ریکالم
ژماره ()635 سێشەممە 2018/7/31
ریکالم
www. awene. com
كوردستان واڵت ی هه‌مومانه‌و جیاكارییمان به‌رامبه‌ر مه‌كه‌ن
4 ریکالم
له‌ڕێگ ه ی گۆران ی وتنه‌وه بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌م 8
ی سلێمان دەرزەنێک سەرۆک لیستی هەیە 3
لیستەکان پڕن لەڕاگەیاندنکار 2
خێزانەكەی كاوە گەرمیانی: گۆڕان پێشنیاری بۆ كردم ببمە پەرلەمانتار
2
بێ ئومێد ی هاواڵتیان به‌پرۆسه ی هه‌ڵبژاردن مه‌ترسیداره
5
پرۆسه‌ی پێکهێنانی حکومەتی نوێی عێراقیان ئاڵۆز كردوه
6
ئاوێنە ئەم هەشت الپەڕەیەی تایبەت بەهەڵبژاردن بەهاوکاریی کونسوڵخانەی گشتیی ئەمەریکا لەهەولێر چاپ‌و باڵودەکاتەوە ناونیشان :سلێامنی ته‌الری زارا -نهۆمی سێیه‌م -شوقه‌ی ژماره 32
ته‌له‌فۆن 3202416 :
به‌شی ریکالم 07700600659 :ـ 07500600659
کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 500دینار
2
) )635سێشه‌ممه 2018/7/31
لیستەکان پڕن لەڕاگەیاندنکار
"سیاسەت لەكوردستان لەبری هونەری ئیدارەدان بوە بەچەلەحانێ" رۆژنامەن����وس ب����ون ،ئەوەش ب����ۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە رۆژنامەنوس����ان ئاگاداری روداوەكان‌و ژیانی خەڵكن. جەختیش����ی كردەوە ك����ە وێڕای ئەوەی داكۆكیكار دەبێت لەمافی رۆژنامەنوسان، وەك كچ����ە هەژارێكیش داكۆكیكار دەبێت لەمافی هەژاران.
ئا :نیاز محەمەد سیاسەتمەدارێكی كوردی ئەوروپی پێیوایە بەهۆی ئەوەی كاری سیاسەتكردن لەكوردستان لەبری ئەوەی هونەری ئیدارەدان بێت بۆتە چەلەحانێ‌و ئەوەش وایكردوە حزبەكانی هەرێم پەنابەرنە بەر كاندیدكردنی ژمارەیەكی بەرچاو لەڕاگەیاندنکارو رۆژنامەنوسان، چونكە بەبڕوای ئەو "جۆرنالیست توانای چەلەحانێی زیاترە". لەچەند رۆژی رابردودا س����ەرجەم الیەنە سیاس����ییەكانی بەش����دار لەهەڵبژاردن����ی پەرلەمانی كوردستاندا ناوی كاندیدەكانیان پێشكەش بە كۆمسیۆنی بااڵی سەربەخۆی هەڵبژاردن����ەكان ك����رد ك����ە بەش����ێك لە‌كاندیدی لیس����تەكان رۆژنامەنوس����انن. دوان ل����ەو رۆژنامەنوس����ە كاندیدكراوان����ە ب����ۆ ئاوێن����ە بە ماف����ی رۆژنامەنوس����ان‌و س����ەرجەم چینوتوێژەكان����ی دەزان����ن كە خ����ۆی بۆ پەرلەمان كاندی����د بكات .بەاڵم سیاس����ەتمەداریكی كوردی ئەوروپی پێی وایە كاری پەرلەمانیی‌و سیاس����ەت ،كاری رۆژنامەنوس نییە. رێبوار حەس����ەن ،كە وەك خۆی دەڵێت ماوەی بیس����ت س����اڵە لەئەوروپ����ا كاری سیاس����ەت دەكات ،پێ����ی وای����ە كاتێك سیاسەت گەیشتە ئەوەی جۆرنالیست رۆڵی تیاببینێ����ت ،مانای ئەوەیە كە سیاس����ەت پەراوێزخراوە ،لەبەرئەوەی سیاسەتكردن كار لەس����ەر بودج����ەو ئی����دارەی ش����ارو دەوڵ����ەت‌و واڵت دەكات كە ئەوەش كاری لەسیاس����ەتدا هەبوبێت .بەڵکوجورنالیت جۆرنالیس����ت نییە .جورنالیس����ت دەبێت بە کاردینرێت بۆ communication چاودێری دەسەاڵت‌و کۆنترۆلی دەسەالتی لە‌نێوان حیزب‌و خەڵکدا. وتیشی"بەشێكی زۆری كاندیدی حزبەكان سیاس����ی کوردس����تان بکات .جورنالیست گرنگە بابەتیانە بنوسن‌و چاوی بەرژەوەندی الی ئێم����ە لەس����وید كەس����انی پس����پۆڕو هاونیش����تمانیان بن‌و کەنالیک بن لە‌نیوان ئەكادیمی����ن .چونكە لێرە سیاس����ییەكان زۆربەیان كاری جۆرنالیس����تی دەخوێنن ، دەسەاڵت وهاونیشتمانیان. وتیش����ی "ئەگەر حزبێك ژمارەیەكی زۆر چونێەت����ی وتوێژ بۆ میدیا فێردەبن .بۆیە لە‌جورنالیس����تی كاندی����د كردبێ����ت ،ئەوە جۆرنالیس����ت بون بەتەنیا بە كارامەییەك دیارە ئەو حزبە لەبژاردەكانیدا س����ەقەتە‌و ناژمێردرێ����ت بۆ ئەوەی كەس����ێك كاندید کەموکورت����ی لە‌پی����وەری هەڵبژاردن����ی بكرێت لەسەر لیستێك". بەب����ڕوای رێب����وار حەس����ەن لەهەرێمی کەندیداتەکاندا هەیە" . بەقس����ەی ئەو زۆر بەدەگمەن حزبەكان كوردس����تان لەبەرئەوەی حزبەكان هێشتا لەئەوروپ����ا پەنادەبەنە ب����ەر كاندیدكردنی لەكاری سیاسی نەگەیشتون بۆیە پەنادەبەنە رۆژنامەنوس����ان ،مەگەر جۆرنالیس����تێك بەر كاندیدكردنی رۆژنامەنوسان. وتیشی"سیاس����ەت بریتیی����ە لەهونەری كە لەحزبەك����ە كاری كردبێ����ت‌و رۆڵێكی
هەڵمەتی هەڵبژاردن ئی����دارەدان‌و كارك����ردن لەس����ەر بودجەو كاركردن لەسەر ئەوەی پارەی واڵت چۆن داب����ەش بكەیت‌و ب����ۆ چ پرۆژەیەك‌و بۆ چ چینوتوێژێ����ك‌و ب����ۆ چ خزمەتگوزارییەك بڕوات ،بەاڵم كاری سیاس����ی لەكوردستان ئ����ەوە نییە بەڵك����و زیاتر وقس����ەکردن‌و چەلەحانێیەو بۆیە جۆرنالیس����تیش كاندید دەك����ەن چونك����ە جۆرنالیس����ت توان����ای چەلەحانێی زیاترە". ئەوەشی خستەڕو"لەهەرێمی كوردستان كاتێك رۆژنامەنوس دەبێت بە سیاسی ئەوە بەمانای ئەوەیە سیاسیمان نییەو سیاسەت الی ئێمە كار لەسەر دروستكردنی ژێرخانی ئابوری‌و نیشتمانی‌و كەلتوری لەكۆمەڵگەی كوردیدا ناکات". بەبڕوای ئەو ئەمە مانای وانیە جورنالیست
ناکرێت سیاس����ی بیت بەڵکوڕیبوار پێشی وای����ە رۆژنامەنوس كارەك����ەی خۆی بكات باشترە کە مەوزوعیانە چاودیری دەسەاڵت بکات بۆ پێشخس����تنی دیمۆکراس����ی وەك لەوەی ببێت بە ئەندام پەرلەمان. ش����ۆخان كەریم ،كاندیدی لیستی گۆڕان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردس����تان بە ئاوێنەی راگەیاند رۆژنامەنوس����انیش وەك ه����ەر چینوتوێژێكی دیك����ە مافی خۆیانە خۆیان بۆ هەڵبژاردن����ەكان كاندید بكەن‌و ببنە پەرلەمانتار. س����ەبارەت ب����ەوەی دەوترێ����ت ژمارەی ئەو رۆژنامەنوس����انەی كاندیدكراون لەچاو چینوتوێژەكانی دیكەدا زیاترن ،ش����ۆخان وتی"گۆڕان لەناو لیس����تێكی 100كەسیدا پێن����ج رۆژنامەن����وس‌و راگەیاندن����كاری
دیاریك����ردوە وەك كاندی����د ك����ە ئەوەش رێژەیەكی زۆر نییە". ئەو كچە كاندیدە بەپێویس����تی دەزانێت رۆژنامەنوس����انیش لەپەرلەم����ان هەب����ن بۆ ئ����ەوەی داكۆك����ی لەماف‌و خواس����تی رۆژنامەنوس����ان‌و كاری رۆژنامەوانی بكەن، چونكە وەك ئ����ەو وتی"دەبینین كە كاری رۆژنامەنوس����ی لەم هەرێم����ەدا لەبەردەم هەڕەش����ەو مەترس����یدایەو زانیاری بەبێ جی����اوازی‌و وەك پێویس����تیش نەدراوەتە رۆژنامەنوس����ان .ئێمە پێویستە لەوێ بین وەك رۆژنامەن����وس‌و وەك گۆڕانی����ش بۆ ئەوەی ئەو پرسانە بگۆڕین". بەبڕوای ش����ۆخان كەریم ئەگەر سەیری خولەكان����ی پێش����و بكەی����ن دەبینی����ن پەرلەمانت����ارە دی����ارەكان بەش����ێكیان
بەبڕوای پێش����ەوا هەورامانی ،كاندیدی پارتی بۆ هەڵبژاردنەكە بە قس����ەی خۆی ئەوان س����ێ كاندی����دی رۆژنامەنوس����یان هەیە ،هۆكاری ئ����ەوەی حزبەكان چاویان لەس����ەر رۆژنامەنوس‌و میدیاكارانە ئەوەیە كە حزەكە ماندو نابێت بەناس����اندنییەوەو چونك����ە خۆی����ان فیگەرێك����ی دیاری����ی میدیایی����ن‌و ناس����اندن‌و ریكالمیان ناوێت، ئەوە جگەل����ەوەی رەنگە كەس����انێك كە بێالیەنن دەنگ����ی خۆیان بدەنە ئەم جۆرە كەسانە. ئەو پێش����ی وایە رۆژنامەنوس بۆ كاری پەرلەمانتاری����ی ش����یاوە چونك����ە بەهۆی مامەڵەكردن����ی رۆژانەی لەگەڵ حزبەكانداو بون����ی پەیوەندییەك����ی ب����اش لەگەڵیاندا دەتوانێت لەگ����ەڵ هەمویاندا بەئاس����انی كارب����كات‌و هەڵبكات‌و بگات����ە رێككەوتن‌و وتیشی"جۆرێك لەدیپلۆماتییەتی باشتری هەیە لەچاو كەسانی دیكەدا". ه����ەروەك بەبڕوای ئ����ەو رۆژنامەنوس‌و میدیاكاران باش����تر دەتوان����ن پەیامەكانی فراكس����یۆن‌و حزبەك����ە بگەیەننە خەڵك‌و جەختیش����ی كردەوە ك����ە رۆژنامەنوس‌و سیاسەت دو ش����تی نامۆ نین بەرامبەر بە یەكتری بۆیە الیەن����ە ئیجابییەكانی كاری پەرلەمانی����ی بۆ رۆژنامەن����وس زیاترن تا الیەنە س����لبییەكانی .وتیشی"رۆژنامەنوس هەویرێكی ئامادەكراوە حزبەكە دەتوانێت نانێكی جوانی لێ دروست بكات". بەب����ڕوای ئ����ەو لەواڵتان����ی ئەوروپاش رۆژنامەن����وس‌و میدی����اكاران ئاس����اییە پەرلەمانت����ار ،هەرچەندە فەزای سیاس����ی ئ����ەم ناوچەی����ە زۆر جی����اوازە لەگەڵ ئەو واڵتانە .ئەو وتیش����ی"لەناو پەرلەمانیشدا كار هەیە پەیوەندی بە پس����پۆڕی ئێمەوە هەی����ە وەك راگەیاندن����كار‌و رۆژنامەنوس، بۆ نمونە وتەبێژی فراكس����یۆنەكان باشترە رۆژنامەن����وس ب����ن ،لیژن����ەی راگەیاندن‌و رۆش����نبیری پێویس����تی ب����ە كەس����انی رۆژنامەوان هەیە".
خێزانەكەی كاوە گەرمیانی:
گۆڕان پێشنیاری بۆ كردم ببمە پەرلەمانتار ئا :مەزهەر كەریم شیرین ئەمین ،خێزانی كاوە گەرمیانی ئاماژە ب���ەوە دەكات بۆ وەرگرتنەوەی خوێنی هاوسەرەكەی دەیەوێت بچێتە پەرلەمان .ئەو دەڵێت "براو كەسوكاری هاوسەرەكەم زۆر هاوكارم بون تا خۆم كاندید بكەم". كاوە ئەحم���ەد ،ناس���راو ب���ە كاوە گەرمیانی ،پەیامنێری رۆژنامەو سایتی ئاوێن���ەو رادی���ۆی ئ���ازادی‌و گۆڤاری رای���ەڵ ،رۆژی 2013/12/5لەگەڕەكی س���ەركەوتنی قەزای ك���ەالر لەبەردەم ماڵەك���ەی خۆی���دا تیرۆرك���راو دواتر كەس���ێك بەتاوان���ی تیرۆركردنەكەی دەستگیركرا. ئێس���تا ش���یرین ئەمین-ی خێزانی كاوە لەسەر لیستی بزوتنەوەی گۆڕان كاندیدە بۆ هەڵبژاردنی كوردس���تان. ئەو لەچاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ ئاوێنە، وتی"بۆیە خۆم كاندیدكردوە تا لەسەر ڕێبازەكەی ش���ەهیدی قەڵ���ەم ،كاوە گەرمیان���ی بەردەوام ب���م ،ئەویش بە داكۆكیكردنم لەڕاستی‌و بێدەنگ نەبونم لەس���ەر داواكاری���یو داخوازییەكانی خەڵك". شیرین ئەوەشی خس���تەڕو"هەموان دەزانن كاتێك داوای خوێنی ش���ەهید كاوە-م���ان دەكرد لەب���ەردەم دادگا،
دادوەر س���زای دەدای���ن‌و بك���وژەكان دەس���تگیرنەدەكران‌و ئێم���ە ئ���ازار دەدرای���ن ،ئامانجمە لەپەرلەمان داوای خوێنی كاوە گەرمیانی بكەم‌و بێدەنگ نەبین". خێزانەكەی كاوە باسی لەوەشكرد كە زۆر حزب‌و الیەنی دیكە پێشنیاریان بۆ كردوە كە خۆی لەس���ەر لیستی ئەوان كاندید ب���كات ،بەاڵم وەك خانەوادەی كاوە گەرمیان���ی ب���ەدەر لەبزوتنەوەی گۆڕان هیچ الیەنێكی دیكەیان بەشیاو نەزانیوە تا خۆی لەس���ەر لیستەكەیان كاندید بكات .شیرین هۆكاری ئەوەشی بۆ ئەوە گێڕایەوە كە باوەڕی تەواویان بەوە هەیە كە گ���ۆڕان بزوتنەوەیەكی ئۆپۆس���یۆنی ئەكتیڤ بوە لەڕابردودا‌و ڕابردوی پاك���ەو وتیش���ی"ئەو توانی زمانی ڕەخن���ە بهێنێتە ناو كۆمەڵگای كوردییەوە ،پشتیوانی تەواوی خۆیان بۆ ئێمە دەربڕیوە لەكاتی لەدەستدانی هاوسەرەكەمدا". هەروەك ئاماژەی بەوەشدا كە دەبوایە لەمانگی 11ی 2017هەڵبژاردن ئەنجام بدرایەو وتیشی"ئەو كاتەش بێشنیارم ب���ۆ كرابو ببمە كاندی���د ،من ئەو كات لەئێران بوم لەڕێگەی تەلەفونەوە فۆڕمم پڕكردەوە بۆ خۆ كاندید كردنم". هەرچەن���دە هێش���تا بانگەش���ەی هەڵبژاردن دەس���تی پێنەكردوە بەاڵم بەپێی قسەی شیرین خەڵكی سنوری
گەرمیان لەڕێگ���ەی ئەكاونتی تایبەتی خۆیان���ەوە لەت���ۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان دەس���تیان ب���ە بانگەش ك���ردوە بۆی وتیش���ی"بڕوام بەخ���ۆم هەی���ە وەك هاوس���ەری كاوە گەرمیان���ی دەن���گ بەدەس���ت بهێن���م‌و بچم���ە پەرلەمانی كوردستان". لەبارەی دابینكردنی پارەی بانگەشەی هەڵبژاردنەوە ،شیرین وتی"ژمارەیەك كارتی بانگەش���ەی هەڵبژاردنی قەبارە بچوكیان لەالیەن بزوتنەوەی گۆڕانەوە بۆ ئامادە دەكرێت‌و ئەوەی دەمێنێتەوە لەالیەن براو خزم‌و كەس���وكاری كاوە گەرمیانییەوە دابین دەكرێت ،لەبارەی ش���ێوازی بەكارهێنانی پۆستەرەكان‌و بەكارهێنان���ی وێن���ەی ش���ەهید كاوە گەرمیانی ج���ارێ ڕون نییەو كاتەكەی ماویەت���ی ڕەنگە پێویس���تیش نەكات چونكە خەڵێكی زۆر دەمانناسن". وتیش���ی"ئێمە هەوڵدەدەین لەكاتی بانگەشەی هەڵبژاردندا دروشمەكانمان تەنها كورت نەكرێتەوە لەشەهیدبونی كاوە گەرمیانی���دا بەڵك���و گش���تگیر دەبن‌و پرس بەس���ەرجەم هاوڕێ‌‌و براو كەسوكارەكەی دەكرێت تا چی بكەینە دروشی سەرەكی بانگەشە كردنمان". شیرین ئەمین لەڕۆژی 2012/12/12 ژیانی هاوسەرگیری لەگەڵ ڕۆژنامەنوس كاوە گەرمیان���ی پێكهێن���اوە خاوەنی كوڕێكە بەناوی ئامەد.
شیرین هاوسەری کاوە گەرمیانی
) )635سێشه‌ممه 2018/7/31
3
سلێمانی دەرزەنێک سەرۆک لیستی هەیە
گۆڕان‌و یه‌كێتی زۆرترین كاندیدیان له‌سلێمانی‌‌و پارتیش زۆرترین كاندید ی له‌دهۆك هه‌یه
هێمن هەورامی ئا :ئاوێنه حیزبه به‌شداربوه‌كانی هه‌ڵبژاردنی داهاتوی په‌رله‌مانی كوردستان، له‌ده‌ستنیشانكردنی سه‌رۆكی لیسته‌كانیاندا بایه‌خی سه‌ره‌كیان له‌سه‌ر سلێمانی بوه ،پێنج الیه‌نه سه‌ره‌كیه‌كه‌ی ئێستای په‌رله‌مانی كوردستان "سلێمانه‌ییه‌كیان" كردوه به‌سه‌رۆكی لیسته‌كانیان .زۆربه‌ی هه‌ره زۆری كاندیده‌كانی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و یه‌كێتیش خه‌ڵكی ناوه‌ندی سلێمانی‌‌و قه‌زاو ناحیه‌كانی سه‌ر به‌سنوری پارێزگای سلێمانین. پارتی دیموكراتی كوردستان ،هێمن ی لیسته‌كه ی هه‌ورامی كردوه به‌سه‌رۆك كه له‌روی ته‌مه‌نه‌وه بچوكترین ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی س���ه‌ركردایه‌تییه‌و له‌سه‌ر سلێمانی حساب ده‌كرێ .قوباد تاڵه‌بانی، كه ئێستا جێگری سه‌رۆكی حكومه‌ته‌و
قوباد تاڵەبانی كوڕه بچوكی جه‌الل تاڵه‌بانییه ،پاش ده‌س���ت له‌كاركێش���انه‌وه‌ی ئه‌رسه‌الن بایز كرایه س���ه‌رۆكی لیستی یه‌كێتی، له‌پاڵ ناوه‌كه‌یدا له‌لیسته‌كه‌دا نوسراوه "س���لێمانی" .عه‌ل���ی حه‌مه س���اڵح، ی لیستی "گۆڕان" كه له‌بنه‌چه‌دا سه‌رۆك خه‌ڵكی ده‌ربه‌ندیخانه به‌هه‌مانش���ێوه له‌سه‌ر س���لێمانی حس���اب ده‌كرێت. س���ۆران عومه‌ر ،س���ه‌رۆكی لیس���تی كۆمه‌ڵ���ی ئیس�ل�امی ك���ه له‌بنه‌ڕه‌تدا خه‌ڵكی قه‌ره‌داغه س���ه‌ر به‌سلێمانییه. ی لیستی ش���ێركۆ جه‌وده‌ت ،س���ه‌رۆك ئیساڵح "یەكگرتوو بزووتنەوە" خه‌ڵكی س���لێمانییه .شاس���وار عه‌بدولواحید، سه‌رۆكی لیس���تی نهوهی نوێ خه‌ڵكی سلێمانییه. ته‌نه���ا لیس���تی هاوپه‌یمان���ی ب���ۆ دیموكراس���یو دادپه‌روه‌ری س���ه‌رۆكی لیس���ته‌كه‌ی هه‌ولێریییه ك���ه ئه‌ویش "حاك���م س���ه‌مه‌د"ه ،ئه‌وی���ش پاش مش���تومڕێكی زۆر یه‌كالیكرای���هوه،
عەلی حەمە ساڵح
شێرکۆ جەودەت
سۆران عومەر
38كه‌س���یان خه‌ڵكی سلێمانین‌و 19 كاندیدیشیان خه‌ڵكی قه‌زاو ناحیه‌كانی سه‌ر به‌م پارێزگایه‌ن. ئه‌م��� ه له‌كاتێكدای ه كه زۆرب هی هه‌ره زۆری په‌رله‌مانتاران���ی ئ���ه‌م دو الیه‌نه له‌خوله‌كانی س���ێ‌‌و چواری په‌رله‌ماندا س���ه‌ر به‌پارێ���زگای س���لێمانی بوون. له‌به‌رامب���ه‌ردا ،پارت���ی دیموكرات���ی ی له‌پارێزگای كوردستان زۆرترین كاندید دهۆك هه‌یه .ل���ه 100كاندیدی پارتی ی په‌رله‌مانی ب���ۆ هه‌ڵبژاردنی داهات���و كوردس���تان 39 ،كاندیدیان له‌سنوری پارێزگای دهۆكن.
یه‌كگرتو ،كۆمه‌ڵ ،هاوپه‌یمانی ،نهوه ی ی له‌س���نوری ن���وێ" ،كه‌مترین كاندید پارێ���زگای ده���ۆك هه‌یه ك��� ه ته‌نها 8كاندیده. فۆكس خس���تنه س���ه‌ر س���لێمانی له‌الی���ه‌ن حزبه‌كانه‌وه ئهوه ده‌رده‌خات ك���ه گه‌وره‌ترین ركه‌ب���ه‌ری‌‌و كێبڕكێی هێزه‌كان له‌سه‌ر به‌ده‌ستهێنانی ده‌نگی ده‌نگده‌ران له‌م پارێزگایه‌دا ده‌بێت ،كه م���اوه‌ی 26س���اڵ ه له‌هه‌ڵبژاردنێكه‌وه ب���ۆ هه‌ڵبژاردنێك���ی دیكه ب���ه‌رده‌وام ده‌نگه‌كانی به‌سه‌ر چه‌ندین هێزو الیه‌نی جیا دجیادا په‌رت‌و كه‌رت ده‌بێت.
ی ناو ك���ه چه‌ن���د خه‌ڵكێكی س���لێمان هاوپه‌یمان���ی كاندید بون بۆ وه‌رگرتن ی ئه‌و س���ه‌رۆك لیستییه‌و سه‌ره‌نجام كه حاكم سه‌مه‌د ده‌ستنیشان كرا ،ده‌ست له‌كاركێشانه‌وه‌ی چه‌ند سه‌ركرده‌یه‌كی ی خۆیدا هێنا. ئه‌و حزبه‌ی به‌دوا هه‌م���وو حزب���ه به‌ش���داربوه سه‌ره‌كیه‌كانی هه‌ڵبژاردنی كوردستانیش له‌ده‌ستنیش���انكردنی كاندیده‌كانیاندا یو هه‌ڵبژاردنی داهات���وی په‌رله‌مانی كوردس���تان گرنگییه‌ك���ی ته‌واوی���ان ی داوه ،به‌تایبه‌تی به‌ش���اری س���لێمان ی گۆڕان‌و یه‌كێتی نیشتمانی بزوتنه‌وه كوردس���تان .به‌ئه‌ندازه‌یه‌ك كه له‌كۆی هێزی س���ه‌ره‌كی پارتی له‌پارێزگای 100كاندی���دی بزوتن���هوهی گ���ۆڕان، 48كاندیدی���ان خه‌ڵك���ی ناوه‌ن���دی دهۆكدایه ،به‌سه‌رنجدان له‌وه‌ی له‌كۆی س���لێمانین‌و 23كاندیدیشیان خه‌ڵكی 38په‌رله‌مانت���اری ئێس���تای پارت���ی ق���ه‌زاو ناحیه‌كانی س���ه‌ر به‌پارێزگای له‌په‌رله‌مانی كوردستان 28 ،كه‌سیان خه‌ڵكی سنوری پارێزگای دهۆكن. سلێمانییه. بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان به‌راورد به‌هه‌موو یه‌كێتی نیش���تمانی كوردس���تانیش به‌هه‌مانشێوه ،له‌كۆی 100كاندیده‌كه‌ی ،الیه‌نه‌كان���ی دیك ه "پارت���ی ،یه‌كێتی،
وا بڕی���اره رۆژی 30ی ئەیل���ول، هەڵبژاردنی خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان ئەنجامبدرێت ،هه‌ڵبژاردنی داهاتو له‌هه‌لومه‌رجێكدا به‌ڕێوه‌ده‌چێت كه كوردس���تان‌و عێراقی���ش هه‌رچی زیاترە رو له‌ناڕه‌زایی‌‌و پاش���اگه‌ردانی‌‌و ئاڵۆزییه.
شاسوار عەبدولواحید
له‌كۆی 100كاندیدی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان 48كاندیدیان خه‌ڵكی ناوه‌ندی سلێمانین‌و له‌كۆی 100كاندیده‌كه‌ی یەکێتیش 38كه‌سیان خه‌ڵكی سلێمانین
"له‌كاندیدكردنی ژناندا عه‌قڵ ی پیاوساالریی حزبه‌كان بڕیاری كۆتایی ده‌دات" ئا :ئومێد عومەر له‌گه‌ڵ نزیكبونه‌وه‌ی واده‌ی هه‌ڵبژرادنی هه‌رێمی كوردستاندا ،حیزبه‌كان لیستی ناوی كاندیده‌كانیان باڵوكرده‌وه. هه‌ندێك له‌ژنه چاالكوانه‌كانیش ره‌خن ه لهوه ده‌گرن به‌راورد بە‌هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق ،پێگه‌ی ژن له‌لیسته‌كاندا الوازه‌‌و هیچ ژنێك سه‌رۆكایه‌تیی لیستی حیزبه‌كان ناكات. هۆكاری ئه‌م الوازییه‌ش بۆ "عه‌قلی پیاوساالری"و سستیی خودی ژنان ده‌گێڕنه‌وه. ئه‌مه‌ل ج����ه‌الل به‌رپرس����ی ئه‌نجومه‌ن ی بااڵی خانمان ،رایده‌گه‌یه‌نێت ژن رۆڵێكی گرنگ‌و كاریگه‌ری له‌پرۆس����هی سیاسیو هه‌ڵبژاردندا هه‌ی����ه .ئاماژه‌به‌وه‌ش ده‌كات ئه‌گه‌ر ژنان هه‌مو پێكه‌وه بایكۆتی پرۆسه‌ی هه‌ر هه‌ڵبژاردنێك بكه‌ن ،پرۆسه‌كه ئیفلیج ده‌بێت .ئه‌و وت����ی "به‌راورد بە‌هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق ،هه‌س����تده‌كه‌ین عه‌قڵی پیاو ساالری نێو حزبه‌كان كه‌متر رۆڵیان بە‌ژن����ان داوه .لهههڵبژاردن���� ی پێش����ودا ژن س����ه‌رۆكایه‌تی به‌ش����ێكی لیسته‌كانی ده‌كرد ،به‌اڵم له‌م هه‌ڵبژاردنه‌ی په‌رله‌مانی كوردستاندا به‌و جۆره نیه". راش���یده‌گه‌یه‌نێت له‌كاتی خۆپااڵوتن ی ئه‌ندامان���ی حزبه‌كان بۆ بونیان بە‌كاندید ده‌رفه‌ت��� ی یه‌كس���ان بە‌ژن���ان‌و پیاوان ده‌درێت ،به‌اڵم كاتێك دێته سه‌ر بابه‌ت ی دیاریكردنه‌ك ه عه‌قڵی پیاو س���االری ناو حزبه‌كان بڕیاری كۆتایی ده‌دات‌و ده‌بینین
زۆرب���هی كاندی���ده هه‌ڵبژێ���ردراوه‌كان له‌ره‌گ���ه‌زی نێرینه ده‌بن .ئه‌و وت ی "ژنان ناتوانن له‌ناو ئه‌و گه‌مه سیاس���ییه‌ی نێو حزبه‌كانی���ان گره‌و ببه‌ن���هوه ،هه‌ر بۆی ه بە‌یاسا رێژه ی %30ی بۆ ژنان سه‌پێنراوه‌‌و ده‌بێت حزبه‌كان پابه‌ندی بن .پرسیاره‌ك ه له‌وه‌دای ه ئایا دادپه‌روه‌ر ی هه‌یه له‌س���ه‌ر ده‌ستنیش���انكردنه‌كه به‌پێ ی جوگرافیاو شوێنی ده‌نگده‌ران؟".
دی���ار بوه‌‌و س���ه‌رۆكایه‌تی فراكس���یۆن ی كردوه ،به‌اڵم ده‌بێت بۆ ئاینده ژنان له‌ناو په‌رله‌مان چاویان له‌سه‌ر وه‌رگرتن ی پۆست ی سه‌رۆك ی په‌رله‌مان‌و جێگره‌كه‌ی‌‌و پۆست ه گرنگ���ه‌كان بێت .به‌بۆچون���ی من ئه‌گه‌ر ژن‌و پیاوێك له‌یه‌ك پۆس���ت ی هاوشێوه‌دا بن توانا ی ژنه‌كه بە‌زیاتر ده‌بینم ،چونك ه بە‌دڵنیاییه‌وه له‌بارودۆخێكی یه‌كس���اندا به‌و پۆسته نه‌گه‌یشتون".
بەپێچەوانەی هەڵبژاردنی عێراقەوە سەرۆکی هیچ لیستێک لەهەڵبژاردنی کوردستاندا ژن نییە
ئاماژه‌ب���ه‌وه‌ش ده‌كات عه‌قڵیه‌ت��� ی پیاوس���االر ی له‌كوردس���تان‌و عێ���راق‌و رۆژهه‌اڵت���ی ناوه‌ڕاس���ت جڵ���هو ی پێگ ه گرنگ‌و ناوه‌نده‌كانی ده‌سه‌اڵت ی حزبه‌كانی به‌ده‌س���ته‌وه‌ی ه بۆ به‌رژه‌وه‌ند ی خۆیان. پێی���ان وایه ده‌وڵه‌ت���داری‌‌و به‌ڕێوه‌بردن له‌توان���ای پیاواندایه نه‌ك ژنان .ئه‌و وت ی "ژنان له‌عێراق‌و كوردستانیش سه‌لماندویان ه كه ده‌توانن شانبه‌شانی پیاوان به‌شدار ی پرۆسه‌ی سیاس���یو ده‌وڵه‌تدار ی بكه‌ن. ئه‌م بابه‌ته دوالیه‌نه‌یه ،وه‌ك وتم به‌شێك ی نیوه ی ده‌نگده‌رانی كوردستان‌و جیهانن، په‌یوه‌ن���د ی به‌رێگری پیاوان���هوه هه‌یه ،ئه‌گه‌ر ژنان به‌ش���داری ی پرۆسه‌ك ه نه‌كه‌ن به‌شێك ی تریش ی كه به‌الی منه‌وه به‌ش ی ئه‌وا به‌ته‌واوی هیچ مانایه‌ك بۆ هه‌ڵبژاردن‌و ه���ه‌ره گه‌وره‌ی ه په‌یوه‌ندی به‌خود ی ژنان پرۆسه‌ی دیموكراس���ی نامێنێته‌وه .هه‌ر ژنان���ن ده‌بنه بانگه‌ش���ه‌كار‌و ده‌نگده‌ر ی خۆیانه‌و‌ه هه‌یه". حزب���ه‌كان ،ب���ه‌اڵم له‌كات ی به‌ش���كردن ی پێش���ی وای��� ه به‌ش���ێكی زۆر ی ژنان كێكه‌كه‌دا ژنان به‌شخوراو ده‌بن". چاالك���ن‌و له‌بازنه‌یه‌ك���ی بچوك���دا كاری هه‌وه‌ها ئاشنا عه‌بدوڵاڵ رۆژنامه‌نوس‌و تاكه‌كه‌س��� ی ده‌كه‌ن ،به‌اڵم نهیانتوانیوه ئه‌ڵقه‌یه‌كی ف���راوان دروس���ت بكه‌ن بۆ خوێندكاری ماس���ته‌ر ،له‌ب���اره‌ی پێگه ی س���ه‌لماندن ی پێگه ی به‌هێ���زی خۆیان‌و ژنان له‌نێوه‌نده‌كانی بڕی���اردا بە‌ئاوێنه ی گۆڕینی ئه‌و عه‌قڵیه‌ته‌ی ده‌س���ت ی به‌سه‌ر راگه‌یان���د له‌كۆمه‌ڵگه‌ی ئێم���ه‌دا ئه‌گه‌ر هه‌م���و جومگه‌كان��� ی ژیان ی سیاس���یو بینیم���ان ژن‌و پیاوێك ئاس���تی توانایان كۆمه‌اڵیه‌تی���دا گرتوه .ئ���هو وت ی "ژنان وه‌ك یه‌ك���ه ،ده‌بێ���ت ئه‌وه‌م���ان له‌بیر
نه‌چێت ژنه‌ك ه بە‌زۆر مه‌ینه‌تی‌‌و ناخۆشیدا رۆیش���تو‌ه تا به‌و ئاس���ته‌ی گه‌یشتوه. ئه‌و به‌ربه‌س���ت‌و ئاس���ته‌نگانه ی له‌سه‌ر رێگا ی ژنان هه‌ی���ه بۆ پیاوان بونی نیه. به‌پێویستیش���ی ده‌زانێت ك ه رۆڵ ی زیاتر بە‌ژنان بدرێت له‌ناو پرۆسه ی هه‌ڵبژاردن‌و ناوه‌نده‌كانی بڕیاردان‌و جێبه‌جێكردندا. ئاش���نا عه‌بدوڵاڵ وت ی "ئه‌و بارودۆخه ی هه‌یه بۆ ژنان دژواره ،سروشت ی كۆمه‌ڵگه ی ئێمه یارمه‌تیده‌ر نی ه له‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك ی پیاو ساالریداین ،به‌ش���ێكی دیكه‌شی به‌هۆ ی كه‌مته‌رخه‌می ژنان خۆیانه‌وه‌یه‌‌و خه‌ون ی هه‌نگاونانیان بۆ سه‌ركه‌وتن كه‌مه". راش���یده‌گه‌یه‌نێت ژن���ان ب���ه‌رده‌وام
س���ه‌رۆكی پێش���وی لیس���تی ئازادیش ب���ۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق ،ش���لێر عه‌بدولمه‌جید بە‌ئاوێن���ه ی راگه‌یاند ئهوهی ده‌بینرێت پاشه‌كشه‌ی حزبه‌كان ه له‌باوه‌ڕیان به‌توانای ژنان ،نه‌ك پاشه‌كش���هی خودی ژن���ان .ئه‌و وت��� ی "پێده‌چێ���ت حزبه‌كان متمانه‌ی ته‌واوی���ان بە‌توانای ئ���هو ژنانه نه‌بێت كه له‌ناو لیس���ته‌كانیاندا دیاریكراون تا وه‌ك سه‌رۆكی لیست بیان ناسێنن .من وا هه‌س���تده‌كه‌م یاسای هه‌ڵبژاردنی عێراق وا راهێن���راون ك��� ه چاویان له‌ده‌س���ت ی چانس���ی زیاتر به‌ژنان ده‌دات بۆ وه‌رگرتنی پیاوانه‌وه بێت ،پێش���ی وای ه تا ئێستاش پۆستی سه‌رۆكی لیسته‌كان". ره‌وت���ی ب���ه‌ره‌و پێش���چونی ژن���ان زۆر راش���یده‌گه‌یه‌نێت توانای ژن���ان هیچی هێواشه ،هۆكاره‌كه‌ش���ی بۆ هه‌ستیاری ی ره‌گه‌زه‌كه‌یان ده‌گه‌ڕێت���هوه ،وا راهاتون كه‌متر نیه له‌توانای پیاوان ئه‌گه‌ر زیاتریش ئهوهی بۆ پیاوان ده‌ره‌خس���ێت بۆ ژنان نه‌بێ���ت .ئاماژه به‌وه‌ش ده‌كات پرۆس���هی هه‌ڵبژاردن له‌هه‌رێمی كوردس���تان‌و عێراق كارێكی نه‌كرده‌یه. بۆ ژنان زۆر قورس���ه .ئه‌و وت���ی "ره‌نگه ئه‌و وت���ی "ب���ه‌اڵم س���ه‌ره‌رای هه‌مو به‌ش���ێكی زۆری ژن���ان ترس���ی گه‌وره‌یان ئه‌مانه‌ش ناكرێ���ت رۆڵ‌و كاریگه‌ری ی ژن لهوه هه‌بێت كه توشی ناوزڕاندن‌و تۆمه‌تی له‌به‌رچ���او نه‌گیرێ���ت .ئه‌گ���ه‌ر بۆنمون ه ئه‌خالقی ببنه‌وه ،ه���ه‌ر بۆیه ناوێرن رۆڵی ب���اس له‌په‌رله‌مانی كوردس���تان بكه‌ین ،خۆیان بگێڕن‌و هه‌میش���ه ئه‌گه‌ر به‌شداریی ده‌بینین له‌خوله‌كان ی ئێستا‌و رابردودا ژن پرۆسه‌كه‌ش بكه‌ن ترسێكی گهوره یه‌خه‌یان كاریگه‌ریی باش���ی هه‌بوه ،شوێنده‌ست ی ده‌گرێت".
4
) )635سێشه‌ممه 2018/7/31
له‌گه ڵ ئهوه ی بۆ كورس ی كۆتاكان مه‌سیحی‌‌و توركومان به‌هه‌ڵبژاردنێك ی جیا ده‌نگ به‌كاندیده‌كانی خۆیان بده‌ن؟
مه‌سیحییه‌كان له‌پڕۆژه‌یاسا ی ههمواركردنهوهی
"كوردستان واڵت ی هه‌مومانه‌و جیاكارییمان به‌رامب
فرسەت سۆفی ،ئەندامی فراكسیۆنی پارتی: من لەگەڵ ئەوە نیم ،كورد تەنیا بۆی هەبێت دەنگ بداتە كوردو مەس���یحی تەنیا بۆی هەبێت دەنگ بداتە مەسیحی‌و توركمان دەنگ بداتە توركمان ،چونكە ئەوە جی���اكاری رەگەزییەو پێچەوانەی یاس���ا نێودەوڵەتییەكان‌و پەیماننامەی نەت���ەوە یەكگرت���وەكان‌و جاڕنام���ەی جیهانی مافەكانی مرۆڤە .مرۆڤ ئازادە دەن���گ بە‌ك���ێ دەدات ،دەكرێ���ت من دەنگ بە‌مەس���یحییەك ،مەسیحییەك بە‌موس���ڵمانێك بدات .ب���ەاڵم دەبێت رێ���ز لەئی���رادەی هەم���و پێكهاتەكان بگیرێ���ت كە خۆی���ان نوێنەری خۆیان دی���اری بكەن‌و ئەوەش لەكوردس���تان دەستەبەركراوە. غه‌ریب پێنجوێنی، ئه‌ندام ی په‌رله‌مانی كوردستان له‌فراكسیۆن ی یه‌كگرتو: پێویس���ته گۆرانكاری ی له‌كورس���ی كۆت���اكان بكرێ���ت ،هه‌ندێ���ك الیه‌ن له‌پێكهات���ه‌كان شایس���ت هی كورس���ی زۆر نی���ه ،كه‌چی كورس���ی زۆریان بۆ داناون ،ئێستا ئێزیدی‌‌و كاكه‌ییه‌كانیش داوای كورسی كۆتا ده‌كه‌ن ،ئێمه داوا ده‌كه‌ین له‌و 11كورس���ییه‌ی ك ه هه‌یه، كورسی بدرێت بە‌ئێزیدی‌‌و كاكه‌ییه‌كان ی بۆ ن���ه‌ك ئهوهی بچن كوس��� ی دیكه زیاد بكه‌ن. به‌هار مه‌حمود ،ئه‌ندام ی په‌رله‌مانی كوردستان له‌فراكسیۆنی گۆران: بزوتنه‌وه‌ی گ���ۆران له‌گه‌ڵ مانه‌وه‌ی كورسی كۆتاكانه ،به‌اڵم تێبینی له‌سه‌ر ئه‌و كه‌س���ان ه هه‌ی ه ك ه له‌سه‌ر كورسی كۆتاكان داده‌نیش���ن‌و كار بۆ الیه‌نێكی سیاسی ده‌سه‌اڵتدار ده‌كه‌ن له‌هه‌رێمی كوردستان. باپیر كامه‌ال ،سه‌رۆكی فراكسیۆنی ی سێهه‌م له‌په‌رله‌مانی ئاراست ه كوردستان: كه‌مكردنه‌وه‌ی كورسی كۆتاكان یان زیادكردن���ی هیچ كاریگه‌ری ی له‌س���ه‌ر ی سیاس ی هه‌رێمی كوردستان پرۆس���ه نابێت ،من ده‌ڵێم ئاس���اییه توركمان‌و كلد‌و ئاشوری‌‌و ئه‌رمه‌ن كوسی كۆتایان هه‌بێت ،ئهوه مافی سروش���تی خۆیانه به‌اڵم ئێزیدی‌‌و كاكه‌یی���ه‌كان بە‌ره‌گه‌ز كوردن به‌ش���ێكن له‌نه‌ت���هوهی كورد به‌گرنگی نازانم كورسی كۆتا بۆ ئه‌وان دیاری بكرێت. مه‌روان گه‌اڵڵی ،سه‌رۆكی فراكسیۆنی كۆمه‌ڵی ئیسالمی له‌په‌رله‌مانی كوردستان: ئێم���ه رێ���ز له‌ماف���ی پێكهاته‌كانی كوردس���تان ده‌كه‌ی���ن ،داوا ده‌كه‌ی���ن رۆژێك���ی تایب���ه‌ت دی���اری بكرێت بۆ هه‌ڵبژاردنی كورس���ی كۆت���اكان‌و هه‌ر الیه‌نێكیان ده‌نگی زۆرین هی هێنا ئهوه ئه‌و ببێته خاوه‌نی كورس���ی ،من له‌و ب���اوه‌ره‌دام زوڵم له‌كورس���ی كۆتاكان ك���راوه ،په‌رله‌مانتاران���ی كۆت���اكان نوێنه‌ری راس���ته‌قینه‌ی كۆتاكان نین، حزبی ده‌س���ه‌اڵتدار ده‌ستی وه‌رداوه‌ته ی ناوخۆیی كۆتاكان. كاروبار خه‌ڵه‌ف ئه‌حمه‌د ،ئه‌ندام ی په‌رله‌مانی كوردستان له‌فراكسیۆن ی یه‌كێتی: ئێم���ه وه‌ك فراكس���یۆنی یه‌كێت���ی به‌هیچ شێوه‌یه‌ك داوای كه‌مكردنه‌وه‌ی كورس���ی كۆتاكانم���ان نه‌ك���ردوهو بە‌مافێكی ش���ه‌رعی خۆیانی ده‌زانین، كۆتاكان ده‌بێت خۆیان بریار له‌س���ه‌ر چاره‌نوس ی كورسییه‌كانی خۆیان بده‌ن نه‌ك الیه‌نه‌كانی دیكه.
ئا :ئومێد عومه‌ر وهحیده یاقو هرمز ،ئه‌ندامی په‌رله‌مانی كوردستان له‌فراكسیۆنی كلدانی ی له‌م گفتوگۆیه‌ی سریانی ئاشور ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "هه‌ندێك الیه‌نی سیاسی به‌مه‌به‌ست ده‌یانه‌وێت كورسی كۆتاكان كه‌مبكه‌نه‌وه". ئاوێن����ه :بۆچی ئێ����وه وه‌ك كلدان‌و ئاش����ورییه‌كان دژی له‌پرۆژه یاس����ا ی ههمواركردنهوهی كورسی كۆتاكانن؟ وهحیده یاق����و هرم����ز :له‌به‌رئه‌وه‌ی
هه‌ندێك الیه‌نی سیاس����ی به‌مه‌به‌س����ت ده‌یانه‌وێت كورسی كۆتاكان كه‌مبكه‌نه‌وه، ی یاسا ئه‌و كورسیانه كه له‌راستیدا به‌پێ ی ناو دانراون .ئێمه وه‌ك مه‌سیحییه‌كان په‌رله‌مانی كوردستان واژۆمان كۆكرده‌وه ب����ۆ ههمواركردنهوهی پرۆژه یاس����اكه، چه‌ن����د الیه‌نێك ده‌یانه‌وێ����ت جیاكاری له‌نێوان پێكهاته‌كانی هه‌رێمی كوردستان دروس����ت بك����ه‌ن ،له‌پرۆژه‌كه‌یاندا داوا ده‌ك����ه‌ن ده‌نگدانی ئێمه جیا بكرێته‌وه‌‌و ی پرۆسه‌ی به‌شێوه‌یه‌كی تایبه‌ت به‌شدار هه‌ڵبژاردن بكه‌ین. ئاوێنه :دیاریكردنی رۆژێكی تایبه‌ت به
ی خراپه؟ ده‌نگدانی پێكهاته‌كان بۆچ وه‌حی����ده یاقو هرم����ز :ده‌بێت ه هۆ ی دروستكردنی جیاكاریی .ئێم ه هه‌مومان پێكه‌وه‌ین له‌م كوردستانه‌دا به‌گرنگیشی ده‌زانین له‌پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنیش هه‌مو هه‌ر پێك����هوه بین ،ئێس����تا ماوه‌یه‌كی كه‌م م����اوه ب����ۆ كۆتایی ئ����ه‌م خوله‌ی په‌رله‌مان ،ده‌رفه‌ت����ی ههمواركردنهوهی پرۆژه یاس����اك ه نه‌ماوه ،ده‌بو پرۆژه‌كه چه‌ند مانگ پێش ئێس����تا پێش����كه‌ش بكرای����ه بۆ ئ����هوهی گفتوگۆی چروپری له‌سه‌ر بكرایه .ئێستاش كه پێكهاته‌كان خۆپیش����اندان ده‌كه‌ن بۆ ئه‌وه‌یه پرۆژه
یاساكه ره‌تبكرێته‌وه. ی كۆی پێكهاته‌كانه ئاوێنه :ئه‌م����ه را یاخود ته‌نها رای ئێوه‌یه؟ وه‌حی����ده یاق����و هرم����ز :به‌داخه‌وه یه‌كگرتوو یه‌كریز نین .خۆپیشاندانه‌كه‌ی دوێنێی به‌رده‌م په‌رله‌مانی كوردس����تان له‌الی����ه‌ن ه����ه‌ردو حزبی بزوتن����هوهی ئاش����وری‌‌و ئه‌بنائی نه‌هره‌ین رێكخرابو. به‌هیچ جۆرێك ئێم ه وه‌ك گردبونه‌وه‌ی كلدان����ی س����ریانی ئاش����وری ئ����اگادار نه‌كرابوین����هوه .ده‌بێ����ت ئێمه‌ش وه‌ك حزبه كوردس����تانییه‌كان چۆن هه‌مویان داوا ده‌كه‌ن له‌به‌رامب����ه‌ر به‌غدا یه‌كریز
ب����ن ،ئێم����ه‌ش لێ����ره به‌مه‌س����یحی‌‌و توركمان‌و ئه‌رم هن‌و هه‌مو پێكهاته‌كانی ت����ره‌وه له‌به‌رامب����ه‌ر مافه‌كانی خۆمان یه‌كری����ز بێن ،له‌بریاره سیاس����ییه‌كان‌و چاالكییه‌كان ئاگامان له‌یه‌كتری بێت. ئاوێن����ه :زۆر جار ده‌وترێت كورس����ی كۆت����اكان ب����ه قازانج����ی الیه‌نێك����ی ده‌س����ه‌اڵتداری كوردس����تانه ،ئایا ئه‌مه راست نییه؟ ی وهحیده یاقو هرمز :هه‌ندێك الیه‌ن ی ده‌ستوه‌ردان ده‌كه‌ن ،به‌تایبه‌ت سیاس ی دیاریكردنی نوێنه‌ری كۆتاكان، له‌كات هه‌ندێ���ك الیه‌نی���ش دژایه‌ت���ی خۆیان
تاك ه په‌رله‌مناتارێكی توركمان كه پشتیوان ی له‌پڕۆژه‌یاسا ی هه‌مواركر
ده‌مانه‌وێت نوێنه‌ری ڕاسته‌قینه‌ی خۆمان ببه‌ین ه په‌رله‌مان ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم
تاكه په‌رله‌مانتارێكی توركومان له‌په‌رله‌مانی كوردستان كه واژۆ ی له‌سه‌ر پڕۆژه‌یاسای ههمواركردنهوهی كورسی كۆتاكان كردوه ،ده‌ڵێت ی یاساكه به‌سود "هه‌مواركردنه‌وه ده‌بینم بۆ پێكهاته‌كان ،هه‌رچه‌نده الیه‌نه‌كانی دیك هی توركمان دژایه‌تی ده‌كه‌ن". له‌په‌رله‌مان���� ی پڕۆژه‌یاس����ایه‌ك كوردس����تان ئاماده كراوه به‌مه‌به‌ستی هه‌مواركردن����هوهی كورس����ی كۆتاكان، كه ئام����اژه ب����هوه كراوه مه‌س����یحی‌‌و توركمان����ه‌كان به‌جی����ا هه‌ڵبژاردنێك����ی تایب����ه‌ت به‌خۆیان بكه‌ن به‌مه‌به‌س����تی هه‌ڵبژاردنی كانیده‌كانیان بۆ په‌رله‌مانی كوردستان ،هه‌رچه‌نده ئه‌م پڕۆژه یاسایه ی ناڕه‌زای����ی زۆربه‌ی الیه‌نه بوه‌ت ه مایه
توركومانی‌‌و مه‌سیحییه‌كانی كوردستان‌و خۆپیش����اندان‌و گردبونه‌وه‌ش����یان له‌دژ كردوه ،به‌اڵم س����ه‌رۆكی فراكس����یۆنی هه‌ولێری توركمانی ،ماجید عوس����مان تاك����ه په‌رله‌مانت����اری پێكهاته‌كانه كه واژۆی له‌سه‌ر ئه‌و پڕۆژه یاسایه كردوه‌و به‌پێچه‌وانه‌ی الیه‌نه توركومانه‌كانی دیكه پشتیوانی له‌پڕۆژ‌ه یاساكه ده‌كات. ماجید عوسمان سه‌رۆكی فراكسیۆن ی هه‌ولێ����ری توركمان����ی له‌په‌رله‌مان����ی كوردس����تان به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند "ته‌نها من وه‌ك په‌رله‌مانتاری توركمانی واژۆم له‌سه‌ر هه‌موار كردنه‌وه‌ی ئه‌و یاسایه‌ی په‌رله‌م����ان ك����ردوهو له‌گه‌ڵ����ی دابوم، ی به‌ش����دار الینه‌كان����ی دیكه‌ی توركمان نه‌بون ،من ههمواركردنهوهی یاس����اكه به‌س����ود ده‌بینم بۆ پێكهاته‌‌و كه‌مایه‌تیه ی هه‌رێم����ی ئایین����یو نه‌ته‌وه‌ییه‌كان���� كوردستان".
ی بهوه كرد كه ماوه‌یه‌ك ماجید ئاماژه ده‌بێت پڕۆژه یاسایه‌ك ئاماده كراوه تا ئ����هو بڕگه‌یه‌ی په‌رله‌مانی كوردس����تان تایبه‌ت���� ه به‌كۆتاكان هه‌م����وار بكرێت‌و به‌شێوه‌یه‌ك بێت كلدان‌و ئاشورییه‌كان‌و توركمانه‌كان خۆیان بتوانن به‌ئازادانه ی خۆیان بده‌ن تا ده‌نگ به‌كاندیده‌كان���� ده‌س����تتێوه‌ردانی حیزب����ی نه‌مێنێ����ت، به‌تایبه‌ت����ی ئ����هو حیزبان����هی ده‌توانن كاریگه‌ریان له‌سه‌ر ئه‌و كاندیدانه هه‌بێت، ماجید وتی "ئامانج له‌م پڕۆژه یاس����ایه ئهوهی ه پێكهاته‌كان به‌ئازادانه نوێنه‌ری خۆی����ان هه‌ڵبژێرن ،جی����اواز له‌وه‌ی كه ئیستا هه‌یه". ی هه‌ڵبژارندا وتیشی "پێویست ه له‌ڕۆژ بنكه‌ی تایب����ه‌ت به‌خۆیان هه‌بێت وه‌ك كه‌م ه نه‌ت����ه‌وه‌كان ،ئه‌و فۆڕمانه‌ی ناوی ی له‌سه‌ر نوسراوه قه‌واره سیاس����یه‌كان له‌ڕۆژی ده‌نگ����دان له‌بنكه‌كان داده‌نرێت له‌الی����ه‌ن كۆمس����یۆنه‌وه تایبه‌ت بن به‌و
ی كراون نه‌ك بنكه‌و قه‌وارانه‌ی كه دیار ی ده‌نگدان هه‌بێت‌و له‌بنكه‌كانی دیك����ه بنك����هی تایبه‌ت به‌خۆم����ان هه‌بێت بۆ ده‌نگدان تا چیتر ده‌رفه‌تی ساخته‌كاری دروست نه‌بێت". ناوبراو جه‌غتی لهوه كرد له‌ئه‌زمنونی كاری په‌رله‌مانیدا بۆیان ده‌ركه‌وتوه له‌ناو پێكهاته‌كان����دا خه‌ڵكانێك نه‌ناس����راون، ب����ه‌اڵم كاریان له‌الی����ه‌ن الیه‌نێكه‌وه بۆ ی ده‌نگی باشیش ده‌كرێت‌و زۆر به‌ئاسان ی دیكه هه‌یه ده‌هێنێن له‌كاتێكدا خه‌ڵك زۆر شاره‌زاو شیاوه تا بچێته په‌رله‌مان كه‌چ����ی ده‌رناچێت‌و ناچێت����ه په‌رله‌مان ئه‌مه‌ش هۆكاره‌كه‌ی بۆ ده‌س����تی چه‌ند الیه‌نێك ده‌گه‌رێته‌وه. ماجید ئاماژه‌ی ب����ۆ ئه‌وه‌ش كرد كه ئه‌و ماوه كورته‌ی م����اوه بۆ هه‌لبژاردن زه‌حمه‌ت����ه بتوانرێ����ت بڕی����ار له‌س����ه‌ر هه‌مواركردن����هوهی یاس����ای كورس����ی كۆت����اكان بدرێت ،ئه‌و وت����ی "به‌بڕوای
ی دیكه رێگ ه بده‌ن من فراكس����یۆنه‌كان به‌و ماوه كورته بگاته په‌رله‌مان ،ئهوه ئه‌گه‌ر بش����گاته په‌رله‌مان ڕه‌نگه ته‌نها خوێندن����هوهی یه‌كه‌می ب����ۆ بكرێت له‌م خوله‌ی په‌رله‌ماندا بۆیه زۆر ئه‌س����ته‌مه ی له‌سه‌ر بدرێت". بڕیار وتیش����ی "چه‌ن����د هه‌وڵێ����ك هه‌یه بۆ دواخس����تنی هه‌ڵبژاردن����ی په‌رله‌مان����ی كوردس����تان ،ئه‌گ����ه‌ر دوابخرێت ڕه‌نگه بتوانین كار بۆ ههمواركردنهوهی پڕۆژه یاساكه بكه‌ین". به‌ئاوێنه‌ی ڕاگه‌یاند "وه‌ك پێویس����ت نه‌مانتوانی����وه گوزارش����ت له‌مافه‌كانی خۆمان بكه‌م له‌په‌رله‌مانی كوردس����تان وتی "ئێمه قه‌بوڵی هیچ ڕێكه‌وتێك ناكه‌ین له‌به‌رژوه‌ندی نه‌ت����هوهی تورمان نه‌بێت ئه‌و پڕۆژانه‌ش����ی له‌په‌رله‌مان ده‌نگمان له‌س����ه‌رداوه به‌ڕیكه‌وتن بوه له‌گه‌ڵ ئه‌و الیه‌نه‌ی پێشتر رێكه‌وتوین".
) )635سێشه‌ممه 2018/7/31
ی كورسی كۆتاكان ناڕازین
به‌ر مه‌كه‌ن"
چه‌ند الیه‌نێك ده‌یانه‌وێت جیاكاری له‌نێوان ی پێكهاته‌كان هه‌رێمی كوردستان دروست بكه‌ن له‌پرۆژه‌كه‌یاندا داوا ده‌كه‌ن ی ئێم ه ده‌نگدان جیا بكرێته‌وه‌‌و ی به‌شێوه‌یه‌ك ی تایبه‌ت به‌شدار پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن بكه‌ین
بێ ئومێد ی هاواڵتیان
به‌پرۆس ه ی هه‌ڵبژاردن مه‌ترسیداره
الیه‌نه ناڕازییه‌كان :یه‌كێتی‌‌و پارتی بە‌به‌رنام ه كار له‌سه‌ر ی ده‌نگده‌ران ده‌كه‌ن ساردكردنه‌وه
رێوڕەسمێکی ئایینی مەسیحییەکان ی كورسییه‌كان به‌رامبه‌ر به‌كه‌مكردنه‌و‌ه راگه‌یان���دوه .ئێم���ه ده‌مانه‌وێ���ت نوێنه‌ره‌كان هه‌ڵبژێردراوی پێكهاته‌كان خۆیان بن .من نایش���ارمه‌و‌ه هه‌میش ه ی ده‌ستوه‌ردان هه‌بوه به‌تایبه‌ت له‌دانان نوێنه‌ری پێكهاته‌كان .ده‌مه‌وێت ئه‌وه‌ش ی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان‌و بڵێم رێكخ���راو رێكخراوه‌كانی مافی مرۆڤ هه‌میش��� ه ی داكۆك���ی ل���هوه ده‌ك���ه‌ن جی���اكار ی كوردستان نه‌ته‌وه‌یی‌‌و ئاینی له‌هه‌رێم نه‌كرێت ،نابێ���ت وا بكه‌ین‌و بڵێن ئه‌م ه موسڵمانه‌‌و ئهوه مه‌سیحییه‌‌و ئه‌وه‌یان ی یان ئێزیدییه ،دواجار هه‌مومان ئه‌رمه‌ن
هاواڵتی ئه‌م واڵت‌و خاكه‌ین. ی ی له‌پرۆسه ئاوێنه :چۆن به‌ش���دار ی كوردس���تان ی په‌رله‌مان هه‌ڵبژاردن��� ده‌كه‌ن؟ وهحیده یاقو هرمز :ئێمه پاڵوراوه‌كانی ی سه‌ربه‌خۆی خۆمان به‌كۆمسیۆنی بااڵ هه‌ڵبژاردن‌و راپرس���ی هه‌رێم ناساندوه، هه‌مو ئاماده‌كارییه‌كمان بۆ هه‌ڵبژاردنه‌كه ك���ردوه ،لێره‌ش���هوه داواكاری���ن پرۆسه‌یه‌كی س���ه‌ركه‌وتو به‌رێوه‌بچێت له‌هه‌رێمی كوردس���تان ،ناخوازین ئه‌و س���اخته‌كاریانه‌ی لهههڵبژاردن���ی 12ی ئای���ار ب���ۆ په‌رله‌مانی عێ���راق رویاندا
5
پرۆسەی دەنگدان دوباره ببنه‌وه. ئاوێنه :ئایا مه‌سیحییه‌كانی كوردستان هه‌ست ب ه په‌راوێز خستن ده‌كه‌ن؟ وهحیده یاقو هرمز :ئه‌گه‌ر به‌راوردێك ی له‌نێ���وان ماف���ی مه‌س���یحییه‌كان كوردستان‌و عێراق بكه‌ین ،ئه‌وا هه‌ست ی مه‌س���یحییه‌كان ده‌كه‌ین لێ���ره ژیان ئارام���هو ئاسایشیش���یان له‌الی���ه‌ن ی كوردس���تانهوه حكومه‌ت���ی هه‌رێم��� پارێ���زراوه ،تا راده‌یه‌كی���ش ئازادین‌و ی وه‌ك مه‌س���یحییه‌كانی عێراق مه‌ترس كوش���تن‌و ئاواره‌ب���ون‌و رفاندنم���ان له‌سه‌ر نیه.
ردنه‌و هی كورسی كۆتاكان ده‌كات:
ن
گەنجێکی تورکمان
ئا :ئومێد ی الیه‌نه ناڕازییه‌كان نیگه‌رانن لهوه ی رێژهی ده‌نگده‌ران لهههڵبژاردن ی كوردستاندا داهاتوی په‌رله‌مان ی ی هه‌ڵبژاردن كه‌متر بكات لهوه ی عێراق ،ئه‌مه‌ش خزمه‌ت بە‌به‌رژه‌وه‌ند حزبە‌ده‌سه‌اڵتداره‌كان ده‌كات ،ئه‌وان ده‌ڵێن "بایكۆت كردنی هه‌ڵبژاردن، ی زیانێكی گهوره به‌پرۆسه‌ی دیموكراس ده‌گه‌یه‌نێت".
حزبە‌ده‌سه‌اڵتداره‌كان كارێكیان كردوه به‌شێك ی خه‌ڵك وابیر ده‌كه‌نه‌وه ئه‌گه‌ر بچن بۆ ده‌نگدان یاخود نەچن هەروەکو یەک وایەو ئه‌نجامه‌كان له‌به‌رژه‌وه‌ند ی حزبه گه‌وره‌كان یه‌كالده‌كرێته‌وه
ی هاوپه‌یمانی به‌ره‌و ئیسالح، سه‌رۆك ی راگه‌یاند د .شێركۆ جه‌وده‌ت بە‌ئاوێنه ی ب���ێ ئومێ���دی هاواڵتیان به‌پرۆس��� ه ی وای ه هه‌ڵبژاردن مه‌ترسیداره ،ئه‌و پێ یه‌كێتی‌‌و پارتی بە‌به‌رنام ه كار له‌س���ه‌ر ی ده‌نگده‌ران ده‌كه‌ن ،ئه‌و ساردكردنه‌وه وتی "ده‌بێت ئه‌و كه‌سانه‌ی بریاریانداو‌ه به‌شداری هه‌ڵبژاردن نه‌كه‌ن ئه‌وه‌شیان له‌به‌رچاوبێت به‌ش���دارینه‌كردنه‌كه‌یان ی هه‌ردو ی ده‌نگه‌كان ده‌چێت ه خزمه‌ت��� حزبی بااڵ ده‌ست ك ه یه‌كێتی‌‌و پارتیه، ده‌بێ���ت هیوا ب���ۆ خه‌ڵ���ك بگێرینه‌و‌ه ی زیاد ده‌كات‌و له‌به‌رامبه‌ریش���دا ی پارت��� نابێ���ت هاواڵتی���ان خۆیان راده‌س���ت ی ئه‌م دۆخ���ه نا ته‌ندروس���ت ه بكه‌ن ك ه الیه‌نه‌كانی ئۆپۆزس���یۆن پاشه‌كشه ی ئه‌و كات ه حزبە‌ده‌س���ه‌اڵتداره‌كان دروس���تیان زیاتر ده‌كه‌ن ،له‌به‌رئ���هوه ی ده‌رفه‌ت���ی زیات���ر ب���ۆ س���اخته‌كار كردوه". راش���یده‌گه‌یه‌نێت هاوپه‌یمانی به‌ره‌و ده‌ره‌خسێت". داواش له‌هاواڵتیانی كوردستان ده‌كات ی داناوه بۆ ی گرنگ��� ئیس�ل�اح به‌رنام ه ی ی زۆر ترین هاواڵتی بدات بۆ له‌پێن���او رێگرتنی���ان له‌س���اخته‌كار ی هان ئهوه ی له‌پرۆس هی هه‌ڵبژاردن بكه‌ن، ی به‌شدار به‌ش���داریكردن له‌پرۆس هی هه‌ڵبژاردن ی ی ساخته‌كار ی "ئه‌گه‌ر ئه‌نجامدان ئه‌و وت په‌رله‌مانی كوردستان. له‌پێن���او راگرتنی بااڵنس���ی هێز بێت ی ی ت���ردا زیانگه‌یاندن ی كوردس���تان ئ���ه‌وا بە‌دیوێك��� ی په‌رله‌مان��� ئه‌ندام��� له‌فراكس���یۆنی گۆران ،فایه‌ق مسته‌فا گه‌وره‌ی���ه بە‌بنه‌ماكانی دیموكراس���ی، ی به‌هێز حزبە‌ده‌سه‌اڵتداره‌كان كارێكیان كردوه رایده‌گه‌یه‌نێت ئێستا به‌ره‌یه‌ك ی خه‌ڵك وابیر ده‌كه‌نه‌وه ئه‌گه‌ر ی به‌شێك دروستبو‌ه له‌كوردستان بۆ بایكۆتكردن هه‌ڵبژاردن دروستبوه‌‌و هیچ هیوایه‌كیان بچن بۆ ده‌نگدان یاخود نەچن هەروەکو ی ی یەک وایەو ئه‌نجامه‌كان له‌به‌رژه‌وه‌ند به‌هه‌ڵب���ژاردن‌و ده‌ستاوده‌س���تكردن ی حزبه گه‌وره‌كان یه‌كالده‌كرێته‌وه". ده‌س���ه‌اڵت له‌رێگ���هی س���ندوقه‌كان ده‌نگدان���هوه نه‌م���اوه ،ئ���هو وتی"من ی له‌به‌رامبه‌ریش���دا ئه‌ندامی په‌رله‌مان ی دروستبوه‌‌و پێموای ه ئه‌و به‌ره به‌هێزه ی پارتی ،مه‌ردان ی كوردستان له‌فراكسیۆن بایكۆتی هه‌ڵب���ژاردن ده‌كات زیانێك ی زۆر بە‌پرۆسه‌ی دیموكراسیو هه‌ڵبژادن خدر مسته‌فا ره‌تیده‌كاته‌و‌ه حزبه‌كه ی ی هه‌بێ���ت له‌س���اردكردنه‌وه ی رۆڵ��� ده‌گه‌یه‌نێ���ت ،هه‌تا رێ���ژ‌هی بایكۆت هاواڵتیان زۆر بێت ده‌نگه‌كانی یه‌كێتی‌‌و ده‌نگ���ده‌ران‌و ب���ێ ئومێ���د كردنیان،
ئام���اژه ب���ه‌وه‌ش ده‌كات ده‌نگه‌كانیان ی هه‌ولێ���ر، له‌هه‌ری���ه‌ك له‌ش���اره‌كان س���لێمانی ،هه‌ڵه‌بجه‌‌و دهۆك زۆر زیاد ی كوردس���تان ی "خه‌ڵك ده‌كات ،ئه‌و وت ی متمان ه ده‌به‌خش���نهوه ب���هو الیه‌نانه ی به‌رپرسیاریه‌تی سه‌خترین قۆناغه‌كان رابردویان له‌ئه‌ستۆ گرتوه كه ئه‌وانیش ی پارتی‌‌و یه‌كێتییه ،راسته له‌چه‌ند ساڵ ی زۆر رابردودا كوردس���تان بە‌قۆناغێك دژوار تێپه‌ریوه‌‌و باری دارایی هاواڵتیان زۆر س���ه‌خت ب���وه‌‌و ئێس���تا دۆخه‌ك ه ب���ه‌ره‌و باش���تر ده‌روات ،ب���ه‌اڵم ئه‌م ه ی ئهوه نی ه ئه‌ندامان‌و كادێران‌و به‌مان���ا ی بایكۆتی هه‌ڵبژاردن ده‌نگده‌رانی پارت بكه‌ن"، ئاماژه‌ب���ه‌وه‌ش ده‌كات ئ���ه‌وان وه‌ك ی هه‌ڵبژاردن زۆر به‌گرنگ ی پرۆسه پارت ی ده‌زان���ن‌و داواش له‌هه‌م���و هاواڵتیان ی خۆیان كوردس���تان ده‌ك���ه‌ن به‌ده‌نگ ی ی بكه‌ن ،پێش��� ی خۆیان دیار ئاینده ی ده‌نگده‌ران ی به‌شداری وای ه هه‌تا رێژه زۆر بێ���ت پرۆس���ه‌ك ه س���ه‌ركه‌وتوتر ده‌بێت. ی ی س���ه‌ركردایه‌ت هه‌روه‌ه���ا ئه‌ندام ی كوردس���تان، یه‌كێت���ی نیش���تمان ی ی س���ه‌ید ئیبراهیم بە‌ئاوێنه ره‌هبه‌ر ی ی په‌رله‌مان راگه‌یاند ئه‌وان لهههڵبژاردن ی گهوره به‌ده‌ست كوردستان سه‌ركه‌وتن ی "ئێم ه هه‌میش��� ه ده‌هێن���ن ،ئ���هو وت ی كوردس���تان ده‌ده‌ین ی هاواڵتیان هان ی هه‌ڵبژاردن بكه‌ن، به‌شداریی له‌پرۆس ه وه‌ك یه‌كێت���ی هیچ كێش���ه‌یه‌كمان نی ه ی جه‌ماوه‌ره‌كه‌مان چونك ه دڵنیاین لهوه ی زۆره‌وه ده‌چن بۆ بە‌حه‌ماس‌و په‌رۆش ی ده‌نگدان‌و هه‌ر له‌ئێس���ته‌وه چاوه‌روان ی زۆر گهوره ده‌كه‌ین". سه‌ركه‌وتن ی سیاسی ك ه پێش���تر هه‌ندێك الیه‌ن ی نه‌یانتوانیب���و متمان���هی ده‌نگده‌ران ی كوردس���تان به‌ده‌س���ت بهێنن تۆمه‌ت ئه‌وه‌یان ده‌خس���ته پاڵم���ان كه گوای ه ی ته‌زویرم���ان ك���ردوه ،ب���ه‌اڵم دوا ی ده‌س���تی ده‌نگه‌كان هه‌ژماركردنه‌وه ئه‌و تۆمه‌تانه‌ش���یان به‌ت���اڵ بونه‌وه، ی ی "له‌م هه‌ڵبژاردن���ه‌دا ژماره ئ���هو وت كورسییه‌كانمان زۆر زیاتر ده‌بن".
6
) )635سێشه‌ممه 2018/7/31
خۆپیشاندان‌و نادیاریی ئەنجامی هەڵبژاردن‌و زۆرانبازیی ئەمەریکاو ئێران
پرۆسه‌ی پێکهێنانی حکومەتی نوێی عێراقیان ئاڵۆز كردوه
خۆپیشاندانی عێراق ئا :نیاز محه‌مه‌د شاره‌زایان پێشبینی ده‌كه‌ن پرۆسه‌ی پێكهێنانی حكومه‌تی عێراق زیاتر له‌وه‌ی چاوه‌ڕوان ده‌كرێت ،دوابكه‌وێت. ئه‌وه‌ش به‌هۆی نادیاریی ئه‌نجامه‌كانی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مان ،بونی خۆپیشاندانه‌كان له‌ناوه‌ڕاست‌و خواروی عێراق ،قوڵبونه‌وه‌ی ملمالنێی نێوان ئه‌مریكاو ئێران .وێڕای ئهوه پێیانوایه دوا وتاری هه‌ینی مه‌رجه‌عیه‌تیش، پرۆسه‌كه‌ی ئاڵۆزتر كردوه. هه‌رچه‌ن���ده ماوه‌ی زیاتر له‌دو مانگ‌و نیو به‌سه‌ر هه‌ڵبژاردنه په‌رله‌مانییه‌كه‌ی مانگ���ی ئای���اردا تێپه‌ڕی���وه ،ب���ه‌اڵم به‌ه���ۆی ناڕه‌زایه‌ت���ی له‌ئه‌نجامه‌كان‌و هه‌ژماركردن���هوهی ده‌نگه‌كان���هوه كه هێش���تا ئ���هو پرۆس���ه‌یه به‌رده‌وامه، ئه‌نجامی كۆتای���ی ئه‌و هه‌ڵبژاردنه دیار نییهو له‌م سه‌روبه‌نده‌ش���دا ناڕه‌زایه‌تی‌و خۆپیشاندانی ش���اره‌كانی ناوه‌ڕاست‌و خ���واروی عێراق س���ه‌ریان هه‌ڵدا ،ئه‌م دو خاڵه به‌بڕوای ش���اره‌زایان وایكردوه ناكۆكی گهوره له‌نێو ماڵی ش���یعه‌كاندا دروس���ت ببێت ك���ه بڕی���اره هه‌روه‌ك س���ااڵنی رابردو ،به‌ڕێوه‌به‌ری سه‌ره‌كی حكومه‌تی داهاتوی عێراق بن. ب���ۆ ره‌واندن���هوهی كێش���ه‌كان‌و چاره‌س���ه‌ركردنیان مه‌رجه‌عیه‌تی بااڵی ش���یعه‌كان له‌وتاری هه‌ین���ی رابردودا،
داوای كرد كه په‌له‌بكرێت بۆ پێكهێنانی حكومه‌ت���ی داهاتوی عێراق‌و كه‌س���ێك بكرێت���ه س���ه‌رۆك وه‌زی���ران كه دژی گه‌نده‌ڵی بوه‌س���تێته‌وه‌و ئ���ازاو به‌هێز بێ���ت‌و به‌رپرس���یارێتی س���ه‌ركه‌وتن‌و شكستی حكومه‌ت بگرێته ئه‌ستۆ. له‌گ���ه‌ڵ ئ���هوهی مه‌رجه‌عیه‌تی بااڵ به‌مه‌ستی چاره‌سه‌ری قه‌یرانی پرۆسه‌ی سیاسی ئه‌و داوایانه‌ی خستۆته‌ڕو ،به‌اڵم دوای تێپه‌ڕبونی چه‌ند رۆژێك به‌س���ه‌ر داواكانی���دا هێش���تا هی���چ هه‌نگاوێكی دانوس���تان له‌نێ���وان الیه‌نه‌كاندا دیار نییهو به‌شێك له‌ش���اره‌زایان پێیانوایه كه ئه‌و په‌یامه‌ی مه‌رجه‌عیه‌ت ،دۆخه‌كه ئاڵۆزتر ده‌كات ،چونك��� ه په‌یامه‌كه به كردن���ه دهرهوهی حه‌ی���ده‌ر عه‌ب���ادی، س���ه‌رۆك وه‌زیران���ی ئێس���تای عێراق له‌كێبڕكێی وه‌رگرتنی پۆستی سه‌رۆك وه‌زی���ران لێكده‌ده‌ن���هوه كه ئه‌وه‌ش وا ده‌كات عه‌بادی‌و حكومه‌ته‌كه‌ی كۆسپ له‌به‌رده‌م پرۆسه‌كه‌دا دروست بكه‌ن. به‌ختیار ش���اوه‌یس ،ئه‌ندامی خولی پێشوی په‌رله‌مان له‌فراكسیۆنی یه‌كێتی مه‌رجه‌عیه‌ت به وتاره‌كه‌ی رۆژی هه‌ینی رابردوی فشارێكی زۆر دروستكردوه بۆ ئهوهی پرۆسه‌ی سیاس���ی به‌رده‌وامی پێبدرێ���ت‌و كاری به‌په‌له‌و جدی بكرێت به‌ئاڕاسته‌ی پێكهێنانی حكومه‌تدا. به‌ختی���ار له‌گه‌ڵ ئهوهی پێش���بینی ده‌كات تا 1ی ئه‌یلول په‌رله‌مان یه‌كه‌م دانیشتنی خۆی ئه‌نجام بدات‌و له‌وێشه‌وه
به‌جدی هه‌نگاو بۆ پرۆسه‌ی پێكهێنانی حكومه‌ت بدات به‌اڵم ئه‌و جه‌ختیش���ی كرده‌وه ك���ه وتاره‌ك���هی مه‌رجه‌عیه‌ت تاڕاده‌یه‌كی زۆر كردنه‌ده‌ره‌وه‌ی عه‌بادی بو له‌هاوكێشه‌ی كێبڕكێ له‌سه‌ر پۆستی سه‌رۆك وه‌زیران وتیشی"به‌اڵم عه‌بادی هه‌وڵی جدی ده‌دات بۆ ئهوهی دۆخه‌كه زیاتر تێكبچێت ببێت ه كۆسپ له‌به‌رده‌م پرۆس���ه‌كه‌دا ،چونكه چیدی پێكهێنانی حكومه‌ت له‌به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌ودا نییه". مه‌حمود ره‌زا ،ئه‌ندامی خولی پێشوی په‌رله‌مانی عێراق له‌فراكس���یۆنی گۆڕان پێی وایه"دۆخی عێراق له‌ئێستادا بۆته دۆخێك���ی ئاڵ���ۆز ،خزمه‌تگوزارییه‌كان له‌چاو داخوازی خه‌ڵكدا زۆر دواكه‌وتوه‌و گه‌نده‌ڵییه‌كی بێش���ومار هه‌یه ،ئه‌گه‌ر له‌گه‌نده‌ڵ���ی نه‌درێ���ت ،زۆر قورس���ه پرۆس���هی سیاس���ی به‌و دۆخه بچێته پێشه‌وه". به‌ب���ڕوای مه‌حم���ود ره‌زا وتاره‌كه‌ی مه‌رجه‌عی���ه‌ت ،ناكۆك���ی تێدای���ه، له‌كاتێك���دا مه‌رجه‌عیه‌ت خۆی ده‌زانێت س���اخته‌كارییه‌كی گ���ه‌وره ك���راوه له‌هه‌ڵبژاردنه‌ك���هی په‌رله‌مان���دا ،چۆن په‌رله‌م���ان‌و حكومه‌تێكی ل���هو جۆره ك���ه بتوانێت له‌گه‌نده‌ڵی بدات له‌س���ه‌ر بنه‌مای ئ���هو ئه‌نجامان���هی هه‌ڵبژاردن دروست ده‌كرێت. وتیشی"ئه‌و حكومه‌ته‌ی مه‌رجه‌عیه‌ت داوای ده‌كات به‌زوی���ی پێكبهێنرێ���ت هه‌ر فۆتۆكۆپ���ی حكومه‌ته‌كانی رابردو
ده‌بێت ،بۆیه ئه‌گ���ه‌ر پێكیش بهێنرێت قه‌یرانه‌كانی زۆر قۆڵتر ده‌بن‌و كورتترین ته‌مه‌نی ده‌بێت". به‌بڕوای ئ���هو په‌رله‌مانتاره‌ی خولی پێشو الی مه‌رجه‌عیه‌تیش ده‌ركه‌وتوه كه عه‌بادی پیاوی لێدان له‌گه‌نده‌ڵی نییهو وتیشی"عه‌بادی وه‌ك گوتار زۆر باشه، به‌اڵم به‌كرده‌وه هیچی لێنه‌وه‌شاوه‌ته‌وه‌و له‌كات���ی ناڕه‌زایه‌تییه‌كان���ی 2015هوه وه‌ره‌قه‌ی چاكازی پێشكه‌ش كرد ،به‌اڵم ی���ه‌ك هه‌نگاوی به‌ئاڕاس���ته‌ی لێدان له گه‌نده‌ڵی نه‌نا". وتیش���ی"وتاره‌كه‌ی مه‌رجه‌عیه‌ت داوا ده‌كات كه‌س���ێك سه‌رۆك وه‌زیران بێت كه تائیفی���ه‌ت تێپه‌ڕێنێت ،له‌گه‌نده‌ڵی ب���دات ،ئ���ازاو به‌هێ���ز بێت ،ك���ه ئه‌م سیفه‌تانه هیچیان له‌عه‌بادیدا نین". الی خۆیش���ییه‌وه نه‌دا مێرگه‌سۆری، ئه‌ندامی خول���ی پێش���وی په‌رله‌مانی عێراق له‌فراكس���یۆنی پارتی پێی وایه ئه‌و ره‌وش���هی ئێس���تا عێراق���ی پێدا تێپه‌ڕده‌بێت ،واڵتی خس���تۆته به‌رده‌م داهاتویه‌كی نادیار كه تێیدا پرۆس���هی پێكهێنانی حكومه‌تی نوێش دیار نییه. چونكه به‌ب���ڕوای ئ���هو به‌رده‌وامبونی ناڕه‌زایه‌تییه‌كان كه كه‌ڵه‌كه‌بوی چه‌ندین س���اڵ حوكمڕانی خراپ���ن كاریگه‌ریان له‌سه‌ر دواكه‌وتنی پرۆسه‌كه هه‌یه. به‌اڵم وتیش���ی"ئه‌مه زیات���ر له‌وه‌ی كێش���هی هه‌مو پێكهاته‌كان���ی عێراق بێت ،ته‌نیا كێشه‌ی ناو ماڵی پێكهاته‌ی
ش���یعه‌یه كه له‌ئێس���تادا له‌هه‌مو كات زیاتر په‌رته‌وازه‌یی پێوه دیاره .ئه‌مه‌ش كاریگ���ه‌ری له‌س���ه‌ر كۆی پرۆس���هی سیاس���ی عێراق هه‌ی���ه ،چونكه ئه‌وان به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری س���ه‌ره‌كی حكومه‌ت���ی داهات���و ده‌بن هه‌ر وه‌ك ئهوهی له‌چه‌ند س���اڵی رابردودا وا بوه ،به‌اڵم تا ئێستا نهیانتوانیوه له‌ناو خۆیاندا رێكبكه‌ون‌و پرسی هه‌ڵبژاردنه‌كه ،خۆپیشاندانه‌كان‌و ته‌نان���ه‌ت وتاره‌ك���هی مه‌رجه‌عیه‌تیش رێككه‌وتنی ئه‌وانی ئاڵۆزتر كردوه". به‌ب���ڕوای نه‌دا وێڕای ئ���هو ناكۆكییه زۆره‌ی كه له‌نێو كه‌س���ایه‌تییه‌كانی نێو ماڵی شیعه‌دا هه‌یه كه كێبڕكێ ده‌كه‌ن بۆ ئ���هوهی ببن به س���ه‌رۆك وه‌زیرانی داهات���وی عێ���راق ،له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ش نابێت كاریگ���ه‌ری هه‌ندێك ده‌وڵه‌تیش له‌بیربكه‌ی���ن به‌تایبه‌تی ئه‌مریكاو ئێران كه ئه‌س���ته‌مه به‌بێ ره‌زامه‌ندی ئه‌وان كه‌س���ێك بكرێته س���ه‌رۆك وه‌زیران‌و وتیش���ی"ئه‌مه‌ش له‌م كاته‌دا قورس���ه به‌هۆی قوڵبونه‌وه‌ی كێش���ه‌كانی نێوان تاران‌و واشنتۆن". ئه‌وه‌ش���ی خسته‌ڕو"دانوس���تانی نێ���وان الیه‌نه‌كان ته‌نان���ه‌ت ناو الیه‌نه ش���یعه‌كان خۆیش���یان له‌ئێس���تا زۆر سس���ت بوه ،سستیه‌كه‌شی ئه‌وه‌یه كه ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردن هێش���تا دیار نییه، خۆپیش���اندان‌و ناڕه‌زایه‌تی هه‌یه ،بۆیه پێموایه كێش���هی پێكهێنانی حكومه‌ت ره‌نگه بۆ ساڵی داهاتو دوابكه‌وێت".
ی شاره‌وانی رزگاری سه‌رۆكایه‌ت كارگێریو خۆیه‌تی
دانوستانی نێوان الیه‌نه‌كان ته‌نانه‌ت نه شیعه‌كان ناو الیه خۆیشیان له‌ئێستا زۆر سست بوه، سستیه‌كه‌شی ئه‌وه‌یه كه ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردن هێشتا دیار نییه ،خۆپیشاندان‌و ناڕه‌زایه‌تی هه‌یه، بۆی ه پێموایه كێشه‌ی پێكهێنانی حكومه‌ت ره‌نگه بۆ ساڵی داهاتو دوابكه‌وێت
عدد 1313 : به‌روار2018/7/25 :
ئاگاداری ی ش������اره‌وانی رزگاری ئاگاداری هه‌موو ئه‌و هاواڵتیانه ده‌كاته‌وه كه س������ااڵنی ( )1989-1987زه‌ویان له‌ناحییه‌ی رزگاری (صمود) وه‌رگرتو‌ه كه هاواڵتی (قاسم مصطفی سمین) خاوه‌ن زه‌وی ژماره هه‌وائی ( )11333داوای رێگا پێدانی س������ه‌رۆكایه‌ت كردوه بە‌مه‌به‌س������تی دروس������تكردنی خانوو هه‌ر هاواڵتییه‌ك گلدانه‌وه‌ی له‌س������ه‌ر ئه‌و پارچه زه‌ویی ه هه‌ی ه له‌ماوه‌ی ( )30رۆژدا له‌دوای باڵوكردنه‌وه‌ی ئه‌م ئاگادارییه ،ئاگاداری سه‌رۆكایه‌تی شاره‌وانیمان بكاته‌و‌ه بە‌پێچه‌وانه‌وه شاره‌وانیمان كاری یاسایی بۆ ناوبراو ده‌كات. اراز محمد محمود سه‌رۆكی شاره‌وانی رزگاری
) )635سێشه‌ممه 2018/7/31
هه‌مو شتێک له‌باره‌ی کوردستان‌و عێراقه‌وه
www. niqash. org
7
ئه‌م الپه‌ڕه‌یه به‌سپۆنسه‌ری رێکخراوی راگه‌یاندن له‌هه‌ماهه‌نگی‌‌و گواستنه‌وه، ئه‌کادیمیای راگه‌یاندنی ئه‌ڵامنی
مۆته‌ك ه ی ساخته‌كاری‌‌و كه‌می به‌شدار ی خه‌ڵك
هه‌ڵبژاردنێكی چاره‌نووسساز بۆ الیه‌نه‌كان ی ده‌ره‌وه ی ده‌سه‌اڵت له‌هه‌رێم نیقاش ،هونەر حەمەرەشید الیه‌نه‌كانی دهرهوهی ده‌سه‌اڵت له‌هه‌رێمی كوردستان ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراقیان بۆ یه‌كالنه‌بووه‌ته‌وه كاتێك ده‌چنه هه‌ڵبژاردنێكی دیكه‌وه ،به‌اڵم ئه‌مجاره چاره‌نوسساز. بڕی����اره رۆژی 30ی ئه‌یلول����ی داهات����وو هه‌ڵبژاردن ی په‌رله‌مانی كوردس����تان ئه‌نجام بدرێ����ت ،به‌هه‌موو پێوه‌رێ����ك به‌تایبه‌تی بۆ الیه‌نه‌كانی دهرهوهی ده‌سه‌اڵت هه‌ڵبژاردنێكه ك����ه قه‌ب����اره‌ی راس����ته‌قینه‌ی خۆی����ان بۆ ده‌رده‌خات. بزووتن����هوهی گ����ۆڕان‌و یه‌كگرت����ووی ئیسالمی‌‌و كۆمه‌ڵی ئیس��ل�امی‌‌و هاوپه‌یمانی بۆ دیموكراسی دادپه‌روه‌ری ،ئه‌و الیه‌نانه‌ن، ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ی ده‌س����ه‌اڵتن‌و ئێس����تا ناڕازین له‌ئه‌نجامی ئ����هو هه‌ڵبژاردن����ه ی په‌رله‌مانی عێ����راق له 12ی ئایاری رابردوو به‌رێوه‌چوو، ئ����ه‌وان پێیان وایه "س����اخته‌كاریی گهوره" له‌سیس����ته‌می ده‌نگدانی ئه‌لكترۆنیدا كراوه، بۆیه سووربوون له‌سه‌ر ژماردنه‌وه‌ی ده‌ستی ده‌نگه‌كان. له‌دوای ئه‌ژماركردنه‌وه‌ی ده‌ستی به‌شێك له‌ده‌نگه‌كانیش ،ئێس����تا ئاماژه‌كان بۆ ئهوه ده‌چن ،ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌كه گۆڕانكارییه‌كی ئه‌وتۆی به‌سه‌ردا نه‌یه‌ت ،به‌اڵم ئه‌و الیه‌نانه س����وورن له‌سه‌ر ئهوه ی "س����اخته‌كاری"یان لێك����راوه‌و ئ����هوه ی راگه‌یه‌ن����دراوه ده‌نگی راسته‌قینه‌ی خۆیان نییه. ئه‌بوبه‌كر كاروانی ،یه‌كێك له‌سه‌ركرده‌كانی یه‌كگرتووی ئیسالمی بۆ "نیقاش" وتی" :ئه‌و هه‌ڵبژاردن����ه بۆ ئه‌و چوار الیه‌ن هی دهرهوهی ده‌سه‌اڵت له‌هه‌رێم گرنگه ،به‌شێوه‌یه‌ك ده‌بێته هۆی یه‌كالكردنه‌وه‌ی چاره‌نووسیان". ئه‌و سه‌ركرده‌یه‌ی یه‌كگرتوو نایشارێته‌وه، لهههڵبژاردن����ی په‌رله‌مان����ی عێ����راق به‌هه‌ر ش����ێوه‌یه‌ك بێت ئه‌و الیه‌نانه "شكست"یان هێن����اوه‌و وتیش����ی" :ده‌بێت ئ����ه‌م الیه‌نانه به‌میكانی����زم‌و به‌رنام����هی نوێ����وه بچن����ه
هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌م����ان ،بۆ ئه‌وه‌ش ده‌بێت كاری پێكه‌وه‌یی بكه‌ن". جگ����ه بیان����ووی "س����اخته‌كاری" رێژهی به‌شداری خه‌ڵكی لهههڵبژاردن ،به‌هۆكارێكی تر بۆ "شكس����ت"ی الیه‌نه‌كان����ی دهرهوهی ده‌س����ه‌اڵت له‌هه‌رێمی كوردستان ده‌زانرێت، ت����رس زۆره لهههڵبژاردن����ی په‌رله‌مان����ی كوردستانیش ئهوه دووباره بێته‌وه. به‌پێ����ی ئاماره‌كان����ی كۆمس����یۆنی بااڵی س����ه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كان����ی عێ����راق، لهههڵبژاردن����ی رۆژی 12ی ئای����ار ،رێژهی به‌شداری له‌سه‌رتاس����ه‌ری عێراق %44.52 ب����ووه ،له‌‌هه‌ر س����ێ پارێزگاك����هی هه‌رێمی كوردستان-یش به‌ش����ێوه‌یه‌ك بووه ،هه‌ولێر ،%43سلێمانی ،%50دهۆك %51بووه. كاروانی له‌و ب����اره‌وه ده‌ڵێت" :ئه‌گه‌ر ئه‌و الیه‌نان����ه ،كۆتای����ی به‌و بۆش����اییه نه‌هێنن ك����ه له‌نێوان ئه‌وان‌و خه‌ڵك دروس����ت بووه، دوورنیی����ه ،جارێكی ت����ر رووبه‌ڕووی هه‌مان كێش����هی هه‌ڵبژاردنی عێراق ببن����هوه ،كه ئه‌وه‌ش گه‌وره‌تری����ن زیان ده‌بێت بۆ رێژهی ده‌نگه‌كانیان‌و كه‌مكردنی زیاتر". هه‌روه‌ها به‌گوێره‌ی لێدوانی به‌رپرسانی ئه‌و الیه‌نانه ،ئه‌و رێژهی به‌شدارییه لهههڵبژاردن كه‌م����هو ترس����ی دووباره‌بوونه‌وه‌ش����ی له‌هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردس����تان هه‌یه، به‌مه‌به‌س����ت ی گێڕانه‌وه‌ی خه‌ڵكیش بۆ سه‌ر س����ندوقه‌كانی ده‌نگدان ،ئ����هو الیه‌نانه هیچ به‌رنامه‌یه‌كی دیاریكراویان نییه. به‌ڵێ����ن ئیس����ماعیل ئه‌ندام����ی ژووری هه‌ڵبژاردن����ی بزووتن����هوهی گ����ۆڕان ب����ۆ "نیق����اش" ده‌ڵێت "رێژه ی به‌ش����داریكردنی خه‌ڵ����ك له‌هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق زۆر كه‌مبووه ،ئه‌گه‌ریش هه‌ی����ه بۆ هه‌ڵبژاردنی هه‌رێ����م دووباره‌بێت����هوه ،ك����ه هۆكارێ����ك ده‌بێت ب����ۆ كه‌مبوونه‌وه ی ده‌نگی الیه‌نه‌كان به‌گشتی". له‌ب����اره‌ی ئ����هوهی ئه‌و الیه‌نان����هی چیان كردووه ،ب����ۆ ئهوهی خه‌ڵك����ی بگه‌ڕێننه‌وه بۆ س����ه‌ر س����ندوقه‌كانی ده‌نگ����دان؟ به‌ڵێن ئیس����ماعیل ده‌ڵێت" :هێش����تا زووه قس����ه
وێنه :الموسوعة الحرة له‌س����ه‌ر ئهوه بكه‌ین ،ئێم����ه له‌بزووتنه‌و‌ه ی گ����ۆڕان كار ده‌كه‌ی����ن ،بۆ ئ����هوهی خه‌ڵكی بچنه س����ه‌ر سندوقه‌كانی ده‌نگدان‌و زۆرترین به‌شداریش هه‌بێت". هاوكات الیه‌نه‌كان نایش����ارنه‌وه كه كه‌می به‌ش����داری خه‌ڵك زیانی زۆری����ان لێده‌دات، به‌شێوه‌یه‌ك جگ ه له‌وه‌ی رێژه ی ده‌نگه‌كانیان كه‌مده‌كات ،كه‌می به‌ش����داری هۆكارێكیش ده‌بێت ،بۆ ئهوهی له‌و رێگه‌یه‌وه ئه‌نجامدانی "س����اخته‌كاری" بۆ الیه‌نه‌كانی ده‌س����ه‌اڵت ئاماده‌بێت. هاوپه‌یمانی بۆ دیموكراسیو دادپه‌روه‌ری یه‌كێكه له‌و الیه‌ن����ه ناڕازییانه‌ی هه‌رێم ،كه لهههڵبژاردن����ی په‌رله‌مانی عێ����راق زۆرترین كاریك����رد بۆ ئهوهی زۆرتری����ن خه‌ڵك بچنه سه‌ر س����ندوقه‌كان ی ده‌نگدان ،ترسی خۆی ناش����ارێته‌وه ،جارێكی تر كه‌می به‌ش����داری خه‌ڵك زیانیان پێبگه‌یه‌نێت. رێبوار كه‌ریم مه‌حمود وته‌بێژی هاوپه‌یمانی بۆ دیموكراس����یو دادپه‌روه‌ری بۆ "نیقاش" وتی" :كه‌می به‌شداری خه‌ڵك له‌هه‌ڵبژاردنی عێراق هۆكارێك ب����وو بۆ ده‌نگ ی الیه‌نه‌كانی دهرهوهی ده‌س����ه‌اڵت له‌هه‌رێم ،ئه‌گه‌ر بێت‌و
لهههڵبژاردن����ی په‌رله‌مان����ی كوردس����تان ئهوه چاره‌س����ه‌رنه‌كرێت ،ئهوه هه‌مان رێژه دووباره‌بێته‌وه". رێب����وار وتیش����ی" :ئ����هو پرس����ه ته‌نیا به‌هاوپه‌یمان����ی ،ی����ان الیه‌نێك����ی دیاریكراو چاره‌س����ه‌رناكرێت ،به‌ڵكو ده‌بێ����ت هه‌موو الیه‌نه‌كان به‌پێكه‌وه‌یی كاری له‌سه‌ر بكه‌ن، چونك����ه په‌یوه‌ندی به‌چاره‌نووس����ی هه‌موو الیه‌نه‌كانه‌وه هه‌یه". هه‌رچه‌نده الیه‌نه ناڕازییه‌كان ترس����ێكی زۆریان له ئه‌نجامدانی "ساخته‌كاری"و كه‌می به‌شداری خه‌ڵكیان له‌هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستان هه‌یه ،به‌اڵم هه‌موو ئه‌و هه‌واڵن هی دراون ب����ۆ ئهوهی ئه‌و چ����وار الیه‌نه به‌یه‌ك لیست به‌شداری بكه‌ن ،تائێستا سه‌ركه‌وتوو نه‌بوون. رێبوار كه‌ریم له‌و باره‌وه ده‌ڵێت" :هه‌وڵی زۆر هه‌بووه بۆ ئهوهی له‌گه‌ڵ سێ الیه‌نه‌ك هی ت����ر هاوپه‌یمانی دروس����ت بكه‌ی����ن ،به‌اڵم نه‌گه‌یش����تووین به‌رێككه‌وتن‌و ئه‌و پرسه بۆ دوای هه‌ڵبژاردن هه‌ڵگیراوه". وته‌بێژ ی هاوپه‌یمانی ده‌ش����ڵێت" :ده‌بوو ئه‌و الیه‌نان����ه به‌هه‌ر نرخێك ب����ووه به‌یه‌ك
هاوپه‌یمان����ی بچن����ه هه‌ڵب����ژاردن ،چونك ه ئهوه تاك����ه رێگه ده‌بوو ،ب����ۆ ئهوهی هه‌م متمان����ه بۆ خه‌ڵ����ك بگێڕنه‌وه بچنه س����ه‌ر س����ندوقه‌كانی ده‌نگدان ،هه‌م به‌پێكه‌وه‌یی كار ب����ۆ رووبه‌ڕووبوون����هوهی هه‌وڵه‌كان����ی "ساخته‌كاری" بكه‌ن. ئه‌بوبه‌كر كاروانی دان به‌وه‌دا ده‌نێت ،ئه‌و الیه‌نانه متمانه‌یان به‌یه‌ك نه‌بووه‌و نه‌بوونی ئه‌و متمانه‌یه‌ش بووه‌ته هۆی ئهوهی نه‌توانن ئ����هو هاوپه‌یمانییه دروس����تبكه‌ن ،كه ئهوه زیانی زۆری����ان لێ����ده‌دات‌و له‌هه‌ڵبژاردنیش ئه‌نجامه‌ك هی ده‌بینن. كاروان����ی باس ل����ه‌وه‌ش ده‌كات ،كه ئه‌و الیه‌نه‌نان����ه ده‌توان����ن ل����ه‌دوای هه‌ڵبژاردن قه‌ره‌بووی ئهوه بكه‌نه‌وه‌و كار بكه‌ن بۆ ئهوهی له‌فراكس����یۆنێك ی هاوبه‌ش دروستبكه‌ن ،بۆ ئهوهی له‌و رێگه‌یه‌وه بتوانن رووبه‌ڕووی ئه‌و الیه‌نانه ببنه‌وه له‌ده‌سه‌اڵتن. هۆشداریش ده‌دات به‌وه‌ی ئه‌م هه‌ڵبژاردنه دوا ده‌رفه‌ت ده‌بێت بۆی����ان ،چونكه ئه‌گه‌ر له‌م هه‌ڵبژاردنه نه‌گه‌ن به‌ده‌سه‌اڵت ،قه‌یرانی سیاسی "راسته‌قینه" دروست ده‌بێت ،به‌هۆی ئ����هوهی "ئه‌و الیه‌نانه‌ی هه‌رێمیان تووش����ی
قه‌یران كردووه ،هه‌ر له‌ده‌س����ه‌اڵت ده‌مێننه‌و چیتر هیچ الیه‌نێكی ئۆپۆزسیۆنیش متمانه‌ی ئهوهی نابێت ،ببێته جێگره‌وه‌ی ده‌سه‌اڵت، به‌و شێوه‌یه‌ش قه‌یرانه‌كان به‌رده‌وام ده‌بن". هێزه سیاس����ییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان بۆ ئه‌مس����اڵ دوو گره‌وی گه‌وره‌یان له‌پێش بوو ،گ����ره‌وی یه‌كه‌م هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق‌و دووه‌میش ئهوهی كوردستانه. له‌جه‌وله‌ی یه‌كه‌مدا یارییه‌كه بۆ به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ردوو هێزه بااڵده‌سته‌كه (پارتی دیموكراتی كوردستان ،یه‌كێتیی نیشتیمانی كوردستان) كۆتایی هات ،هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق تاقیكردنه‌وه‌یه‌كی س����ه‌ركه‌وتوو بوو بۆ ئه‌و دوو هێزه ،پاشه‌كشه‌و شكستێكی گه‌وره‌ش بوو بۆ هێزه‌كانی دیكه. هێزه نه‌یاره‌كانی ده‌سه‌اڵت شكسته‌كه‌یان له‌ده‌ره‌وه‌ی چاوه‌ڕوانی خۆیان بوو ،به‌جۆرێك كورس����ییه‌كانیان به‌نزیكه‌یی بۆ نیوه كه‌می كرد ،له‌هه‌ڵبژاردنی 2014بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان 9كورسی په‌رله‌مانی عێراقی به‌ده‌ستهێنابوو، به‌اڵم ئه‌مجاره بۆ 5كورس���� ی كه‌مبووه‌وه، یه‌كگرتووی ئیس��ل�ام ی له‌چوار كورسییه‌وه بۆ 2كه‌مبووه‌وه ،كۆمه‌ڵی ئیسالمیش له 3 كورسییه‌وه بوو به‌دوو كورسی. هاوپه‌یمانی بۆ دیموكراسیو دادپه‌روه‌ری كه به‌رهه‌م ساڵی سه‌ركرده‌ی دیاری پێشووی یه‌كێت����ی رێبه‌رایه‌ت����ی ده‌كات ،هه‌رچه‌نده گره‌وی له‌سه‌ر ژماره‌یه‌كی زۆر ده‌كرد ،به‌اڵم له‌یه‌كه‌م ئه‌زموون����ی هه‌ڵبژاردندا ته‌نیا دوو كورس����ی به‌ده‌س����تهێنا ،نهوهی نوێ-ش كه دیسانه‌وه هێزێكی نوێیه‌و هیچ كام له‌به‌ره‌ی ده‌س����ه‌اڵت‌و دهرهوهی ده‌س����ه‌اڵت نایانه‌وێ له‌س����ه‌ر خۆیان حیس����ابی بكه‌ن ،له‌یه‌كه‌م ئه‌زموونی هه‌ڵبژاردن����دا بووه خاوه‌نی چوار كورسی. ئه‌مجاره ه����ه‌ردوو به‌ره‌كه له‌ملمالنێیه‌كی یه‌كالكه‌ره‌وه‌دان ،حیزبه ده‌س����ه‌اڵتداره‌كان ده‌یانه‌وێت له‌و س����ه‌ركه‌وتنه‌یان پاشه‌كشه نه‌كه‌ن‌و حیزبه‌كانی دهرهوهی ده‌س����ه‌اڵتیش به‌هی����وای هه‌س����تانهوه به‌خت����ی خۆی����ان تاقیده‌كه‌نه‌وه.
هه‌واڵی ساخته خۆپیشاندانه‌كانی عێراق ده‌ته‌نێت
عه‌بادی الی خومەینی نیەو تره‌مپ باسی ناڕه‌زاییه‌كان نه‌كردوه‌‌و سعودیه‌ش كاره‌بای نه‌ناردو‌ه
نیقاش ،موسته‌فا حه‌بیب ده‌ربڕینی ناڕه‌زایی له‌دژی خراپی خزمه‌تگوزاری‌و گه‌نده‌ڵی بووه ده‌رفه‌تێك بۆ باڵوبوونه‌وه‌ی ده‌یان هه‌واڵی ساخته، بڕین ی ئینته‌رنێتیش بووه هۆكارێك بۆ ئهوهی خه‌ڵكێكی زۆر باوه‌ڕ به‌هه‌واڵه ساخته‌كان بكه‌ن. رۆژی 14ی ئ����ه‌م مانگه حكومه‌تی عێراق به‌ت����ه‌واوی خزمه‌تگ����وزاری ئینته‌رنێتی له واڵت ب����ڕی ،ئه‌وی����ش دوای په‌ره‌س����ه‌ندنی ئ����هو ناڕه‌زاییانه‌ی له 8ی ئ����ه‌م مانگه‌دا له پارێزگای به‌سره ده‌س����تیانپێكرد‌و سه‌ره‌تا س����نوورداربوون‌و به‌رپرس����ان پێیان وابوو ناڕه‌زای����ی رۆتینیی����ن‌و هه‌م����وو هاوینێ����ك رووده‌ده‌ن ،ب����ه‌اڵم ناڕه‌زایی����ه‌كان په‌لی����ان هاویش����ت بۆ زۆربه‌ی پارێزگاكانی باشوور‌و به‌غداش. بڕینی ئینته‌رنێت له رووداوێكی گرنگی وه‌ك خۆپیش����اندانه‌كاندا نیگه‌رانی دانیشتووانی لێكه‌وته‌وه ،چونكه عێراقییه‌كان تاڕاده‌یه‌كی زۆر پش����ت ب����ه ت����ۆڕه كۆمه‌اڵیه‌تیی����ه‌كان ده‌به‌س����تن به‌تایبه‌تی����ش فه‌یس����بوك ب����ۆ ده‌ستكه‌وتنی هه‌واڵ ،بۆیه خۆیان له‌به‌رده‌م شاشه‌ی ته‌له‌فزیۆنه‌كاندا بینیه‌وه بۆ زانینی هه‌واڵی خۆپیش����اندانه‌كان ،به‌اڵم رووماڵی خراپی زۆرب����هی كه‌ناڵه‌كان����ی ته‌له‌فزیۆنی ناوخۆ نه‌بووه جێی ره‌زامه‌ندییان ،بۆیه هه‌ر كه دوای دوو رۆژ خزمه‌تگوزاری ئینته‌رنێت به‌خاوی گه‌ڕایه‌وه ،په‌نایان بۆ به‌رنامه‌كانی ش����كاندنی قه‌ده‌غه‌ی سه‌ر س����ایته‌كان برد، ب����ه‌اڵم لێكه‌وته‌كان����ی بڕین����ی ئینته‌رنێ����ت گه‌وره‌تر بوون. تینوێت����ی عێراقیی����ه‌كان ب����ۆ بینین����ی وێنه‌‌و گرته‌ی ڤیدیۆیی خۆپیش����اندانه‌كان‌و باڵوكردنه‌وه‌یان له په‌یجه تایبه‌تییه‌كانیاندا، وای له ده‌یان په‌یج كرد له‌رێی وێنه‌‌و گرته‌ی ڤیدیۆیی كۆنه‌وه هه‌واڵی ساخته باڵوبكه‌نه‌وه،
ئه‌مه جگه له داڕشتنی هه‌واڵی هه‌ڵبه‌ستراو به مۆركی سیاسییه‌وه كه هه‌ندێكیان له‌دژی ئێران‌و هه‌ندێكی دیكه‌شیان له به‌رژه‌وه‌ندی ده‌وڵه‌تانی كه‌نداو بوون‌و به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه. "نیقاش" هه‌ر له ده‌ستپێكی ناڕه‌زاییه‌كانه‌وه تێبینی ژماره‌یه‌ك هه‌واڵی ساخته‌ی كرد كه به‌هه‌زاران عێراقی له تۆڕه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ئاڵوگۆڕیان ده‌كردن‌و مشتومڕی توندیشیان دروس����تكرد كه به‌ده‌رنه‌بوو له گوتاری رق‌و كینه یاخود بنیاتنانی بۆچوونی نوێ له‌سه‌ر بنه‌مای ئه‌و هه‌واڵه ساختانه. له نێو ئه‌و هه‌واڵه ساختانه‌شدا لێدوانێكی دۆناڵد تره‌مپ س����ه‌رۆكی ئه‌مریكا هه‌بوو كه تێی����دا هاتبوو "به په‌ل����ه ..دۆناڵد تره‌مپ: چاودێری خۆپیشاندانه‌كانی باشووری عێراق ده‌كه‌ین" ،دوای چه‌ند س����ه‌عاتێكی كه‌میش ل����ه باڵوبوونه‌وه‌ی ئه‌م هه‌واڵ����ه ،هه‌واڵێكی دیك����ه باڵوب����ووه‌وه كه ده‌ڵێ����ت" :ویالیه‌ته یه‌كگرت����ووه‌كان دوو فیرق����هی س����ه‌ربازی ره‌وان����هی عێراق ده‌كات‌و ل����ه فڕۆكه‌خانه‌ی به‌غدا دابه‌زیون" له‌گه‌ڵ گرته‌یه‌كی ڤیدیۆیی فڕۆكه‌كانی ئه‌مری����كا كه ده‌ركه‌وت ڤیدیۆكه كۆنه‌‌و هی چه‌ند ساڵێك له‌مه‌وبه‌ره. سعودیه كاره‌بای بۆ عێراق نه‌ناردووه له‌گه‌ڵ گه‌رمبوونی مشتومڕیش سه‌باره‌ت ب����ه خۆپیش����اندانه‌كان كه س����ه‌ره‌تا داوای دابینكردنی وزه‌ی كاره‌با‌و خزمه‌تگوزارییان ده‌ك����رد ،عێراقییه‌كان دابه‌ش����بوون بۆ دوو گرووپ ،یه‌كه‌میان ئێران����ی تۆمه‌تبارده‌كرد به‌وه‌ی له‌پش����ت قه‌یرانه‌كه‌وه‌ی����ه ،ئه‌ویش دوای ئ����هوهی ئێران بڕین����ی چه‌ند هێڵێكی گواس����تنه‌وه‌ی وزه‌ی بۆ عێ����راق راگه‌یاند، چونك ه حكومه‌تی عێراق چه‌ند مانگێك بوو شایس����ته‌ی دارایی ئه‌و گرێبه‌سته‌ی نه‌دابوو ك����ه له‌گه‌ڵی ئیمزاك����راوه ،هه‌رچی گرووپی دووه‌میش����ه ئ����ه‌وا س����عودیه‌‌و ده‌وڵه‌تان����ی كه‌ن����داو تۆمه‌تبار ده‌كات به‌وه‌ی له‌پش����ت خۆپیش����اندانه‌كان‌و هاندان����ی ش����ه‌قامی
عێراقییه‌وه‌ن. له‌سه‌روبه‌ندی ئه‌م مشتومڕه‌دا هه‌واڵێكی ساخته له په‌یجێكی نه‌ناسراوی فه‌یسبوكدا باڵوكرایه‌وه به‌ناوی "هه‌واڵه‌كانی س����عودیه" ك����ه ده‌ڵێت"به په‌له :دیوان����ی ئه‌میری به راسپارده‌ی خاوه‌نش����كۆ شا سه‌لمان كوڕی عه‌بدولعه‌زیز فه‌رمانێكی ده‌ركرد بۆ راكێشانی هێڵی كاره‌با‌و ئاو بۆ ناوچه‌كانی باش����ووری عێ����راق كه خه‌ڵكی ئه‌و ناوچانه به‌ده‌س����ت كه‌می كاره‌با‌و ئاوی ش����یاو ب����ۆ خواردنه‌وه ده‌ناڵێن����ن‌و به‌پێی فه‌رمانی خاوه‌نش����كۆش ده‌س����تبه‌جێ ده‌س����ت ب���� ه جێبه‌جێكردنی ده‌كرێ����ت" هه‌واڵه‌ك����ه‌ش به‌خێرای����ی ل����ه چه‌ن����د په‌یجێك����ی عێراقی له فه‌یس����بوكدا باڵوبووه‌وه. حه‌یده‌ر عه‌ب����ادی س����ه‌رۆك وه‌زیرانیش ل����ه هه‌واڵ����ی س����اخته ده‌رب����ازی نه‌بوو، چونك����ه وێنه‌یه‌كی خومه‌ینی س����ه‌ركرده‌ی شۆڕش����ی ئێران له تۆڕه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كاندا باڵوبووه‌وه كه چه‌ند كه‌سێك له چوارده‌وری دانیش����توون ،په‌یجه‌كان باڵوی����ان كرده‌وه ك ه یه‌كێ����ك له‌و كه‌س����انه‌ی ل ه ته‌نیش����ت خومه‌ینییه‌وه دانیشتووه ،حه‌یده‌ر عه‌بادیه‌‌و كۆمێنتێكیش����یان بۆ نووسیبوو كه ده‌ڵێت: "عه‌ب����ادی یه‌كێك����ه ل����ه خوێندكاره‌كان����ی خومه‌ین����ی ئیتر چۆن ئومێدی چاكس����ازی بخوازین ،برای����ان ئێران له‌گه‌ڵ هه‌موو حزبه گه‌نده‌ڵه‌كانی حكومه‌ته‌كه‌تانه". دوای لێكۆڵینه‌وه‌ش له وێنه‌كه ،ده‌ركه‌وت هی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی خومه‌ینییه له‌گه‌ڵ چه‌ند ئه‌ندامێكی "سوپای پاس����دارانی ئێران" له حه‌فتاكانی سه‌ده‌ی رابردوودا. دوای چه‌ن����د رۆژێكیش ل����ه ناڕه‌زاییه‌كان هه‌ندێ����ك پێك����دادان له‌نێ����وان هێ����زه ئه‌منییه‌كان‌و خۆپیش����انده‌ران له به‌س����ره‌‌و به‌غدا روویاندا ،عێراقییه‌كان ته‌نیا ش����تیان له‌و باره‌یه‌وه ده‌بیست ،به‌اڵم وه‌ك هه‌میشه به‌دوای وێنه‌‌و گرته‌ی ڤیدیۆییدا ده‌گه‌ڕان ،تا وێنه‌ی ئه‌ندامێكی هێزه ئه‌منییه‌كانی عێراق
باڵوبووه‌وه ك����ه رووی چه‌كه‌كه‌ی كردووه‌ت ه كه‌س����ێكی بێ چه‌ك����ی پاڵكه‌وتوو له‌س����ه‌ر زه‌وی ،دواتریش ده‌ركه‌وت ئه‌و وێنه‌یه كۆنه‌‌و مێژووه‌كه‌ی بۆ ساڵی 2014ده‌گه‌ڕێته‌وه كه تێی����دا چه‌ند ئه‌ندامێكی هێ����زه ئه‌منییه‌كان له ئاهه‌نگ����ی ده‌رچوونی ژماره‌یه‌ك ل ه هێزه ئه‌منییه‌كاندا له پارێزگای كه‌ربه‌ال ئه‌ركێكی راهێنان ئه‌نجام ده‌ده‌ن. ب����ه‌اڵم ئ����هو هه‌واڵ����ه هه‌ڵبه‌س����تراوه مه‌ترس����یداره‌ی كاریگه‌ری نه‌رێنی له‌س����ه‌ر یه‌كڕیزی نیش����تمانی هه‌بوو بریتی بوو له‌و هه‌واڵ����هی ده‌ڵێت" :ئه‌و هێ����زه ئه‌منییانه‌ی له خۆپیش����انده‌رانیان داوه له ئه‌فس����ه‌رانی سوننه‌ی موسڵ‌و ئه‌نبار بوون‌و هه‌وڵیان داوه تۆڵه له خۆپیش����انده‌رانی شیعه بكه‌نه‌وه"، ك����ه‌س س����ه‌رچاوه‌ی هه‌واڵه‌ك����ه نازانێت‌و حكومه‌تیش لێدوانی له‌وباره‌یه‌وه نه‌دا. عه‌لی روبه‌یعی نه‌قیب له كه‌رتی پۆلیسی به‌ری ره‌س����افه ئه‌و هه‌وااڵنه‌ی ره‌تكرده‌وه‌‌و به "نیقاش"ی وت " :به‌داخه‌وه ،ئه‌م هه‌واڵه جۆرێك له رق‌و كینه‌ی له‌دژمان دروستكرد، ئ����هو ئه‌ندامانه‌ی هێزه ئه‌منیی����ه‌كان كه له نزیك خۆپیش����انده‌ران بوون دانیش����تووی هه‌مان ئه‌و شارانه‌ن ،له هه‌ر پارێزگایه‌كیشدا هێزی پۆلیس����ی خۆجێی‌و هێزی نه‌هێشتنی ئاژاوه‌گێڕی هه‌یه ،مه‌حاڵه هێز له دهرهوهی پارێ����زگاكان ب����ۆ ئه‌نجامدانی ئ����هو ئه‌ركه بهێنرێت". به سه‌دان عێراقی هاوسۆزی خۆپیشانده‌ران ه����ه‌ر ب����ه باڵوكردن����هوهی هه‌واڵ����ه‌كان له په‌یجه‌كانیان نه‌وه‌ستان ،به‌ڵكو وێنه‌‌و گرته‌ی ڤیدیۆییش����یان بۆ كه‌ناڵه‌كان����ی راگه‌یاندن‌و په‌یج ه گشتییه‌كانی تۆڕه كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان ن����ارد ك����ه هه‌ندێكی����ان راس����ته‌قینه‌بوون‌و هه‌ندێكی دیكه‌ش����یان راس����ته‌قینه نه‌بوون، په‌یجی "نیقاش" له فه‌یسبوك ژماره‌یه‌ك له‌و نامانه‌ی به‌ده‌س����ت گه‌یشتووه كه ده‌ركه‌وت هه‌ندێكیان هه‌ڵبه‌ستراو‌و كۆنن‌و مێژووه‌كه‌یان بۆ سااڵنی رابردوو ده‌گه‌ڕێته‌وه.
داخوازی كوده‌تای سه‌ربازی دوای تێپه‌ڕبوون���ی دوو هه‌فت���ه به‌س���ه‌ر ناڕه‌زاییه‌كان‌و ئه‌و لێدان‌و ده‌س���تگیركردنانه رووب���ه‌ڕووی هه‌ندێ���ك ل���ه خۆپیش���انده‌ران بوونه‌وه ،هه‌واڵێكی هه‌ڵبه‌س���تراو باڵوبووه‌وه كه گوای��� ه لێدوانی جه‌نه‌ڕاڵ تاڵب ش���ه‌غاتی فه‌رمان���ده‌ی ده‌زگای دژه‌تیرۆره له‌باره‌ی ئه‌و هێرش���انه‌ی كراونه‌ته س���ه‌ر خۆپیشانده‌ران‌و تێی���دا وتوویه‌تی" :ئه‌مه ش���ه‌ڕی ئێمه نییهو ده‌ستمان به‌خۆینی رۆڵه‌كانمان سوور ناكه‌ین له‌پێناو به‌رپرسه گه‌نده‌ڵه‌كاندا". هه‌واڵه‌ك���ه له زاری چه‌ند س���ه‌رچاوه‌یه‌كی نه‌ناسراوه‌وه ئه‌وه‌شی گواسته‌وه كه جه‌نه‌ڕاڵ تاڵ���ب ش���ه‌غاتی رازی نه‌ب���ووه هێزه‌كان���ی ده‌زگای دژه‌تیرۆر بنێرێت بۆ س���ه‌ركوتكردنی خۆپیشانده‌ران‌و داواشی له حكومه‌ت كردووه گ���وێ ل���ه ده‌نگی گ���ه‌ل بگرێ���ت به‌رله‌وه‌ی كار ل���ه كار بترازێت" ،دواتری���ش ده‌ركه‌وت هه‌واڵه‌ك���ه درۆیه ،به‌اڵم به ه���ه‌زاران عێراقی باوه‌ڕیان پێكرد ،ئه‌ویش به‌هۆی ئه‌و ئاس���ته جه‌ماوه‌ریی���هی هێزه‌كانی دژه‌تی���رۆر هه‌یانه به‌تایبه‌ت���ی ئ���هو كات���هی ش���ه‌ڕیان له‌دژی توندڕه‌وان ده‌كرد. ئ���ه‌م هه‌واڵ���ه بۆچوون���ی نوێ���ی له‌نێ���و عێراقییه‌كان���دا هێنای���ه ئ���اراوه ،چونك���ه هه‌ندێكیان پێیان وابوو چیتر خۆپیش���اندان له‌گه‌ڵ حكومه‌تدا س���وودی نه‌ماوه‌‌و چاره‌سه‌ر كوده‌تایه‌كی سه‌ربازیی ه كه ده‌زگای دژه‌تیرۆر رێبه‌رایه‌ت���ی ب���كات ،ئ���ه‌م بۆچوون���ه‌ش به پشتبه‌ستن به لێدوانێكی ساخته‌ی فه‌رمانده‌ی ئه‌و هێزانه بنیاتنرابوو. بڕینی ئینته‌رنێت هۆكارێكی باڵوبوونه‌وه‌ی هه‌واڵی ساخته‌یه حه‌ی����ده‌ر حه‌م����زوز چاالكوان����ی مه‌ده‌نی‌و س����ه‌رۆكی تۆڕی "ئه‌نس����ه‌م" بۆ سۆش����یال میدیا ب����ه "نیقاش"ی وت" :بڕینی ئینته‌رنێت پێش����ێلكردنی ئازادی راده‌ربڕینه‌‌و بڕیاره‌كه‌ی حكومه‌ت ب����ۆ بڕین����ی ئینته‌رنێ����ت له‌كاتی
خۆپیش����اندانه‌كاندا بڕیارێكی دروست نه‌بوو، چونك���� ه یامه‌رتیده‌ر بوو ب����ۆ باڵوبوونه‌وه‌ی هه‌واڵ����ی درۆ ،هه‌روه‌ه����ا یارمه‌تیده‌ریش بوو له سه‌ختی تێگه‌یاندنی رایگشتی به‌وه‌ی ئه‌و هه‌وااڵنه س����اخته‌ن ،ئه‌وی����ش به‌هۆی پچڕانی ئینته‌رنێته‌وه". س����ه‌باره‌ت به باڵوبوونه‌وه‌ی ده‌یان هه‌واڵی ساخته‌ش له‌كاتی خۆپیشاندانه‌كاندا ،حه‌مزوز ده‌ڵێت" :ده‌وڵه‌تی عێراق س����ه‌ره‌ڕای ئهوهی خاوه‌نی تۆڕی میدیای عێراقییه ك ه توانایه‌كی دارای����یو كارگێڕی گ����ه‌وره‌ی هه‌یه ،نه‌یتوانی س����ه‌كۆیه‌كی ئه‌لیكترۆنی ب����ۆ دژایه‌تیكردنی هه‌واڵی س����اخته دابمه‌زرێنێت ،پێویس����تمان به‌و دامه‌زراوانه‌یه كه راستییه‌كان بگوازنه‌وه له‌بری قه‌ده‌غه‌كردن����ی ئینته‌رنێت ،هه‌روه‌ك بنبڕكردن����ی هه‌واڵی س����اخته پێویس����تی به باڵوكردنه‌وه‌ی رۆش����نبیرییه‌كی كۆمه‌ڵگه‌ییه له‌ب����اره‌ی دڵنیابوون����هوه ل����ه س����ه‌رچاوه‌ی هه‌واڵه‌كان ك����ه به‌داخه‌وه ئه‌وه‌ش له عێراقدا نییه". تا ئه‌مڕۆش خزمه‌تگوزاری ئینته‌رنێت خاوه، چونكه هێشتا حكومه‌ت رێی له ده‌یان سایتی ئه‌لیكترۆنی‌و تۆڕی كۆمه‌اڵیه‌تی وه‌ك واتساپ‌و ڤایبه‌ر گرتووه كه ئه‌وه‌ش عێراقییه‌كانی ناچار كردووه به‌رنامه‌ی فلته‌رش���كێن به‌كاربهێنن‌و ئه‌وه‌ش وه‌ك عیماد كه‌ریم شاره‌زای دیجیتاڵی ده‌ڵێت ،شتێكی مه‌ترسیداره. عیم����اد ل����ه لێدوانێكی����دا ب���� ه "نیقاش"ی وت" :به‌رنامه‌كانی فلته‌رش����كاندن كه ئێستا عێراقییه‌كان له مۆبایل‌و كۆمپیوته‌ره‌كانیاندا بۆ به‌ده‌ستهێنانی ئینته‌رنێت به‌كاریان ده‌هێنن، زۆر مه‌ترس����یدارن ،به‌تایبه‌ت����ی ئه‌وانه‌ی كه به‌خۆڕایین ،چونكه ئه‌و به‌رنامانه هه‌ڕه‌ش����ه‌ن بۆس����ه‌ر تایبه‌تمه‌ن����دی به‌كارهێنه‌رانی����ان به‌تایبه‌ت����ی كه پش����ت بهوه ده‌به‌س����تن وا پیش����انی ئامێره‌كانی قه‌ده‌غه‌كردن بده‌ن كه به‌كارهێنه‌ر له دهرهوهی عێراق نیشته‌جێیه، ه����ه‌روه‌ك ئه‌و به‌رنامانه ده‌توانن به‌ئاس����انی بگه‌نه زانیاریییه كه‌سییه‌كان".
Awene
خاوه‌نی ئیمتیاز :کۆمپانیای ئاوێنه
په‌رله‌مان 2018 ئاوە شیرینەكەت لەپێشە هەندرێن شێخ راغب هەرێمی كوردستان گیروگرفتی گەورەی هەیە لە روی سیاسیو كارگێریو حوكمڕانی ،كە لەگەڵ خۆیدا رەنگدانەوەی كوشندەی لەسەر دۆخی كۆمەاڵیەتی‌و تەندروستی‌و خزمەتگوزاریەكان‌و بەرەو پێشچونی شارستانیەتی ئەم كوردەواریە داناوە. ئێمەش هەناسەبڕكێی ئەوەمانە چی دیكە لە دنیاو ناوچەكە‌و بەرەوپێشچونەكان دانەبڕێین .بۆ ئەم مەبەستە دەمانەوێت لە حوكمڕانی‌و سیاسەت‌و چارەسەری كێشەكانی نێوانمان بە هەڵبژاردن‌و دیموكراسیو سندوقەكانی دەنگدان ،پراكتیزەی هەنگاوەكانمان بكەین. بۆ هەرێمی كوردستان دیموكراسی وەكو ئاوێكی شیرینی ناو بیابانێكی وشكە .بۆ نمونە تۆ زۆر زۆر تینوی ،لەناو بیابانێكی كاكی بەكاكی لێت قەوماوە، زۆر دەگەڕێی بەدوای ئاودا ،هەر نایدۆزیتەوە، سەرەمەرگتە ،خەریكی دواهەمین هەناسەی ژیانت دەدەی ،لەپڕێكدا دوو كانیاو دەدۆزیتەوە ،یەكێكیان ئاوێكی شیرینی سازگارو خۆش‌و ساردە .ئەوەی دیكەیان ئاوێكی خوێ‌و سوێرو پیس‌و گەرمە، بێگومان لۆژیك‌و عەقڵ‌و پەروەردەت وات پێ دەڵێت كە ئاوە شیرینە سازگارەكە بخۆیتەوە .ئێمە لە كوردستان یان دەبێت بەشداری دەنگدان‌و پرۆسەی ئازادی‌ودیموكراسی‌و ملمالنێی هەڵبژاردنەكان بكەین ،یان دەبێت ئاوە سوێرە تاڵ‌و ناسازگارەكە بخۆینەوە كە توندوتیژی‌و شەڕی ناوخۆ‌و ملمالنێی نا تەندروستە .پێویستە بە ئاشتی‌و تەبایی‌و پاراستنی جیاوازی‌و بەرنامەكانمان ،خەریكی قوڵكردنەوەی كولتوری هەڵبژاردن‌و دیموكراسی بین. دوو شت لە كوردستان ئاوە شیرین‌و سازگارەكە، تاڵ‌و سوێرو ناسازگار دەكات كە كەڵكی خواردنەوەی نەبێت ،یەكەمیان تەزویركردنی دەنگی خەڵك‌و سندوقی هەڵبژاردنەكانە .دووەمیان بەشداری نەكردنی خەڵكە لە دەنگدان ،بەراستی بۆ ئێمە پێویستیەكی دیموكراسیو ژیارییە كە بەشداری هەڵبژاردنەكان بكەین .چی دیكە لە خەباتی دیموكراسی دڕدۆنگ نەبین‌و بەردەوام بین لەوەی كێشەكانمان بە دیموكراسیو هەڵبژاردن‌و پێكەوە هەڵكردن بسپێرین ،نەوەكو میلی توندوتیژی لەیەكتر رابكێشین‌و لەپێناو دەسەاڵت‌و شیرینی پارەو داهاتی ئەم واڵتە ،شیرینی ئازادی‌و دیموكراسی بە خوێنی یەكتر سور بكەین. تاوەكو ئاڵوگۆڕی ئاشتیانەی دەسەاڵت روو نەدات، ژیانی سیاسیمان تف‌و تاڵە .
ریکالم
گۆرانی ئینزیبات: ی ئه‌گه‌ر كۆمیسیۆن رێگه‌م بدات له‌ڕێگه گۆران ی وتنه‌وه بانگه‌شه ی هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌م ئا :مه‌زهه‌ر كه‌ریم هونه‌رمه‌ن���د گۆرانی ئینزیبات ،كاندی���دی بزوتنه‌وه ی گۆڕان بۆ په‌رله‌مانی كوردستان له‌م گفتوگۆیه‌ی ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت "من نه‌جاش بوم ،نه‌خاكم فرۆش���توه‌و نه‌تااڵنی نه‌وتم كردوه ،دوانزه س���اڵ‌و نیو خزمه‌تم هه‌یه له‌كاری ئینزیباتی سه‌ربازیداو هیچ موچه‌یه‌كیشم نیه ئێستا". ئاوێن���ه :خ���ۆ كاندید كردن���ت بۆ په‌رله‌مان له‌س���ه‌ر پێشنیاری خۆت بو یان بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان داوای كاندید بونیان لێكردیت؟ گۆران��� ی ئینزیبات :نه‌خێر بزوتن���هوهی گۆران داوای له‌من نه‌كردوه خۆم كاندید بكه‌م ،به‌ڵكو خۆم داوام كرد كه ببمه نوێنه‌ری ئه‌و كۆمه‌ڵه خه‌ڵكه‌ی له‌ده‌ره‌وه‌ی واڵت داوایان لێكردوم ،ئه‌ویش ئه‌و كه‌سانه‌ن هاوڕێ‌‌و ئاشنای خۆمن‌و به‌رده‌وام له‌بانگه‌شه‌كاندا منیان بینیوه‌‌و داوایان لێك���ردم بۆچی من خۆم كاندی���د ناكه‌م؟ چونكه ده‌زانن من ماوه‌ی ده س���اڵه له‌خزمه‌ت���ی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕاندام‌و له‌خزمه‌تی به‌ره‌ی چه‌وساوه‌و هه‌ژاراندا بوم ،له‌هیچ كات‌و قۆناغێك���دا ئاماده نه‌بوم بزوتن���هوهی گۆڕان بگۆڕمه‌وه به‌پاره‌و ئیمتیازات. ئاوێنه :به‌اڵم باس لهوه ده‌كرێ بزوتنه‌وی گۆڕان ناوی نه‌ب���ه‌ز گۆرانیان له‌لیته‌كه‌دا الب���ردوهو تۆیان له‌جێگه‌ی داناوه؟ گۆران���ی ئینزیبات :نه‌خێر ئه‌وان���هی ده‌وترێت دورن له‌ڕاس���تیه‌وه ،كاك نه‌به‌ز گۆران‌و ئه‌و خوێندكاره خوێن گه‌رمانه‌ش���ی ڕۆژێك خۆیان به‌عه‌مودێكدا هه‌ڵواس���یوه بۆ هه‌ڵواس���ینی ئااڵیه‌كی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان من به‌برای خ���ۆم‌و ئازیزو چ���اوی خۆمیان ده‌زان���م ،ئێمه هیچ ئه‌و ناكۆك���یو دوبه‌ره‌كیانه له‌ناوماندا نی���ه ،كاری من ڕق‌و كینه‌و دوبه‌ره‌كی نیه ،هه‌رچی ش���تێكیش به‌رامبه‌ریشم بنوس���رێت من گوڵی پێش���كه‌ش ده‌كه‌م ،دوژمنی هیچ كه‌س‌و الیه‌نێ���ك نیم‌و كاری من كۆكردن���هوهی خه‌ڵكه له‌ژێر چه‌تری دیموكراسیو ئازادی‌و دادپه‌روه‌ریدا .بچمه په‌رله‌مان‌و نه‌چ���م له‌هه‌رجێگه‌یه‌كی ئه‌م كوردس���تانه‌دا كاری من كۆكردنه‌وه‌ی خه‌ڵكه بۆ برایه‌تی‌‌و ته‌بایی. ئاوێن���ه :وه‌ك هونه‌رمه‌ندێ���ك بچیت��� ه په‌رله‌مان چی ده‌كه‌یت؟ گۆران���ی ئینزیب���ات :ماوه‌ی ده س���اڵ ده‌بێت له‌گه‌ڵ
گۆران ،لەبەردەم وێنەی نەوشیروان مستەفادا دروس���تبونی بزوتن���هوهی گۆڕان���دام ،له‌و كاته‌ش���هوه هونه‌ره‌كه‌م گۆڕیوه بۆ هونه‌ری به‌رگری كردن له‌سه‌رجه‌م چین‌و توێ���ژی هه‌ژارو به‌ش���خوراوه‌كان‌و له‌به‌ره‌ی گه‌لدا بوم ،هه‌موكاتێ���ك خۆم به‌خزمه‌تكاری ئه‌و چین‌و توێژه زانیوه ده‌س���تیان به كه‌س نه‌گه‌شتوه .له‌م قوناغه‌شدا ئه‌وه‌م به‌باش زانیوه بچمه په‌رله‌مان‌و له‌وێوه ئه‌و په‌یامه
بگه‌یه‌نم ئێم���ه‌ش مافی ئه‌وه‌مان هه‌ی���ه له‌په‌رله‌مانه‌وه داوای مافی به‌شخوراوان بكه‌ین. ئاوێن���ه :به‌اڵم هه‌رایه‌ك له‌س���ه‌ر تۆ دروس���تبوه كه هونه‌رمه‌ندی میللیت‌و ئیشت به‌په‌رله‌مان چییه؟ گۆران���ی ئینزیب���ات :ئ���هو هه‌اڵیه‌ی���ان له‌س���ه‌ر من دروس���تكردوه مه‌به‌س���تیان ئه‌وه‌یه م���ن هونه‌رمه‌ندی
میللی���م ،باش���ه هه‌م���و نه‌ته‌وه‌یه‌ك هونه‌رێك���ی میلل ی تایب���ه‌ت به‌خۆی هه‌یه ،ئه‌گه‌ر ئ���ه‌وان گاڵته به‌هونه‌ری میلل ی ده‌كه‌ن یان گاڵت ه به‌هونه‌رمه‌ندێكی میللی ده‌كه‌ن كه‌واته گاڵته به‌ڕه‌سه‌نایه‌تی خۆیان ده‌كه‌ن .من هونه‌ری میلل ی نه‌ته‌وه‌كه‌ی ئه‌وان���م به‌كارهێناوه ئه‌وان گاڵته‌یان به هونه‌ری خۆی���ان كردوه نه‌ك من .كاتێك ده‌چمه ناو ڕۆش���نبیران ڕێزێك���ی زۆرم لێده‌گیرێ���ت ،چونكه ئه‌وان ده‌زانن خزمه‌ت ی هونه‌ری میللم كردوه ،من نه‌جاش بوم، نه‌خاكم فرۆش���توه‌و نه‌تااڵن ی نه‌وتم ك���ردوهو نه رۆژێك له‌ڕۆژان له‌م ده‌س���ه‌اڵته‌دا س���ودمه‌ند بوم‌و قوربانیش���م داوه ،باوكم زیندانی سیاس���ی بوه‌‌و كه‌س���وكارم شه‌هید بون ،بۆخۆیشم دوانزه ساڵ‌و نیو خزمه‌تم هه‌یه له كاری ئینزیباتی سه‌ربازیداو هیچ موچه‌یه‌كیشم نی ه ئێستا. ئاوێنه :به‌اڵم زۆربه‌ی حیزبه‌كان ده‌نگیان به‌وكه‌سانه كۆده‌ك���رده‌وه ناوبانگێكی���ان هه‌ی���ه ،هه‌س���ت ناكه‌یت بزوتنه‌وه ی گۆرانیش مه‌به‌ستی كۆكردنه‌وه‌ی ده‌نگ بێت به ئێو‌ه كه جه‌ماوه‌رێكی تایبه‌ت به‌خۆتان هه‌یه؟ گۆرانی ئینزیبات :نه‌خێر ،كاندید كردنی من په‌یوه‌ندی به‌و شتانه‌و‌ه نیه واته من ده‌نگ كۆبكه‌مه‌وه بۆ بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و بۆ گه‌وجاندنی خه‌ڵك .پێش منیش كاك ئه‌حمه‌د ساالر چوه‌ت ه په‌رله‌مان‌و هونه‌رمه‌ندی دیكه‌شمان هه‌بوه، با گۆرانی‌بێژێك���ی میللیش بچێت ه په‌رله‌مان كارێكی زۆر ئاسایه ،به‌و هۆیه‌وه من شاناز ی به‌هونه‌ره میلله‌كه‌مه‌وه ده‌ك���ه‌م كه توانیوم��� ه له‌وبواره‌دا هی���چ نه‌بێت خه‌ڵكی دڵخ���ۆش بكه‌م یان په‌یامێكم هه‌بوبێت بیگه‌یه‌نمه گوێی خه‌ڵكی ب���ا خه‌ڵكی بڵێ���ت گۆرانی‌بێژه‌‌و من ش���انازی پێوه ده‌ك���ه‌م ،هه‌مو میلله‌تێك به‌هون���ه‌ره میللیه‌كه‌یدا ده‌ناسرێت ،ده‌بێت هه‌مو هونه‌رمه‌نێك شاناز ی به‌هونه‌ره میللیه‌كه‌یه‌وه بكات. ئاوێنه :وه‌ك هونه‌رمه‌نێك چۆن درێژه به بانگه‌شی‌ی هه‌ڵب���ژاردن ده‌ده‌ی���ت ،ئایا وه‌ك پێش���تر ده‌كه‌یت كه گۆرانیت بۆ بزوتنه‌وه‌ی گۆران ده‌وت له‌كاتی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژارندان؟ گۆران���ی ئینزیبات :من پێش���تر به‌رپرس���ی ڕایه‌ڵه‌ی هونه‌رمه‌ندان بوم له‌بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ،ئه‌گه‌ر كۆمسیۆن رێگه‌بدات به‌هه‌مانش���ێوه بانگه‌ش���هی هه‌ڵبژاردنی خۆم ده‌كه‌م ،ئه‌گه‌ریش ڕێگه‌یان نه‌دا ئهوه زۆر ئاس���اییه من خۆم گۆران ی ناڵێم به‌ش���ێوه ی گۆرانی بانگه‌ش���ه ناكه‌م وه‌ك كاندیده‌كان ی دیكه كاری خۆم ده‌كه‌م.
ریکالم