ههنوکه
) )318سێشهممه 2012/3/20
hewalusyaset.awene@gmail.com
3
ئهدههم بارزانی :دهست لهكارنهكێشانهوهی جهنابی سهرۆك ،زهرورهتێكی ههنوكهییه مام جهالل شاگردی مهال مستهفا بوو
ی ئهدههم بارزان ئا :نزار گزالی
فۆتۆ :فەیسبوکی ئەدهەم بارزانی
"ئهدههم بارزانی" ئهندامی ئهنجومهنی ی سهركردایهتی پارتی ،لهم گفتوگۆیه ئاوێنهدا دهڵێت "سهرۆك بارزانی كهسایهتییهكی ههره بههێزهو بهشێك لهئایندهی ئهم گهلو نیشتمان ه بهجهنابیهوه گرێدراوه".
ئاوێنه :گهر ێ بارزانی وازبهێن ئاوێنه :وهك دهزانن ئێس���تا بهش���ێك لهسهرۆكایهتی پارتی، ی حیزب���هكان لهس���هركرده ب���اس چانسی بهسهرۆك ل���هوه دهكهن ك��� ه بهنیازن دهس���ت ی كامیان لهكاربكێش���نهوهو س���هرۆك ی ههت���ا بوون ههتایی حیزبهكانی���ان نهبن ،به نمونلوه بههێزتره :نێچیرڤان س���هاڵحهدین بههادینو م���ام جهال ی باپیر ،ت���ۆ لهگه ڵ ئهوهیت عهل كاكی یان مهسرور؟ مهس���عودیش بهههمانش���ێوه م���اوه ی ی دیاریبكرێو لهكۆنگره س���هرۆكایهت ی ی پارت داهاتوودا دهست لهسهرۆكایهت بكێشێتهوه؟ ئهده���هم بارزان���ی :وهك ئاماژهت بۆ كرد ك ه ههندێك لهسكرتێرو بهرپرسی حیزب���هكان رایانگهیان���دووه كه بهڵی ئێمه لهوانهیه لهكۆنگ���رهی داهاتووی حیزبهكهمان دهست لهكاربكێشینهوه، ه���هر پ���ارتو حیزبێكی���ش زروفو تایبهتمهن���دی خۆی ههیه .س���هبارهت بهوهاڵمی پرس���یارهكهی ت���ۆش ،من پێموای��� ه بوون���ی س���هرۆك بارزان���ی نهك تهنه���ا لهس���هرۆكایهتی پارتیدا، بهڵكو كهس���ایهتییهكی ه���هره بههێزو كهسایهتییهكه كۆمهڵێك لهئایندهی ئهم گهلهو كوردستان بهجهنابیهوه بهندن. م���ن پێموایه بوونی لهس���هركردایهتی
ئهدههم بارزانی: بهداوای لێبوردنهوه وهاڵمم نییه پارتی���داو لهب���واری گهش���هپێدانو ئایندهیهكی گهش���تر بۆ كوردستانیش زۆر زهرورییه .ههروهها جهنابی سهرۆك لهكۆنگرهی ( )13ئ���هو داوایهی كردو وت���ی "ئهگهر ئێوه بهباش���ی بزانن من دهتوانم ئیتر لهس���هرۆكایهتیو لهمباره قورسهی بهرپرس���یاریهتهی ك ه لهسهر ش���انی منه حهزدهكهم نهمێنم" ،بهاڵم لهكۆنگرهدا قبوڵ نهك���را ،من پێموای ه لهكۆنگرهی داهاتوشدا ،ئهگهر جهنابی
س���هرۆك پێداگیریش بكات بۆ ئهوهی لهس���هرۆكایهتی نهمێنێ���ت ،لهالی���هن ئهندام���انو الیهنگران���ی پارتی قهبوڵ ناكرێت ،بۆیه دهكرێت بڵێین بهشێكی ئهم مانهوهیهش���ی لهس���هر خواستو داوای ئهندامو الیهنگرانی ئهو حیزبهیهو بهزهرورهتێكی ههنوكهیی دهزانن. ێ ئاوێن���ه :گهربێتو بارزان���ی وازبهێن ی لهس���هرۆكایهتی پارت���ی ،چانس��� ی كامی���ان بههێزتره: بهس���هرۆك بوون نێچیرڤان یان مهسرور؟ ئهدههم بارزانی :ب���هداوای لێبوردنهوه تۆ ئ���ازادی ههر پرس���یارێك بكهیت، منیش ئازادم ك ه وهاڵمت بدهمهوه یان نا ،بۆیه وهاڵمم نییه. ی ئاوێنه :باش��� ه مهرج ه س���هرۆكایهت ی دیموكراتی كوردستان ههر لهناو پارت ی بارزانیدا قهتیس بكرێت؟ ماڵ ئهدههم بارزانی :وهكو مهرج كه مهرج بێت ،من بهمهرجی نابینم ،بهاڵم بوونی سهرۆكایهتی پارتی لهناو ماڵی بارزاندا پهیوهست ه بهكۆمهڵێك قۆناغی مێژوویی ئهم پارته ،لهوانهی ه پارتی خۆی ماڵی بارزان وهكو خاڵێكی بههێز بۆ خهباتو سیاسهتو پێشبردنی بهرنامهكانی خۆی بزانێت بۆ ئهو قۆناغهی ك ه ئێستا ئێم ه تێیدان ،لهداهاتودا لهوانهیه گۆڕانكاری لهناو پارتیشدا دروست ببێت. ی تاڵهبانی، ئاوێن���ه :پێتوای ه ل���هدوا ی ی پارت��� یهكێت���ی وهك هاوپهیمان��� بمێنێتهوه؟ ئهدههم بارزانی :م���ن پێموای ه دهبێت ههموومان ،ههموو حیزبو الیهنهكانی كوردس���تان ،نهك تهنها یهكێتی وهك حیزبێك���ی هاوپهیم���ان لهگهڵ پارتی، دهبێت هاوپهیمانی لهنێوان ههموومان دروست ببێت ،چونكه ئێمه لهقۆناغێكی ههس���تیاردا دهژینو لهههمانكاتدا من پێموای��� ه ئهم ه قۆناغێكی گهش���ه بۆ ئایندهیهك���ی باش���ترو رونت���ر بۆ ئهم میللهت���ه ،بۆیه یهكگرت���نو یهكێتیو یهكبوون���ی ئێمه گرنگه بۆ گهیش���تن بهقۆناغ���ی دیاركردنی س���تراجییهتی نێودهوڵهتی ،تا ئهوه دووباره نهبێتهوه وهك زۆرج���ار ك ه ك���ورد لهقۆناغێكی مێ���ژودا توش���ی ههڵ ه ب���ووه ،دهبێت لێ���ره ئ���هو س���تراجیی ه دیاربكهین بۆ ئهوهی ئهو ههاڵن���ه دووباره نهبنهوهو ههمومان سنورێك دانێین بۆ بهرنامهو كارهكانمان بۆ گهیشتن بهو ئایندهیهی كه چاوهڕێمان دهكات. ئاوێنه :نهگهیشتم ه وهاڵمی تهواو ،زۆر ی نێوانتان جار ئ���هو هاوپهیمانییهتی ه گ���رژی تێدهكهوێت ،بهنمون ه دوای ئهو
جێگۆڕكێیهی بهوێنهی مستهفا بارزانی ك���را لهپهرلهمان ،گرژیی���هك لهنێوان ههردووالت���ان دروس���تبوو ،گهنجانی ه���هردووال لهفهیس���بووك هێرش���یان دهكرده س���هر یهك ،ت���ۆش بهرامبهر ئهو روداوه قسهت ههبوو ,ئهمه چۆن شیدهكهیتهوه؟ ئهده���هم بارزانی :م���ن پێموایه ئهم ه شتێكی زۆر ئاس���اییو سروشتیی ه ك ه مونافهس���هی حیزبایهتیو سیاس���هت دهكرێت لهنێوان پارتێك یان دوو پارتدا یان كۆمهڵێك الیهنی سیاسی ههبێت، بهاڵم ههندێك شت كه دهبێته جێگهی نیگهران���یو رهخنه ،ههندێك كردهوهن ك ه لهالی���هن ههندێ���ك بهرپرس بهبێ ئهوهی مهشوهرهت لهگهڵ سهركردایهتی خۆیاندا بكهنو بهبێ ئهوهی دانوستان لهگهڵ پارت ه هاوپهیمانهكانی خۆشیان بكهن ،دێن بڕیارێ���ك دهدهن .ئهوهی ك��� ه تۆ ئاماژهی ب���ۆ دهكهی من ناڵێم "جێگۆڕك���ێ" ،من دهڵێ���م "داگرتن"ی وێنهی مس���تهفا بارزان���ی ،ئیدی ئهو شوێنهی ك ه لێی بوو شوێنێكی فهرمی ب���وو ،ش���وێنی چ���اوی كامێرهكانه، كه التب���رد بۆ گۆش���هیهكی دیكه ،با لهههمان ژوریشدا بێت ،بهاڵم لهشوێنی ی مهبهستو لهشوێنه فهرمیهكهی خۆ التبردووه ،بۆیه ئهمه جێگۆڕكێ نییه، ئهم��� ه داگرتنه ،البردن���ه ،ههڵگرتنه. ئهم ه رۆژی دووهم یان سێیهم بوو دوای وهرگرتنی پۆستهكهی بۆ سهرۆكی نوێی پهرلهم���ان ،من پێموای ه ئهگهر خودی جهنابیان لهگهڵ سهركردایهتی خۆیو لهگهڵ جهنابی مام جهالل مهشوهرهتی بكردای ه ئهم ههرایه دروس���ت نهدهبوو، ناڵێم مهشوهرهت لهگهڵ پارتیو لهگهڵ جهنابی سهرۆك ،تهنها لهگهڵ خۆیان. ههروهه���ا من لهڕێگ���هی ئاوێنهوه دان بهوهش���دا دهنێم ك���ه لهوانهی ه پارتی لهههندێك قۆناغدا توشی ههڵ ه ببێت، ئهویش كه پارتی بیهوێت مهال مستهفا لهچوارچێوهی پارتایهتیدا بهێڵێتهوه. م���ن پێموای ه مهال مس���تهفا كهس���ێك نهبووه ك���ه ئێمه بێینو لهچوارچێوهی ی بكهین ،مێژوو حیزبێك���دا س���نوردار ش���اهیدهو ئێ���وهی گهنجان���ی ت���ازه پێگهیش���توی ئێس���تای كوردستانیش دهزانن ك��� ه ئایدۆلۆژیایهك���ی تایبهت حاكم نهبوو لهس���هر شۆڕشهكانی مهال مس���تهفای بارزرانی .ههموو كۆمهاڵنی خهڵ���ك بهههم���وو بیروڕاكانیان���هوه لهڕووی دینو نهتهوهو بیروڕادا ههمووی لهژێر چهتری ئهم رێبهره كۆببوونهوه. مهبهس���تم ئهوهیه پارت���ی تهحهكومی
بەالبردنی وێنەکە ناڵێم "جێگۆڕكێ" دهڵێم "داگرتن"ی وێنهی مستهفا بارزانییە بهشۆڕشهكانی بارزانی نهكردووه ،بهپێی فهلسهفهو ئایدۆلۆژیای پارتی كهسانێك هاتونهت���ه ریزی خهبات���ی بارزانی ،نا وانهبووه ،بارزانی خێوهتێكی گهورهبوو بۆ ههموو بۆچونو ئایدۆلۆژیاكان .بۆی ه دهبێت ئێم���هی كورد رێز لهڕهمزهكانی خۆم���ان بگرین .ئیدی لێره مهس���هل ه ئهوه نییه ك ه ئێم ه وێنهپهرس���ت بین، بابهتهك ه كهسایهتییه ،ئهگهر لهئهدههم بارزانی بپرس���ی من پێمخ���ۆش نیی ه وێنهی هیچ كام لهوان���هی كه زیندون یان مردون لههیچ دهزگایهكی حكومیدا ههبن .ئهگهر بگهڕێین���هوه بۆ بابهتی وێن��� ه داگرتنهك���هی پهرلهم���ان ،من بۆچونهكانی م���ام جهالل باش دهزانم، نام���هی خهتی ئهویش���م لهالیه كه بۆ منی نوسیوه ،من دهزانم رای جهنابیان چیه بهرامبهر مهال مس���تهفا ،سهرۆكی ههرێمیش كوڕی ئهو مهال مستهفایهیه، م���ن لێره دهڵێم كه م���ام جهالل ،مهال مستهفای بهڕێبهری خۆی زانیوه. ئاوێن���ه :مام جهالل ل���هو نامهیهی بۆ تۆی نوسیوه مهال مستهفای بهڕێبهری خۆی زانیوه؟ ئهده���هم بارزانی :بهڵ���ی لهنامهكهداو لهبارزانی���ش كه چوو بۆ س���هر گۆڕی نهمران ،لهپهرتوكی یاداشتهكانیش���دا من لهگهڵیان بوومو وێنهش���م گرتووه ئهو كاتهی ك ه مام جهالل دهنوس���ێت "من شانازی دهكهم كه ده ساڵ لهژێر رێبهرایهت���ی جهنابت خهباتم كردووه"، واتا لێ���رهدا ئهو خۆی بهش���اگردێكی مهال مس���تهفای بارزانی دهزانی ،كاك مهس���عودیش خ���ۆی بهش���اگردێكی مهال مس���تهفا دهزانی ،ل���هو بابهتهی پهرلهمانیش كه هاتهپێش ،من ئهوهندهم وت���ووهو دووبارهش���ی دهكهمهوه ،ئایا چۆن دهبێت تۆ وێنهی "ئوس���تاز"هك ه داگریتو الببهی ،وێن هی قوتابی بێنیی ه جێگهی .بهداخهوه ههندێك بابهت دێن ه پێش لهوانهی ه مهبهس���تێكی تایبهتیش نهبێت تهنه���ا نهبوونی دیدێكی تهواوه س���هبارهت بهمهس���هلهكان ،ئهم���هش جێگهی داخه. ی ئێوهو ئاوێنه :با بێینه سهر مهسهله ی گۆڕان گۆڕان ،ههستناكهن بزوتنهوه ی ی سهرهك ی داهاتوودا ركهبهر لهقۆناغ پارتی دهبێت؟ ئهده���هم بارزان���ی :م���ن پێموایه ههر
حیزبێ���ك ك��� ه دهرئهنجام���ی ههبێت ئ���هوه لهڕێگهی س���ندوقی دهنگدانهوه دهردهكهوێ���ت ،وات ه ههڵس���هنگاندنو قسهكردن لهس���هر ئهو بابهتانه دوای ههڵبژاردنو رێژهی دهنگ دهبێت ،ئیدی قسهكردن لهو بابهته شتێكی بێبنهماو پڕوپاگهندهیه ،با ئ���هوه ههڵبگرین بۆ دوای ههڵبژاردنو دهركهوتنی قهبارهی ههر الیهك. ی ی پێتان وانیی ه گۆڕانكاری ئاوێنه :ئه ی س���وریاو ی رژێم ناوچهك���هو روخان��� هاتنهسهركاری ئیخوانهكان لهو واڵتهدا ی پارتییه، كه هاوسنووری دهس���هاڵت كێش���هی زیاترت���ان بۆ دروس���تدهكاو دهڕژێت���ه خان���هی بهرژهوهندی���ی ئیسالمییهكانهوه؟ ئهده���هم بارزانی :ئێم���ه وهكو پارتی كێش���همان لهگهڵ بیروباوهڕی ئیسالم نییه ،ههر لهدهس���تپێكدا ئ���هم بزاڤ ه بزاڤێك بووه لهخواناسییهوه پێیناوهت ه گۆڕهپان���ی خهب���اتو كوردایهت���یو نهتهوایهت���ی بهرگ���ری ك���ردن .ههر لهخواناس���ییهوه پارتی ئ���هم باوهڕه دینیی���هی ك ه دهڵێ���ت دهبێت بهرگری لهههر ستهملێكراوێك بكرێت ،پارتیش میللهتی خۆی بهس���تهملێكراو زانیوه بۆی��� ه هاتۆته گۆڕهپان���ی خهبات .من پێموانیی ه ئێمه لهگ���هڵ هیچ الیهنێك گرفتمان ههبێت ،ئهوهی كه لهههندێك دهوڵهتی عهرهبی رویداو روش���دهدات، كه چهندین ناوی لێنراوه وهك بههاری عهرهبیو شۆڕشهكانی عهرهبیو تاد.. پاش الچونی كۆمهڵێك سهركرده یان س���هرۆكی ئهم دهوڵهتان��� ه ك ه خۆیان بهڕاستی بهش���ێوهیهكی دیكتاتۆریان ه رهفتاریان ك���ردووهو ههندێكیان دوای ( )30س���اڵو ههندێكیان ( )40لهسهر حوك���م مانهوه ،ئ���هم حاڵهت���هی ك ه ئێستا هاتهپێش بۆ ئهو دهوڵهتان ه من پێموای ه ئهوهش دوای ماوهیهك رهنگ ه گۆڕانكاریی بهس���هردا بێ���ت ،بهنمون ه ئ���هوهی دوای ههڵبژاردنهكانی میس���ر هات ه ئ���ارا ،بههۆی ئهو ش���پرزهییهی ك���ه ههیه ناتوانێت خزم���هت بهواڵتو میللهت بكات .م���ن پێموای ه ناوچهك ه بهتێكڕای���یو دونیاش بهش���ێوهیهكی گهوره لهگۆڕانكاریدایه ،بهئهوروپاشهوه، ئهو گۆڕانكاریانهش بهسودی میللهتان تهواو دهبێت.
"سهركرده ی كورد خۆی بهلیرهی تورك نافرۆشێت" ئا :ئاوێنه "عوسمان ئۆجهالن" یهكێكه لهو داواكراوانهی ،كه توركیا خهاڵتێكی 2ملیۆنو 300ههزار دۆالریی بهمهبهستی دهستگیركردنیان تهرخان كردووه ،لهم گفتوگۆیهی ئاوێنهدا ئهو دهڵێت "ژیانی من لهمهترسیدا نییه، چونكه باوهڕ ناكهم سهركردهو هاواڵتی كورد تهنازول بۆ پارهو پولی توركهكان بكهن". بهپێی ئهو لیس���تهی وهزارەتی ناوخۆ ی توركی���ا چهن���د رۆژێ���ك لهمهوب���هر باڵویك���ردهوهو ن���اوی 50س���هركردهو فهرمان���دهی ناس���راوی پهكهكهی تێدا هات���ووه ،ه���هر كهس���ێك بهجۆرێ���ك راپۆرت لهس���هر ئهوان ب���دات كه ببێته هۆی دهس���تگیركردنیان ،لهنووسینگهی ئهردۆغانی س���هرۆك وهزیرانهوه خهاڵت وهردهگرێت. بهپێی ئهو لیس���ته بۆ دهستگیركردنی ههری���هك لهس���هركرده ناس���راوهكانی پهكهكه "موراد قهرهیالنو جهمیل بایكو دۆران كال���كانو فههمان حس���ێنو رهزا ئاڵت���ونو وزبێر ئای���دارو نۆمان ئۆچار، بهو پێیهی سهركردهو فهرماندهی بااڵن بڕی 4ملیۆن لیرهی توركی وهكو خهاڵت
دیاریك���راوه .وهزارهتی ناوخۆی توركیا ناوی "عوس���مان ئۆج���هالنو نیزامهدین تاش���ی" س���هرەڕای جودابوونهوهشیان لهپهكهكه لهلیستهكهدا هێناوه. عوس���مان ئۆجهالن ،كه ب���رای عهبدواڵ ئۆجهالنی س���هركردهی پهكهكهو پێشتر ئهندامی كۆنسهی س���هرۆكایهتی بووه، بهئاوێن���هی راگهیان���د توركیا دهخوازێ بزاڤ���ی نهتهوهیی ك���ورد پاكتاو بكات، ههرچهن���ده AKPپێش���تر باس���ی چارهس���هریی دهك���رد ،كهچی ئێس���تا بهعالهمی ئاشكرا پاره بۆ پاكتاو كردنو دهستگیركردنی سهركردهكانی پهكهكه تهرخان دهكات ،چونكه دهزانێت پهكهكه هێزێكی سهربازیو سیاسی گهورهیه. ناوب���راو ئام���اژهی ب���هوه ك���رد ك���ه لهبهرامبهریشدا ،توركیا دێت كهسانێكی وهك "كهمال بورقایو ئیبراهیم گوجلو" گهوره دهكاو خوازیاره لهڕێگهی ئهوانهوه بزاڤی رزگاریخوازی كورد لهباكور پاكتاو هێ���زه ئیس�ل�امییهكان بهكاردههێنن بۆ ب���كات ،ئهو وت���ی "ئهردۆغ���انو AKPئهوهی ئهو دهستكهوتانهیان لێبسێننهوه ئاماده نین كێش���هی كورد چارهس���هر كه بهدهستیانهێناوه". بكهنو رقیان لهههموو كورده". ناوب���راو وتی "ئۆپۆزیس���یۆن لهههرێمی ئۆجهالن ئاماژهی ب���هوه كرد كه ئهوان كوردس���تان بهگ���ۆڕانو كۆم���هڵو تهنانهت دڵیان بهههرێمی كوردس���تانو یهكگرتووی ئیس�ل�امییهوه ههڵه دهكات سیس���تهمی فیدرالی���ش خ���ۆش نییهو گهر ه���اوكاری یهكێت���یو پارتی نهكاو "ئێستا دهیانهوێ لهڕێگهی ئۆپۆزیسیۆنی لهدهسهاڵت دووركهونهوه ،ههڵه دهكات ئیسالمییهوه شهڕی ئهم ئهزمونه بكهنو گ���هر ئۆپۆزیس���یۆنێكی تون���دڕهو بن،
گۆڕانو كۆمهڵو یهكگرتوو ههڵهن ی گهر ئۆپۆزیسیۆنێك توندڕهو بن
فۆتۆ :رۆژنامەی لۆمۆند
عوسمان ئۆجهالن چونكه كوردستان بهرهوشێكی تایبهتیدا وتی "باوهڕ ناكهم س���هركردهیهكی كورد بدرێت". تێدهپهڕێتو ئهركی سهرشانی ئهوانیشه ههبێت ئاماده بێت خۆی بهپارهو لیرهی وهزارهتی ناوخۆی توركیا رایگهیاندووه عاقاڵن���هو لێپرس���راوانه ههڵس���وكهوت توركهكان بفرۆش���ێو تهنازول بۆ ئهوان ك���ه ئ���هم كارهی ب���ه لهبهرچاوگرتنی بكات ،س���هركردهیهكی جدی كاری وای ئهزمون���ی س���هركهوتووی ئهمهریكا بۆ بكهن". دهستگیركردنی بن الدنو سهدام كردووه، ئۆج���هالن جهغتی لهوهش ك���ردووه كه لێناوهشێتهوه". ئهو ههس���ت ن���اكات بهه���ۆی تهرخان وتیش���ی "لهبهرئ���هوه دڵنی���ام بهپێی زانیارییهكان ئهوانهی لهم لیسته كردنی ئ���هم خهاڵتو پارهی���هوه ژیانی نهس���هركردهكانی ههرێمی كوردستانو 50كهس���ییهدا داواكراون ،ژمارهیهكیان لهمهترس���یدا بێت ،چونك���ه لهههرێمی نهخهڵك���ی كوردس���تانیش رێگه نادهن لهههرێمی كوردس���تانو ژمارهیهكیشیان كوردستانو سهركردهكانی دڵنیایه ،ئهو ل���هدژی ئێم���ه كارێكی خ���راپ ئهنجام لهسوریاو ئهوروپان.