Uit het brandlab
Brandgedrag van isolatiematerialen De toepassing van kunststof isolatiematerialen staat al vele jaren ter discussie. Deze discussie wordt gekenmerkt door een strijd tussen voor- en tegenstanders van de toepassing van kunststof en dus brandbare isolatiematerialen.
D
e argumenten die bij deze discussie gebruikt worden, zijn over het algemeen weinig wetenschappelijk onderbouwd. Brandonderzoekers die de term ‘witte benzine’ gebruiken als ze een stuk polystyreenschuim zien, brandweermensen die denken dat alleen kunststof isolatieschuimen een voor hen levensbedreigende rookgasexplosie kunnen veroorzaken en een strijd tussen brancheverenigingen van verschillende isolatiematerialen kenmerken de discussie. Maar inzichten veranderen en dat is ook het geval bij deze discussie. Brandweer en isolatiebranche voeren gezamenlijk onderzoek uit naar het gedrag van isolatiematerialen bij brand, waardoor kennis en wederzijds begrip ontstaan.
Kleine vlamtest Isolatiematerialen worden, als ze in een Nederlands gebouw worden toegepast, eerst onderworpen aan een aantal testen volgens de Europese normen. De kleine vlamtest, de Single Burning Item test (SBI) en in sommige gevallen een vuurkorftest voor daken. Al deze testen zijn ontworpen om het brandgedrag van bouwmaterialen op een eerlijke manier te vergelijken.
20
nummer 1
Tijdens de testen, die onder andere in het laboratorium van Efectis worden uitgevoerd, worden de materialen zoveel mogelijk in hun toepassing getest. Een isolatiemateriaal zal maar zelden ‘kaal’ getest worden. Veelal is het isolatiemateriaal afgewerkt met een ander plaatmateriaal. In het laboratorium is deze afwerking vrijwel perfect. In de praktijk blijkt dit wel eens anders te zijn. Detaillering van constructies kan grote invloed hebben op de ontwikkeling en verspreiding van een brand.
Uitkomsten Efectis heeft een aantal branden onderzocht waarbij kunststof isolatiematerialen een rol hebben gespeeld. In opdracht van Kingspan is een onderzoek gedaan naar de brandoverslag tussen een brandende palletopslag van (lxbxh) 100x92x5 m. en een naastgelegen gebouw. De brand sloeg over naar het dak van het gebouw, maar doofde vanzelf. Ondanks dat er een kunststof isolatiemateriaal en een PVC dakbedekking op het dak aanwezig was. Het isolatiemateriaal was in een vergelijkbare opbouw (stalen dak, isolatie, dakbedekking) getest in de SBI-opstelling, maar tijdens de test was de zijde van het stalen dak aan het vuur blootgesteld. Ondanks dat het isolatiemateriaal vanaf de andere zijde werd aangestraald, was er geen sprake van verdere vlamuitbreiding over het dak. In opdracht van Stybenex is samen met het Team brandonderzoek van de Veiligheidsregio Rotterdam onderzoek gedaan naar de brand in de parkeergarage onder het ARThotel in Rotterdam. In de parkeergarage was een plafondafwerking van houtvezelcementplaat en EPS aanwezig. Over een groot deel van de garage was het EPS weggesmolten als gevolg van de brand in een
februari 2015
viertal auto’s. De EPS werd voornamelijk aangetast via de naden tussen de houtvezelcementplaten. Hieruit blijkt dat de afwerking en de detaillering van grote invloed is op het brandgedrag van het bouwmateriaal. Onderzoek naar het brandgedrag van bouwmaterialen in de praktijk kan in combinatie met de materiaalgedragtesten in het laboratorium van Efectis helpen om de kennis over het brandgedrag van materialen te vergroten en de wijze van het toepassen van de producten te verbeteren. Snelle branduitbreiding Overigens zijn de materiaalgedragtesten in het laboratorium alleen bedoeld om het brandgedrag van materialen te beoordelen bij een beginnende brand. Bijvoorbeeld een brand in een prullenbak. Wanneer het brandgedrag van isolatiematerialen vanwege bijvoorbeeld een snelle branduitbreiding of een rookgasexplosie in het nieuws komt, is van een beginnende brand geen sprake meer. Tussen de testen in het laboratorium en het onderzoek na een incident ligt een kans om de veiligheid in gebouwen te verbeteren. Door tijdens de bouw toezicht te houden op de kwaliteit van de toegepaste constructies en de uitvoering van de details kan voorkomen worden dat branden zich sneller dan gewenst ontwikkelen en uitbreiden.
René de Feijter, projectleider brandonderzoek