Cobouw

Daar gaat kabel nummer 20

TBI kan nu echt beginnen met Binnenhof

Nieuws

Pagina 7

Interview Pagina 8-9 Pagina 4/5

Frans van der Kolk wil blijven scoren

Minister wil snel extra miljard ViA15: ‘Anders nog meer vertraging’

inister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) heeft 1 miljard euro extra nodig om het stilgevallen wegenbouwproject ViA15 zo snel mogelijk te herstarten. Groen licht van het parlement blijft echter uit, waardoor de nieuwe planning en prijsafspraken in het water dreigen te vallen.

Niet 1,4 miljard euro, maar 2,4 miljard euro is er nodig om de A12 en de A15 in de omgeving van Arnhem uit te breiden. Het ViA15-project lag jarenlang stil vanwege stikstofrechtszaken. De afgelopen maanden onderhandelden het Rijk en de aannemerscombinatie over nieuwe afspraken en prijzen.

Het nieuwe prijskaartje van 2,4 miljard euro staat al genoemd in de begrotingspapieren van de voorjaarsnota. Maar de Eerste en Tweede Kamer hebben die begroting nog niet goedgekeurd. Minister Madlener wil hen in dit geval tot snelheid manen, maakt hij duidelijk in een brief.

Het gewijzigde contract tussen Rijkswaterstaat en aannemerscombinatie GelreGroen moet uiterlijk in de eerste week van juli worden ondertekend om verdere vertraging van het project te voorkomen, waarschuwt de minister. Dat betekent dat de Staten-Generaal uiterlijk 1 juli groen licht moet geven voor het nieuwe budget.

Voorstel nieuwe

‘Indien de gewijzigde overeenkomst met GelreGroen dan niet ondertekend wordt, schuiven de projectmijlpalen vanwege de seizoensinvloeden met een volledig kalenderjaar op’, schrijft Madlener. Hij hoopt echter dat dat niet nodig is en al op 1 januari 2026 de schep in de grond kan gaan.

‘Vertraging in de realisatiefase van een infrastructuurproject is zeer kostbaar. Een jaar vertraging bij dit project kost het Rijk tientallen miljoenen’, beargumenteert de minister.

Mocht de goedkeuring van de begroting toch te lang duren, dan heeft de minister een plan B om alsnog in juli de deal met GelreGroen te ondertekenen. Via de Compabiliteitswet kan hij zijn nieuwe beleid alvast voorzichtig uitvoeren, schrijft hij. De Kamer moet daar wel eerst toestemming voor geven.

De Raad van State gaf in oktober vorig jaar, na meerdere rechtszaken over de stikstofuitstoot van het project, goedkeuring aan de minister om de A12 en de A15 aan te sluiten en uit te breiden. Goed nieuws voor opdrachtgever Rijkswaterstaat en de gecontracteerde combinatie GelreGroen (Dura Vermeer, Besix, Hochtief, Van Oord en John Laing) die het project al in 2019 gegund kreeg.

Al snel werd duidelijk dat ze eerst flink moesten onderhandelen over nieuwe afspraken, planning en vooral de gestegen prijzen. Een paar dagen na de heugelijke uitspraak liet minister Madlener zich al ontvallen dat de jarenlange vertraging een zware wissel op het budget zal trekken.

De minister meldt nu dat met name de gestegen markt- en grondstofprijzen in de onderhandelingen naar voren zijn gekomen als grote kostenpost. Het gaat om 650 miljoen euro, waarvan 215 miljoen euro ‘excessieve prijsstijgingen’.

Het project is ook duurder geworden vanwege scopewijzigingen, zoals een verdiepte ligging en grondwaterstanden (90 miljoen euro), en rentestijgingen en vertragingskosten (265 miljoen euro). Dat komt samen uit op iets meer dan 1 miljard euro.

regels flexwerk heeft weinig effect

Arbeidsmarkt - Minister Eddy Van Hijum (SZW) wil de groei van flexcontracten en zzp’ers aan banden leggen. Het is nog maar de vraag of die regels veel effect hebben op flexwerk in de bouw.

DOOR MICHIEL MAAS

Volgens het kabinet is de verhouding tussen vaste banen en flexwerk ernstig verstoord. Inmiddels werkt zo’n 40 procent van de Nederlandse arbeidskracht op flexibele contracten, via het uitzendbureau of als zzp’er. In het Wetsvoorstel meer zekerheid flexwerkers worden onder meer de arbeidsvoorwaarden van mensen met een uitzendcontract gelijkgetrokken met die van collega’s in vaste dienst. Na een jaar uitzendwerk wordt het bovendien moeilijker om mensen te ontslaan. Ook wordt de ketenregeling veranderd. Nu mag een werkgever nog drie tijdelijke contracten achter elkaar sluiten, en kan dat opnieuw doen als een werknemer zes maanden niet in dienst is. Maar volgens het kabinet leidt

op de bouw

dat tot een draaideurconstructie, waarbij werknemers veel te lang tijdelijk in dienst zijn. Die tussenperiode van zes maanden wordt daarom verlengd naar vijf jaar. Als laatste wil de minister een eind maken aan nul-urencontracten, waarbij een werknemer nooit weet of er werk is, en hoeveel. In plaats daarvan komt er een bandbreedtecontract, waarin een minimum aantal uren wordt afgesproken en maximaal 30 procent meer uren kan worden gewerkt. Voor de bouwsector heeft dit geen overigens geen effect: nul-urencontracten zonder urengarantie zijn in de cao Bouw en Infra al verboden. In een beoordeling van het wetsvoorstel vraagt de Raad van State (RvS) zich af of de genomen maatregelen wel voldoende zijn om de misstanden op de arbeidsmarkt aan te pakken. De ongelijkheid tussen werknemers met een vast contract en flexwerkers worden onvoldoende hersteld, vindt de afdeling Advisering van de RvS. ‘Bijzondere aandacht is nodig voor de tweedeling in het beschermingsniveau tussen categorieën werkenden en voor de structurele personeelstekorten. De vraag is in hoeverre dit wetsvoorstel bijdraagt aan het oplossen van deze bredere problematiek. Van een fundamentele hervorming op het terrein van de arbeidsmarkt is namelijk geen sprake.’ De Afdeling vindt dat er meer nodig is, zoals het flexibeler maken van vaste banen.

7.000 euro per woning

Woningbouw - Met een zogeheten opleverbonus van 7.000 euro per woning wil minister Keijzer de woningbouwproductie aanjagen. ‘Bovenwettelijke’ betaalbare woningen komen niet voor de subsidie in aanmerking

Minister Keijzer maakt de spelregels van de zogeheten Realisatiestimulans maandagmiddag bekend. Vanaf 2026 kunnen gemeentes per betaalbare woning 7.000 euro krijgen. De bouw van het door het Rijk gesponsorde huis moet dan wel in 2025 zijn gestart. Keijzer zegt nadrukkelijk te kiezen voor een ‘generieke’ regeling met weinig administratieve lasten.

In totaal is er 2,5 miljard euro beschikbaar tot 2030. Daarvan is 1,6 miljard euro geserveerd voor woningbouw in het betaalbare segment. De overige 900 miljoen euro is bedoeld voor specifieke opslagen – denk aan woningbouw in kwetsbare gebieden, zorggeschikte en geclusterde woningen, en het versterken van de ambtelijke capaciteit van gemeentes en provincies.

De Realisatiestimulans is onderdeel van een groter pakket maatregelen waarmee Keijzer de woningbouwproductie probeert op te voeren. Regelingen zoals de Woningbouwimpuls en het Gebiedsbudget (voor zaken als bodemsanering of verplaatsen spooremplacement) blijven bestaan, maar zullen iets worden aangepast.

De minister stelt dat zij nadrukkelijk geen gemeentelijke beleid voor nieuwbouw wil spekken die bovenwettelijk is. Met andere woorden: wettelijk is twee derde betaalbaar het maximum, alles daarboven komt niet in aanmerking voor deze geldelijke injectie.

Keijzer: ‘Bij de uitwerking van dit instrumentarium kijk ik naar de mogelijkheid om via financiële regelingen het stellen van bovenmatige betaalbaarheidseisen te ontmoedigen. Ik denk daarbij aan situaties waarbij een gemeente meer betaalbare woningen programmeert dan wat nodig is om regionaal de betaalbaarheidsdoelen te realiseren. Ook bezie ik hoe ik het werken volgens de principes van parallel plannen en het hebben van een versnellingstafel kan stimuleren bij het verstrekken van een rijksbijdrage.’ Gemeentes die aanspraak willen maken op de nieuwe bonus kunnen zich vanaf volgend voorjaar registeren. Mocht hun aanvraag worden gehonoreerd, dan ontvangen ze het subsidiebedrag in het najaar van 2026. Later dit jaar krijgen gemeentes te horen hoe dat registreren werkt.

Alphen aan den Rijn zit met lekkend gemeentehuis in haar maag

Constructies - Opnieuw kost het opknappen van het rammelende gemeentehuis in Alphen aan den Rijn miljoenen extra. De gemeenteraad is er inmiddels helemaal klaar mee.

DOOR MICHIEL MAAS

Met een verdubbeling van de kosten voor de renovatie van het stadhuis naar 10 miljoen euro en miljoenen kosten voor een nieuw klimaatsysteem, vraagt de politiek in Alphen aan den Rijn zich af of het gebouw de investering wel waard is. De verantwoordelijk wethouder is ook verrast: “Ik ben me rot geschrokken.” Maar het lekkende gebouw nu slopen en dan een nieuw gemeentehuis bouwen, betekent ook een miljoenenafschrijving.

Het Alphense gemeentehuis, een ontwerp met een gebogen glazen gevel van Erick van Egeraat, is een imposant gebouw in het centrum van Alphen. Het werd eind 2002 opgeleverd door HBG/ BAM na een bouwtijd van twee jaar. De oorspronkelijke aanneemsom was zo’n 25 miljoen euro, maar de totale bouwkosten voor de gemeente liepen fors op, tot meer dan het dubbele.

Het gebouw was in vele opzichten complex. De bekleding van de gebogen gevel bestaat uit 2.500 unieke panelen, die elk een eigen afmeting, kromming en plint hebben. In totaal werd er meer dan 5.000 vierkante meter glas gebruikt. Daarnaast kreeg het gebouw een warmte-koudeopslag (wko), die gedeeld wordt met de nabijgelegen schouwburg en retail.

Vocht en lucht

Al direct na ingebruikname kwamen de eerste problemen. Het zinken dak lekte, en ook bij de gevelelementen sijpelde vocht en lucht door. Het is zo erg, dat bij zware regenval emmers het binnendringende hemelwater moeten opvangen.

Ook het klimaatsysteem werkte vanaf het begin al slecht: ambtenaren van de gemeente zitten in de winter in de kou, en leggen het af van de warmte in de zomer. In al die jaren is met kleine ingrepen getracht het leed te verzachten, maar de schade werd steeds groter

door het uitblijven van een structurele oplossing. Geruime tijd al is duidelijk dat een grootscheepse renovatie noodzakelijk is.

Toen de gemeente daartoe in 2023 een aanbesteding startte, bleek slechts één bouwpartij, JP van Eesteren, zich te hebben ingeschreven. Zij kregen het, maar moesten eerst nog uitgebreid onderzoeken hoe groot de klus eigenlijk was. Dat viel tegen: de begrote 5 miljoen euro bleek bij lange na niet voldoende om de dakbedekking en de lekkende kozijnen te vervangen. Deels door gestegen bouwkosten, maar vooral ook omdat het vervangen van de niet-standaard ramen en gevelelementen veel duurder is dan de gemeente oorspronkelijk berekende. De kosten werden twee keer zo hoog, blijkt in maart dit jaar uit een brief van wethouder Gerard van As aan de gemeenteraad. Ook moeten de wko-installatie en het klimaatsysteem worden vervangen. Dat gaat nog eens een kleine 10 miljoen euro kosten.

Gemeenteraad

De leden van de Alphense gemeenteraad weten dat het gebouw niet in goed werkende staat is. Ook zij zitten zelf geregeld met een jas aan te vergaderen. In een commissievergadering vorige week werden de raadsleden kritisch

over de kostenstijging en vroegen zij zich af of het gebouw die investering nog wel waard is.

Raadslid Mark Heemskerk was het duidelijkst. “Heel plat gezegd: moeten we dit gemeentehuis niet platmaken en er een vierkant gebouw neerzetten, een standaard gebouw, met standaard kosten?” Wethouder Van As benadrukt dat hij het hoofdpijndossier ook maar bestuurlijk geërfd heeft, en legt de blaam vooral bij de partijen die destijds verantwoordelijk waren voor de realisatie. “We zouden ons diep moeten schamen, maar de dader ligt op het kerkhof.”

Logische vraag

Hij vindt het vervangen van het gemeentehuis een logische vraag. “We moeten nu de dingen doen die strikt noodzakelijk zijn, maar deze discussie moeten we zeker voeren.” Hij wijst er wel op dat het gebouw nog met een restwaarde van 17 miljoen euro in de boeken staat.

Architect Van Egeraat is zelf niet verbaasd over de gestegen kosten. “Als je een gebouw niet onderhoudt, moet je niet nu naar de architect kijken”, zei hij in maart tegen het AD. “Als de suggestie zou worden gewekt dat ik hier schuld aan heb, dan zou ik dat heel vreemd vinden.”

Even na middernacht valt definitief het doek voor tui-kabel nummer 20 van de Galecopperbrug

‘Zenuwachtig? Inmiddels weten we wel hoe de brug reageert’

Infra - Na twintig doorgezaagde kabels is het team op de Galecopperbrug zo goed op elkaar ingespeeld, dat het verkeer nog maar twee uur van de brug hoeft. Cobouw woonde een van de precaire nachtelijke operaties bij. Nog vier kabels te gaan.

De draaiboeken zijn duidelijk. De cyclus is strak. Iedereen weet wat ‘ie moet doen. Elke week, elke dag, bijna ieder uur. En in de nacht dat een kabel wordt doorgezaagd, ligt alles zo’n beetje op de minuut nauwkeurig vast. Want de A12 mag niet te lang aan één stuk worden afgesloten. Niet ter hoogte van Utrecht althans, waar de snelweg het Amsterdam-Rijnkanaal oversteekt. Dagelijks maken 220.000 voertuigen gebruik van de brug. Elke acht dagen wordt een van de 24 kabels van de oude tuien doorgezaagd. Dat is nodig omdat ze kampen met corrosie. En dat is niet te verhelpen met wat schuren en een likje verf. De kabels moeten allemaal worden vervangen. In de dagen voor een zaagoperatie worden 22 strengen ingebracht voor de nieuwe tuien. Van het ankerblok bij het landhoofd, over het nieuwe zadel boven in de pyloon, naar het anker in het midden van de overspanning.

Spanningsloos maken

Zodra de nieuwe strengen op 70 procent van de eindspanning staan, wordt een oude kabel vrijgemaakt uit de bundel. Dan kan er een klem worden geplaatst en een dwarsbalk die is verbonden met kabelvijzels. Deze hulpconstructie maakt het mogelijk om de krachten over te nemen en de spanning van een deel van de betreffende kabel te halen. Als dat allemaal is gebeurd, begint KWS met het doorzagen.

Dat is veruit het spannendste moment uit de achtdaagse cyclus. Daarvoor moet al het verkeer van de brug. Het is de stap waarbij het krachtenspel rond de pyloon en het brugdek wordt omgeleid – onomkeerbaar – van twee naar vier tuien en van twaalf kabels naar zo’n 260 strengen.

Het grote verschil in aantal komt vooral omdat de nieuwe tuien compleet anders van opbouw zijn. De nieuwe strengen zijn niet vervlochten, maar lopen parallel en kunnen in de toekomst zo nodig gemakkelijker vervangen worden. Ook een paar strengen toevoegen voor extra draagvermogen is dan mogelijk. Het maakt alles stukken eenvoudiger dan de monsteroperatie die nu

gaande is – inclusief de voorbereiding, die inmiddels al zeven jaar loopt.

Verhuisd vanuit Londen

Constructeur Charlotte Murphy van Arup is er zelfs speciaal voor verhuisd van Londen naar Amsterdam. De Britse spreekt inmiddels heel behoorlijk Nederlands. Ze is een van de specialisten uit het team van Arup dat voor Rijkswaterstaat al vanaf het begin bezig is met de versterking van de brug. Na jaren ontwerpen en engineeren van de tuivervanging, begeleidt Murphy nu ook de uitvoering. “Het zal vreemd zijn als de Galecopperbrug straks klaar is”, vertelt ze in de keet die bij het oostelijke landhoofd is neergezet. “Al heb ik nog tot eind van het jaar om aan dat idee te wennen. En daarna zijn er vast weer andere bruggen om mijn tanden in te zetten.”

Op deze woensdagnacht bewaakt de Britse vooral de gegevens die binnenkomen van de sensoren die de brug al een paar jaar continu in de gaten houden.

‘‘ We proberen iets dat grijs is uiteen te rafelen in de tinten zwart en wit’’

Elke vier minuten meten twee total stations een serie reflectoren in op het dek en de pyloon. Ook zitten er krachtsensoren in de bypasses die een paar jaar terug zijn aangebracht over de zwaarst aangetaste tuien.

Zodra Freyssinet de hulpconstructie op spanning brengt om de krachten van de kabel te kunnen overnemen, ziet Murphy van alles gebeuren op haar beeldscherm. De top van de pyloon verplaatst zo’n 10 millimeter. Het brugdek komt in het midden ook bijna 10 millimeter omhoog. Allemaal royaal binnen de vantevoren afgesproken marge. Ze wordt er niet zenuwachtig van. Als er verkeer over de brug gaat, of wanneer het hard waait, zijn de bewegingen sterker.

Murphy houdt Grietske van Bodegom van Rijkswaterstaat voortdurend op de hoogte van wat ze ziet. De projectmanager is deze nacht ook naar de brug geko-

men. En niet voor de eerste keer. “De V&R-opgave (vervanging en renovatie, red.) vraagt om een andere samenwerking tussen aannemer en opdrachtgever”, legt ze uit. “Het is niet langer een kwestie van het object aan het begin overdragen, om maanden of jaren later de verantwoordelijkheid weer terug te krijgen bij de oplevering.”

Strikt genomen is Rijkswaterstaat ver-

antwoordelijk voor het oude deel van de brug en KWS voor de nieuwe toevoegingen: de nieuwe tuien, de nieuwe ankerblokken, de zadels bovenin de pyloon. “Maar zie het allemaal maar uit elkaar te houden”, vertelt ze. “Een keiharde scheiding is niet te maken.”

Tijdens de nacht moet Van Bodegom een paar keer haar handtekening plaatsen onder de meetresultaten die Murphy haar

In de nacht dat een kabel wordt doorgezaagd, ligt alles zo’n beetje op de minuut nauwkeurig vast. Foto: APA/Sjef Prins

er

nieuwe strengen zijn ingeregen, kan een oude tuikabel van de Galecopperbrug worden doorgezaagd. Foto: APA/Sjef Prins

voorhoudt. Die digitale krabbel is het sein dat de opdrachtgever akkoord is en de aannemer verder kan naar de volgende stap in het proces. Het wordt ook allemaal bijgehouden op een whiteboard in de keet. Zodat het voor iedereen zichtbaar is.

Strikte rolverdeling

Namens KWS houdt realisatiemanager

Mark van Thiel dezelfde monitoringsdata op zijn beeldscherm nauwlettend in de gaten. Geregeld overleggen hij en Murphy en stemmen af of ze hetzelfde zien en of het verantwoord is om de volgende stap te zetten. Hoewel Van Thiel zijn informatie krijgt doorgespeeld van onderaannemer Freyssinet en niet van Arup. Zo zijn de rollen verdeeld, maar ook de realisatiemanager van de aannemer benadrukt dat de scheiding lastig scherp is te trekken. “We proberen iets dat grijs is uiteen te rafelen in de tinten zwart en wit. Dat kan eigenlijk niet, maar we doen ons uiterste best.”

Kabel nummer 20

Gelukkig verstaan ze elkaar goed in de keet. En daarbuiten ook. Niemand doet nodeloos ingewikkeld of formeel. Het scheelt ongetwijfeld dat ze inmiddels zijn aanbeland bij kabel nummer 20 die ze doorzagen. Van Thiel: “We weten inmiddels wat we doen en hoe de constructie reageert. We worden niet snel meer verrast en reageren niet zenuwachtig.”

Het echte werk vindt ondertussen buiten plaats, op het dek. Daar hebben medewerkers van Wiha hun diamantzagen geïnstalleerd, wachtend op het sein dat ze mogen beginnen. Twee operators die Freyssinet gedurende het vervangen van de tuien vanuit Frankrijk heeft ingevlogen, hebben de regie. Philippe staat bij de achtertui bij het oostelijke landhoofd, niet ver van de bouwkeet. Guillaume staat zo’n 120 meter verderop, niet ver van het midden van de overspanning. Ze

communiceren met portofoons, want het is zaak dat de operaties aan beide zijden van de pyloon synchroon plaatsvinden. Zeker het opspannen en na afloop ook weer aflaten van de hulpconstructie waarmee de bewuste kabel spanningsloos wordt gemaakt, moet gelijktijdig plaatsvinden. Anders kan de pyloon worden scheefgetrokken.

Stand still

Projectdirecteur Jurgen Jochims van Freyssinet pendelt heen en weer tussen de twee operators en de bouwkeet en houdt iedereen zo op de hoogte van de ontwikkelingen. Hij meet persoonlijk ook of de kabelklem niet slipt tijdens de stand still van een klein half uur die wordt ingelast zodra de de-tensioninginstallatie op spanning staat. Dan gebeurt er even helemaal niets, om te kijken of de constructie niet met enige vertraging reageert op de veranderingen. Als Jochims geen vreemde dingen constateert, geeft hij dat door aan Van Thiel in de keet, die zijn digitale handtekening plaatst. Van Bodegom zet ook haar krabbel. Dat is het sein dat er gezaagd kan worden. Het verloopt opmerkelijk snel, ondanks dat een van de kabelzagen een paar keer van zijn rollen loopt. Na amper vijf minuten is de tuikabel aan weerszijden van de pyloon in tweeën – overbodig geworden, nadat hij ruim vijftig jaar lang het steeds zwaarder wordende verkeer in de richting van Arnhem over het Amsterdam-Rijnkanaal heeft geholpen. Even na middernacht valt voor hem definitief het doek.

Zodra de de-tensioning hulpconstructie weer wordt afgelaten, doen de nieuwe strengen helemaal mee. Dat aflaten gaat, net als het opspannen, in stappen van steeds 20 bar. Daarna is er weer een stand still. Murphy en Van Thiel houden de metingen goed in de gaten. De pyloon komt wel 15 millimeter in beweging en het dek 14 millimeter. Dat verbaast het duo niet, want de dagen ervoor was alles bewust een beetje onder extra voorspanning gezet. Nu ontspant alles weer en verdelen de krachten zich over de nieuwe tuien en de vier laatste kabels.

Laatste handtekening

Door de perfecte weersomstandigheden, zonder wind, regen of mist, volstaat een kwartier om de vier betrouwbare metingen binnen te halen van de total stations die het protocol voorschrijft. De stand still is dus kort en de handtekeningen worden al voor half 1 ’s nachts geplaatst. Dan kan ook het verkeer weer terug op de brug. Bij verkeersplein Oudenrijn geven de collega’s van Rijkswaterstaat de afgezette verkeersstroken weer vrij. Langer dan twee uur is de brug niet afgesloten geweest. De apparatuur wordt gedemonteerd en ingeladen in de busjes. Daarna stapt iedereen snel in de auto op weg naar huis, waar het bed wacht. Morgen pakt de dagploeg de volgende stap in de cyclus weer op. Iedereen weet precies wat hij of zij moet doen. Het protocol is glashelder. Over acht dagen is de volgende kabel aan de beurt.

Zodra

voldoende

Hart van hout, binnenwanden van vlas

Een revolutionaire stap in biobased bouwen: zo kun je The Urban Woods Delft rustig noemen. Het gaat om een woongebouw van tien verdiepingen en 102 appartementen. Zelfs de kern en liftschacht zijn van hout. Net-zero en circulair dus. Met een hart van hout, houtvezel als isolatiemateriaal en binnenwanden van vlas. FAAY levert de kamer- en woningscheidende wanden. Daarbij is zelfs een wand van afvalhout gerealiseerd.

Of The Urban Woods Delft het allerhoogste, volledig houten woongebouw van Nederland is? Ja, zegt algemeen directeur Rene de Man van The Urban Woods trots. “Er zijn wel hybride constructies die hoger zijn, denk aan Haut in Amsterdam.” Het maakt ook niet zoveel uit, vervolgt hij. Want The Urban Woods Delft is sowieso een baanbrekend project in houtbouw. Het gaat om een low-carbon woongebouw dat volledig wordt gerealiseerd met kruislings verlijmde houten platen (CLT), in combinatie met GLT balken en kolommen. CLT staat voor Cross Laminated Timber, GLT staat voor Glue Laminated Timber. Ook is er een C-CLT wand gemaakt, van afgedankte pallets en sloophout. C-CLT staat voor Circulaire Cross Laminated Timber. Het buitenlaagje van de platen is essenhout. In de kern van het woongebouw komen dus geen staal en beton.

De Man: “De bijzonderheid van dit project? Het is sowieso een constructieve uitdaging om hoogte te krijgen in houtbouw. Ook werd veel gevraagd op het gebied van brandveiligheid en akoestiek. De zoektocht naar een hoofdaannemer bleek best lastig. Dan blijkt dat de markt er toch nog niet helemaal klaar voor is. We hebben daarom besloten om die coördinerende rol zelf op ons te nemen en samen te werken met neven -en onderaannemers, met Vel-

linga Project Realisatie als een van deze bouwpartners.”

Bouwtijd elf maanden

Met de bouw van The Urban Woods – naar een ontwerp van Urban Climate Architects - is in maart begonnen met de bouw boven de grond. De bouwtijd neemt ongeveer elf maanden in beslag. Het gaat om appartementen van circa 45 vierkante meter, met name bedoeld voor starters, alleenstaanden en actieve ouderen waarvan de kinderen het huis uit zijn. Alle woningen krijgen minimaal een balkon, soms twee. De Man: “De appartementen zijn bewust klein gehouden, met een slaapkamer in plaats van twee. Veel mensen uit de doelgroep gebruiken een tweede slaapkamer vaak als opslagruimte, om in te werken of om je halters neer te leggen. In dit woongebouw komen deze functies terug, maar dan op grote schaal en voor iedereen toegankelijk.” Want The Urban Woods Delft krijgt aan aantal aantrekkelijke faciliteiten voor bewoners, denk aan een gym, daktuinen, een hottub op het dak, een grote keuken om te delen, koffiehoek, stilteplek & bieb, werkplekken en luxe hotelkamers voor gasten van bewoners. Het gebouw ademt en groeit terug: een volledig biobased casco, met binnenwanden van vlas en houtvezel als isolatiemateriaal. The Urban Woods streeft naar een net-zero impact door duurzame materialen en energie-efficiëntie te combineren. Bij de bouw wordt zo min mogelijk materiaal gebruikt. En het materiaal dat wordt gebruikt, moet zo circulair mogelijk zijn. Bij het woongebouw is gekozen voor een structuur van kolommen en balken. De architect was al bekend met de wanden van FAAY, aldus De Man. The Urban Woods heeft gekozen voor de woningen kamerscheidende wanden van FAAY omdat

ze biobased en circulair zijn. Bovendien zijn de wanden robuust, schroefvast, brandwerend en geluidswerend. De vlaswanden van FAAY –die al meer dan een halve eeuw bestaan – zijn veel milieuvriendelijker dan de traditionele metal stud wanden. De productie van staal is vervuilend, waarbij veel CO2 vrijkomt. De vlaswanden van FAAY nemen daarentegen CO2 op. Bovendien zijn de wanden herbruikbaar. Wel zo handig in een gebouw dat flexibel en demontabel is. De wanden zijn geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie. Groot voordeel is dat de prefab wanden zijn voorzien van voorgeproduceerde leidingschachten voor de installaties. Wanneer de wand staat, kunnen de elektricien, stukadoor, schilder of behanger er direct achteraan. Op deze manier kun je als bouwer een flinke versnelling in het bouwproces maken. In de kelder en op de eerste verdieping van The Urban Woods Delft zijn de eerste wanden van Faay intussen geplaatst. De Man is tot nu toe zeer tevreden over het product en de samenwerking met FAAY.

Het volgende houtbouwproject staat alweer op het programma: The Urban Woods Deventer, dat waarschijnlijk net zo hoog wordt. De Man: “We willen dit concept verder ontwikkelen en verbeteren. Het doel is een bouwsystematiek die we overal kunnen toepassen, maar waar innovaties makkelijk doorgevoerd kunnen worden.” The Urban Woods wil daarom zoveel mogelijk met vaste partners werken die vanaf het begin bij een project betrokken worden. Daardoor wordt het ontwikkel- en bouwproces nog korter. De Man: “Het zou mooi zijn als FAAY vaste partner wordt van The Urban Woods.”

Dit artikel is gesponsord door Faay.

The Urban Woods Delft.

TBI kan eindelijk écht beginnen aan renovatie Tweede Kamer

Binnenhof - Na jarenlang ontmantelen, onderzoeken en ontwerpen, kunnen drie TBI-bedrijven eindelijk stappen maken met de renovatie van het Tweede Kamercomplex. Voor bijna driekwart van het complex is nu een cost-plus contract ondertekend. De rest volgt snel.

Minister Mona Keijzer heeft namens het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) haar handtekening gezet onder het contract met JP van Eesteren, Nico de Bont en Croonwolter&dros. Dat is bijna vijf jaar nadat de TBI-bedrijven dit deelcontract van de renovatie van het Binnenhof gegund kregen. De opdracht zag er toen nog anders uit. Zo was er nog geen sprake van een ondergrondse entree voor de bezoekers van de publieke tribune. Ook de installatiebak onder het centrale plein was nog niet in beeld. De bouw daarvan doet weliswaar een andere aannemer, Van Hattum en Blankevoort, maar de diepe kelderconstructie grenst aan een deel van de Tweede Kamergebouwen. De werkzaamheden moeten goed op elkaar worden afgestemd.

Raakvlakken

Ook zonder die raakvlakken is de renovatie van alleen de gebouwen van de Tweede Kamer al ingewikkeld genoeg. Het parlement maakt gebruik van in totaal zeven gebouwen, gerealiseerd in sterk

uiteenlopende bouwperiodes. Op de bouwplaats zijn de werkzaamheden onderverdeeld in vier bouwstromen. Op elke bouwstroom heeft TBI een apart team zitten met werkvoorbereiders en uitvoerders – naast de medewerkers van de opdrachtgever en de externe adviseurs. Bij de vier bouwstromen zijn in totaal vijf architectenbureaus betrokken. Samen met de opdrachtgever zijn de TBI-bedrijven afgelopen jaren vooral bezig geweest met het strippen van de panden, het inpakken van kwetsbare delen en het aanbrengen van tijdelijke installaties. Tijdens die bezigheden ontstond een beter beeld van wat er precies moest gebeuren.

Projectdirecteur Peter van Leeuwen van het RVB meldt in een recente publicatie van de opdrachtgever dat het onmogelijk was om van te voren alle benodigde werkzaamheden en risico’s in te schatten. ‘Daardoor kreeg je afgelopen jaren die rare kostenontwikkeling; van 500 miljoen naar twee miljard. Niemand wist in het begin hoeveel het zou gaan kosten.’

Terwijl de inventarisatie liep, zetten het Rijksvastgoedbedrijf en de TBI-bedrijven de afspraken om naar en zoge-

heten cost-plus contract. Er wordt dus met open begrotingen en boekhoudingen gewerkt en niet met een vaste aanneemsom maar met een richtprijs. Boven op de gemaakte kosten mag de aannemer een winst van 2 tot 3 procent in rekening brengen. Verliezen en meevallers worden door opdrachtgever en opdrachtnemer gedeeld.

Gebouw C

Gebouw C fungeerde voor deze nieuwe samenwerking als een pilot. Dat is een relatief onbekend gebouw op het Binnenhof, verscholen tussen de Ridderzaal, het voormalige ministerie van Koloniën (gebouw K) en de uitbreiding van de Tweede Kamer uit 1992. Het stamt uit 1916 en is ontworpen door de toenmalig

rijksbouwmeester Henry Teeuwisse.

Op basis van de ervaringen met gebouw C, waarvoor het contract vorig jaar november al werd getekend, zijn nu vergelijkbare afspraken gemaakt met een groot deel van de overige gebouwen van de Tweede Kamer. De contracten voor gebouwen K, H en B volgen binnenkort. Kelder

Volgend jaar moet ook de handtekening onder de afspraken voor de nieuwe publieksentree. Bezoekers van de publieke tribune zullen in de nabije toekomst via de kelder naar de plenaire zaal gaan. Voor die oplossing, geïnspireerd op de entree van het Louvre in Parijs, werd twee jaar terug gekozen omdat die route het beste is te beveiligen.

Zeker tot 2028 zijn tientallen aannemers en ingenieursbureaus druk met de verbouwing van het Binnenhof. Cobouw volgt de werkzaamheden op de voet.

De Tweede Kamer heeft in totaal zeven gebouwen van het Binnenhof-complex in gebruik. Als achtste komt daar nog de ondergrondse publieksentree bij, op het plein voor gebouwen

A en N. Beeld: RVB

Frans van der Kolk over het succes van installatiebedrijf VDK Groep

Groot, groter, grootst volgens de regels van het ‘Playbook’

Installatie - ‘Frans, dat gaat je nooit lukken’ kreeg hij te horen toen hij midden in de bouwcrisis aankondigde dat hij het grootste installatiebedrijf van Noord-Nederland wilde beginnen. Inmiddels is zijn VDK Groep de op één na grootste installateur van heel Nederland. Frans van der Kolk over zijn visie, zijn succes en zijn drive. “Bedrijven, mensen gelukkig maken: dat is mijn missie.”

Ooit, in een vorig leven, was Frans van der Kolk (50) een fanatiek voetballer. Eén met talent. Hij schopte het zelfs tot de jeugd van PEC Zwolle. In de spits. Maar de concurrentie was groot. En bij PEC waren veel spelers destijds nog semiprof. Bepaald geen lonkend perspectief, vond de toenmalige tiener.

Van der Kolk koos voor een ander carrièrepad. Hij studeerde elektrotechniek en bracht het tot directeur bij twee installatiebedrijven. Maar daar begon het na dertien jaar te jeuken. Hij wilde zelf ondernemen, zelf aan het stuur zitten, zijn eigen koers varen.

In 2012, het ravijnjaar tijdens de laatste bouwcrisis, begon hij de Van der Kolk Installatiegroep (VDK Groep). Doel: het grootste installatiebedrijf in de regio bouwen. Niet iedereen zag dat direct zitten. ‘Wat jij wilt, kan niet’, kreeg hij overal te horen. Wel dus.

Inmiddels ligt de lat een stuk hoger. De grootste en beste installateur van Nederland worden, is zijn streven. Hij ligt op koers. Met ruim 4.500 medewerkers, een omzet van 1,2 miljard euro en een ebitda van 12 procent groeide VDK vorig jaar uit tot de op een na grootste installateur van het land, na Spie Nederland.

Daarbij blijft het niet, als het aan hem ligt. Van der Kolk wil blijven ‘scoren’. Niet in de spits, maar als aanvoerder, met de hele club. Hoe heeft hij het zover geschopt? Wat is zijn drive? En, wat zijn ultieme doel?

Het geheim

Van der Kolk – casual gekleed: zwart overhemd, bruine broek, sneakers – ontvangt Cobouw in een fraai negentiende-eeuws herenhuis aan de stadsgracht van Zwolle. Een Rijksmonument, ooit de burgemeesterswoning. Dit is een van de drie kantoren van VDK Groep; de andere staan in Den Haag en Eindhoven.

Maar dit statige grachtenpand is niet hét hoofdkantoor, in die zin dat de groep vanuit hier wordt aangestuurd. Dat past niet in de structuur en werkwijze van VDK. De grootste en beste worden door bedrijven over te nemen, die vanuit deze drie kantoren bij te staan en het rendement te verhogen, maar dat alles wel met behoud van de naam en de ziel van die bedrijven. Dat is

‘‘We bouwen een wereldklassebedrijf, dat willen we goed doorgeven aan een volgende generatie”

in een notendop het geheim van het succes van de installatiegroep.

Of, in de woorden van Van der Kolk: “We zijn niet één groot concern, maar een familie van bedrijven. Bedrijven die allemaal hun eigen legacy houden.”

Een concept waarvoor het fundament is gelegd in de tijd dat hij nog als directeur bij andere installatiebedrijven werkte: eerst bij Breman Installatiegroep, later bij Scheer & Foppen Installatietechniek.

Een branche met veel mkb-ondernemingen, vaak familiebedrijven met zo’n 50 tot 60 medewerkers, opgericht na de Tweede Wereldoorlog, waarvan de oprichter/eigenaar tegen zijn pensioen aanhikt, maar dikwijls geen opvolger kan vinden. Voeg daarbij dat de installatietechniek steeds moeilijker wordt, projecten steeds groter en de bedrijfsvoering steeds complexer,

onder meer door nieuwe regelgeving, en het idee achter de VDK is geboren.

“We kunnen allemaal wel hopen en denken dat de regelgeving steeds minder wordt, maar voorlopig zie ik dat niet gebeuren”, aldus Van der Kolk. “Ik zie het alleen meer worden en voor kleinere bedrijven is dat allemaal niet meer te behappen. Dus dan moet je je aansluiten bij een groep of zelf gaan groeien. Die bedrijven kunnen zich aansluiten bij VDK. Wij vangen al die complexiteit op en zorgen voor versterking van het management waar nodig, zodat het voortbestaan is gegarandeerd. Bij ons kunnen deze bedrijven weer ondernemen en met klanten bezig zijn. Maar ze houden wel hun naam en ziel.”

Playbook

Ruim honderd bedrijven – 135 BV’s – heeft VDK inmiddels overgenomen. Eenmaal ingelijfd gaan die bedrijven door een onboardingstraject, vertelt Van der Kolk. “Vanuit de regiokantoren krijgen ze ondersteuning van professionele teams die zijn gespecialiseerd in onder meer finance, hr, digitalisering, marketing en communicatie, en ESG. Samen met de medewerkers van deze bedrijven gaan die kijken wat er beter kan. Maar wij gaan niet reorganiseren. En we gaan niet integreren. De bedrijven houden hun eigen administratie, hun eigen ERP-systeem. We hebben iets daar boven gebouwd, waarbij we de bedrijven inpluggen zodat we inzicht hebben en ze kunnen helpen.”

Daarnaast heeft VDK in de loop der jaren een zogenoemd playbook gemaakt. Een soort lijst met twintig acties die een bedrijf succesvol maken. Wat daar zoal in staat? “Dat is natuurlijk een beetje het geheim van de smid, maar ik kan een paar dingen uitlichten. Elk bedrijf moet een directeur hebben die geschikt is voor de functie. Hij of zij moet verankerd zijn in de regio en moet de techniek ook kennen. Ook vind ik het bijvoorbeeld belangrijk dat je elk project calculeert en niet raamt. Zo zijn er veel acties die je moet ondernemen. Als je overal een vinkje bij hebt staan, heb je een succesvol bedrijf.”

‘‘Ik

ben van mening dat je waarde moet toevoegen: aan Nederland,

aan de maatschappij”

Die regionale binding is essentieel, vindt Van der Kolk. Vooral ook met het oog op de kwaliteit, benadrukt hij. “Als jij een monteur hebt die een school installeert in zijn eigen woonplaats, waar ook nog zijn kinderen op school zitten: die heeft veel meer betrokkenheid en levert veel meer kwaliteit om dat project goed te realiseren.” En dat werkt, meent de VDK-directeur. “Over alle bedrijven heen in alle projecten hebben wij geen enkele rechtszaak lopen. Dat betekent dus dat er binnen de gestelde tijd en met kwaliteit wordt opgeleverd.”

Telkens weer overtuigen Een onboardingstraject doorlopen. Een playbook afvinken. Appeltje-eitje lijkt het, zo’n grote installatiegroep bouwen. Niets is minder waar, weet Van der Kolk. Aan het begin, maar ook in iedere volgende fase, moet hij telkens weer iedereen overtuigen. “Al toen ik in Kampen begon en toen ik aankondigde dat ik de grootste van Noord-Nederland wilde worden. En toen ik vervolgens zei dat ik de grootste en beste van heel Nederland wilde worden opnieuw. Heel veel mensen geloofden er niet in of zagen niet hoe dat dan moest.”

Ook bij de financiering voor zijn plan liep Van der Kolk daar vaak tegenaan. En dan vooral bij banken. De eerste zes jaren financierde hij overnames met bankleningen, eigen geld en zogenoemde vendor loans: leningen van de eigenaren van de bedrijven die hij overnam. Maar op een gegeven moment vond de bank hem te ambitieus.

“Banken zijn risicomijdend. Ze willen heel veel garanties, zekerheden, borgstellingen. In de eerste fase

was dat goed. Maar op het moment dat er echt iets staat en je bent klaar om harder te groeien, dan ben je bij banken aan het verkeerde adres. Dan kun je twee dingen doen: eerst sparen en dan weer verder groeien. Maar dan moet je een paar jaar wachten. Ik heb toen gezegd: dat ga ik niet doen, ik wil nu die groep bouwen. Toen heb ik besloten er een investeerder bij te halen. Wij zijn een waardengedreven bedrijf, met kernwaarden als ondernemerschap en rentmeesterschap. Dat laatste vind ik erg belangrijk. We bouwen een wereldklassebedrijf, dat willen we goed doorgeven aan een volgende generatie. Dat worden niet mijn kinderen. Ik ken genoeg voorbeelden van familiebedrijven waarbij het over generaties heen qua leiderschap niet altijd goed gaat.”

Van der Kolk koos voor het Britse private-equitybedrijf EMK Capital. Een club die inmiddels een meerderheidsbelang heeft in VDK. EMK bemoeit zich volgens hem niet met het operationele beleid. Wel staat deze investeerder VDK waar nodig bij met advies en bij de financiering van de verdere groei. Operationele steun heeft VDK volgens de directeur en oprichter ook niet echt nodig. De bedrijven binnen de groep sturen zichzelf en worden daarbij geassisteerd door de teams op de regiokantoren. Dat geeft Van der Kolk ruimte zich te focussen op verdere expansie. In Nederland, maar ook over de grens: te beginnen in Duitsland.

In Nederland wil VDK dit jaar naar een omzet van 1,5 miljard euro; binnen een jaar of vijf moet dat zijn verdubbeld. Haalbare kaart, denkt Van der Kolk. Volgens hem zijn er nog voldoende installatiebedrijven over die goed binnen de groep zouden passen.

Duitse markt

In Duitsland heeft VDK onlangs een eerste overname gedaan: Joh. Storm, een familiebedrijf in Rendsburg (deelstaat Sleewijk-Holstein) met zo’n zeventig medewerkers, gespecialiseerd in klimaattechniek. Daar blijft het niet. Dit jaar wil Van der Kolk in Duitsland naar een omzet van zo’n 500 miljoen euro, op de wat langere termijn naar 5 miljard euro, verdeeld over vijf regio’s – 1 miljard euro per regio.

Ook dat wordt niet eenvoudig, beseft hij. “De Duitse markt verschilt nogal van de Nederlandse. Wat betreft bedrijfscultuur – Duitsland is veel hiërarchischer –, maar ook wat betreft de focus op vakmanschap en kwaliteit. In Duitsland wordt echt alles gekeurd en gecertificeerd. Je moet niet denken dat je vanuit Nederland zomaar even Duitsland erbij kunt doen.”

Groot, groter, grootst: de expansiehonger van VDK lijkt niet te stillen. En toch: dat is niet wat Van der Kolk drijft. “Groter worden is geen doel op zich, maar het gevolg van”, licht hij toe. “We willen een stabiele groep bouwen met bedrijven die zelfredzaam zijn met regionale ondersteuningsteams. En we willen de beste zijn. Daarbij past de ambitie dat je in Nederland dekkend bent en marktleider wordt.”

Sfeermeesterschap

Een familie van bedrijven bouwen: dat was en is zijn drive. “Ik ben van mening dat je waarde moet toevoegen. Aan Nederland, aan de maatschappij. Als dat lukt, geeft dat een kick.”

Daarnaast hecht Van der Kolk grote waarde aan een plezierige werkomgeving. “Wat is er nu mooier dan mensen die gelukkig zijn, die gedijen in deze omgeving?” Om daaraan bij te dragen heeft hij het ‘sfeermeesterschap’ bedacht: alle 135 bedrijven hebben hun eigen sfeermeester. Plus nog eens ‘happinessmanagers’ – acht fulltime managers onder leiding van chief happiness officer (cho) Van der Kolk.

En de cho zelf? Weet hij al wanneer hij gaat stoppen? Hij moet er vooralsnog niet aan denken. Resoluut: “De een schildert, de ander bouwt een familie van bedrijven. Ik ben nog maar vijftig!”

Frans van der Kolk. Foto: Koos Groenewold

Met veel passen en meten en onder tijdsdruk bouwt Triax paalmatras voor parallelstructuur

‘Altijd handig zo’n Belgische aannemer aan boord’

Infra - Niet alleen de ruimte ontbreekt om de bodem voor te belasten, er is ook te weinig tijd. Daarom komen de vier extra rijstroken in de A10 bij knooppunt Nieuwe Meer te rusten op paalmatrassen.

Meer dan 3.500 palen van 17,5 meter lengte en zo’n 450.000 vierkante meter geotextiel. Zuidasdok is een project van grote getallen. Met de palen kun je twee keer de ring van Amsterdam rond en met het wapeningsdoek is 64 keer het veld van de Arena te bedekken. En dan gaat dit alleen nog maar over de fundering van een paar kilometer voor twee extra rijkstroken ter hoogte van knooppunt Nieuwe Meer. Aannemingscombinatie Triax (Besix, Dura Vermeer en Heijmans) is daar inmiddels al een jaar druk mee. Dat begon met het afgraven van de taluds van de klassieke wegconstructie van de A10. Dat moest stap voor stap gebeuren, in slagen van een meter. Dan konden er groutankers worden aangebracht, een fors wapeningsnet worden geplaatst en kwam er een dikke plak spuitbeton overheen. Daarna kon weer een meter dieper worden gegraven. Net zolang tot het maaiveldniveau was bereikt, zo’n 8 meter lager.

Vernagelde wand

De vernagelde keerwand die zo ontstaat, wordt in Nederland niet vaak toegepast. Maar hij is gesneden koek

voor Besix-dochter Franki, verzekert technisch manager Jeroen Hendriks van de aannemingscombinatie. “In België worden vernagelde wanden geregeld gebruikt bij tunnelmonden of tegen berghellingen waarvan geen rotsblokken los mogen komen.”

Dat is in Nederland niet zo vaak aan de orde. Maar damwanden slaan om de bestaande wegconstructie stabiel te houden tijdens het afgraven, was volgens Hendriks bij De Nieuwe Meer niet mogelijk. De stellingen zouden op de weg moeten staan, die daarvoor weken had moeten worden afgesloten. Vandaar dat de keuze viel op de vernagelde wand. Die kan vanaf de zijkant worden aangebracht, terwijl het verkeer door raast. “Altijd fijn, zo’n Belgische aannemer aan boord van de bouwcombinatie.”

Nu de taluds zowel aan de noord als de zuidkant zijn verdwenen, hebben de funderingsstellingen bezit genomen van de bouwplaats. Er staan er nu vijf. Stuk voor stuk flinke joekels. Sommige slaan prefab-palen, andere maken in de grond gevormde palen en weer andere trillen buispalen op diepte, die ze vervolgens volstorten met beton. Hendriks: “Welk paaltype we waar toepassen hangt af van de variaties in de bodem, maar ook van de eisen die de belendingen stellen. Tripolis aan de noordkant en Infinity (de klapschaats)

‘‘Soms zijn de technische uitdagingen voor de voorbereidende werkzaamheden veel groter dan die voor het werk zelf’’

daar schuin tegenover, zijn de meest kritische bouwwerken. Die mogen geen schade oplopen en daar passen we dus trillingvrije paaltypen toe.”

Paaldeksels

Wat niet verschilt is de lengte van de palen. Die bedraagt overal zo’n 17,5 meter, zodat ze met hun voeten stevig in de tweede zandlaag staan. Verder hebben de palen gemeen dat ze allemaal worden afgedekt met een betonnen tegel van 1 bij 1 meter en zo’n 40 centimeter dik. Die wegen een ton per stuk.

De paaldeksels zijn een kenmerkend element voor paalmatrassystemen. Ze voeren de krachten van het matras dat er bovenop komt netjes af naar de palen. Zo worden zakkingen van het wegdek voorkomen. “Want daar is het allemaal om te doen”, legt de technisch manager uit: “Zakkingen tegengaan zonder dat de grond eerst een paar jaar moet worden voorbelast. Daar hebben we de tijd niet voor en ontbreekt langs de A10 trouwens ook de ruimte.”

Alleen pal achter de bouwkeet van Triax aan het Jaagpad is een groot zandlichaam aangebracht waarmee de bodem wordt voorbelast. Dat is veruit de goedkoopste methode. Maar verder komt overal het paalmatras.

Gesloten matras

De geotextielen, die zo’n cruciale rol spelen om de boogwerking van zo’n matras te bewerkstelligen, komen over een paar maanden aan op de bouwplaats. Onderaannemers Joosten en Bonneveld gaan de einde-

verkeer doorraast.

Combinatie Triax bouwt ook vier nieuwe bruggen waarmee de ringweg, de metro en het spoor de Schinkel oversteken.

Een vernagelde wand wordt vanaf de zijkant aangebracht terwijl het

Triax en haar voorganger

Triax is een combinatie van Besix, Dura Vermeer en Heijmans. De combinatie nam de renovatie van knooppunt Nieuwe Meer eind 2022 aan voor 350 miljoen euro. Dat gebeurde drie jaar nadat de combinatie van Hochtief, Fluor en Heijmans van het werk stapte, omdat ze bij lange na niet uit konden met de prijs van 990 miljoen waarvoor ze de bouw van het complete Zuidasdok hadden aangenomen. In het ontwerpteam zitten nog altijd een paar medewerkers die ook voor Heijmans aan de eerste plannen hebben gewerkt. Na het pijnlijke stuklopen van het contract werd afgesproken dat projectorganisatie Zuidasdok eigenaar werd van alle ontwerptekeningen en plannen die de oorspronkelijke aannemer al had uitgewerkt.

Die vormden een basis voor Triax, hoewel sommige zaken inmiddels achterhaald waren. De bouw van Het Venster over het monumentale Tripolis zou oorspronkelijk pas van start gaan na voltooiing van het Zuidasdok. Vooral bij de funderingswerkzaamheden moest de bouwer van dat pand rekening houden met de aangepaste weg.

Nu was dat andersom, waardoor Triax genoodzaakt was een trillingarm paalsysteem in te zetten. Zo zijn er nog veel meer aanpassingen doorgevoerd nadat het contract voor Zuidasdok werd opgeknipt in vier deelcontracten.

loze lappen kunststof uitrollen, brengen er zand op aan, verdichten dat en slaan het doek daarna weer terug. Zo ontstaat een gesloten matras van een meter dikte.

De ruimte daarboven wordt aangevuld met granulaat. Op de rand wordt een soort keerconstructie gemaakt van gewapende grond – eigenlijk een soort stapel kleinere matrassen. Maar dan zonder de palen eronder.

“Tegen die tijd zijn die vernagelde wanden dus niet meer nodig”, zegt Hendriks. Er klinkt lichte spijt door in zijn stem. Want hij vindt ze mooi geworden en strak uitgevoerd. “We hadden ze nodig om die paalmatras te kunnen maken. Maar zodra die er ligt, hebben ze geen functie meer. Een damwand hadden we weer kunnen trekken, maar dit type keerconstructie niet.”

“Dat is de manier waarop je bouwt tegenwoordig”, besluit hij. “Je moet vaak al heel veel capriolen uithalen en tijdelijke constructies bouwen, voordat je toekomt aan datgene wat je eigenlijk wilt bouwen. Simpelweg omdat je er anders niet bij kunt komen, de logistiek niet rond krijgt of te veel hinder veroorzaakt. Een buitenstaander kan zich er soms over verwonderen. Soms zijn de technische uitdagingen voor die voorbereidende werkzaamheden veel groter dan die voor het werk zelf.”

Laswerk aan de verloren punt van een in de grond gevormde paal voor het paalmatras. Foto’s: Ronald Bakker

Bioraffinaderij

FLYING HOLLAND/JOHN GUNDLACH

Neste Oil bouwt op de Maasvlakte in Rotterdam een nieuwe bioraffinaderij vlak bij de bestaande fabriek. Hierdoor verdubbelt de productie van biobrandstoffen door de Finse fabrikant. De raffinaderij gaat vooral duurzame kerosine (sustainable aviation fuel) voor de

luchtvaart maken. Neste exploiteert met 1,4 miljoen ton in Rotterdam al Europa’s grootste productiesite van hernieuwbare producten. Maar het gaat het nog groter aanpakken. Door een investering van bijna twee miljard schaalt het op de Maasvlakte op naar jaarlijks 2,7 miljoen ton. Bouwperiode 2023 - 2026.

Regio-indeling

West

Noord-Holland, Zuid-Holland

Zuid Zeeland, Noord-Brabant, Limburg

Noord Friesland, Groningen, Drenthe

Oost Utrecht, Overijssel, Gelderland, Flevoland

Gebouwtypen en soorten werk

a Gezondheidszorg

b Grond-, Weg-, en Waterbouw en energie c Wonen

d Onderwijs e Cultuur en religie f Bedrijven en logistiek g Horeca, sport en recreatie h Winkels en parkeren

Ramingsgroepen

Op deze pagina's vindt u een selectie uit Cobouw Bouwberichten.

Meer zien?

www.cobouw.nl/bouwberichten

West

ONTWERP

NAALDWIJK a 9

Bouwen, na sloop, woonzorgcentrum

Nieuw Rozenhof met plek voor ca. 70 (psychogeriatrische) ouderen / ontmoetingsruimte begane grond t.b.v. Careyn aan de Anjerlaan. Sloop in fases. Geplande Start 11-2026

Opdrachtgever: Stichting Careyn, Maarssenbroeksedijk 4, 3542 DN UTRECHT, 088-1239988

Architect: Atelier Pro Architecten BV, Kerkhoflaan 11/a, 2585 JB ‘s-Gravenhage, 070-3506900

PAPENDRECHT f 7

Rectificatie. Bouwen bedrijfshal 33 met restaurant / fitnessruimte / kantoren t.b.v. GKN-Fokker aan de Anthony Fokkerweg. Aanbesteding t.b.v. selecteren aannemer. Procedure: openbaar. Termijn van inschrijving is gewijzigd in: 02/06/2025.

Geplande Start 07-2025

Opdrachtgever: Gemeente Papendrecht, Markt 22, 3351 PB PAPENDRECHT, 14-078

Architect: Grassodenridder Architecten, Kloosterstraat 40, 4611 MC Bergen op Zoom, 0164-201202

ZAANDAM

c 0

Bouwen 449 huurappartementen / commerciele ruimtes / parkeergarage op locatie vml. belastingkantoor aan de Letterhout / Bossingschaaf / Houtveldweg. Plan: ‘De Heldin-Stelling’. Voor het woningbouwplan is binnen de kaders van het bestemmingsplan een aangepast plan ingediend voor een nieuwe vergunning. Exacte planning n.n.b. Geplande Start 02-2026

Projectontwikkelaar: Woonfront, De Ring 12, 5261 LM Vught,

Architect: Laurey Architecture & Environment, De Reek 3, 5502 HX VELDHOVEN, 040-2818622

DEN HOORN

c 8

Bouwen 2 appartementsgebouwen met 28 appartementen (huur/koop n.n.b.) / Jumbo supermarkt (1.600 m2) met daarboven 9 appartementen (huur/koop n.n.b.) tussen de Dijkshoornseweg / Looksingel op locatie vml. meelfabriek. Uitbreiden Plus-supermarkt met

daarboven 6 studiowoningen (huur/koop n.n.b) voor starters aan de Beatrixstraat. Op de locatie van het Groene Kruisgebouw komen 126 parkeerplekken. Waaijer Projectrealisatie B.V. ontwikkelt de Jumbo supermarkt. G.A.M. Beheer B.V. ontwikkelt de appartementsgebouwen / uitbreiding Plus supermarkt (verwachte start Q3 2025).

Geplande Start 09-2025

Opdrachtgever: Gemeente Midden-Delfland, Anna van Raesfeltstraat 37, 2636 HX SCHIPLUIDEN, 015-3804111

Projectontwikkelaar: Waaijer Projectrealisatie BV, Sionsstraat 9, 2271 CX Voorburg, 070-3001000

Architect: rphs+ architectuur + stedenbouw B.V, Schiedamsedijk 41, 3011 ED Rotterdam, 010-3031995

Projectontwikkelaar: G.A.M. van Leeuwen Beheer B.V, Noordhoornseweg 6, 2635 GB DEN HOORN ZH, 015-2128084

Architect: Architectenburo VB3, Boezemweg 23 g, 2641 KG PIJNACKER, 015-7111064

GEGUND

HEEMSKERK c 9

Bouwen 107 woningen (58 appartementen / 49 eengezinswoningen t.b.v. starters, senioren en gezinnen (koop) aan de Marquettelaan op de locatie ‘Eikenhof 2’. Vml. aanbesteding. Project ‘De Heerlijkheid Curtis’.

Geplande Start 05-2027

Architect: Heren 5 Architecten bv bna, tt. Vasumweg 152, 1033 SH Amsterdam, 020-5550155

Hoofdaannemer: Trebbe Bouw B.V., Marconibaan 65, 3439 MR Nieuwegein, 088-2590000

Projectontwikkelaar: Timpaan Hoofddorp B.V, Polarisavenue 132, 2132 JX Hoofddorp, 0232-001600

WORMER c 9

Bouwen ca. 240 koop- en huurwoningen (81 huurappartementen / 74 koopappartementen / 58 koopwoningen) / commerciele ruimte (400m2) / horeca tussen de Veerdijk/ het Merckenrif / de Bruynvisweg / Geldersrif op voormalig industrieterrein langs de Zaan. Project ‘HIER aan de Zaan’. Ontwikkelcombinatie Zaandriehoek (Kondor Wessels Vastgoed/ KondorWessels Projecten en Dreef Beheer.) Het project wordt gefaseerd gebouwd. Fase 1 bestaat uit 81 huurappartementen. Fase 2 bestaat uit 38 koopappartementen / 42 grondgebonden

ADVERTENTIE

koopwoningen. Fase 3 bestaat uit 32 koopappartementen / 16 grondgebonden koopwoningen.

Geplande Start 08-2025

Projectontwikkelaar: Dreef Beheer BV, Beijneslaan 169 a, 1947 HK Beverwijk, 072-5023194

Projectontwikkelaar: Kondor Wessels

Vastgoed B.V., De Cuserstraat 93, 1081 CN Amsterdam, 020-8511850

Projectontwikkelaar: Kondor Wessels Projecten B.V., Reggesingel 4, 7461 BA Rijssen, 0548-540260

Hoofdaannemer: Kroon & De Koning B.V, Ohmstraat 6, 3335 LT Zwijndrecht, 078-6121511

UITVOERING

VOORHOUT c 8

Bouwen 40 sociale huurappartementen op de hoek Teylingerdreef / Engelselaan. De woningen worden maximaal voor 20 jaar gebouwd. De appartementen zijn bestemd voor woningzoekenden die nog niet veel inschrijfduur hebben opgebouwd. Project ‘Teydelijk’. Prefab bouw. Geplande Start 05-2025

Architect: Architecten VOORMORGEN v/h LKSVDD architecten, Lonnekerspoorlaan 114-d, 7523 JM Enschede, 053-7400777

Hoofdaannemer: Hodes Huisvesting, Nieuwenkampsmaten 14, 7472 DE Goor, 088-3980000

NAARDEN

c 8

Bouwen 5 sociale huurwoningen / 10 luxe vrije sector koopwoningen aan de Comeniuslaan. Plan: Comeniushof. Geplande Start 02-2025 Hoofdaannemer: Ten Brinke Bouw B.V, Havenstraat 15, 7005 AG Doetinchem, 0314-371900

E-Installateur: WB Installatie, Riddererf 9, 3861 PT Nijkerk, 033-2470789

Projectontwikkelaar: Ten Brinke Oost, Twentepoort Oost 14, 7609 RG Almelo, 088-8485100

Architect: MIX Architectuur, Generaal Hackettlaan 8, 8, 6711 VZ Ede, 0318-648950

AMSTERDAM c 0

Bouwen 265 huurappartementen

(woontoren met 135 sociale huurappartementen t.b.v. Lieven de Key / 2 woontorens ‘Conrad’ met 67 middenhuurappartementen / 63 koopappartementen t.b.v. Vorm) / 8 winkel en horeca ruimtes / ondergrondse parkeergarage aan de Jan Tooropstraat / Johan Greivestraat. Bouw in 2 fases. Aannemer stelt geen prijs op acquisitie.

Geplande Start 11-2024

Architect: Arons & Gelauff Architecten, Gedempte Hamerkanaal 92, 1021 KR Amsterdam, 020-4235530 Hoofdaannemer: Bot Bouw B.V., K.P.C. de Bazelweg 2, 1703 DJ Heerhugowaard, 072-5752700

E-Installateur: Blom Elektrotechniek Warmenhuizen B.V., De Camper 10, 1749 BX WARMENHUIZEN, 088-3920000

W-Installateur: Spindler Installatietechniek BV, Overschiese Kleiweg 780, 3043 LH ROTTERDAM, 010-4675555 Projectontwikkelaar: VORM

77 Projecten met triple-glas

Ontwikkeling B.V., Schiehaven 13, 3024 EC Rotterdam, 010-6421300

MAASDAM c 7

Bouwen 11 koopappartementen aan De Fazant. Het hoogste punt was eind april 2025 bereikt.

Geplande Start 11-2024

Architect: Architectenbureau Born BV BNA, Oudelandsedijk 13, 3245 LG Sommelsdijk, 0187-482466

Hoofdaannemer: Kroon & De Koning B.V, Ohmstraat 6, 3335 LT Zwijndrecht, 078-6121511

E-Installateur: Schipper Electrotechniek, Langeweg 14, 3244 BH Nieuwe-Tonge, 0187-651777

W-Installateur: Hoppenbrouwers Techniek, Kreitenmolenstraat 201, 5071 ND Udenhout, 013-5117227

HILVERSUM c 9

Bouwen woonzorgcentrum Sint Carolus met 99 zorgeenheden voor mensen met dementie / 10 gezamenlijke woonkamers / 32 woningen voor mensen met somatische (lichamelijke én psychische) klachten / buurthuis aan de Bosdrift. Het hoogste punt is 14 mei 2025 bereikt.

Geplande Start 06-2024

Opdrachtgever: Woonzorg Nederland, Professor E.M. Meijerslaan 3, 1183 AV Amstelveen, 020-6662666

Opdrachtgever: Stichting Hilverzorg, Franciscusweg 10, 1216 SK HILVERSUM, 035-6260400

Architect: AG Nova Architecten Amersfoort B.V., Paulus Borstraat 43, 3812 TA Amersfoort, 033-4554004

Hoofdaannemer: Heilijgers Bouw BV, Displayweg 2, 3821 BT AMERSFOORT, 033-4545700

Oost

ONTWERP

TUIL c 8

Bouwen 22 grondgebonden woningen waarvan 9 huurwoningen / 13 koopwoningen aan de Havenstraat in plan ‘Klingelenberg’.

Geplande Start 02-2026

Opdrachtgever: Witte Bouwcoordinatie B.V, Veemarkt 4, 4001 AE Tiel, 0344-632932

Architect: JongZeeuw Architecten BV, Gasthuislingelaan 33, 4002 AG Tiel, 0418-582597

NIEUWLEUSEN c 8

Bouwen 25 koopappartementen verdeeld over 3 gebouwen t.b.v. senioren /

starters, na sloop outletstore en slijterij d’Ommerdiek aan de Burgemeester Backxlaan. Startdatum n.n.b. Geplande Start 11-2025

Architect: Van den Berg Architekten IJsselmuiden BV, Dorpsweg 103, 8271 BL IJsselmuiden, 088-6006700

Opdrachtgever: ARCABO B.V., Rollecate 45, 7711 GG Nieuwleusen, 0529-488900

SOEST

c 9

Bouwen 205 woningen (55 sociale huurappartementen t.b.v. Alliantie / 63 sociale koop- en midden huur-/koopappartementen (verdeling n.n.b.) / 80 vrije sector appartementen (huur / koop n.n.b.) / 9 vrije sector woningen: levensloop- en gezinswoningen (huur / koop n.n.b.)) / parkeergarage (146 plaatsen) aan de Dalweg / Beukenlaan / Raadhuisplein.

Project: ‘Parckhart’. Hout / prefabbouw. Eerder ook bekend onder ID 496127 / 551971. Het bestemmingsplan is in januari 2025 onherroepelijk vastgesteld.

Geplande Start 06-2026

Projectontwikkelaar: Bemog Projektontwikkeling B.V, Menno van Coehoornsingel 16, 8011 XA Zwolle, 038-3315899

Projectontwikkelaar: IJsselland Ontwikkeling, Bergweg 24, 8271 CD IJSSELMUIDEN, 038-3333725

Architect: MIX Architectuur, Generaal Hackettlaan 8, 8, 6711 VZ Ede, 0318-648950

Projectontwikkelaar: Den Bergh Ontwikkeling, Menno van Coehoornsingel 16, 8011 XA Zwolle, 0383315899

GELDERMALSEN

c 8

Bouwen 55 sociale huurwoningen tussen de Rijksstraatweg / N327 aan de Meersteeg. Plan: ‘De Plantage, deelplan 3, De Woongaard’. Zie ook totaalproject ID 559417.

Geplande Start 01-2026

Architect: LSWA architecten, De Loop 40, 5688 EW Oirschot, 0499-572316

DEVENTER d 7

Bouwen school t.b.v. VSO (voortgezet speciaal onderwijs) aan de Holterweg. Geplande Start 11-2025

Architect: Architektengroep Gelderland BV, Hummeloseweg 16, 7021 AE ZELHEM, 0314-624348

Opdrachtgever: Sotog, Schoollaan 3, 7271 NS BORCULO, 0545-272259

BENSCHOP

c 8

Bouwen ca. 43 woningen bestaande uit: ca. 9 sociale huurappartementen voor senioren / 9 grondgebonden senioren koopwoningen / 9 koopappartementen merendeel geschikt voor senioren / 5 vrijstaande woningen / 3 royale twee-onder-een-kap gezinswoningen / 8 betaalbare huur/koopappartementen voor starters en/of alleenstaanden, na sloop agrarische bedrijfsopstallen op het landgoed ‘Zeldenrust’ aan het Dorp 176. Het monumentale pand wordt gerenoveerd en verbouwd tot appartementen. De woningbouw moet de kostbare renovatie mogelijk gaan maken. Het project loopt vertraging op. Er is een bezwaarprocedure gestart.

Geplande Start 11-2025

Opdrachtgever: Verstoep BV, Vrouwenmantel 3, 2871 NJ Schoonhoven, 0182-320111

Architect: Verstoep BV, Vrouwenmantel 3, 2871 NJ Schoonhoven, 0182-320111

HAGESTEIN

d 9

Bouwen Multifunctioneel Centrum ‘MFC Hagestein’ met huisvesting voor basisscholen (300 leerlingen) / kinderdagopvang / peuterspeelzaal / dorpshuis / sportzaal / buitenschoolse opvang aan de Vogelenzangseweg. Het project is in voorlopig ontwerp fase.

Geplande Start 05-2026

Opdrachtgever: Gemeente Vijfheerenlanden, Dokter Reilinghplein 1, 4141 DA Leerdam, 088-5997000

Architect: Atelier Pro Architecten BV, Kerkhoflaan 11/a, 2585 JB ‘s-Gravenhage, 070-3506900

VEENENDAAL

d 8

Bouwen, na sloop bestaand schoolgebouw, IKC Het Erf met basisschool / kinderopvang en BSO Kwink / buitenspeelplein school en BSO / buitenspeelplein kinderopvang: aan het Ronde Erf. Europese aanbesteding t.b.v. aannemer / installatietechnische onderdelen. Procedure: Niet-openbaar. Selectieprocedure is nog gaande, inschrijvingen zijn gesloten. Architect bekend bij de opdrachtgever. Op de huidige locatie van basisschool Het Erf komt woningbouw. Zie project ID: 558900.

Geplande Start 11-2025

Opdrachtgever: Gemeente Veenendaal, Raadhuisplein 1, 3901 GA Veenendaal, 0318-538538

Opdrachtgever: Stichting Christelijk Primair Onderwijs voor Veenendaal en omgeving (CPOV), Landjuweel 16--5, 3905 PG Veenendaal, 0318-519076

Architect: KAW architecten en adviseurs 2 B.V., Schiedamsedijk 40, 3011 ED Rotterdam, 088-5290000

GEGUND

NIJMEGEN

g 0

Bouwen 452 huurappartementen / (student)hotel met 154 short-stay appartementen / winkels / horeca / parkeergarage (121 plaatsen) op locatie van het vml. GAK / UWV-gebouw aan de Tunnelweg / Koninginnelaan. Project ‘Nimwest’.

Geplande Start 06-2025

Projectontwikkelaar: Van Herk Groep, Lichtenauerlaan 30, 3062 ME ROTTERDAM, 010-2411555

Projectontwikkelaar: NEOO, Arent Janszoon Ernststraat 595E, 1082 LD Amsterdam, 020-3639543

Architect: WRK Architecten (voorheen Knevel), Schakelstraat 16, 1014 AW AMSTERDAM, 020-6812478

Hoofdaannemer: Koopmans Bouw B.V., Marssteden 66, 7547 TD Enschede, 053-4600600

GROESSEN

c 8

Bouwen 40 woningen (12 sociale huurwoningen / 10 twee-onder-een-kapwoningen / 16 rijwoningen verdeling huur/koop n.n.b.) op vml. kassencomplex van

bloemenkwekerij Aaldering, aan de Tempelstraat / Kerkakkers in het plan ‘Bloesemgaarde’. Het plan omvat ook 2 vrijstaande woningen.

Geplande Start 05-2025

Projectontwikkelaar: Lithos Bouw & Ontwikkeling B.V., Spaceshuttle 38, 3824 ML Amersfoort, 033-4535959

Architect: Egbert van Dijk Architecten bv, Ratio 16, 6921 RW DUIVEN, 06-22440811

Hoofdaannemer: Lithos Bouw & Ontwikkeling B.V., Spaceshuttle 38, 3824 ML Amersfoort, 033-4535959

MAARSSEN

c 8

Bouwen 13 koopwoningen (4 stadswoningen / 8 appartementen / 1 penthouse) aan het Harmonieplein in het plan ‘Ensemble’. Geplande Start 09-2025

Projectontwikkelaar: Explorius Vastgoedontwikkeling B.V., Molendijk Noord 90, 7461 JE RIJSSEN, 054-8543774

Architect: EVE Architecten BV, Ernst Machstraat 2, 7442 DL Nijverdal, 0548-656950

Hoofdaannemer: Nijhuis Apeldoorn, Wilmersdorf 27, 7327 AD Apeldoorn, 055-5383700

ALMERE

c 8

Bouwen 28 koopwoningen (10 beneden-bovenwoningen (bebo’s) / 18 stadswoningen) in de wijk New Brooklyn. Plan: ‘NXT Avenue’. De verkoop is gestart. Geplande Start 08-2025

Hoofdaannemer: Nijhuis Apeldoorn, Wilmersdorf 27, 7327 AD Apeldoorn, 055-5383700

Projectontwikkelaar: Nijhuis Apeldoorn, Wilmersdorf 27, 7327 AD Apeldoorn, 055-5383700

Architect: AG Nova Architecten Amersfoort B.V., Paulus Borstraat 43, 3812 TA Amersfoort, 033-4554004

ZEIST

c 9

Bouwen 44 sociale huurappartementen aan de Nijenheim.

Geplande Start 11-2025

Architect: Van Ettekoven ontwerp & advies, Nijenheim 1318, 3704 VD Zeist, 06-15542042

Hoofdaannemer: Heilijgers Bouw BV, Displayweg 2, 3821 BT AMERSFOORT, 033-4545700

UITVOERING

ALMERE

c 0

Bouwen 114 duurzame koopappartementen verdeeld over 2 woontorens / half verdiepte parkeergarage aan het Cascadepad / Vitus Beringstraat in Cascadepark West. Project ‘MARK’ (Cascadepark West). Vml. Nationale aanbesteding. Procedure: niet-openbaar.

Bouwberichten

Geplande Start 02-2025

Architect: Groosman architecten, Schouwburgplein 34, 3012 CL Rotterdam, 010-2014000

Projectontwikkelaar: VORM Ontwikkeling B.V., Schiehaven 13, 3024 EC Rotterdam, 010-6421300

Hoofdaannemer: Trebbe Bouw B.V., Faradaystraat 7, 8013 PH Zwolle, 088-259 00 00

NIEUW WEHL c 7

Bouwen 4 gebouwen met 64 zorgeenheden aan de Nieuw Wehlseweg. Geplande Start 01-2024

Opdrachtgever: Elver, Nieuw Wehlseweg 14, 7031 HW WEHL, 0314-696911

Architect: IAA Architecten, De Coöperatie 15, 7514 JK Enschede, 053-4804444

Hoofdaannemer: KlaassenGroep B.V. Vestiging Arnhem, Meander 601, 6825 ME Arnhem, 026-3698100

AMERSFOORT f 0

Bouwen stadhuis / restaurant / parkeergarage / fietsenstalling aan de Piet Mondriaanlaan / Gaslaan. Lodewijk Baljon Tuin- en Landschapsarchitecten is de landschapsarchitect. Project ‘Langs Eem en Spoor, deelproject ‘Huis voor de Stad’, onderdeel van totaalproject ID 525151. Vml. Europese aanbesteding. Procedure: Mededingingsprocedure met onderhandeling. Project eerder bekend onder project ID 560437.

Geplande Start 03-2024

Opdrachtgever: Gemeente Amersfoort, Stadhuisplein 1, 3811 LM Amersfoort, 14-033

Architect: Kraaijvanger Architects, Blaak 40, 3011 TA Rotterdam, 010-4989292

Hoofdaannemer: Dura Vermeer Bouw Hengelo B.V., Bosmaatweg 60, 7556 PJ Hengelo, 074-2550255

E-Installateur: ITN Totaalinstallateur, Galvanistraat 26, 6716 AE EDE GLD, 0318-637375

W-Installateur: ITN Totaalinstallateur, Galvanistraat 26, 6716 AE EDE GLD, 0318-637375

APELDOORN f 9

Transformeren / verbouwen van vml. belastingkantoor tot woonzorgcomplex t.b.v. gehandicaptenzorg met 20 zorgeenheden / 41 zorgeenheden / 39 levensloop bestendige huurappartementen / 50 parkeerplaatsen aan de John F. Kennedylaan. Het woonzorgcomplex worden gehuurd door Driesprang, onderdeel van Estea Zorg en ‘s Heeren Loo Zorggroep. Hoogste punt bereikt 14-5-2025. Geplande Start 01-2024

Projectontwikkelaar: Explorius Vastgoedontwikkeling B.V., Molendijk Noord 90, 7461 JE RIJSSEN, 054-8543774

Architect: Lengkeek architecten en

ADVERTENTIE

Betonmortel in Friesland en randgebieden, stampbeton en stelspecie

Betonplaten o.a. 200x200 cm en 325x250 cm voor bouwwegen Megablokken in diverse afmetingen Voorgespannen heipalen in diverse afmetingen

ingenieurs, Aeolusweg 127, 3731 XE De Bilt, 030-2201587

Hoofdaannemer: Nijhuis Bouw B.V, Molendijk Noord 92a, 7461 JE Rijssen, 0548-535445

ZWOLLE f 9

Bouwen logistiek bedrijfspand t.b.v. Scania Logistics met kantoren / magazijn / 16 laaddocks / 4 maaivelddeuren / aanleggen parkeerterrein met 50 vrachtwagenparkeerplaatsen / ca. 200 autoparkeerplaatsen met 44 EV-oplaadpunten aan de Pommerenstraat op het bedrijventerrein Hessenpoort. Duurzaam project vanwege streven naar BREEAM Excellent certificering. Geplande Start 05-2025

Projectontwikkelaar: WDP Development NL N.V., Hoge Mosten 2, 4822 NH Breda, 076-5236650

Architect: Pepers Architecten B.V., Schootense Dreef 23, 5708 HZ Helmond, 0492-529429

Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Aan de Stegge Twello B.V, Hietweideweg 14, 7391 XX Twello, 0571-277331

E-Installateur: Techtron Projecttechniek B.V., De Smalle Zijde 15, 3903 LM VEENENDAAL, 0318-580910

W-Installateur: Van Losser Groep, Nijverheidsstraat 15, 7461 AD Rijssen, 0548-512170

IJSSELMUIDEN c 8

Bouwen 27 koopappartementen aan de Laanzicht / J.P.A. van Dierenlaan. Project: ‘Sonnenwijzer’.

Geplande Start 09-2024

Projectontwikkelaar: Loostad Vastgoedontwikkeling B.V., Boogschutterstraat 44, 7324 BA Apeldoorn, 055-3683800

Architect: opZoom Architecten, Willemsplein 5, 6811 KA Arnhem, 026-3684270

Hoofdaannemer: Bouwmaatschappij Ufkes Apeldoorn B.V, Boogschutterstraat 44, 7324 BA Apeldoorn, 055-5788441

E-Installateur: Smart Elektra, Robbertsmatenstraat 1, 8081 HL Elburg, 088-2003400

W-Installateur: Cevesin B.V, Industrielaan 14, 6951 KG Dieren, 0313-428333

AMERSFOORT a 9

Bouwen woonzorggebouwen / klinieken / verbouwen / renoveren monumentale panden GGZ Zon & Schild (gebouw de Kastanjehof / Hebron / de Voorde en de

The Orchard Rijswijk: van monofunctioneel naar mix van wonen en winkelen

The Orchard, dat is de naam van een grootschalig project in Rijswijk met 509 appartementen, winkels, sociaal maatschappelijke functies en een parkeergarage. Het project bestaat uit twee gebouwen: The Orchard I en The Orchard II.

The Orchard verrijst op de plek van de oude Sterpassage aan de Steenvoordelaan en is onderdeel van de gebiedsontwikkeling van Bogaard Stadscentrum. Het gaat om een grootschalige transformatie van een monofunctioneel winkelgebied naar een levendig, gemengd stedelijk district.

Stadscentrum In de Bogaard, deels overdekt, was het eerste winkelcentrum in Nederland en opende zijn deuren in 1963. Het winkelcentrum kwam er naar aanleiding van een bezoek van oud-burgemeester Boogaardt aan een winkelcentrum in San Francisco in de VS. Hij raakte geïnspireerd en wilde een vergelijkbaar groot winkelgebied

Gildenhof) tot woonzorggebouwen t.b.v. psychiatrie / kantoren aan de Utrechtseweg. O.a. het vml. sanatorium Hebron wordt gerenoveerd t.b.v. zorgondersteunende functies voor Eemland en kantoorfuncties van GGz Centraal. Nieuwbouw langdurige zorg Esdoornhof is ontworpen door Atelier Pro Architecten / ontwerp renovatie Hebron is ontworpen door Van Hoogevest Architecten BV / ontwerp Ouderen kliniek is ontworpen door Oostwest architectenbureau Project ‘Zon & Schild’ deelgebied West. Geplande Start 02-2025

Opdrachtgever: Zon & Schild Psychiatrisch Centrum Symfora, Utrechtseweg 266, 3818 EW AMERSFOORT, 033-4609609

Architect: Atelier Pro Architecten BV, Kerkhoflaan 11/a, 2585 JB ‘s-Gravenhage, 070-3506900

Architect: Van Hoogevest Architecten BV, Westsingel 9, 3811 BA Amersfoort, 033-4631705

Opdrachtgever: GGZ Centraal Amersfoort, Utrechtseweg 266, 3818 EW Amersfoort, 033-4609609

Architect: Oostwest architectenbureau, Van Oldenbarneveldtstraat 92, 6827 AN Arnhem, 026-3779797

Hoofdaannemer: BINX Smartility B.V., Bolwerk 2, 7141 JM Groenlo, 085-5363000

UTRECHT

c 9

Bouwen 19 townhouses / 88 bold apartments / 111 city apartments (allen koop) aan De Dorser / Akkerbouwersplein. Plan: ‘Bloom Merwede Fase 1’. Dit project is onderdeel van totaalproject ID 550462.

Geplande Start 03-2025

Projectontwikkelaar: Boelens de Gruyter, Toetsenbordweg 55, 1033 MZ Amsterdam, 020-6306530

Projectontwikkelaar: G&S Vastgoed, Gustav Mahlerlaan 34, 1082 MC Amsterdam, 020-6733779

Projectontwikkelaar: Round Hill Capital Dutch, Jan van Goyenkade 11, 1075 HP Amsterdam, 020-6636994

Architect: ANA architecten, Korte Papaverweg 7, 1032 KA Amsterdam, 020-4232949

Architect: Rijnboutt, Moermanskkade 317, 1013 BC Amsterdam, 020-5304810

Architect: Inbo Amsterdam, Koningin Wilhelminaplein 29, 1062 HJ Amsterdam, 020-4212422

Hoofdaannemer: Janssen de Jong Bouw Midden-West B.V., Orteliuslaan 17, 3528 BA Utrecht, 088-3559355

laten bouwen in Rijswijk. Het oorspronkelijke concept van een ‘American Mall’ voldoet echter niet langer aan de hedendaagse eisen, waardoor het winkelcentrum op dit moment een flinke metamorfose ondergaat.

Daktuin

The Orchard I is een ontwerp van De Zwarte Hond. Het bestaat uit 407 huurappartementen en een plint met commerciële functies. Op de 4-laagse onderbouw, met een groene daktuin voor de bewoners, zijn twee woontorens van verschillende hoogten voorzien. De ene woontoren telt acht bouwlagen, de andere twintig. De plint, een mix van winkels en horeca, is afgewerkt met natuursteen en vormgegeven met driehoekige erkers.

The Orchard II is een ontwerp van

NUDUS. Het bestaat uit 75 huurappartementen en 27 koopappartementen. Ook komen hier circa 300 fietsparkeerplekken. The Orchard II is gelegen aan een nieuw plein waar ruimte is voor terrassen van horecagelegenheden die in de plint zijn beoogd. Vanaf de eerste verdieping verrijst een eigentijds woonblok van ongeveer 50 meter hoog dat volgens de architect ‘verjongt’ naarmate meer hoogte wordt bereikt. Hierdoor ontstaan dakterrassen die deels met groen worden ingericht. Het geheel vormt straks een ‘speels ensemble met hoge woonkwaliteit’.

WKO

De woningen van The Orchard zijn voorzien van onder meer warmte- en koudelevering vanuit een WKO-systeem, mechanische ventilatie en zwevende

Plaats: Rijswijk

Opdrachtgever: 3W real estate

Ramingsgroep: 65 miljoen euro Nummer: 537479

Wil je meer informatie over dit en andere projecten zien, inclusief alle contactpersonen en marktpartijen? Probeer Bouwberichten dan 14 dagen gratis. Zonder verplichting. Heb je een inhoudelijke vraag of opmerking, neem dan contact op met het redactieteam van Cobouw Bouwberichten: content@vmnmedia.nl

dekvloeren met vloerverwarming en -koeling. De algemene ruimtes zijn voorzien van een collectieve WKO-installatie, beregeningsinstallatie voor de plantenbakken en opladers voor scootmobielen en elektrische fietsen. ERA Contour is aangetrokken als hoofdaannemer. In 2023 is met de bouw gestart, de oplevering staat gepland in 2026.

Ondernemers willen hinder door werk aan Algerabrug beperken en vragen minister om ingrijpen

‘Renovatie is nodig, maar de manier waarop is dramatisch’

Infra - Gemeentes en ondernemers in Krimpen aan den IJssel en Krimpenerwaard vragen de minister om in te grijpen bij een renovatieproject van Rijkswaterstaat dat voor ‘dramatische’ overlast zal zorgen. Door de toename van onderhoud aan verouderde bruggen komt er meer hinder aan, en ook kritiek.

Is iets een belangrijke verkeersader is, dan is dat wel de Algerabrug in Zuid-Holland. De basculebrug uit 1958 bedient dagelijks zo’n 50.000 voertuigen op de N210. Andere routes zijn er nauwelijks om van Capelle naar Krimpen aan den IJssel te rijden. Zonder de Algerabrug duurt een oversteek van een paar minuten zo drie kwartier extra, helemaal via Gouda. Niet zo vreemd dus dat bewoners, ondernemers, detailhandelaren en transporteurs de wekenlange hinder door de aangekondigde renovatie in 2026 niet zien zitten. Het protest tegen de werkzaamheden van Rijkswaterstaat is sinds vorig jaar inmiddels zo hoog opgelopen dat de provincie Zuid-Holland en minis-

ter Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) tussenbeide moeten komen, bleek vorige week.

Haast

“We willen de renovatie niet tegenhouden, maar de manier waarop wel”, zegt Arjen Prins namens Ondernemerskring Krimpenerwaard. Samen met andere lokale ondernemersverenigingen heeft Prins een alternatieve methode laten onderzoeken die niet de verwachte zes weken, maar enkele dagen hinder zou opleveren. Rijkswaterstaat moet dan de bestaande brug tijdelijk uithijsen en elders renoveren, staat in een technische analyse van een ingeschakeld ingenieursbureau.

Het betekent ook dat de Algerabrug, gebouwd in de jaren ’50 van de vorige

eeuw, tijdelijk uit de planning moet om de huidige aanpak te veranderen. Maar het grondige onderhoud aan de brugklep kan niet wachten, aldus Rijkswaterstaat. De houten balken en langsliggers moeten snel worden vervangen, net als het asfalt op het vaste brugdeel. Daar

‘‘Voor de aanbesteding van twintig bruggen zijn al vier gegadigden”

kwam onlangs bij dat de 82 meter lange Algerabrug wordt verdacht van ‘waterstofverbrossing’. Daardoor kunnen vrijwel ongemerkt scheurtjes in het staal ontstaan.

Ook de aanbesteding loopt al en er zijn vier gegadigden, laat Rijkswaterstaat weten aan Cobouw. Het gaat om een speciale aanbesteding van een pakket renovaties van maar liefst twintig bruggen. De aanpak van de Algerabrug en de Merwedebrug staat vanaf augustus 2026 als eerste op de rol. De brug in dit stadium nog eruit plukken, ziet Rijksaterstaat daarom niet zitten.

Voet bij stuk

Toch houden de ondernemers voet bij stuk, zegt Prins vastberaden. Hun werkwijze is net zo goed als in situ onderhoud plegen en levert veel minder verkeershinder en economische schade op. Volgens het technische onderzoek door bureau PT Structural is het lossnijden van het brugval tot aan het terugplaat-

De basculebrug uit 1958 bedient dagelijks zo’n vijftigduizend voertuigen

sen ervan na onderhoud ‘goed mogelijk’. Verwachte hinder: tweemaal twee dagen voor het omwisselen van het val en de tijdelijke bruggen. Bovendien, als het onderhoudswerk vertraging oploopt, dan treedt er op de tijdelijke brug geen extra hinder op. Een tijdelijke brug kan uit een voorraad noodbruggen komen. Wat de Rijkswaterstaat-variant zal kosten is nog niet bekend, maar de ondernemers-variant scheelt volgens PT Structural niet veel.

Reactie

Inmiddels staat de gemeente Krimpenerwaard de verenigingen bij. De gemeenteraad schreef vorige week brieven naar inframinister Madlener, de provincie Zuid-Holland en de directie van Rijkswaterstaat.

De minister en provincie zijn nog bezig met een reactie, volgens de desbetreffende woordvoerders. In een eerste reactie houdt provincie Zuid-Holland vooralsnog vast aan de planning. “Ik begrijp hoe vervelend het is en leef echt mee. Maar onderhoud volgens planning is altijd beter dan wanneer het je opeens overkomt”, zegt gedeputeerde Frederik Zevenbergen (Verkeer).

En waar staat Rijkswaterstaat zelf?

Dat overlegt al ruim een jaar met wethouders en ondernemers over het project. De stremming is al korter dan eerst en verplaatst naar augustus. Rijkswaterstaat wil bovendien na de gunning eind dit jaar samen met de aannemer onderzoeken of het korter kan dan zes weken. Bijvoorbeeld door slimme fasering of verruiming van werktijden, zegt een woordvoerder.

Het voorgestelde alternatief van de ondernemers is volgens een projectleider indrukwekkend, maar het tijdelijk uithijsen zien ze niet zitten. “De klep moet worden doorgezaagd en daar wordt hij niet sterker van. Het terugplaatsen van de klep levert het gevaar op dat het bewegingsmechanisme het begeeft”, zei projectleider Henk Meuldijk eerder tegen lokale krant Het Kontakt.

Verbetering

Prins en de andere ondernemers hebben hierna hun alternatief verbeterd, met meer oog voor het zaag- en laswerk. “Rijkswaterstaat heeft hierop wel gereageerd, maar vond het nog steeds erg risicovol”, verzucht Prins. “Wij snappen dat de bruggen gerenoveerd moeten worden en er vertragingen komen,

Reactie Rijkswaterstaat

‘Het groot onderhoud van de Algerabrug moet in 2026 plaatsvinden. De bouten balken van de klep en de langsliggers zijn einde levensduur. Voorheen werden de bouten 1 keer per jaar vastgedraaid. Nu is het om de maand. Bovendien zien we materiaalafname in de langsliggers en is het asfalt hoognodig toe aan onderhoud. Als dit onderhoud niet plaatsvindt in 2026 kan RWS de veiligheid en beschikbaarheid van deze belangrijke brug niet meer garanderen. Bovendien gaan na 2026 zoveel andere bruggen, wegen en tunnels in onderhoud in de regio Rotterdam dat het uitvoeren van het noodzakelijk onderhoud aan de Algerabrug wel volgend jaar moet plaatsvinden.’

maar hoe het nu gaat gebeuren is dramatisch.”

De discussie hier staat niet op zich. De landelijke klus om verouderde bruggen en tunnels grondig op te knappen, groeit. Rijkswaterstaat waarschuwde al voor een jaar vol hinder in de Randstad, midden-Nederland en Noord-Brabant. Het is te verwachten dat er ook meer lokale kritiek komt op de toenemende overlast door alle werkzaamheden.

De minister van Infrastructuur wordt al zo nu en dan door lokale bestuurders en ondernemers gevraagd om in te grijpen bij dreigende verkeershinder, zegt een woordvoerder van het ministerie. Dat was eerder bij de autoweg N36 het geval en de Haringvlietbrug. Ook bij de

Van Brienenoordbrug, de grote buurman van de Algerabrug, was er vanuit de omgeving kritiek op de verwachte overlast.

“Terwijl bij die gevallen betere omrijd-routes voorhanden zijn dan bij de Algerabrug”, zegt Prins. Als Rijkswaterstaat of de aannemer de hinder in zijn regio niet weten in te korten, overwegen de ondernemers om via het ministerie van IenW te vragen om meer druk uit te oefenen. “Ik ga er wel vanuit dat het goedkomt, dat mensen op tijd het juiste inzicht krijgen.”

De houten balken en langsliggers van de Algerabrug moeten snel worden vervangen, net als het asfalt op het vaste brugdeel. Foto: ANP

’We hebben de tijd genomen voor de overdracht’

Arbeidsmarkt - Thijs Voesenek mag dan nog jong zijn voor een directeur van een grote ontwikkelende bouwer als Nederlandse Bouw Unie (NBU), maar de overdracht van de ene op de andere generatie kwam niet onverwacht. Vader Jan Voesenek heeft hem daar als directeur-eigenaar de afgelopen jaren voor klaargestoomd.

DOOR YVONNE TON FOTO: ERALD VAN DER AA

Was het altijd al een wens om het familiebedrijf ooit te gaan leiden als volgende generatie?

“Helemaal niet, althans, dat was nooit het doel. Mijn vader heeft het nooit opgelegd aan mij en mijn oudere broer om het bedrijf over te nemen of om hier te komen werken. Misschien ook wel omdat hij het zelf heeft overgenomen van een andere familie. Als het bedrijf al generaties in onze familie was geweest, denk ik dat de druk om het voort te zetten wel groter zou zijn. Ik had altijd wel interesse voor het vak van mijn vader. Eigenlijk ben ik er meer langzaam naartoe gegroeid.”

Hoe ging dat dan?

‘’Ik had als kind al een buitensporige interesse in vormgeving, architectuur en plattegronden. Later ben ik dan ook bouwkunde gaan studeren bij Avans met als doel om richting architectuur uit te stromen. In het eerste jaar kwam ik er al achter dat veel mensen bij die opleiding daar op een nogal zweverige manier naar kijken. Ik ben redelijk ‘down-to-earth’ opgevoed en dat zit ook wel in het karakter. Dat is de reden dat ik er bij de opleiding geen klik mee had, maar ik wist wel dat ik in het vak wilde blijven. Ik ben me toen meer op algemene bouwkunde gaan concentreren. Als bijbaantje werkte ik bij een makelaar, waarbij ik vooral te maken had met de commerciële kant. Bij de opleiding was dat juist de technische kant en die twee wilde ik heel graag combineren. Dan kom je automatisch terecht bij ontwikkeling en bouw. Dat vond ik hier bij NBU.”

Al met al werkt u al tien jaar in het bedrijf, waarvan de laatste jaren als adjunct-directeur. Is de stap dan toch nog groot om het roer helemaal over te nemen?

Thijs Voesenek

Directeur

Nederlandse

Bouw Unie

“Ik vond deze keer de omschakeling overzichtelijker. Drie jaar geleden begonnen de eerste gesprekken met mijn vader over een overdracht. Daar stonden we allebei volledig achter, maar we hebben er bewust een aantal jaar de tijd voor genomen. De eerste stap was om toegevoegd te worden aan de directie als adjunct-directeur en langzaam steeds meer taken over te nemen. Die stap van projectontwikkelaar, wat ik destijds deed, naar adjunct-directeur vond ik best groot. Er kwam toen ineens heel veel op mij af, ook veel neventaken, terwijl ik ook deel uit bleef maken van een dagelijks ontwikkelteam. Nu zijn we in twee jaar tijd langzaam naar deze rolverdeling toegegroeid totdat mijn vader vanaf 1 januari het stokje echt overgedragen heeft.”

In hoeverre is hij nu nog actief in het bedrijf?

“Helaas minder dan verwacht vanwege zijn gezondheid, vandaar dat zijn rol heel flexibel is. Het is wel de bedoeling dat hij ter ondersteuning van mij aanblijft. Maar we hebben ook een heel stabiel directieen managementteam waar ik goed op kan vertrouwen. Dat is ook noodzakelijk bij de omvang van ons bedrijf.”

Wat opvalt is dat NBU best veel bijzondere woonprojecten uitvoert, meestal niet doorsnee. Is dat een bewuste keuze en in hoeverre is het representatief wat jullie laten zien op de eigen website?

“Ja, en we laten al onze projecten zien op onze website. We onderscheiden ons door maatwerk, maar kunnen niet alleen dat. Niet altijd in het centrum, maar wel vaak tegen het stedelijke aan

en regelmatig gecombineerd met hoogbouw. In Breda kennen veel mensen ons bijvoorbeeld van Woonpark Sculptura, de zwarte torens langs de rondweg, en de revitalisatie van het Dr. Struyckenplein; in het Rotterdamse onder meer van woontoren Bernini en NN Kralingen. Het zijn projecten met veel puzzelstukken waarin wij het beste tot ons recht komen. Honderden dezelfde woningen in een weiland bouwen vinden we ook af en toe wel eens lekker, maar er zijn partijen die die werkwijze veel meer gestandaardiseerd hebben.”

Welke ambities heeft u als nieuwe directeur, bijvoorbeeld als het gaat om de groei van NBU?

“We zijn de afgelopen jaren altijd vooral van natuurlijke groei geweest. Voor nu hebben we geen ambitie waar we over tien jaar koste wat kost willen staan. Met de huidige omvang van ons bedrijf functioneren we supergoed, zonder nodeloze managementlagen. Als we echt gaan groeien, betekent dat ook iets voor de aansturing. We zijn nu op een punt aangekomen dat we met de manier waarop we georganiseerd zijn maximaal kunnen draaien. Dat zie je vooral in ons bouwbedrijf. Projecten worden wel steeds groter en complexer. We hebben de ambitie ook om daarin mee te gaan en dat willen we vooral blijven doen. Ik sluit dus niet uit dat we de komende jaren op het gebied van ontwikkeling nog blijven groeien, alleen het is geen doel an sich.”

Zijn er andere doelen op korte termijn?

“Ons doel voor nu is in de basis het behouden van de continuïteit in bouwproductie en voortzetten van de prettige

CV

Na zijn studie bouwkunde bij Avans in Tilburg ging Thijs Voesenek (Breda, 1992) vanaf 2014 drie dagen aan de slag als projectontwikkelaar bij Nederlandse Bouw Unie (NBU), het bedrijf van zijn vader Jan Voesenek. De rest van de week runde hij zijn eigen bedrijf als ontwikkelaar. Een paar jaar geleden kwamen vader en zoon overeen dat Thijs NBU op termijn zou overnemen. Dat is inmiddels gebeurd. Sinds 1 januari is Thijs algemeen directeur, na de afgelopen twee jaar al de rol van adjunct-directeur te hebben vervuld. Jan blijft actief, weliswaar meer op de achtergrond, maar wel zeer betrokken.

werkcultuur die we hier hebben. En met name continuïteit in de kwaliteit van onze projecten. Die staat voorop. We doen ook steeds grotere gebiedsontwikkelingen met de focus op het creëren van bijzondere leefomgevingen. Met dat maatwerk kunnen we ons goed onderscheiden. Er zijn veel grote spelers die naar standaardisatie kijken om snelheid te maken, maar er blijft ook altijd behoefte aan maatwerk omdat niet elke locatie zich leent voor standaardisatie.”

Moet je niet mee in die standaardisatie als woningbouwer?

“Natuurlijk kijken wij ook naar nieuwe bouwmethodes, maar we zijn niet van plan zelf een fabriekswoning te gaan maken. Er zijn heel veel partijen bezig met woonfabrieken en het vol krijgen daarvan is de grootste uitdaging de komende jaren. Het is voor ons de uitdaging om onze bouwproductie goed te vullen, laat staan dat je daarnaast een specifiek product maakt en daar een hele productielijn van moet vullen. Kijken wij naar onze projecten, dan houden wij er eigenlijk al rekening mee dat een aantal zal doorschuiven. Het is onze taak om tegenvallers tijdig te signaleren en te zorgen dat we bijvoorbeeld een ander project wat naar voren halen, zodat de bouwproductie blijft doorlopen.”

COLOFON

Cobouw, de onafhankelijke nieuwsbron voor de bouw, verschijnt 1x per week en biedt nieuws en achtergronden over thema’s als duurzaamheid, veiligheid, innovatie, aanbesteden, marktontwikkelingen en bouwkwaliteit.

Hoofdredactie

Eric Verweij, hoofdredacteur ericverweij@vmnmedia.nl

Joost Zwaga, adjunct-hoofdredacteur joostzwaga@vmnmedia.nl

Jorge Groen

adjunct-hoofdredacteur data en kennis

Redactie

Thomas van Belzen

thomasvanbelzen@vmnmedia.nl

Marc Doodeman

marcdoodeman@vmnmedia.nl

Stijn van Gils

stijnvangils@vmnmedia.nl

Nouska du Saar nouskadusaar@vmnmedia.nl

Ad Tissink adtissink@vmnmedia.nl

Eindredactie

Hendrik-Jan Huurdeman hendrikhuurdeman@vmnmedia.nl Esther Gotink

esthergotink@vmnmedia.nl

Ingrid de Zwart-Schaap ingriddezwart-schaap@vmnmedia.nl

Persberichten Cobouw@vmnmedia.nl

Redactie Cobouw Utrechtseweg 44 3704 HD Zeist

Redactie Bouwberichten bouwberichten@vmnmedia.nl

Vormgeving

colorscan bv, www.colorscan.nl

Freelancemedewerkers

Edo Beerda, Yvonne Ton, Jan Smit, Ton Verheijen, Johan Nebbeling

Fotografen

APA, Suzanne van de Kerk, Christiaan Krouwels, Eran Oppenheimer, Ries van Wendel de Joode, John Gundlach

Uitgever

Mieke Luisman-Stikkelorum miekestikkelorum@vmnmedia.nl

Advertenties

Jesse Weideman

Tel: 06 22023724

Email: jesseweideman@vmnmedia.nl

Abonnementen

• Online abonnement met onbeperkt toegang tot cobouw.nl en de Cobouw-app: € 21,00/mnd

• Krant (1x per week), incl. themaspecials en onbeperkt toegang tot cobouw.nl, de Cobouw-app en de digitale krant: € 75,00,-/ mnd

Klantenservice

VMN media

Telefoon: (088) 58 40 888 klantenservice@vmnmedia.nl

Op alle artikelen in Cobouw en op Cobouw.nl rust auteursrecht. Auteursrechtelijk beschermde werken mogen niet elders openbaar worden gemaakt, gearchiveerd of verveelvoudigd zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur of de uitgever. Indien bij gebruik van artikelen van Cobouw en/of Cobouw.nl niet is voldaan aan bovenstaande, is Cobouw gerechtigd hiervoor schadevergoeding te claimen.

Het hoogste punt van nieuwbouwproject Veldryck in Hanzekwartier in Dronten is bereikt. Daar proostten de aanstaande bewoners van de koopwoningen, Oost Flevoland Woondiensten (OFW) en Koopmans Bouwgroep begin mei op. Koopmans Projecten heeft alle 83 woningen in Veldryck ontwikkeld. De mix bestaat uit 40 koopwoningen en 43 sociale huurwoningen. De sociale huurwoningen worden gerealiseerd voor Oost Flevoland Woondiensten (OFW) en de koopwoningen zijn bestemd voor particuliere kopers. Alle woningen in het project vallen binnen het betaalbare segment. Wat Veldryck bijzonder maakt is de combinatie van een doordachte buurtopzet, ruim openbaar groen, een gevarieerd woningaanbod en eenheid in architectuur.

Met het symbolisch dichten van een wensput hebben wethouder Julius Terpstra (Wonen, Bouwen en Welzijn), Carolien Schippers (Ons Doel) en Hans Meurs (bouwende ontwikkelaar VORM) het officiële startsein gegeven voor de bouw van SAAM: een vernieuwend woonproject aan de Lammenschansweg in Leiden. SAAM richt zich op 55-plussers en biedt 60 appartementen, waarvan 24 sociale huuren 36 koopwoningen, in één gebouw waar gedeelde voorzieningen en gemeenschapszin centraal staan.

Met trots vierde Mozaïek Wonen op 8 mei de oplevering van 156 sociale huurappartementen in het project ‘De Koploper ’, gelegen aan de Burgemeester Jamessingel in Gouda. Na drie jaar van intensieve ontwikkeling zijn alle woningen inmiddels bewoond. ‘De Koploper’ biedt 156 betaalbare appartementen, ontworpen voor één- en tweepersoonshuishoudens. Dertig van deze woningen worden verhuurd aan cliënten van zorgorganisatie Ipse de Bruggen, waarmee het project ook bijdraagt aan inclusief wonen. De centrale ligging nabij het station en de binnenstad maakt het een aantrekkelijke plek voor diverse doelgroepen. De realisatie van ‘De Koploper’ is het resultaat van nauwe samenwerking tussen Mozaïek Wonen, de gemeente Gouda en Dura Vermeer en andere betrokken partners.

Op de locatie van Park de Beeck in Bergen, is de bouw van 120 huurwoningen van Kennemer Wonen zichtbaar op stoom. Om dit te vieren kwamen op 9 mei samenwerkingspartners, huurdersvertegenwoordigers en medewerkers samen op dit voormalig BSV-terrein. Onder toeziend oog van alle betrokkenen legden Krista Walter, directeur-bestuurder Kennemer Wonen, Yvonne Roos-Bakker, wethouder gemeente Bergen en David Wijnands, directeur Ouwehand Bouw Katwijk de laatste vloerplaat van het

Een tip voor deze rubriek? Mail je tekst en foto naar cobouw@vmnmedia.nl

derde woonblok; een mijlpaal die symbool staat voor de voortgang én samenwerking bij dit project. Er worden vijf appartementsgebouwen en tien grondgebonden woningen gebouwd. Ieder gebouw heeft 22 appartementen en wordt een mix van twee- en driekamerappartementen. De tien grondgebonden woningen bestaan uit twee lagen en krijgen twee slaapkamers. Alle woningen zijn energiezuinig volgens de geldende BENG (Bijna Energieneutrale Gebouwen)-norm.

Op 14 mei. vierden woningcorporatie

Woonzorg

Nederland, zorgorganisatie HilverZorg en aannemer Heilijgers het bereiken van het hoogste punt van het nieuwe zorgcomplex Carolus in Hilversum. Deze mijlpaal werd feestelijk gevierd met een bijeenkomst op de bouwplaats. In opdracht van Woonzorg Nederland bouwt Heilijgers aan een toekomstbestendig zorgcomplex voor HilverZorg. In juni 2024 werd de sloop van het oude Carolus afgerond en kon de bouw van start gaan. Op deze locatie komt een modern zorgcomplex met 100 zorgstudio’s, 10 gezamenlijke woonkamers en 32 zelfstandige appartementen. Het nieuwe Carolus gaat straks onderdak bieden aan ouderen die intensieve zorg nodig hebben en aan senioren die zelfstandig kunnen wonen, in de nabijheid van zorg. De bewoners van het voormalige Carolus wonen tijdelijk op andere locaties in Hilversum.

JUNI

5 juni

Spryg Real Estate Academy. Congres over Houtbouwkansen Houtbouw is hot! Het staat centraal als dé duurzame oplossing voor o.a. de woningbouwopgave en circulaire overheidsdoel (50 procent circulair in vijf jaar tijd). Met voordelen zoals de CO₂-opslag (embodied carbon), snelle bouwtijd, stikstofreductie en het modulaire, circulaire karakter. Wat zijn de opschaalkansen? Welke kansen biedt het voor betaalbare woningbouw, kantoren, winkels en zelfs warehouses? Waar liggen

de aandachtspunten en kansen? Daarover organiseert SPRYG Real Estate Academy op 5 juni de actuele studiedag Kansen in Houtbouw 2025 in New Babylon Den Haag. Op deze 6e editie nemen houtbouwexperts van o.a. Alba Concepts, Woonwaard, Local, NarrativA architecten, Sweco en TU Delft deelnemers mee in de wereld van houtbouw.

12 t/m 14 juni

Technische Kontakt Dagen 2025

Het bestuur van de Technische Kontakt Dagen (TKD) heeft de inschrijving van de grootste buitenbeurs van West-Europa geopend.

De TKD brengt grote en kleine spelers op het gebied van grondverzet-, recyclingmaterieel en aanverwante specialismen bij elkaar, waarbij de beurs gericht is aan alle professionals uit de bouw & infra en de industrie. Daarnaast staat de TKD in het teken van nieuwe trends en ontwikkelingen. Stichting TKD bestaat uit een afvaardiging van de drie brancheorganisaties BMWT, Bouwend Nederland en Cumela. Met een oppervlakte van 118.000 m² en 200 exposanten was vorig jaar de TKD de grootste in de geschiedenis van het evenement. Locatie en data TKD: Mei-

erijstad, donderdag 12 tm zaterdag 14 juni. Inschrijven kan via website tkd.nl

17/18/19 juni

Provada 2025 Provada is bekend van de grootste vastgoedbeurs van Nederland. Met ruim 200 exposanten uit de vastgoedsector - van projectontwikkelaars, be-

leggers, bouwers, architecten tot aan financiers, adviseurs, makelaars en woningcorporaties – en meer dan 70 gemeenten, provincies en het Rijk is de publieke sector goed vertegenwoordigd op deze vastgoedbeurs waar de publiek-private verbinding centraal staat in de programmering.

17-19 juni: Provada

De ideale fundering voor uw project