ریکالم
تورکیا به‌ره‌و هه‌ڵبژاردن
www.awene.com
رۆژنامه‌یه‌كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێن ه ده‌ریده‌کات
ژماره ()478 سێشەممە 2015/5/12
ئه‌مریکاو ده‌وڵه‌ت له‌رۆژهه‌اڵتی ناوه‌ڕاست
117هه‌زار هونه‌رمه‌ند له‌هه‌رێمی کوردستان هه‌ن
14
11
6
ی بارزانی له‌بار هی به‌غدا قه‌رزی کۆن ئه‌و ه سه‌ربه‌خۆییه‌و ه گوتی ،له‌سه‌ر هه‌رێم زیندوده‌کاته‌وه نه‌یاره‌كانی كورد سودیان لێبینی
3
2
سه‌نته‌رێک بۆ دۆزینه‌وه‌ی هاوسه‌رگیریی 400هاوسه‌رگیریی رێکده‌خات
حكومه‌ت مانگانه سه‌دان ملیۆن دینار قازانج بۆ بانكی ئه‌هلی كوردستان هه‌ڵده‌ڕێژێت
9
خاڵ ی نێچیرڤان بارزان ی خاوهن پشكی سه‌ره‌ك ی بانكه‌كه‌یه
به‌بڕیارێك���ی ئه‌نجومه‌ن���ی هه‌رێم��� ی ب���ۆ ن���ه‌وت‌و گاز ،ت���ه‌واوی داهاتو به‌ده‌س���تهاتوه داراییه‌كانی فرۆشتنی نه‌وت‌و سوته‌مه‌نی له‌بانكی كوردستانی نێوده‌وڵه‌ت���ی ئه‌هل���ی داده‌نرێ���ت كه خاڵی���ی نێچیرڤ���ان بارزان���ی خاوهن پشكی سه‌ره‌كی بانكه‌كه‌یه ،له‌ڕێگه‌ی ئه‌مكاره‌وه حكومه‌ت مانگانه س���ه‌دان ملیۆن دین���ار قازانج بۆ بانكی ناوبراو هه‌ڵده‌ڕێژێ���ت ،ب���ه‌اڵم به‌رپرس���ێكی بانكه‌ك���ه ده‌ڵێت "قازانجه‌كه‌مان كه‌م‌و مه‌عنه‌وییه". تایب���ه‌ت به‌ئاوێن���ه :به‌پێ���ی ئه‌و
زانیاریانه‌ی ده‌ست ئاوێنه كه‌وتون به‌ر له‌رێكه‌وتنی نێوان هه‌رێم‌و ناوه‌ند له‌سه‌ر نه‌وت-بودجه‌‌و راده‌س���تكردنی نه‌وتی هه‌رێم به‌كۆمپانیای س���ۆمۆ ،سه‌رجه‌م نه‌وتی فرۆشراوی هه‌رێم بۆ ساڵی 2014 كه له‌بازاڕه‌كانی جیهاندا ساغكرانه‌وه پاش گه‌ڕانه‌وه‌ی داهاته‌كانیان بۆ هالك بانك له‌توركیا ،ئه‌ركی هێنانه‌وه‌ی ئه‌و داهات���ه له‌توركیاوه بۆ هه‌رێم به‌بانكی كوردس���تان س���پێردراوه‌‌و بانكه‌كه‌ش له‌به‌رامب���ه‌ر س���ودێكی دارایی گهوره ئه‌و كاره‌ی ئه‌نجامداوه .هه‌روه‌ها جگه له‌داهاتی نه‌وتی فرۆش���راو له‌ده‌ره‌وه،
سه‌رجه‌م داهاتی جۆره‌كانی سوته‌مه‌ن ی فرۆش���راو له‌ناوخ���ۆدا له‌مانگی ئابی س���اڵی راب���ردوه‌وه له‌جیات���ی بانكه حكومیی���ه‌كان له‌بانكی كوردس���تانی نێوده‌وڵه‌تی داده‌نرێت. به‌ڕێوه‌ب���ه‌ری لقی س���لێمانی بانكی كوردس���تانی نێوده‌وڵه‌ت���ی ،دڵش���اد عه‌بدولمه‌جید له‌مب���اره‌وه به‌ئاوێنه‌ی راگه‌یاند ،پێش���تر بانكه حكومییه‌كان هه‌ڵس���وكه‌وتیان به‌پ���ارهی داهات���ی س���وته‌مه‌نی ناوخ���ۆوه كردب���و ب���ۆ دابینكردن���ی پ���ارهی به‌ڵێن���ده‌ران‌و پێداویستی بانكه‌كان‌و پێداویستیه‌كانی
حكوم���ه‌ت بۆی���ه وه‌زیری س���امان ه سروش���تیه‌كان بڕیاریدا كه داهاته‌كه له‌بانكی كوردستان كۆبكرێته‌وه. ناوبراو بڕی قازانج���ی بانكه‌كه‌یانی له‌و كاره به(كه‌م‌و مه‌عنه‌وی) ناوبرد، ئ���هو وت���ی "رێ���ژه‌ی س���ودی بانك له‌ه���ه‌زاردا پێنج دین���اره‌‌و النیكه‌می س���وده بانكیه‌كه‌ش به 10هه‌زار دینار دیاریكراوه". به‌اڵم به‌پێ���ی زانیارییه‌كانی ئاوێنه به‌ته‌نه���ا له‌س���لێمانی رۆژان���ه زیاتر له‌یه‌ك ملیۆن‌و 750هه‌زار لیتر به‌نزین ده‌فرۆش���رێت ،گه‌ر هه‌ر لیترێك به500
دینار بفرۆش���رێته به‌نزینخانه‌كان ئه‌وا داهاتی رۆژان���هی به‌نزین 875ملیۆن دین���اره‌‌و ل���هو بڕه‌ش س���ودی بانكی كوردس���تان بۆ مانگێك ته‌نها له‌سه‌ر ئاستی سلێمانی ده‌كاته 131ملیۆن‌و 250ه���ه‌زار دین���ار( ،به‌مه‌رجێ���ك بانكه‌كه له‌هه‌ر سێ پارێزگاكه‌ی هه‌رێم لقی هه‌یه). سه‌باره‌ت به‌خاوه‌ندارێتی ئه‌و بانكه به‌پێی زانیارییه‌كانی ئاوێنه پش���كی سه‌ره‌كی بانكی كوردستان دهگهڕێتهوه بۆ خاڵ���ی نێچیرڤ���ان بارزانیو چه‌ند كه‌س���ێكی تر كه وه‌ك هاوپش���ك له‌و
بانكه‌دا ناویان هاتوه ،له‌مباره‌وه دڵشاد عه‌بدولمه‌جی���د رایگه‌یاند "س���ه‌رجه‌م بانكه ئه‌هلییه‌كان بانكی هاوپشكین‌و بانك���ی كوردس���تانیش له‌ژماره‌یه‌ك هاوپشك پێكهاتوه". ئه‌م���ه له‌كاتێكدای���ه ك���ه هه‌فته‌ی راب���ردوش كۆكردن���هوهی پ���ارهی س���ه‌رمایه‌داران له"كه‌مپین���ی ره‌نجی ش���ه‌هیدان" له‌كه‌ناڵی روداوی س���ه‌ر به‌نێچیرڤان بارزانیه‌وه دیسان له‌ڕێگه‌ی ئه‌م بانكه‌وه بو.
8
ی هه‌رێم له‌تاران: ی حكومه‌ت نوێنه‌ر
فەرهاد پیرباڵ:
له‌پارتی ناترسم ئێران وه‌ك هاوپه‌یمان ی ستراتیج ی له‌بنه‌ماڵه‌ی بارزانی ده‌ترسم سه‌یری یه‌كێت ی ده‌كات بارزانیو فه‌رهاد پیرباڵ فەرهاد پیرباڵ پێشنیاردەکات کە بنەماڵەی بارزانی لەحکومەت دوربخرێنەوە ،چونك ه پێیوای���ە بنەماڵەی بارزان���ی له‌حکومه‌تدا "ترسناکن" ،ئه‌و ده‌ڵێت "له‌پارتی ناترسم له‌بنه‌ماڵه‌ی بارزانی ده‌ترسم". ئاوێنه ،هه‌ولێر :فه‌رهاد پیرباڵ جارێکی تر پێش���نیارده‌کات سیس���تەمی سیاسی هه‌رێم بکرێت بەپادش���ایەتی‌و مەس���عود بارزانی بکرێت بەپادشاو رێگە بەبنەماڵەی بارزان���ی نەدرێ���ت بەش���داری حکومەت بکەن. ئ���هو له‌لێدوانێكدا ب���ۆ ئاوێنه رایگه‌یاند "بنەماڵەی بارزانی کێش���ه‌یه‌کی گەورەن بۆ ئەقڵی سیاسی حیزبەکانی کوردستان، بەتایبەت���ی ب���ۆ ھێ���زە س���ەرەکیەکان،
پارتیو یەکێتی‌و گۆڕان .ئەو س���ێ حیزبە یەکلەیەکتر بەاڵتر بون بۆ کورد". پیرباڵ وتی "بنەماڵ���ەی بارزانی ھێزی ئابوری���ی لەدەس���تدایە ک���ە ئ���ەو ھێزە وزه‌یه‌ک���ی گەورەیە لەکوردس���تان ،بۆیە باش���ترین چارەسەر ئەوەیە ئەو بارزانیانە لە ناو حکومەت بخەینە دەرەوە‌و بیانکەین بەپادشاو حکومەتیش بدرێتە دەستکەسانی پسپۆڕی وەک عەلی حەمە ساڵح". وتیشی "ئەو ڕەگەی لەنێوان بنەماڵەی بارزانیو خەڵکی نابارزانیدا هه‌یە لەمێژودا بوه‌ته ھۆی دروستکردنی شەڕی ناوخۆ".
2
ی ی په‌یوه‌ندییه‌كان���ی نێ���وان كۆم���ار ی هه‌رێم ی حكومه‌ت نازم ده‌باغ نوێنه‌ر ی كوردستان ی نیشتمان كوردستان له‌تاران ئاماژه بهوه ده‌كات ئیسالمی‌‌و یه‌كێت ی ی كاریگ���ه‌ری ههبوه بون ،ب���ه‌اڵم له‌كۆبون���هوهی تایبه‌تی ك ه ئێ���ران رۆڵ��� ی ی ن���او د.به‌رهه‌م‌و كاربه‌ده‌ستانی ئێراندا باس له‌كۆتایهێن���ان به‌ناكۆكییه‌كان��� ی ناو یه‌كێتی‌‌و چی كراوه‌و ی ناكۆكییه‌كان ی ئیسالم یه‌كێتی ،ئه‌و ده‌ڵێت "كۆمار ئێران له‌رابردو ،ئێستاو ئاینده‌شدا وه‌ك چی نهكراوه من ئ���اگادار نیم ده‌توانن ی له‌د.به‌رهه‌م خۆی بپرسن". ی سه‌یری یه‌كێت ی ستراتیج هاوپه‌یمان ی وتیش���ی "سیاس���هتو س���تراتیج نیشتمانی كوردستان ده‌كات". ی ئێران س���ه‌باره‌ت ی ئیس�ل�ام تایب���ه‌ت به‌ئاوێن���ه :ن���ازم ده‌ب���اغ كۆمار ێ له‌چاوپێكه‌وتنێك���ی تایبه‌ت به‌ئاوێنه‌دا به‌عێراق‌و كوردس���تان له‌س���ه‌ر س��� ی تهوهرهی س���ه‌ره‌كی كار ده‌كات ،ئێران رایگه‌یاند ك ه مه‌به‌ست له‌سه‌ردانه‌كه ی د.به‌رهه‌م زیاتر جه‌غت له‌سه‌ر ئهوه ده‌كاته‌و‌ه ك ه ی ئه‌م هه‌فته‌ی���ه س���ه‌ره‌تا س���اڵح بۆ ئێران به‌مه‌به‌س���ت نهبوهو یه‌كه‌م ،یه‌كپارچه‌یی عێ���راق پارێزراو ی نێ���وان ی بێ���ت .دوه‌م ،دۆس���تایه‌ت ی به‌مه‌س���ه‌له‌ی هه‌ڵبژاردن په‌یوه‌ن���د ی كوردو ش���یع ه پارێزراو بێت .سێهه‌م، ی بارزان سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم‌و لێدوانه‌كان ی هاوپه‌یمانییه‌ك���ی هاوس���ه‌نگ له‌نێوان سه‌باره‌ت به‌س���ه‌ربه‌خۆیی‌‌و راگه‌یاندن ی كوردییه‌وه نیه ،ئه‌و وتی "له‌و هێ���زه كوردیی���ه‌كان هه‌بێ���ت ،ئهوه ده‌وڵه‌ت ی كۆماری ئیسالمییه". كۆبونه‌وانه‌ی من تێیدا به‌ش���دار بوم ،سیاسه‌ت ی گفتوگۆكان به‌گشتی سه‌باره‌ت به‌كۆ ی كوردستان‌و بارودۆخی سیاسی هه‌رێم
الریجانی‌و به‌رهه‌م ساڵح له‌تاران
3
" 5ملیۆن دۆالر ی چاالکییه‌کان ی هه‌ولێر به‌هه‌ده‌ر دراوه" "ئه‌گه‌ر رۆڵه‌كانمان نه‌ماون ،ته‌رمه‌كانیانمان بده‌نه‌وه" کوردس���تان په‌رله‌مانتارێک���ی چه‌ندی���ن دۆس���یه‌ی به‌ه���ه‌ده‌ردان ل���هو بڕه پاره‌یه ئاش���کراده‌کات که ب���ۆ چاالکییه‌کانی ش���اری هه‌ولێر وه‌ک پایته‌ختی گه‌ش���تیاری واڵتانی عه‌ره‌بی ته‌رخانكرابو ،ئه‌و ده‌ڵێت "5 ملیۆن دۆالری چاالکییه‌کانی هه‌ولێر
به‌هه‌ده‌ر دراوه" . تایبه‌ت ،ئاوێنه :س���ۆران عومه‌ر، ئه‌ندام���ی په‌رله‌مانی کوردس���تان، به‌ئاوێن���هی راگه‌یاند" ،س���ه‌ره‌تا له 2013/8/6له‌پاره‌ی نه‌وت ،وه‌زاره‌تی سامانه سروش���تییه‌کان به‌بڕیارێک 20ملی���ۆن دۆالری ته‌رخانکردوه بۆ
ناونیشان :سلێامنی گه‌ڕه‌کی شۆڕش -به‌رامبه‌ر ئاماده‌یی شۆڕشی کوڕان
چاالکییه‌کانی ئه‌و بۆنه‌یه ،به‌اڵم دواتر به‌هۆی قه‌یرانی داراییهوه ئه‌و بڕه بۆ 5ملیۆن دۆالر که‌مکراوه‌ته‌وه ،به‌اڵم کێش���ه‌که له‌چۆنیه‌تی سه‌رفکردنی ئه‌و 5ملیۆنه‌دایه".
2
كه‌س���وكاری بێسه‌روشوێنبوانی شه‌ڕی ناوخۆ داواده‌كه‌ن به‌به‌ڵگه‌وه حكومه‌ت بیسه‌لمێنێت كه ئه‌وان���ه له‌ژیاندا نه‌م���اون‌و ته‌رمه‌كانیان راده‌ستی كه‌سوكاره‌كانیان بكه‌نه‌وه ،وه‌زیری كاروباری ش���ه‌هیدانیش ده‌ڵێ���ت له‌هه‌ركوێ زانیاریمان پێبگات له‌س���ه‌ر گۆڕی به‌كۆمه‌ڵ، هه‌ڵیده‌ده‌ینه‌وه.
ته‌له‌فۆن 3201274 :
تایبه‌ت ،ئاوێنه :داواكاریی ئه‌و خانه‌وادان ه دوای ئ���هوه ده‌ێ���ت ك���ه وه‌زاره‌ت���ی ناوخۆ نوسراوێكی ئاراسته‌ی په‌رله‌مانی كوردستانی ك���ردو تێی���دا ئام���اژه‌ی ب���هوه ك���ردوه كه "بێسه‌روش���وێنانی ش���ه‌ڕی ناوخ���ۆ له‌ژیاندا نه‌ماون". ژماره‌یه‌ك كه‌س���وكاری بێسه‌روشوێنبوان
له‌رێ���ی ئاوێنه‌وه داواده‌ك���ه‌ن "ئه‌گه‌ر ماون، ده‌بێ���ت ئازادبكرێن‌و ته‌س���لیممان بكرێنه‌وه. ئه‌گه‌ر نه‌ماون ده‌بێت ته‌رمه‌كانیانمان بده‌نه‌وه. تاوانبارانی���ش ل���هو كه‌یس���ه‌دا دیاریبكرێن‌و س���زابدرێن ،دوای قه‌ره‌بوی مادیو مه‌عنه‌وی بۆ كه‌سوكارییان".
کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000دینار
4
تیراژ4500 :