2
هه‌واڵ
) )354سێشه‌ممه 2012/12/4
زیندانییه‌ك ی مه‌عه‌سكه‌ر سه‌الم: به‌ڕێوه‌به‌ر هه‌ڕه‌شه ی بێسه‌رشوێنكردنمان لێده‌كات
ئاوێنه‌ی روداوه‌کان
كاتێك سه‌رۆك داوا ی له‌هاواڵتیان هه‌یه..
به‌ڕێوه‌به‌ریش ئه‌و قسه‌ی ه ره‌تده‌كاته‌وه ئا :ئاراس عوسمان زیندانییه‌ك له‌زیندانی چاكسازی گه‌وره‌ی سلێمانی كه به‌مه‌عه‌سكه‌ر سه‌الم ناسراو‌ه ئاماژه به‌وه‌ده‌كات كه به‌ڕێوه‌به‌ره‌كه‌یان هه‌ڕه‌شه‌ی "بێسه‌روشوێنكردن"یان لێده‌كات، به‌ڕێوه‌به‌ره‌كه‌ش ئه‌و قسه‌یه ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و په‌رله‌مانیش به‌دواداچون بۆ ئه‌و قسه‌یه ده‌كه‌ن.
چه‌ند زیندانییه‌ک له‌هۆڵی زینداندا
فۆتۆ :ئارام که‌ریم
یه‌كێك له‌زیندانییه‌كانی مه‌عه‌س����كه‌ر سه‌الم له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه رایگه‌یاند"له ()11/20وه ك����ه ئ����ه‌و به‌ڕێوه‌ب����ه‌ره نوێیه‌مان بۆ دانراوه كۆبونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ زیندانه‌كان ئه‌نجام����داو وتی هاوكارتان ده‌بم ،به‌اڵم هه‌ر له‌و كۆبونه‌وه‌یه‌ش����دا بینیمان قسه‌ی جیاوازی هه‌یه‌و یه‌كێك له‌به‌ندك����راوه‌كان روی تێك����رد‌و وتی، جه‌نابی به‌ڕێوه‌ب����ه‌ر ئه‌گه‌ر ئه‌م وتانه‌ی ئێس����تا ده‌یكه‌یت دوات����ر واده‌رنه‌چون ده‌ڵێیت چی؟ یان ئ����ه‌م وتانه گره‌نتی هه‌یه كه بۆ فریودانی ئێمه نه‌بێت؟ ئ����ه‌و زیندانیی����ه كه قس����ه‌كانی الی ئاوێنه به‌تۆماركراوی پارێزراوه ئاماژه‌ی
به‌وه‌ك����رد "به‌ڕێوه‌ب����ه‌ر زۆر به‌تون����د ی وه‌اڵمی ئ����ه‌و به‌ندكراوه‌ی دایه‌وه‌‌و وتی ئێ����وه خۆتان به‌چی ده‌زانن ،خۆ ئه‌گه‌ر من ئ����اره‌زو بك����ه‌م به‌ی����ه‌ك ته‌له‌فۆن س����ه‌رنگومتان ده‌كه‌م ،یان حكومه‌تیش بیه‌وێ����ت س����ه‌رنگومت ده‌كات! ،بۆیه ی سی كه‌س ئێمه‌ش ژماره‌مان كه نزیكه ده‌بوین ،توشی شۆك بوین به‌قسه‌كانی له‌و هه‌ڵوێسته‌ی پێشوتری" ،زیندانییه‌كه وتیشی "بۆیه ئه‌و كه‌سه ئه‌وه‌نده ترسی لێنیشتبو زۆر په‌شیمان بو له‌و قسانه‌ی كردب����وی ،له‌به‌رئ����ه‌وه داوا ده‌كه‌ی����ن حكومه‌ت‌و الیه‌نی پارله‌م����ان ئاگاداری ئه‌م هه‌ڕه‌شه‌یه بن". به‌اڵم به‌ڕێوه‌به‌ری زیندانی چاكسازی گه‌ورانی س����لێمانی ،عه‌مید ئاوات شێخ كه‌ری����م له‌لێدوانێك����دا ب����ۆ ئاوێنه ئه‌و قس����انه‌ی ره‌تكرده‌وه‌‌و وت����ی "یه‌كێكم ل����ه‌و كه‌س����انه‌ی وانه‌ی ماف����ی مرۆڤ ده‌ڵێمه‌وه‌و به‌پێی یاس����ا دانراوم‌و هه‌ر له‌و چوارچێوه‌یه‌ش����دا مامه‌ڵه ده‌كه‌م، بۆیه ته‌حه‌دا ده‌كه‌م و ئاماده‌م ئێوه‌ش بێن و روبه‌ڕوی ئه‌و كه‌سه‌م بكه‌نه‌وه كه من شتی وام نه‌وتوه ،یان ئه‌و كه‌سانه‌ی من ش����تی وام وتبێت به‌رامبه‌ری داوای
یاساییم له‌سه‌ر تۆمار بكه‌ن ". هه‌روه‌ه����ا پارێزه‌ر عوس����مان ش����ێخ س����دیق له‌لێدوانێكدا ب����ۆ ئاوێنه الیه‌نی یاسایی ئه‌و "هه‌ڕه‌شه"یه‌ی رونكرده‌وه‌‌و وتی "ئه‌م جۆره قس����انه ،تاوانه ئه‌گه‌ر ته‌نانه‌ت به‌رامبه‌ر كه‌س����ێكی ئاساییش بوترێت ،ئه‌و كه‌س����انه‌ی ئه‌م هه‌ڕه‌شانه ده‌كه‌ن م����ادده‌ی ( )442ده‌یانگرێته‌وه واته (هه‌ڕه‌شه‌كردن‌و ترس دروستكردن له‌الی كه‌س����ی به‌رامبه‌ر) ،به‌تایبه‌تیش كه‌س����ێك له‌ئاس����تێكدا ی����ان خ����اوه‌ن پله‌وپایه بێت كه پێویسته مامه‌ڵه‌یه‌كی ته‌ندروس����ت بكات له‌گه‌ڵ كه‌سانێك كه به‌رپرسیاره لێیان". ئه‌و پارێ����زه‌ره ئاماژه‌ی ب����ه‌وه‌دا كه ئه‌و كه‌سانه‌ی هه‌ڕه‌ش����ه‌كه‌یان لێكراوه ده‌توانن س����كااڵ له‌س����ه‌ر ئه‌و به‌رپرسه تۆمار بكه‌ن ،به‌تایبه‌ت ئه‌گه‌ر شایه‌تحاڵ هه‌بێت ئه‌وا كارێكی باش����تر و گرنگتره و یاساییه. هه‌ر له‌و باره‌یه‌وه س����ه‌رۆكی لیژنه‌ی مافی مرۆڤ له‌په‌رله‌مانی كوردس����تان، س����االر مه‌حمود له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه رایگه‌یان����د ك����ه به‌دواداچ����ون بۆ ئه‌و هه‌ڕه‌شه‌یه ده‌كه‌ن.
ئه‌میندار ی یه‌كگرتو سه‌ردان ی بارزان ی ده‌كات
له‌زه‌وییه‌كی ئه‌ندامێكی ئه‌نجومه‌ن ی شاره‌وانیدا خانویه‌ك ده‌روخێنرێت
ی یه‌كگرتو، بڕیار وایه ئه‌مینداری گشت محه‌مه‌د فه‌ره‌ج دوای ته‌واوبونی دیدار‌و ی كۆبونه‌وه‌كان���ی له‌گ���ه ڵ به‌رپرس���ان ی حیزب‌و الیه‌نه سیاس���ییه‌كان له‌شار سلێمانی ،له‌ش���اری هه‌ولێریش هه‌مان دی���دار ئه‌نجام بدات له‌وان���ه‌ش له‌گه ڵ ی سه‌رۆكی هه‌رێم. مه‌سعود بارزان ی ی ئ���ه‌و كۆبونه‌وانه ناوب���راو ئامانج ی رونك���رده‌وه ك���ه یه‌كێك ئه‌مین���دار ی له‌بڕیاره‌كانی كۆنگره‌ی���ان پته‌وكردن ی یه‌كگرت���وه له‌گ��� ه ڵ په‌یوه‌ندییه‌كان��� محه‌مه‌د فه‌ره‌ج حیزب‌و الیه‌نه سیاس���ییه‌كان ،ه هر‌وه‌ها وا بڕیاره دوای ته‌واوكردنی دیداره‌كانی تاوتوێكردنی گرژییه‌كانی هه‌رێم‌و به‌غدا، له‌شاری س���لێمانی ،ئه‌مینداری گشتی جگه له‌وه‌ش پێش���نیاریان ئه‌وه‌یه ك ه یه‌كگرت���وی ئیس�ل�امی كوردس���تان ،وه‌كو چ���ۆن الیه‌نه كوردس���تانییه‌كان محه‌مه‌د فه‌ره‌ج س���ه‌ردانی مه‌س���عود له‌به‌رامب���ه‌ر دهرهوه یه‌كهه‌ڵوێس���تن، ی ی جدد پێویس���ته له‌نێوخۆش���دا كار بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێم بكات. ی كورد‌و ی بكه‌ن بۆ رێكخستنه‌وه‌ی نێوماڵ سلێمانی ،ئاوێنه :ئه‌ندامی مه‌كته‌ب ی چاكس���ازی ،هه‌رچه‌ند‌ه ی كوردستان‌و ئه‌نجامدان��� ی یه‌كگرتوی ئیسالم سیاس ی چاكس���ازیش ی ماوه‌ی���ه‌ك هه‌نگاوه‌كان س���ه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی س���ه‌ركردایه‌ت ی یه‌كگرتو له‌سلێمانی ،د.محه‌مه‌د ئه‌حمه‌د كه‌وتوه‌ت ه ژێ���ر كاریگه‌ریی گرژییه‌كان له‌لێدوانێك���دا بۆ ئاوێن��� ه رایگه‌یاند ك ه هه‌رێم‌و به‌غدا.
ماوه‌یه‌ك له‌مه‌وبه‌ر به‌ش���ی زیاده‌ڕۆی ی خانوی���ه‌ك له‌زه‌وییه‌ك���ی ئه‌ندامێك���ی ئه‌نجومه‌نی شاره‌وانی س���لێمانیدا كه به‌نایاسایی دروستكراوه ده‌روخێنێت، ئه‌ندامه‌ك���هی ش���اره‌وانیش ده‌ڵێ���ت "م���ن زه‌وییه‌كه‌م فرۆش���تووه‌و موڵكی من نییه". تایب���ه‌ت به‌ئاوێنه :س���ه‌رچاوه‌یه‌كی ئ���اگادار به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند كه چه‌ند رۆژێ���ك له‌مه‌وبه‌ر به‌ش���ی زیاده‌ڕۆیی خانویه‌كیان له‌زه‌وییه‌كی كش���توكاڵی ئه‌ندامێك���ی ئه‌نجومه‌نی ش���اره‌وانی س���لێمانیدا روخاندوه كه به‌نایاسایی دروستكراوه. ئاوێن���ه په‌یوه‌ندیك���رد به‌ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌ن���ی ش���اره‌وانی س���لێمانی عومه‌ر عه‌بدواڵ كه خاوه‌نی ئه‌و زه‌وییه ب���وه وتی" ئه‌و باخه ره‌زی تێداكراوه‌‌و زه‌وی 65قڕگه‌ی پێده‌ڵێن‌و 16دۆنمه، له‌س���اڵی 1993بۆ 1994له‌كه‌س���ێكم كڕی به‌ناوی حارس ،نزیكه‌ی دو ساڵه ئه‌و باخه‌م فرۆش���تۆته‌وه به‌كه‌س���ێك ئ���ه‌و كه‌س���ه‌ش چ���وه خان���وی تێدا كردوه ،شاره‌وانیش چوه روخاندویه‌تی ئه‌وی���ش له‌خ���ۆوه ن���اوی من���ی داوه‌و وتویه‌ت���ی هی ئ���ه‌وه له‌كاتێكدا خانویه‌کی ته‌جاوز له‌زه‌وییه‌کی کشتوکاڵیدا من دو ساڵه ئه‌و باخه‌م فرۆشتوه".
ریکالم
فۆتۆ :تایبه‌ت
وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی له‌ده‌ره‌وه كارمه‌ند دێنێت‌و سه‌ندیكاش ده‌ڵێت "پێویست ناكات" هه‌رچه‌ن���ده وه‌زاره‌تی ته‌ندروس���تی ئه‌وروپی پاره‌یه‌ك���ی زۆریان ده‌وێت‌و رایگه‌یان���دوه كه به‌نی���ازه كارمه‌ندی ره‌نگه ئه‌وه‌ش به‌ئه‌وان دابین نه‌كرێت، بیانی ل���ه‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت���ه‌وه بهێنێت جگه له‌وه‌ش بۆ هه‌ندێ ش���وێن وه‌ك ب���ۆ كارك���ردن له‌نه‌خۆش���خانه‌كانی چاودێ���ری ورد‌و فریاكه‌وت���ن خه‌ڵكی كوردستان ،به‌اڵم سه‌ندیكای كارمه‌ندان ش���اره‌زایان پێویس���ته كه به‌ش���ێك پێیوای���ه ك���ه پێویس���ت به‌هێنان���ی له‌و س���تافه بیانییه شاره‌زایانه له‌وێ كارمه‌ند ناكات ،پزیشكێكیش ده‌ڵێت داده‌نێن. به‌اڵم لێپرس���راوی لقی س���لێمانی كه حكومه‌ت پالنی له‌دابه‌ش���كردنی س���ه‌ندیكای كارمه‌ندانی ته‌ندروستی، كارمه‌نداندا نییه. س���لێمانی ،ئاوێن���ه :وه‌زی���ری هاوژین عوسمان له‌لێدوانێكدا بۆ ئاوێنه ته‌ندروس���تی ،د.رێكه‌وت حه‌مه‌ڕه‌شید رایگـــــــه‌یاند ئ���ه‌وان له‌گه‌ڵ وه‌زیری له‌لێدوانێكدا ب���ۆ ئاوێنه رایگه‌یاند كه ته‌ندروس���تی‌‌و به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری ئاماری له‌ساڵی رابردوه‌وه بڕیارێك ده‌رچوه‌‌و س���لێمانی دانیش���تون‌و بڕیاریانداوه وابڕی���اره 106كادی���ری پزیش���كی ت���ا ی���ه‌ك كارمه‌ن���دی كوردس���تان له‌پزیش���ك‌و كارمه‌ند له‌واڵتانی هیند‌و بمێنێ���ت دایبمه‌زرێنن كه‌س له‌ده‌ره‌وه فیلیپینه‌وه بهێنین‌و جه‌ختیشیكرده‌وه نـــه‌هێنرێ���ت‌و وت���ی "پێمانوایه ئێمه كه مه‌به‌ست له‌هێنانی ستاف ئه‌وه‌یه به‌ش���ی ته‌واوی كارمه‌ندمان هه‌یه بۆ ی نه‌خۆش���خانه‌كانی خۆمان‌و پێویست پاره‌ی زۆریان ناوێت ،به‌اڵم س���تاف
به‌كارمه‌ن���دی دهرهوه ن���اكات ،جگه لـــــ���ه‌وه‌ش له‌به‌رنامــــه‌ماندای��� ه كاربكه‌ی���ن بۆ باش���كردنی ئاس���تی بژێوی كارمه‌ندی خۆمان ،چونكه ئه‌و كارمه‌نده‌ی دێته هه‌رێمی كوردس���تان نابێت له‌كارمه‌ن���دی ئێمه مافی زیاتر بێت". پزیش���كێكیش كه نه‌یویس���ت ناوی ئاش���كرا بكات بۆ ئاوێنه‌ی رونكرده‌وه كه وه‌زاره‌تی ته‌ندروس���تی كێش���هی كه‌م���ی پزیش���ك‌و كارمـــه‌ندی نییه، به‌ڵكو كێش���ه له‌دابه‌ش���بونیان هه‌یه به‌س���ه‌ر ش���وێنه‌كاندا ،بـــــ���ه‌اڵم وه‌زاره‌ت به‌بێ پ�ل�ان كارمه‌ند دابه‌ش ده‌كات ،بۆیه ئه‌وه‌ش هـــه‌ڵئاوس���انی دروس���تكردوه ك���ه له‌هــــــــه‌ندێك له‌هه‌ندێ���ك زۆرن‌و ش���وێندا شوێنیشدا كه‌من.
سه‌الح سه‌عید ئه‌مین س���ه‌رۆكی هه‌رێ���م له‌راگه‌یه‌نراوه‌كه‌یدا ك���ه به‌هۆی روداوه‌كان���ی خومارتوه‌وه باڵویك���ردوه ،داوا ده‌كات گه‌له‌كه‌م���ان ئاماده‌ب���اش بێت ب���ۆ ه���ه‌ر روداوێكی نه‌خوازراو ،م���ن داوا ئه‌كه‌م گه‌له‌كه‌مان ئه‌و ئاماده‌باشییه وه‌ربگرێت‌و ئاماده‌بێت بۆ هه‌ر حاڵه‌تێك كه سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم داوایده‌كات ،سه‌رۆكی هه‌رێمیش كارێكی باشیكرد گه‌ڕایه‌وه بۆ الی خه‌ڵك كه بێ ئه‌و خه‌ڵكه‌ش هیچی پێناكرێت .به‌اڵم: پرس���یاری من له‌به‌ڕێزیان ئه‌وه‌یه :هه‌ر ئه‌و خه‌ڵكه‌ی ئه‌و سه‌رۆكایه‌تیان ده‌كات‌و داوای ئاماده‌باشییان لێده‌كات ،ناڕه‌زایی گه‌وره‌یان له‌نه‌بونی شه‌فافییه‌ت هه‌یه له‌م هه‌رێمه‌دا .له‌ته‌واوی جومگه‌كانی ژیانی ئه‌م هه‌رێمه‌دا شه‌فافییه‌ت له‌ژێر پرسیاری گه‌وره‌دایه ،تائێستاش هاواڵتیان نازانن بودجه چۆن س���ه‌رفده‌كرێت ،تائێس���تا نازانن بۆ ئه‌و هه‌مو ره‌خنه‌یه له‌بودجه‌و چۆنێتی سه‌رفكردنه‌كه‌ی ده‌گیرێت كه‌س حیس���ابی بۆ ن���اكات؟ هاواڵتیان نازانن كێ له‌م هه‌رێمه‌دا مه‌رجه‌عی س���ه‌ره‌كی ده‌س���ه‌اڵته ،په‌رله‌مان یان سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم؟ هاواڵتیان تێناگه‌ن دادپه‌روه‌ری له‌كوێدای���ه پیاوانی حیزب حیس���اب بۆ دادگا نه‌ك���ه‌ن له‌كاتێك���دا تۆمه‌تباربن به‌كوشتنی خه‌ڵك به‌اڵم رۆژنامه‌نوسان‌و رۆشنبیران له‌سه‌ر وتنی "وشه" دادگایی بكرێ���ن‌و توڕهه‌ڵبدرێنه كونجی زیندان. به‌ڕێز س���ه‌رۆكی هه‌رێم :ناكرێت تۆ هه‌ر له‌كات���ی ته‌نگان���ه‌و ناره‌حه‌تی���دا گه‌لت بیربكه‌وێت���ه‌وه‌و هانایان بۆ ببه‌یت به‌اڵم پێی���ان نه‌ڵێیت ئ���ه‌و هه‌م���و ته‌نكه‌ره نه‌وته‌ی رۆژان���ه له‌رێگاوبانه بێنازه‌كانی ئ���ه‌م هه‌رێمه‌دا قه‌تاره‌یان به‌س���توه بۆ ك���وێ ده‌ڕۆن‌و چۆن‌و به چ ش���ێوه‌یه‌ك ده‌فرۆش���رێن‌و داهاته‌كه‌ی���ان له‌كوێیه‌و چۆن سه‌رفده‌كرێت؟ به‌ڕێ���ز س���ه‌رۆكی هه‌رێ���م :ناكرێ���ت له‌ته‌نگان���ه‌دا داوای یه‌كڕی���زی الیه‌ن���ه ساسییه‌كانی هه‌رێم بكه‌یت‌و له‌سه‌روه‌ختی هه‌ڵبژاردنیشدا باره‌گاكانیان بسوتێنرێت‌و ش���اربه‌ده‌ربكرێن ،ناكرێ���ت پۆس���ت‌و پله‌وپایه چ���ه‌وره‌كان بۆ دو حیزب بن‌و مه‌ترس���ییه‌كان ب���ۆ هه‌م���وان ،ناكرێت كات له‌وه زیاتر درێژه بكێش���ێت‌و ئێوه هه‌ربڵێ���ن :بیس���ت‌و ئه‌وه‌نده س���اڵ بۆ ئه‌زمون���ی حوكمڕانی زۆر نیی���ه ،ئه‌ی س���ه‌رۆك ئێمه تینوی ش���ه‌فافییه‌تین، هه‌رگیز دیجله ناتوانێت له‌ناومانبه‌رێت، به‌اڵم نه‌بونی ش���ه‌فافییه‌تی راسته‌قینه ئه‌م هه‌رێمه ده‌خنكێنێت‌و وه‌چاغی كوێر ده‌كاته‌وه.
گەنجێک،براو خوشکێکی دەکوژێت ش���ەوی راب���ردوو گەنجێک لەش���اری کەرک���وک ،خوش���ک‌و برایەکی خۆی دەکوژێ���ت‌و دایک‌و باوکیش���ی بریندار دەکات‌و دواتر هەڵدێت. کەرک���وک ،ئاوێن���ە :لەگەرەک���ی نەس���ری ش���اری کەرک���وک گەنجێک بەن���اوی (م،ن،م) بەه���ۆی کێش���ەی کۆمەاڵیەتییەوە براو خوشکێکی خۆی دەکوژێ���ت ،دایک‌و باوکیش���ی بریندار دەکات. س���ەرچاوەیەک لەپۆلیسی کەرکوک بەئاوێن���ەی راگەیان���د "گەنجەک���ە بۆش���وێنێکی نادی���ار هەڵهات���ووە‌و لێکۆڵینەوە لەو بارەیەوە بەردەوامە". گەنجەک���ە تەمەن���ی 21س���اڵەو خوشکەکەش���ی کە ناوی (ئ) تەمەنی 17ساڵەو براکەشی تەمەنی 18ساڵە سه‌رچاوه‌كه‌ی پۆلیس وتی ب ه وته‌ی دایك���ی و باوك���ی بكوژه‌كه‌بێ���ت هیچ كێشه‌یه‌كیان ل ه گه‌ڵیدا نه‌بووه‌و هاتۆت ه ماڵه‌وه‌و ده‌س���تی كردوو به ته‌قه‌كردن لێیان. سه‌رچاوه‌كه ئەوەشی رونکردەوە ك ه بكوژه‌كه كاس���بكار‌ه وتیشی "به‌هۆی ئه‌وه‌ی فیشه‌كی ده‌مانچه‌و كاڵشینكۆف ل ه ماڵه‌كه‌دا دۆزراوه‌ته‌و‌ه پێده‌چێت بۆ ی دوو چه‌كی به‌كارهێنابێت". ئه‌و كار‌ه