Verjonging van de buurt

OurDomain Amsterdam

TEKST Wilbert Leistra

Het gebied rondom Station Holendrecht in Amsterdam stond bekend als een kantooromgeving. Ontwikkelaar Greystar zag echter toekomst in een andere functie. De buurt werd drastisch verjongd met de komst van een campusgebied, een multifunctioneel woon- en werkgebied voor young professionals, studenten en jongeren. Centraal binnen de Community Campus Holendrecht staan drie grote woonblokken met ieder een eigen identiteit, OurDomain geheten. Het is het eerste project van deze schaal waarin deze nieuwe vorm van wonen voor ‘metropolitanen’ naar Europa is gebracht.

Het kantorenterrein in de Amsterdamse buurt Holendrecht kende steeds meer leegstand en begon te verpauperen. Niemand had oog voor het terrein, waar onder andere het leegstaande en verouderde kantorencomplex Holendrecht Centre was gevestigd. Totdat in 2014 ontwikkelaar Greystar Development potentie zag in het gebied. Blauwhoed, ontwikkelaar van leefomgevingen, bedacht een concept voor Greystar. Samen met Lsi Project Investment en Fakton Development werd een concept ontwikkeld gericht op wonen, werken en recreëren. Na onderzoek is een totaalvi-

2

1 ‘Nieuwe metropolitanen’ kunnen voor woonruimte terecht in een van de drie woonblokken van

OurDomain op de Community

Campus Holendrecht. (Foto:

OurDomain) 2 De gevel van het grootste van de drie woonblokken – East House – vloeit volgens OZ

Architecten als een waterval. (Foto: OurDomain)

sie ontwikkeld met kleinere huurappartementen en studio’s. Het concept werd ‘Living as a Service’ gedoopt, inspelend op de behoefte van een nieuwe generatie ‘metropolitanen’: betaalbaar en servicegericht wonen. Deze services zijn gericht op het voor de bewoners – starters, studenten en young professionals die vaak een druk en onregelmatig leven hebben – zo comfortabel mogelijk maken. Denk aan een fitnessruimte, werk- en ontmoetingsruimten, een serviceruimte en een wasruimte. In de plinten van de drie groter woonblokken met ieder een eigen identiteit zijn diverse voorzieningen ondergebracht, zoals horeca en een supermarkt voor bewoners en omwonenden. Er is een ondergrondse parkeergarage aangelegd, er zijn elektrische deelauto’s ter beschikking en er is een grote fietsenstalling.

Strategische ligging

De ligging van de drie woonblokken – in totaal zijn er circa vijftienhonderd appartementen en studio’s gevestigd, met de andere verblijffuncties maar liefst ongeveer 90.000 m2 nieuwbouw – is strategisch; naast het Academisch Medisch Centrum (AMC) en station Holendrecht. Het ontwerp voor de woonblokken en de omgeving is van OZ Architecten uit Amsterdam. De keuze om op dit terrein een Campus Community te vestigen is apart te noemen. Het is namelijk voor het eerst dat er in dit deel van Amsterdam gewoond kan worden. Het idee is ingegeven door de enorme woningnood onder studenten en jongeren in Amsterdam. De basis van het campusontwerp is de ontwikkeling van de publieke ruimte, dat voorheen een onaantrekkelijk gebied om te vertoeven. Bij het ontwerp ging OZ Architecten uit van het maken van een verbinding tussen de publieke ruimte, de Community Campus en het AMC. Het gebied wordt gekenmerkt door de diversiteit van de kantoorgebouwen. Deze diversiteit heeft ertoe geleid dat OZ Architecten drie verschillende woonblokken heeft ontworpen, waarbij de verantwoordelijkheid van het ontwerp bij drie verschillende architectenpartners lag. Openheid is volgens het architectenbureau het sleutelwoord voor de campus. Water en groenvoorzieningen verdelen de ruimte niet in aparte onderdelen, maar zijn getransformeerd in verbindingselementen. De duidelijk herkenbare woonsfeer wordt versterkt door de drie grote woonblokken – East House, North House en West House genoemd – rondom een park te plaatsen, als een soort bakens die de grens van het park aangeven. Naast de nieuwbouwwoonblokken bestaat de campus uit twee bestaande gebouwen die zijn getransformeerd in studentenhuisvesting en medische startups.

Grootste

East House is het grootste van de drie woonblokken met een totale oppervlakte van 40.000 m2, waar bijna duizend appartementen voor studenten en young professionals zijn gevestigd. Om te accentueren dat het blok een woonfunctie heeft en het te onderscheiden van de nabij gelegen kantoorgebouwen, zijn er als het ware happen uit het gebouw genomen waardoor er een getrapte gevel is ontstaan. De ‘traptreden’ fungeren als groene balkons. OZ Architecten vergelijkt de gevel met een waterval. North House bestaat

3

uit een hoge toren met eraan vast een lage vleugel. De ruim driehonderdvijftig woningen met uitzicht op het park zijn bedoeld voor gezinnen, stellen en young professionals. West House is kenmerkend vanwege de verschillende hoogtes. Hier wonen ook families, stellen en young professionals.

Plint

In de plint van de gebouwen zijn verschillende faciliteiten gevestigd. Het ontwerp voor de invulling van de plint van de drie gebouwen is van Publikk & Vos. Het uitgangspunt bij dit ontwerp was het bij elkaar brengen van mensen. Bijvoorbeeld in de filmzaal die in East House is gevestigd. Bewoners kunnen er samen naar een film of bijvoorbeeld naar een voetbalwedstrijd kijken. Of in de ‘game room’ en de ‘music room’, waar gezamenlijk muziek kan worden gemaakt. Op de begane grond van West House is een sportschool gevestigd en in East House is een lounge waar buren elkaar kunnen ontmoeten. Daar zijn ook flexibele werk- en studieplekken. Op de begane grond van East House – aangrenzend aan de gemeenschappelijke voorzieningen – is een deels overdekt en besloten privé terras dat uitkraagt over de watergang in het centrale park. De woonblokken worden 24-uur per dag beveiligd.

Groot project

De afbouw van de drie woonblokken was in handen van Schuurmans Afbouwsystemen uit Vught. Bedrijfsleider Rob Roding heeft, in verband met de omvang van dit project, zelf de uitvoering en montage aangestuurd en spreekt hier eufemistisch over. “Wij hebben de complete droge binnenafbouw uitgevoerd; wanden en voorzetwanden, in totaal zo’n 180.000 m2. Maar ook het stellen van alle (woningtoegangs)kozijnen, het plaatsen van meterkastfronten en het omkleden van inbouwframes van de vrijhangende toiletten met bijbehorende wandverstevigingen. Als professionele verwerker van Saint-Gobain Gyproc-producten hebben we hier substantiële hoeveelheden gipskartonplaten, isolatie en voegproducten verwerkt. Ongeveer 90 procent hierbij bestond uit de standaard Gyproc A-plaat, de overige 10 procent waren WR-, RF- en Duragyp-platen. Daarnaast een slordige 110.000 m1 U- en C-profielen, 80.000 m2 isolatie, 35.000 kilo afwerkingsproducten en 21.000 stuks achterhout waar onder andere wastafels en kasten

3 In de plint van de drie woonblokken zijn faciliteiten ondergebracht, zoals een loungeruimte waar de bewoners elkaar kunnen ontmoeten. (Foto: Publikk & Voss) 4 Schuurmans Afbouwsystemen heeft de complete droge binnenafbouw uitgevoerd; wanden en voorzetwanden, in totaal zo’n 180.000 m2. (Foto: Schuurmans Afbouwsystemen)

5 In East House produceerde veertig woningen per week. Het tempo in West House en North House lag wat lager – gemiddeld twintig woningen per week – maar dat had te maken met de grotere driekamerappartementen. (Foto: OurDomain) 6 Schuurmans Afbouwsystemen heeft onderzocht of er met complete maatwerkpakketten van

Gyproc Nederland voordeel behaald had kunnen worden, maar het project was helaas te ver gevorderd en geëngineerd. (Foto: Schuurmans

Afbouwsystemen) 7 Volgens Rob Roding van Schuurmans

Afbouwsystemen heeft het afbouwbedrijf ruim anderhalf jaar met een bezetting van achttien tot twintig man gewerkt. (Foto: Publikk & Voss)

op zijn bevestigd”, somt hij op. Ook heeft Schuurmans Afbouwsystemen zelf het horizontale en verticale transport van de benodigde materialen voor haar rekening genomen, vervolgt de bedrijfsleider. “Hierbij is uiteraard onze speciaal ingerichte autolaadkraan en eigen transportploeg ingezet. Op een dergelijk omvangrijk project, verdeeld in meerdere blokken, was het een logistieke operatie om al die spullen op de juiste plaats van verwerken te krijgen. Er werden uitbouwsteigers geplaatst aan de vloerranden waarop de pakketten met gipskartonplaten alsmede de jukken met MetalStud-profielen konden worden geplaatst. Vervolgens hebben we met behulp van transportkarren alle materialen vooraf over de vloervelden per ruimte geplaatst. Het zogenaamde voor-opperen resulteerde in een explosieve start van de montage, vier weken later. Uiteraard hebben we vooraf overwogen en onderzocht of we niet met complete maatwerkpakketten van Gyproc Nederland voordeel zouden kunnen behalen, maar het project was helaas te ver gevorderd en geëngineerd om dat nog aan te passen. Om die reden hebben we de ‘just-in-time’-leveringen beperkt tot maatwerk in lengte van de gipskartonplaten en de stalen MetalStud-profielen.”

Montagetrein

Voor een geslaagde uitvoering in dit soort projecten is het noodzaak om een goede montagetrein te formeren, stelt Roding. “We hebben in East House zo’n veertig woningen per week geproduceerd. Dat waren de eenpersoonsstudio’s en de appartementen. Het tempo in West House en North House lag wat lager – gemiddeld twintig woningen per week – maar dat had uiteraard te maken met de grotere driekamerappartementen.” Volgens Roding van Schuurmans Afbouwsystemen is het project goed verlopen. “We hebben hier ruim anderhalf jaar met een bezetting van achttien tot twintig man gewerkt. De enige tegenslag kwam uiteindelijk door de weersomstandigheden, nog voordat we met de montage waren begonnen. Voordat de gevel dicht gemaakt was, hadden we geruime tijd te kampen met zeer harde wind. Dat heeft hier en daar schade opgeleverd aan de te verwerken materialen, maar voor de rest is dit omvangrijke project prima verlopen.”

Bouwpartners Opdrachtgever: Greystar Development, Den Haag Architect: OZ Architecten, Amsterdam Architect invulling plint: Publikk & Vos, Amsterdam Aannemer: Volker Wessels, Rijssen, Zeist Fabrikant wanden en plafonds: Gyproc Nederland, Vianen Montage wanden en plafonds: Schuurmans Afbouwsystemen, Vught

5

6