Wojciech Marek Darski
grodzisk i święte głazy ofiarne na puszczańskich obrzeżach (m.in. Grodzisko, Szwałk czy Jakunówko). Na zachodnim skraju puszczy, w leśnym dworku „Hegewaldheim” nad jeziorem Żabinki, reichsführer Heinrich Himmler przyjmował swoich wysoko postawionych, egzotycznych gości, którzy szukali pomocy III Rzeszy dla swoich planów politycznych, m.in. wielkiego muftiego Jerozolimy Muhammada Amina al-Husajniego i indyjskiego polityka niepodległościowego Subhasa Czandrę Bose. W latach 40. ubiegłego stulecia w puszczańskiej głuszy na wschodnich Mazurach miały też miejsce dramatyczne wydarzenia, związane z naszą – polską – historią. Historią pogmatwaną i zapętloną, niedającą się wyświetlić w jednoznacznych, czarno-białych barwach… Orzeł i gwiazda W samym sercu Puszczy Boreckiej, na skrzyżowaniu jedynych tutaj asfaltowych dróg, wiodących do leśnej osady Czerwony Dwór, stoi osobliwy jak na nasze czasy pomnik. Miejsce to nosi nazwę Leśny Zakątek, funkcjonowała tu przed laty w pobliskich zabudowaniach gospoda „Waldkater”. Obok skrzyżowania dróg, pod rozłożystym dębem spoczywa kamień z tablicą o następującej treści: Grupie bohaterskich zwiadowców radzieckich działających jesienią 1944 r. w tej okolicy i jej dowódcy por. Henrykowi Mereckiemu – mieszkańcy powiatu oleckiego. Olecko, 21 VI 1962 r. Na tarczy u stóp głazu sąsiadują zgodnie ze sobą: biały orzeł (bez korony) i czerwona gwiazda. Pomnik otoczony jest metalowym płotem i wygląda na odnowiony. Na jego cembrowinie stoi kilka wypalonych zniczy…
110
Henryk Merecki urodził się w 1924 roku w podsuwalskiej wsi Niemcowizna. Jako potomek powstańca styczniowego już w 1940 roku zgłosił akces do niepodległościowego podziemia, działając początkowo w strukturach oddziału Odrodzenia Narodowego, dowodzonego przez Stanisława Wyrodnika, pseudonim „Burza”, a po jego rozbiciu przez Niemców w oddziałach Albina Drzewieckiego, pseudonim „Konwa”, i Juliana Wierzbickiego, pseudonim „Roman”, podporządkowanych Inspektoratowi Czwartemu Suwalskiemu AK. Podczas jednej z akcji zbrojnych ciężko ranny Henryk Merecki dostał się w ręce niemieckie. Suwalscy gestapowcy położyli rannego w szpitalu, obiecując sobie wiele po informacjach, jakie mogli wydobyć z podleczonego partyzanta. Umieszczony w szpitalnej separatce Merecki zdołał poprzez pielęgniarki nawiązać kontakt z oddziałem „Romana”. W nocy z 22 na 23 maja 1944 roku grupa uderzeniowa AK dokonała brawurowego odbicia Mereckiego ze szpitala w Suwałkach. Wydarzenia te (jak i późniejsze przygody Mereckiego) posłużyły za kanwę pierwszych telewizyjnych odcinków przygód kapitana Klossa, zrealizowanych jeszcze w konwencji teatralnej w latach 1965-1967. W oddziale
BORUSSIA 56_2015_STRONY.indd 110
2015-12-31 12:09:26