Service Management 4 2023 (thema: smart cleaning)

THEMA: SMART CLEANING

Innovatie én mensenwerk

46e jaargang nr 4 juni 2023

Zie die loonstijgingen nog maar eens door te belasten

Natuurlijk, er moest wat gebeuren. Schoonmaakbedrijven weten het als geen ander dan hun medewerkers krap komen te zitten. Omdat ineens de energierekening sky high is geworden en zelfs de betaling van de dagelijks boodschappen een crime wordt. Sterker nog: ze steken regelmatig de helpende hand toe door schuldhulpverlening, een lening of steun in natura. Wat dat betreft is de branche een stuk socialer geworden. Zeker ten opzichte van pakweg tien jaar geleden toen we rondom cao-onderhandelingen steevast stakingen hadden. Het is nu dan ook niet vreemd dat de vakbonden FNV en CNV en werknemersorganisatie Schoonmakend Nederland er over een verhoging uit zijn gekomen. Er moest wat gebeuren.

Attractief houden

Allereerst om de branche attractief te houden. Met de verhogingen van het minimumloon werd het gat ten opzichte van andere branches die dat loon hanteren kleiner. Loonsverhoging was in die zin logisch. Daarnaast: het regende bij de vakbonden telefoontjes van leden die de eindjes niet meer aan elkaar konden knopen. En waarom zou je dan niet te hulp schieten, zeker vanuit sociaal oogpunt bekeken. Immers, je medewerkers zijn je belangrijkste bedrijfskapitaal. De berichtgeving vertelt dat per 1 november 2023 het loon omhoog gaat met 3,5 procent. Op 1 januari 2024 krijgen schoonmakers er 3 procent bij en op 30 juni 2024 nog eens 5,5 procent. Ter vergelijking: de inflatie piekte volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek in de maand september 2022 met 14,5 procent en scoorde een maand later 14,3 procent, maar daalde daarna. Maart 2023 kwam uit op 4,4 procent, april op 5,2 procent. Kortom, het gaat (nog steeds) snel met het minder waard worden van geld. Tot nu toe sneller dan de lonen stijgen.

Druk niet van de ketel

Daarmee is de druk op de cao-onderhandelingen niet helemaal van de ketel. Op 30 juni 2024 moet er een nieuwe cao-schoonmaak liggen. Legt de 5,5 procent verhoging dan een claim op de daarin vast te leggen verdere verhogingen? Die dan dus verder in de tijd moeten liggen en dan bijvoorbeeld pas op 1 januari 2025 kunnen ingaan? We weten het niet. Betrokken bonden en Schoonmakend Nederland zullen zeggen daar nog niet op vooruit te willen lopen. Daarmee richt ik mijn blik op het hier en nu. Want hoe krijgt u al die verhogingen doorberekend aan uw klant? Ik weet dat sommige schoonmaakbedrijven printjes maken van onze berichtgeving en die meesturen naar klanten. ‘Dit is er aan de hand en daarom moeten wij ook verhogen.’ Maar opdrachtgevers pikken verhogingen niet meer zo snel. Zeker niet tussentijds. Vooral omdat ze zelf ook te maken hebben met inflatie. Wat is dan wijsheid? Waar voorheen de CBS-inflatiecijfers door opdrachtgevers werden gebruikt om de verhoging laag te houden, kunt u ze nu wellicht in uw voordeel gebruiken. ‘Zie nu wel: de inflatie stijgt, de lonen stijgen. Dus we moeten wel mee.’ En als het gat te groot wordt, kunt u in deze tijden van personeelskrapte nog altijd afscheid nemen van die klant die weigert mee te gaan in de gestegen kosten. Waarom ook niet?

Ronald Bruins, hoofdredacteur van Service Management, ronaldbruins@vmnmedia.nl

‘‘Druk van de cao onderhandelingen is nog niet van de ketel’’

thema

08Snoerloos stofzuigen, handige tools en revolutionaire batterijtechniek

Al ruim 25 organiseert Numatic met succes een huisshow voor dealers. Vier jaar geleden werd besloten ook eindgebruikers uit te nodigen om te informeren over trends en innovaties van de fabrikant. Eind april werd de tweede editie van deze ‘Future Friday’ worden gehouden, en wederom met succes. In totaal togen zo’n 300 belangstellenden naar Alphen aan den Rijn om zich te laten inspireren en te informeren over noviteiten.

11Duurzame schoonmaakaanbesteding

Advocaat Suzanne Brackmann nam woensdag 8 februari kijkers naar de CSU Innovatieboost online mee in de laatste trends in aanbestedingen en maatschappelijk verantwoord inkopen. Hoe verwerk je als opdrachtgever duurzaamheid en circulariteit in je uitvraag? Brackmann: “Wat je niet nodig hebt, moet je niet uitvragen.”

14 “Schoonmaakondernemers zijn wars van een teveel aan regels”

Fedde Monsma, Manager Arbeidszaken bij Schoonmakend Nederland, trok de aflopen maanden in een camper rond door de twaalf provincies van Nederland om bij schoonmaakondernemers te proeven hoe zij tegen diverse onderwerpen aankijken. Denk aan goed werkgeverschap, de krapte op de arbeidsmarkt, de schoonmaak-cao, en het doorbelasten van de gestegen kosten aan de opdrachtgever. “Maak het voor ons niet te ingewikkeld”, kreeg Monsma vaak terug.

16 Hygiëneforum 2023: verantwoord schoonmaken is nog altijd mensenwerk

Meer dan honderd belangstellenden kwamen donderdag 17 mei naar de RAI in Amsterdam voor het hygiëneforum van Schoonmakend Nederland, de VSR en de NVZ. Daar bleek dat verantwoord schoonmaken en hygiënisch gedrag nog altijd mensenwerk is. En dat er een hoop werk aan de winkel is om de kennis over hygiëne op niveau te brengen en te houden.

26Key-Quality neemt Seiso over Twee gerenommeerde schoonmaakadviesbureaus gaan samen verder. Key-Quality neemt per 1 april Seiso. Door het partnerschap ontstaat een schoonmaakadviesbureau van net iets minder dan vijftig medewerkers. “We gaan voor fatsoenlijke schoonmaakcontracten.”

36Schoonmaak en verbreding: alles onder één dak

In de jaren negentig was er bij grotere schoonmaakbedrijven sprake van een breed aanbod. Velen van hen keerden terug naar alleen klassiek schoonmaken. Maar niet allemaal. Michael van Nol, algemeen directeur van Oké Groep, vertelt hoe bij hen schoonmaak en verbreding hand in hand gaan.

En verder...

03Column Ronald Bruins (hoofdredacteur)

06Nieuws

21“Werkplekken moeten meer rekening houden met de werking van het brein”

29SIEV presenteert veel nieuws bij alv

32Duurzaamheidsstrategie chemische stoffen

34De werkplek van... Karin de Vogel

39Contacten & contracten

41Colofon

“Verantwoord schoonmaken is mensenwerk, dus moet je de meekrijgenmensenen van opleiding voorzien.”

Schoonmakers reageren enthousiast op loonsverhoging

Schoonmakers zijn overwegend positief over de ‘schoonmaakdeal’. Het gaat om afspraken die vakbonden met de werkgevers (Schoonmakend Nederland) hebben gemaakt over een aanvulling op de nog lopende cao. Dat stelt CNV na een rondvraag onder haar leden. Vooral de forse extra loonsverhoging is welkom. Ook de FNV Schoonmaakleden zijn positief: 91,3 procent heeft vóór gestemd voor de loonsverhoging van 12 procent.

CNV geeft aan dat ruim 90 procent van haar leden de schoonmaak-deal steunt. Zij zijn vooral blij met de extra loonsverho-

ging. In plaats van 1,5 procent - zoals eerder was afgesproken – krijgen de schoonmakers er tot 1 juli 2024 stapsgewijs 12 procent bij. Schoonmakers reageren enthousiast op dit nieuws. “Goed gedaan met de tussentijdse onderhandelingen”, vindt James. “Echt bedankt, super nieuws”, reageert Ewa. En Gerard schrijft: “Erg bedankt voor de moeite en tijd die erin is gestoken!” De eerste loonsverhoging van 3,5 procent komt per 1 november, gevolgd door 3 procent per 1 januari 2024 en nog eens 5,5 procent per 30 juni 2024. De werkgevers hebben daarnaast een loyaliteitsbonus toegezegd voor ervaren schoonmakers. Hoe die regeling er precies uit komt te zien, wordt later dit jaar met de vakbonden uitgewerkt.

CBS: Omzet schoonmaak gestegen

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakte de omzetcijfers voor het eerste kwartaal van 2023 bekend. Daaruit werd duidelijk dat de omzet van de zakelijke dienstverlening fors is gestegen met bijna 15 procent ten opzichte van het jaar ervoor.

Ook in de schoonmaaksector zien we deze stijging terug. De schoonmaak laat een omzetstijging van 18 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar zien. Als verklaring voor de forse omzetstijging geeft het CBS de hogere prijzen. www.cbs.nl

Aanbestedingen vaak korter dan 4 jaar

Bij het overgrote deel (89 procent) van de aanbestedingen is de contractduur korter dan vier jaar. Slechts bij 1,7 procent van de opdrachten gaat het om een contractduur langer dan tien jaar. Dit blijkt uit onderzoek van het analyseteam van TenderNed.

Het team onderzocht de gemiddelde contractduur is van opdrachten van 2017 tot en met 2022. Daarbij is gekeken naar de sectoren: schoonmaak, ICT, bouw en energie. De schoonmaak staat op de tweede plek wat betreft lange contracten. www.tenderned.nl

Personeelstekort blijft problematisch

Schoonmakend Nederland introduceert de zeven zekerheden

Leden van Schoonmakend Nederland zijn in het bezit van het Keurmerk Schoon. De brancheorganisatie vindt dat iedereen dat mag weten en start daarom een campagne waarin (potentiële) opdrachtgevers worden geattendeerd op bedrijven met het Keurmerk Schoon bij hun keuze voor een schoonmaak- of glazenwassersbedrijf: de zeven zekerheden.

SIEV heeft vragen bij de forse loonverhoging: “Te weinig gekeken naar de impact”

Schoonmaakbedrijven halen alles uit de kast om aantrekkelijke werkgever te zijn

Personeel werven is een uitdaging voor veel bedrijven, ook in de schoonmaakbranche. Om banen zo aantrekkelijk mogelijk te maken, komen bedrijven vaak met extra’s en creatieve oplossingen, zoals het aanbieden van een gratis sportabonnement en goede arbeidsvoorwaarden. Ondanks het personeelstekort is er wel hoop op positieve ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.

SIEV zet haar vraagtekens bij de manier en de snelheid waarop de lonen gaan stijgen. Het kabinet heeft het minimumloon in 2023 met ruim 10 procent verhoogd en per januari 2024 nog een keer met gemiddeld 10 procent. ‘’Er is te weinig gekeken naar de impact die het heeft op de kleinere schoonmaakbedrijven en op welke wijze dit ‘extra loon’ bij alle opdrachtgevers besproken had moeten worden. Er waren meer mogelijkheden om meer financiële ruimte voor werknemers te bieden die nu onbenut zijn gebleven’’, geeft de branchevereniging aan.

De salarissen van schoonmakers moeten door de wetswijziging worden verhoogd, omdat de huidige salarissen niet meer aan de wet voldoen. Ook kampt de branche al jaren met concurrentie en lijkt de arbeidskrapte een blijvend gegeven. SIEV heeft kennisgenomen van de gemaakte afspraak tussen collega-branchevereniging Schoonmakend Nederland en de bonden over de tussentijdse aanpassing op de lopende schoonmaak cao. “Als SIEV hadden we liever gezien dat er creatiever omgegaan was om tot stijging van de inkomsten te komen. We hebben al eerder aangegeven om secundaire arbeidsvoorwaarden in te zetten. Met een extra vrije dag op 1 mei kun je niet je boodschappen betalen”, reageert het bestuur van SIEV. www.siev.nl

Snoerloos stofzuigen, handige tools en revolutionaire batterijtechniek

Numatic brengt succesvol noviteiten onder de aandacht bij dealers en eindgebruikers uit de Benelux

Al ruim 25 jaar organiseert Numatic met succes een huisshow voor dealers. Vier jaar geleden werd besloten ook eindgebruikers uit te nodigen om te informeren over trends en innovaties van de fabrikant. Vervolgens gooide corona roet in het eten, waardoor een vervolg uitbleef. Eind april kon echter de tweede editie van de ‘Future Friday’ worden gehouden en wederom met succes. In totaal togen zo’n 300 belangstellenden naar Alphen aan den Rijn om zich te laten inspireren en te informeren over noviteiten.

Numatic International, producent van schoonmaakmachines en -materialen voor vloeronderhoud, is altijd prominent aanwezig op de internationale vakbeurs Interclean in Amsterdam RAI. Nu is er ook deze meer bescheiden presentatie, specifiek gericht op dealers en afnemers in Nederland en België. Een evenement voor informele ontmoetingen, vooral wat betreft de vele dealers op de professionele en particuliere markt.

VERBINDING, INNOVATIE EN PRODUCTIVITEIT

De recente dealerdagen in het bedrijfsgebouw in Alphen aan den Rijn duurden een week, waarvan de eerste vier dagen waren bestemd voor de ruim 250 dealers in de Benelux. De laatste en vijfde dag (Numatic Future Friday) waren eindgebruikers van de vloeronderhoudsmachines en -materialen als schoonmaakbedrijven en de hotellerie welkom. Het motto van de presentatie was VIP: verbinding, innovatie en productiviteit.

Bij tien stands stonden nieuwe producten en zaken als batterijtechniek, digitaal vlootbeheer en duurzaamheid centraal. Zo was er aandacht voor een revolutionaire batterijtechniek voor schrobmachines met een tankinhoud van meer dan 30 liter. Het betreft vernieuwde lithium fosfaatbatterijen, met 4000 laadcycli en een gegarandeerde levensduur van

tekst: Dick van Zomeren

minstens acht jaar. Voorheen ging dat om minder dan 1000 laadbeurten, een aantal van slechts 500 werd zelfs genoemd.

OPMARS DIGITALISERING IN DE SCHOONMAAK

De digitalisering in de schoonmaak was zichtbaar bij een online configuratietool, waarmee je waar dan ook online, op bijvoorbeeld een tablet, een werkwagen voor specifieke taken kunt samenstellen met Nu-Design. Dat ontwerp naar wens kan vervolgens meteen worden verstuurd voor een offerte. Daarnaast kan met de Nu-AR app iedere werkwagen worden geprojecteerd in de omgeving waar deze gebruikt dient te worden.

Door de inzet in grote gebouwen en vaak talrijke locaties leiden schrob- en veegmachines een zwervend bestaan, wat toepassing, technisch-onderhoud en toezicht lastig maakt. Vandaar de opkomst van fleetmanagement of vlootbeheer: digitaal toezicht vanuit het hoofdkantoor. Tijdens de dealerdagen werd dat inzichtelijk gemaakt met Nu-Track. Hierbij meldt de machine op locatie onder meer waar deze zich bevindt en of deze in gebruik is. Maar hij signaleert ook werkuren, frequentie van gebruik en gewenste servicebeurten.

De Nu-Assist app kan gebruikers van schrobmachines wegwijs maken in de bediening ervan. Door het scannen van de QR-code op de machine, opent de app op mobieltje of tablet. De gebruiker kan vervolgens het filmpje of de instructie bekijken voor de bediening of het vullen van de tank. Hulp inroepen bij storingen en voor onderhoud of service kan ook op die manier. De digitale assistentie is er voor eindgebruikers van machines, maar ook voor de klanten die gebruik maken van FlexiFleet: gehuurde en groen gekleurde machines voor kortlopende projecten.

SNOERLOOS WERKEN

In navolging van hobby- en klusgereedschap komt snoerloos werken ook steeds vaker voor in de schoonmaak, bijvoorbeeld bij het stofzuigen. Het NX300 netwerk heeft één batterijtype en één oplaadsysteem voor een handvol kleinere machines en stofzuigers. In goed Engels: One battery fits all. Deze nieuwe batterij is goed voor 2500 oplaadbeurten (het eerdere model voor 500) en het onderbreken van het laden is niet nadelig voor de levensduur.

De snoerloze Numatic Quick is een steelstofzuiger die lijkt op het bekende Dyson-model. Ook bestemd voor de consumentenmarkt, net als de stofzuigers Hetty en Henry stofzuigers ‘met de oogjes’. De handzame Quick, met een los oplaadsysteem, werkt een uur op een batterijlading en gaat 4000 opladingen mee. Stof wordt opgevangen in een ‘pod’ (stofzak) van een liter die contactloos, met een druk op de knop, in de afvalbak kan worden gedeponeerd.

DUURZAMER WERKEN

Niet alle vloeronderhoud vraagt de inzet van machines. Vandaar dat onder de naam Nu-Tech ook moppen en pads worden aangeboden. Een filmpje maakte het verschil in het vuil opnemend vermogen op gladde vloeren duidelijk tussen vlakmoppen van viscose en van microvezel. Een vervuilde viscose vlakmop is met de handpers gemakkelijker uit te spoelen dan een microvezel exemplaar, waar het vuil zich

Met behulp van een online tool kun je met Nu-Design zelf een werkwagen voor specifieke taken samenstellen.

in de vezels nestelt en daarom machinaal moet worden gereinigd. Een logistiek probleem. Viscose is duurzamer, doordat de mop minder vaak hoeft te worden uitgespoeld en er meer vierkante meters mee kan worden gewerkt. Ook gaat deze mop veel langer mee.

Duurzaamheid is bij Numatic onder meer vertaald in ReFlo-technologie, toegepast bij zes modellen werkwagens waarvan het frame is geperst van zwarte kunststof korrels (granulaat) met als grondstof gerecycled plastic. Daarvan maakt het bedrijf nu ook de behuizing voor verschillende stofzuigers en watertanks van schrobmachines.

KLIMAATNEUTRAAL PRODUCEREN

Overigens: onder de noemer Net Zero 2035 valt alles wat bij Numatic ten aanzien van groen werken en duurzaamheid wordt ondernomen. Het getal 2035 verwijst naar de ambitie om in dat jaar klimaatneutraal te produceren in de fabriek in Engeland. In het plaatsje Chard produceren 1300 medewerkers elke werkdag 5.000 machines, stofzuigers en werkwagens, voor de professionele en de consumentenmarkt. Numatic heeft naast de locatie in Engeland ook vestigingen in Frankrijk, Duitsland, Denemarken, Nederland, Zwitserland, Italië, Portugal, Spanje en Zuid-Afrika. De vestiging in Alphen aan den Rijn behartigt de belangen voor de Benelux en staat

onder leiding van algemeen directeur Rogier Moorman. Met minder verpakkingsmateriaal en plastics, minder energie (in 2024 al 20 procent minder) en vanaf 2025 voor tenminste 50 procent gebruikmakend van gerecyclede kunststof.

STOFVRIJ WERKEN

Een stand werd bemand door Airbo BV uit Ochten, een leverancier van onder meer machines van bouwen waterzuigers die stofvrij werken promoten. Airbo bouwt deze apparaten zelf, maar baseert die op de stofzuigers van Numatic, wat met een bescheiden sticker op de machine wordt aangegeven.

Innovaties genoeg dus tijdens deze huisshow. Anders dan op vakbeurzen waren hier geen robots (ook geen stofzuigers) te zien die als vloeronderhoudsmachines gestaag hun rondjes draaiden. Op de vraag waarom geen enkel exemplaar was te zien, luidde het antwoord: “Nog niet. Maar we zijn er achter de schermen mee bezig. Er wordt aan gewerkt in Engeland.”

VOOR HERHALING VATBAAR

De organisatie van het evenement in Alphen aan den Rijn was vooral een zaak van Mirjam Adelmund, marketing manager bij Numatic International BV. Zij blikt tevreden terug op de vier dealerdagen en de Numatic Future Friday. “Gedurende de vier dealerdagen kwamen er tussen de 250 en 300 geïnteresseerden. Na de eerste editie van de Future Friday in 2019 wisten we al dat we deze presentatie voor onze relaties in de Benelux wilden herhalen. Vanwege corona hebben wij dit doorschoven naar 2023, altijd in een niet Interclean jaar.” Dit bevalt goed. Voor toekomstige edities blijft er wel wat te wensen over.

“We hadden deze vrijdag gehoopt op meer bezoekers uit sectoren als de horeca, met name de hotellerie, en eindgebruikers als schoonmaakondernemers en hun inkopers of leden van materiaalcommissies. Dat waren er nu ongeveer veertig. Over twee jaar zullen we ons vooral inspannen om uit deze sectoren meer mensen te trekken.”

“We denken nu aan een tweejaarlijkse frequentie van dit Future Friday evenement.”

Suzanne Brackmann en Ruud van Swieten

Duurzame schoonmaakaanbesteding: niet uitvragen wat je niet nodig hebt

Advocaat Suzanne Brackmann nam woensdag 8 februari de kijkers van de CSU

Innovatieboost online mee in de laatste trends in aanbestedingen en maatschappelijk

verantwoord inkopen. Hoe verwerk je als opdrachtgever duurzaamheid en circulariteit in je uitvraag? Brackmann: “Wat je niet nodig hebt, moet je niet uitvragen.”

tekst: Ronald Bruins

Zo simpel kan het zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om water in schoonmaakmiddelen dat getransporteerd moet worden of om verpakkingsmaterialen. Brackmann wees allereerst op de handige website www.mvicriteria.nl van de

Rijksoverheid over maatschappelijk verantwoord inkopen. Daar is PIANOo Expertisecentrum Aanbesteden de helpdesk voor. “Als je op trefwoord of CPV-code zoekt, krijg je een praktisch programma voor jouw branche op basis waarvan je kunt uitvragen.”

CPV

De Common Procurement Vocabulary (CPV) is een gemeenschappelijke woordenlijst van de EU. Ruud van Swieten, Commercieel Directeur van schoonmaakbedrijf CSU, zei grappend over de MVI-tool: “Er zit nog net geen winkel-

Suzanne Brackmann en Ruud van Swieten bij de CSU Innovatieboost.

wagentje rechtsboven om af te rekenen. Het is een handige tool voor kleinere facilitaire organisaties. Zij worden op gedachten gebracht. Maar aanbestedingsspecialisten, schoonmaakadviseurs en de grote partijen in de facilitaire wereld zullen al verder zijn.”

Brackmann: “Verwacht ook geen compleet programma van eisen.”

Een wereld te winnen in duurzaamheid

In een poll kregen de twee vooral het antwoord dat er nog een wereld te winnen is in duurzaamheid en circulariteit in de schoonmaak. “Daar ben ik het wel mee eens”, constateerde Brackmann. Ze ging vervolgens in op de vraag hoe je die elementen tijdens een aanbesteding uitvraagt. “Stel je eisen als opdrachtgever, denk dan goed na over hoe de markt eruitziet. Moet je een milieumanagementcertificaat of een andersoortig certificaat opvragen of alleen de documenten waaraan je kunt zien dat een bedrijf er een goed proces voor heeft?

Als je in een markt opereert en je wilt een klein schoonmaakbedrijf contracteren, dan is het wellicht helemaal niet zo logisch dat ze er een ISO-certificaat voor hebben of er een audit voor doen. Daarbij wil je dat eisen naar de praktijk toe worden vertaald en niet blijven hangen. Daarnaast zul je controle tijdens de uitvoering van het contract willen. Dat is nu typisch een onderdeel van contractmanagement.”

Watervrije oplossingen

“Wat staat er bovenaan het lijstje dat je niet nodig hebt”, stelde Brackmann beeldend. “Het spreekwoordelijke plastic rondom bananen. Of in de schoonmaak: kun je wellicht werken met navulflacons of doseersystemen?” Van Swieten: “Of denk aan de watervrije oplossingen die er zijn.” Hij constateerde dat het percen-

tage chemie dat nog wordt gebruikt in de schoonmaak marginaal is. “We werken al met sprayflacons met ozonwater. Ouderwets soppen gebeurt bijna nergens meer. Alleen bij het aanpakken van harde vloeren met schrobzuigmachines werken we nog met chemie, maar dat voeren we separaat af.”

Winst in transport verminderen

De grootste winst is volgens hem dan ook te halen bij het verminderen van transport en de daarmee gemoeide CO2-uitstoot. “In het stadsgebied zal dat door het openbaar vervoer en de fiets nog wel meevallen, maar we zitten ook op leisureparken in de bossen en minder drukbevolkte gebieden.” Daar zou transport geëlektrificeerd kunnen worden, beschouwde Brackmann. Zij kwam met een voorbeeld uit de bouw.

“In plaats van iedereen zijn eigen klusbus, gingen bij een aannemersbedrijf de werknemers met het openbaar vervoer en de fiets. En stuurde het aannemersbedrijf een bus langs de klussen met het benodigde gereedschap. Dat vind ik creativiteit en omdenken.”

Terugdringen kilometers

Brackmann constateerde dat er voor het terugdringen van kilometers data nodig is. “Als je dat uitvraagt, moet je dus eerst weten wat het nulpunt is. Dat moet je dan ook gaan volgen in de tijd.” Ze benadrukte dat het terugdringen van CO2-uitstoot iets anders is dan de footprint. Dat laatste heeft namelijk te maken met de grootte van de impact die de ‘levensstijl’ van jouw bedrijf heeft op de aarde. Dat gaat dus breder dan CO2. Van Swieten: “Als je schoonmaak uitvraagt en daar duurzaamheid in wilt stoppen, let dan wel op dat je zaken vraagt die nut hebben. Als je alleen maar stoffen vloerbekleding in je kantoor hebt, heeft het weinig zin om eisen te stellen aan het schoonmaakbedrijf wat betreft het waterverbruik. Maar in de foodindustrie is voor het schoonmaken van de voedselproductie water juist wel weer een belangrijk issue. Net zoals we bij schoon te maken vierkante meters een gevoel hebben voor een offerte, moeten we bij CO2 en de footprint ook meer gevoel krijgen. Een boom neemt, afhankelijk van de omstandigheden, ongeveer 28 kilogram CO2 op per jaar.” Brackmann: “Het is eigenlijk vocabulaire die je je eigen moet zien te maken. Je moet gevoel van maat zien te krijgen.”

“Ouderwets soppen gebeurt bijna nergens meer.”

Van Swieten: “Daar hebben we ook een CO2-monitor voor ontwikkeld.”

Wees reëel in je uitvraag

Een goede uitvraag leidt tot een goede inschrijving, is de stellige overtuiging van de aanbestedingsexpert. “Wees daarin reëel. Je kunt wel opschrijven dat je in periode x naar 60 procent minder waterverbruik wilt, maar is dat logisch? Om dat te bepalen, kun je het beste beoordelaars aantrekken die deskundig zijn in de schoonmaak en in duurzaamheid. Vaak heb je die kennis als aanbestedende dienst niet zelf in huis.” Let daarbij ook op hoe je wilt omgaan met innovatie, stelde Brackmann. “Als je innovatie wilt bevorderen, dan wil je dat beide, de aanbestedende dienst en het schoonmaakbedrijf, profiteren van de vindingen. Op die manier wordt het voor de inschrijvers interessant om op te pakken. Met een innovatiebepaling in de aanbesteding geef je dat handen en voeten.” Van Swieten: “We stellen vaker bij het aangaan van schoonmaakcontracten een innovatiebudget beschikbaar. Dat besteden we lopende het contract. Vaak verdubbelen klanten dat en zo werkt die innovatiedrift besmettelijk.”

Innovatiebudget

Brackmann zag het innovatiebudget ook terug bij de realisatie van de Tweede Maasvlakte. “Daar zeiden de partijen: we gaan zoiets groots doen dat we aan het begin weten dat we zaken nodig zullen hebben tijdens het traject die we nu nog niet kunnen voorzien. Laten we daar budget voor opnemen in het contract.” Ook ziet ze dat opdrachtgevers zich aanbieden via aanbestedingen om proefkonijn te zijn op het gebied van duurzaamheid. “Daarbij maken ze afspraken over kosten en vergoedingen. Daar zit een wederkerigheid in.” Van Swieten: “Ja, het is in wezen een vorm van samenwerken, met een gezamenlijke doelstelling. Uiteindelijk moet je de innovaties samen creëren.”

Als het contract niet meer past... Brackmann stelde vast dat sommige schoonmaakcontracten de tand des tijds niet doorstaan. “Als het contract niet meer past, dan kun je elkaar er aan houden, maar dat helpt de ontstane situatie niet.” In het recht is het uitgangspunt contract is contract, aldus de advocaat. “Oftewel: beide partijen houden elkaar aan wat ze overeen zijn gekomen. Tenzij dat onredelijk is: de omstandigheden zijn zo veranderd dat je de ander niet aan zijn verplichtingen mag houden.”

Drie soorten omstandigheden

Er zijn volgens haar drie soort omstandigheden te onderscheiden. Brackmann: “De eerste gaat over onvoorziene omstandigheden. Dat zijn omstandigheden waarover in het contract niets is geregeld. Als dit zo is, mag je de ander

niet meer houden aan hoe het contract eruitziet en moeten contractpartijen in overleg gaan. Dat kan leiden tot ontbinding of wijziging. De tweede gaat over onvoorzienbare omstandigheden. Dat zijn omstandigheden zoals een pandemie die de aanbestedende dienst niet van tevoren voorzien kon. De situatie waarin je van de acht vestigingen als aanbestedende dienst er één sluit, behoort daar niet toe. Dat is niet onvoorzienbaar. Excessieve prijsstijgingen als gevolg van de oorlog in Oekraïne wel. Bij dergelijke prijsstijgingen kun je overigens het contract wijzigen en hoef je niet een nieuw contract te maken. Als het maar gaat om maximaal vijftig procent stijging ten opzichte van de originele contractwaarde. Je moet dan wel transparant zijn via TenderNed over het feit dat je wilt wijzigen.”

hoek borstel Voor grote oppervlakken, frames en hoeken

Fedde Monsma, Schoonmakend Nederland:

“Schoonmaakondernemers zijn wars van een teveel aan regels”

Fedde Monsma, Manager Arbeidszaken bij Schoonmakend Nederland, trok de aflopen maanden in een camper rond door de twaalf provincies van Nederland om bij schoonmaakondernemers te proeven hoe zij tegen diverse onderwerpen aankijken. Denk aan goed werkgeverschap, de krapte op de arbeidsmarkt, de schoonmaak-cao, en het doorbelasten van de gestegen kosten aan de opdrachtgever. “Maak het voor ons niet te ingewikkeld”, kreeg Monsma vaak terug.

tekst: Ronald Bruins

Monsma haalde naar eigen zeggen “het net op” bij de schoonmaakondernemers. Daar zit ook bij dat de caoschoonmaak tot en met 30 juni 2024 loopt en dat het een jaar van tevoren best goed is om te weten waar schoonmaakondernemers willen staan. Ter achtergrond: Monsma was de afgelopen keer namens Schoonmakend Nederland leider van de onderhandelingen voor de schoonmaak-cao.

“Maar dat is het niet alleen”, benadrukt Monsma.

“Wij hebben vaak contact met grote schoonmaakbe-

drijven in allerlei werkgroepen van Schoonmakend Nederland. Zij kunnen ook specialisten vrijmaken binnen hun bedrijf om met ons mee te denken. Dat is fijn, maar we willen natuurlijk ook de stem van het mkb horen. Mkb-ondernemers komen minder snel op vergaderingen of meetings af. Niet onlogisch, omdat ze het druk hebben en geen beleidsafdelingen voor personeelszaken of financiën hebben, dat doen ze allemaal zelf. Als ze niet naar ons komen, dan gaan we naar hen, was onze gedachte. Dat geven we met deze campertocht vorm.”

WELKE KNELPUNTEN ERVAREN SCHOONMAAKONDERNEMERS?

“Wat speelt er nu? Wat ervaar je als knelpunten?” Dat waren de eerste vragen die hij schoonmaakondernemers stelde in de knusse, gehuurde camper. “Groot probleem is hoe je nog aan medewerkers komt en hoe je ze binnenhoudt. Daarbij speelt het gevoel van werkdruk dat medewerkers kunnen hebben, het ziekteverzuim en alles rondom werving en selectie. Ik vernam in de gesprekken dat de krapte meer en meer van invloed is op de bedrijfsvoering. Schoonmaakondernemers nemen niet zomaar opdrachten meer aan. Kwaliteit prevaleert boven kwantiteit. Ook speelt dat een groot deel van het schoonmaakpersoneel boven de 55 jaar oud is. Daarmee begint ook het gezondheidsbeleid belangrijk te

Fedde Monsma: “We maken het in de camper gezellig en gemoedelijk.”

worden. Een schoonmaakondernemer zei het zo: ‘Ik wil dat werknemers bij ons met plezier hun werk doen, ’s avonds naar huis gaan, op de bank gaan zitten en niet meer aan hun werk hoeven te denken. Hoe kan ik dat voor je regelen?’, was de vraag die hij daarbij aan zijn personeel stelde.”

WARS VAN REGELS

Monsma vroeg ook naar de cao-schoonmaak. Daar kwam niet meteen een voorstel voor een loonbod uit, maar het ging vooral over regelgeving. “Mkbondernemers zijn wars van een te veel aan regels. Ze drukken me dan ook op het hart dat we de schoonmaak-cao niet te ingewikkeld moeten maken.” Bij schoonmaakondernemers heerst een gevoel van onzekerheid over hoe de markt zich ontwikkelt. “Blijft het economische klimaat goed genoeg? In hoeverre blijft inflatie een rol spelen?” Vakbonden FNV en CNV zijn met Schoonmakend Nederland in gesprek over een inflatiecompensatie. Daarbij heeft Schoonmakend Nederland aangegeven een eerste stap in het loongebouw al in 2023 te willen maken. Mons-

ma: “De ene schoonmaakondernemer geeft aan dat we dat vooral moeten doen om werken in de schoonmaak aantrekkelijk te maken. De ander vraagt zich af hoe hij of zij die stijgende kosten bij een opdrachtgever doorberekend kan krijgen. Daarbij komt dat opdrachtgevers zelf ook te lijden hebben onder inflatie.” Monsma geeft aan dat de gesprekken over de compensatie met FNV en CNV nog lopen.

GEMOEDELIJK IN DE CAMPER

De camper is, zoals Monsma het zelf zegt, een beetje een aparte omgeving. “We maken het in de camper dan ook gezellig en gemoedelijk. Zodat we een laagdrempelig informeel gesprek kunnen hebben. Daardoor ontstaan mooie en open gesprekken. Er worden kaartjes uitgewisseld tussen mkb-ondernemers die bij elkaar in de regio zitten, maar nog nooit eerder contact hebben gehad. Ze vinden het leuk om te horen waar collega-schoonmaakbedrijven mee worstelen. Dat blijken vaak dezelfde onderwerpen. Je ziet vervolgens een mooie betrokkenheid bij elkaar ontstaan.”

Fedde Monsma: “Je ziet een mooie betrokkenheid bij elkaar ontstaan.”

Hygiëneforum 2023:

Verantwoord schoonmaken is nog altijd mensenwerk

Meer dan honderd belangstellenden kwamen donderdag 17 mei naar de RAI in Amsterdam

om het hygiëneforum van Schoonmakend Nederland, de Vereniging Schoonmaak Research (VSR) en de NVZ mee te maken. Daar bleek dat verantwoord schoonmaken en hygiënisch gedrag nog altijd mensenwerk is. En dat er een hoop werk aan de winkel is om de kennis over hygiëne op niveau te brengen en te houden.

tekst: Ronald Bruins foto’s: Lise’s Lenses

Spreekstalmeester Thomas Hoogendoorn heette als eerste prof. dr. ir. Philomena Bluyssen, hoogleraar binnenklimaat aan de TU Delft, welkom. Zij sprak over de kennis die zij vergaarde tijdens de coronaperiode. “Het was van groot belang dat wetenschappers in de internationale gemeenschap de Wereldgezondheidsorganisatie ervan konden overtuigen dat transmissie van het coronavirus via de lucht een belangrijke route was. Een groep van 36 wetenschappers wist dat naar voren te krijgen. Ze schreven ook dat ventilatie een van de belangrijkste maatregelen kon zijn om de overdracht via de lucht te bestrijden. Dat gaat over dusdanige luchtverversing dat de uitgeademde, geinfecteerde lucht wordt afgevoerd.” In juni 2020 onderzocht Bluyssen zelf in proefopstellingen die werking. Daaruit bleek: “Of je nou anderhalve meter afstand in acht neemt of niet, in slecht geventileerde ruimtes ademen gebruikers elkaars uitgeademde lucht in.”

AEROSOLEN BOUWEN OP

“In nauwelijks geventileerde ruimtes bouwen aerosolen zich op”, vertelt Bluyssen verder. “De ramen openen is al beter dan geen ventilatie, maar dat is in de winter niet houdbaar.” In haar onderzoek paste ze verschillende soorten ventilatie toe: mengventilatie, verdringingsventilatie, natuurlijke ventilatie (ramen openen) en spuiventilatie. Bij die laatste zet je deuren en ramen tegenover elkaar open. “Als je de

mengventilatie zo hoog mogelijk zet, dan levert dat heel goede resultaten op. Spuiventilatie ook, maar dan moeten de gebruikers wel een paar minuten de ruimte uit, omdat anders besmette lucht langs nietbesmette personen kan stromen.”

LUCHT LANGS APPARAAT

Mobiele luchtreinigers waren in scholen ook populair. “Met vaak een HEPA-filter, ionisatie of plasma in een apparaat om de lucht te zuiveren.” Ook daar deed de hoogleraar testen mee. “Daaruit bleek dat je de lucht in een ruimte dan langs het apparaat moet geleden. Groot nadeel was het geluidsniveau dat onacceptabel was.” Persoonlijke ventilatie zou het meest effectief zijn. “Maar dan ventilatie die niet alleen zoals in de auto verse lucht aanvoert, maar ook de lucht van een persoon afvoert.” Ze concludeert dat iedere ruimte een eigen aanpak behoeft. Of iemand ziek wordt van aerosolen afhangt van meerdere factoren. Zoals het aantal aerosolen, het stadium van de ziekte en hoeveel van de aerosolen het levend virus bevatten. Wie meer wil weten, raadde ze haar boek ‘Wat je moet weten over binnenlucht’ aan.

GROOTSTE RIJKSINSPECTIEORGANISATIE

Bernadette Ossendorp, Chief Food Safety Officer bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit vertelde hoe de NVWA opereert. Met 3.300 fte is het de grootste rijksinspectieorganisatie in Nederland. De medewerkers opereren vanuit acht vestigingen door het

land heen en hebben voedselveiligheid, dier- en plantgezondheid en het ontmoedigen van zaken als tabak en alcohol voor ogen. Ze noemde belangrijke ontwikkelingen die de NVWA in de gaten houdt. “De circulaire economie is goed, maar daarbij komt dat we reststromen gebruiken die we eerder niet gebruikten.” Bijvoorbeeld: “Wat gebeurt er met drukinkt van een verpakking die al eerder is gebruikt? Vormt deze een risico voor de voedselveiligheid?”

Maar ze let ook op digitale handel. “Je kunt zoiets uit China bestellen en het hier online zetten voor de verkoop. Die handel is niet zo zichtbaar, maar kan wel schadelijk zijn.” De NVWA inspecteert en audit levensmiddelenbedrijven. “Dat doen we niet voor de boete omdat je bij wijze van spreken te hard rijdt. Maar juist om je bewust te maken van het belang van voedselveiligheid. Dat het een cultuur zou moeten zijn om dit goed geregeld en geborgd te hebben.” Daarbij gaat het om wie waarvoor verantwoordelijk is, bijvoorbeeld bij de schoonmaak. Dat moet vastgelegd worden in procedures, trainingen en in de uitvoering.

VOLGENS EEN VAST SCHEMA REINIGEN

Meerdere workshops passeerden de revue. Bij een daarvan stond het thema ‘Schoon is gezond’ centraal. Freek Veneman van de technische commissie van de VSR hamerde op het belang van een gezonde werkomgeving op kantoor. “Zowel kantoor- als overige werkruimtes en natuurlijk sanitaire ruimtes zouden volgens een vast schema gereinigd moeten worden. Zorg dat van tijd tot tijd ook de ruimte nat wordt schoongemaakt. En zorg dat stofzuigers opgezogen verontreiniging niet opnieuw uitblazen. Vanuit normaal hygiënisch oogpunt moet sanitair goed worden schoongehouden en zo nodig dagelijks worden schoongemaakt.” Schoonmaak is voor het grootste deel oppervlaktereiniging, beschouwt Veneman. “De gevaren in een werkomgeving zijn fijnstof van buiten, niet-afbreekbare gifstoffen en zware materialen en biocontaminanten. Dat zijn verontreinigende stoffen van biologische oorsprong zoals bacteriën en schimmels. Maar die veroorzaken over het algemeen overlast en lichte ziektebeelden die wel weer overgaan. Het gevolg daarvan, en dat is

Een grote groep belangstellenden deed inspiratie op tijdens het hygiëneforum in Amsterdam.

onderzocht, een lagere productiviteit en lagere leerprestaties. Het verzuim daaruit is ongeveer 5 procent. Dat kost per jaar per medewerker ongeveer 2.000 euro.”

MINDER ZIEKTEMAKERS

Schoonmaken verwijdert biocontaminanten van oppervlakten. Het dagelijks in plaats van wekelijks stofzuigen van tapijt levert, afhankelijk van de precieze situatie, bijvoorbeeld 35 tot 80 procent minder ziektemakers op. Sproeiextractie bij 70 graden Celsius maar liefst 50 procent minder ziektemakers. “De medemens die ook bij je in kantoor zit, is nog altijd

het meest bepalend bij de vraag of je ziek wordt. Maar daar heb je met schoonmaak weinig invloed op.” De mens is wel degene die al het stof binnenbrengt, als een wolk van stof om hem of haar heen. “We stralen het uit en laten het vallen op oppervlaktes. TNO heeft voor ons onderzoek gedaan en concludeerde dat de stofniveaus omlaaggaan als je vaker reinigt.” Opmerkelijk daarbij: wie sneller stof afneemt of wist dan 1 meter per minuut, zorgt eigenlijk alleen voor opwerveling. “Je moet het dan ook rustig aan doen. Ik weet niet of hier in een calculatie van een schoonmaakbedrijf altijd rekening wordt gehouden. Daarom ook moet dat stof afnemen en wissen klamvochtig gebeuren.” Voor stofzuigen geldt volgens de VSR dan dat dat met een HEPA-filter moet gebeuren, ook in een snelheid van vierkant meter per minuut. “Niet tippend of vegend.”

WAT IS VERANTWOORD SCHOONMAKEN?

Marjon Gaikhorst, deskundige infectiepreventie en docent bij SVS, wilde in haar workshop de aanwezigen vooral laten nadenken over wat nu precies verantwoord schoonmaken is. Twee groepen dachten daar over na en kwamen met diverse antwoorden terug. Een bloemlezing: “Schoner achterlaten dan je het aantrof. Dat je weet waarom er schoongemaakt moet worden, met welke middelen en materialen.” Weer een ander: “Verantwoord schoonmaken is mensenwerk, dus moet je de mensen meekrijgen en van opleiding voorzien. Je kunt namelijk aantonen dat bijvoorbeeld microvezel effectiever is, maar als mensen dat niet aannemen, kun je vertellen wat je wilt.” ‘Verantwoord’ zat bij een andere groep meer in de risico’s. “Als voorbeeld: schoonmaak bij een verpleegtehuis voor ouderen is wat anders dan bij het korps mariniers. Bij die eerste plaats kun je minder risico’s nemen.” Daarna vroeg Gaikhorst de groepen wat ze wisten van desinfectie. De afdronk daarvan? “Je kunt beter goed schoonmaken, dan slecht desinfecteren.” Of een middel desinfectie

Veneman: “Schoonmaak is voor het grootste deel oppervlaktereiniging.”

Bert Pol: “Mensen weten vaak niet hoe ze hygiënisch moeten zijn.”

mag heten, wordt bepaald door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden. “Die laat desinfectanten toe of niet.”

ONHYGIËNISCH GEDRAG GEEN KWESTIE VAN ONWIL

Plenair was het Bert Pol, oprichter en voormalig partner bij Tabula Rasa, die wees op de gedragscomponent van hygiëne. Hij deed in samenwerking met onder andere AZC’s en zorginstellingen verschillende onderzoeken. “De oorzaak van onhygiënisch gedrag op de werkvloer ligt vaak niet in onwil. Want niemand wil voedselvergiftiging oplopen of veroorzaken. Niemand wil covid of een ander virus van een ander overnemen of doorgeven. En niemand wil een bacteriële infectie oplopen of veroorzaken. Waarom is er dan toch onhygiënisch gedrag? Dat zit vaak in onwetendheid. Mensen weten niet dat iets onhygiënisch is of weten niet hoe ze hygiënisch moeten zijn. Soms is het ook een kwestie van ongeloof of het bagatelliseren van de consequenties. Een ander belangrijk item is dat er geen of niet voldoende faciliteiten bij de hand zijn. Als laatste oorzaak noem ik gewoontegedrag. ‘We doen het altijd al zo en waarom zou ik veranderen?’”

JEZELF NIET ALS UITGANGSPUNT NEMEN

Wie deze oorzaken te lijf wil gaan, moet aan interventies denken. Pol noemde er een flink aantal. “Neem niet jezelf als uitgangspunt voor de interventies, want dat leidt niet tot een effectieve interventie. Lang niet iedereen heeft jouw deskundigheid en ervaring. Lang niet iedereen denkt zoals jij. Infectiepreventiespecialisten hadden bijvoorbeeld een mooie poster gemaakt met daarop iets dat bacteriën moesten voorstellen. Met daarbij de boodschap ‘stop om handen te wassen’. Het woord stop riep bij de doelgroep verwarring of en buitenlandse verstaanders zagen in de bacteriën een soort snoep.” Een andere boodschap aan zorgmedewerkers die geen sieraden mogen dragen, kwam beter over. “Een foto van een hand met sieraden met een kruis erdoor. Dat communiceert duidelijk de norm. ‘Dit vinden wij niet goed.’ Zorg dan ook dat de norm in de interventie zit.”

Pol ging verder met de tip om de interveniëren daar waar het gedrag plaatsvindt. “Dat heeft duidelijk het meeste effect.” Pol waarschuwde ook voor creatieve

hoogstandjes, ingewikkelde boodschappen en grappige uitingen. “De aandacht gaat dan naar de creatieve vondst en de boodschap dringt niet door.” Hoe zit de doelgroep in elkaar? Pol riep op om daar onderzoek naar te doen. “Kan de interventie überhaupt begrepen worden? We kennen bijvoorbeeld al 2 à 2,5 miljoen laaggeletterden in Nederland en dat aantal stijgt.”

CONTINUE STRIJD

Een woordkunstenaar rapte de uitkomsten van de dag bij elkaar, waarbij het publiek een rol kreeg om het refrein te zingen. Wat bleef hangen, is dat er meer achter hygiënisch gedrag zit dan je in eerste instantie denkt. Daarover kennis vergaren zoals op het hygiëneforum is gedaan, is belangrijker dan ooit. Om misverstanden te voorkomen, vooringenomen standpunten tegen te gaan en om te vechten tegen onhygiënisch gedrag. We zijn en blijven mensen. En die mensen hebben kennis nodig om hun houding en gedrag op het gebied van hygiëne te veranderen. Dat is en blijft een continue strijd.

Bernadette Ossendorp: “De circulaire economie is goed, maar daarbij komt dat we reststromen gebruiken die we eerder niet gebruikten.”

Als schoonmaker ben je op zoek naar gemak. Als leidinggevende ben je op zoek naar productiviteit en het onder controle houden van je personeelskosten. De snoerloze producten van Makita, uitgerust met de laatste accutechnologie, bieden uitkomst.

Welke schoonmaker wil niet zonder snoeren werken?

Efficiënter werken met accustofzuigers

Stroomkabels worden vaak als lastig ervaren en kunnen zorgen voor onveilige situaties. “Het zoeken van stroompunten en het heen en weer lopen met de stekker van het ene naar het andere stopcontact is tevens slecht voor de productiviteit”, zegt Ernst-Jan Karels, specialist bij Makita voor de schoonmaaksector. “Accustofzuigers bieden zuigkracht zonder de nadelen van een snoer.”

Betere accu

De accurugstofzuiger is inmiddels een klassieker, legt hij uit. “Met twee 18 V accu’s heeft deze Makita al vele zalen, trappenhuizen en winkels van stof ontdaan. Met de introductie van de dubbel zo sterke 40 V Max XGT accu nemen looptijd en zuigkracht toe en nemen gewicht en geluidsniveau af.”

De accusteelstofzuiger zit ook in het assortiment van Makita. “Met de nieuwe XGT accu en een cycloonvoorafscheider levert deze compacte en lichtgewicht zuiger een opvallende prestatie. Met een beugel past hij op elke werkkar en zelfs aan de bagagedrager van een fiets. Beide stofzuigers maken gebruik van dezelfde accu en lader.”

Overstap naar XGT

Omdat de XGT accu in combinatie met de zelf ontwikkelde koolborstelloze motoren van Makita nóg betere prestaties levert,

nemen volgens Karels steeds meer schoonmaakbedrijven de stap van LXT naar XGT. “Ook ketelstofzuigers zitten in het steeds breder wordende assortiment. Voor de huismeester en het terreinonderhoud zijn er zowel bij LXT als XGT veel machines die op dezelfde accu’s werken. Wordt er veel zand naar binnen gelopen en geeft dat problemen bij vloeronderhoud? Dan is het accucombisysteem met rolborstel interessant. Dit systeem is uiterst geschikt voor het schoonhouden van looppaden.”

Besparing

Voor de schoonmaak van magazijnvloeren of gangen in een hotel is een robotveger een interessante optie. “Deze is uitgerust met de laatste technologie. Via de radar kan deze veger automatisch worden ingesteld en via een app kunnen de geleverde prestaties worden gecontroleerd.

De robotveger kan eenvoudig zeshonderd vierkante meter grondig schoonhouden zonder dat iemand ernaar hoeft om te kijken. Dit scheelt in de personeelskosten. Als de twee LXT 18 V accu’s leeg zijn keert de robotveger terug naar het beginpunt.”

Voor de schoonmaak van magazijnvloeren of gangen in een hotel is een robotveger een interessante optie. Dit artikel is gesponsord door Makita.

Neurowetenschapper Elke Geraerts:

“Werkplekken moeten meer rekening houden met de werking van het brein’’

Elke Geraerts, doctor in de psychologie, professor aan de faculteit economie en bedrijfskunde aan de Universiteit Gent en CEO van Better Minds at Work, is keynotespreker tijdens het Facto Congres 2023 op 21 september in Nieuwegein. Zij pleit voor een werkplek die ondersteunt wat ons als mens uniek maakt: ons brein. “Het is vreemd dat managers geen lessen over de werking van het brein krijgen. Dat zou hun vak ontzettend verrijken.”

tekst: Ronald Bruins

‘’Het belangrijkste wat ik onlangs tijdens International Facility Management Association overbracht en wat ik tijdens het Facto congres wil overbrengen,’’ begint Geraerts haar verhaal,’’ is dat werkplekken meer rekening moeten houden met hoe het brein van de mens werkt. Als je dat doet, dan kom je tot andere inzichten en andere inrichtingen van de thuiswerkplek en de kantoorwerkplek. Daarnaast vind ik dat er op FM-opleidingen zeker, maar eigenlijk ook op basisscholen en in voortgezet onderwijs, les moet wordt gegeven over de werking van het brein. Dat bepaalt namelijk hoe mensen willen werken, hoe ze voldoening krijgen uit hun werk en hoe je daarop aansluit als werkplek. Die kennis over neurowetenschap is dermate belangrijk dat managers daarmee slimmere beslissingen over processen, werkplekken, diensten en gebouwen kunnen nemen.”

Facto Congres: donderdag 21 september

Het Facto Congres 2023 vindt plaats op donderdag 21 september. Locatie: De Woonindustrie in Nieuwegein. Het thema ‘Futureproof Workplace’ staat tijdens het congres centraal. Er worden net als voorgaande jaren weer 250 FM-professionals verwacht. De dagvoorzitter is Suzan Vink-Opstal en er komen praktijkcases voorbij van onder andere ASML, KLM,

Provincie Noord-Holland, Achmea, Nationale-Nederlanden, ABN Amro en Microsoft komen voorbij.

Honderd miljard neuronen

De toon is gezet. Er moet, als het aan Geraerts ligt, meer aandacht voor de werking van het brein komen. Waar doelt ze dan exact op? “Allereerst: met honderd miljard neuronen en tachtigduizend kilometer aan paden tussen die neuronen is het brein uiterst complex. Neuronen zijn celtypes die gespecialiseerd zijn in het overbrengen van informatie naar andere zenuwcellen, maar ook naar spiercellen en kliercellen. Dat complexe brein maakt ons als mens en onderscheidt ons van bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie. Ik ben dan ook niet bezorgd dat AI ons werk gaat overnemen. Wel een

deel, maar dat is werk dat we toch al saai vonden. Wat ons uniek maakt zijn zaken als wendbaar kunnen reageren, kunnen resetten, empathie, creativiteit, prioriteiten durven stellen en een probleemoplossend vermogen. Als dat ons uniek maakt, zouden we het werk en de werkplekken zo moeten inrichten dat daar de nadruk op komt te liggen.”

Kantoortuin is niet kostenefficiënt

Het eerste criterium voor werkenden moet dan zijn: geeft iets mentale energie of ontneemt de mentale energie? Geraerts: “Organisaties denken dat kantoortuinen een kostenefficiënte oplossing is. Als je weet dat ons brein in een kantoortuin vaak is afgeleid en dat het 25 minuten duurt voor dat je weer honderd procent gefocust bent, dan is zo’n inrichting dus helemaal niet kostenefficiënt. Zo’n kantoortuin zou tot meer teamdynamiek leiden zegt men. Ik noem het liever teamdynamiet. Het grote aantal afleidingen irriteert mateloos. Je kunt je niet focussen en dat is dodelijk voor je werk. Het vermogen om geconcentreerd te blijven, neemt sowieso af in deze online tijden. Goede prestaties haal je niet door nog meer te doen,

“Stop met timemanagement en het vruchteloze streven naar een balans tussen privé en werk.

Kies voor wat je energie geeft.’’

Elke Geraerts pleit voor een werkplek die ons brein meer ondersteunt.

maar door je energie te managen en te kiezen waarop je jouw aandacht wilt richten. Kortom, werken met focus. Het is dan ook belangrijk dat er een ‘olifantencultuur’ ontstaat waar medewerkers respect hebben voor elkaars focus. De werkplek zou die focus moeten respecteren en ondersteunen.”

Echte ontmoetingen

“Echte connectie leg je in ontmoetingsruimtes’’, zegt Garaerts. ‘“We moeten op de werkplek weer aanleren hoe ze elkaar ontmoeten. Hoe ze echt connectie maken. Want dat zijn ze tijdens corona vergeten. Let wel, écht ontmoeten gaat niet over een houten tafel, wat klimopplanten en een goed koffiezetapparaat”, vervolgt ze. “Nee, echte connectie betekent een goed gesprek met collega’s en daar de tijd voor nemen. Dat kun je faciliteren door bijvoorbeeld op die ontmoetingsplaats een speeddate tussen collega’s te organiseren. Constateer dan niet na een keer proberen, dat het niet lukte. Blijf bonken aan de deur omdat je het doel, de echte connectie, wilt bereiken.”

Thuis helemaal geen focus meer

Tijdens corona kwam thuiswerken in een stroomversnelling, constateert Geraerts. “Door de lockdown werden we gedwongen om werk te combineren met het gezin. Daardoor kreeg je meer en meer onderbrekingen van die focus. De postbezorgers, het kind dat toch nog even wat komt vragen, het installeren van de nieuwe keuken… Thuiswerken is zodoende niet meer de plaats waar de focus aanstaat. Het is ironisch genoeg een plaats geworden waar helemaal geen focus meer is. Sterker nog: we vangen tegenwoordig op de dagen dat we thuiswerken de kinderen op. Dat terwijl we dus weten dat het brein na een verstoring pas weer na vijfentwintig minuten volledig geconcentreerd is.”

Geen werk meer gedaan krijgen

Al die verstoringen op de werkplek, thuis en online leiden tot stress, gezondheidsklachten, minder productiviteit en zelfs burn outs. “We krijgen geen werk meer gedaan. Het concept van het hybride werken is nu al failliet. Ik roep dan ook facility managers op, samen met HR en IT op te trekken om hierover het gesprek met medewerkers aan te gaan. Zodat we weer focus creëren waar medewerkers wat aan hebben en er echte connecties ontstaan. Ga het gesprek aan over hoe je dat binnen jullie organisatie voor elkaar krijgt.” Of dat niet te indringend is voor werknemers? “Als organisatie mag je je medewerkers sensibiliseren over het belang

van focus en connectie voor het brein. En hen voorlichten over de destructieve impact van afleidingen. Kortom, niet alleen facility managers zouden les over de werking van het brein moeten hebben. Eigenlijk alle medewerkers in een organisatie.”

In de prullenbak

Hoe we werken klopt eigenlijk van geen kant, concludeert Geraerts dan ook. Zo mag het concept timemanagement ook van haar de prullenbak in. “Stop met timemanagement en het vruchteloze streven naar een balans tussen privé en werk. Kies voor wat je energie geeft. Dat zijn vaak activiteiten die te maken hebben met verbondenheid voelen of ergens aandacht voor hebben en aan geven.”

‘’Maar’,’ zo zegt de neuropsycholoog, ‘’kiezen voor die energiegevers gaat niet vanzelf. Dat is keihard werken. We leven namelijk veel te veel op de automatische pilot om bewust terug te gaan naar ons gevoel. Elk dagdeel moet gevuld zijn. Lummelen mag bijna niet meer. Ik vind het zelf ook hard werken om selectief te zijn. Dat begint al ’s ochtends. Is het nu belangrijk om allerlei nieuwssites op mijn smartphone te checken of te ontbijten met mijn gezin? Dat laatste natuurlijk. Leef even in het hier en nu. Dat is belangrijker dan het nieuws op Nu.nl.”

Stress verminderen

Het is het oefenen van zelfcontrole en zelfbewustzijn. “Dat is hard nodig, want gemiddeld 47 procent van de tijd zijn we mentaal afwezig. Tijdens die afwezigheid dwalen gedachten vaak negatief af, een eigenschap van ons oerbrein. Dat kun je stoppen door je bewust te zijn van wat je aan het denken en voelen bent, op dit moment. En door daarbij om te denken. Zo kan ik er ook nuchter tegenaan kijken. Net als Berthold Gunster in zijn bestseller ‘Omdenken’ schreef. Ook kun je op zoek naar een klankbord als de gedachtes negatief blijven. Kortom, als je je bewust wordt van je negatieve gedachten, kun je ze beïnvloeden en positiever maken. Dat is een goede manier om stress te verminderen.”

‘‘Is het belangrijk om allerlei nieuwssites op mijn smartphone te checken of te ontbijten met mijn gezin? Dat laatste natuurlijk.’’

ATALIAN omarmt, samen met Facility Trade Group, smart cleaning. Behalve robotstofzuigers, die samenwerken met schoonmaakprofessionals, zet de facilitair dienstverlener in samenwerking met Facility Trade Group sinds kort een autonome schrobmachine in op het hoofdkantoor.

ATALIAN maakt kennis met Cobi18:

“Kijk hier”, wijst gastvrouw Arinca Spit van ATALIAN naar Cobi. “Hij leert zichzelf trucjes aan. Eerst stoot de cobot18 tegen de tafelpoot aan, dan nog een keer en vervolgens gaat hij er netjes omheen.”

Roger Giesen, head of sales van ICE Cobotics, lacht. “Slim is die hè.” Hij legt vervolgens de werking van Cobi18 uit. En het doel. “Cobi18 is een cobot, die de schoonmaakprofessionals helpt door zich te richten op het alledaagse en repetitieve werk van vloerreiniging, terwijl het personeel zich kan richten op taken met een hogere prioriteit die menselijke vaardigheden en kennis vereisen. Cobi18 is er dus niet om uren van de schoonmaakmedewerkers af te snoepen, Cobi18 is aanvullend.”

Dat sluit volgens projectmanager Jessica Johannink van ATALIAN aan op de visie van de facilitair dienstverlener. “Operational Excellence is ontzettend belangrijk voor ons. Wij willen excelleren in de dienstverlening richting klanten en daar past deze ontwikkeling in. De menselijke maat, waarbij de schoonmaakmedewerkers zich kunnen richten op taken met een hogere prioriteit die menselijke vaardigheden en kennis vereisen, gecombineerd met de efficiency van

een cobot.” ATALIAN zet al op verschillende projecten cobots in. “Dat zijn de robotstofzuigers, dat werkt goed. Daarom hebben we ook vertrouwen in deze autonome schrobmachine. Deze zetten we eerst in op ons hoofdkantoor om alle mogelijkheden te onderzoeken.”

De eenvoud van de machine

Inmiddels is Giesen druk in de weer met Cobi18. Hij demonstreert de eenvoud van de machine. “Eén keer opladen, één keer vullen is voor 90 tot 120 minuten schrobben en zuigen. En Cobi18 is heel compact en wendbaar, geoptimaliseerd voor kleinere ruimtes en kort op de rand schoonmaken.” Vervolgens vertelt Giesen over de zuigmond en droogmop voor droge vloeren. “Klik en klaar. Ze zitten er zo op, en zijn er ook zo weer vanaf. Bovendien is het dagelijkse onderhoud minimaal met een dubbele tank die gemakkelijk is te legen, te reinigen en opnieuw te vullen. Een kind kan de was doen”, glundert Giesen. Dan is het aan Arinca. Zij mag de route ‘uitstippelen’. Dat kan op verschillende manieren, zo wordt duidelijk. Er kan eenmalig een route worden aangeleerd en Cobi18 voert deze daarna oneindig uit met één druk op de knop. “Dat is de costum route, maar wij gebruiken hier de Auto-Fill- route”, legt Giesen uit. Met deze optie wordt een omtrek aangegeven, waarna automatisch de binnenruimte wordt geschrobd. Arinca pakt de handgreep en leert een schrobroute aan. Van QR-code tot QR-code. “Die code is het vertrekpunt, en daar zal Cobi18 na iedere sessie altijd weer naar teruggaan”, vertelt Giesen. Hij vertelt verder ook dat de machine ,eenmaal ingepland, zelfstandig kan werken en ook kan schoonmaken wanneer bedrijven zijn gesloten. “En in de manuele modus kan Cobi18 worden gebruikt voor elke situatie waarin onmiddellijk moet worden gereinigd. Til gewoon de handgreep op, druk op de startknop en duw de schrobber over de gemorste vloeistof.”

‘De cobot het grove werk, ik het fijne werk’

Arinca: “Ik heb jaar in, jaar uit de chauffeursruimte moeten schrobben, op die plekken kan de cobot perfect zijn werk doen en mij ontlasten.”

Smart cleaning staat hoog op de agenda

Het team van ATALIAN met naast Jessica ook Marcel Eertink (inkoopmanager) en Leon Reinshagen (projectmanager) luistert aandachtig. “Het is goed dat Facility Trade Group dit voor ons regelt, smart cleaning staat namelijk hoog op onze agenda. Zij kennen de markt, weten wat er speelt, zijn op de hoogte van innovaties en kunnen ons dus ook goed informeren. Dat hebben we ook min of meer zo met elkaar afgesproken. Wij willen minimaal één innovatie per kwartaal zien of horen”, zegt Marcel . Dick Altena van Facility Trade Group bevestigt dit. “Facility Trade Group ondersteunt als merkonafhankelijke facilitaire groothandel en is gespecialiseerd in onder meer reinigingssystemen. Wij leveren, maar denken ook mee en adviseren.”

Chauffeursruimte schrobben

Hoewel Arinca nog wat onwennig naar de cobot kijkt, ziet zij wel de voordelen. “Ik heb jaar in, jaar uit de chauffeursruimte moeten schrobben, op die plekken kan de cobot perfect zijn werk doen en mij ontlasten. De cobot het grove werk, ik het fijne werk.” Jessica laat weten dat het ATALIAN mede hierom is te doen. “Wij willen de medewerkers ontlas-

ten en het ziekteverzuim laag houden. De inzet van robots draagt bij aan deze doelstelling.”

En welke robots dat zijn, daar laat ATALIAN zich over informeren door Facility Trade Group. Altena: “Nu testen we hier de machine van ICE Cobotics, omdat Cobi18 op deze locatie het beste past, maar we kiezen steeds voor een merk of model dat het beste past bij de specifieke situatie of de wens van de klant. Maar voorop staat dat de kwaliteit, efficiency en ergonomie perfect moeten zijn, anders adviseren wij het niet. Bij deze machine van ICE Cobotics zit dat allemaal wel goed.”

Het is precies hoe Facility Trade Group werkt, op basis van klantpartnership en expertise garanderen dat klanten, in dit geval ATALIAN de beste oplossing krijgt. “Juist bij het vraagstuk hygiëne en alle veranderingen daaromtrent is een goed partnership essentieel. Wat heet, het is de succesfactor. Nu is het de cobot, maar al eerder hebben we ATALIAN geholpen bij de keuze van nieuwe werkwagens.” Marcel vult aan. “Facility Trade Group heeft meegeschreven aan het programma van eisen en vervolgens hebben ze ons ondersteund bij de testen in het veld. Heel fijn, zo hebben we echt weloverwogen keuzes kunnen maken.”

Dit artikel is gesponsord door Facility Trade Group.

De inzet van robots draag bij aan de doelstelling om de medewerkers te ontlasten en het ziekteverzuim laag te houden.

Key-Quality neemt Seiso over

“Met fatsoenlijke contracten kom je een stuk verder”

Twee gerenommeerde schoonmaakadviesbureaus gaan samen verder. Key-Quality met vestigingen in Sittard en Antwerpen nam per 1 april Seiso uit Oirschot over. Door het Limburgse en Brabantse partnerschap ontstaat een schoonmaakadviesbureau van net iets minder dan vijftig medewerkers. “We gaan voor fatsoenlijke schoonmaakcontracten.”

f we met deze overname het grootste schoonmaakadviesbureau van Nederland zijn?”, herhaalt Patrick Wiggerman, directeur/eigenaar van Key-Quality de vraag. “Ik denk dat we net onder Atir en CSG uitkomen en derde zijn. Maar dat maakt me eigenlijk niet uit. Er is werk genoeg voor ons allemaal en we vinden het belangrijk om kwalitatief goede opdrachten te verzorgen voor onze opdrachtgevers. Dat is belangrijker dan hoe groot we nu precies zijn.”

Medecompagnon

Wiggerman werd op 1 september 2013 compagnon van Roger Daemen die tot dan toe de eigenaar en oprichter van Key-Quality was. “Ik was destijds de tiende ‘medewerker’. Ik kwam over van schoonmaakbedrijf Hago waar ik een eindverantwoordelijke, commerciële rol had. In de jaren erna groeide de omzet en maakten we ook de organisatie groter. Roger is in maart 2020 met pensioen gegaan en vanaf 2021 ben ik alleen als aandeelhouder verdergegaan. Het besluit om met pensioen te gaan, nam Roger in 2019 en dat zette mij aan tot nadenken. Wat past bij me? Wat vind ik leuk? Wat wil ik met het bedrijf?

Wel het commerciële en het financiële deel, maar het organisatorische deel heeft minder mijn interesse. Vervolgens heb ik eind 2019 Anouk Rehaen gevraagd om in de functie van directeur bedrijfsvoering voor ons te komen werken. Die samenwerking beviel het eerste jaar zo goed dat ik haar in 2021 managing partner heb gemaakt. Anouk kende ik nog uit mijn Hago-tijd.”

Processen stroomlijnen

Rehaen ging bezig met het stroomlijnen van processen. “Als je een klein bureau bent en samen op kantoor werkt, kun je snel genoeg afstemmen wie wat doet. Maar als je groter wordt, zoals in ons geval, is dat niet meer zo eenvoudig. Vandaar dat we werkprocessen in kaart brachten en de tijd hebben genomen om ICT opnieuw in te richten. Om zo tot efficientie te komen. Zodat collega’s zich kunnen richten op de werkzaamheden die van meerwaarde zijn voor onze opdrachtgevers.”

Groei consolideren

In 2021 ging Key-Quality zodoende naar dertig vaste medewerkers. Wiggerman: “We konden die groei in 2022 consolideren. Waar die groei zit? In de volle breedte van ons pakket. Van begeleiding van inkoop en aanbestedingen tot aan kwaliteitsmetingen, contractmanagement en interim-management. Dat alles vooral aan de soft services-kant zoals dat heet. Schoonmaak is de belangrijkste tak van sport. Door kwaliteit te leveren, kregen we veel mond-tot-mondreclame. We hebben nog nooit zoveel klanten bin-

tekst: Ronald Bruins, foto’s: By Lieke Vroomen

“Je kunt niet meer voor een dubbeltje op de eerste rij zitten.”

nengekregen als in 2021 en 2022. Dat komt door onze sterke naam in de markt en het feit dat we nauwelijks verloop hebben van klanten.” Hoe dat lukt?

“Dat is een kwestie van keuzes maken. We werken niet aan opdrachten waar we niet aan kunnen verdienen. Je moet namelijk de ruimte hebben om kwaliteit te kunnen leveren. Dat kan alleen als je winst maakt. We laten ons niet verleiden tot het inschrijven op te scherpe contracten.’’

Eind 2022 startte Key-Quality met een vestiging in Antwerpen. Rehaen: “Daarbij geholpen door een grote klant die we daar hebben.” Wiggerman: “België is maar zes kilometer van Sittard vandaan, maar het is een andere wereld. Ze doen op een andere manier zaken. Daar moet je het veel meer hebben van het netwerk, vertrouwen, best practices, elkaar kennen, dezelfde taal spreken en gunnen. Met onze commerciële man in België zijn we goed op weg.”

Ook een kwaliteitskeurmerk

Wiggerman maakt vervolgens de link naar Seiso. “Ik heb Seiso altijd al een mooi bedrijf gevonden. Ook dat is een kwaliteitsmerk in de schoonmaak, met

vergelijkbare waarden en normen. Ook zij hebben een hele stabiele klantenportefeuille en een stabiele groep medewerkers. We kwamen elkaar vaak tegen bij de Vereniging van Erkende Schoonmaak Adviesbureaus.”

Bij het gesprek zijn Rinke Romeijn en Rob Huijnen, eigenaar van Seiso Facilitair Advies, aangeschoven. Huijnen: “We kennen elkaar al lang, vanuit de Hagotijd. En Patrick was erbij toen we vijftien jaar geleden Seiso oprichtten. We drinken regelmatig een bak koffie om over de markt bij te praten.” Bij het mijmeren over de toekomst kwam Patrick in beeld. Romeijn:

“We zijn beiden 58 jaar oud en dan begint het pensioen in beeld te komen. We hadden de afgelopen jaren goede jaren, maar wilden we nog door? Patrick bracht toen een overname ter sprake. Dat kwam voor ons wat vroeg, maar je wilt het moment ook niet voorbij laten gaan. Vooral omdat Key-Quality een goede koper is, waar we met een gerust hart onze veertien collega’s een goede plaats kunnen geven. Onder de hoede van Patrick en Anouk kunnen onze medewerkers en klanten ook door. Daarop besloten we om over te gaan tot verkoop van het bedrijf.”

Alle partijen hebben zich ingezet voor een zorgvuldige overdracht.

Terug naar de zolderkamer

Huijnen is daarmee weer zzp’er. Onder de naam Bzonder Facilitair Advies. “Terug naar de zolderkamer waar het allemaal is begonnen. De doos inpakken met spullen voelt als een emotioneel moment van afscheid. Maar dit is een bewuste keuze. Ik ben blij dat we elkaar zo gevonden hebben.” Romeijn komt in dienst van Key-Quality en wordt verantwoordelijk voor de consultancytak. De bedrijven gaan onder de naam Key-Quality verder in Oirschot, Sittard en Antwerpen. Rehaen: “Werkinhoudelijk moeten we de plannen nog vormgeven, maar insteek is dat we het beste van beide werelden samenvoegen. Dat betekent niet alleen voor de medewerkers van Seiso een verandering, maar ook voor die van Key-Quality. Het belangrijkste is dat we de dienstverlening voor opdrachtgevers door laten lopen. Het heeft tijd nodig om te kijken waar we overlappen en waar we elkaar aanvullen.” Wiggerman: “Wij werken veel voor opdrachtgevers in het onderwijs en de zorg. Seiso zit bij woningbouwcorporaties, heeft een eigen calculatiesysteem en werkt met kwaliteitsmetingen voor de groenvoorziening.” Er gaat

geen vestiging dicht, benadrukt Wiggerman. “We blijven in Nederland werken met twee vestigingen.”

Bespreekbaar maken

De krapte in de arbeidsmarkt bij schoonmaakbedrijven is een belangrijk item, constateert Wiggerman. “We moeten onze opdrachtgevers ervan bewust maken dat die spanning er is. Dat zij schoonmaakcontracten met goede voorwaarden en nette bestekken in de markt moeten zetten. Zodat schoonmaakbedrijven het interessant vinden om mee te doen aan een aanbesteding. Je kunt niet meer voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Als het contract eenmaal is gesloten, is contractmanagement – elkaar wederzijds houden aan wat is afgesproken - tegenwoordig nog belangrijker. Daardoor maak je zaken onderling bespreekbaar. Dat moet wel als je een langdurig schoonmaakcontract met elkaar afsluit.”

Hoger tarief

Romeijn haalt ook de compensatie voor de inflatie aan. “Deze komt eraan voor schoonmakers. Dat kan zorgen voor een hoger tarief vanuit schoonmaakbedrijven. Op zich willen opdrachtgevers best meer betalen voor schoonmaak. Ze snappen dat inflatie doorwerkt. Maar dan willen ze er wel een schoon gebouw of een schoon ziekenhuis voor terug. Dat is niet te veel gevraagd.” Wiggerman: “Sommige schoonmaakbedrijven zien hun kans schoon en willen het tarief met twintig procent omhoogtrekken. Als dat aan een opdrachtgever gevraagd wordt, zit je in de samenwerking meteen in een moeilijke positie. Dan wordt het touwtrekkerij.”

Verder komen met eerlijke contracten

Er is werk zat, constateren de vier aan tafel. Seiso wordt overgenomen door Key-Quality en daarmee ontstaat de nummer drie in de schoonmaakadviesmarkt. Die wil zelf fatsoenlijke marges kunnen maken, maar ook schoonmaakbedrijven de kans geven een boterham te verdienen. “Nul marge overhouden en veel werk verrichten is een schrikbeeld”, stelt Romeijn. “Niet alleen voor ons, maar ook voor schoonmaakbedrijven. Met eerlijke contracten over vele jaren en bijbehorend ingeregeld contractmanagement kom je

een stuk verder.”

“Je moet de ruimte hebben om kwaliteit te kunnen leveren. Dat kan alleen als je winst maakt.”

Patrick Wiggerman en Anouk Rehaen: “We vinden het belangrijk om kwalitatief goede opdrachten te verzorgen voor onze opdrachtgevers.”

Nieuw keurmerk, nieuwe site en aandacht voor salarisontwikkeling

SIEV presenteert veel nieuws bij algemene ledenvergadering in

NESO

De keuze voor NESO in Bemmel als locatie voor de algemene ledenvergadering van mkb-branchevereniging Schoonmaken Is Een Vak (SIEV) bleek een schot in de roos. De inspirerende omgeving sprak tot de verbeelding van de aanwezige leden. Maar ook de sprekers wisten het publiek te boeien. Zo maakte de bekendmaking van het nieuwe SIEV Keurmerk de tongen los.

De zon scheen lustig door de hoge raampartijen van NESO, Nederlands eerste schoonmaakopleidingscentrum in Nederland. Een passende omgeving om de leden van de mkb-branchevereniging bij te praten over nieuwe ontwikkelingen tijdens de eerste algemene ledenvergadering van dit jaar, op donderdag 20 april.

Ruimte voor salarisverhoging

Voorzitter Raymond Kouwenberg sneed in zijn welkomstwoord meteen een actueel onderwerp aan: de hoogte van salarissen. Iets wat ook speelt in de schoonmaakbranche en waarover SIEV en Schoonmakend Nederland contact hebben met elkaar. Kouwenberg verwees naar een artikel van Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB). “Klaas Knot presenteert harde cijfers die aangeven dat de salarisontwikkeling in de afgelopen periode fors omhoog is gegaan, maar ook dat de winstcijfers nog steeds hoog zijn. Sterker, die nemen nog toe. De politiek en vakbonden zeggen dat er ruimte genoeg is om salarissen te verhogen. Maar dit zijn algemene cijfers. Natuurlijk willen wij dat onze medewerkers het zo goed mogelijk hebben. Dat verdienen ze ook. Maar hebben wij daadwerkelijk zoveel ruimte om

salarissen te verhogen? Kunnen wij als branche dit soort verhogingen wel aan?”

Concurreren met minimumloon

Op de achtergrond spelen nog meer zaken een rol, geeft hij aan. Denk aan de stijging van het minimumloonloon. “Hoe wil je als branche concurreren tegen het minimumloon? En hoe wil je concurreren tegen andere branches om toch nog genoeg mensen te trekken? En duidelijk maken dat het aantrekkelijk is om in de schoonmaakbranche te werken, omdat dat nu eenmaal beter betaalt?”

Nieuwe site, nieuwe opleidingen

Bestuurslid Laetitia Simonis attendeerde de aanwezigen op de nieuwe website siev.nl. In aanvulling was bestuurslid Antoine Verhoef blij te kunnen melden dat er een SIEV-app in de maak is. In deze app is praktische informatie terug te vinden, zoals cao’s, maar ook bijvoorbeeld het laatste nieuws, handige linkjes, tips, een ledenlijst en een agenda. Verder benoemde hij de samenwerking met Business Apps, waar je als bedrijf gebruik van kunt maken. De app is handig voor de communicatie met anderstaligen. Frank Verberne werkt sinds eind vorig jaar met Business Apps en is enthousiast. “Jij voert iets in het Ne-

tekst: Bianca Faber, foto’s: Henk Snaterse

derlands in, en zij krijgen de berichten meteen in hun eigen taal te zien. Echt een machtig middel.” Verder komt SIEV met een nieuw pakket opleidingen, die gericht zijn op de praktijk. Dit gaat bijvoorbeeld om trainingen over hospitality, hoe begeleid je nieuwe werknemers, een vlekkeloze opstart, timemanagement, ergonomie voor leidinggevenden en een cursus DKS.

Themabijeenkomst met het UWV

Deze opleidingen worden onder de aandacht gebracht tijdens een themabijeenkomst in juni, die samen met het UWV wordt georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst zal ook aandacht zijn voor de sectoranalyse, waarvoor uitgebreid onderzoek is gedaan over wat er allemaal speelt in de branche en wat aandachtspunten zijn. Verder gaf Stef Martens een presentatie over zijn bedrijf Social Cleania, die bedrijven uit de schoonmaakbranche helpt bij het werven van personeel door gerichte campagnes uit te voeren op sociale mediakanalen. Kouwenberg deed nog een oproep om kandidaten aan te melden voor de verkiezing Schoonmaker van het Jaar 2023.

SIEV-verzekering

Frank de Graaf, commercieel directeur bij Rivez deed uit de doeken wat het assurantie-adviesbedrijf

kan betekenen voor SIEV-leden. “Het doel is om totaalpartner te zijn op het gebied van risico, advies en collectieve verzekeringen, tegen scherpe premies. Met een persoonlijk adviseur die kennis van de schoonmaakbranche heeft. Wij zijn trots op deze samenwerking.” Dit alles gebeurt onder de noemer SIEV-verzekeringen.

Nieuw SIEV-keurmerk

Een primeur was de lancering van het nieuwe SIEVkeurmerk, dat ingaat per 1 juni. Qualis Insight voert hiervoor de kwaliteitscontroles uit. Per periode van drie jaar komen zij ieder jaar langs. Edgar van Engelen legde voor in de zaal uit hoe bij deze controle de medewerkers worden meegenomen. “Wij kijken echt naar de praktijk. De uitvoerende schoonmaker staat centraal, want die is het visitekaartje van jouw bedrijf.” Het onderwerp maakte de tongen los. Want wanneer vindt de keuring plaats, wie loopt mee, is het bezoek aangekondigd of niet en telt een minpunt dat vijf keer voorkomt ook vijf keer mee, of één keer?

Rondleiding door NESO

Bij een vergadering in zo’n bijzonder pand kan een rondleiding uiteraard niet ontbreken. En dus dwaalden de leden later rond door het opleidingscentrum,

Een primeur is de lancering van het nieuwe SIEV-keurmerk: “Wij kijken echt naar de praktijk.”

onder enthousiaste leiding van onder meer opleider Jeroen Aalbers en zijn vader Kees. Dit nadat Jeroen met ogen glimmend van trots verhaalde over hoe zijn vader besloot om voor zijn zeventigste verjaardag een opleidingscentrum cadeau te geven aan de schoonmaakbranche. Een gul gebaar, met een enorm sneeuwbaleffect. Allerlei bedrijven en instanties schenken materialen, zodat hier met de nieuwste materialen en volgens de laatste methodes trainingen kunnen worden gevolgd. “Wij motiveren mensen om zo vroeg mogelijk op te leiden. Dat is ook makkelijker, want je kunt ze alleen iets leren in plaats van dingen af te leren.” En, zo benadrukte hij meerdere malen: “Fouten maken mag. Je kunt beter hier iets uitproberen dan bij de opdrachtgever.”

Code en RAS

Terug in de vergaderruimte was het podium voor Ellen Dekkers. Zij vertelde over de historie, kern en visie van de Code Schoonmaak en Glasbewassing. “Bewust meedoen en betrokkenheid zijn essentieel. Als

leidraad heeft de Code een top 10 gedragsregels opgesteld, die zijn terug te vinden op www.codeschoonmaak.nl/top10. Wie ergens tegenaan loopt, bijvoorbeeld bij aanbestedingen of contractwisseling, kan dat melden bij de Code.” Dekkers, alweer zo’n drie jaar algemeen directeur bij Raad voor Arbeidsverhoudingen Schoonmaak- en Glazenwassersbranche, lichtte vervolgens het belang van RAS toe.

Na alle informatie en indrukken was het tijd voor ontspanning. En dat gebeurtde tijdens een barbecue. Simonis: “Ik hoop dat de volgende keer nóg meer mensen komen. Het is zo waardevol om elkaar te kunnen spreken en te weten wat speelt.”

“Wij moeten dit jaar echt gesprekken voeren over de lonen.”

Schoonmaakmiddelen en de duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen

Bij schoonmaakmiddelen en duurzaamheid denk je al snel aan de milieu-impact van de ingrediënten in de schoonmaakmiddelen. Onterecht wordt nog weleens gedacht dat schoonmaakmiddelen boordevol stoffen zitten die een negatieve impact hebben op het milieu. Er bestaat echter al decennialang strenge wetgeving waaraan schoonmaakmiddelen die binnen de Europese Unie op de markt worden gebracht moeten voldoen. Deze wetgeving waarborgt een hoog beschermingsniveau voor de menselijke gezondheid én voor het milieu. De milieubelasting van de chemische stoffen in een schoonmaakmiddel wordt dus gelukkig altijd meegenomen in de productontwikkeling en vormt een belangrijk onderdeel van de wetgeving voor chemische stoffen.

tekst: Lisa Sligting en Marten Kops

De wet- en regelgeving rondom chemische stoffen wordt ook wel het stoffenbeleid genoemd. Deze wetgeving is dynamisch en wordt aangepast op basis van voortschrijdend wetenschappelijk inzicht. Een belangrijke ontwikkeling binnen de wijzigingen van het beleid is de verduurzaming van het stoffenbeleid. Die is met de publicatie van de Europese duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen in een stroomversnelling terecht gekomen.

EUROPESE DUURZAAMHEIDSSTRATEGIE VOOR CHEMISCHE STOFFEN

Op 14 oktober 2020 heeft de Europese Commissie haar duurzaamheidsstrategie

voor chemische stoffen aangenomen. Deze strategie maakt deel uit van de Europese Green Deal; de overkoepelend groeistrategie met als uiteindelijk doel een klimaatneutraal en duurzaam Europa. Het doel van de Europese chemicalienstrategie is om het gebruik van stoffen zoveel mogelijk te verduurzamen. Fabrikanten van schoonmaakmiddelen verwelkomen dit doel met open armen, want hoewel het huidige beleid rondom schoonmaakmiddelen al een hoog veiligheidsniveau voor mens en milieu waarborgt, het zal uiteindelijk nog duurzamer moeten. Een belangrijke voorwaarde is dat de wijzigingen in het beleid ook daadwerkelijk tot een duurzamere situatie leiden en niet alleen maar duurzamer lijken. Dit klinkt logisch, maar in het kader van de duur-

zaamheidsstrategie voor chemische stoffen is het wel iets om voor te waken.

EEN TOXIC-FREE ENVIRONMENT

In de duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen wordt “een toxic-free environment” beschreven als een uiteindelijk doel en de basis voor toekomstig duurzaam stoffenbeleid. Dit klinkt natuurlijk mooi maar is een volkomen onrealistisch en onhaalbaar streven. De term toxic-free is geen wetenschappelijk onderbouwde term en is gedreven door sentiment. Dat sentiment is een zeer slechte drijfveer voor stoffenbeleid. Hierdoor kan gemakkelijk disproportionaliteit ontstaan.

In het milieu zijn veel giftige stoffen te vinden, juist ook stoffen die van nature

voorkomen. De vraag zou moeten zijn of ze daadwerkelijk een risico vormen voor mens en milieu. Zo komt het bijvoorbeeld voor dat er stoffen in reinigingsmiddelen zitten die gevaarlijk kunnen zijn voor het milieu. Dit gevaar is echter alleen van toepassing als het onverdunde product direct in het milieu terecht komt. Bij normaal gebruik komt het product in het riool terecht, waarna waterzuiveringsinstallaties dit gevaar wegnemen voordat het afvalwater in het milieu komt. Het risico is voor deze producten dus zeer klein.

Desondanks wordt door sommige politici en organisaties foutief verwezen naar het ‘voorzorgsbeginsel’ om stoffen op basis van gevaar te beperken in gebruik. Volgens de Europese Commissie mag het voorzorgsbeginsel pas worden toegepast wanneer een product op basis van een risico-evaluatie schadelijke gevolgen kan hebben, vastgesteld door middel van een objectieve, wetenschappelijke evaluatie. De Commissie onderstreept dat het voorzorgsbeginsel slechts mag worden toegepast bij een vermoeden van potentieel risico en nooit een willekeurig besluit kan rechtvaardigen.

HOLISTISCH STOFFENBELEID

Juist als het gaat om de verduurzaming van de chemische industrie en de verduurzaming van onze economie in bre-

dere zin, is innovatie het sleutelwoord. Daarom is het zo belangrijk dat de duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen die innovatie stimuleert. Een ongefundeerde angst voor chemicaliën moet hierin niet de remmende factor zijn. Bovendien moet worden voorkomen dat onvervangbare stoffen worden uitgebannen. Daarom is het cruciaal dat stoffenbeleid wordt gebaseerd op een juiste risicoanalyse met een holistische bendering. Dit betekent dat niet alleen wordt gekeken naar het intrinsieke gevaar van een stof, maar ook naar de kans dat dat gevaar zich voordoet en de waarde die een stof toevoegt aan een duurzame maatschappij; bijvoorbeeld stoffen die al op lage was temperaturen een schoon resultaat geven.

VOORGESTELDE WIJZIGINGEN

Op dit moment wordt hard gewerkt aan wijzigingen van verschillende wetgevingen om de doelen van de Europese duurzaamheidsstrategie te kunnen behalen. Zo is er al een wijziging gepubliceerd die nieuwe gevarenindelingen introduceert voor o.a. hormoon verstorende stoffen in de wetgeving voor het indelen, etiketteren en verpakken van chemische stoffen en mengsels (de CLP-verordening). Deze nieuwe indelingen zullen voor het overgrote merendeel van schoonmaakmiddelen niet van toepassing zijn.

Naast de nieuwe gevarenindelingen zijn er meer wijzigingen van de CLP-verordening op komst. Zo wordt overwogen om een minimale lettergrootte voor etiketten te introduceren en komen er meer regels voor reclames voor gevaarlijke chemische producten. Daarnaast komen er regels voor zogenoemde ‘refill stations’: plekken waar je een verpakking kan hergebruiken en in de winkel kan laten vullen. Het gebruik van een QR-code om informatie over het product te delen wordt mogelijk gemaakt, maar helaas alleen nog in aanvulling op de verplichte informatie op het etiket.

Ook de andere grote wetgeving voor chemische stoffen, de REACH Verordening, wordt gewijzigd in het kader van de duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen. Over mogelijke wijzigingen in deze wetgeving wordt nog volop gediscussieerd. Zo wordt er gekeken naar beperkingen voor het gebruik van de meest gevaarlijke stoffen door niet-getrainde professionele gebruikers, en komen er mogelijk nieuwe eisen om het nut van een Veiligheidsinformatieblad te verbeteren. Het zal nog enkele jaren duren voordat de gewijzigde wetgevingen volledig van kracht worden.

De Europese duurzaamheidsstrategie voor chemische stoffen zal onze industrie de komende jaren dus nog volop bezighouden. Er liggen veel kansen om de huidige wetgeving nóg sterker te maken in het verzekeren van duurzame, veilige stoffen en producten. Tegelijkertijd moeten we ervoor waken dat de wijzigingen in het stoffenbeleid daadwerkelijk tot duurzamere situaties leidt.

Lisa Sligting en Marten Kops, NVZ – Schoon | Hygiënisch | Duurzaam, de branchevereniging voor importeurs en fabrikanten van was-, reinigings-, onderhouds- en desinfectiemiddelen en schoonmaakmachines.

Wil je ook in de rubriek ‘De werkplek van...’ komen? Stuur een foto van jouw werkplek en waarom deze zo bijzonder is naar ronaldbruins@vmnmedia.nl.

“Wij worden niet gezien als zomaar een schoonmaker”

Karin de Vogel

Al bijna twintig jaar gaat Karin de Vogel met plezier naar haar werk. Voor EW werkte zij op verschillende locaties, voordat ze terechtkwam bij advocatenkantoor Dentons in Amsterdam. Daar voelt zij zich als een vis in het water, al negen jaar lang.

1 Vertel, wat houdt jouw werk precies in?

“Ik ben een soort supervisor. Ik check eerst hoe het met mijn collega’s gaat. Dan begint mijn Facility host taak. Als er mensen komen, bied ik ze een kopje koffie of thee aan. Ook vraag ik de beveiliger een gast te begeleiden en plaats ik bestellingen. Ik doe dus van alles om ervoor te zorgen dat alles in goede banen verloopt. Het merendeel van mijn tijd zit in schoonmaken. We zorgen ervoor dat alles netjes en schoon blijft: de koffieautomaten, de vloeren, de bureaus, de wc’s, maar ook alles in het restaurant.”

2 Wat maakt jouw werk bijzonder?

“De Supervisor Facility bij Dentons is een fijn contactpersoon, hij begrijpt wat wij doen. Bij Dentons hebben ze respect voor wat wij doen, ze zijn geïnteresseerd in ons. Wij worden niet gezien als zomaar een schoonmaker. Als iemand ziek is, lossen wij dat als schoonmaakteam met elkaar op, wij hebben een vast team. Sinds 2005 werk ik voor EW, ik ben blij dat ze mij verschillende kansen hebben gegeven om te groeien. Ik werk al negen jaar bij Dentons, dan bouw je ook met hen een band op. Het voelt hier fijn en vertrouwd.”

3 Heb je een

leuke anekdote?

“Tijdens de kerstborrel bij Dentons zei ik tegen de directeur dat ik het fijn vond dat ik weer mocht komen. Hij antwoordde: ‘Dat is toch logisch, jij hoort ook bij de familie.’ Dat is fijn om te horen. Zo bijzonder!”

Foto: Cor Salverius Fotografie

In de jaren negentig was er bij grotere schoonmaakbedrijven sprake van een breed aanbod. Terwijl ze tegen de klant betoogden dat die zich vooral moest concentreren op zijn core business, boden zij juist naast schoonmaak ook klein technisch onderhoud en asbest-, brand- en roetreiniging aan. Velen van hen keerden terug naar alleen klassiek schoonmaken. Maar niet allemaal.

tekst: Dick van Zomeren

Michael van Nol, algemeen directeur Oké Groep.

Michael van Nol, algemeen directeur van Oké Groep

Schoonmaak en verbreding: alles onder één dak

Doelgericht handelen en ambitie, dat is zeker van toepassing op Michael van Nol (35), algemeen directeur van Oké Groep. “Na mijn afgemaakte studie commerciële economie was ik nog geen twintig jaar oud. Ik wilde zakelijk aan de slag en had het vaste voornemen om op mijn dertigste algemeen directeur te zijn. Vijf jaar geleden was het zover en bedacht ik: het is me gelukt!” Het traject van schoonmaker tot algemeen directeur van Oké Groep - met inmiddels vier werkmaatschappijen - legde hij af in wat hij nu een familiair bedrijf noemt, dat voor de medewerkers als een ‘tweede thuis’ moet voelen.

Verbreding van dienstverlening

De basis van het bedrijf werd gelegd in 1986 toen Marco Groot in Amsterdam met Oké Glazenwasserij annex schoonmaakbedrijf begon. De onderneming verhuisde in 1995 naar Almere en voegde een autopoetsbedrijf aan de zaak toe, leverde hand- en spandiensten en deed ook nog sloopwerk. In 2004 verhuisde Oké naar Diemen en nam Plataco over, dat voor VVE’s en corporaties trappenhuizen schoonmaakte.

Vanaf 2005 trad ex-student en stiefzoon Michael toe tot Oké, met het vaste voornemen ooit de hoogste baas te worden. De eerste vijf jaar werkte hij mee als meewerkend voorman en ging vervolgens aan de slag op kantoor, bij de receptie en de financiële administratie. In 2016 was het bedrijfspand in Diemen te klein geworden en verhuisde de onderneming naar een veel groter pand, elders in Diemen. Binnen een jaar volgde daar de echte verbreding van de dienstverlening met Oké Vastgoedservice voor 24/7 calamiteitendienst, schilder- timmer- en onderhoudswerk en Oké Milieutechniek, vooral gespecialiseerd in asbestsanering. Begin vorig jaar verhuisde de groep van Diemen naar een pand van 1500 vierkante meter in Weesp; een vernieuwd en modern gebouw op het bedrijventerrein.

Traject van verbreding en groei

In 2018 trad oprichter Marco Groot terug en werd Michael van Nol algemeen directeur. “We hadden toen een vaste groep van 50 medewerkers en dat is nogal een verantwoording. Ik was er toen pas klaar voor, na de nodige ervaring te hebben opgedaan en aanvullende opleidingen en cursussen als ‘Inspirerend leiderschap’ te hebben gevolgd.”

Op een lange muur in de vergaderruimte is de groei van de Oké Groep in 35 jaar tijd hoogst opmerkelijk gevisualiseerd. In de vorm van een wandschildering is de groei zichtbaar gemaakt als een kronkelige weg met 21 hoogtepunten, die de vier verhuizingen sinds 1986 markeren plus de overnames voor de verbreding van diensten. Een duidelijk en imponerend traject dat veel uitleg aan potentiële klanten en bezoekers bespaart.

Werkmaatschappijen

Drie werkmaatschappijen dragen de naam Oké: het schoonmaakbedrijf, Milieutechniek en Vastgoed Service. Het sinds 2022 ook tot de groep behorende installatiebedrijf, Venema uit Peize (Drenthe), behoudt zijn oorspronkelijke naam. De vier werkmaatschappijen bieden werk aan bijna 100 medewerkers, waarvan 80 procent in fulltime dienst is. Het werkgebied van de groep bestaat voornamelijk uit groot Amsterdam, goed voor 70 procent van de omzet, hoewel Oké Groep ook in Rotterdam actief is. De groep verwacht dit jaar een omzet van 25 miljoen euro te realiseren.

“Je moet je blijven onderscheiden in de markt.”

Schoonmaak als basis

Wat ooit begon als een glazenwasserij c.q. schoonmaakbedrijf telt nu vier werkmaatschappijen, waarvan twee onderhoudgerelateerd zijn (bouw- en bouwinstallatie en asbestsanering). Raakt de schoonmaak niet op de achtergrond? Van Nol: “Absoluut niet. Daar is het allemaal mee begonnen en dat is nog altijd de basis en het fundament van de groep. De verbreding is ook ontstaan door de vraag van klanten waar we kwamen voor de schoonmaak, die nog altijd meer dan een kwart bijdraagt aan de omzet. Het is wel zo dat Oké Vastgoedservice sinds 2021 met de enorme vraag uit de bouw wat sneller groeit dan de schoonmaak en nu rond 30 procent bijdraagt.”

Brede klantenkring

Die iets meer dan 25 procent omzet door schoonmaken is mede de verdienste van Gitte Wagelaar, bedrijfsleider van Oké Schoonmaak, en sinds 2012 werkzaam bij de groep. Daarvoor werkte ze jarenlang als leidinggevende bij Cantorclin Schoonmaak in Meppel. “We zijn met schoonmaken actief bij cir-

ca 270 klanten met naar schatting 450 locaties. Dat de groep meer doet dan schoonmaken alleen realiseren wij ons heel goed. Oké Schoonmaak beschouw ik eerlijk gezegd ook een beetje als mijn eigen bedrijfje. We hebben een groep van 40 vaste krachten, aangevuld met meer dan 60 medewerkers die we zo nodig via partners lokaal inzetten. We werken voor VVE’s en corporaties als Eigen Haard, voor gemeenten, in kantoren, winkels, horeca, zorginstellingen, musea en toeristische objecten, en voor opdrachtgevers als Tours & Tickets/Lovers met rondvaartboten, The Harbour Club, Europcar enzovoort.” Is er sprake van actieve verkoop van schoonmaakdiensten?

Wagelaar: “Tot dusver niet. We groeien jaarlijks ongeveer 20 procent door tevreden klanten die het doorvertellen. We worden aanbevolen en groeien door extra opdrachten en specialistische reiniging bij vaste klanten.”

De klant lezen

Wat vergt rond schoonmaak de meeste aandacht?

“Niet het gebrek aan personeel. Dat lukt wel, want we hebben een groot netwerk. Maar het behouden van de klanten, die kieskeuriger en wispelturiger zijn dan voorheen. Je moet je blijven onderscheiden in de markt. Zeg maar de klant en zijn wensen lezen”, zegt Wagelaar. Van Nol vult aan: “Wat we, denk ik, beter dan gemiddeld doen is in elke sector van ons bedrijf de klant centraal stellen, aandacht geven, goed luisteren en programma’s op maat aanbieden. Dat geldt zeker voor de schoonmaakdiensten. De locatie Diemen was drie tot vier jaar na 2016 alweer te klein geworden en de groei van schoonmaak konden we daardoor onvoldoende uitbouwen. Met de verhuizing naar Weesp in 2022 en de recentelijk aangenomen operationeel manager ter ondersteuning van Gitte zijn we klaar voor de toekomst.”

Toekomstplannen

Wat zijn de plannen voor verdere expansie in de toekomst? Algemeen directeur Van Nol: “Bij diensten denk ik over het aanbieden van planmatig gevelonderhoud. Dus niet eenmalig, maar periodiek inclusief schilderwerk. Geografisch denken we aan werken in de regio Gooi en Utrecht, dat is vanuit hier goed bereikbaar. En ik overweeg een steunpunt in Rotterdam, waar we met een woningcorporatie al een groot contract hebben afgesloten. Met nog één tot twee van die overeenkomsten erbij en we openen er een vestiging. Misschien is dat wel een eerste stapje naar opereren in de hele Randstad.”

Michael van Nol: “Schoonmaak is nog altijd de basis en het fundament van de groep.”

Nieuwe aanpak vloeronderhoud bij Radboudumc

Vloerenspecialisten en het zorgpersoneel van het Radboudumc in Nijmegen liepen elkaar in de weg vanwege, onder andere, gebrek aan communicatie en aandacht. Alpheios en het academisch ziekenhuis besloten om samen te zoeken naar een oplossing. De vloerspecialisten dachten hierbij mee. Dit resulteerde in een mooi project en een succesvolle nieuwe schoonmaakmethode. www.alpheios.nl

CSU VERZORGT SCHOONMAAK WATERSLEY SPORTS & TALENTPARK

CSU gaat de komende drie jaar de complete schoonmaak verzorgen op Watersley Sports & Talentpark in Sittard. Op dit 30 hectare grote terrein openen binnenkort een hostel voor jonge sporttalenten en een historisch kloosterhotel voor topsporters, maar ook voor liefhebbers van de natuurrijke omgeving. Voor de schoonmakers biedt deze locatie kansen voor taakverbreding. www.csu.nl

Tamara van Ark is nieuwe

voorzitter Schoonmakend

Nederland

Hako werkt samen met Bosch

Engineering

Autonome reinigingsmachines voeren terugkerende taken constant uit en geven de operator bovendien de mogelijkheid om zich aan andere taken te wijden. Om deze taken veilig en efficiënt uit te voeren vereist dit een betrouwbare automatiseringssoftware. Hako vertrouwt hiervoor op de samenwerking met Bosch Engineering. Bosch levert generieke robotica-functionaliteiten zoals obstakeldetectie en –vermijding (navigatie). Hako is verantwoordelijk voor het bedieningsconcept, het apparaat beheer en eventuele reinigings- en machine specifieke algoritmen. Daarnaast werken ze aan aanvullende systemen die specifiek op de autonome reinigingsmachine zijn afgestemd, bijvoorbeeld een thuisbasis voor het opladen van de accu, het legen van vuil water en het vullen met vers water. www.hako.nl

De leden van Schoonmakend Nederland hebben unaniem ingestemd met de benoeming van Tamara van Ark. Rob Rommelse, directeur Schoonmakend Nederland, stelt dat met het aantreden van Van Ark een volgende stap is gezet “in de positionering van onze cruciale sector en de belangenbehartiging voor onze leden.” Van Ark volgt Niek Jan van Kesteren op die tijdelijk de rol van interim voorzitter op zich nam na het vertrek van Piet Adema. “Haar kennis van en ervaring met de arbeidsmarkt en werkgeverschap passen uitstekend bij de uitdagingen waar we voor staan als arbeidsintensieve sector”, zegt Rommelse: “Daarnaast hecht ze veel belang aan de maatschappelijke positionering en waardering van onze sector. En natuurlijk is ook haar kennis vanuit de landelijke politiek waardevol. Dit gaat ons helpen in het blijvend op de kaart zetten van onze cruciale sector.”

www.schoonmakendnederland.nl

ISS EN SOUPALICIOUS GAAN SAMENWERKING AAN VOOR VOEDSELBANKEN

ISS Facility Services is een samenwerking gestart met het soepmerk Soupalicious. Per jaar levert het partnerschap de Nederlandse voedselbanken maar liefst 1 miljoen kommen soep op.

Soupalicious doneert voor elk verkochte kom soep een kom soep aan de voedselbank. Dit noemt de soepmaker de one-forone fomule. Tot op heden leverde dit al meer dan 2,5 miljoen gedoneerde kommen soep. Tom Hillemans, vice-voorzitter van Voedselbanken Nederland, is heel blij met de extra soepen. “De krachtbundeling tussen Soupalicious en ISS bestaat al enige jaren en wordt nu verder uitgebreid. Met het volume van ruim 1 miljoen kommen soep per jaar voor de voedselbanken in Nederland kunnen we nu een nog grotere impact maken. De gasten van onze bedrijfsrestaurants leveren via dit social sharing principe zelf ook een bijdrage aan mensen die

het zwaar hebben in onze maatschappij”, aldus Jerry van Ulden, Chief Commercial Officer en Directeur Food Services a.i. van ISS. www.nl.issworld.com

Marcel Rotteveel is nieuwe

CFO Facilicom Group

Facilicom Group, bekend van onder andere schoonmaakbedrijf Gom, heeft bekend gemaakt dat Marcel Rotteveel per 1 juni het CFO-stokje overneemt van Maartje Bouvy. Hij zal zitting nemen in het Algemeen Bestuur van Facilicom Group en vormt samen met CEO Eric Otto het Concern Directie Team. www.facilicom.nl

EW Facility Services gaat aan de slag bij ITV Studios

EW Facility Services verzorgt de schoonmaak voor ITV Studios Netherlands, de producent van programma’s als Het Perfecte Plaatje, en Married at First Sight. De ervaring van EW in de mediawereld was niet de enige factor die bijdroeg aan de keuze. De waarden van de twee bedrijven komen op meerdere punten goed overeen. www.ew.nl

EFFEKTIEF EN GEMEENTE MIDDENGRONINGEN

Effektief gaat per 1 juli de schoonmaakdienstverlening verrichten voor de gemeente Midden-Groningen. Binnen deze nieuwe samenwerking ligt de focus bij beide partijen onder meer op thema’s als partnership en duurzame inzetbaarheid van medewerkers. www.effektief.nl

COLOFON

SERVICE MANAGEMENT IS EEN UITGAVE VAN VMN MEDIA

Hoofdredacteur

Ronald Bruins, tel. 06-14 64 04 22, ronaldbruins@vmnmedia.nl

Eindredacteur

Jamila de Ruiter

Redactie

Bianca Faber, Dick van Zomeren, Jamila de Ruiter, Paula Jansen en Ronald Bruins

Uitgever Daan de Heus, daandeheus@vmnmedia.nl

Sales Manager

Angela Pasutto, angelapasutto@vmnmedia.nl

Accountmanagers

Kevin Donders, kevindonders@vmnmedia.nl Anton van der Werf, antonvanderwerf@vmnmedia.nl

Vormgeving & opmaak colorscan, www.colorscan.nl

Druk

Wilco BV te Amersfoort

Adres

VMN Media, Utrechtseweg 44, 3704HD Zeist, www.servicemanagement.nl

Abonnementenadministratie klantenservice@vakmedianet.nl, tel. 088-584 08 88

Abonnementen

Service Management verschijnt 8 keer per jaar. Jaarabonnement € 125,00, studenten betalen € 79,00, verzending buitenland per jaar € 29,50 (EU) en € 41,50 (niet-EU-landen); prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van VMN Media zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Partner

Numatic International

Copyright

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

© VMN Media 2023

Publicatievoorwaarden

Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van VMN Media van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Disclaimer

Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

THEMA’S KOMENDE NUMMERS

ADVERTEERDERSINDEX

Verandermanagement voor de toekomst

De complexiteit van onze toekomst stelt nieuwe eisen aan de manier waarop we veranderingen binnen organisaties aanpakken. Jo Vincken reikt praktische handvatten aan voor het aanjagen van waardevolle beweging. Bovendien laat hij zien hoe het verandervermogen van organisaties en individuele mensen kan worden vergroot. Dit boek biedt een actueel overzicht van aanpakken op het gebied van organisatieleer, verandermanagement en leiderschap.

Professionele draadloze reiniging

Stofvrij

Snel, hygiënisch en stofvrij legen met een zeer efficiënt filtersysteem.

Alles in de pod!

Comprimeert stof in de pod met een grote inhoud van 1 liter

Draadloze prestaties

Afneembare, 25,2V lithium-ionbatterij is eenvoudig te verwisselen op te laden en te vervangen

Krachtige reiniging

Gemotoriseerde zuigmond voor tapijt en reiniging van harde vloeren

Gemakkelijk opbergen

Kan netjes worden opgeborgen op een muurdock met handige accessoire-sleuven