματικότητα (AR) θα αναβαθμίσει την αγοραστική τους εμπειρία εντός του καταστήματος και το

ένα τρίτο (37%) πιστεύει ότι η τεχνολογία αυτή τελικά θα κυριαρχήσει σε όλα τα καταστήματα.

• Η Εικονική Πραγµατικότητα (VR) δεν θα αντικαταστήσει την αγοραστική εµπειρία στα καταστήµατα Λιγότεροι από τους μισούς Gen Z’ers (43%) πιστεύουν ότι οι αγορές με τη χρήση τεχνολογιών Εικονικής Πραγματικότητας (VR) θα ξεπεράσουν την αγοραστική εμπειρία

στα καταστήματα μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες.

• Μέλλον χωρίς µετρητά

Οι καταναλωτές όλων των ηλικιών (57%) συμφωνούν με

την πρόβλεψη ότι τα περισσότερα φυσικά καταστήματα θα λειτουργούν χωρίς μετρητά σε 18 χρόνια, ενώ το 33% των Gen Z’ers πιστεύει ότι αυτή η αλλαγή θα συμβεί σε 5 χρόνια.

Παράλληλα με τις εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας, το μέλλον του πλανήτη και η ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας αποτελούν επίσης βασική προτεραιότητα για τους καταναλωτές. Οι νεότερες γενιές πιστεύουν ότι η

κυκλική οικονομία θα πρέπει να καταλάβει μεγαλύτερο μερίδιο στον κλάδο των αγορών και ότι η μόδα πρέπει να γίνει πιο βιώσιμη.

Για να πετύχουν σε αυτό το μεταβαλλόμενο περιβάλλον, οι έμποροι πρέπει να υιοθετήσουν την ψηφιοποίηση, να προσφέρουν εξατομικευμένη αγοραστική εμπειρία και να αξιοποιήσουν τις πληροφορίες που βασίζονται σε data. Οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν το ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά τα φυσικά καταστήματα θα διατηρήσουν τη δύναμή τους προσφέροντας ένα βιωματικό περιβάλλον με προηγμένες τεχνολογίες. Η βιωσιμότητα

και η κοινωνική υπευθυνότητα θα γίνουν αναπόσπαστο μέρος της δραστηριότητας των εμπόρων, καθώς οι καταναλωτές δίνουν προτεραιότητα σε ηθικές πρακτικές.

Η συνεργασία των εμπόρων με εταιρείες τεχνολογίας

θα είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία τους. Με

την προσαρμογή και υιοθέτηση αυτών των αλλαγών, οι έμποροι μπορούν να ανταπεξέλθουν με επιτυχία στη νέα

εποχή του εμπορίου NW

ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΤΟΥ ΑΙ

Οποιαδήποτε διερεύνηση του µέλλοντος δεν θα ήταν

η ίδια χωρίς να συµβουλευτούµε την τεχνολογία που

οι περισσότεροι αναµένουν ότι θα έχει την µεγαλύτερη

επίδραση στο άµεσο µέλλον σε ότι αφορά το shopping.

Την Τεχνητή Νοηµοσύνη. Ζητήθηκε από το ChatGTP, το chatbot ΑΙ που αναπτύχθηκε από το OpenAI να

συµµετέχει στην έρευνα -και εδώ είναι οι απαντήσεις του:

• Η πλειονότητα των καταστηµάτων θα λειτουργούν

χωρίς µετρητά σε 10 χρόνια

• Η επαυξηµένη πραγµατικότητα (ΑR) θα βελτιώσει την

εµπειρία του φυσικού shopping στο µέλλον

• Η Τεχνητή Νοηµοσύνη θα προτιµάται στον πραγµατικό

κόσµο στο φυσικό κατάστηµα το 2041

• Οι παραδόσεις των ηλεκτρονικών αγορών θα είναι

πλήρως αυτοµατοποιηµένες, µε τη χρήση drones και

ροµπότ, µέχρι το 2041

• Μόνο ροµπότ και ΑΙ θα εργάζονται στα φυσικά

καταστήµατα µέχρι το 2041.

ΙΕΕΕ ICASSP 2023

Το φετινό συνέδριο στη Ρόδο

έσπασε όλα τα ρεκόρ

Το σημαντικό ετήσιο συνέδριο της ΙΕΕΕ με αντικείμενο την επεξεργασία σημάτων

πραγματοποιήθηκε φέτος στη χώρα μας, στην πρωτεύουσα των ∆ωδεκανήσων,

τη Ρόδο, και αποδείχθηκε μακράν το μεγαλύτερο στην ιστορία του θεσμού, τόσο

σ’ ό,τι αφορά στην προσέλευση, όσο και στον αριθμό των papers που έγιναν δεκτά, ανεβάζοντας πολύ ψηλά τον πήχη για τις επόμενες διοργανώσεις.

ΑΠΟΣΤΟΛH – ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΣ

α μεγάλα επιστημονικά και τεχνολογικά συνέδρια αποτελούν την καλύτερη δυνατή αφορμή για τη συσπείρωση ενός κλάδου, τον επανακαθορισμό του στίγματός του ανάλογα με τις τρέχουσες εξελίξεις, τη διαμόρφωση των νέων τάσεων και την επιβεβαίωση των προοπτικών του για το μέλλον, όσο αυτό είναι προβλέψιμο. Το ετήσιο συνέδριο της IEEE με αντικείμενο την επεξεργασία σημάτων -International Conference on Acoustics, Speech & Signal Processing, ο πλήρης τίτλος του- που πραγματοποιήθηκε φέτος στη Ρόδο, πέτυχε όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα, στη μια εβδομάδα, από τις 4 ως τις 10 Ιουνίου, της διάρκειάς του. Η λέξη ‘μεγάλο’ είναι λίγη για να περιγράψει τη συγκέντρωση 3500 και πλέον ατόμων (άλλα 500 παρακολούθησαν online) από 70+ χώρες, τα οποία «κατέλαβαν»

εκτός από το Rodos Palace, που ήταν η επίσημη «έδρα», όλα τα γειτονικά ξενοδοχεία, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό από πλευράς δυναμικής, για το ίδιο το συνέδριο, τον κλάδο, αλλά και το νησί.

Αρχικά, αποδείχθηκε πέραν πάσης αμφιβολίας ο κεντρικός ρόλος τον οποίο παίζει η επεξεργασία σημάτων, με τις διάφορες μορφές της, σε άπειρες εφαρμογές της καθημερινότητάς μας, όπως έδειξε η πολυμορφία των θεμάτων τα οποία παρουσιάστηκαν στις ολομέλειες, στις τέσσερις ημέρες της «επίσημης» διάρκειας, στις αναρίθμητες ενότητες του τεχνολογικού προγράμματος και τα workshop επί παντός του επιστητού, αλλά και η πληθώρα των papers: φέτος υποβλήθηκαν 6127, από τα οποία έγιναν αποδεκτά τα 2765, 50% περισσότερα απ’ ό,τι στο περσινό συνέδριο της Σιγκαπούρης.

Στην εποχή του AI

Δεν είναι, επίσης, καθόλου τυχαίος ο τίτλος του φετινού συνεδρίου «Signal Processing in the AI era» - οι πρόσφατες εξελίξεις στον χώρο της Τεχνητής Νοημοσύνης κυριάρχησαν

σ’ όλες τις συνεδριάσεις, με το ζητούμενο να είναι πλέον η διαμόρφωση συνεργειών μεταξύ αυτής και της επεξεργασίας σημάτων. Πολλά τα βραβεία (δύσκολο το έργο της υπό τον ομότιμο καθηγητή του ΕΜΠ, Σέργιο Θεοδωρίδη, επιτροπής) για την «παλιά φρουρά», τα μεγάλα ονόματα του χώρου, που δίνουν σταδιακά τη θέση τους στις νεότερες γενιές (αξιοσημείωτη η παρουσία πολλών ελληνικών ονομάτων, τα

οποία όμως συχνότερα εκπροσωπούσαν ξένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, παρά δικά μας), αλλά και συνεχής η αναζήτηση νέων, καινοτόμων δράσεων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα το πρόγραμμα PROGRESS (για την προώθηση της διαφορετικότητας και την ενθάρρυνση γυναικών και εκπροσώπων μειονοτήτων να διεκδικήσουν ακαδημαϊκή καριέρα) και το Entrepreneurship Forum (πεδίο ανοικτού διαλόγου για καινοτόμες εφαρμογές, σε συνδυασμό με διαγωνισμό νεοφυών επιχειρήσεων, πάνω στο αντικείμενο του συνεδρίου) που πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία πριν από την επίσημη έναρξη.

Ο γράφων βρέθηκε στη Ρόδο τις τέσσερις πρώτες ημέρες του ICASSP, έζησε τον παλμό του, συμμετείχε στις κοινωνικές εκδηλώσεις (εκατοντάδες σύνεδροι απόλαυσαν τοπικές λιχουδιές, χορούς και τραγούδια σε μια βραδιά που οργάνωσε γι’ αυτούς η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου), χάρηκε με όσα ενδιαφέροντα άκουσε κι έμαθε πολλά. Και, βεβαίως, μίλησε με τους δυο βασικούς συντελεστές της απόλυτα επιτυχημένης -κατά κοινή ομολογία- διοργάνωσης, τον επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής, καθηγητή του ΕΜΠ, Πέτρο Μαραγκό, και την πρόεδρο του Signal Processing Society, καθηγήτρια του πανεπιστημίου Rutgers, Αθηνά Πετροπούλου.

netweek: Αυτό που γίνεται τώρα εδώ, τι θα φέρει στην επιστηµονική κοινότητα; Πέτρος Μαραγκός: Οι περιοχές που εκπροσωπεί αυτό το συνέδριο είναι μοντέρνες και επεκτείνονται συνέχεια - ξεκινούν από την επεξεργασία σημάτων και φτάνουν ως την Επιστήμη των Δεδομένων, τη Μηχανική Μάθηση και την Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά και μια πλειάδα εφαρμογών σε βιοϊατρική, τηλεπικοινωνίες, πληροφορική, ρομποτική κλπ.

Ο καθ. Πέτρος Μαραγκός στο πόντιουµ, στην τελετή έναρξης του συνεδρίου

Η εποχή μας κατακλύζεται από ψηφιακά δεδομένα- οι επιστημονικές περιοχές του συνεδρίου αφορούν στην

επεξεργασία τους, την αυτόματη μάθηση της πληροφο-

ρίας που περιέχουν και σε πλήθος εφαρμογές. Ένα καλό

παράδειγμα, είναι τα αυτόνομα οχήματα, που διαθέτουν

οπτικούς αισθητήρες - τα δεδομένα που καταγράφουν οι

κάμερες είναι πολύ μεγάλου όγκου κι έχουν πολύ μεγάλη

ταχύτητα.

Θα πρέπει πρώτα να αποθορυβοποιούνται και στη συνέχεια να επεξεργάζονται, να ανιχνεύεται η κρίσιμη πληροφορία. Το σύστημα πρέπει να «χτίσει» μια τρισδιάστατη

εικόνα του γύρω κόσμου και μάλιστα σε πραγματικό χρόνο, με το μικρότερο δυνατό latency, ώστε να μπορέσει να βοηθήσει τον οδηγό. Τα αυτόνομα οχήματα έχουν πολλά

κανάλια πληροφορίας κι αυτό είναι μονάχα το πρώτο βήμα, στο επόμενο θα ‘μιλάνε’ μεταξύ τους. Επίσης, οι

αισθητήρες του αυτοκινήτου και η αυτόματη αναγνώριση

με συστήματα ΤΝ του τι υπάρχει εκτός, μπορεί να συνδυ-

αστεί με ό,τι υπάρχει εντός του αυτοκινήτου. Φανταστείτε

έναν οδηγό ο οποίος είναι κουρασμένος – το σύστημα

πρέπει να σημάνει συναγερμό, ώστε να ξυπνήσει και να

αποφύγει τυχόν ατύχημα.

Υποθέτω ότι ο χώρος της Υγείας είναι ακόµα

πιο κρίσιµος…

Η Βιοϊατρική είναι ένα άλλο τεράστιο πεδίο. Υπάρχει κλά-

δος της Ιατρικής που ασχολείται με την βιοϊατρική εικόνα,

ένας άλλος ασχολείται με την τεχνολογία ανθρώπου και ρομπότ. Για παράδειγμα, υπάρχουν ηλικιωμένοι, αλλά και

παιδιά με ειδικές ανάγκες. Ένα σύστημα ΤΝ πάνω σε κινούμενο ρομπότ μπορεί να κάνει τη διαφορά, να βοηθήσει τον ηλικιωμένο ή τον άνθρωπο που έχει πέσει θύμα ατυχήματος τόσο στην κίνησή του, όσο και να επικοινωνήσει με τους άλλους, ακόμα κι αν η φωνή του έχει κάποια παθολογία ή αν τα χέρια του τρέμουν. Στον τομέα αυτό εντάσσονται και εκπαιδευτικές εφαρμογές - για παράδειγμα, συστήματα ΤΝ μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας, τα οποία μπορούν να αλληλοεπιδράσουν με τους μαθητές, ώστε να επικοινωνούν με κάτι άλλο, εκτός από τον δάσκαλο ή

τον καθηγητή τους, να αυξηθεί το ενδιαφέρον, να υπάρχει ποικιλία θεμάτων. Υπάρχουν, επίσης, και εφαρμογές σε σχολεία για παιδιά με ειδικές ανάγκες, πχ που κινούνται στο φάσμα του αυτισμού, με πολύ θετικά αποτελέσματα

Η Ελλάδα που βρίσκεται σε όλα αυτά; Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα σε αυτές τις τεχνολογικές περιοχές και εκπροσωπείται εδώ με εντυπωσιακά μεγάλο ποσοστό πανεπιστημιακών και νέων ερευνητών, σε σχέση με το μέγεθος της χώρας, αν και οι περισσότεροι δραστηριοποιούνται εκτός. Χρειάζεται να γίνουν περισσότερα – πχ. να δημιουργηθούν «οάσεις» που θα προσελκύσουν νέους επιστήμονες να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Το ποσοστό των φοιτητών που θέλει να κάνει διπλωματική και την πρώτη του έρευνα στις περιοχές του συνεδρίου, στην Επιστήμη Δεδομένων και τη Μηχανική Μάθηση, αποτελεί σήμερα τεράστια πλειοψηφία στις σχολές. Τα παιδιά έχουν πολύ μεγάλη δίψα, θέλουν να προσφέρουν, να κάνουν έρευνα – πρέπει να τους κρατήσουμε, τουλάχιστον τους μισούς, τους χρειαζόμαστε. Όσοι είναι εδώ έχουν πραγματικά εντυπωσιαστεί με τη διοργάνωση, η οποία συνδυάζει επιστημονικές δημοσιεύσεις διεθνούς εμβέλειας, εξαιρετικούς ομιλητές, αλλά και τη φυσική ομορφιά της Ρόδου. Κι όλοι οι ξένοι μας συγχαίρουν, τι ωραίο μέρος, τι ωραίο συνέδριο, τι ωραία θέματα…

netweek: Πού βρισκόµαστε σήµερα από πλευράς προόδου στο Signal Processing; Αθηνά Πετροπούλου: Το Signal Processing βρίσκεται σήμερα παντού, πίσω απ’ όλες τις τεχνολογίες που ξέρουμε, από αυτόνομα αυτοκίνητα έως medical imaging. Όπου υπάρχει επεξεργασία δεδομένων απαιτούνται αλγόριθμοι κι εμείς είμαστε αυτοί που τους σχεδιάζουν –τα δεδομένα πρέπει να περάσουν από επεξεργασία, με έξυπνους αλγορίθμους σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Η καθ. Αθηνά Πετροπούλου παραδίδει το βραβείο στον εκπρόσωπο της Treble, νικήτριας στον διαγωνισµό νεοφυών

Εµείς σχεδιάζουµε τους αλγορίθµους

και χωρίς να απαιτούνται σημαντικοί υπολογιστικοί πόροι. Η μαγνητική τομογραφία, για παράδειγμα, θέλει πολύ χρόνο για να γίνει – με μια τεχνολογία που ανακάλυψε η δική μας κοινότητα, το compressed sensing, μειώσαμε πολύ τον χρόνο, διατηρώντας την αξιοπιστία. Προλαβαίνουμε

την κίνηση των εσωτερικών οργάνων και η εικόνα είναι ευκρινέστερη. Αυτό δεν μπορούσε να επιτευχθεί, πριν από αυτή την τεχνολογία.

Ποιο είναι το επόµενο µεγάλο βήµα, το επόµενο σύνορο;

Για να κάνουμε αυτόνομα αυτοκίνητα, πρέπει να μπορούμε να ανταλλάσσουμε πολύ γρήγορα πληροφορίες. Το αυτοκίνητο χρησιμοποιεί ραντάρ, lidar και αισθητήρες για να «δει» τον περίγυρό του και να προχωρήσει με βάση τα ευρήματα. Φανταστείτε αν ένα αυτοκίνητο μπορεί να στείλει δεδομένα στο επόμενο, αντί στο cloud, ώστε να «δει» κι αυτό όσα δεν μπορεί, κανονικά, αυξάνοντας σημαντικά τον χώρο εποπτείας του. Ακόμα δεν έχουμε την κατάλληλη τεχνολογία, καθώς τα δεδομένα είναι πολλά. Το 6G ίσως δώσει λύση, καθώς χρησιμοποιεί άλλες τεχνικές με υψηλότερες συχνότητες και προσφέρει πολύ μικρότερο latency, όμως ψάχνουμε κι αλλού, όπως στα intelligent reflective surfaces (ΣΣ. ανακλαστικά υλικά), που θα μπορούσαν να βρίσκονται στο πλάι του δρόμου και να «περνούν» τα δεδομένα στα επόμενα οχήματα.

Πείτε µας για το SPS…

Το Signal Processing Society, που φέτος γιορτάζουμε τα 75 χρόνια από την ίδρυσή του, είναι ένας πολύ σημαντικός οργανισμός για τον χώρο, περιλαμβάνοντας όλα τα «ιερά τέρατα» - τιμήσαμε φέτος, τους περισσότερους για την προσφορά τους, με senior awards. Υπάρχουν, όμως, και πάρα πολλοί νέοι που τώρα μπαίνουν. Εγώ είμαι από πέρυσι πρόεδρός του, με διετή θητεία. Το SPS δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην έρευνα, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, όμως κάποιες καινοτόμες ιδέες μπορούν να υλοποιηθούν και βραχυπρόθεσμα, φέρνοντας σημαντικά οφέλη στην κοινωνία. Προχωράμε και κάποια καινούρια πράγματα - πέρυσι πρότεινα και ξεκινήσαμε το PROGRESS και το Entrepreneurship Forum, που πραγματοποιούνται για δεύτερη χρονιά φέτος και εξελίσσονται σε πολύ ενδιαφέρουσες διοργανώσεις, ο κόσμος είναι ενθουσιασμένος.

Κυριαρχούν οι Ασιάτες, σωστά; Ισχύει! οι Ασιάτες είναι περισσότεροι, με τους Κινέζους να υπερτερούν λόγω πληθυσμού, αλλά και κυβερνητικών πολιτικών. Να επισημάνω, πάντως, ότι φέτος είναι απίστευτος

ο αριθμός των συνέδρων, διπλάσιος από την προηγούμενη

φορά… Ίσως επειδή είναι το πρώτο δια ζώσης συνέδριο, μετά την πανδημία, ίσως έχει να κάνει με τη Ρόδο και την Ελλάδα, αλλά και με την καλή δουλειά της οργανωτικής επιτροπής υπό τον κ. Μαραγκό… Το ‘18 είχαμε κάνει ένα επίσης μεγάλο συνέδριο του χώρου μας στην Καλαμάτα, με δική μου πρωτοβουλία, όπου είχε κατέβει πολύ καλός κόσμος- πιο περιορισμένο, βέβαια, είχαμε 300 άτομα. Πολλούς που βλέπω εδώ, ακόμα το μνημονεύουν… NW

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΕΝΟΣ

Σε τόσο µεγάλα και σηµαντικά

συνέδρια, οι ηγετικές

µορφές του κλάδου είναι

εκείνες που αναλαµβάνουν

να «δώσουν γραµµή», να

περιγράψουν τις προκλήσεις

στις οποίες καλούµαστε να

απαντήσουµε, διατυπώνοντας

τη δική τους άποψη για την

ενδεδειγµένη πρακτική λύση. Στο ICASSP της Ρόδου, αυτόν το ρόλο έπαιξε η Andrea Goldsmith, Dean of Engineering & Applied Science και καθηγήτρια στην

έδρα Arthur LeGrand Doty του τµήµατος Ηλεκτρολόγων

Μηχανολόγων του Princeton. Που, ούτε λίγο-ούτε

πολύ, ζήτησε «να συνδέσουµε τους ασύνδετους»,

δηλαδή να δώσουµε πρόσβαση στο ∆ιαδίκτυο στο 1

δισεκατοµµύριο και πλέον κατοίκους αυτού του πλανήτη

που σήµερα δεν την έχουν, µε αποτέλεσµα να στερούνται των κάθε λογής υπηρεσιών οι οποίες προσφέρονται

σ’ εµάς, τους υπόλοιπους. Κατά την ∆ρα Goldsmith, ο «εκδηµοκρατισµός» του ∆ικτύου περνάει µέσα από το 6G - “this would be the killer app for 6G,” υπογράµµισε από

σκηνής και το επανέλαβε µιλώντας στο netweek, µετά το

τέλος της κύριας οµιλίας της, την Τρίτη, 6 Ιουνίου, που

είχε τίτλο «Disrupting Next G». Τόνισε πως το επόµενο

κύµα της ασύρµατης τεχνολογίας έχει ήδη αρχίσει να

µας επηρεάζει και νέες εφαρµογές που θα αλλάξουν τη

ζωή των ανθρώπων κάνουν διαρκώς την εµφάνισή τους.

Κατά την Αµερικανίδα καθηγήτρια, που θεωρείται από τις

εµβληµατικές προσωπικότητες του χώρου, τα µελλοντικά

ασύρµατα δίκτυα πρέπει να υποστηρίζουν υψηλές

ταχύτητες µε τη µικρότερη δυνατή καθυστέρηση, αλλά

και ελάχιστη ενεργειακή κατανάλωση, προσφέροντας

επίσης ανθεκτικότητα και ισχυρή προστασία σε θέµατα

ασφάλειας και ιδιωτικότητας. Αυτά, προφανώς δεν

είναι εύκολα, όµως, η ∆ρ. Goldsmith µας εξέφρασε την

αισιοδοξία της πως τα επόµενα χρόνια θα διαµορφωθεί

νέα σχέση µεταξύ ανθρώπων και συσκευών, που θα

βασίζεται σε κατανεµηµένα συστήµατα, µε την ανάπτυξη

κλίµατος εµπιστοσύνης, για το οποίο δεν αµφιβάλει ότι

-παρά τις προκλήσεις- θα υπάρξει τελικά οµοφωνία (consensus).

SPOTLIGHTS

Diversity

της Αγγελικής Κορρέ

Λίγο καιρό µετά την περιβόητη επίθεση της SolarWinds, η ρωσική οµάδα χάκερ REvil ανέλαβε

την ευθύνη για την κυβερνοεπίθεση στην JBS, µία από τις µεγαλύτερες εταιρείες επεξεργασίας

κρέατος στον κόσµο. Ήταν, επίσης, περίπου την ίδια εποχή που συνέβη η κυβερνοεπίθεση

στην Colonial Pipeline. Κατά τη διάρκεια του περασµένου έτους, περισσότερες από 40

βιοµηχανίες τροφίµων µπήκαν στο στόχαστρο κυβερνοεγκληµατιών. Τέτοιες επιθέσεις σε

βιοµηχανίες σπάνια συνέβαιναν πριν από µια δεκαετία, αλλά σήµερα γίνονται απόπειρες

καθηµερινά. Η αυξανόµενη εξάρτηση από την ψηφιακή τεχνολογία και το διαδίκτυο

έχει καταστήσει τις βιοµηχανίες µεταξύ των πιο βιώσιµων στόχων για τους δράστες του

ηλεκτρονικού εγκλήµατος. Η κατάσταση αυτή απαιτεί µεγαλύτερη κατανόηση της ασφάλειας

στον κυβερνοχώρο από τις βιοµηχανίες, αλλά και άλλες επιχειρήσεις που ασχολούνται

µε την παραγωγή αγαθών. Η επίθεση, άλλωστε, στη Norsk Hydro δείχνει την κλίµακα της αναστάτωσης που µπορεί να προκληθεί από µία επίθεση και τον αντίκτυπο στην τελική

γραµµή µιας επιχείρησης. Και η αιτία αυτής της παγκόσµιας διαταραχής και της σηµαντικής οικονοµικής απώλειας; Ένας υπάλληλος που άνοιξε ένα «µολυσµένο» email από έναν πελάτη.

Brand New Fear: Brain Hacking

του Βαγγέλη Βαγγελάτου

∆εν πρόλαβε καλά καλά να στεγνώσει το µελάνι στην άδεια που πήρε ο Elon Musk

και η Neuralink να «µπριζώσουν» τον ανθρώπινο εγκέφαλο και το νευρικό σύστηµα µε υπολογιστές και microchips και τα καµπανάκια άρχισαν να χτυπούν στην από εδώ πλευρά

του Ατλαντικού. Με την νευροτεχνολογία να υπόσχεται πολύ πιο «εξωτικά» όσο και αχαλίνωτα άλµατα προς το µέλλον από την κυρίαρχη στα tech πρωτοσέλιδα ΑΙ, κάποιοι στην βρετανική κυβέρνηση βλέπουν πολύ πιο µακριά. Έτσι οι παρατηρητές ασφαλείας δεδοµένων άρχισαν να ανησυχούν καθώς η δύναµη των «neurodata», όπως ήδη αποκαλούν τα προιόντα των neurotech εφαρµογών στο Information Commissioner’s Office στην Μεγάλη Βρετανία, µπορεί να χρησιµοποιηθεί καταχρηστικά. Προς το παρόν η χρήση hardware συνδεδεµένου µε το νευρικό σύστηµα γίνεται περιορισµένα και υπό όρους κυρίως στην ιατρική, αλλά αναρωτιούνται τι θα γίνει µε το κανονιστικό πλαίσιο όταν η τεχνολογία που ήδη αναπτύσσεται αρχίσει να προσφέρει την δυνατότητα παρακολούθησης της ίδιας της σκέψης. Για όσους το θεωρούν υπερβολή, τον περασµένο µήνα είδαµε τον παράλυτο επί 12 χρόνια ποδηλάτη να ξαναπερπατά χάρη στην πειραµατική εφαρµογή ηλεκτρονικών

εµφυτευµάτων στον εγκέφαλο του. Η υποθετική αξία του «interface εγκεφάλου» της Neuralink ανέβηκε στα 5 δις δολάρια µετά την άδεια εφαρµογής κάτι ανάλογου σε

εγκέφαλο ανθρώπων. «Όλες οι ενδείξεις που παρακολουθούµε δείχνουν ότι έχουµε ραγδαία ανάπτυξη στον τοµέα», δήλωσε ο υπεύθυνος της ICO, οποίος υπολογίζει ότι ως το 2025 θα

έχουν ένα πρώτο κανονιστικό πλαίσιο έτοιµο προς ψήφιση.

Στο µεταξύ ο όρος neuromarketing αρχίζει να ακούγεται…

του Γιάννη Ριζόπουλου

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές «εφαρµογές» της ψηφιακής εποχής µας, είναι σίγουρα αυτή του «ψηφιακού νοµάδα», που χάρη στις δυνατότητες τις οποίες προσφέρει

πλέον η τεχνολογία (βοηθούσης και της αλλαγής κουλτούρας στα εργασιακά, από την πανδηµία και µετά), µπορεί να συνδυάζει διακοπές και εργασία, περνώντας 10 ηµέρες

εδώ και 20 εκεί, χωρίς να σταµατήσει τη δουλειά του. Όµως, έπειτα από 4-5 χρόνια

συνεχούς εφαρµογής από εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, ο απολογισµός (ανάλογα

πάντα µε τον άνθρωπο και το είδος της δουλειάς) αρχίζει να εµφανίζει «ρωγµές».

Πρόσφατη έρευνα του BBC αποκάλυψε πως όλο και περισσότεροι digital nomads

αποφασίζουν να «ρίξουν άγκυρα» κάπου (όχι αναγκαστικά στη χώρα τους, βεβαίως),

αναστέλλοντας τις διαρκείς µετακινήσεις, για να ηρεµήσουν, να ξαναβρούν σταθερές

συνήθειες, να αποκτήσουν τοπικές γνωριµίες και φίλους, να επανέλθουν «στα ίσα τους». Καλά το έλεγαν οι προ-προ-προ παππούδες µας… Παν µέτρον άριστον!

Οι ψηφιακοί νοµάδες ‘ρίχνουν άγκυρα’

– οι «καλές» προθέσεις δεν αρκούν