1. Missie, visie, artistiek profiel en artistiek-inhoudelijke kwaliteit
‘I found the Netherlands Bach Society only a few months ago. What a joy to have an update to take me away, momentarily, from the earthly cares of the day. Thank you.’
De Nederlandse Bachvereniging bestaat meer dan honderd jaar en deze woorden van een fan bij een van onze YouTube-video’s, illustreren de tijdloosheid van onze missie. Met hart en ziel zetten wij ons ervoor in om de wereld rond Bach voor iedereen toegankelijk te maken.
1.1 Missie
Johann Sebastian Bach (1685-1750) is misschien wel de meest inclusieve componist die we kennen. Iedereen kan bij hem terecht: van amateur tot virtuoos, van koorzanger tot jazzmuzikant, theoretisch of praktisch opgeleid, gelovig of niet – Bach is er voor iedereen. Zijn muziek is een constante factor, een rustpunt in een hectische wereld. Door alle generaties heen vinden talloze mensen bij Bach inspiratie, ontroering, troost en bezinning. Wij gunnen iedereen zo’n betrouwbaar en betekenisvol baken. Daarom is ‘Bach voor iedereen’ onze missie.
1.2 Visie
Muziek maakt het leven rijker. Het is logisch dat nieuwe generaties vooral aandacht hebben voor de sterren van hun eigen tijdperk; de zeggingskracht van de oude meesters wordt daar niet minder van. Bachs universele, veelzijdige muziek doorstaat de tand des tijds moeiteloos. De Bachvereniging ziet het als haar taak en verantwoordelijkheid die muzikale rijkdom voor iedereen beschikbaar te houden. De relevantie van oude muziek voor elke nieuwe generatie drukken we allereerst uit door die muziek optimaal te laten klinken – onze live concerten zijn de ruggengraat van alles wat we doen. Omdat we ook mensen willen bereiken die Bach nog niet (zo goed) kennen, experimenteren we daarbij met uitvoeringsvormen: thematische programma’s, samenwerkingen met andere disciplines, randprogrammering, presentatie. Ook onderzoeken we welke drempels om naar Bach te luisteren we kunnen wegnemen. Er zijn bijvoorbeeld mensen die liever geen kerk betreden, geen geld hebben om naar concerten te gaan, zich in hun eentje verloren voelen in een drukke theaterzaal of denken dat ze veel over Bach moeten wéten, voor ze naar zijn muziek kunnen luisteren. Juist voor deze mensen willen wij Bachs muziek bereikbaar maken en daar zijn onze activiteiten in 2025-2028 dan ook – meer dan ooit – op gericht.
1.3 Artistiek profiel
De Nederlandse Bachvereniging werd in 1921 opgericht om Bachs Matthäus-Passion uit te voeren in Grote Kerk Naarden en is in de afgelopen decennia uitgegroeid tot een toonaangevend vocaalinstrumentaal ensemble van internationale betekenis. De Bachvereniging voert muziek uit van J.S. Bach en zijn tijd- en geestgenoten, waarbij zij haar interpretatie baseert op bronnenonderzoek en de nieuwste inzichten vanuit de historisch en cultureel geïnformeerde uitvoeringspraktijk. Onze musici bespelen historische instrumenten (of kopieën daarvan) die recht doen aan de periode waarin de muziek werd geschreven. Vanuit die achtergrond slaan we bruggen naar de tijd waarin het publiek onze concerten beluistert. Daarbij schuwen we het experiment niet. Wat ons betreft is er niet één manier om recht te doen aan alle facetten van de muziek van Bach, integendeel: er zijn talloze mogelijkheden. De Bachvereniging stelt zich ten doel die mogelijkheden te onderzoeken en tot klinken te brengen: een zoektocht zonder einde, die wij willen delen met zoveel mogelijk mensen. De Bachvereniging onderscheidt zich van vergelijkbare instellingen door enkele belangrijke factoren. Zo is de Bachvereniging niet gevormd door of rond één bepalende artistiek leider: in haar meer dan honderdjarige bestaan heeft de organisatie verschillende artistiek leiders gehad. Het artistieke DNA is verankerd binnen de organisatie zelf en bepalender dan de musicus die het ensemble leidt. Ook is de Bachvereniging sinds de jaren tachtig uitgegroeid tot een gezaghebbend instituut, dat meer is dan een ensemble. Met onze programmering live en online,
én via educatiemodules, het talentontwikkelingsprogramma Young Bach Fellowship en onze participatie-activiteiten betrekken we zoveel mogelijk mensen bij Bachs tijdloze muziek, nu en in de toekomst. Iedereen is welkom bij de Bachvereniging.
1.4 Artistiek-inhoudelijke kwaliteit
Vakdeskundigheid: een flexibel topensemble
‘I have lost count of how many times my inner voice tells me that I won’t survive another hour without Bach […]. This brings back balance and the desire to live fully in this challenging and often very trying time. It is an endless source of comfort and inner peace. Thank you Johan Sebastian and thank you all musicians, engineers, operators and just everybody connected to this incredible project for providing this fantastic performance to the world!’ All of Bachvolger op YouTube
Dat de Bachvereniging durft te experimenteren is mede te danken aan het hechte ensemble van instrumentalisten en vocalisten, waarvan de kern al decennia samenwerkt. Al onze musici zijn specialisten op het gebied van oude muziek en zijn volledig op elkaar ingespeeld. Ze hebben hun sporen niet alleen verdiend bij de Bachvereniging, maar treden buiten het ensemble geregeld op als solist, in kamermuziekformatie of kleinere vocale ensembles. Veel van onze musici geven tevens les aan conservatoria in binnen- en buitenland, waardoor zij hun kennis doorgeven aan een nieuwe generatie. Samen bepalen zij het hoge artistieke niveau en de spelkwaliteit van de Bachvereniging. Die stabiele basis biedt ook comfort aan remplaçanten, talenten en gastmusici. In de komende jaren nemen we geleidelijk afscheid van de oudste generatie, die de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Deze sleutelspelers worden opgevolgd door jonge specialisten die hun eigen energie meenemen, maar altijd passen bij het DNA van de Bachvereniging: ondernemend, kunstzinnig en met groot verantwoordelijkheidsgevoel voor het culturele erfgoed waar de Bachvereniging zich sterk voor maakt.
In- en uitstroom, kwaliteitsbewaking
Nieuwe musici worden geworven middels audities; na een proefperiode kan een musicus worden toegelaten tot de kernbezetting. Als er zorgen zijn over het functioneren van een musicus, hebben we een uitgebreide procedure ter evaluatie en verbetering of – in uitzonderlijke gevallen – afscheid.
In de CAO Muziekensembles is vastgelegd dat musici uittreden bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Het werken met verschillende artistiek leiders van topniveau zorgt voor een open en flexibele benadering van ons repertoire en een hoge kwaliteit in uitvoering en interpretatie. Om het niveau en de unieke klank van het vocaal ensemble naar een nog hoger plan te tillen werken wij het komende seizoen met een vocale coach.
Talentontwikkeling: vakdeskundigheid overdragen aan een nieuwe generatie De talentprogramma’s van de Bachvereniging hebben als pijlers coaching en podiumervaring. Om het vakmanschap van onze musici over te dragen op een nieuwe generatie en om jonge musici kansen te bieden op een carrière in de oude muziek heeft de Bachvereniging sinds 2013 haar eigen talentontwikkelingsprogramma: Young Bach Fellowship. Met dit tweejarige talentontwikkelingsprogramma bieden we acht, op basis van audities geselecteerde, musici (SATB-zangers en op de programmering afgestemde instrumentalisten) begeleiding bij alles wat het vak van beroepsmusicus behelst. Zij krijgen gelegenheid om tenminste in twee producties per seizoen met het ensemble op te treden en we vragen hen geregeld als remplaçant. Binnen het ensemble heeft iedere fellow een mentor. Naast muzikale feedback krijgen de fellows begeleiding op het gebied van marketing, financiën, positionering en programmering. Dat de investering in talent ook voor de Bachvereniging zelf de moeite waard is, wordt bewezen doordat meerdere voormalige fellows inmiddels tot het kernensemble zijn toegetreden.
Zeggingskracht: een betrokken en dankbaar publiek Overtuigende bewijzen dat onze activiteiten bezoekers aanspreken vinden wij in recensies en de talloze positieve commentaren bij onze video’s op All of Bach en de hartverwarmende publieksreacties die wij ontvangen via mail, Facebook en Instagram. In de periode 2025-2028 zetten we daarnaast nadrukkelijk in op een nieuwe vorm van maatschappelijke impact. We gebruiken onze creatieve uitingen om mensen een ander perspectief te bieden op actuele kwesties en we vragen hen mee te denken over sociale vraagstukken vanuit de ongekende kracht die de kunst ons kan bieden. Daarbij zetten wij geestelijke gezondheid en de interreligieuze dialoog centraal. We zijn ervan overtuigd dat juist de Bachvereniging de kennis en nieuwsgierigheid heeft om deze onderwerpen vanuit een nieuw perspectief te benaderen.
Oorspronkelijkheid: een unieke benadering van de wereld rond Bach In Nederland is de Bachvereniging het enige structureel gesubsidieerde vocaal-instrumentale ensemble en brengt het als enige gezelschap het repertoire van en rond Bach onder de aandacht via concerten, opnames, educatieve activiteiten en participatieprojecten. De benadering van Bachs vocaal-instrumentale repertoire is hierbij onderscheidend: zo werken wij naast vocale solisten (die ook alle koorpartijen meezingen) met ripiënisten, die de solist op de achtergrond versterken en daarmee zorgen voor de unieke, eigen klankkleur van het ensemble. ‘Typisch Bachvereniging’ is ook de tweesporenbenadering die wij toepassen op het grootste deel van onze activiteiten: live en online.
De Nederlandse Bachvereniging bevindt zich in Nederland in goed gezelschap. Onze belangrijkste zustergezelschappen zijn het Orkest van de Achttiende Eeuw, dat zich voornamelijk toelegt op het klassieke en vroeg-romantische repertoire in grotere bezettingen en Holland Baroque, dat zich specialiseert in gedurfde samenwerkingen met musici uit andere muzikale tradities. Internationaal zijn er talloze gezelschappen op het gebied van de oude muziek, maar niet één van deze ensembles verspreidt het werk van één componist op zo’n onderscheidende manier als de Bachvereniging met All of Bach: het online videoproject waarin de Bachvereniging alle werken van Bach uitvoert, opneemt en gratis online met de wereld deelt.
2. Reflectie op de periode 2021-2024
2.1 De organisatie in 2021-2024
De periode 2021-2024 was voor culturele instellingen met niets te vergelijken. Nooit eerder werd de wereld op zo’n grote schaal getroffen door een pandemie en nooit eerder moest de culturele sector gedurende zulke lange periodes de deuren gesloten houden. De toekenning van de subsidies in juni 2020 stond daardoor onder een vreemd gesternte: meteen in 2021 werd ons gevraagd een aangepast activiteitenplan met bijpassende begroting te maken. Wat de coronaperiode in ieder geval liet zien is dat de Bachvereniging een vitale, weerbare en creatieve organisatie is. We zetten er met z’n allen de schouders onder en maakten er iets van! Evenwel werken de gevolgen van de pandemie lang door, tot op de dag van vandaag. Zo is de eerste productie van 2024 een opera die geprogrammeerd stond voor januari 2022 en is er in bestuurlijk, financieel en organisatorisch opzicht het nodige gebeurd.
Governance
Na de transitie van bestuur naar Raad van Toezicht (eind 2019) volgde in januari 2021 de fusie tussen de Nederlandse Bachvereniging (NBV) en de Stichting Vrienden van de NBV. In 2022 droeg Ab van der Touw de voorzittershamer a.i. over aan Hanne Buis, op dat moment vice-voorzitter. In mei 2024 treedt Robert Swaak aan als voorzitter. De Bachvereniging beleefde in bestuurlijk opzicht een uitdagende periode, die begon met de coronacrisis, gevolgd door de aankondiging van het vertrek van artistiek leider Shunske Sato in oktober 2022. Directeur-bestuurder Willemijn Mooij draagt na zes intensieve jaren op 1 februari 2024 het stokje over aan Janneke Slokkers, een zeer ervaren bestuurder in de culturele sector.
Het kwam er in 2023 extra op aan dat alle partijen rolvast opereerden, doordat de Raad van Toezicht een nieuwe directeur-bestuurder moest werven. Er is verschillende keren openlijk gesproken over taken en mandaten om te voorkomen dat toezichthouders zich bij deze werkgevende taak teveel op het terrein van bedrijfsvoering zouden begeven. De directeur, toezichthouders en bestuurssecretaris spraken elkaar hierop aan als er twijfel over bestond.
‘De Apocalyps is meer dan een gedurfd idee, het is volbloedopera. Voor OPERA2DAY is het binnenstebuiten keren van het operagenre een vanzelfsprekendheid; het pleit voor de NBV, hoeders van de Naardense Matthäus-traditie, dat ze dit project aandurft.’
**** NRC, 10 februari 2022
Organisatiecultuur
Voor de organisatie heeft het afgelopen jaar in het teken gestaan van een cultuurverandering. Begeleid door Healthy Company Consultants werd gewerkt aan anders en beter communiceren, het versterken van inspraak, een betere samenwerking tussen staf en musici en meer betrokkenheid bij de inhoud. Dit alles kwam samen in de manier waarop het beleidsplan voor 2025-2028 tot stand is gebracht: in verschillende werkgroepen zaten musici en staf onder voorzitterschap van de directeur-bestuurder samen aan tafel om plannen voor de toekomst te bespreken, in het bijzonder op het gebied van de artistieke koers, onze maatschappelijke betekenis en toegankelijkheid. De weerslag van deze samenwerking is te vinden in het voorliggende plan.
Financiële situatie 2021-2024
Zie onder Bedrijfsmatige Gezondheid en de toelichting op de begroting.
2.2 Artistieke ontwikkeling 2021-2024
In aanloop naar de periode 2021-2024 zette de Bachvereniging onder leiding van Shunske Sato radicaal in op een beweging van ‘All of Bach’ naar ‘Bach for All’. Een sterke focus op intrinsieke waarde en kwaliteit, waar de Bachvereniging haar sporen mee heeft verdiend, draagt het risico in zich dat er onvoldoende aandacht overblijft voor context en publiek. Van dat risico is de Bachvereniging zich bewust en in de huidige subsidieperiode heeft ze dan ook nadrukkelijk de maatschappelijke relevantie van Bachs muziek als uitgangspunt genomen.
Artistiek leider en ensemble
Omdat artistiek leider/concertmeester Shunske Sato in oktober 2022 aankondigde dat hij aan het eind van het seizoen afscheid zou nemen van de Bachvereniging, staan de seizoenen 2023-2024 en 20242025 in het teken van de zoektocht naar een opvolger. De nieuwe artistiek leider zal – net als Sato –vanuit het muzikale DNA van de Bachvereniging op een nieuwsgierige, open manier met het ensemble gaan werken aan een sprankelende toekomst. Met het vertrek van Sato wordt gelijktijdig naar een nieuwe concertmeester gezocht. Wij werken in het huidige en komende seizoen met verschillende kandidaten en rekenen erop in de loop van het nieuwe seizoen de perfecte match te hebben gevonden.
Nieuwe initiatieven 2021-2024
Belangrijke, onderscheidende elementen van onze programmering in 2021-2024, ten opzichte van eerdere beleidsperiodes, waren opera (i.s.m. OPERA2DAY), alternatieve passies (i.s.m. de NTR ZaterdagMatinee) en het jubileumfestival ter ere van ons eeuwfeest. Vanwege covidbeperkingen verviel de Matthäus-tournee in 2021. In plaats daarvan maakten we met dank aan de NTR een prachtige opname van Bachs Johannes-Passion o.l.v. René Jacobs in de (lege) Grote Kerk Naarden.
J.S. Bach – De Apocalyps, de opera die Bach nooit schreef, i.s.m. OPERA2DAY, 2024
J.S. Bach – De Apocalyps, ‘de opera die Bach nooit schreef’ had het hart van ons jubileumseizoen moeten worden, maar als gevolg van de pandemie moesten we besluiten het project begin 2022 te beperken tot de repetitieperiode en de première. In de eerste helft van 2024 voeren we deze opera alsnog uit in theaters in Nederland, Münster en Leipzig. De opera is gebaseerd op het verhaal van Jan van Leiden, die in 1534 een wederdopersgemeenschap in Münster stichtte, waarna er een totale chaos ontstond. Het verhaal is van alle tijden en ook vandaag buitengewoon actueel. Bij de opera is een podcast gemaakt, waarin op een laagdrempelige manier het verhaal van Jan van Leiden wordt verteld: Jan van Leiden en het einde der tijden.
Samen met TivoliVredenburg ontwikkelde de Bachvereniging voor seizoen 2022-2023 de enthousiast ontvangen serie ‘Bezin met Bach’, waarin we gesproken teksten over actuele levensvragen en muziek van Bach samenbrengen voor een moment van bezinning. Elke editie heeft een eigen thema en spreker. We zetten serie ‘Bezin met Bach’ in de volgende seizoenen voort.
Ter gelegenheid van ons honderdjarig jubileum breidden wij onze Matthäus-traditie uit met een nieuw element: de Goede Vrijdag-lezing, waarbij de spreker de Matthäus-Passion aan een actueel of universeel thema verbindt. Met die maatschappelijke invalshoek illustreren we de relevantie van het stuk, plaatsen we Bach in de huidige tijd en leggen we verbindingen met andere expertises. We publiceren de lezing op onze website, zodat iedereen die kan lezen. De eerste editie werd verzorgd door Ivo van Hove, de tweede door Abdelkader Benali en in 2024 geeft Adriana Esmeijer, expert op het gebied van filantropie, de Goede Vrijdag-lezing.
Tijdens ons driedaagse jubileumfestival in mei 2022 was van alles te beleven: een ‘scratch’ en een pub-quiz; kinderen konden instrumenten knutselen en naar een muzikale poppenkastvoorstelling met live muziek in samenwerking met Kooman’s Poppentheater; er was een interactieve seminar over kunstmatige intelligentie en muziek door Lucas Keijning; we vertoonden All of Bach-video’s en een documentaire; er waren concerten door eigen musici en gastensembles. In het opzwepend slotconcert zorgden ons voltallige kernensemble, de musici van het Young Bach Fellowship, het Utrechtse amateurensemble Collegium Musicum Traiectum én het publiek voor een spetterend programma.
Nieuwe samenwerkingen
De Bachvereniging werkte in de periode 2021-2023 o.a. samen met lichtkunstenaar Folkert Uhde bij de jubileumuitvoering van de Kunst der Fuge, bijgewoond door het Koninklijk Paar (2021). Met regisseur Marc
‘De JohannesPassion door de Nederlandse Bachvereniging primetime op tv is precies wat we nodig hadden’
Merlijn Kerkhof, Volkskrant 3 april 2021
Pantus en Alzheimerdeskundige prof. dr. Philip Scheltens maakten we in 2022 het theatrale programma Hersenstreken, over het effect van muziek op het menselijk brein. Holland Baroque, de Nederlandse Bachvereniging, het Nederlands Kamerkoor en de Kathedrale Koorscholen van Utrecht en Suriname verzorgden het feestelijke slotconcert in het kader van de 900e verjaardag van de stad Utrecht.
Regisseur Caecilia Thunnissen koos bij het openingsprogramma van seizoen 2022-2023, met muziek van Bach en Telemann, voor een theatrale aanpak met nadruk op genderdiversiteit. Dat deze aanpak even wennen was, zowel voor ons als voor het publiek, sterkt ons in de overtuiging dat de Bachvereniging experimenten niet moet schuwen om invulling te geven aan haar missie ‘Bach voor iedereen’. De internationale tour-ambities van de Bachvereniging zijn voor de periode 2021-2024 vanwege de pandemie bescheiden geweest. We gaven enkele concerten in België, traden op bij het Musikfest Bremen, de Thüringer Bachwochen en bij het prestigieuze Bachfest Leipzig in Duitsland. We reisden naar Fribourg in Zwitserland en toerden met ons kerstprogramma van 2023 langs vier verschillende Spaanse steden.
Bijzondere producties i.v.m. corona
Tijdens de pandemie probeerden we van de nood een deugd te maken. Terwijl optreden in zalen wegens lockdowns niet mogelijk was, was het maken van opnames dat wel, soms op heel bijzondere locaties. Zo maakten we met dank aan sponsor Deloitte prachtige opnames in het voor publiek gesloten Mauritshuis en met dank aan sponsor MWH4impact namen we Bachs Musikalisches Opfer op in een van stoelen ontdane Grote Zaal van het Amsterdamse Concertgebouw. Met behulp van innovatieve videotechnieken wordt de muziek visueel uitgelegd. In de lege Grote Zaal van TivoliVredenburg maakten we een opname van een van Bachs mooiste cantates: Ich hatte viel Bekümmernis, een opname die inmiddels meer dan 735.000 keer is bekeken.
Toen we weer (beperkt) voor live publiek mochten optreden, maakten we onze programma’s korter, speelden we twee concerten op één avond (en soms vijf in één weekend) en werkten we twee keer mee aan ‘Walk the Line’ in TivoliVredenburg: lichtpuntjes in een ingewikkelde tijd.
3. Activiteiten 2025-2028: Maatschappelijke betekenis en toegankelijkheid
Het vocaal-instrumentale ensemble is het kloppende hart van de Nederlandse Bachvereniging. In de afgelopen jaren hebben wij naast het geven van live concerten steeds meer ruimte in ons activiteitenprogramma gemaakt voor All of Bach, talentontwikkeling en educatie. Zo kunnen we op een bredere manier invulling geven aan onze maatschappelijke doelstelling. Daarom beschouwt de Bachvereniging dit hele palet aan activiteiten, ook in de periode 2025-2028, als haar kerntaak.
3.1 Bachs muziek als inspiratiebron voor begrip en gesprek Iedereen die kunst voor publiek maakt, wil iets teweeg brengen. Kunstenaars hopen mensen te inspireren, te ontroeren, aan het denken te zetten, nieuwe perspectieven te geven of zelfs te choqueren. Kunst heeft het in zich al die dingen te doen en dat geeft de kunstenaar een grote verantwoordelijkheid. De Bachvereniging is zich van die verantwoordelijkheid bewust. Welk effect beogen wij met onze kunst? Welke behoefte is er in de samenleving? Hoe kunnen wij met onze kunst een constructieve, zinnige bijdrage leveren aan de uitdagingen waar we in onze tijd voor staan?
Bach, Musikalisches Opfer, opname voor All of Bach
Er zijn vandaag de dag nogal wat belangrijke maatschappelijke kwesties: klimaatverandering, migratie, armoede, ongelijkheid, polarisatie et cetera. We kunnen die problemen niet oplossen, maar wij kunnen ons publiek wel stof tot nadenken geven. Wij kunnen ons verbinden met andere maatschappelijke domeinen en op die manier trachten een bijdrage te leveren aan het bewustzijn over die grote opgaven van vandaag. En dat wíllen we ook.
In zijn zeer aanbevelenswaardige lezing ‘Art as Moral Action’ omschrijft theatermaker Peter Sellars de taak van de kunstenaar als opener van deuren: naar mogelijkheden, verbeelding, inclusie, compassie en erkenning. De Bachvereniging herkent zich in deze visie en laat dat zien in het activiteitenplan voor de komende periode. Wij richten ons daarbij in het bijzonder op mentaal welbevinden en de interreligieuze dialoog.
Mentaal welbevinden, verrijking voor de geest Er is veel aandacht in de maatschappij voor de positieve invloed van beweging op het fysieke welzijn van de mens. Onderbelicht is hoe belangrijk kunst, en dan met name muziek, is voor je mentale welzijn. In het programma Hersenstreken uit 2021 toonden we al aan hoezeer patiënten met Alzheimer baat hadden bij muziek. Commentaren onder onze video’s op All of Bach illustreren keer op keer hoe groot de invloed van Bachs muziek is op het welbevinden van ons publiek. Hoe werkt muziek op de hersenen? Hoe kunnen wij met onze activiteiten bijdragen aan de mentale gezondheid van ons publiek? Als het devies is ‘Geen Dag Zonder Bach’ kunnen wij als geen ander de hele wereld een beetje beter maken. Daarbij richten we ons niet alleen op het conventionele concertpubliek, maar juist ook op mensen voor wie concertbezoek geen optie is: aan de hand van de universele muziek van Bach onderzoeken we allerlei vormen van muziekbeleving.
Samen met onze sponsor Deloitte geven we de komende jaren invulling aan het thema mentale gezondheid, specifiek gericht op neurodiversiteit. We gaan hiertoe een aantal kleinschalige initiatieven ontwikkelen, die betrekking hebben op de concert- of muziekbeleving van neurodivergente personen. We trekken hierin op met het Deloitte Neurodiversity Network.
Bachs muziek als voedingsbodem voor een interreligieuze dialoog Talloze enthousiaste reacties ontvangen wij op onze concerten en video’s, maar regelmatig krijgen we ook boze of verontwaardigde commentaren; soms zelfs met een racistische of anderszins vijandige ondertoon. Bachs muziek kan weerstand oproepen: bepaalde bijbelpassages uit de Johannes- en Matthäus-Passion hebben een antisemitische lading. Rond de in Eisenach (Bachs geboortestad) gehouden expositie ‘Bach, Luther und die Juden’ ontstond in 2016 een fel discours over juist dit zo geliefde onderdeel van Bachs oeuvre: kan je deze werken nog wel uitvoeren? Moeten we meer context bij de teksten geven in het programmaboek? Is het denkbaar dat we Bachs muziek van een andere tekst voorzien?
Tijdens de ontwikkeling van de opera J.S. Bach – De Apocalyps hielden we ons bezig met soortgelijke kwesties. We vroegen dramaturg Thomas Höft nieuwe teksten te schrijven op bestaande muziek van Bach. Dit inspireerde Höft op zijn beurt tot het schrijven van een nieuwe tekst op de muziek van Bachs Johannes-Passion: de Utrechter Passion, die in 2022 door ARTHOUSE17 werd uitgevoerd tijdens het Festival Oude Muziek. Bach zelf was zeer bekend met dit procedé. Hij voorzag zijn eigen cantates regelmatig van nieuwe teksten: zie bijvoorbeeld het Weihnachts-Oratorium, dat deels op seculiere cantates is gebaseerd. Wij maakten hierover de video Bachs Weihnachts-OratoriumBrug tussen hemel en aarde, waarin we uitleggen hoe Bach te werk ging.
Kan het? Mag het? Wij blijven het onderzoeken. Wij geloven dat juist Bachs muziek – uitgevoerd in de seculiere setting van een concert – een uitstekende voedingsbodem vormt voor een (interreligieuze) dialoog. We maken dit concreet in grote producties als de opera Jezus in India, en op kleinere schaal in ‘Cantates van nu’ en ‘Bezin met Bach’.
‘I just came across this astounding performance. It has saved me from drowning in the dark waters of this hellish year. I am a conductor who has been deprived of live music since the spring that never came. This sublime performance (perhaps the finest I have ever heard) has helped to beat back the despair and deprivation that still hovers over us all. That such beauty even exists in this world is the greatest of wonders!’@markhenderson5431 bij onze Hohe Messe op Youtube, 2021
Opera en Muziektheater
Opera en muziektheater zijn uitstekende manieren om oude muziek onder de aandacht te brengen van een breed publiek. Na eerdere succesvolle samenwerkingen (rond de muziek van Vivaldi en Bach) ontwikkelen wij met onze vaste partner OPERA2DAY in de komende periode twee producties. Daarnaast werken we samen met componist/dichter/theatermaker Micha Hamel aan een passiecantate over duurzaamheid, verlies en hoop.
Ancient Magic (werktitel, 2026 – 25 voorstellingen in het hele land) i.s.m. OPERA2DAY In deze betoverende voorstelling ontmoeten duurzaamheid, diversiteit en creativiteit elkaar. We bekijken magische verhalen met klassieke, vrouwelijke heldinnen als Medusa, Alcina en Medea vanuit een nieuw perspectief: de Engelse classica Natalie Haynes toont aan dat klassieke verhalen in de loop van de geschiedenis vaak door misogynie zijn vervormd. Wij geven deze vrouwen hun ware gezicht terug. Daarbij gebruiken we muziek uit de zeventiende eeuw (toen klassieke thema’s en toververhalen sterk vertegenwoordigd waren in de opera) van vrouwelijke componisten zoals Elisabeth Jacquet de La Guerre, Francesca Caccini en Barbara Strozzi. Behalve de magie van het klassieke verhaal en de betoverende muziek, passen we de ‘ancient magic’ van de oude theatertechniek toe op het podium: we maken de techniek zichtbaar, als deel van het toneelbeeld en kiezen daarbij voor een optimistische benadering van het duurzaamheidsthema: creativiteit in plaats van elektriciteit! Zoals altijd in onze samenwerking met OPERA2DAY gaat de voorstelling gepaard met een educatie- en participatieprogramma, waarin we samenwerken met amateurs, stagiairs en vrijwilligers.
Jezus in India (2028 – 25 voorstellingen in het hele land) i.s.m. OPERA2DAY en KALPANARTS
In de Bijbel is niets te vinden over het leven van Jezus tussen zijn 12e en 29e jaar. Dat prikkelt de fantasie! Sommige onderzoekers denken dat hij via de zijderoute naar India ging en daar in aanraking kwam met verlichte denkers. Vervolgens zou Jezus niet aan het kruis gestorven zijn, maar slechts zijn bedwelmd: hij werd in zijn graf niet met balsem- maar met opwekkingskruiden verzorgd. Na zijn ‘wederopstanding’ zou Jezus zijn teruggegaan naar Kashmir, waar in de plaats Srinagar tot op de huidige dag ‘zijn’ graf te vinden is.
Onze opera Jezus in India is gebaseerd op dit boeiende alternatief voor het traditionele lijdensverhaal. We maken de verwantschap tussen diverse religies en culturele tradities voelbaar door religie, filosofie en muziek uit verschillende culturen samen te brengen. In Jezus in India komen bijvoorbeeld Jiddische, Perzische en Indiase muziek samen. OPERA2DAY en de Bachvereniging werken bij deze productie samen met het Indiase dansgezelschap KALPANARTS. In de aanloop naar de speelperiode in 2028 presenteren we proefscènes en muziekstijlen en organiseren we openbare lezingen en interviews met experts op het gebied van wereldreligies. Om met deze voorstelling een wezenlijke bijdrage te kunnen leveren aan het maatschappelijk discours (diversiteit, inclusie en interreligieuze dialoog) nemen we enige jaren de tijd om de voorstelling en randprogrammering zorgvuldig te kunnen opbouwen met de juiste partners en publieksbenadering.
Micha Hamel: Licht der Sinnen (werktitel, 2027 – n.t.b. # voorstellingen, mogelijk festivalproductie)
In de muziektheatervoorstelling Licht der Sinnen trekken we een parallel tussen de kerkelijke passietraditie en het lijden van verdwijnende organismen, talen en culturen als gevolg van agressieve globalisering. Waar soorten, landschappen, gemeenschappen en levenswijzen ophouden te bestaan, verdwijnen ook manieren om de werkelijkheid te ervaren, zintuigelijke ontdekkingen te doen. In Licht der Sinnen geeft componist, dichter en theatermaker Micha Hamel aan al deze tragedies een stem.
Licht der Sinnen is ‘een interdisciplinaire cantate over het sensorisch universum dat haar rijkdom verliest’, en vormt het derde deel van Hamels cyclus van avondvullende muziektheaterstukken in het teken van de klimaatcatastrofe. Wij ontwikkelen deze productie in samenwerking met marinebioloog Lisa Becking (specialist in koraalriffen en toerisme), zintuigenhistorica Caro Verbeek en de Duitse schrijfster Sabine Kuegler, die opgroeide in de jungle, waar haar zintuigen op een volstrekt unieke manier werden ingeregeld. De voorstelling biedt een ander perspectief op de klimaatcatastrofe dan een pure boodschap van verlies. De voorstelling scherpt de zintuigen van het publiek, geeft inzicht in de invloed van sensorisch bewustzijn en geeft uiteindelijk een boodschap van hoop.
Uitvoeringen voor kinderen en hun (groot)ouders Kinderen zijn nieuwsgierig, receptief, stellen goede vragen en zijn eerlijk in hun reacties. Muziek maken voor of met voor kinderen is dan ook fantastisch. In de komende periode biedt de Bachvereniging meer activiteiten aan de allerjongsten: zowel op het podium (zie onder) als daarbuiten (educatie, zie aldaar). Wij willen hen niets minder meegeven dan een levenslange liefde voor muziek.
Eindelijk! Een Matthäus-Passion voor kinderen door de Nederlandse Bachvereniging
Als een van de belangrijkste hoeders van de Matthäus-traditie in Nederland wordt ons ieder jaar weer gevraagd of wij niet eens een Kinder-Matthäus kunnen ontwikkelen. Tot onze spijt was het antwoord altijd dat dat te kostbaar is en dat we geen musici beschikbaar hebben (want die spelen mee in onze ‘gewone’ Matthäus-tournee). Maar we wíllen het wel al heel lang heel graag. Daarom zijn we ontzettend blij dat we een manier hebben gevonden waarop het toch kan: duurzaam (de productie moet jaarlijks herhaald kunnen worden en niet te snel gedateerd raken), met inzet van jong talent en een aansprekende verteller, tegen beheersbare kosten en via een opname voor All of Bach bereikbaar voor de hele wereld. Gesprekken met potentiële makers starten in 2024. Tevens proberen wij een omroep te betrekken bij dit project.
Doelgroep: kinderen vanaf 8 jaar (en hun ouders en grootouders); kan eventueel ontwikkeld worden tot schoolvoorstelling. Verwachte realisatie: seizoen 2027-2028.
Familievoorstellingen
Een succesvolle samenwerking met Kooman’s Poppentheater (Den Haag) tijdens ons jubileumfestival, waarbij vier van onze Young Bach Fellows meespeelden bij een poppentheatervoorstelling, liet ons zien dat er een substantiële markt is voor (groot)ouders met hun (klein)kinderen. De vier voorstellingen die we in het kader van het festival gaven, waren in no time uitverkocht en werden hoog gewaardeerd. Dat smaakt naar meer: in de komende jaren zullen we twee familievoorstellingen ontwikkelen, die we verdeeld over het seizoen op verschillende plaatsen in het land kunnen spelen. Ook hier zoeken wij een duurzame aanpak: een voorstelling waarmee we enkele seizoenen kunnen doen, waarbij een beperkt aantal spelers/zangers betrokken is, waarmee we kunnen reizen door het land en die telkens op korte termijn te hernemen is.
Doelgroep: kinderen vanaf 8 jaar (en hun ouders en grootouders); kan eventueel ontwikkeld worden tot schoolvoorstelling. Verwachte realisatie: seizoen 2025-2026.
Met nieuwe oren luisteren naar Bach
Bezin met Bach – (drie edities per seizoen, i.s.m. TivoliVredenburg)
Deze serie was vanaf de eerste editie in seizoen 2022-2023 een groot succes. De combinatie van een thema-specifieke spreker, Bachs ongeëvenaarde muziek en de inspirerende bijdrage van de Vlaamse woordkunstenares Maud Vanhauwaert bleek een gouden combinatie. Bij de publieksbenadering werken we samen met de afdeling Opinie & Debat van TivoliVredenburg, waardoor we ook mensen in de zaal zien die normaal misschien niet naar een concert van de Bachvereniging zouden gaan.
Doelgroep: volwassenen met belangstelling voor maatschappelijke vraagstukken en muziek.
Realisatie: doorlopend, drie maal per seizoen.
Cantates van nu
‘Wow what a beautifully enriching way to experience the music with the story. I thoroughly enjoyed this. How fantastic that the crossed out music was preserved to grant us an intimate insight into Bach’s process?! Bridging Heaven and Earth - the eternal quest through time!’
@Briannalamar, commentaar op Youtube bij documentaire over Bachs WeihnachtsOratorium
In de komende periode zullen wij in een of meer programma’s cantates van Bach gebruiken als inspiratie voor een nieuwe interpretatie, gelieerd aan de actualiteit. Dat kan zijn met een nieuwe tekst, een ver- of hertaling, of een nieuw perspectief in de vorm van een korte compositieopdracht. We gaan daarbij uit van een andere (dan de protestants-christelijke) visie op de tekst en leggen verbindingen met andere (religieuze of humanistische) levensovertuigingen. In 2024 trappen we af met klavecinist en muzikaal leider John Butt, die aan de hand van drie cantates van Bach het thema ‘vrije wil’ onderzoekt. In 2025 zal organist/klavecinist Bart Naessens hetzelfde doen aan de hand van een door hem zelfgekozen thema
Doelgroep: muziekliefhebbers die nieuwsgierig zijn naar een eigenzinnige benadering van Bachs muziek. Realisatie: met ingang van seizoen 2024-2025, één programma per seizoen.
Pasen, Kerstmis en Allerzielen: de grote tradities, ieder jaar anders
Matthäus-Passion
Het ‘icoon’ van de Nederlandse Bachvereniging is een ieder jaar terugkerend hoogtepunt in onze programmering, waarin veel samenkomt van wat wij belangrijk vinden: traditie, vernieuwing, talentontwikkeling, educatie, maatschappelijke betekenis, toegankelijkheid en regionale binding.
De Goede Vrijdag-lezing voegt daar ieder jaar een nieuw, actueel perspectief aan toe. De jaarlijkse gang naar ‘de MP’ heeft voor een groot deel van ons publiek de waarde van een ritueel, zeker in Grote Kerk Naarden, waar de traditie de status van immaterieel erfgoed heeft gekregen.
Tegelijkertijd zoeken wij juist met dit grootste werk van Bach ook de vernieuwing op. Enerzijds door te werken met jong talent (solisten, musici en dirigenten), anderzijds door altijd weer op zoek te gaan naar een interessante visie op het werk, of door te kiezen voor een versie die niet vaak ten gehore wordt gebracht. In de komende periode willen wij twee bijzondere versies van Bachs Matthäus-Passion laten horen:
• De zg. Früh-Fassung (BWV 244b, enkelkorige versie), tournee en opname voor All of Bach; • Het ontwikkelen van een ‘Kinder-Matthäus’, tournee en opname voor All of Bach (zie boven).
Kerstprogramma’s
Ook de kerstperiode is een tijd waarin de Bachvereniging veel publiek wil bereiken. Hoewel een jaarlijkse tournee met Bachs Weihnachts-Oratorium voor de hand ligt en commercieel aantrekkelijk is, willen wij het publiek in december ook ander geliefd repertoire laten horen. In 2024-2025 werken wij samen met klavecinist Lars-Ulrik Mortensen (cantates 1,4, 5, en 6 uit het Weihnachts-Oratorium, gecombineerd met opname voor All of Bach begin 2025); in december 2025 gaan we onder leiding van Richard Egarr op tournee met Bachs Hohe Messe. Met sopraan/dirigent Barbara Hannigan zijn we in gesprek over een onderscheidend kerstprogramma in 2026 of 2027.
Allerzielen
Al eeuwenlang vormt 2 november in de westerse christelijke traditie de gedenkdag voor de overledenen, onder de noemer Allerzielen. Een dag waarop vreugde en verdriet elkaar raken. Verdriet om gemis, vreugde vanwege mooie herinneringen of de troostrijke gedachte aan een hemels hiernamaals. Met grootheden als Leonardo García Alarcón, Jos van Veldhoven en René Jacobs verkenden we in de afgelopen jaren het repertoire dat aansluit bij de gedenkdag voor de doden. We zetten deze dierbare traditie de komende jaren voort met o.a. Lionel Meunier (2025) en – naar wij hopen – Andreas Scholl (2026).
3.2. Digitale strategie: All of Bach - Bach online, voor de hele wereld Als ergens het ondernemerschap en het streven naar toegankelijkheid van de Bachvereniging tot uiting komen, dan is het wel binnen het online videoplatform All of Bach. In afgelopen tien jaar groeide het inzicht dat onze digitale strategie een integraal onderdeel van het activiteitenprogramma van de Bachvereniging is en zal blijven. In de toekomst zijn wij van plan ons materiaal ook op andere platforms aan te bieden (Spotify, Apple Music). Hiertoe moeten wij
nog enkele juridische hindernissen overwinnen. Op het moment van dit schrijven telt het YouTubekanaal 618 unieke opnames, ruim 457.000 abonnees en meer dan 116 miljoen views. Uniek aan het project is ook dat het financieel grotendeels wordt gedragen door sponsors en particulieren: hun betrokkenheid is onmisbaar.
Plannen All of Bach 2025-2028: verdieping en verbreding
All of Bach is een steeds completer wordend platform voor onze activiteiten. We begonnen met uitsluitend (live) opnames in concert-setting, maar hebben in de loop der jaren steeds vaker gekozen voor een meer kunstzinnige en onderscheidende manier van opnemen; soms ook zonder publiek, zodat we op bijzondere locaties konden werken en creatiever met camera’s en licht konden omgaan.
Daarnaast hebben onze activiteiten buiten het concertpodium een plek gevonden binnen de context van ons online platform: educatie en talentontwikkeling vinden hun eigen vertaling naar All of Bach.
Aansluitend bij onze thema’s mentale gezondheid en interreligieuze dialoog
• Participatieproject: ‘Een koraal voor…’
Samen met NPO Klassiek starten we een participatieproject, waarbij we een aantal amateurkoren volgen die gaan samenwerken met vier zangers van de NBV.
• Interreligieuze dialoog: Wat betekent deze tekst voor mij?
Korte video’s waarin mensen van verschillende religieuze achtergronden vertellen wat hen raakt of juist stoort in de muziek van Bach. Hierbij sluiten we aan bij de ‘podiumprojecten’ waarin dit een rol speelt, zoals de passies, ‘Bezin met Bach’ en ‘Cantates van nu’.
Educatie op All of Bach
Sinds de start van All of Bach maken we veel achtergrondmateriaal. De afgelopen jaren zijn we afgestapt van een toelichtende video bij elke uitvoering en maken we meer algemene korte documentaires. Zo is het educatieve videomateriaal beter te vinden en multi-inzetbaar: met aansprekende minidocumentaires geven we achtergrondinformatie over Bachs muziek, het verschil tussen ‘historische’ en ‘moderne’ instrumenten, wat er uitdagend is aan het zingen van Bach etc.
• In onze serie ‘How we sing and play Bach’ besteden we in de komende jaren aandacht aan de barokhobo, traverso en barokbas;
• We zoeken nieuwe, inventieve manieren om uit te leggen wat nu precies een cantate of een fuga is, door middel van animatie, voice-over of special effects.
Talentontwikkeling binnen All of Bach Jong talent (12-18 jaar) heeft een eigen plek binnen All of Bach: inmiddels hebben we via ons platform een podium geboden aan kinderen die kennis maakten met het klavecimbel, de barokviool en de barokcello. In 2026 kiezen we opnieuw voor de (barok)viool; in 2028 werken we met jonge zangers. Bij dit laatste project betrekken we onze eigen zangers en partners als de Kathedrale Koorschool Utrecht en/of Vocaal Talent Nederland. Tevens werken we samen met de jong talentafdelingen van de Nederlandse conservatoria, in het bijzonder die van Den Haag en Amsterdam.
Onze eigen Young Bach Fellows spelen en zingen mee in onze programma’s en krijgen ook de kans om ervaring op te doen met het maken van opnames. Voor de nieuwe lichting fellows, die start in september 2024, ontwikkelen wij plannen die passen bij de samenstelling van de groep.
Innovatie: we staan nooit stil
De techniek staat niet stil en ook dit laten wij op All of Bach graag zien. Een greep uit de plannen:
• Een opname waarbij de kijker kan kiezen op welke plek hij zit: zo maak je de uitvoering mee vanuit het perspectief van bijvoorbeeld een zanger, de klavecinist of de concertmeester.
• Opnames van solowerken (orgel of klavecimbel) met projectie van kunst passend bij de intenties van componist en uitvoerende, mogelijk in samenwerking met de HKU. Indien mogelijk live uitgevoerd, gecombineerd met opname (gelijktijdig of achteraf).
• Speciale korte producties voor jongere kijkers: shorts voor TikTok of Instagram, eventueel met gebruik van animatie.
‘Wonderful talent – it’s heartening to know that Bach’s music resonates with the next generation. Thank you, NBS, for showcasing these remarkable individuals. And presenting them in such an exquisite manner--the sound quality, camera work, etc., is outstanding, in keeping with literally every other performance I’ve had the pleasure and privilege of watching from the NBS library. God bless you folks.’ @gerryhill4820, commentaar bij het project voor jonge cellisten, 2022
3.3. Toegankelijkheid
Het streven naar optimale toegankelijkheid ligt besloten in onze missie: Bach voor iedereen! Wij willen iedereen in de gelegenheid te stellen om te luisteren (live en online), te leren (educatie, live en online) en mee te doen (participatie, live). De publieksbenadering sluit hierop aan: wij richten ons op een jonger publiek, groepen uit de samenleving met verschillende religieuze overtuigingen en mensen die vanuit hun sociaal-economische positie minder makkelijk met kunst en cultuur in aanraking komen.
3.3.1. Luisteren: publiek en geografische spreiding van de activiteiten
Samenstelling publiek
DIP
Het is logisch om te vragen naar de samenstelling van het publiek bij onze concerten, maar het antwoord op die vraag is niet eenvoudig te geven. Hoewel de Bachvereniging is aangesloten bij DIP (Digitaal Informatieplatform Podiumkunsten), zijn uitgerekend de zalen waar wij regelmatig spelen dat niet. De komende jaren zullen wij via de NAPK blijven meewerken aan DIP. Wij zien de meerwaarde voor de sector, waarbij met name de Publieksmonitor een bruikbare tool is. Zolang het merendeel van de concertzalen geen data wenst te delen, noch met ons, noch met DIP, blijft een adequate analyse van de publieksopbouw – met uitzondering van onze concerten in eigen beheer – onmogelijk.
Publiek concerten in eigen beheer
De Bachvereniging beschikt over een eigen ticketsysteem (Tixly), waardoor er wel (beperkt) inzicht is in de publiekssamenstelling van de concerten die wij organiseren in eigen beheer. Bijna 80% van onze Vrienden en andere bezoekers van concerten in Naarden is tussen de 50 en 80 jaar. Het publiek is behoorlijk homogeen: (naar wij vermoeden) veelal theoretisch geschoold en sociaaleconomisch behorend tot de kansrijke middenklasse. Met een groot deel van haar publiek heeft de Bachvereniging een lange relatie, soms al vele decennia.
Prijsbeleid
Om onze concerten toegankelijk te houden hanteren wij een gedifferentieerd prijsbeleid. Voor de beste plaatsen bij onze Matthäus-uitvoeringen vragen wij een prijs die recht doet aan de schaarste van deze tickets (150 euro), waardoor wij ook een contingent kaarten voor 20 euro kunnen aanbieden. Wij hanteren de gebruikelijke kortingen van CJP en U-pas. Daarnaast zullen wij in het bestelproces de mogelijkheid inbouwen om aan “Geef een toegift” mee te kunnen doen. Het beschikbare budget dat hieruit vrijkomt wordt met behulp van de Armoedecoalitie Utrecht gebruikt om cultuurliefhebbers met een smalle beurs in staat te stellen naar onze concerten te gaan.
Ambities rond publieksverbreding
De komende jaren zetten wij in op het verjongen én verbreden van ons publiek en werken daarbij vanuit drie focuspunten: sociaal-economisch, levensfase en levensbeschouwing.
Bach voor mensen met beperkte financiële middelen
Om onze activiteiten voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken en te houden richten wij ons ook op cultuurliefhebbers die onvoldoende middelen hebben om naar theater of concertzaal te gaan.
Zo werken wij sinds 2023 samen met de Armoedecoalitie Utrecht. Via hun bemiddeling konden wij bij de try-out van het afscheidsconcert van Shunske Sato, in de Utrechtse Geertekerk, tachtig mensen verwelkomen die anders nooit naar concerten gaan: vluchtelingen en mensen met beperkte financiële middelen. De (in het Engels gesproken) uitleg bij de muziek werd daarbij bijzonder gewaardeerd. Wij zetten deze samenwerking voort bij meerdere concerten per seizoen.
In Naarden werken wij samen met Versa Welzijn om vluchtelingen te betrekken bij onze concerten in de Grote Kerk. Ook dit initiatief zetten wij voort. Wij besteden daarbij extra aandacht aan de toegankelijkheid door deze bezoekers apart te ontvangen en ze context te geven bij de muziek.
Bach erbij! Naar een jonger publiek voor Bach
Om een jonger publiek te bereiken ontwikkelden wij de online campagne ‘Bach erbij’, bedoeld voor de leeftijdsgroep 25-55, afgebakend op de speelsteden waar de Bachvereniging het vaakst concerten geeft. De campagne liep via Facebook, Instagram en DPG Media (o.a. Volkskrant, AD, nu.nl). Als antwoord op een pakkende ‘probleemzin’ wordt Bach erbij als oplossing geboden. Door Bach erbij aan te klikken krijg je, via de landingspagina van de campagne, een bij het ‘probleem’ passende All of Bach video te zien en te horen. In tweede instantie wordt de bezoeker vervolgens verleid tot concertbezoek. De allerjongsten betrekken wij bij onze activiteiten door het ontwikkelen van speciale producties (zie “Uitvoeringen voor kinderen en hun (groot)ouders”) en een gloednieuw educatiepakket voor het primair onderwijs.
Levensbeschouwing
Bachs muziek leent zich bij uitstek voor onderwerpen rond levensbeschouwing en dialoog. Dit is in onze programmering terug te zien in verschillende nieuwe en bestaande initiatieven. Er wordt per productie gekeken welke doelgroepen wij willen benaderen. Levensbeschouwing staat centraal in ‘Bezin met Bach’. In ‘Cantates van nu’, laten we live en online (via All of Bach) verschillende religieuze en humanistische visies op Bachs teksten aan bod komen. Rond de opera Jezus in India (2028) wordt een meerjarig programma ontwikkeld, waarin verschillende wereldgodsdiensten aan bod komen, in taal en muziek.
Geografische spreiding
De Nederlandse Bachvereniging heeft een (inter)nationale functie en spreidt daarom haar aanbod zoveel mogelijk over het land. Dat beleid sluit ook aan bij de missie ‘Bach voor iedereen’. Buiten onze kernsteden Utrecht, Naarden en Amsterdam (waar we eigen series hebben) spelen wij gespreid door het land: van Groningen tot Maastricht, van Arnhem tot Middelburg, van Oss tot Aardenburg – op zoveel mogelijk plekken willen wij live te bezoeken zijn. Door de samenwerking met OPERA2DAY spelen wij – buiten concertzalen en kerken – de komende jaren ook veelvuldig in het landelijke theatercircuit. We streven ernaar deze spreiding in 2025-2028 zo ruim te houden, maar constateren dat onze spreidingsambities niet meer in lijn lopen met onze budgetten. Zie hiervoor in het hoofdstuk ‘Bedrijfsmatige gezondheid’ de reflectie op de financiële positie 2021-2024 en verder.
Luisteren zonder drempels - de Bachvereniging online Door ons zeer uitgebreide online programma All of Bach nemen wij drempels weg: zowel fysiek (je hoeft niet naar een zaal te komen om onze muziek te beluisteren), als financieel (het aanbod is gratis), als in achtergrond: kennis is niet vereist en tegelijkertijd is er voor de Bachkenner ook nog van alles te ontdekken. Vanwege onze internationale context hanteren wij in onze uitingen twee talen: Nederlands en Engels. Alle documentaires zijn voorzien van ondertiteling en het streven is om ook alle vocale werken worden de komende vier jaar te voorzien van ondertitels.
Het YouTube-kanaal van All of Bach is zeer succesvol. In de afgelopen jaren is het aantal abonnees van het kanaal gegroeid naar ruim 450.000 en inmiddels hebben 25 video’s de grens van 1 miljoen views gepasseerd. YouTube Analytics geeft veel inzicht in de kijkers van het kanaal en hun kijkgedrag.
• Bij geografie valt op dat van de in totaal 49 landen de meeste kijkers uit de Verenigde Staten (15,2%) komen, gevolgd door Japan (8,5%) en Duitsland (7,7%). Nederland neemt de vierde plaats in (met 6,5%). Alleen al over het afgelopen jaar zijn er rond de 1,3 miljoen Nederlandse views geweest op het kanaal: een aanzienlijk bereik.
• Gekeken naar leeftijd valt op dat de grootste leeftijdsgroep 65+ is (20,5%). Deze groep wordt echter direct gevolgd door de groep 25-34 jaar (18,8%). Ook de leeftijdsgroepen daartussenin (35-64 jaar) blijven niet ver achter, met net iets meer dan 15%. Kortom, het YouTube-kanaal trekt relatief veel ‘jongere’ kijkers, zeker vergeleken bij de gemiddelde leeftijd van het publiek dat naar concerten van de Bachvereniging komt.
3.3.2. Leren: Educatie voor alle leeftijden – live en online
De Bachvereniging hecht veel waarde aan educatie: met nog maar twaalf (!) gemeentelijke muziekscholen in Nederland voelen zalen, festivals en (muziek)producerende instellingen zich verantwoordelijk voor het versterken van de liefde voor klassieke muziek op een eigentijdse en aansprekende manier. Ook hier kiest de Bachvereniging voor live én online.
Live: musici in de klas, concert- en repetitiebezoek
De Bachvereniging heeft twee educatieve programma’s voor het voortgezet onderwijs. Onze educatiepakketten lopen op dit moment op scholen in Tilburg, Terneuzen, Bilthoven, Bussum (twee scholen), Utrecht, Amersfoort, Den Haag en Baarn. In 2024 doen totaal meer dan 310 leerlingen (verdeeld over 12 scholen) mee aan onze programma’s voor het voortgezet onderwijs. In de komende jaren hopen wij het aantal scholen voor zowel Oog in oog met de Matthäus als Bach@School uit te breiden.
Oog in Oog met de Matthäus is een programma voor middelbare scholen, waarbij de eigen docent én een musicus van de Bachvereniging de klas voorbereiden op een concertbezoek: met de hele klas naar de Matthäus-Passion van de Nederlandse Bachvereniging. Voor 2024 hebben wij een contingent van in totaal 475 vrijkaarten (verdeeld over vijf zalen/kerken) gereserveerd, zodat scholieren een uitvoering van onze Matthäus-Passion kunnen bijwonen.
Bach@School is ons educatieproject voor leerlingen van de bovenbouw met muziek in het eindexamenpakket. Leren improviseren - een belangrijk onderdeel van barokmuziek - aan de hand van thema’s uit de barok is het centrale element van dit pakket. Bach@School bestaat uit een voorbereidende les, een gastles door een musicus (of meerdere musici) van de Bachvereniging die met de leerlingen samen improviseert en een afsluitend concert- of repetitiebezoek.
Repetitiebezoek
Om nog dichter bij Bach en het ensemble van de Bachvereniging te komen, nodigen wij jaarlijks scholieren (VO) uit om de generale repetitie van de Matthäus-Passion bij te wonen. De leerlingen zitten dicht op het ensemble of zelfs tussen de musici, mogen vragen stellen en komen zo in aanraking met het mooiste wat wij te bieden hebben.
Ambitie: een educatiepakket voor het primair onderwijs
Voor het primair onderwijs ontwikkelen wij op dit moment een nieuw educatiepakket. Een pilot met dit pakket start in april 2024 op basisschool De Pionier in Maarssen. Het gaat hierbij om interactieve concerten door kleine groepjes van onze musici met toegankelijke muziek van ongeveer 45 minuten, die telkens lichtjes wordt aangepast naargelang de leeftijdsgroep. Voor de kleuters zal dat anders zijn dan voor de bovenbouw. Na de pilot en eventuele aanpassingen wordt het pakket vanaf schooljaar 2024-2025 aangeboden aan basisscholen in Nederland.
Online voor alle leeftijden, via onze website en YouTube.com/bach
• Alles over Bach: Op onze website is veel achtergrondinformatie over de wereld rond J.S. Bach te vinden. De informatie is verrijkt met videomateriaal en biedt een inkijk in de thema’s Leven, Karakter, Componeren en de Erfenis van Bach.
• All of Bach: zie Digitale strategie
3.3.3. Meedoen: speel en zing mee met Bach
Niet elke muziekliefhebber kan of wil een carrière als musicus ontwikkelen, maar muziek is voor velen een geliefde vrijetijdsbesteding. De musici van de Bachvereniging dragen graag bij aan het speel- en zangplezier van amateurs.
• Sinds seizoen 2018-2019 coachen onze musici het ensemble Collegium Musicum Traiectum. Dit in Utrecht gevestigde vocaal-instrumentaal ensemble bestaat uit gedreven amateurmusici. Zowel ervaren professionals als enthousiaste amateurs vinden de wisselwerking zeer inspirerend.
• Tijdens ons jubileumfestival verzorgden wij een ‘scratch’: amateurmusici voerden samen met het ensemble van de Bachvereniging delen uit Bachs Hohe Messe uit. Dat smaakte naar meer! In de periode 2025-2028 willen wij eenmaal per seizoen een scratch organiseren tijdens een tournee met een groot werk van Bach.
• Bij All of Bach introduceren we het participatieproject ‘Een koraal voor… ‘(zie onder digitale strategie).
• Na een vrolijke en succesvolle samenwerking in het kader van Utrecht 900 met Holland Baroque en het Nederlands Kamerkoor bezien we de mogelijkheid of we in de periode 2025-2028 opnieuw de handen ineen kunnen slaan. Een belangrijk doel van deze samenwerking is het laten deelnemen van amateurs (waarschijnlijk voornamelijk kinderen).
• Operaliefhebbers komen aan hun trekken via de participatieprogramma’s die wij ontwikkelen rond de producties met OPERA2DAY. Soms gaat het daarbij om amateur toneelverenigingen, soms om amateurkoren. Bij het project Jezus in India bekijken we de mogelijkheid om te gaan samenwerken op het gebied van amateurdans.
• Na een succesvolle samenwerking in 2022 spreken we met Bach Cantates Utrecht opnieuw over coaching door onze musici.
3.4. De Bachvereniging en de codes
Om al deze activiteiten mogelijk te maken is een zorgvuldige omgang met mensen en middelen essentieel. De Bachvereniging onderschrijft de drie codes voor de culturele sector en verankert de uitgangspunten van de codes in de gehele bedrijfsvoering, op alle niveaus. De Fair Practice Code komt hieronder aan bod; de uitgangpunten van de Code Diversiteit & Inclusie zijn verspreid over de gehele aanvraag te vinden en in het bijzonder in het hoofdstuk Toegankelijkheid. De Governance Code Cultuur komt met name aan bod in het hoofdstuk over Bedrijfsmatige Gezondheid.
Fair Practice Code
De Nederlandse Bachvereniging vindt goed werkgeverschap een voorwaarde voor gezonde bedrijfsvoering en zet zich dan ook in voor zorgvuldig personeelsbeleid (werving, balans werk-privé, eerlijke beloning, doordachte opbouw van het team, scholingsbudget) en een veilige werksfeer.
Solidariteit (Fair pay)
Al jaren zet de organisatie zich in voor een faire beloning voor zzp’ers; ook bij de totstandkoming van de CAO Muziekensembles was de Bachvereniging betrokken. De organisatie sloot zich per eerst mogelijke datum aan bij de nieuwe CAO (1 maart 2022). Om hier naartoe te werken verhoogden wij in 2020-2021 de honoraria met 10% en vormden wij voor de periode 2021-2023 een bestemmingsreserve ‘verbetering arbeidsvoorwaarden’. Hoewel de CAO is gestart als een ingroei-CAO, heeft de Bachvereniging ervoor gekozen de CAO meteen op alle punten te volgen. Ook zzp’ers vergoeden wij volledig conform de CAO. Alle medewerkers, inclusief de directeurbestuurder, worden betaald conform de CAO Muziekensembles.
Solidariteit gaat verder dan de eigen instelling. De Bachvereniging is aangesloten bij de NAPK, Kunsten ’92 en het Utrechts Muziek Overleg. Eén van de mooiste aspecten van onze sector is de solidariteit tussen de ensembles onderling. We helpen elkaar met informatie-uitwisseling, relevante contacten, het delen van kennis en – in sommige gevallen – zelfs personeel. De directeur heeft in 2023 meegewerkt aan het START-programma van de NAPK, waarbij een jonge zakelijk leider wordt gekoppeld aan een ervaren directeur. Ook voor dit soort vormen van talentontwikkeling blijft de NBV zich graag inzetten.
Duurzame inzetbaarheid: zorgvuldige omgang met personeel Kantoormedewerkers en musici worden geworven op basis van hun capaciteiten. Wij hechten veel waarde aan diversiteit in het kantoorteam en in het ensemble en nodigen bij vacatures daarom nadrukkelijk mensen van alle oriëntaties en achtergronden uit om te reageren. Het personeelsbestand van de Bachvereniging (musici en staf) is divers voor wat betreft nationaliteit, leeftijd, gender en seksuele oriëntatie. Er zijn geen genderspecifieke kledingvoorschriften voor musici en andere podiummedewerkers. We vinden het belangrijk dat iedereen bij de Bachvereniging zichzelf kan zijn.
Ensembleleden zijn op conservatoria opgeleid en kantoormedewerkers zijn overwegend theoretisch geschoold. De aard van het werk (verbreiding van westers cultureel erfgoed) brengt met zich mee dat de diversiteit in culturele achtergrond binnen de kantoorstaf gering is. Waar mogelijk – om te beginnen in de Raad van Toezicht – heeft de Bachvereniging nadrukkelijk ingezet op culturele diversiteit. Vanwege het feit dat onze musici van over de hele wereld komen is de communicatie binnen de organisatie tweetalig (Nederlands en Engels).
Over het algemeen blijven werknemers relatief lang bij de Bachvereniging. Wij trachten dan ook waar mogelijk te investeren in de ontwikkeling van onze medewerkers. Vanuit ons scholingsbudget ondersteunen en faciliteren wij opleidingswensen van medewerkers, in tijd en/of financieel.
Duurzaamheid en onze omgeving
De Bachvereniging is doordrongen van het belang van duurzaamheid en onderzoekt continu de mogelijkheden om haar activiteiten te ‘vergroenen’. Enerzijds behalen we quick wins door bijvoorbeeld vegetarische maaltijden bij de tournees te verzorgen, geen plastic bekertjes meer te gebruiken, afval te scheiden en ecologische schoonmaakmiddelen te gebruiken.
Talentontwikkelingsproject o.l.v. celliste Lucia Swarts, oktober 2022
Ons monumentale kantoorpand in de Utrechtse binnenstad is in 2023 grondig onder handen genomen, waarbij er geïnvesteerd is in dubbel glas en een nieuwe tochtvrije achterpui. Anderzijds moeten we soms belangen afwegen, zoals wanneer we in het buitenland worden uitgenodigd en we onze ambities en publieksinkomsten tegenover de klimaatbelasting van de vliegbeweging zetten. Het uitgangspunt is dat we voor de duurzaamste oplossing kiezen, tenzij er doorslaggevende redenen zijn om dat niet te doen. We gaan hier in de periode 2025-2028 concreet beleid voor ontwikkelen.
Vertrouwen: Sociale veiligheid Sociale veiligheid is een belangrijk onderwerp in de podiumkunsten. De Bachvereniging beschikt sinds 2018 over een (externe) vertrouwenspersoon voor musici en staf en is via het lidmaatschap van de NAPK aangesloten bij de Stichting Sociale Veiligheid Podiumkunsten (SSVP). Deze stichting zorgt niet alleen voor ondersteuning op preventief vlak (bijvoorbeeld via trainingen en workshops) maar faciliteert ook een klachtencommissie voor grensoverschrijdend gedrag. Sinds 2023 heeft een toezichthouder het onderwerp ‘sociale veiligheid’ in haar portefeuille. In 2024 volgt de hele organisatie training(en) om het bewustzijn rond het onderwerp sociale veiligheid te vergroten. Een gedragscode voor de hele organisatie is in ontwikkeling; deze is in de eerste helft van 2024 voor iedereen beschikbaar.
4. Bedrijfsmatige gezondheid
De Nederlandse Bachvereniging is een professionele organisatie die artistieke activiteiten tot bloei weet te brengen dankzij een stabiele basis van goed bestuur en realistisch ondernemerschap. Dat betekent dat we de principes van de Governance Code Cultuur toepassen, dat we uitgaan van realistische begrotingen en alleen activiteiten plannen die we daadwerkelijk kunnen uitvoeren. We investeren in onderzoek en innovatie, gaan duurzame samenwerkingen aan en koesteren zowel de rijke traditie als het avontuurlijke experiment. Natuurlijk hoort bij ondernemerschap een zekere mate van risico; daar hebben we een degelijk vangnet voor.
4.1 Financiële positie, financieringsmix en risicobeheersing
4.1.1. Reflectie financiële positie 2021-2024
In financieel opzicht is de periode 2021-2024 bijzonder in vergelijking met eerdere jaren.
• De jaren 2021 en 2022 staan financieel in het teken van de coronacrisis;
• In 2022 sloot de Bachvereniging zich aan de bij de eerste CAO Muziekensembles, hetgeen een significante impact op de begroting heeft;
• Het jaar 2022 kende daarnaast een hoge inflatie, die een forse uitwerking heeft gehad op de activiteitenlasten;
• De beheer- en activiteitenlasten personeel stijgen in 2024 sterk door een ongebruikelijk hoge indexatie van de salarissen van 6,9% per 1 januari.
Sinds de invoering van de CAO en de hoge inflatie in 2022 zijn de lasten blijvend toegenomen. Deze kostenstijgingen waren deels niet voorzien en hebben ervoor gezorgd dat de jaren 2023-2024 zijn begroot met een tekort. Verplichtingen die in 2022 (of eerder) zijn aangegaan en begroot, laten in 2024 een ander financieel beeld zien: hogere kosten. Ook hebben wij ervoor gekozen de opera J.S. Bach – De Apocalyps te hernemen in 2024: een aanzienlijke kostenpost, maar belangrijk voor ons profiel. Wij kunnen het begrote tekort in 2023 en 2024 opvangen met bestemmingsreserves en de baten uit een nalatenschap.
Uitgelicht: aansluiting bij CAO in 2022
In 2022 sloot de Nederlandse Bachvereniging zich aan bij de eerste CAO voor Muziekensembles. Dát er een CAO kwam wisten we, hoe die CAO eruit zou zien wisten we in 2019-2020 (ten tijde van het schrijven van de aanvraag voor 2021-2024) niet. De invoering van de CAO heeft gezorgd voor een blijvende verhoging van de personeelslasten, met name aan de activiteitenkant.
• Musici worden niet langer als zzp’er betaald, maar per project in loondienst genomen, door het betalen van werkgeverslasten zijn de kosten per gewerkt uur toegenomen;
• Het totaal aantal uit te betalen uren is fors gestegen doordat reisuren van musici naar concertlocaties en scholen (educatielessen) volledig worden vergoed.
De gevolgen hiervan zijn groot:
• Het doorbetalen van reisuren zorgt ervoor dat wij onze ambities op het gebied van spreiding moeten beperken. Het spelen in Groningen of Zeeland kost per musicus al gauw zes extra uren per concert. In de praktijk betekent dit dat er ca. € 8.000-10.000 per concert aan extra kosten wordt gemaakt voor verafgelegen locaties. Deze kosten worden niet gecompenseerd door de zalen, die zich op hun beurt beroepen op hun eigen niet toereikende budgetten, o.a. door de sterk gestegen energieprijzen.
• Het ensemble van de Bachvereniging heeft een internationale samenstelling: veel van de kernmusici wonen in het buitenland of zijn niet in Nederland belastingplichtig. Conform de CAO ontvangen zij 150% van het voor hen geldende uurtarief, vermeerderd met de kosten voor reis en verblijf. Ook dit drijft onze kosten op.
• Het binnen een project volledig doorbetalen bij ziekte van een musicus is een goede zaak. Ook dit onderdeel van de CAO heeft gezorgd voor een forse stijging van onze kosten. Immers, iedere musicus moet een-opeen vervangen worden in geval van ziekte.
2025-2028: naar een nieuw evenwicht tussen activiteiten en middelen
Zoals gezegd zijn de lasten bij een gelijkblijvend activiteitenniveau blijvend gestegen. Wij hebben deze onbalans in 2023-2024 kunnen opvangen met incidentele maatregelen. In de komende periode sturen wij op een structureel gezond evenwicht tussen baten en lasten. Daarnaast brengen onze maatschappelijke ambities en onze wensen op het gebied van toegankelijkheid extra kosten met zich mee. Om dit alles mogelijk te maken hebben wij een aantal keuzes gemaakt.
Kostenbeheersing:
• Een aantal projecten wordt kleiner bezet dan aanvankelijk voorzien;
• We kijken kritisch naar de inzet en de hoogte van de honoraria van (vocale) solisten
• We houden de kantoorstaf zo compact mogelijk.
Verhogen eigen inkomsten:
• We doen een groter beroep op private fondsen, met name voor de projecten op het gebied van maatschappelijke betekenis en toegankelijkheid;
• We intensiveren de inzet op het verwerven van nalatenschappen; het hoofd Fondsenwerving en Nalatenschappen volgt hiertoe een training in 2024;
• We zetten nog sterker in op de markt van vermogende particulieren;
• We ontwikkelen een nieuwe propositie voor onze Vrienden om de baten uit deze belangrijke groep te optimaliseren;
• Stichting Ondersteuning van de Nederlandse Bachvereniging draagt financieel bij aan onze ambities op het gebied van maatschappelijke betrokkenheid en toegankelijkheid middels een jaarlijks geoormerkt bedrag.
4.1.2. Financieringsmix
Het is altijd een uitgangspunt van de Bachvereniging geweest een hoog eigen inkomstenpercentage te hebben: dit verlaagt de afhankelijkheid van overheidssubsidies en geeft stevigheid aan de organisatie. Onze eigen inkomsten bedroegen in de afgelopen jaren gemiddeld 75-80%, uitgezonderd de coronajaren. Binnen de 80% eigen inkomsten is de verhouding publieksinkomsten-overige eigen inkomsten (bedrijven, donateurs, Vrienden) ca. 45-35%.
• Voor de komende periode vragen wij een hoger subsidiebedrag aan. Wij kunnen daarmee een deel van de genoemde kostenstijgingen als gevolg van de aansluiting bij de CAO ondervangen. Het eigen inkomstenpercentage zakt daarmee naar ca. 70% per jaar. Zie hiervoor de toelichting bij de begroting.
• Wij verwachten dat de publieksinkomsten (gebaseerd op het historisch gemiddelde) in de komende jaren stabiel blijven. We houden daarbij rekening met een mogelijke stijging van de BTW op concerttickets naar 21%: een al te drastische prijsstijging draagt niet bij aan onze toegankelijkheid.
• Het politieke klimaat kan veranderen, net als de uitgangspunten voor cultuurfinanciering: in 2029 komt er een nieuw stelsel. In de komende jaren is weerbaarheid belangrijker dan ooit en daarmee wordt het verwerven van (nog) meer eigen inkomsten uit particulieren en bedrijven cruciaal.
4.2 Governance
De Nederlandse Bachvereniging is een stichting en heeft sinds 2019 een directeur-bestuurder (hierna ‘de bestuurder’) en een Raad van Toezicht. Op bestuurlijk niveau is de Governance Code Cultuur al jaren gemeengoed. In 2023 is in een aantal plenaire vergaderingen met medewerkers en musici extra aandacht besteed aan de manier waarop de Bachvereniging is georganiseerd, wie welke verantwoordelijkheden heeft en hoe het toezichtmodel in de praktijk werkt. Tevens zijn, met advies van twee externe consultants, flinke stappen gezet in verbetering van de interne cultuur, waarbij inclusieve processen, transparantie en open communicatie kernwoorden zijn.
De bestuurder is belast met de dagelijks leiding van de organisatie en bewaakt het functioneren van de Bachvereniging als geheel. Zij brengt de artistieke ambities en de financiële middelen met elkaar in balans. Daarbij is de maatschappelijke doelstelling van de organisatie leidend en waarborgt ze de (artistieke) integriteit en onafhankelijkheid. De bestuurder houdt relevante wet- en regelgeving bij, o.m. door lidmaatschap van de NAPK, het bijwonen van bijeenkomsten, scholing en het regelmatig inwinnen van extern advies. Ook intern vraagt de bestuurder regelmatig advies en feedback en organiseert zodoende tegenspraak. De taken en verantwoordelijkheden van de bestuurder en de toezichthouders zijn omschreven in de statuten, het directiereglement en het eigen reglement van de Raad van Toezicht. De bestuurder en de RvT-leden opereren onafhankelijk, integer en conform de principes van de GCC. In zowel de statuten als de reglementen zijn o.a. bepalingen opgenomen die voorschrijven hoe te handelen als zich onverhoopt een geval van (de schijn van) belangenverstrengeling aandient. De RvT is zich bewust van zijn toezichthoudende rol en houdt voldoende afstand van de bestuurder om zijn taken naar behoren te kunnen vervullen. De RvT kent de dynamiek van de podiumkunstensector en biedt de bestuurder voldoende ruimte voor ondernemerschap. In de statuten is bepaald welke beslissingen van de bestuurder zijn onderworpen aan voorafgaande goedkeuring van de RvT. Dit betreft in elk geval de vaststelling van begrotingen, beleidsplannen en jaarrekeningen.
De RvT vergadert minimaal vier keer per jaar, al of niet in aanwezigheid van de directeur-bestuurder. De directeur voorziet de RvT gevraagd en ongevraagd, mondeling en schriftelijk, van alle informatie die de toezichthouders nodig hebben om hun taak te kunnen vervullen. Eenmaal per jaar evalueert de RvT zichzelf (in afwezigheid van de directeur-bestuurder), waarvan eenmaal per drie jaar onder begeleiding van een externe deskundige. Jaarlijks worden het functioneren van de directeur-bestuurder en de onderlinge samenwerking met de RvT geëvalueerd. Van alle evaluaties worden verslagen gemaakt. De RvT is zorgvuldig samengesteld, waarbij deskundigheid, diversiteit en onafhankelijkheid zijn gewaarborgd. De raad streeft ernaar in 2024 zijn zevende lid te benoemen; vacatures worden openbaar gemaakt en profielen gebaseerd op een competentiematrix. Het rooster van aftreden voorziet in maximaal twee zittingstermijnen van elk ten hoogste vier jaar. Binnen de RvT zijn de functies van voorzitter en vice-voorzitter benoemd. Twee leden van de RvT houden expliciet toezicht op het Vriendenbeleid van de Bachvereniging. Eén toezichthouder heeft sociale veiligheid in haar portefeuille. Er is een audit-commissie, bestaande uit twee (of drie) leden van de RvT, die ten minste tweemaal per jaar bijeenkomt, waarvan eenmaal in aanwezigheid van de externe accountant. De RvT benoemt elke vier jaar een andere accountant, en elke acht jaar tevens een nieuw accountantskantoor. RvT-leden bekleden deze functies onbezoldigd.
Geografische spreiding: standplaats Utrecht
De Bachvereniging maakt deel uit van de stedelijke cultuurregio Utrecht. Door de centrale ligging in het land is de Bachvereniging goed bereikbaar voor haar (internationale) musici en publiek en zijn de meeste provincies goed te bereiken bij onze landelijke tournees. Wij prijzen ons gelukkig met onze positie in het hart van het land, in een sterk groeiende stad die rijk is aan hoogwaardige kunstinstellingen, zeker in de (klassieke) muziek. Binnen de stad hebben wij een aantal samenwerkingspartners, zoals TivoliVredenburg, Organisatie Oude Muziek, Holland Baroque, het Nederlands Kamerkoor, Collegium Musicum Traiectum en de Armoedecoalitie. In de periode 2025-2028 zoeken wij tevens samenwerking met de Kathedrale Koorschool Utrecht en/of Vocaal Talent Nederland De Bachvereniging neemt, onder de vlag van Utrecht Marketing, deel aan gezamenlijke culturele activiteiten in de stad, is lid van het Utrechts Muziek Overleg (UMO) en neemt deel aan het Utrechtse culturele doelgroepenmodel.
Tot slot
De Nederlandse Bachvereniging spant zich met trots en plezier in om iedereen te laten genieten van de muziek van Bach. Wij hopen de waardering voor onze activiteiten te mogen blijven verdienen!