Magazine study trip Bosnia 2020 with minor Disruptive Events

January, 2020

Ethics and Migration MINOR

DISRUPTIVE

EVENTS

KIND, VLUCHTELING OF GELUKSZOEKER? Hoe de Nederlandse Staat zich verschuilt achter de ‘vrije wil’ VIJANDEN WAAR MENSEN BETROKKEN ZIJN, MAAR WEL SAMENWERKEN VOOR HET WELZIJN VAN DIEREN

Syriëgangers; wel of niet terughalen?

Introduction This magazine is brought to you by students of various studies attending the minor programme ‘Disruptive Events’ at Avans Hogeschool ‘s Hertogenbosch. During this minor programme students were taught about natural disasters, migration, war and terrorism.

Some of the aspects were experienced in real life. During a trip to Bosnia and Herzegovina the students saw the aftermath of the Bosnian War and came in contact with the refugee crisis in Bosnia, especially in the villages close to the Croatian border. Later on in the programme the students spent two days preparing food for and handing out goods to refugees in Calais, who are trying to get to the UK. These events were inspiration for the articles that were written as an assignment for the subject ‘Ethics and migration and participative research’. Each student wrote an ethical article about something that has to do with migration. Also duos and trios were formed to write an article related to migration and Bosnia or Calais. The articles that were written are presented in this magazine, accompanied by photo’s that were taken during the minor programme.

The minor disruptive Events Each year more people are on the move because of disasters and conflict. Due to climate change, every year the number of disaster events is increasing and also the impact on society.

Migration flows raise questions about terrorists in our society and in Europe this is a vivid topic of debate. Within and between cities, countries an increasing polarization is seen.

Minor programme is a collaboration between 3 academies of Avans University of Applied Sciences; Build Environment and Infrastructure, Governance and Security, and Social Studies.

The programme is hosted by the Academy for Build Environment and Infrastructure.

Contribute to our program with workshops, excursions, lectures. This will allow you to understand the profound complexity of disruptive events, and you will be able to understand what it means for you in the future. The first module was about the disaster risk reduction, the second module consisted about migration, policy and practice and the last module was all about the disruptive events in modern society.

Ethics and Migration A branch of philosophy that involves defending, systemizing and recommending concepts of wrong and right conduct. The course of Ethics and migration consist of a number of interactive lectures dedicated to the moral aspects of migration issues. Migration issues have caused intense debates among stakeholders. A large part of these debates can be explained by differences of opinions about the moral aspects involved. These opinions and aspects are described in the articles of the students of the minor disruptive events. They gained knowledge during the study trips to Bosnia and France (Calais). Migrants have camped in Calais for years with hope or getting a better life in the UK. Bosnia and Herzegovina (BiH) has become a transit route for migrants heading towards Western Europe since early 2018. The study trips have enabled the students to delve deeply into the subject. They have been able to observe and even to perceive the emotions.

IN THIS ISSUE 05

MENSENSMOKKEL TE RECHTVAARDIGEN OF NIET..

07

OP ZOEK NAAR VEILIG OORD; HEKOUSIUS OF AKOUSIUS

10

FINDING BALANCE

13

VRIJHEID VAN DE MENS

17

DO WE LET THE WAR CAUSE EVEN MORE DEATHS?

19

KIND, VLUCHTING OF GELUKSZOEKER?

29

BOUW EEN MUUR OM EUROPA?

32

HOE DE NEDERLANDSE STAAT ZICH VERSCHUILT ACHTER DE 'VRIJE WIL'

37

HET KINDERPARDON, DEUGT DAT?

41

SYRIËGANGERS; WEL OF NIET TERUGHALEN?

45

VLUCHTELING, VERZORGEN OF VERJAGEN?

48

MOET MIGRATIE EEN MENSENRECHT WORDEN?

51

RACKETE VS SALVINI: WHO IS RESPONSIBLE FOR MIGRANTS AT SEA?

54

HOEVER MAG JE IN HET NASTREVEN VAN JE EIGEN GELUK, DAT VAN ANDEREN MENSEN SCHADEN?

57

WE DID NOT CHOOSE FOR THIS

60

DUTCHBAT III IN SREBRENICA

64

COPING WITH MIGRATION: BOSNIA VS SYRIA

68

VIJANDEN WAAR MENSEN BETROKKEN ZIJN, MAAR WEL SAMENWERKEN VOOR HET WELZIJN VAN DIEREN

71

THE ESSENCE OF JUSTICE

75

HAS BOSNIA AND HERZEGOVINA RECOVERED WELL ENOUGH TO DEAL WITH THE WAVE OF MIGRANTS?

79

CAMP VUCJAK; "WE ARE PEOPLE, NOT ANIMALS!"

83

TACKLING THE REGUGEE CRISIS IN WESTERN BOSNIA AND LOCAL COMMUNITIES

88

CHINESE UIGHURS HELD IN CAMPS

96

EXPRESSION OF GRATITUDE

MENSENSMOKKEL, TE RECHTVAARDIGEN OF NIET . . .

Hessel van der Steenhoven

Een koelwagen, waarin 39 levenloze lichamen

Dit soort praktijken zijn niet alleen illegaal,

zijn aangetroffen, zou deel uitmaken van een

maar worden daarnaast ook vaak als

konvooi van drie vrachtwagens. Dat hebben

onmenselijk beschreven door derden.

familieleden van de slachtoffers verklaard tegenover het Britse Sky News (AD, 2019a).

De ‘slachtoffers’ hebben daarentegen wel geld betaald voor de overtocht. De vraag blijft: Hoe

Het nieuws doet denken aan een zaak uit

kan je als persoon van vlees en bloed, met

2015 waarbij vier mensensmokkelaars – drie

goed geweten, personen op z’n ondegelijke

Bulgaren en een Afghaan – een vrachtwagen

wijzen vervoeren. Met hoogstwaarschijnlijk,

met migranten achterlieten langs een

alleen een flinke ‘payday’ als honorering.

snelweg in Oostenrijk. Daarbij kwamen 71

Volgens sommige bronnen loopt dat bedrag

mensen om het leven. Ook roept het nieuws

op tot wel €35.000,- (AD, 2019b).

herinneringen op aan de 58 lijken die rond de eeuwwisseling gevonden werden in een Nederlandse vrachtwagen op weg naar Dover (Musch, 2019).

"Een persoon handelt dus moreel goed als zijn intentie overeenkomt met een correct ethisch motief of plicht."

Echter bieden de mensen ook steeds meer

Binnen de deontologie maken gevolgen

geld aan om de overtocht te maken.

echter niets uit, en kan zelfs een daad goed

Bijvoorbeeld in Bosnië en Herzegovina, waar

zijn ondanks dat het slechte gevolgen heeft

een Pakistaanse migrant €5.000,- bood voor

(Becker & Becker, 2007). Vaak bestaat de

een enkeltje Nederland. Hier was ik

plicht die men moet volgen uit een variant

persoonlijk best verbaast over, zeker gezien

van de Gulden Regel: doe een ander niet aan

het bedrag wat wij, als studenten, hebben

wat je ook zelf niet wilt ondergaan.

moeten bekostigen om een week door Bosnië en Herzegovina te reizen velen malen lager

De deontologie is een vorm van ethiek waarin

was.

morele kwesties worden beoordeeld vanuit het standpunt dat er bepaalde beginselen of

Een persoon handelt dus moreel goed als zijn

gedragsregels zijn die in het menselijk

intentie overeenkomt met een correct ethisch

handelen niet mogen worden geschonden,

motief of plicht. Het staat daarmee in contrast

los van de concrete

met de gevolgen ethiek, dat de aandacht

gevolgen van handeling.

richt op de gevolgen van een morele daad.

05

De mensensmokkelaar kan zijn handelen zien

Echter, neemt hij geen verantwoordelijkheid

als het helpen van de migranten. Maar hij

voor eventuele grote gevaren die zo’n

vraagt daarbij zo’n absurd hoog bedrag, dat

smokkelroute/ -wijze met zich

hij de migranten chanteert wanneer ze zich in

meebrengen.Die verantwoordelijkheid ligt in

moeilijke tijden bevinden. Zodra het proces

de praktijk bij de persoon die de overtocht

gestart is, is er geen weg meer terug (“Migrant

maakt. Of, in sommige gevallen, het land waar

aangespoeld in Nederland, 2019).

de mensen aankomen. Terwijl eigenlijk het

Daarnaast worden de migranten aan zulke

land van herkomst hierin een rol zou moeten

grote gevaren blootgesteld dat zijn, misschien

spelen. (“Asiel- enmigratiebeleid”, z.d.)

in eerste instantie, goede bedoelingen niet meer opwegen tegenover zijn slechte

Wat betreft mensensmokkel, lijkt het mij het

handelingen.

verstandigst om in het land van herkomst opvang te realiseren. Ook al zijn er

In geval van mensensmokkel is er sprake van

omstandigheden in het land van herkomst die

deontologie, afhankelijk van de persoon en

het leven moeilijk of ondragelijk maken. Het

diens positie in het proces. Aangezien de

risico nemen van zo’n reis, staat niet in

mensensmokkelaar de intentie heeft om een

verhouding met het eventuele te behalen

persoon te helpen, weliswaar tegen

resultaat. Het zogezegde beloofde Europe. . .

betaling.

06

OP ZOEK NAAR VEILIG OORD; HEKOUSIUS OF AKOUSIUS Niek Berkelaar Ieder mens is verantwoordelijk voor zij eigen daden; goed of slecht.

Dit is wat Aristoteles stelt in zijn boek over deugdenethiek. Om tot deze uitspraak te komen maakt Aristoteles in zijn over deugdenethiek, Ethica Nicomachea, onderscheid tussen hekousius of akousius; vrijwillige of onvrijwillige handeling[1].

Met vrijwillige handeling, hekousius, stelt Aristoteles dat het initiatief tot actie vanuit de persoon zelf komt en dat deze op de hoogte is vanuit de omstandigheden.

Met onvrijwillige handeling, akousius, stelt Aristoteles initiatief dat voortkomt vanuit dwang of uit onwetendheid. Een vluchteling die veilig oord opzoekt, is dit hekousius of akousius?

Aangezien Ethica Nicomachea al in de tijden van de Grieken is geschreven heeft Aristoteles een klassieke blik op de wereld[1]. Dat maakt het interessant om deze klassieke begrippen te spiegelen aan moderne omstandigheden.

Het is hierbij natuurlijk om naar de omstandigheden te kijken.

Misschien dat het ene type vluchteling wel vanuit hekousius werkt, terwijl de andere vanuit akousius werkt. Een Iraanse vluchteling die vlucht omdat hij op mannen valt, maakt wel een bewust keuze om uit dat land te vertrekken en is op zekere hoogte bewust van de omstandigheden. Vanuit dit perspectief kan je het als hekousius beschouwen.

Echter vlucht hij in zekere zin ook uit onwetendheid; hij weet niet wat er met hem gaat gebeuren als hij in Iran blijft. Dit voorbeeld is een perfecte omschrijving van een ander soort handeling wat Aristoteles beschrijft: gemengde handeling. Aristoteles beschrijft gemengde handeling als iets wat door omstandigheden wordt afgedwongen maar de individu alsnog de keuze maakt. Dat zou hier passen. Dit kan echter in twijfel worden getrokken. Als een vluchteling wordt wijsgemaakt door een mensensmokkelaar dat het leven in Europa prachtig is, is het dan nog onwetendheid? Hieruit blijkt maar weer dat de vrijwillige of onvrijwillige handeling een kwestie van perspectief is.

Ieder mens, ongeacht of hij slecht of goed is, is verantwoordelijk voor zijn goede en slechte daden.

07

Deze deugdenethiek van Aristoteles stamt uit Griekse tijden. Is deze beschrijving van deugden en verantwoordelijkheden nog wel van deze tijd? Alhoewel meer gericht over politieke verantwoordelijkheid schrijft MacIntyre over verantwoordelijkheid in een meer hedendaagse blik. MacIntyre legt de nadruk veel meer op de handeling zelf dan op de omstandigheden zoals Aristoteles doet[2]. Volgens de filosofie van MacIntyre zou dit voorbeeld dus hekousius zijn.

Het wordt een ander verhaal als we kijken naar een Syrische vluchteling die op de vlucht is voor de oorlog. De onwetendheid speelt hier een veel kleinere rol; er kan zeker gesteld worden dat de persoon te overlijden komt als hij niet vlucht. Volgens Aristoteles zou hier dus sprake zijn van akousius ondanks dat deze persoon niet per se gedwongen wordt om te vluchten. Volgens MacIntyre zou dit dus wederom Hekousius zijn; deze persoon maakt wel daadwerkelijk de keuze om te vluchten, ondanks te omstandigheden.

De zoektocht naar veilig oord kan dus zowel hekousius als akousius zijn; het ligt eraan vanuit wel perspectief je kijkt. Volgens Aristoteles is het akousius of gemengde handeling aangezien deze gedachtegang veel focust op de omstandigheden van de actie. Volgens MacIntyre is deze zoektocht hekousius[1][2]. Dat is logisch als je niet naar omstandigheden kijkt; uiteindelijk maakt een persoon om wel te vluchten of niet. De persoon wordt praktisch gezien niet gedwongen om te vluchten.

In het geval van economische vluchtelingen kan in bijna ieder geval wel gesproken worden van hekousius, zowel gezien vanuit Aristoteles als MacIntyre. Men handelt niet vanuit onwetendheid en niet vanuit dwang. De actie komt vanuit de persoon zelf, wat dit hekousius maakt. Uitzonderingen zijn er natuurlijk ook. Als iemand uit bijvoorbeeld Marokko wordt gedwongen door familie om naar Europa te gaan en geld te verdienen, is er vanuit Aristoteles wel sprake van akousius.

Het is interessant om per geval zowel vanuit Aristoteles als MacIntyre te bekijken. Dit aangezien beide een verschillende blik hebben op verantwoordelijkheid. De ĂŠĂŠn wat klassieker, de ander wat moderner. Beide zijn ze nog zeker interessant. Echter is in hedendaagse context de theorie van MacIntyre relevanter. Aangezien MacIntyre vanuit politieke filosofie schrijft[3] heeft deze theorie meer raakvlak met moderne problematiek dan die van Aristoteles. Zo stelt MacIntyre dat Aristoteles tot de Griekse elite behoorde; zijn perspectief zou te weinig rekening houden met de lagere klassen. MacIntyre. van oorsprong een Marxist, neemt in zijn Filosofie ook het perspectief van de lagere klassen mee[3].

Kortgezegd is de visie van MacIntyre inclusiever, wat naar mijn mening hedendaags relevanter is.

Er kan dus geconcludeerd worden dat het niet te stellen is of een vlucht naar veilig oord beschouwd kan worden als vrijwillige of onvrijwillige handeling. Het is per geval specifiek.

Daarnaast hangt het ook af vanuit welk perspectief gekeken wordt. In mijn mening is de theorie van MacIntyre relevanter dan die van Aristoteles, echter zijn ze beide zeker het beschouwen waard.

08

FINDING BALANCE Aad Honcoop

“STRUGGLING POLITICIANS FACE A CHOICE: TIGHTEN THE BORDERS AND UNDERMINE FARRIGHT SUPPORT OR, OPEN UP AND RISK STRENGTHENING THE FAR-RIGHT CAUSE.” In the past two decennia, migration around the globe has been a consistent factor. Whether they are Mexicans crossing the border to the United States looking for the American Dream, or Syrian refugees fleeing their war struck nation in the hope of some peace, the constant throughout their stories is a very mixed welcome in the nations they flee to. The cause of this perception of an immigrant stream, or even a smaller sub-group, is complex, dependable on a variety of factors and in many ways not a rational decision. And this is were the crux of the story lies. Extreme parties, whether they are left-, or right-wing, usually are populist and tether to people’s emotions based on fragmented information, with the soul purpose of striking fear in the hearts of people for their own political gain. So, is this and are they necessarily wrong? In the rest of this article I am going to explore the complexity of this situation, some of its underlying causes and the moral dilemma it poses for governments (Singer, 2018) (Dinas, Matakos, Xefteris, & Hangartner, 2019).

To start of with, examination of the underlying causes of a diverse and changing perception of migrants is necessary. To give it any structure, the causes are divided into two separate drivers: - Real World Concerns, emotions and values - Politics, the media and civil society The distribution of information surrounding immigrants is plenty of times not correct. This includes information surrounding the quantity of immigrants entering their country and the cause they are fleeing for. Another big part of the perception of immigrants lies within the phenomenon of ‘grouping’, whereas people may define their opinion based on what they see as a whole group doing something not correct instead of seeing that it may be a small group or even an individual. Then within the first driver there are some of the more ‘logical’ explanations such as economic, cultural and security concerns.

10

These translate into the fear of economical consequences and the stereotypes of ethnic groups, which motivates stronger restrictions on immigration. In the second driver, overnment policy is seen as an anchor point for public opinion. It may certainly be that the public supports the idea of immigration but does not support the way their government is handling it, which may come over to the outside world as a nation who is not prepared to take in immigrants. Recently, politicians linked immigration with concerns regarding economical status, security risks and cultural difference. A sounding example of this is the presidential campaign of Donald Trump, in which he describes Mexican immigrants as criminals who will ruin the United States if not stopped. Another example of deviating attention from domestic problems to immigration is the anti-immigration campaign by Hungary prime minister Orban. In an effort to gain support for his political party, prime minister Orban started of this campaign although the level of immigration within Hungary was low at the time, it did lead to an increase of xenophobia (hatred against immigrants) (Dempster & Hargrave, 2017).

If we are to understand the moral dilemma governments face regarding the approach of immigration, first a closer look must be taken at the influence of far-right parties. As described earlier in this article, extreme parties are populist and rely on fragmented information to rile up their followers to strengthen their cause. There has been documented cases of hate crime incidents against immigrants, varying from hate speech to physical attacks. A good example of this is in Hungary, where after the implementation of the antiimmigration campaign, immigrants where attacked at a musical festival, while getting racial slurs thrown at them. This is only one of many examples whereas damage, both physically and/or mentally, was dealt to immigrants by an angry group of people who are fuelled by the influence of far-right parties (European Union Agency for Fundamental Rights, 2019) (Dempster & Hargrave, 2017).

So, with this in mind I hope to conclude for both myself and you as a reader, that the influence of far-right parties is not beneficial for the well being of immigrants. Neither do they offer a solution on how to manage immigration streams, only than to ‘get them out of our country’. Therefore, a moral dilemma arises; ‘do we engage in border control so strict that it undermines the publics support of far-right parties, or will we be humane and accept them with the risk of strengthening the power or said far-right parties’? Obviously, not every action of far-right parties leads to violence and the same goes for individual followers of these parties. But as shown before it may happen, and xenophobia does not benefit a country at all. Most of these immigrants come from a world of terror and it is not right to expose them to that again when they arrive here. The dilemma is pretty complex and differentiates throughout every country, meaning a universal approach is though. In my opinion, consequentialism should form the basis of any given politician and government regarding the approach of immigration. Consequentialism entails that the morality of any action is determined by the consequence. Regarding immigration this would mean that the choices any government make would be based on the possible outcome and consequences.

11

As long as those outcomes are just, the action is morally worth it. When translating it to this particular dilemma, the first observation is that the dilemma is complex in a way that neither extreme choices on the spectrum would be advisable. This poses the question if there is even an outcome that would be deemed as morally worth it, and the concern as for whom that outcome should be defined, because different groups in society have their own individual take on what is in their perception morally worth it. The distinction that ideally should be made is that in this case an individual politician or government is a representative

Refugees flow

for the public, and not only those that where born here (Schuck, 2008).

So, in conclusion the perception regarding immigrants is fairly complex and has a lot of individual underlying determining factors.

The consequences of a strong far-right influence can be damaging to a group of people who fled their own country to escape terror, only to find it again. This poses a moral dilemma regarding the treatment of the subject of immigration and the position of farright parties within a nation. In a society where either choice on its own does not universally adapt to every situation and the moral worth is hard to determine, the only hope is that politicians are up for the challenge in finding balance.

12

VRIJHEID VAN DE MENS Sam Leurs

In dit artikel wordt beschreven of het rechtvaardig is dat het recht van vrije beweging van de mens wordt ingeperkt. Dit wordt gedaan aan de hand van ethische theorieën, meningen van mensen en feiten. Het artikel is geschreven na aanleiding van de migratie problemen die de EU ondervindt de afgelopen jaren en tot op heden. De centrale stelling in dit artikel betreft:

DE MENSEN HEBBEN HET RECHT OM ZICH VRIJ TE BEWEGEN WAAR ZIJ WILLEN MAAR, IS HET RECHTVAARDIG DAT HET INDIVIDUELE RECHT VAN VRIJE BEWEGING VAN DE MENSEN WORDT INGEPERKT, DIT OMDAT ZIJ DE EU NIET BINNEN MOGEN?

Het recht van bewegen

De Berlijnse muur, de Chinese muur of de

Het recht van vrijheid van beweging is een

muur die Trump aan het bouwen is bij de

universeel mensenrecht wat inhoudt dat die wet voor iedereen geld, de wet staat in de Universele verklaring van de rechten van de mens van de Verenigde Naties. Dit artikel bedraagt: “Een ieder heeft het recht zich vrijelijk te verplaatsen en te vertoeven binnen de grenzen van elke staat. Een ieder heeft het recht welk land dan ook, met inbegrip van het zijne, te verlaten en naar zijn land terug te

grens van de Verenigde Staten met Mexico.

Naast de bouwkundige beperkingen die door de mensen zijn gecreëerd zijn er ook andere beperkingen op het gebied van vrijheid van bewegen. Bepaalde landen hebben namelijk een reisverbod, kijk naar Noord-Korea die zich volledig van de wereld afsluiten en alleen met zich zelf bezig zijn of met de wapenwedloop tegen de Verenigde

keren”. – Artikel 13. (Wikipedia, z.d.).

Staten. Ook zijn er bepaalde gebieden waar

Deze vrijheid van bewegen wordt vaak

voorbeeld Area 51, onlangs veel in het

ingeperkt door de mensen zelf, met bijvoorbeeld het bouwen van muren door het land heen.

men zich niet mag bewegen met als groot nieuws. Dit gebied is verboden voor de mensen op een enkeling na.

13

Door deze maatregelen worden de mensen beperkt zich vrij te bewegen maar de afgelopen jaren speelt er ook een groot probleem. Het migratieprobleem waar de EU mee te maken heeft. Veel vluchtelingen proberen vanuit Bosnië via Kroatië in de EU te komen maar door de strenge regels van de EU worden deze mensen tegen gehouden zover dat gaat. Wordt hierdoor het recht van bewegen van de mensen geschonden? Er wordt blijkbaar gekozen om het recht van de nationale politieke gemeenschappen om te beslissen over hun eigen lot hoger te zetten dat het universele recht, recht van beweging.

Koppeling aan de ethiek In principe zijn er 3 standpunten van toepassing op de centrale stelling. Deze betreffen; ten eerste het toelaten van alle vluchtelingen omdat zij het recht van vrije beweging hebben en dus mogen gaan en staan waar ze willen. Het tweede standpunt is dat beperkte vluchtelingen zich binnen de EU mogen voegen, dit gaat dan via een selectie.

En het laatste standpunt is wat nu gebeurt in Kroatië, het tegenhouden van alle vluchtelingen zodat zij niet binnen de EU kunnen komen.

Als er wordt gekeken naar het eerste standpunt, het toelaten van alle vluchtelingen is hier de ethische stroom gevolgenethiek aan te koppelen. Gevolgenethiek, ook wel utilisme genoemd, kijkt naar de gevolgen van een handeling. Het utilisme stelt daarom dat de mensen zoveel mogelijk geluk moeten hebben en daarom ook zo min mogelijk lijden moeten onder gaan.

Maar de vraag is of je een groep of een gemeenschap mag uitsluiten hiervan. Mag voor deze groep of gemeenschap wel het recht worden ingeperkt? Het recht van vrije beweging is te vinden in artikel 13 van het UVRM. Maar wanneer er wordt gekeken bij de beperkingen van internationale grondrechten (EVRM) staat artikel 13 hier niet tussen, dus zal dit grondrecht niet ingeperkt mogen worden (Wetenschap, z.d.). Wanneer er wordt gekozen om het recht van vrije beweging in zijn best te laten functioneren zal er gekozen moeten worden om alle vluchtelingen toe te laten.

Als er wordt gekeken naar het tweede standpunt, het toelaten van beperkte vluchtelingen binnen de EU via een selectie. Ook bij dit standpunt is de stroming van Aristoteles van toepassing namelijk de deugdethiek. De vereiste binnen de selectie zal met het verstand tot stand komen, namelijk: wat zijn de vereiste van de vluchteling, waarom wil hij de EU binnen, wat is zijn geschiedenis etc. Op basis hiervan wordt een verstandige keuze gemaakt. De verstandige keuze is essentieel binnen de ethiek van Aristoteles. Tevens is binnen het denken Aristoteles ´phronesis´ een belangrijk begrip wat met andere woorden ‘praktische wijsheid’ betekent. Binnen dit begrip zijn een aantal kenmerken betrokken: 1. Centraal staat een uniek 2. Geen logische afleiding, maar het resultaat van afwegingen 3. Een ethische dimensie 4. Bemiddeling tussen vuistregels en unieke situatie

14

Kijkend naar het tweede kenmerk is het maken van selecties wie worden toegelaten hier op gebaseerd, het resultaat van afwegingen wordt gebruikt. En tevens het vierde kenmerk is hier op gebaseerd, er is een concreet geval namelijk het toelaten van een beperkte groep of gemeenschap mensen (Wikipedia, z.d.).

Ten slotte is er het laatste standpunt. Als er gekeken wordt naar het derde standpunt, het weigeren van alle vluchtelingen binnen de EU kan hier de deugdethiek aan verbonden worden. Wanneer de hoogste leider binnen de Eu de beslissing maakt om geen vluchtelingen toe te laten zal dit een wel overwogen beslissing zijn met zijn collega’s. Hij zal hierdoor het goede doen voor zijn mensen (iedereen binnen de Eu). Wanneer ook hier wordt gekeken naar de kenmerken van de ‘praktische wijsheid’ speelt hier het eerst kenmerk ‘centraal staat een uniek’. Hierdoor wordt er gekeken naar de mening van het volk binnen de EU. (Wikipedia, z.d.)

Conclusie Als er gekeken wordt op welke manier het recht van vrije beweging het meest tot stand komt is standpunt 1 het beste. Maar natuurlijk zijn er veel verschillende meningen over dit complexe onderwerp. Hierdoor ontstaan er vaak beperkingen van bepaalde rechten. Zo ook in het recht van vrije beweging, want de vluchtelingen kunnen zich niet vrij bewegen omdat zij worden tegen gehouden om de EU in te gaan. Maar of het rechtvaardig is, is voor iedereen een eigen opvatting naar mijn mening. Dit omdat zoals al eerder aangegeven iedereen een andere mening heeft over wat te doen met de vluchtelingen. Maar volgens de wet mag dit recht niet ingeperkt worden dus mag er geen onderscheidt gemaakt worden in groepengemeenschappen. Het is niet rechtvaardig wanneer iemand vindt dat alle vluchtelingen toegelaten moeten worden, maar het is wel rechtvaardig als iemand vindt dat er geen vluchtelingen de EU binnen mogen. Daarom is er ook nog het standpunt waarbij een selectie plaatsvindt, hierdoor komt het recht van vrije beweging wel meer tot zijn recht dan bij het standpunt wanneer je geen vluchtelingen toe laat.

Eigen mening Mijn eigen kijk op het vluchtelingen probleem is dat ik vind dat de mens het recht moet hebben om vrij te kunnen bewegen maar wel met beperkingen. Hiermee doel ik op het tweede standpunt dat gelinkt is met de stroming van Aristoteles, denken met het gezonde verstand dat je eigen moet maken zodat je uiteindelijk een goed persoon zult worden. Mensen die vluchten voor de oorlog of bedreigd werden in hun land zijn hier zeer welkom maar mensen die om economische redenen naar de EU trekken zie ik liever niet. Zij kunnen naar mijn mening ook naar andere landen bijvoorbeeld in het Oost-Blok waar ook genoeg werk te vinden is. Wel kan het behandelen van de vluchtelingen een stuk beter, want hoe de politie van Kroatië nu te werk gaat is veel te heftig, slaan met wapens, het uitkleden van de vluchtelingen en breken van de telefoons.

15

“Since there cannot be good laws without good arms, I will not consider laws but speak of arms� Niccolo Machiavelli 16

DO WE LET THE WAR CAUSE EVEN MORE DEATHS? Aukje Gielen During our trip to Bosnia we heard several

When the war ends this hope makes place for

stories of people who used to wish they would

reality. Some people must build a whole new

not have survived the war. Most of the time

life whilst dealing with traumas and

because they lost everything including their

depression. Not only Bosnian war survivors

love ones. This was hard to understand

have a larger change of committing suicide

because at one hand you could imagine not

but every person who’s been exposed

wanting to live in this world after seeing all

to war crimes or torture. On this front it does

those events. But on the other hand, why

not matter on which side of the war this

would you try to survive and go through such

person was and of he or she was taking part

events if eventually you take your own live

in the crimes and torture or where the one

either way. More than 450 people in Bosnia

being tortured.

committed suicide in the year 2014 because of the war traumas from the Bosnian war. 1

Different researches give inside on the

People often feel extremely lost after a war. 2

amount of war survivors with PTSD and

During a war people have hope of a better life

depression but also on who many people are

and hope that some day they get to see their

trying or thinking about committing suicide. 3

loved ones again and live without fear and

In the following schedule it is possible to see

poverty.

some of these different researches on wars.

Percentage of people wanting to commit suicide.

War/event

Size of the research group

Vietnam

100

44%

Holocaust

374

24%

Kosovo

125

70%

According to World Health Organisation data, about a million people commit suicide each year across the world. With a population of approximately 7,5 milliard the percentage of suicide is 0,0001%. 4 This means that the amount of war survivors committing or plotting to commit suicide is extremely high. The question whether you need to accept there will to die and help to make it easier for them to commit suicide or prevent them from committing suicide by locking them up or drugging them is a well-known ethical problem. People are not sure whether it is right to let other people or themselves suffer because of severe trauma or that letting them end their life is the right thing to do. According to philosopher Kant, committing suicide is something that a person cannot do to themselves. 5 Nature can never have the purpose to destroy yourself and besides that a person who is committing suicide does only think of themselves as a means and not also as a purpose.

17

The ethical trend Kant is using is called,

have that much people around them

deontological ethics. deontological ethics

anymore but even one person or animal can

looks at the action itself and considers this

be aresponsibility for someone. My own

right or wrong rather than to look at the

opinion does not align with the deontological

outcome of an action. deontological ethics is

ethics. People who have suffered during the

often called duty ethics because people

war, not considering if they suffered because

hould make decisions on a few moral rules

of guilt or because they were a victim, should

which people should be able to make up for

not suffer any longer if they don’t want to. Of

themselves. Based on the deontological

course, they should have enough professional

ethics committing suicide is not correct

help but if this does not help and they still

because you put your own suffering first and

want to commit suicide they should be

fail in the duty you have for yourself to keep

helped with that. When you help these

on living. You can say the duty of a war

people more of them will be able to live a

survivor is to keep the story alive and learn

good life or when it ends badly, they can end

people to avoid such situations in the future.

it properly which makes it a bit easier for the

Also, you have a duty to take care of yourself

ones they leave behind. No one should be

and the people around you. If a person is to

traumatised by finding a dead body or seeing

take their life, they let people behind. It is

someone get hit by a train if it is not

possible for a person to think that they don’t

necessary.

18

KIND, VLUCHTELING OF GELUKSZOEKER? Rebecca Gerbers

19

20 november is het dertig jaar geleden dat het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind werd aangenomen door de Verenigde Naties. Dit verdrag is ondertekend door vrijwel alle landen ter wereld en bestaat uit 54 artikelen met afspraken over de rechten van kinderen en jongeren tot 18 jaar. Artikel 22 stelt het volgende:

“IEDER KIND DAT ASIEL ZOEKT OF ERKEND IS ALS VLUCHTELING, HEEFT RECHT OP BIJZONDERE BESCHERMING EN BIJSTAND, ONGEACHT OF HIJ OF ZIJ ALLEENSTAAND OF BIJ ZIJN OUDERS IS. DE OVERHEID SPANT ZICH IN DE OUDERS OF ANDERE FAMILIELEDEN VAN ALLEENSTAANDE GEVLUCHTE KINDEREN OP TE SPOREN. ALS DAT NIET LUKT, HEEFT HET KIND RECHT OF DEZELFDE BESCHERMING ALS ELK ANDER KIND ZONDER OUDERLIJKE ZORG.” Ondanks dat er sinds het verdrag enorme vooruitgangen geboekt zijn in onderwijs en de vermindering van kindersterfte, zijn er momenteel 28 miljoen kinderen op de vlucht als gevolg van conflicten, klimaatverandering en de groei van ongelijkheid. Dit zijn er meer dan ooit. 50% van alle vluchtelingen is jonger dan 18 jaar en één op de vier kinderen groeit op in oorlogs- of rampgebied. Velen missen daardoor onderwijs en verliezen daarmee hun dromen en toekomst. Zij lopen in hun land van herkomst het gevaar om bijvoorbeeld gerekruteerd te worden door het leger of om gevaarlijk werk te doen. Ook worden veel meisjes gedwongen tot besnijdenis, prostitutie of worden zij uitgehuwelijkt (Unicef, 2018).

DE REIS

Eenmaal begonnen aan hun reis richting Europa, wacht hen omstandigheden die vaak niet minder gevaarlijk zijn, als de situatie in hun eigen land. Bij grootschalige gebeurtenissen waarbij miljoenen mensen gedwongen moeten vluchten worden vaak in buurlanden kampen met honderdduizenden mensen opgezet. Mensen kunnen hier generaties zonder perspectief doorbrengen, ze komen niet in aanmerking voor asiel en mogen de kampen vaak niet verlaten (Polman, 2019).

Wanneer er toch verder doorgereisd kan worden, vaak door mensensmokkelaars te betalen, reizen kinderen in gezelschap van hun familie of alleen en gefinancierd door familieleden. Het komt regelmatig voor dat kinderen onderweg van hun familielid worden gescheiden doordat deze overlijdt of vast komt te zitten. .

20

Ook komt het voor dat kinderen als betaalmiddel worden gebruikt, zelfs door familieleden om hiermee de reis te kunnen vervolgen. Wanneer alleenreizende kinderen via het illegale smokkelcircuit Europa binnen worden gebracht verdwijnen zij van de kaart, zij hebben geen papieren of rechten en belanden daardoor vaak in de illegale prostitutie of criminaliteit (Fore, 2019) Kinderen die met hun familie of alleen de grenzen van Europa bereiken om asiel aan te vragen hebben vaak een maandenlange traumatiserende reis achter de rug. Velen hebben de bootovertocht naar Griekenland, ItaliĂŤ of Spanje gemaakt en anderen zijn verdronken (Polman, 2019). In 2017 kwamen er 32.869 kinderen aan via de middellandse zee, hiervan reisden er 17.500 zonder begeleiding. Maar liefst 77 procent van de minderjarigen die naar Europa gereisd zijn geven aan dat zij onderweg te maken hebben gehad met misbruik, uitbuiting en mensenhandel (Unicef, 2019).

HET BELOOFDE LAND

In Griekenland zijn de opvangkampen inmiddels overvol, de wachtrij voor een eerste asielaanvraag loopt inmiddels op tot jaren. Met een bezetting van 7500 mensen op een capaciteit van 3100 mensen worden de omstandigheden in het kamp Moira op Lesbos steeds ondraaglijker, ongeveer 37% hiervan is minderjarig. Zij beschrijven het kamp als gevaarlijk en gewelddadig. Mensen staan het grootste deel van de dag in de rij voor eten of wachten op afspraken in een uitzichtloze chaos. Sommigen van deze kinderen noemen de omstandigheden in het kamp erger dan oorlog. (Unicef, 2019) Kinderen die in een ander land binnen Europa aankomen en wel asiel aan willen vragen komen hier vaak alsnog voor lange tijd (alleen) in een asielzoekerscentrum terecht. Zij worden soms zelfs gedetineerd, Nederland is hierin koploper met 210 kinderen in 2018.

Sommigen hiervan zaten 82 dagen vast, voor velen wederom een traumatische ervaring (Unicef, 2019).

Anderen bereiken Europa op eigen kracht, zij proberen juist uit handen van instanties te blijven omdat zij bijvoorbeeld Engeland willen bereiken. Velen van hen zwerven hierdoor alleen of in groepen door Europa of stranden in Calais, waar zij een manier proberen te vinden om aan de overkant te komen (Unicef, 2019).

De jonge vluchtelingen en migranten, die hun thuis, hun familie en hun situatie achter zich hebben gelaten komen erachter dat het leven Europa er anders uit ziet dan zij zich hadden voorgesteld. Het mag dan duidelijk zijn dat het jonge leven van deze grote groep vluchtelingen gebukt gaat onder vele psychologische gevolgen die zij in hun toekomst met zich meedragen in onze maatschappij.

21

WAT VINDT DE EUROPESE UNIE? Het vluchtelingenverdrag van de VN, aangenomen in 1951, stelt dat vluchtelingen en asielzoekers niet mogen teruggestuurd naar een land waar ze gevaar lopen. Gevaar houdt in om vervolgd te worden op grond van ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of het behoren tot een bepaalde maatschappelijke groep, en die in het herkomstland geen bescherming krijgt. Ook mensen zonder staat en mensen uit oorlogslanden hebben het recht op opvang. Ieder Europees land heeft dit verdrag ondertekend en is verplicht zich hieraan te houden. Daarnaast is het taak aan de Europese Unie om asielbeleid op te stellen, momenteel zijn er nog grote verschillen in de migratie en asielregels per lidstaat (Amnesty International, 2019).

Het asielbeleid van de EU is gericht op zes thema’s. Het eerste thema is “Legale migratie”. groepen die toegelaten worden zijn meestal hoogopgeleid, student of onderzoeker. Het tweede thema is “Irreguliere migratie en terugkeer”. Onder dit thema valt de aanpak van mensensmokkelaars en worden lidstaten opgeroepen om uitgeprocedeerde asielzoekers zo snel mogelijk terug te sturen. Het derde thema gaat over de “Controles aan de buitengrenzen van Europa” waarbij reddingsoperaties op zee en het terugsturen van migranten wordt ondersteund. Het vierde thema is “Asiel”. Richtlijnen en verordeningen bepalen wie asiel verleend kan krijgen en welk land verantwoordelijk is voor een aanvraag. Verder wordt er bepaald dat asielzoekers onder menselijke omstandigheden moeten worden opgevangen en kwetsbare personen (kinderen) extra bescherming krijgen. Het vijfde thema draait om “Internationale samenwerking”.

Hieronder vallen zaken als de vluchtelingendeal met Turkije, deze deal staat voor het feit dat Europa geld betaald aan Turkije in ruil voor het tegenhouden van zoveel mogelijk vluchtelingen. Het zesde en laatste thema omvat de “Schengen en de binnengrenzen”. Afspraken over de rechten van Europese burgers over het overschrijden van grenzen voor wonen en werken (Asiel en migratiebeleid, 2019).

Sinds het opstellen van het vluchtelingenverdrag eind jaren veertig zijn Europese leiders het erover eens dat de vluchtelingenstatus voorbehouden is aan een beperkte groep politieke vluchtelingen, de groep die probeert te ontkomen aan algemeen geweld, honger en armoede worden gezien als gelukszoekers. Deze groep maakt geen aanspraak op asiel. Het grootste deel van de asielvragen in Europa wordt gedaan door “gelukszoekers”. Dit terwijl er sinds jaar en dag tussen de 100.000 en 150.000 mensen per jaar zonder visum naar Europa komen (Polman, 2019).

22

Terwijl er onmenselijke situaties ontstaan in de kampen en asielzoekerscentra in en rondom Europa, wordt er vooral geĂŻnvesteerd in het versterken van de buitengrenzen, het buiten houden, controleren en terugsturen van migranten, terwijl deze groepen voor meer als de helft uit kinderen bestaan. Argumenten voor het buitenhouden van migranten zijn gevaren voor de cohesie in de maatschappij, verandering van normen en waarden, toename criminaliteit en een tekort aan middelen en faciliteiten om deze mensen te helpen.

Argumenten die in de jaren veertig ook al gebruikt werden om (joodse) migranten te weren, een groep die nergens heen kon of geaccepteerd werd.

Er kan dan ook wel gesteld worden dat er in het Europese Migratie- en Asielbeleid niet genoeg rekening wordt gehouden met het VN Kinderrechtenverdrag, ondanks dat dit verdrag door alle landen ondertekend is. Met aan de ene kant duizenden kinderen, die na een maandenlange en traumatiserende reis in Europa aankomen en recht hebben op bijzondere bescherming, vergelijkbaar met ieder ander kind. Met daartegenover de Europese Unie, die er alles aan doet om haar territorium te bewaken. Voorbeelden hiervan zijn het investeren in opvangkampen ver weg, waar ouders en kinderen jarenlang verblijven.

Het fysiek te weren van migranten aan de grenzen van Europa en door migranten jarenlang in veel te volle opvangkampen binnen Europa te laten verblijven. Dit terwijl wij als Europa mee betalen aan oorlogen waar deze vluchtelingen en migranten vandaan komen.

Daarnaast worden er ook nog deals gesloten met omliggende landen met als gevolg dat er op die plekken mensenrechten massaal worden geschonden omdat de ophoping van vluchtelingen en migranten nu daar plaatsvindt (Polman, 2019).

De Europese bevolking is erg verdeeld wat betreft het onderwerp migratie. Er is een groep die de migranten verwelkomt en open staat voor de medemens. Ook is er een groep die fel tegen de komst van migranten is, dit gaat zelfs gepaard met heftige demonstraties. Daar tussen zit een grote groep die de migranten een veilige plek gunt maar het liefst niet in hun eigen stad, dorp of land. Ook is er een groep die niet echt een mening heeft over migranten totdat diegene er persoonlijk mee in aanraking komt.

Sommigen zijn bang dat migratie gepaard gaat met de toestroom van IS aanhangers, anderen zijn bang dat de criminaliteit stijgt of dat zij er zelf op achteruitgaan.

23

WELKE ETHISCHE STROMINGEN KUNNEN HIERAAN GEKOPPELD WORDEN? Er wordt vanuit drie belangrijke ethische stromingen naar de verschillende handelingsperspectieven binnen dit vraagstuk gekeken. Namelijk, de gevolgenethiek, de beginselethiek van Kant en de Deugdethiek van Aristoteles. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik de verschillende behandelde stromingen wat beter wilde begrijpen, hierdoor kon ik het vraagstuk vanuit verschillende perspectieven te bekijken.

Vanuit de gevolgenethiek staat de balans tussen het streven naar plezier en het vermijden van pijn centraal. Wanneer de gevolgen van een handeling worden afgewogen kan de beste handelingsoptie gekozen. Hieraan kan ik het handelingsperspectief van migranten en vluchtelingen koppelen. Om welke reden zij dan ook naar Europa komen, de pijn van de gevaarlijke reis weegt niet op naar het plezier wat zij zullen beleven wanneer ze in Europa hun leven kunnen beginnen. Daarnaast kan ook gezegd worden dat de houding van Europa tegenover migranten utilistisch van aard is. Het streven naar geluk voor Europeanen is belangrijker dan de pijn van de gevolgen die het binnenlaten van migranten met zich meebrengt. Het beleid is dan ook voornamelijk gericht op het bestrijden van de gevolgen.

De beginselethiek van Kant legt uit dat de mens zelf autonoom moet kunnen bepalen wat moreel goed is. het is onze plicht om onszelf een morele norm op te leggen en hieraan te gehoorzamen. Er wordt gehandeld vanuit goede wil. Hieraan kan ik het handelingsperspectief van de Europese Unie koppelen. Het asielbeleid is gebaseerd op een moraal wat onder de bevolking leeft. Omdat het politiek betreft, hebben de leiders met verschillende meningen rekening te houden. Ondanks dat er over het algemeen vanuit goede wil gehandeld wordt, zijn de gestrande kinderen niet geholpen met bureaucratisch getouwtrek. Zo kan er ook gesteld worden dat de Verklaring voor de rechten van het Kind, het vluchtelingenverdrag en andere mensenrechtenverdragen beginsel ethische programma’s zijn.

De deugdethiek van Aristoteles gaat ervan uit dat het karakter van de mens te vormen is door de opvoeding en onderwijs en door het geven van goede voorbeelden. Door als een moreel goed wezen te leven ontwikkel je deze als karaktereigenschappen. Wanneer er veel deugden in een mens aanwezig zijn is dit een goed mens (Aristoteles, 2019). Aan deze ethiek kan ik de stroming koppelen die zich bezighoudt met hulp aan vluchtelingen, door solidariteit te tonen, door hulp te bieden kampen of op een andere manier bijdragen aan een menselijke behandeling. Een oplossingsrichting voor het vraagstuk zal vanuit deze stroming kunnen worden gevonden om zo ook deze kinderen een zo goed mogelijke opvoeding en onderwijs mee te kunnen geven in onze toekomstige maatschappij.

24

WELKE FILOSOFISCHE THEORIEËN KUNNEN HELPEN? John Rawls | A theory of justice Deze politiek filosoof heeft een gedachte-experiment uiteengezet om te kunnen bepalen wat rechtvaardig is. Omdat we geneigd zijn om vanuit ons eigenbelang te handelen is het belangrijk om uit te gaan van een situatie waarin we niet weten welke achtergrond we hebben. Uitgaande van de overtuiging dat we rationele wezens zijn en eerlijk kunnen antwoorden op de vraag wat rechtvaardig is. Hierin kunnen wel sociale en economische verschillen bestaan, zo lang dit in ieders voordeel is en het de samenleving als geheel niet benadeelt (Rawls, 1972).

Als het Europese migratie en asielbeleid opgesteld zou worden vanuit de gedachte dat niemand die hierover beslist weet of hij/zij de achtergrond van migrant of Europeaan heeft, zou dit beleid een stuk rechtvaardiger worden. Er zou een oplossing worden gekozen waarbij zoveel mogelijk mensen een zo goed mogelijk leven hebben en er zou minder geneigd worden naar de bescherming van de eigen groep.

Joseph Carens | The Ethics of Immigration Joseph Carens is een professor politieke wetenschappen op de Universiteit van Toronto (Canada). Al sinds 1987 publiceert hij stukken waarin hij in gaat op migratie. In 2013 heeft hij een boek uitgebracht waarin hij met zijn gedachtegoed de handelingsperspectieven van verschillende actoren analyseert, wanneer het gaat om migratie, democratie en mensenrechten. (Carens, 2013).

De belangrijkste standpunten en ideeën uit het boek zullen hier uiteengezet worden. Zijn gedachtegoed begint met het conventionele morele idee welke accepteert dat staten het recht en de macht hebben om immigratie en grenzen te controleren. Vervolgens stelt hij dat deze controle niet te rijmen is met fundamentele democratische principes zoals vrijheid en gelijkheid waar onze westerse maatschappijen op gebaseerd zijn.

Toch is het openstellen van de grenzen in deze ongelijke maatschappij niet mogelijk.

Mensen die in hun land geboren worden en daar willen blijven leven zoals zij gewend zijn ook te begrijpen. Dit zou niet meer mogelijk zijn als de grenzen van Europa/ Amerika open zouden gaan en er nog meer migrantenstromen zullen ontstaan. Hij zegt dan ook dat vrijheid van beweging geen oplossing voor wereldwijde ongelijkheid is maar dat wereldwijde ongelijkheid juist het probleem is. Door zaken als het kolonialisme zijn er grote verschillen in de maatschappij ontstaan. Je wordt geboren als eerste of tweede rang burger, wel in rijkdom of niet. Deze tweederangsburgers moeten eerst op zoek naar een leven om het te kunnen beginnen. Hij pleit er dan ook voor om het ontvangen van burgerschap, vooral voor kinderen, te versoepelen en dat families de kans moeten krijgen om herenigd te worden. Dit draagt bij aan de integratie van migranten in de samenleving.

25

Ook schrijft hij in zijn boek over hoe we om zouden moeten gaan met migranten als burgers, hij zegt dat er aanpassing aan beide zijden nodig is om samen te kunnen leven met elkaar. Migranten zullen de fundamentele democratische principes moeten accepteren en burgers zouden zich wat meer verbonden moeten voelen met hun medemens. Hij vraagt zich af waarom wij hen niet willen helpen, waarom de grootste aantallen vluchtelingen in arme buurlanden opgevangen moeten worden, waarom kinderen in een kamp op moeten groeien. Iedereen zou zich een beetje meer open moeten stellen.

Tot slot pleit hij voor een aanpassing van de definitie vluchteling. Hij vind dat iedereen die op de vlucht is voor serieuze bedreigingen van basis mensenrechten, veiligheid en levensonderhoud recht zou moeten hebben op een vluchtelingenstatus. Ook vind hij dat dit uiteindelijk omgezet moet worden naar volledig burgerschap als de vluchteling niet veilig terug kan keren. Toch ziet hij ook in dat de kloof tussen het ideale asielbeleid en wat overheden bereid zijn om te doen te groot is om deze ideeën door te implementeren. Wel wil hij met zijn gedachtegoed de kans bieden aan westerse burgers om na te denken over de dingen die wij voor lief nemen. Zoals zich al vaak in de geschiedenis heeft herhaald, komen we er vaak achteraf pas achter dat dit verkeerd was. We zijn in deze gevallen kritisch over degenen die niks deden en trots op degenen die opstonden tegen de norm.

Hierbij benoemt hij ook de omgang met Joodse vluchtelingen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Om dezelfde redenen als nu, was er toen ook een grote afkeer tegen deze bevolkingsgroep. Maar ook de slavernij en het achterstellen van vrouwen. Achteraf vinden wij dit iets slechts en iets wat nooit meer mag gebeuren (Carens, 2013).

WAT VINDT REBECCA ERVAN? Zelf was ik voor de start van het blok migratie een van de mensen die niet echt een uitgesproken mening over dit onderwerp had. Tijdens het lezen van columns en verslagen voor de uitwerking van dit artikel kwamen zijn er een aantal ideeën en standpunten in me opgekomen die ik hier zal delen.

“Het huidige migratiebeleid heeft als gevolg dat steeds meer kinderen via het illegale circuit Europa binnenkomen, dit heeft meer negatieve gevolgen voor de maatschappij als het verlenen van asiel.”

“Uiteindelijk is het migratiebeleid een product van onze eigen democratie en daarmee onze eigen standpunten. De stijgende positieve publieke opinie ten opzichte van migranten kan bijdragen aan een humaner beleid.”

“Ik begrijp de angst van Europeanen dat als er economische vluchtelingen asiel verleend zullen worden dit als effect heeft dat er nog veel meer zullen volgen, hoe wil je dit op een eerlijke en gecontroleerde manier uitvoeren?”

26

Als ik dit vraagstuk ga bekijken vanuit mijn persoonlijke normen waarden en de ethiek komen er ook een aantal vragen, ideeën en standpunten in me op.

“Hoe kunnen wij als Europa, terwijl we verdragen voor mensenrechten, kinderrechten en vluchtelingen tekenen, meevechten en financieren aan conflicten en de slachtoffers hiervan vervolgens in de steek laten?”

“Wat gaat er gebeuren met deze onderontwikkelde, juist zo getraumatiseerde groep die Europa als hun enige kans zagen maar er achter komen dat zij hier ook niet verder kunnen met hun leven? Worden zij op deze manier in de toekomst niet juist een probleem/ gevaar voor de Europese samenleving die meer kost dan humane opvang en behandeling van migranten.”

“Ik denk dat wij als Europeanen meestal denken dat wij het goede doen door bijvoorbeeld geld te doneren aan goede doelen, als overheid noodhulp te financieren en na te denken over “de migratiecrisis. Terwijl wij in feite vooral onze verantwoordelijkheid en schuld afbetalen voor de problemen die we in eerste instantie zelf mede hebben veroorzaakt.”

“Als je als Europeaan gaat reizen of je carrière in het buitenland begint wordt je gezien als goed en ambitieus mens door je omgeving. Wanneer je als migrant op zoek gaat naar een betere toekomst, bereid om de reis te volbrengen en hard te werken ben je ook de avonturier van de familie en omgeving. Het is apart dat Europeanen na hun studie zes maanden gaan backpacken en de reis van hun leven maken waar zij maar willen, tegenover de jongeren die zes maanden een onzekere en traumatiserende tocht afleggen voordat zij in kampen terecht komen waar zij onmenselijk moeten leven.”

Persoonlijk kan ik me het beste vinden in de theorieën van Joseph Carens. Pas na afronding van de rest van het artikel en mijn persoonlijke meningen heb ik zijn theorie uitgewerkt.

Hierin bleken veel overeenkomsten te zitten. In aanleiding naar het schrijven van dit artikel vond ik een citaat, die mijn persoonlijke visie op het migratievraagstuk omvat, hiermee sluit ik af.

“Wij zitten nou eenmaal op een paradijselijk eiland waar alles is, in een wereld die in brand staat waar weinig is. Zo’n eiland kun je niet verdedigen. Je kunt er schrikdraad omheen spannen, nog meer patrouilleschepen laten varen met kernkoppen erop, uiteindelijk moet je gaan delen. Daar helpt geen moedertje-lief aan. Maar misschien ben ik wel gewoon een oude hippie hoor, als ik denk dat de enige echte oplossing in redelijke en menselijke politiek ligt.

We moeten bij zinnen komen (Polman, 2019).”

27

BOUW EEN MUUR OM EUROPA? Rens Vaassen

Inleiding In dit artikel wordt het ethisch dilemma “Bouw een muur om Europa, zodat er geen migranten meer naar Europa kunnen”. Dit onderwerp is interessant vanwege het feit dat er veel verschillende standpunten in te nemen zijn en er verschillende normen en waarden bij komen kijken. Zo zien mensen dit als de enige oplossing voor het vluchtelingenprobleem, andere vinden dat het een morele plicht is om mensen in Europa binnen te laten. Dit artikel belicht de verschillende standpunten rondom dit onderwerp en achterliggende filosofische concepten. Tot slot formuleer ik mijn standpunt omtrent dit onderwerp.

Standpunten “Bouw een muur om Europa’’ Hieronder worden verschillende standpunten belicht en beargumenteerd. Bij deze argumenten komt duidelijk naar voren dat er een verschil is in normen en waarden van deze mensen. Ook worden er per individu verschillende soorten argumenten genoemd.

JaniceAtkinson, een populistisch uroparlementariër,

pleit voor het bouwen van duizenden kilometers aan muren in Noord-Afrika en Europa om de migratie tegen te houden. Atkinson ziet het bouwen van de muur als de enige werkbare oplossing voor het migratieprobleem.

29

Tussen de muren van Europa en Noord-Afrika zouden Europese asielcentra in Afrika gebouwd moeten worden. Ook pleit Atkinson voor een grote ontradingscampagne gericht tegen Afrikaanse landen, waarin duidelijk wordt gemaakt dat er geen banen, huizen, sociale voorzieningen of gezondheidszorg is in Europa. Verder vindt zij dat de Europese kiezers te kort zijn gedaan door het Europese parlement, die met ontoereikende oplossingen zijn gekomen. Tot slot vindt Atkinson dat NGO’s mensenhandel faciliteren, wanneer ze migranten uit de kust van Libië halen. De bemanning zou volgens Atkinson achter de tralies gezet moeten worden (Sceptr.net, 2018).

Uffe Ostergaard, professor Europese Beschaving en integratie aan de universiteit van het

Deense Arhus, was jarenlang voorstander van de multiculturele samenleving en massa immigratie. Zijn mening is in de loop der tijd veranderd. Nu is hij van mening dat er rijen dikke muren met prikkeldraad en bewakers moet komen om de migratie tegen te houden.

Hij denkt namelijk dat de bevolking anders in opstand komt tegen de regering, en dat zou een voor grote problemen zorgen. Ook waarschuwt Ostergaard dat als de muur niet komt, er een scheiding tussen Oost en West Europa zal komen. Het Westen zal verder islamiseren en het Oosten behoudt zijn eigen cultuur overeind wil houden. Het feit dat er al migranten getto’s zijn, ziet Ostergaard als het bewijs dat integratie is gefaald (xandernieuws.net, 2017).

Standpunten “Bouw een muur om Europa’’ Dick Wittenberg, correspondent wereldverbeteraar, ziet dat het bouwen van de muur

slachtoffers maakt en dat het migranten niet tegenhoudt. Als deze mensen koste wat kost naar Europa willen komen ze er toch wel in. En als er wordt gekeken naar terrorisme, is de muur ook geen oplossing volgens Wittenberg. Er is namelijk geen enkel bewijs dat grensmuren meer dan een marginaal effect hebben op het terrorisme. Ook vindt Wittenberg, de grensmuren ‘irrelevant voor de nationale veiligheid’. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de meeste terroristische acties in de VS en Europa deze eeuw zijn gepleegd door landgenoten en niet door buitenlanders (Decorrespondent.nl, z.d.)

Thomas Hammarberg, commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa, vindt

dat de Europese regeringen een grotere verantwoordelijkheid moet nemen dan dat ze tot dusver hebben gedaan. Hun zwijgen en passiviteit en het feit dat sommige regeringen migranten tegenhouden belangrijker vinden dan levens redden vindt Hammarberg moeilijk te accepteren. “Europa moet zich hard maken voor de bescherming van vluchtelingen en dat lukt niet met het bouwen van een muur’’, aldus Hammarberg (Trouw.nl, 2018).

Link standpunten aan ethische stromingen De standpunten die hierboven genoemd zijn, zijn te linken aan bepaalde ethische stromingen. Er zal nu gekeken worden welke standpunten kunnen worden gelinkt aan de ethische stromingen.

STANDPUNT “BOUW EEN MUUR OM EUROPA’’ EN HET MOREEL HEDONISME

30

Het moreel hedonisme zegt dat “iedereen handelt uit eigenbelang, en dat altruïsme niet bestaat”. Ook zegt het hedonisme dat als er niet met harde hand wordt opgetreden zal iedereen ‘pakken wat hij pakken kan’, en daarbij niet terugdeinzen voor het kwetsen of zelfs doden van een ander. Aan de andere kant is er ook plek voor eer en rechtvaardigheid, alleen niet omdat je anderen goed hoort te behandelen, maar omdat je ongelukkig wordt van slechte relaties met anderen. Dit is te voorkomen door andere mensen te respecteren (Ethische-dilemmas.nl, z.d.).

Het moreel hedonisme is te koppelen aan het standpunt: “Bouw een muur om Europa’’, omdat verschillende aspecten van het standpunt overeen komen met het moreel hedonisme.

Door het niet binnenlaten van migranten worden de meeste mensen binnen Europa gelukkiger en zijn de problemen op een harde hand verholpen. Dit is te vergelijken met het hedonisme aangezien hierin staat dat je ten koste van andere jezelf gelukkiger moet maken.

Dat is dus precies wat er gebeurd met het bouwen van de muur. Het zorgen voor asielcentra ’s om de mensen plaatselijk te helpen is weer te koppelen aan het andere deel van hedonisme, namelijk dat je andere wel moet respecteren. En door de mensen plaatselijk te helpen wordt er dus wel respect getoond.

STANDPUNT “BOUW GEEN MUUR OM EUROPA’’ EN DE BEGINSELETHIEK De beginselethiek zegt dat “iedereen zich aan zijn geweten verplicht is om volgens algemeen geldende regels te handelen”. De bekendste vertegenwoordiger van de beginselethiek is Immanuel Kant. Hij vond dat wat goed is niet per situatie bepaald moet worden, maar dat er bepaalde morele principes zijn die iedereen zou moeten navolgen. Als iets voelt als een plicht moet je dat gevoel achterna gaan zonder te kijken naar de gevolgen (Ethische-dilemmas.nl, z.d.).

De beginselethiek is te koppelen aan het standpunt: “Bouw geen muur om Europa”, omdat het voor veel mensen hun gevoel zegt dat de vluchtelingen geholpen moeten worden ondanks zij er zelf wat voor in moeten leveren. En het helpen van mensen is een algemeen geldende reden. Dit komt allemaal terug in de beginselethiek. Het helpen van de migranten kan ook voor problemen zorgen voor Europa dus dat is weer te koppelen aan een deel van deze stroming, omdat hierin wordt gezegd dat er niet naar de gevolgen gekeken moet worden als iets als een plicht aanvoelt.

Conclusie met eigen mening Concluderend kan gesteld worden dat het een moeilijk vraagstuk is waarin het niet voor iedereen goed geregeld kan worden. Als er gekeken wordt naar het standpunt dat de muur moet komen, is dat naar mijn mening niet menselijk. Er zijn namelijk talloze mensen die de hulp erg hard nodig hebben die je niet kan laten zitten. Naar mijn mening is het ook een morele plicht om die mensen te helpen. Ook kijk ik naar hoe ik het zou vinden als er oorlog is in mijn land, dan zou ik ook vluchten naar een beter land. Dat sluit dus ook aan bij de beginselethiek. Kortom sluit ik me helemaal aan bij het standpunt dat er geen muur om Europa gebouwd moet worden en dat Europa een betere verdeling moet maken naar welk land deze vluchtelingen gaan.

31

Maartje Scholten

HOE DE NEDERLANDSE STAAT ZICH VERSCHUILT ACHTER DE ‘VRIJE WIL’ 23 Nederlandse vrouwen en 56 (zeer jonge) kinderen hebben een rechtszaak aangespannen tegen de Nederlandse Staat om hen te dwingen hen op te halen uit de Noord-Syrische kampen waarin zij zich bevinden. De leefomstandigheden in de kampen zijn erbarmelijk en de vrouwen willen naar huis, terug naar Nederland. De vrouwen zijn zogeheten Syriëgangers, mensen die zelf naar het uitgeroepen kalifaat van IS zijn gereisd en ervan worden verdacht hier een deel van te hebben uitgemaakt.

Op 11 november deed de rechter (in een spoeddebat) de uitspraak dat sowieso de 56 kinderen moeten worden teruggehaald, op 22 november werd in de Hoge Raad besloten dat de Staat zich niet hoeft in te spannen dit te doen. De verantwoordelijk wordt door de rechter in de Hoge Raad bij de politiek gelegd, die hiermee zelf moet beslissen wat zij gaan doen. President Rutte heeft al eerder aangegeven de vrouwen en kinderen niet terug te willen halen, en gaf als reactie na de uitspraak van de rechter:

“IK HEB, ANDERS DAN DIE VROUWEN, NIET HET BESLUIT GENOMEN NAAR SYRIË TE GAAN”.

Met deze uitspraak wilde hij aangeven dat de keuze door de vrouwen uit vrije wil is genomen, en dat zij zelf een verkeerde keuze hebben gemaakt. Maar hoe wordt de vrije wil gedefinieerd? En valt deze definitie wel toe te passen op de Nederlandse vrouwen, in gedachte houdende dat er wellicht verantwoordelijkheden liggen bij andere partijen? In dit artikel worden deze vragen onderzocht, en wordt er tevens gezocht naar een manier om soortgelijke discussies in het vervolg te voorkomen door het redelijke gesprek centraal te zetten.

32

De vrije wil heeft alles te maken met hoe de vrouwen radicaliseerden. Dus; hoe radicaliseerden de vrouwen precies?

Het merendeel van de 23 Nederlandse vrouwen was erg jong toen zij vertrokken, 70 procent was tussen de 16 en 20 jaar oud (Noor, 2016). In deze jonge levensfase zijn de hersenen nog volop in ontwikkeling en staat de sociale ontwikkeling centraal. De jongvolwassenen is op zoek naar identiteit: wie ben ik, waar wil ik naartoe, hoe ga ik mijn leven inrichten? Daarnaast bestaat er onzekerheid over welke groep het beste past, waar voel ik mij thuis, geliefd (Crone, 2008)? Er valt te zeggen dat jongvolwassenen meer vatbaar zijn voor radicale ideeën, omdat zij opzoek zijn naar zoveel antwoorden.

Radicale ideologieën of groeperingen bieden jongvolwassenen een duidelijk wereld en ideaalbeeld, waarin een keuze tussen wat goed of fout is makkelijk te maken valt. De leden van deze groepering of ideologie voelen als gelijkgestemden, die bescherming en waardering bieden (Nederlands Jeugd Instituut, 2016).

Daarnaast zijn er een aantal factoren die de vrouwen met elkaar gemeen hadden, deze factoren komen overeen met andere radicaliseringsprocessen. Zo komen de meeste vrouwen uit een ‘beknellende thuissituatie’, hebben een laag opleidingsniveau (vmbo en een enkeling mbo, er zitten veel schoolverlaters bij) en een losbandig verleden. Verder geven zij aan zich niet thuis te voelen in de Nederlandse samenleving. Daarnaast ervaarde zij een ‘kentering in het leven’, dit kan bijvoorbeeld door een heftige levensgebeurtenis in gang zijn gezet (Noor, 2016). Het antwoord op de levensvragen die bij zo’n kentering loskomen werd vervolgens de religie, die (zoals al eerder werd genoemd) kaders en antwoorden biedt voor het leven.

De vrouwen geven ook aan zich niet ‘thuis te voelen’ in de Nederlandse samenleving. Volgens onderzoekster Jolijn Broekhuizen is dit een belangrijke factor die meespeelt bij radicalisering: wanneer men zich minder goed thuis voelt in zijn of haar omgeving is hij of zij vatbaarder voor radicale gedachtes (Kennisplatform Integratie en Samenleving, 2017). Dit niet thuis voelen komt voort uit een gevoel achtergesteld te worden in de Westerse wereld, en hier zelfs geen deel van te voelen (Bos, 2019).

33

Zoals uit het hierboven geschreven stuk kan worden geconcludeerd zijn er twee verschillende categorieën te onderscheiden waardoor de vrouwen radicaliseerden: de ontwikkelingsfactoren en de omgevingsfactoren. Anders gezegd: deze groep is extra kwetsbaar omdat het nog volop in ontwikkeling is en de omgeving heeft een grote invloed op deze ontwikkeling.

Vrije wil of determinisme?

Het radicaliseringproces en de vrije wil waar president Rutte over sprak komen niet helemaal met elkaar overeen. De definitie van een volledig vrije wil is dat men, als rationeel denkend mens, controle kan uitoefenen op de eigen daden en beslissingen. Deze keuzes worden gemaakt vanuit de persoon zelf, helemaal onafhankelijk van de omgeving (Meynen, 2010). In het radicaliseringproces is er juist een grote rol weggelegd voor de omgeving; de kwetsbare positie waarin de vrouw zich bevindt vraagt om een bepaald soort begeleiding. Deze kwetsbare positie komt voort uit de ontwikkelingsfase waarin zij zich bevond en uit de omgeving waarin de meeste vrouwen zich bevonden. Eigenlijk kan er dus beter worden gezegd; de omgeving heeft zeker een bepaalde invloed op de beslissingen die de vrouwen maken en de uiteindelijk keuze te vertrekken. Deze omgeving kan niet buiten beschouwing worden gehouden in de discussie over het terughalen van de vrouwen, hierin hoort de verantwoordelijkheid voor vertrek in meegenomen te worden. Dit gedachtegoed, waarbij de verantwoordelijkheid grotendeels bij de omgeving wordt gelegd en niet bij de eigen persoon (zoals bij de vrij wil) wordt ook wel determinisme genoemd.

Dit is een volledige andere manier van kijken naar de situatie, hiermee wordt namelijk gezegd dat er in het verantwoordelijkheidsvraagstuk een essentiële rol is weggelegd voor de omgeving en dat de verantwoordelijkheid dus niet alleen bij de het individu kan worden gelegd (de Bruin, 2016). Door de verantwoordelijkheid deels bij de omgeving te leggen wordt de rol van de politiek (waarop de rechter in de Hoge Staat doelde) opeens iets helderder. Als men teruggaat naar de oorzaak van vertrek ziet men een kwetsbaar jongvolwassenen die op een bepaalde manier begeleidt en in de gaten had moeten worden gehouden. De Nederlandse Staat heeft gefaald in de begeleiding en verzorging van de vrouwen in het proces naar de keuze om te vertrekken en heeft daarmee een verantwoordelijkheid dit falen op te lossen. Door de vrouwen in de kampen te laten zitten faalt de Nederlandse Staat nogmaals: zij gaan in tegen de Rechten van de mens en nemen niet de verantwoordelijkheid die zij eerder hadden moeten nemen.

Maar kan niet iedereen die een bepaalde keuze heeft gemaakt waar zij later niet meer achterstaan zeggen: “mijn omgeving zorgde ervoor dat ik dit deed, help mij hier nu uit te komen”?

Dit is te makkelijk gezegd, maar als de verantwoordelijkheid voor een deel duidelijk is dan zal die persoon die verantwoordelijk is de hulp moeten bieden die zij verontschuldigd zijn. De politiek is geslaagd op het moment dat zij het als hun verantwoordelijkheid zien om wetten, regels en beleid te maken op een manier dat iedereen op dezelfde manier behandeld wordt en zich thuis voelt in de Nederlandse samenleving (Schwarz, 2013). In de situatie met de vrouwen is de politiek er niet in geslaagd hun verantwoordelijkheid te zien, en zou er gezegd kunnen worden dat daardoor de politiek in deze situatie gefaald heeft.

34

Habermas en de politiek Door met een deterministische blik te kijken naar de situatie van de vrouwen werd de verantwoordelijkheid van de politiek duidelijk. Om in de toekomst ervoor te zorgen dat dit soort discussies minder snel voorkomen en radicalisering wellicht eerder kan worden opgemerkt zal er een verandering moeten plaatsvinden in het politieke debat. Als deze verandering niet plaatsvindt is de politiek indirect verantwoordelijk voor het ‘niet thuis voelen’ van groepen mensen en oorzakelijk verantwoordelijk voor radicalisering van deze groepen.

Op welke verandering wordt dan gedoeld? Om deze verandering te begrijpen moet er worden teruggegaan naar de basis van een parlementaire democratie. In de parlementaire democratie zijn volksvertegenwoordigers die in het politieke debat namens hun achterban spreken, zij vertegenwoordigen de groep mensen die op hen hebben gestemd. Dit is één van de principes van een democratie, en zorgt ervoor dat elke groep in de samenleving vertegenwoordigd wordt (Rijksoverheid, z.d.). In de praktijk gaat dit natuurlijk anders. Een groot aantal van de vrouwelijke Syriëgangers zegt zich niet gehoord te voelen, niet vertegenwoordigd te worden in de politiek. Om iemand thuis te laten voelen is het belangrijk dat diegene zich gehoord voelt, serieus genomen voelt. De dialoog aangaan met iemand, echt naar iemand luisteren is hierin erg belangrijk (Van Dijk, 2012). Iemand die zich erg bezighield met dit gesprek, het zogeheten redelijke gesprek, was de filosoof Habermas. Volgens hem moet er in een redelijk gesprek worden gehouden aan drie geldigheidsaanspraken; afspraken om een dialoog zo redelijk mogelijk te maken.

Voordat er een redelijk gesprek kan worden gevoerd moet er van tevoren worden verondersteld dat: de ander de waarheid spreekt, de ander bevoegd is en dat de ander oprecht is. Het doel van een redelijk gesprek moet een redelijke consensus zijn, waarbij iedereen zijn argumenten heeft kunnen vertellen en er dus naar iedereen geluisterd is. Alleen dan kan er een (voor iedereen aanvaardbare) keuze worden gemaakt (FILOSOFIE.nl, z.d.).

35

In de discussie over het terughalen van de kinderen en vrouwen zijn de drie geldigheidsaanspraken niet gevolgd, aangezien er zo’n duidelijke scheiding wordt getoond binnen de politiek dat zij zelfs geen consensus kunnen bereiken en een keuze laten afhangen van de rechter. Zo laat de politiek geen eenheid en redelijk gesprek zien. Op het moment dat de politiek de taak op zich neemt om in het debat het redelijke gesprek centraal te stellen en naar een consensus te streven, dan neemt men ook de verantwoordelijkheid de moeite te doen naar alle belanghebbenden te luisteren. Het hoeft dus niet zo moeilijk te zijn om iemand ‘thuis te laten voelen’. Men hoeft zich alleen maar open te stellen voor de ander, en de geldigheidsaanspraken van Habermas te volgen. Toch vindt de politiek dat tot nu toe moeilijk, en blijft het politieke debat er één van heel veel praten, interpreteren en weinig zinnigs zeggen.

Er kwamen een aantal problemen aan bod binnen dit artikel, maar wat centraal stond is de verantwoordelijkheid die de Nederlandse politiek moet nemen en de verandering die er in de politiek moet plaatsvinden. Het is duidelijk dat de politiek een grotere rol speelt in dit geheel dan dat zij zelf willen toegeven. De politiek houdt zich op de vlakte door de vrije wil als uitgangpunt te nemen, terwijl de omgeving hier niet buiten beschouwing mag worden gehouden.

Als er vanuit het determinisme wordt gedacht wordt er een kwetsbare overheid zichtbaar, die niet weet hoe hij dit probleem moet oplossen en zich daarom maar beroept op ‘de vrije wil van de vrouw heeft ervoor gezorgd dat zij deze keuze heeft gemaakt’. Dit is laf en onvolledig.

Daarnaast werd duidelijk dat het redelijke gesprek is verdwenen uit het politieke debat (terwijl hier de oplossing ligt tot het thuis laten voelen van een grote groep mensen in de samenleving), waardoor men niet meer naar elkaar luistert en geen goede vertegenwoordiging kan geven van wat er in de samenleving speelt. Als de Nederlandse politiek de geldigheidsaanspraken van Habermas zouden volgen weet men wél wat er in de samenleving speelt, voelen groepen zich beter gehoord en kan radicalisering wellicht eerder worden gesignaleerd en zelfs worden voorkomen.

Helaas is dat op dit moment nog niet zo ver en uitten politici vooral hun interpretaties van problemen, zonder precies te weten wat er aan de hand is. Zo ontstaat er een arena van interpretaties, waar iedereen de winnaar van de ‘wedstrijd’, wil zijn zonder nu eigenlijk te weten waar deze ‘wedstrijd’ over gaat.

Maar is er een winnaar in deze ‘wedstrijd’, waar 23 vrouwen en 56 (zeer jonge) kinderen in een inhumaan kamp ergens ver weg zitten en een politicus probeert tegen te houden hen terug naar Nederland te krijgen? Of is de redelijkheid en verantwoordelijkheid dan wel heel ver van de realiteit verwijderd...

36

HET KINDERPARDON, DEUGT DAT? Zoë Grivel Het is bijna een jaar geleden, dat Hayarpi in het nieuws was. Hayarpi Tamrazyan, toen 21 jaar, was een Tilburgse studente, maar ook een Armeense vluchteling. Haar familie was in 2010 gevlucht naar Nederland. Na een lang proces van meerdere malen asiel aanvragen, vragen ze het kinderpardon aan (Talsma, 2018). Ook dit proces duurde weer lang, maar na negen jaar, mocht de familie Tamrazyan blijven. Dit niet zonder de nodige ophef in de media en de inzet van burgers. Dit heeft er dan ook voor gezorgd dat op 29 januari 2019 het kinderpardon verruimd is (IND, 2019), maar het kinderpardon wordt nog steeds gezien als een “beloning voor tijdrekkende ouders” (Verbeek & van Schie, 2019)…

Het Kinderpardon Vóór 29 Januari Voordat het kinderpardon was verruimd, zaten er een aantal strenge en belangrijke voorwaarden aan gekoppeld: het kind mag niet met de politie in aanraking zijn gekomen, moet nafgebroken minsten 5 jaar in Nederland gewoond hebben en constant contact hebben onderhouden met betrokken instanties zoals de vreemdelingenpolitie, de IND[1], en de COA[2], en er moet actief zijn meegewerkt aan vertrek van het verblijfsland naar het thuisland (Talsma, 2018).

[1] Immigratie- en Naturalisatiedienst [2] Centraal Orgaan opvang Asielzoekers

37

De laatste voorwaarde, het zogenaamde ‘meewerkcriterium’, is waar het vóór de verruiming vaak mis ging. Een simpele koffieafspraak missen kon al zulke grote gevolgen hebben die zouden leiden dat iemand buiten het kinderpardon zou vallen, wat volgens veel linkse partijen een te strenge hantering van de regel was (Verbeek, 2019).

Wat volgens velen niet deugden aan het meewerkcriterium is dat ‘meewerken’ op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden. Eén afspraak missen betekent niet gelijk dat diegene een ‘slecht’ persoon is, echter kan het wel zo zijn dat die ene keer alles bepaalt.

Als het toch zover gaat dat er een uitzetting wordt geregeld, is dit in conflict met de kinderrechten van gewortelde kinderen in het desbetreffende land (Defence For Children, z.d.). Voor velen zitten de namen Lili en Howick dan ook nog vers in het geheugen. Lili (toentertijd 12) en Howick (toentertijd 13) woonden al ruim 10 jaar in Nederland, toen ze te horen kregen dat ze uitgezet zouden worden. Uitgezet naar een land waar ze de taal en cultuur niet kennen, en nog nooit zijn geweest. Ook hier was veel media ophef voor nodig om dit tegen te gaan. Gelukkig voor Lili en Howick heeft het geholpen, zij mochten uiteindelijk in Nederland blijven (ANP, 2018).

Het Kinderpardon Ná 29 Januari “In januari 2019 heeft het kabinet afspraken gemaakt over een Afsluitingsregeling. Alle kinderen die werden afgewezen op grond van het meewerkcriterium zullen een nieuwe beoordeling krijgen. Ook kinderen die niet eerder een aanvraag deden op grond van het kinderpardon maar wel vijf jaar of langer in Nederland verblijven, kregen de gelegenheid een aanvraag in te dienen op basis van de afsluitingsregeling” (Defence For Children, z.d.).

Tijdrekken of Vechten Voor Rechtvaardigheid?

Velen vinden het kinderpardon een manier van tijd rekken voor de uitzetting voor ouders met kinderen die om asiel vragen. Voordat de ouders van Hayarpi om het kinderpardon vroegen, was hun verzoek op asiel al meerdere malen afgewezen. Zij wisten dus na de eerste afwijzing, dat zij niet in Nederland mochten blijven. Echter hebben zij als het waren hun asiel procedure zodanig gerekt, dat Hayarpi gezien kon worden als een geworteld kind. Dit is wat Joost Nabbe, coördinator bij de Vreemdelingen Politie, dan ook dwarszit.

38

Door de media ophef rondom kinderpardon zaken missen vele mensen de achtergrond van het ellenlange proces waarin de asielzoekers zich bevinden. Zodra het verzoek voor asiel is afgewezen, mag een nieuw verzoek worden ingediend, waardoor het proces voor een lange tijd gerekt kan worden. Tegen die tijd wordt het argument “wij zijn al zoveel jaar in Nederland” gebruikt, terwijl men dus vanaf het eerste verzoek al wist dat ze niet mochten blijven, en dus eigenlijk niet zoveel jaar in Nederland horen te zijn (Nabbe, 2019).

Kijkend naar het rekken van het proces, zou men kunnen concluderen dat er niet goed geluisterd wordt naar de uitslagen en de daarbij behorende regels van uitzetting, wat gezien kan worden als onjuist handelen. Vanuit de deugdethiek is dit wat ingewikkelder, aangezien deze ethische stroming zich focust op het individu. De Griekse filosoof en wetenschapper Aristoteles zei het volgende over deugdethiek, “De deugd is een houding die ons in staat stelt te handelen en die het midden houdt in relatie tot ons, een midden bepaald door de rede en wel zoals een verstandig mens het zou bepalen” (Filosofie, z.d.). Mensen handelen altijd met een doel voor ogen, wat voor ieder mens een ander doel kan zijn. Voor diegene die asiel aanvraagt is het uiteindelijke doel om dit dan ook te krijgen voor persoonlijke redenen, oftewel deugden, en zal hier dan ook alles aan doen. Ieder ander die niet in dezelfde situatie zit, zal dit doel niet begrijpen, en het zien vanuit een ander perspectief met daarbij andere deugden. Door social media campagnes zoals bij Hayarpi of bij Lili en Howick wordt een bepaalde deugd – het steunen van de kinderen – verwacht van de maatschappij, waardoor de gevallen die aan het licht komen zo worden behandelt, dat de kinderen mogen blijven. Vele andere zaken die niet dezelfde aandacht krijgen, worden veel meer via de wetten en regels behandeld dan via deugden.

Het blijft een moeilijke kwestie, het kinderpardon en de daarbij komende uitzettingen. Het kinderpardon zal altijd lastig blijven, het hangt maar net af vanaf welk perspectief en met welke deugden je ernaar kijkt. Het is bij zulke vraagstukken het belangrijkst om te onthouden dat niemand zonder goede reden zijn eigen thuis verlaat, om een nieuw thuis op te bouwen.

39

Syriëgangers; wel of niet terughalen?

Robin Schmitz

Op 29 januari 2014 had Roozbeh Kaboly (van

Een van de vragen die gesteld werd was of

Nieuwsuur) een interview met Salih Yahya

Yilmaz lid was van Al-Quida. Hierop

Gazali Yilmaz (29-09-1987 tot 05-09-2016).

antwoordde hij: “Veel mensen denken dat

Yilmaz is een Nederlander van Turkse kom af.

Syriëgangers hun huis verlaten omdat ze

Hij voltooide zijn dienstplicht in Turkije en was

radicaal of emotioneel gestoord zijn. Dit zijn

daarna beroepssoldaat in het Nederlandse

standaarden waarvan de media probeert

leger, maar Syrië trok aan hem en hij besloot

mensen te beïnvloeden. Niet iedereen die de

zijn militaire kennis daar in de praktijk te gaan

grens oversteekt naar Syrië is automatisch lid

brengen. Oftewel het trainen van Jihadisten

van Al-Quida, bij mij is dat ook niet het geval.”

in Syrië terwijl hij zijn Nederlandse

Yilmaz en zijn kameraden wilden een

legeruniform droeg.

Islamitische Staat die opkomt voor de rechten van haar burgers en de onschuldigen binnen

Yilmaz was een Turks-Nederlandse

haar grenzen. Nederlanders hoeven niet bang

islamitische militant, die in de Syrische

te zijn voor hem, want hij heeft geen kwade

burgeroorlog vocht van 2012 tot zijn dood in

gevoelens richting het Nederlandse volk. Zelfs

2016. Over zijn dood gaan verschillende

als hij het overleeft en als hij terugkomt, zou

verhalen rond, zoals omgekomen in

hij alleen kapsalon eten en zijn moeder een

bombardementen of geëxecuteerd vanwege

grote warme knuffel geven (Nieuwsuur, 2014)

meningsverschillen. In het interview vertelde Yilmaz dat hij door een broer was benaderd om mannen die naar Syrië zijn gekomen, ‘tips en tools’ te geven over het schieten en vechten als militair. Yilmaz gebruikte zijn kennis en vaardigheden om de Jihadisten een betere kans te geven tegen de militairen van Assad. Het doel om naar Syrië te gaan was, volgens Yilmaz, het vechten voor de onderdrukte Syrische bevolking. Yilmaz en andere Jihadisten zijn niet naar Syrië gekomen om te leren hoe ze een aanslag kunnen plegen.

Ze zijn naar Syrië gekomen om de bevolking te helpen en ze zijn bereid daarvoor te sterven.

Een terugreis naar Nederland, daar denkt hij niet eens over na (Nieuwsuur, 2014).

41

Ook al zijn er Jihadisten die naar Syrië zijn

De intrekking wordt opgelegd als iemand is

gegaan om daar te sterven, zoals Yilmaz, er

veroordeeld vanwege een terroristisch

zijn ook Jihadisten en families die terug willen

misdrijf of als iemand zich buiten Nederland

naar hun land van herkomst, zoals

heeft aangesloten bij een terroristische

Abdoussalam S.

organisatie. Dit kan alleen plaatsvinden als iemand een dubbele nationaliteit heeft. Critici

Abdoussalam S. is een van de Nederlandse IS-

van de maatregel zijn bang dat intrekking,

strijders die vastzit in een Koerdische cel en

radicalisering in de hand kan werken en dat

graag terug wil naar Nederland. De nu 25-

de betrokkenen in de illegaliteit verdwijnen.

jarige vertrok in 2014 naar Syrië en sloot zich

Justitie is van plan de wet dit jaar te

aan bij IS. Naar eigen zeggen gaf hij zichzelf

evalueren. Volgens het ministerie is tot nu toe

drie jaar later over aan de Koerden. Zijn

niet gebleken dat de maatregel in de praktijk

beweringen over zijn verblijf van ruim drie jaar

de dreiging voor de nationale veiligheid

bij IS zijn veelal niet te verifiëren. Zo zegt S.

vergroot (NOS, 2019a).

dat hij bij binnenkomst in Syrië geen militaire training heeft gekregen, iets wat voor een

Het intrekken van de Nederlandse

gezonde IS- rekruut vreemd zou zijn. Ook zou

Nationaliteit is een mogelijkheid om de

hij niet hebben gevochten, juist in een tijd dat

Syriëgangers bij de Koerden of in Turkije te

IS letterlijk onder vuur lag en alle hulp kon

laten. Echter is het erg onduidelijk wanneer de

gebruiken. Sinds 2016 staat S. op de nationale

Nederlandse Nationaliteit wel ingetrokken

sanctielijst terrorisme, wat betekent dat zijn

mag worden en wanneer niet. Dit gezien het

Nederlandse rekeningen zijn bevroren. Tegen

feit dat aansluiten bij strijdgroepen in Syrië en

hem loopt ook een rechtszaak. Hij wordt

Irak, in 2013 en 2014, nog niet strafbaar was.

verdacht van betrokkenheid bij een

Op dat moment stonden die strijdgroepen nog

terroristische organisatie, meldt het Openbaar

niet op de lijst van verboden organisaties. Dan

Ministerie. Zijn rechtszaak in Nederland is

is het dus ook niet toegestaan om de

aangehouden in afwachting van zijn komst

Nederlandse Nationaliteit in te trekken (NOS,

naar de rechtbank. Eerder zijn wel andere

2019b).

Nederlandse Jihadisten bij verstek veroordeeld, ze kregen straffen oplopend tot

De terugkeer van Syriëgangers leidt op dit

zes jaar cel. S. vindt dat een zware straf: “Voor

moment tot ethische (en juridische) vragen

iemand die een verkeerde keuze heeft

over hoe om te gaan met mensen die radicale

gemaakt en die dat aangeeft is vijf à zes jaar

ideeën hebben. Of mensen die ervaring op een

toch wel een grote straf”. S. heeft spijt dat hij

strijdveld in een ander land hebben opgedaan

een verkeerde keuze heeft gemaakt. S.: “Ik wil

en mogelijk daarbij getraumatiseerd zijn.

gewoon weer een normaal leven kunnen

Vandaar dat de vraag blijft bestaan;

opbouwen” (Melissen & van Heerde, 2019).

Stand van zaken

‘WAT IS GOED?’; ‘MOETEN WE NEDERLANDSE SYRIËGANGERS

Op 8 januari 2019 werd duidelijk dat Minister

TERUGHALEN OF NIET?’ EN; ‘WIE

Grapperhaus en staatssecretaris Harbers van

IS ER VERANTWOORDELIJK

vijftien Syriëgangers de Nederlandse nationaliteit hebben ingetrokken.

VOOR DEZE MENSEN?’.

42

Vooralsnog blijft de Nederlandse regering zich

Dat betekent dat wie terug wil naar Nederland

vasthouden aan de formule: ‘geen consulaire

niet wordt opgehaald, maar alleen begeleiding

bijstand in onveilige gebieden’. Echter werd in

krijgt als hij zelf een Nederlandse ambassade

juni 2019 duidelijk dat de regering toch twee

weet te bereiken.

Nederlandse weeskinderen van IS-ouders uit Syrië haalde. Het betrof twee kinderen van

Er is dus een situatie ontstaan dat de overheid

wie de rechter de voogdij aan de Nederlandse

wil dat het OM daadkrachtig optreedt tegen

staat heeft toegewezen. Ook zijn er recent nog

Syriëgangers door ze alvast te veroordelen,

twee door Turkije teruggestuurde vrouwelijke

terwijl terugkeer niet wordt gefaciliteerd.

Syriëgangers, samen met twee kinderen, in

Eerder waarschuwde de Nederlandse

Nederland aangekomen. Turkije is namelijk

Vereniging van Strafrechtadvocaten al dat dat

begonnen met het terugsturen van opgepakte

ten koste kan gaan van het recht voor

strijders van Islamitische Staat (IS) naar hun

verdachten om bij hun eigen strafzaak te zijn,

land van herkomst. Door zulke gebeurtenissen

want elke verdachte heeft dat recht (Van

ontstaan er vragen over hoe de regering dit

Teeffelen, 2017).

dient aan te pakken (Brabants Dagblad, 2019; Brouwers, 2019).

Het is dus erg lastig om in deze kwestie enige duidelijkheid te krijgen. Ook vanuit het

De Nederlandse overheid helpt Syriëgangers

menselijke oogpunt zijn er vragen of we

dus niet om terug te keren, maar de overheid

Syriëgangers terug moeten halen. Zeker

wil ze wel vervolgen. Het standpunt dat de

kijkende naar de Koerdische kampen waar de

overheid kiest is dat de Syriëgangers zelf hun

meeste IS strijders zitten.

terugkeer moeten regelen.

43

In Al Hasakah in Noordoost-Syrië lukt het

Zo zien wij de daden van de Syriëgangers als

correspondent Ana van Es (Volkskrant) om

iets slechts, vandaar dat de gevolgen ook

een omgebouwde school met 5000 IS-strijders

slecht zijn voor hen (afpakken van de

binnen te komen.

Nederlandse Nationaliteit, vervolging of ze laten zitten waar ze nu zitten). Zelf dachten ze

De vaak gewonde mannen, waar de wereld

dat ze iets goeds deden, voor de bevolking

vanaf wil, liggen tegen elkaar in cellen waar

daar of voor henzelf. Dit slaat terug op de

het altijd halfduister is, gehuld in oranje

teleologische deugdethiek van Aristoteles. Dit

overalls en grijze dekens. Voor deze 5.000

betekent dat men de logica van het doel volgt.

gevangenen staat de tijd stil sinds de val van

Men veronderstelt dat we handelen omwille

Islamitische Staat in maart. Hun vrouwen en

van een doel, dat wij beoordelen als het goede.

kinderen zitten vast in Syrische kampen. Zelf

Mensen zijn in hun handelen dus altijd gericht

zitten ze met 70 tot 80 gevangenen per lokaal,

op een goed. Het hoogste goed is het

in de walm van een open wc. Hun bewakers

uiteindelijke doel van het handelen. Het is

dragen bivakmutsen of mondkapjes, tegen de

voor de Syriëgangers dus lastig om te

stank en de tbc. Dat ze nog leven, was eigenlijk

begrijpen dat er slechte gevolgen voortkomen

niet de bedoeling. Deze mannen zouden

uit hun daden, waardoor wrok zou kunnen

omkomen op het slagveld, net als Yilmaz. Maar

ontstaan en wat radicalisering in de hand zou

aan het eind van de oorlog kregen ze de kans

kunnen werken (NOS, 2019a). Vandaar dat het

om zich over te geven, samen met hun

verstandig is om informatie te verzamelen en

gezinnen (van Es, 2019).

de Nederlandse Syriëgangers te begeleiden, op te vangen en te veroordelen waar nodig. Als

De IS-gevangenen komen uit landen zoals: -

vervolging het uitgangspunt is van de

Syrië en Irak, maar ook uit de Verenigde

Nederlandse overheid, dient de reis naar

Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, België,

Nederland gefaciliteerd te worden. Wat

Duitsland en Nederland. Aan de ene kant

betekent dat de Syriëgangers in Nederland

hebben ze de Nederlandse Nationaliteit dus

berecht worden, hun straf uitzitten en daarna

zijn wij verantwoordelijk voor hen. Aan de

terug kunnen komen in de Nederlandse

andere kant zijn ze zelf naar Syrië gegaan met

maatschappij.

in ieder geval een gedachte om zich daar in de oorlog te mengen. Zulke besluiten brengen

David Hume

gevolgen met zich mee, zeker als degenen die naar Syrië zijn gereisd verdacht kunnen worden van een terroristisch misdrijf of het aansluiten bij een terroristische organisatie (Melissen & van Heerde, 2019). Hierbij is er sprake van gevolgenethiek of utilitarisme. Het utilitarisme is ontwikkeld door David Hume (1711 - 1776) en Jeremy Bentham (1748 1832) en later in de 19e eeuw verder beargumenteerd door John Stuart Mill (18061873). Zij geven aan dat handelingen gekenmerkt worden door bepaalde gevolgen.

44

VLUCHTELING,VERZORGEN OF VERJAGEN? Luc Copier Op 3 november jongstleden is er een

gemakkelijk voor gezorgd worden dat een

vluchteling overleden door slechte

vluchteling in ieder geval niet tot deze

leefomstandigheden in de

drastische maatregelen over hoeft te gaan.

vluchtelingenkampen rondom Calais. Als

Een vraag die hierbij gesteld kan worden is,

reactie op de kou die zijn intrede deed in

in hoeverre is er van mens tot mens sprake

zijn tent besloot deze vluchteling binnen in

van een verantwoordelijkheid voor elkaar?

de tent een vuurtje te stoken. (Redactie Joop, 2019)

Het gevoel diep van binnen schreeuwt meteen, een mens zal een ander mens ten

Velen zullen al snel aanvoelen dat het hier voor

alle tijden moeten helpen.

een gedeelte wringt, er kan namelijk vrij

45

Dit is dan in deze specifieke situatie goed voor de vluchtelingen en de mensen die de vluchtelingen een warm hart toedragen het goede om te doen. Echter, niet iedereen is een voorstander van het klakkeloos helpen van de vluchtelingen.

Hieronder in de tweets een klein voorbeeld van de uiteenlopende meningen wat betreft de vluchtelingen in Calais.

Zoals weergegeven en eerder ook geschreven is het goed te zien dat niet iedereen hetzelfde denkt over de vluchtelingen die zich ophouden in en rondom Calais. Aan de ene kant (links) is duidelijk te zien dat er mensen zijn die zich zorgen maken om de leefomstandigheden van de vluchtelingen, terwijl de persoon aan de rechterkant de mensen die de vluchtelingen helpen ‘selfish’ noemt, ook wel egoïstisch. Dit zal waarschijnlijk zijn omdat zij indirect het leven van de inwoners van Calais ellendig zouden maken. Want, onder andere door de hulp die wordt geboden aan de vluchtelingen blijft de vluchtelingenstroom in stand, met als gevolg dat mensen in havenstadjes (zoals Calais, maar ook bijvoorbeeld Duinkerke) veel overlast hebben van de vluchtelingen. Althans, dit is de mening van de persoon die deze tweet de wereld in geslingerd heeft.

De werkelijkheid zal zeer waarschijnlijk tussen deze twee uitersten inliggen, aan de ene kant het medelijden en aan de andere kant het glasharde afkeuren van het helpen van de vluchtelingen. Eigenlijk probeert iedereen voor zichzelf het goede te doen, maar…

46

Wat is goed?

‘’ HET UTILITARISME (VAN

Een veelvoorkomende vraag bij kwesties zoals

LATIJN UTILITAS: NUT, OOK WEL: UTILISME) IS

deze is, wat is nu eigenlijk goed? Een filosofische stroming genaamd het

EEN ETHISCHE STROMING DIE DE MORELE WAARDE VAN EEN

Utilitarisme heeft hier een duidelijk beeld bij: Volgens het utilitarisme is iets wat goed is iets wat bijdraagt aan het algemeen nut, welzijn en geluk van de mensen. Dit blijft natuurlijk een vrij vage omschrijving, nu kom je namelijk

HANDELING AFMEET AAN DE BIJDRAGE DIE DEZE HANDELING LEVERT AAN HET ALGEMEEN NUT, WAARBIJ ONDER ALGEMEEN NUT HET WELZIJN EN GELUK VAN ALLE MENSEN WORDT

uit bij de vraag, wat is het algemeen nut?

VERSTAAN.’’(WIKIPEDIABIJDRAGERS,

‘’VOLGENS JEREMY BENTHAM IS HET GELUK OMSCHREVEN ALS HET GROOTST MOGELIJK GELUK VOOR HET GROOTST MOGELIJKE AANTAL MENSEN.’’ (FILOSOFIE.NL, Z.D.)

Zoals weergegeven hierboven, geluk voor een zo groot mogelijk aantal mensen, dit impliceert als het ware dat geluk niet voor iedereen bij elke keuze mogelijk is. Wellicht is een bepaalde keuze in essentie wel voor iedereen goed. Alleen zal dit nooit door iedereen als goed worden ervaren en zo zal er op elke beslissing die een grote groep mensen beïnvloed altijd veel weerstand zijn.

Er zijn namelijk altijd verschillende belangen voor verschillende mensen en voor iedereen wegen deze belangen anders, misschien wel simpelweg omdat iedereen een andere belevingswereld heeft. Daarom is en blijft het lastig, onmogelijk, om deze belangen als een berekening tegen elkaar op te wegen.

Dit voorgaande kan zeer goed betrokken worden op de huidige situatie in en rondom Calais, er zijn voor veel mensen veel verschillende belangen. Deze belangen zijn veelal tegenstrijdig, aan de ene kant wil een groep zoveel mogelijk mensen helpen om een menswaardig leven te hebben, aan de andere kant wil een andere groep zelf een zo menswaardig leven leiden.

Het probleem hierin ligt vooral in dat deze belangen werkelijk waar lijnrecht tegenover elkaar staan, voor beide partijen is er geen consensus mogelijk.

Dit laat mij concluderen dat er voor een probleem als deze binnen geen enkele samenleving een passende oplossing is, er kan niet duidelijk gesteld worden wat wel goed is, en wat niet goed is. Dit zal voor altijd een interpretatie van een mens of een groep mensen zijn.

47

Stan van den Broek

MOET MIGRATIE EEN MENSENRECHT WORDEN? De burgemeester van Palermo, Leoluca

Hij vindt dat je mag gaan en staan waar je wil.

Orlando, heeft een bijzondere kijk op migratie.

“Niemand kan veroordeeld worden om te

Hij vindt namelijk dat alle vluchtelingen van

leven en te sterven op de plaats waar zijn of

harte welkom zijn in zijn stad. Iedereen mag

haar ouders zijn geboren. We moeten af van

van hem overal geluk zoeken. Hij staat dan

het idee dat de staat een gesloten plek is. Ik

ook vaak op de kade te wachten om de door

ben geen Italiaan omdat mijn vader en

de kustwacht opgepikte migranten te

moeder dat waren, ik ben Italiaan omdat ik

begroeten. Hij wil hen laten weten dat ze

zelf besloten heb dat te zijn. Zo denk ik

welkom zijn in zijn stad. Iedereen die in zijn

erover. Mijn identiteit hangt niet af van het

stad komt is volgens hem dan ook een

bloed van mijn ouders, mijn thuisland is daar

Palermiaan. Hij maakt geen onderscheid,

waar ik woon. Identity is the first act of

omdat het om mensen gaat.

freedom.” Volgens Orlando hangt je identiteit af van daar waar je woont en of je je daar thuis

In de ogen van Leoluca Orlando is

voelt. (Welgraven, 2017)

internationale mobiliteit dan ook een mensenrecht.

Ethisch dilemma Dat migratie een mensenrecht moet worden is een ethisch dilemma. Aan de ene kant is het “het goede” als je iedereen gelijk behandeld. Iedereen is een mens van vlees en bloed. Als mensen een bepaald land niet binnen mogen, zouden ze anders behandeld worden omdat ze ergens anders zijn geboren. Dat is fout! En het is ook “het goede” om mensen te helpen die het zwaar getroffen hebben, zoals de migranten van Syrië bijvoorbeeld. Aan de andere kant vraag je om moeilijkheden als

"IDENTITY IS THE FIRST ACT OF FREEDOM."

er geen enkele controle is op wie er binnenkomt. Zo kunnen terroristen of mensen met verkeerde bedoelingen jouw land makkelijk binnenkomen. Er is dan een grotere kans op aanslagen zoals in Parijs of Brussel.

48

Ook is het de vraag of een stad als Palermo, een arme stad met grote werkeloosheid, die enorme migrantenstroom wel aankan. Op dit moment is ongeveer een kwart van de Palermianen werkloos. Dit percentage zal alleen maar stijgen wanneer er meer vluchtelingen komen. (Versa, 2018)

Verantwoordelijkheid Orlando heeft met zijn rol als burgemeester ook de verantwoordelijkheid van de veiligheid in de stad. Je zou zeggen dat je de migranten dan minder snel verwelkomt. Maar misschien vindt de burgemeester dat hij zichzelf ook verantwoordelijk voelt over het lot van de migranten. Orlando kan namelijk bepalen wat er met de migranten gaat gebeuren. De verantwoordelijkheid om de migranten te helpen lijkt in dit geval zwaarder te wegen dan de verantwoordelijkheid van de veiligheid in Palermo. Orlando vindt dan ook dat de migranten hulp moeten krijgen van Europa, alleen haar lidstaten delen niet dezelfde mening als de burgemeester van Palermo. “ De stad, en trouwens ook heel Sicilië, is te klein om miljoenen mensen op te nemen. De 27, 28 landen van de Europese Unie die bij elkaar meer dan vijfhonderd miljoen inwoners hebben, zouden dat wel kunnen, makkelijk zelfs.

Migranten zijn een verrijking. En er is werk genoeg! Maar helaas, de landen weigeren dat” (Welgraven, 2017).

Achterliggende filosofische standpunten Het dilemma of migratie een mensenrecht moet worden, kan belicht worden door verschillende filosofische stromingen: Plichtethiek van Immanual Kant (Stuvia, 2016) (FilosofieGreijdanus, sd) In de plichtethiek staat de norm centraal. Mensen doen iets omdat het “moet”, de plicht staat voorop zonder dat de consequenties een rol spelen. De plicht in dit ethisch dilemma is dat de rechten van de mens centraal moeten staan. Iedereen moet gelijk behandeld worden. Volgens deze filosofie zou migratie dus een mensenrecht moeten worden. Iedereen verdient hulp, veiligheid, gelijke kansen en mag gaan en staan waar hij wil. Het is de plicht van de mens om die mensenrechten na te leven. Mensen in nood moeten geholpen worden, ongeacht de consequenties. Toch is er wat kritiek op de plichtethiek van Kant: Het is echter de vraag bij deze stroming of alleen de vluchtelingen geholpen moeten worden die van een onveilig gebied afkomen. Economische vluchtelingen of gelukszoekers zijn niet in nood. Is het dan alsnog onze plicht om deze mensen te helpen? Zij horen toch ook dezelfde kansen te krijgen als anderen? Hierbij is goed te zien dat de plichtethiek van Kant ook andere dilemma’s kan opleveren.

De plichtethiek houdt namelijk ook geen rekening met persoonlijke relaties tussen bepaalde bevolkingsgroepen. Dat migratie een mensenrecht moet worden, speelt daarbij wel een grote rol. Veel bevolkingsgroepen uit Europa zouden in conflict kunnen zijn met het geloof van de meeste vluchtelingen, namelijk de Islam. Men voelt dan de plicht niet om een ander te helpen als diegene Islamitisch is.

49

Ook is het de plicht van bijvoorbeeld Orlando om het eigen volk te beschermen. De rol van een burgemeester is het handhaven van de veiligheid. Als er dan wordt gehandeld volgens de plichtethiek van Kant, dan mag iedereen zomaar binnen komen, omdat iedereen gelijke kansen heeft. Dit kan, zoals eerder genoemd, onveiligheden als terrorisme en werkeloosheid opleveren.

Kortom, de plichtethiek van Kant gaat uit van de plicht om “het goede� te doen voor de medemens. Migratie moet een mensenrecht worden, omdat iedereen gelijke kansen heeft en mag gaan en staan waar hij wil. Echter komen hier wel veel moeilijkheden bij kijken. Het is daarom moeilijk om volgens deze filosofische stroming keuzes te maken als het gaat over het begrip migratie.

Gevolgenethiek van Jeremy Bentham (Stuvia, 2016)Â (FilosofieGreijdanus, sd) in de gevolgenethiek staat de handeling centraal. Mensen streven naar plezier en genot en proberen pijn te vermijden. De waarde van het leven bestaat uit de vreugde die wordt beleefd. De gevolgenethiek kijkt naar de gevolgen van een handeling om te bepalen of de handeling goed is.

De gevolgenethiek handelt in het algemeen belang. Dat wil zeggen, zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen (of zo min mogelijk lijden voor zoveel mogelijk mensen). Deze filosofische stroming kan het dilemma daarom op twee verschillende manieren interpreteren. Namelijk op internationaal en nationaal niveau.

Als je op internationaal niveau kijkt, zou migratie volgens de gevolgenethiek een mensenrecht moeten worden. Het totale geluk zou verhoogd worden als vluchtelingen zomaar de grenzen over mochten steken. Iedere vluchteling, of het nou een gelukszoeker is of niet, kan dan zijn of haar geluk elders zoeken. Zo streef je naar zoveel mogelijk geluk voor zoveel mogelijk mensen. De Europeanen zouden wat problemen kunnen ondervinden met de grote stroming migranten, maar het totale geluk zou alsnog hoger zijn als je kijkt op internationaal niveau.

Als je op nationaal niveau kijkt, zou dat zomaar niet het geval kunnen zijn. Griekenland of Frankrijk kampen bijvoorbeeld met een serieus vluchtelingenprobleem. Het geluk op nationaal niveau zou voor veel mensen groter zijn als er geen vluchtelingen binnen zouden mogen komen. Daarom zou volgens de gevolgenethiek migratie geen mensenrecht worden als je het geluk per land gaat bekijken. (bijvoorbeeld alleen het geluk van Frankrijk).

Echter, als je kijkt in het algemeen belang over de hele wereld zou migratie volgens de gevolgenethiek een mensenrecht moeten worden. Maar ook dan kamp je met problemen die al eerder zijn genoemd in dit artikel.

Conclusie en eigen mening Het ethisch dilemma of migratie een mensenrecht moet worden is zeer moeilijk. Aan de ene kant hoor je mensen te helpen, maar aan de andere kant kies je ook voor je eigen geluk. Een afweging tussen die twee is daarbij het moeilijkst. Ik vindt dat migratie geen mensenrecht moet worden, omdat het denk ik veel problemen gaat opleveren. Wel vindt ik dat iedereen gelijk behandeld moet worden. Dat wil zeggen dat migranten een eerlijke kans moeten krijgen wanneer zij aantonen goede bedoelingen te hebben als ze ons land binnenkomen. Zo hou je toch controle en help je mensen in nood.

50

Jason van Breukelen

RACKETE VS SALVINI: WHO IS RESPONSIBLE FOR MIGRANTS AT SEA? It’s July 2018 and the Italian Minister of Internal Affairs, Matteo Salvini, issues a ban for NGO rescue vessels with migrants on board (Deutsche Welle, 2018). Not a single rescue vessel is allowed in Italian ports as the Italian government decided they will no longer take in any migrants. In a series of tweets Salvini states that the rescue vessels that pick up these migrants off the coast of Libya facilitate human trafficking. With this he tries to justify his decision to fend off the vessels. (Salvini, 2018). Salvini’s patience with NGO rescue vessels ran out, “We will use every lawful means to stop an outlaw ship, which puts dozens of migrants at risk for a dirty political game.”(The Guardian, 2019).

What should be done with these people in need if they can’t even make it to land? This is exactly what Sea-Watch Captain, Carola Rackete, thought. After being at sea for weeks on end, with around 40 migrants on board, she awaited approval from EU countries to dock.

Due to the poor conditions on board the captain declared a state of emergency, nobody responded to her distress call (De Volkskrant, 2019). Eventually the captain recorded a video in which she made her statement before entering the port of Lampedusa with the Sea-Watch 3 (Sea-Watch International, 2019). The German captain felt that it was her duty to save human lives, that’s what made her do what she did.

As soon as the vessel made port, she was arrested by the Italian Police force (Politico, 2019).

Both parties have contradicting opinions on the matter of who is responsible for migrants at sea. Rackete believes in the ethical principle of helping someone in need. She aims to follow that principle by working for Sea-Watch, a non-governmental organisation that rescues refugees in the Mediterranean. In her eyes, all human life is valuable and all human life is equal. Therefor she goes out of her way to rescue the people that get stranded at sea. In this particular case she had to dock as soon as she possibly could due to the poor health and safety conditions on board. As per maritime law she should head for the nearest safe harbour which was Lampedusa, so that is where she was headed.

Salvini wants to keep these migrants as far away as possible from Italian territories. Migrants and asulum seekers try to reach Europe via the Central Mediterranean route. Migrants transit through Libya before they make the dangerous journey overseas to reach Europe, here they arrive in Italy if they make it.

51

For over a decade people have been trying to reach the shores of Italy this way, resulting in tens of thousands to hundreds of thousands of migrants reaching the Italy (Frontex, z.d.).

Most of these migrants have no chance at asylum in Europe or Italy. The Italia government feels as if the rest of Europe does not take in their fair share of migrants that arrive in Italy.

And thus, Italy repeatedly refuses to allow NGO rescue vessels to dock until other European countries agree to help take in refugees (The Local, 2019).

Rackete and Salvini have very opposing ideas and ideals when it comes to the migration crisis in the Mediterranean. But which of the two is morally right? And ultimately, who is morally responsible in this matter? There is an organisation that did ask and research this specific issue, the Ethics Institute at Utrecht University. In this institute researchers and students study moral and ethical issues in a scientific, social and political context and teaches them to reflect on the moral facets of their own discipline (Utrecht University, 2003). This institute examined the moral responsibility the European Union (EU) has towards the migrants. The Ethics Institute looked at what would be considered “fair” towards both the migrants and the European countries. The EU could determine the fair number of migrants each of the member states should take into asylum based on criteria such as: · · · · ·

Causality; The capacity of the labour market; Density of the population; The overall wealth of the country; The preference(s) of the migrants themselves.

With these criteria the EU could determine a fair number of migrants they could take in.

Depending on the circumstances however, this would mean that it would be fair if the EU would do less than they would be able to do with low costs. This is not per definition morally just, or unjust. Even if the EU would take in a fair number of migrants, the fact remains that a large group of migrants will remain without asylum (Utrecht University Ethics Institute, 2016). This would remain unfair towards the migrants which are looking for help.

52

This led to the institute’s conclusion that the EU could and should do more in a variety of situations, even if it would mean that the EU has to do more than her fair share. Especially on a short notice the EU is morally responsible to provide asylum for a large group of migrants. It is not plausible that this could pose as a real threat to public order, rule of law, democracy, cultural identity or welfare (Utrecht University Ethics Institute, 2016). In addition to that, it is very important for the EU to put effort in resolving conflicts such as the one in Syria which result in refugees (Utrecht University Ethics Institute, 2016). It is also an important responsibility of the EU to commit itself to international agreement on the ethical handling of refugees. This is a structural step that is the utmost importance for the protection of refugees on a global scale.

Personally, I can understand where both Salvini and Rackete come from in terms of their views on the matter. However, I do not fully agree with either. Let’s start with Salvini, he isolates his country from the way the world works. People move everywhere, people flee and they need help. If they come to you for help and you can provide them with what they need it’s your moral obligation to help them. However, that does not mean that all boat refugees should be brought to Italy. Then there’s Rackete, I agree with her moral standing that you should help the people in need. However, I believe that the way she’s helping these migrants at sea will only further facilitate the idea that migrants can get to Europe this way. The health and safety risks are just way too high. There is more to be gained if these people can take a safe(r) route to a safe haven such as Europe. Therefor I think it is vital that the EU and the UN take a lead role in facilitating these safe routes. This also helps to ensure a balance in what is considered fair for EU member states and other countries in the area of a conflict. International NGO’s can aid in the executive phase.

As the Utrecht University Ethics Institute also stated, it is of great importance that the EU put effort in resolving the conflicts. And not only should the EU take part in this, other international partners and NGO’s should too. From my point of view the signals of a potential long ongoing conflict were already there. Only nobody really took action, they let it run its course and now we have to deal with the consequences.

54

HOEVER MAG JE IN HET NASTREVEN VAN JE EIGEN GELUK, DAT VAN ANDERE MENSEN SCHADEN. Phyllis Haagmans Via de nieuwe Balkanroute proberen migranten de Europese Unie te bereiken door vanuit Bosnië en Herzegovina de Kroatische grens over te steken. Het wordt ook wel ‘The game” genoemd en ze spelen het vaak zonder succes. Elke avond proberen zo’n 100 tot 150 migranten de grens over te steken naar Kroatië, waarvan ongeveer 60 procent het lukt.

Eenmaal aangekomen in Kroatië lopen de migranten alsnog kans om door de politie te worden terug gebracht naar Bosnië en Herzegovina. Iets wat volgens de Raad van Europa en VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in strijd is met het internationaal recht. Eenmaal aangekomen in de EU, hebben migranten immers recht op een asielprocedure (van der Ploeg, 2019).

De Kroatische politie treedt hard op tegen de migranten die de grens oversteken –waarover het Rode Kruis zich grote zorgen maakt. Dagelijks behandelt het Rode Kruis tientallen migranten voor verwondingen die ze tijdens hun poging om de grens over te steken hebben opgelopen (Rode Kruis, 2018). Er wordt door de Kroatische politie alles aan gedaan om de migranten ‘af te schrikken’ om niet terug te komen, en dit alles voor een ‘deal’ met de Europese Unie (Matejčić, 2019).

54

Uit rapporten van Amnesty (2019) blijkt dat ongeveer een derde van de gesproken migranten te maken heeft gehad met geweld door de Kroatische politie. Migranten beweren dat ze door de Kroatisch politie worden mishandeld, ze zouden met stenen, stokken, scherpen voorwerpen en traangas worden belaagd. Ook zouden ze zijn gebeten door politiehonden en worden hun persoonlijke bezittingen afgepakt voordat ze terug worden gestuurd (Kettenis, 2019).

Een migrant vecht zelfs voor zijn leven in het Ziekenhuis van de Kroatische havenstad Rijeka na te zijn neergeschoten door de Kroatische politie. Volgens de politie schoten enkele agenten op de groep migranten om de grenzen van Kroatië te beschermen (AD, 2019).

Waarom treed de Kroatische politie hard op?

Kroatië wil net zoals de andere landen die lid zijn van de Europese Unie open binnengrenzen, en wil graag aantonen dat zij klaar zijn om in 2020 toe te treden tot het gebied zonder binnengrenzen, door de buitengrenzen van de Europese Unie te beschermen tegen irreguliere migratie (Matejčić, 2019). Irreguliere migranten hebben geen geldige documenten om een land binnen te komen of om in een land te verblijven (Europees migratienetwerk , z.d.).

Open binnengrenzen betekent voor Kroatië dat ze vrij zijn in verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal. Dankzij het vrij verkeer van personen kunnen bewoners van de EU vrij reizen in andere EU-lidstaten. Goederen hoeven bij het overschrijden van de binnengrenzen niet meer gecontroleerd te worden. Door het vrij verkeer van goederen mogen EU-burgers overal binnen de EU werken – voor nieuwe lidstaten gelden restricties. Het vrij verkeer van kapitaal biedt de Europese burgers tal van vrijheden op financieel gebied (Europa Nu, z.d.).

Kortom, Kroatië ziet vele voordelen in het toetreden van de EU.

Wie geeft de orders?

Illegale migranten worden door de Kroatische politie naar een groene grens gebracht – oftewel de officiële grensovergangen worden vermeden. De 950 kilometer lange grens tussen Bosnië en Herzegovina en Kroatië maken het makkelijk om migranten weer op een illegale manier terug brengen. De migranten worden niet gedocumenteerd en het wordt niet toegestaan om asiel aan te vragen. Dit zijn orders die de Kroatië politieagenten krijgen van hun superieuren.

Het komt vaak voor dat burgers de politie bellen en de illegale migranten verklikten. Alle communicatie en orders verlopen via niet officiële wegen. Er wordt gebruik gemaakt van privételefoons – omdat politie telefoons worden afgetapt – en de migranten worden met busjes terug gebracht waarvan de GPS-verbinding onklaar is gemaakt, zodat het lijkt alsof het nooit heeft plaatsgevonden (Matejčić, 2019).

De Kroatische autoriteiten ontkennen alle beschuldigen, en de minister van binnenlandse zaken – Davor Bozinovic – geeft aan dat er niks aan de hand is. De 200 klachten die het ministerie ontving van internationale organisatie over de uitzettingen, bleek uit onderzoek dat de politie in geen enkel geval over de streef is gegaan (Kettenis, 2019).

55

Ook zou er een oogje dichtgeknepen worden voor het gewelddadig optreden van de Kroatische politie door de EU. Amnesty International geeft aan in een rapport dat de financiële bijdrage van de EU aan humanitaire hulp verdwijnt in de salarissen en uitrusting van de Kroatische politie (Amnesty International Vlaanderen, 2019). Met andere woorden wordt de Kroatische politie financieel gesteund door de Europese regeringen. Met deze financiële steun en het lidmaatschap in het vooruitzicht is de Europese Unie diegene die de orders – bewust of onbewust – geven, en Kroatië de vrijheid geeft voor de manier waarop.

Welke ethische stromingen kunnen hieraan gekoppeld worden?

Bij de vraag of het ethisch is wat er met de vluchtelingen gebeurd, kun je dit vanuit verschillende kanten belichten. Wanneer je kijkt welke consequenties en gevolgen de keiharde vluchtelingen aanpak heeft in Kroatië, zie je dat de hele Kroatische bevolking geholpen kan worden met een lidmaatschap tot de EU. Volgens de consequentialisme stroming, is het handelen voor dit eindresultaat wel degelijk geoorloofd en moreel juist. Een van de bekendste consequentialistische theorieën is het utilisme. Volgens deze theorie hangt de juistheid van handelingen af van het totale geluk dat men er mee creëert. Oftewel wat een moreel juiste handeling is, hangt af van het geluk dat de Kroaten met deze handeling tot stand brengt (Ensie, 2016). Volgen Jemery Bentham zijn pijn en genot de enige intrinsieke waarden in de wereld. Daaruit leiden hij de nutsregel af dat wat goed is gelijk staat aan dat aan het grootste geluk brengt aan het grootste aantal mensen (“Jeremy Bentham”, z.d.). Geluk van een groep mensen kan simpelweg worden vastgesteld door een som plezier minus pijn (Ensie, 2016b), oftewel 4 miljoen Kroaten gelukkig maken met een EU-lidmaatschap tegenover 150 migranten die dagelijks worden mishandeld als zij de grens bij Kroatië proberen over te steken.

Wanneer je het echter vanuit de beginselethiek van Kant bekijkt, die naast de consequenties ook licht werpt op de manier waarop je tot een bepaald resultaat komt, kun je jezelf afvragen of het wel ethisch is om een groepje mensen af te ranselen voor het geluk van de bevolking van heel Kroatië. Volgens het beginselethiek van Kant, ook wel principe-ethiek genoemd wordt gekeken of de handelingen op zichzelf goed of slecht zijn, zonder daarbij naar de gevolgen te kijken (Cogem, z.d.). Kroatië zou de migranten moeten helpen in plaats van ze af te ranselen en de Europese Unie moeten laten inzien dat dit niet de manier is migranten buiten de grenzen van de EU te houden. De manier van handelen gaat in strijd met de mensenrechten van vluchtelingen. Vluchtelingen hebben o.a. recht op bescherming en ondersteuning van migratie, asiel te zoeken en te genieten, bescherming tegen refoulement (Amnesty International, 2019).

Hoever kan ik mij hierin vinden?

Waar wij als Europeanen allemaal een beetje last van hebben is dat wij teveel met ons eigen ego bezig zijn en niet meer kijken naar anderen. We verliezen de verbinding met andere mensen op deze wereld. Filosoof Emmanuel Levinas gebruikt de term ‘alteriteit’ om de positie van de ander te benaderen vanuit de positie en het perspectief van de ander. Zodra we de ander proberen te begrijpen, brengen we het perspectief van de ander terug tot onze eigen begrippen, in de termen die ons bekend zijn. Kroatië zit op een roze wolk en zijn hun waardigheid aan het verliezen naar de mens, ze doen er alles aan om dat lidmaatschap in 2020 binnen te krijgen en wij Europeanen zijn niet anders dan zij. Wij financieren zelfs de gewelddadige optredens van de Kroatische politie (Kettenis, 2019).

56

WE DID NOT CHOOSE FOR THIS

WE DID NOT CHOOSE FOR THIS Aukje Gielen and Noud van Hooff Sarajevo has been sieged in 1992 – 1995, it

After visiting Sarajevo, we have seen

lasted almost four years. The country

terrible things that are still visible from the

Yugoslavia has fallen around 1990, which

war. We wrote this article to talk about

resolved in a war between the inhabitants.

the ‘scars’ that are still remaining in the

Sarajevo was divided by three population

city. The reason we chose this subject is

groups. The Bosnian Croats, the Serbian

because we find that it is inhumane to see

Croats and Muslims. The people of

all those scars of the war, knowing that it is

Yugoslavia lived by the rules of a dictator.

almost 25 years ago. The people of Sarajevo

The war was started because the people

are living in poverty and do not have

wanted to live in freedom and wanted an

enough money to repair the homes where

independent country with their own ethnic

they are still living in. So maybe there is a

groups. If your friends in the street had a

possible responsibility for us to help

different origin, then they became your

Bosnia.

enemy because these different ethnic groups were suddenly at war with each other.

57

WE DID NOT

LANDMINES

CHOOSE FOR THIS

Not only the city itself has a lot of scars of the war but also the nature is still affected

If you look around Sarajevo, you see a lot of

by the war. This is a problem Sarajevo also

damaged buildings. Most of them were

must deal with, namely landmines. During

damaged during the siege and were never

the war, a lot of landmines are planted

rebuilt because of money shortage or

around boundary lines of the population

because the people that used to live there

groups. Because of these huge areas were

have fled or died during the siege. Sarajevo

covered with landmines. Nowadays there

and its surrounding areas used to have a

are still areas which are not cleaned yet.

population of 525,980 but during the war

The people in Sarajevo cannot walk into

13,952 people were killed. Besides the

the hills though forests because it is too

enormous amount of people killed there

dangerous. Also, some fields for agriculture

were also a lot of people that fled the city

have risks to find landmines. At the marine

during the war and even now a lot of

awareness centre in Bosnia we learned that

people are thinking about leaving Bosnia

the inhabitants of Sarajevo are still

to find a better live and good jobs.

securing and cleaning areas from

According to research, 32 percent of

landmines. There are still yearly wounds

citizens of Bosnia wants to leave the

and deaths since the war because of those

country. Especially the youth between the

mines.

age of 15 and 29 years wants to find a better life in another country. This means that in the future even more homes will be abandoned, the economy will not trengthen, meaning it is even more difficult than it already is to fully rebuild the city.

TERRIBLE BEAUTY A terrible beauty, this is what the Sarajevo roses are often called. This is because of the history and meaning of these works of art. These roses are a memorial to the people whose blood flooded at these spots and died there because of shelling. The craters inflicted by the shelling were filled up with red paint causing the craters to look like roses that are losing their petals.

Even though a large portion of these so-called roses are covered up during the reconstruction of the city they are still seen all over Sarajevo. The people of Sarajevo want the roses to remain intact because of the reminder they give of so many lost ones.

Another reminder covering the grey in Sarajevo are the war-graffiti. These paintings are seen all over town on walls and statues and present texts such as “never forget never forgive� to remind people what happened. Some of them are colourful and praise the armies protecting them while others are less joyful and count as a reminder of what was done to the people of Sarajevo. Multiple graffiti are used as a memorial place such as the Sarajevo roses.

58

MULTIPLE FLAGS During our trip in Bosnia, we saw multiple flags. All these flags were seen all over Bosnia but mostly not at the same location. Each district uses the flag that they feel comfortable with.

Bosnia has always been divided in three groups, the Bosnian-Muslims, the Bosnian-Croats and the Bosnian-Serbs. The war separated these groups even more. The Bosnian-Serbs created their own Republic and would no longer feel connected to the flag with the six fleurs-de-lys.

To them it felt like this flag was only representing the BosnianMuslims. The UN high representative introduced a new flag and made sure it had no historical references to the Bosnian state. Even though there is a flag that represents all people in Bosnia. Most groups still use the flags that represent only their own group. Some use them combined with the national flag while others only see themselves as part of a small group in Bosnia. These flags show the world that Bosnia is still extremely divided. It is painful to see all the damage that is done and still visible to Sarajevo. The innocent citizens of Sarajevo were the targets in the war. People who tried to survive and did not want to have war were killed or shoot at. Seeing all those buildings with bullet holes is just inhuman. Another thing what is so remarkable of this war, is the fact that one day has changed so much in the city. People who were friends became enemies just because of their origins. “We did not choose for this� Zero One.

Due to corruption within the government of Sarajevo the scars in the city are still visible. Other countries have donated money recently after the war but that money is not been used the way it should.

After 25 years the scars in the city are still not rebuild or repaired. The memorials should stay visible. The roses make sure that the war will not be forgotten and that things like that should never happen again.

Dutch organizations rebuild some of the neighbourhoods in Sarajevo.

People are still living in the houses that are destroyed during the war.

Other countries should help Sarajevo in rebuild those neighbourhoods because the inhabitants are the victims of the war.

59

DUTCHBAT III IN SREBRENICA Hessel van der Steenhoven, Robin Schmitz en Tessa van Nieuwenhuijsen

In 1993 Srebrenica was declared a safe zone by the United Nations.

Muslim Bosnians fled to Srebrenica believing they were safe there.

What they didn’t know then, what no one could have known, was that in the summer of 1995, the city would fall into ruin.

60

Until the mid-1980’s, Muslims (60 to 70%) and Bosnian Serbs (30 to 40%) lived peacefully side by side in Srebrenica. The city was one of Yugoslavia’s melting pots. Muslims, Serbs and Croats were living together in harmony. The name Srebrenica came from these surrounding green hills as they were full of silver (Srebro) and lead deposits (The Editors of Encyclopaedia Britannica, 1998). The city was popular (van de Ven, C) because of the peaceful way all ethnic groups were living together. But after the death of Tito all kinds of parties arose. Most were based on ethnic origin. In East Bosnia, the Serbian population formed the minority and they felt threatened when the Muslim parties began to prevail.

Milosovic and later Karadzic started to respond to this, causing the mutual relationships to deteriorate. Despite the war in Slovenia and Croatia, the Bosnian government believed that they could stay out of battle (Dijkema, 1996).

Under the leadership of Naser Oric - Naser Orić is a Bosnian-Muslim ex-soldier - the Muslims seized an opportunity to fight back against the Serbs, although this did not go without setbacks. Mortar shelling, ambushes and revenge actions became the standard in the Srebrenica enclave until May 6, 1993. These actions stopped after the arrival of the French General Morrillon. He demanded worldwide attention for the cornered Muslims who could not stop the heavy weaponry of the Serbs. As a result, the United Nations decided to declare the enclave a safe area and to demilitarize the Bosnian Serbs. A Canadian UNPROFOR (peace force) unit was sent from the UN to secure the enclave. Dutchbat I took over this task from the Canadians in February 1994. After Dutchbat I, Dutchbat II followed and finally on January 18, 1995 Dutchbat III, with different companies spread over the enclave (Potocari as HQ) (Dijkema, 1996).

61

The assignment for the Dutchbat was described on paper in a few sentences. It reads as followed: Providing military assistance for UNHCR (refugee agency) and recognized aid organizations and repairing installations.

Creating conditions in which it is possible to: o Evacuate the wounded; o Protect and care for the population; o Improve the living conditions of the population and; o Stop hostilities.

It was during the time of Dutchbat III that around 25.000 Muslim refugees came to the UN base in Srebrenica. On the 12th of July the city of Srebrenica looked like a ghost town, while the UN base (an old industry factory) was flooded with people (Hofs, 2019).

In just over a weeks’ time more than 8.000 teens, men and elderly Muslims were murdered in Srebrenica. Their bodies were thrown away like garbage and piled up in mass graves (Civil Rights Defenders, 2019). Some of these graves remain to be found. The bodies that were found, now lay at peace at a memorial site, just across the street from the old UN base.

But where their lives ended, over 10.000 lives found meaning and a purpose. After 24 years the wives, sisters and mothers of these Muslim men fight for justice for the crimes committed in Srebrenica. The Mothers, as they call themselves, tell their stories and those of their loved ones (NRC, 2019). The stories and memories of Srebrenica serve as a constant reminder that even with our advanced technologies, mind-set and believes, horrible crimes can still be committed. The Mothers of Srebrenica remind us of these crimes and that they should never happen again.

62

The scars Nowadays the scars of this war and genocide are still visible, both in the landscape of Srebrenica as with the people involved. This applies to the Mothers of Srebrenica, the Dutchbat (UN) soldiers and the survivors of the genocide. Like Hasan Hasanović, who was 19 years old when he fled from Srebrenica, just before the Bosnian Serbs overwhelmed the UN Base. A boy who should have gone to school, but instead had to survive in the forests, alone.

Fleeing from the Bosnian Serbs who were following him. With the knowledge that all his family, friends and acquaintances will probably be dead before the sun rises. Hasan survived this tragedy but was a scarred man. He remembers the loved ones by sharing his story to the rest of the world.

Like the Mothers of Srebrenica, Hasan also holds the UN responsible for the genocide in Srebrenica. But the UN (the former commander of the British UN contingent, Bob Stewart) keeps the Dutchbat soldiers responsible for doing not everything they could have done. The Hague International Court of Justice also keeps the Netherlands responsible for the deportation of more than 300 Srebrenica men (Journeyman Pictures, 2017).

"Completely ridiculous," is how Boudewijn Kok, Dutchbat veteran from Dedemsvaart, mentions the ruling onSrebenica made by the judge today. "We, the Dutchbat, did not pull the trigger, the Serbs did" Boudewijn said. According to Boudewijn, not the Netherlands, but the UN is liable: "We called for help, but it didn't come. The UN, the whole world, looked away from Srebrenica." According to the court, Dutchbat should not have cooperated in the deportation of these men. With the knowledge of the special position of the compound at the time, they should have acted differently (RTV Oost, 2014).

Nowadays it is easy to say how the soldiers should have handled the situation, but we do not know how the experience was for them. When they saw 40.000 people asking for help. The Dutchbat soldiers are still coping with the effects of the Srebrenica genocide. Maarten Fagh (40) is one of them. He lived between hope and fear in his time as a medic at the airmobile brigade of Dutchbat III in Srebrenica. Twenty years later, the veteran still suffers from psychological complaints. But he is certainly not the only Srebrenica veteran who has to contend with PTSD. The number of suicides among soldiers in the years after service also says a lot about the enormous psychological pressure they have had to endure. “More Dutchbat soldiers died after the mission than during the mission. Many have organized their lives in a destructive way or must to contend with addiction. Sooner or later the hospital, a psychiatric institution or death will await you.” (Verschuren, 2015).

The Netherlands is often seen as the one who is responsible with regard to the Srebrenica genocide. However, the Netherlands was promised air support which they did not receive. The communication, regarding important information about the Serbs, was not passed on to the Dutch government. Because of this the Ducthbat soldiers felt betrayed and acted according their commands, to come home safely. This does not mean that their actions were justified.

The Dutchbat soldiers could probably have done more to protect the Muslim population. Put yourself in the shoes of one of the 300 poorly armed soldiers against a Serbian army. The question is: ‘What would you have done…?’

63

COPING WITH MIGRATION: BOSNIA VS SYRIA Jason van Breukelen and Judy-Anne Tiggeloven

THIS ARTICLE AIMS TO SHOWCASE A COMPARISON OF THE SITUATION OF THE MIGRANTS IN BOSNIA DURING THE WAR (1992 1995) WITH THE SITUATION OF THE SYRIAN MIGRANTS BECAUSE OF THE SYRIAN CIVIL WAR (2011 - PRESENT). BY COMPARING THESE SITUATIONS WITH EACH OTHER, THIS ARTICLE AIMS TO SHOW HOW DIFFERENTLY EUROPE COPED WITH THE TWO DIFFERENT FLOWS OF MIGRANTS.

The war in Bosnia and Herzegovina started in

The amount of people that fled the country

the summer of 1992 and lasted till 1995. The

consisted of about ¼ of the pre-war

war was between three parties, the Bosnians,

population of Bosnia and Herzegovina,

the Bosnian Croats and the Bosnian Serbs.

which was circa 4.4 million people. In the

Because of the ethnic cleansing that

time between signing the Dayton Peace

happened during the war, there were

Agreement and 2006, about 1 million

approximately one million people who

citizens of Bosnia and Herzegovina have

became refugees in countries around Bosnia

returned to their homes (ECONSTOR, 2006).

and Herzegovina, but also in western Europe.

Also, about 1.3 million people were displaced in their own country.

64

The war in Syria started on March 15th 2011 with major unrest in Damascus and Aleppo following the Arab Spring protests in which the Syrian government brutally struck down peaceful protests (BBC News, 2016). The main belligerents in this conflict are Syrian Arab Republic, Hezbollah, Iran, Russia, Syrian Opposition, Turkey, Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL/IS) and Syrian Democratic Forces (Wikipedia contributors, 2020). This shows that many parties are involved in this conflict, which makes resolving the conflict so difficult due to the conflicting interests. This conflict resulted in many Syrians fleeing from the conflict. As of march 2016, the UN Refugee Agency (UNHCR) identified 4.8 million refugees in neighbouring countries, hundres of thousands in Europe, and 6.6 million internally displaced as a result of the Syrian Civil War (United Nations High Commissioner for Refugees, z.d.). This resulted in the European Migration crisis which mainly focuses itself on the hundreds of thousands of migrants that crossed the Mediterranean Sea. This journey had cost many their lives. European politics mainly focused their attention on how to cope with the huge amount of migrants at their doorstep.

The war in Syria started on March 15th 2011 with major unrest in Damascus and Aleppo following the Arab Spring protests in which the Syrian government brutally struck down peaceful protests (BBC News, 2016). The main belligerents in this conflict are Syrian Arab Republic, Hezbollah, Iran, Russia, Syrian Opposition, Turkey, Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL/IS) and Syrian Democratic Forces (Wikipedia contributors, 2020). This shows that many parties are involved in this conflict, which makes resolving the conflict so difficult due to the conflicting interests. This conflict resulted in many Syrians fleeing from the conflict. As of march 2016, the UN Refugee Agency (UNHCR) identified 4.8 million refugees in neighbouring countries, hundres of thousands in Europe, and 6.6 million internally displaced as a result of the Syrian Civil War (United Nations High Commissioner for Refugees, z.d.). This resulted in the European Migration crisis which mainly focuses itself on the hundreds of thousands of migrants that crossed the Mediterranean Sea. This journey had cost many their lives. European politics mainly focused their attention on how to cope with the huge amount of migrants at their doorstep.

During the Bosnian war of ‘92 the people who fled from Bosnia fled to neighboring countries. Migration-wise this was not that big of an issue since the borders were open.

People fled from the horrible situation they had found themselves in and fled to other countries where they could ask for asylum. Based of the stories from a few refugees during this time period we found out that they received aid not only from the UN, but also from the public. Despite the harsh conditions all refugees face when they flee from war, they were welcomed in a way they did not expect. In the Netherlands the public helped some of these refugees by welcoming them into their houses, providing them with food and clothes when the Bosnian refugees could not provide that for themselves. One woman even told us she received around 500 NLG (approximately â‚Ź220-250) at the time to take care of the expenses of her and her family during their asylum procedure. So not only did the governments and the EU provide humanitarian aid to these people, also the majority of the public did.

65

The current situation is that the migrants who travelled all the way to Bosnia and Herzegovina from their home countries are being held up at the Bosnian-Croatian border.

Croatia is part of the European Union (EU) and Bosnia and Herzegovina is not, crossing this border is the only shot at asylum in the EU they have. The migrants do not have the required documents to get into the EU and since Croatia closed their borders, the migrants cannot continue their journey. Nevertheless they try to get into the EU illegally.

Many of them fail and are being beaten up by the Croatian authorities and their belongings are taken away. Because of that, most of the migrants are stuck in Bihac in Bosnia and Herzegovina. Some of them reside in a small refugee centre while others are forced to camp outside because they are not allowed in. This causes them to reside in whatever place they see fit such as public places or abandoned buildings. The local government of Bihac decided they no longer wanted the refugees and asylum seekers there so they relocated a lot of these migrants to so called tent cities. Human Rights Watch voiced their concern about these cities, the conditions would pose a significant increase in the health and safety risks the migrants are already facing (RFE/RL’s Balkan Service, 2019). Aside from the situation in Bosnia and Herzegovina, EU states also try to fend off migrants coming here as they don’t really want them in their country. Famous examples of this are Italy and Hungary, they completely shut off access to their country for refugees.

In the Netherlands the government tried to establish asylum centers for the massive flow of refugees that came to Europe in 2015 and the years to follow. The public on the other hand was divided on the matter. A part of the public acknowledged that these refugees needed help. Others were quite harsh and wished for the refugees to seek asylum elsewhere but not here in the Netherlands. During a meeting of the municipality in Geldermalsen to open an asylum center for 1,500 people, riots broke out because the public didn’t want the refugees there (NU.nl, 2015). This gave rise to the discussion all around the country, should we house them or not? It even resulted in Syrians to feel unsafe and unwanted in a country they fled to for safety.

Over the years, people’s tolerance towards refugees and migrants changed a lot. When the first migrants came to the Netherlands, or even to countries in the European Union, people were way more welcoming and the borders were open to almost everyone (Canon Sociaal Werk, z.d.). After a while people felt the countries got full, cities got overcrowded and the migrants were less welcome.

66

Over the years, people’s tolerance towards refugees and migrants changed a lot. When the first migrants came to the Netherlands, or even to countries in the European Union, people were way more welcoming and the borders were open to almost everyone (Canon Sociaal Werk, z.d.). After a while people felt the countries got full, cities got overcrowded and the migrants were less welcome. There are more reasons that inhabitants of the Netherlands aren’t welcoming to migrants. For example, a lot of people think there might be terrorists amongst the migrants which makes them feel unsafe (Renout, 2015).

Countries, like Italy and Greece, that receive large migrant flows do not know how to handle the flows (Leijendekker, 2017). Countries like Croatia and Hungary shut their borders (NU.nl, 2015a). Migrants are being put into camps of tents, sometimes the conditions there are horrible and not humane. The migrants in those camps often don’t have access to healthy food, medicine and hygiene (NOS, 2018). Whenever they try to go across the border or to get some food, they get beaten down by the police or other governmental services. You can say, people nowadays are more focused on their own happiness and space and aren’t as welcoming to the ones in need as they used to. But what makes them better than others? Just because they live in a country of peace and welfare, does that make them better than the ones who live in war and/or suffering? What if it was the other way around, what would you do and how would you want to be treated?

Should that not be the way you treat other people?

67

VIJANDEN WAAR MENSEN BETROKKEN ZIJN, MAAR WEL SAMENWERKEN VOOR HET WELZIJN VAN DIEREN Anouk Vleugels

Acht jaar geleden begon de burgeroorlog in Syrië als een lokaal burgerprotest gericht tegen de overheid. Waar de burgeroorlog begon als een protest tegen de overheid, is deze intussen getransformeerd in een complexe strijd, waarbij niet alleen verschillende groeperingen binnen het land betrokken zijn, maar waar ook landen in de regio zo hun eigen voorkeur hebben qua groepering. De aanleiding van het protest en het conflict waren de misstanden in het land, maar naarmate verschillende groeperingen en etniciteiten verstrikt raakten in het conflict, werd er ook een religieus karakter aan gegeven. Door dit religieuze karakter werden omliggende landen betrokken, welke elk zo hun eigen partij of groepering steunen (UNHCR, z.d.) (Boel, 2018).

Sinds het begin van deze oorlog zijn er ruim 6,6 miljoen mensen op de vlucht binnen de grenzen van Syrië (ontheemden) en nog eens 6,3 miljoen mensen zijn het land ontvlucht (vluchtelingen). Van het aantal vluchtelingen zoekt het grootste gedeelte veiligheid in de regio, het overgrote deel hiervan bevindt zich in Turkije, hier worden ondertussen meer dan 4 miljoen vluchtelingen opgevangen. Ook andere buurlanden zoals Libanon en Jordanië vangen grote aantallen vluchtelingen op, zeker wanneer er gekeken wordt naar de verhouding van eigen inwoners en vluchtelingen (VluchtelingenWerk Nederland, 2015).

Vier jaar lang was Aleppo een strijdtoneel, waar de Syrische rebellen het oostelijke deel van de stad in handen hadden. Nadat het Syrische leger van Assad in het najaar van 2016 de hele stad heroverde, keerde de rust terug in de stad, maar hiermee is ook alles gezegd.

Hoewel er geen bombardementen meer zijn, is het leven op dat moment nog steeds verre van normaal. Er is dan nog steeds een gebrek aan gezondheidszorg, voedsel, water en sanitair, onderwijsprogramma's, huizen en elektriciteit (NOS, 2017)

68

In die tijd gevuld met hulpverlening en pogingen tot wederopbouw van de stad, is er ook een reddingsactie aan de gang van dieren. In juli 2017 staat die dierenarts Amir Khalil en zijn reddingsteam aan de Turkse grens met Syrië, wachtend op het konvooi met aan boord de viervoetige slachtoffers van de burgeroorlog in Syrië: drie leeuwen, twee tijgers, twee Aziatische zwarte beren en twee gevlekte hyena’s. Deze dieren zijn de enige overlevenden van zo’n 300 dieren in het themapark Magic World, een gedeelte van de dieren werd waarschijnlijk gedood tijdens de strijd, verhongerde als gevolg van de strijd, of werd verkocht op de zwarte markt. In totaal zijn er twee acties nodig geweest om de 13 overlevende dieren te redden uit het park, buiten de eerder genoemde dieren zijn er nog 2 leeuwen 2 husky’s gered (Guynup, 2017).

De hoeveelheid moeite die wordt gedaan om de dieren te redden Sybelle Foxcroft, medewerkster van de non-profitorganisatie Cee4Life en adviseur bij deze reddingsoperatie, omschrijft de reddingsoperatie als “feitelijk een militaire operatie ten behoeve van dieren” (Guynup, 2017), een beter passende omschrijving is er niet. Voordat de reddingsoperatie uitgevoerd kon worden zijn er maanden van voorbereiding aan vooraf gegaan en zelfs ondanks de voorbereidingen zijn de eerste pogingen nog mislukt. Doordat Syrië is opgedeeld in verschillende zones, zijn er tientallen checkpoints die het konvooi moest passeren en moet er telkens met een andere verantwoordelijke overlegd worden, variërend van plaatselijke krijgsheren tot de rebellen die in controle waren over de Green Zone rondom Magic World. Er moest gedacht worden aan alternatieve routes, niet alleen vanwege de menselijke factor, maar ook vanwege de slechte staat van de wegen. Uit angst voor inbeslagname van de dieren door rebellen, werd er voor vertrek uit Magic World zelfs een nepkonvooi in de andere richting gestuurd. Toen het echt konvooi eenmaal kon vertrekken werden zij begeleid door een verkenningsauto en een ‘beschermingsvoertuig’ (Guynup, 2017). Maar zelfs met al deze uitgedachte plannen was het niet makkelijk om de dieren te vervoeren, in een van de eerdere reddingsacties heeft het konvooi meerdere keren moeten terugkeren omdat een checkpoint het konvooi niet doorliet. Toen de ‘vracht’ daarna werd vermomd als een lading groente, mochten ze toch passeren (Williams, 2017).

Tijdens de reddingsactie werd zichtbaar hoe verschillende groeperingen kunnen samenwerken voor een gezamenlijk doel, bij het inladen van kooien met dieren in een vrachtwagen werkten Syriërs en Turken samen. Toen de klus eenmaal was geklaard, omhelsden allen betrokkenen elkaar en poseerden ze voor een foto, óók de gezworen vijanden (Guynup, 2017). Eigenlijk heel raar dat de verschillen dat opeens opzij gezet worden en de ‘vijanden’ kunnen samenwerken.

Koppeling met ethische stromingen De dierenarts Amir wil door het redden van dieren laten zien dat het ook anders kan, dat ‘vijanden’ ook samen kunnen werken en wanneer dit kan met dieren, waarom dan niet met mensen? Amir focust zich op wat zijn actie te weeg kan brengen, op de mogelijke gevolgen. Hij hoopt als het ware dat zijn goede actie met dieren, het gevolg heeft dat anderen het licht zien en zien wat voor een mogelijkheden er zijn om mensen te helpen.

69

Hierbij past de gevolgenethiek, alhoewel het hierbij niet draait om het streven naar plezier draait, maar wel om het vermijden van pijn, namelijk dat mensen niet meer in een conflict hoeven te leven. Alleen kunnen de mensen dat niet altijd zelf doen, maar is het in dit geval iets waar zij veelal geen invloed op hebben. Ook zal het redden van dieren Amir plezier doen, maar dit zal niet zijn grootste drijfveer zijn. Eigenlijk is het redden van de dieren dus niet het doel, maar een middel om een groter probleem op te lossen, namelijk het conflict in het land (Koens, 2019).

Kijkend naar de beginselethiek, dus niet naar de gevolgen maar puur naar de beweegreden voor het uitvoeren van de actie, is deze van grote invloed hierop. Amir gaf zelf aan dat menselijkheid en goedheid twee belangrijke waardes zijn voor het uitvoeren van zijn reddingsactie. Niet kijkend naar de vraag waarom wel dieren en niet mensen, maar alleen naar het feit dat hij dieren redt, worden zijn acties als sowieso als goed gezien. Echter, als je meeneemt dat de dieren in de reddingsactie zelf het doel zijn, maar in het grotere plaatje een middel zijn, is het misschien toch niet ethisch juist. Als hij een andere manier zou zien om zijn beoogde verandering te veroorzaken, zouden de dieren misschien niet gered worden, of zou er niet zo veel moeite gedaan worden.

Dan is er ook nog de ethiek van Eerbied voor het leven van Albert Schweitzer, waarbij het leven niet alleen slaat op de mens, maar ook op dieren en planten. In dit geval handelt Amir volgens deze stroming, hij stelt de dieren gelijk aan de mens. Waarin hij het ook belangrijk vindt dat de dieren hier nog minder een eigen wil in hebben dan andere slachtoffers, zij zijn immers volledig afhankelijk van hun verzorgers. De vraag die hier ter sprake komt is natuurlijk of een leven van een dier dan meer waard is dan dat van een mens, aangezien er ook nog mensen in slechte omstandigheden aanwezig zijn in Aleppo, maar deze niet op dezelfde wijze worden geholpen. (Guynup, 2017).

Eigen visie Ik vind het belachelijk dat het blijkbaar wel mogelijk is om als groeperingen samen te werken voor het welzijn van dieren, terwijl er een paar kilometer verderop mensen creperen door omstandigheden gecreÍerd door de groeperingen. Ik hoop dat de actie van Amir het gewenste effect heeft en dat dus niet alleen de dieren worden geholpen, maar het ook zorgt voor de bewustwording dat er meer overeenkomsten zijn dan verschillen. In de tussentijd zal Amir wel commentaar krijgen over het feit dat hij dieren redt en geen mensen, maar hierbij vind ik het argument dat de dieren in opsluiting totaal overgeleverd zijn aan de mens zwaar wegen. Hoewel je je hierbij natuurlijk weer kunt afvragen of de mensen in het land en zeker kinderen wel een keuze hebben. Naar mijn mening kun je nooit iedereen redden en kun je al helemaal niet iedereen tevreden stellen met de keuzes die je maakt, maar dat je iets doet en probeert een verschil te maken, moet toch ook al voor iets tellen.

70

THE ESSENCE OF

JUSTICE

“America’s policy regarding migrant children in the US�

During the last couple of years, the number of migrants which have been detained by the US government while trying to cross the US-Mexico border, has increased severely. In May 2019, over 140 000 people were held or denied entry while trying to cross the border. This suggests an increase of almost 170% compared to the year before. The undeniable flow of migrants seeking refuge and opportunity in the US seems to be stimulated by multiple factors. Overall, one can distinguish the motifs of fleeing from violence in their own country or escaping poverty and seeking a brighter future while being able to provide for their families. Other motifs like climate change and remaining reasons to leave their country could, of course, also have contributed to the decision of leaving. (BBC, 2019) Although it may be inevitable for a large percentage of the migrants to seek their future in another country due to their motifs, their chances of rebuilding a life in the US have recently been reduced by a severe amount. The zero-tolerance policy on migration which the Trump administration has implemented, makes it almost impossible to seek asylum in the US. The policy includes the prosecution of each migrant who tries to cross the border illegally, including the ones with the intention to seek asylum. While Obama was seated, he made sure that his migration policy was mostly focused on addressing the issue of criminality in his country, starting with the screening of immigrants and detecting if they had a record of illegal activities. (BBC, 2019)

71

This resulted in an efficient system of noticing criminals as they entered the country, and taking preventive measures by detaining them or warding them of. However, the authorities who are currently in charge regarding migration in the US, in particular its outspoken President Donald Trump, have expressed their goal of reducing the number of migrants crossing the US-Mexico border even further. (Velegas, 2019) As a by-product of this renewed policy, the number of immigrants being detained in border facilities across the entire US-Mexico border has risen. As mentioned before, there are currently about 140 000 people being detained or denied access due to the immigration policy of the US. (BBC, 2019) As an addition to this policy, and because the flow of migrants also consists of families, an additional policy regarding the separation of families was developed and implemented. This concerned the separation of parents and their children, which aloud the prosecution of the adults to continue while the children were held in detention centers across the country. (Data, 2018)

The zero-tolerance policy caused quite some outrage and was criticized by many.

Especially because of the lack of measures which had been taken to reunite the families after the adults had been prosecuted or had been deported. This led to a major migration crisis. Because of the chaos and severe protests, Trump signed an executive order on the 20th of June 2018 which was supposed to end the separation of families at the order. (BBC, 2019) However, since this order has been signed, thousands of children are still separated from their families. These separations occurred before, during and after the signing of the executive order due to loopholes in the law and the fact that the government never took any measures to reunite the families from the beginning. (Velegas, 2019) Now, while some children are still being held in the detention facilities, lots of critics, journalists and others who are interested, analyze the conditions in which these children are being detained and are often shocked by what they find.

72

You see, the conditions in which these children are being detained vary from suitable, hygienic and semi-well-organized centres to filthy, chaotic places where these children are neglected and underfed. (Aratani, 2019) According to several researchers and professionals, the detention centers across the country are ill-equipped and most definitely not prepared for the detention of children separated from their families. The US immigration system is thus failing to accommodate children and families who have tried to cross the border, a system which seems to be designed to deter other migrants from entering the country. (Narea, 2019) Therefore, an ethical dilemma rises. The question here seems to be; how do we justify certain decisions which lead to the suffering of a people? And how do we identify this kind of ‘injustice’? Obviously, the US immigration law finds that the cause for which these decisions are made, the reason these children are being detained, is justified. But are the circumstances in which they are detained this too? No, for these conditions are contradicting with some of the basic Human Rights. (UN, 2019) The preventive measures which the US government takes to reduce and/or eliminate the risk of criminal acts seems to put others in misery. But the goal for which these measures are being implemented also seems to be worth it. However, is it worth breaking the law?

Overall, the statements and work of politician and philosopher Niccolo Machiavelli claimed that ‘the cause justifies the means.’ A statement which is most definitely very appropriate to consider in this dilemma, for this seems to be the perspective of the US government on this particular subject. (Express, 2017) He also believed in the fact that leadership was mostly defined by the amount of autocratic decisions a leader can exercise. And that -mainly political- leaders should be able to exercise their authority optimally, at most costs. In this case, it would mean that the leadership role of Donald Trump would have to be able to exercise his authority at the cost of the living circumstances of the migrants. (Historiek, 2019)

73

Although controversial, Niccolo Machiavelli’s believes and ideals about making decisions at the cost of others are widely respected. (IsGeschiedenis, 2019) It is however quite enlightening to view the other side of the story. You see, according to John Rawls, we should imagine we sit behind a veil of ignorance that keeps us from knowing who we are and identifying with our personal circumstances. By being ignorant of our circumstances, we can more objectively consider how societies should operate. For Rawls believes that approaching tough issues through a veil of ignorance and applying these principles can help us decide more fairly how the rules of society should be structured. And to him, “fairness is the essence of justice.” (Unwrapped, 2019) Which would mean that in this case, our leadership figures should maybe approach these issues in a different way, which will eventually results in fairness for all. Although this seems unthinkable for some in this particular case.

After comparing these two ideologies, these two philosophers, although extremely contradictory at some fronts, I would say that there’s a truth in both of their claims. In this specific case, I most definitely agree with John Rawls’ claim of approaching difficult issues differently, with a goal of fairness and equality in mind. But because of the role of autocracy of which Machiavelli spoke- in the governmental system in America, it is no longer up to us to decide the way of making decisions. We can only encourage the good and discourage the bad.

74

HAS BOSNIA AND HERZEGOVINA RECOVERED WELL ENOUGH TO DEAL WITH THE WAVE OF MIGRANTS? Anouk Vleugels and Phyllis Haagmans

The Bosnian civil war is still a vivid

The strict border of the European Union is

memory for a lot of the Bosniaks, Bosnian

the reason why many migrants in Bosnia

Croats and Bosnian Serbs, hence the

and Herzegovina are waiting, waiting for an

differentiation between the three groups

opportunity to cross the border with

instead of using the term ‘Bosnians’. The

Croatia.

scars of the war are still visible, bullet holes are a common sight and a lot of

According to the locals, the number of

homes are empty as a result of people

migrants wasn’t that high in Bihac in the

fleeing the war, causing some villages to

beginning of the migrant crisis, and they

be uninhabited. About 1.2 million Bosnians

were able to help out and had sympathy

(yes, they’re generalized now) took

for the migrants, as some of the

refugee within the borders of former

inhabitants of Bihac had experienced war

Yugoslavia, while another 1.3 million

themselves and could imagine what they

crossed those borders(Vluchtelingen

were going through. Some former

uit voormalig Joegoslavië |

inhabitants of Bihac still had a home there

vijfeeuwenmigratie.nl’, n.d.). To this day

and opened up that house to migrants.

many of them have not returned to their

Thus allowing them to stay in the house

home country.

and have a somewhat safe place to stay. A big part of the reason for doing this, was

While Bosnia and Herzegovina has been a

that the people knew what it was like to be

supplier of refugees in the past, and even

in a war, and knew what it was like to flee.

migrants today, they are now the ones taking

In the beginning of the migrant crisis, most

refugees in.

of the migrants were refugees, but according to the locals this changed after a while (personal communication, November 7, 2019).

75

After a while though, when the number of

The difference could also be that when the

migrants increased and the living

Bosnians fled, it was whole families, the

conditions of the migrants in the camps

migrants who are now in Bihac seem to be

worsened, the city was no longer able to

mostly young men on their own.

take care of the migrants, causing discontent within the group of migrants and leading to migrants squatting in uninhabited homes and stealing to be able to feed themselves. Where some houses had been opened up by the owners in the beginning, it had been the reality that the houses were trashed after a while and the owners no longer allowed migrants to stay, causing the migrants to squat houses (personal communication, November 7, 2019).

Within the camps, the situation wasn’t, and still isn’t, great either. According to locals, fights have occurred within the camps, in one case even leading to someone’s death.

The fights happen because the living conditions aren’t good and the migrants don’t have personal space, combined with the presence of multiple, conflicting backgrounds of migrants. These conditions within the camp are the reason for many migrants to take off from the camp, form small groups and sleep in the woods or streets. Like pointed out in the paragraph above, some migrants squat in the abandoned houses in the city. But because a big number of migrants is on the streets, the street scene has changed drastically.

Migrants used to only be in the camps or in houses, where they now are in parks and fields, searching for a place to spend the day and/or night (Associated Press, 2019).

Experience of University of Bihac’s students During our visit to the University of Bihac on the 7th of November we talked to the students about their daily life, their study and their experiences with/thoughts about the migrants in their city. The students’ opinions about migrants were divided, but never just negative. They told us that just like any other group of people in the world, there’s good and bad, and the number of good people outweighs the bad. The situation the migrants are in though, creates a bigger group of bad people and emphasizes the actions of the bad people, because that’s all you hear about in the media and in the streets. The students did not have any bad experiences themselves, except from not always feeling at ease in their city. However, close friends had told them that they had been attacked and/or robbed.

They did understand why the migrants robbed people, simply because they needed the money, but did not have any sympathy for them, as was to be expected.

They understood that the migrants had no money, but also explained that the average Bosnian person isn’t wealthy either and the loss of a phone or money hits them hard.

The average wage in Bosnia and Herzegovina is roughly 500 euros, while their living expenses are about a fourth of

The Bosnian opinions are divided, they know what it is like to be in hard conditions, or to flee, but because of the

our expenses. So while we found the groceries there cheap, it’s actually not that cheap for them.

number of migrants and the rise of criminal activity, they would rather see the migrants leave sooner than later.

76

A different kind of migrant One thing that became clear while talking to the students, is that the government of Bosnia and Herzegovina is not like the one we are used to. The fact that the country is made up of three ethnicities complicates the government’s structure and the way it works.

This complicated structure has a big impact on the daily life and on the employment in the country. The organizations we visited during the week all touched upon the subject of the still present division between the government and some of Bosnia and Herzegovina’s inhabitants.

Where we see a Bosnian person, they see a Serb, or Croat, or a Bosniak. We were told that the government and larger companies have a quota of Serbs, Croats and Bosniaks. This quota means that even if you were the perfect candidate for the job, but not a Croat when they were looking to meet the quota, that you didn’t get the job.

The students pointed out that their families are pushing them to leave Bosnia and Herzegovina when they have achieved a degree, because the chances of working in their field and earning a decent living are slim. They said they don’t want to leave, as they enjoy their life here, but also understand that their future could be better elsewhere. This last statement could very well apply to the migrants as well, they are just looking for a better life. What makes the migrants that stay in Bosnia and Herzegovina so different from the people leaving Bosnia and Herzegovina for Germany? If people that were born in Bosnia and Herzegovina don’t even want to stay there and don’t have a future there, how could a migrant?

When it comes down to it, the country just isn’t able to deal with the situation. It still hasn’t recovered from the war 20 years ago and if you were to believe certain people, it never will.

77

CAMP VUCJAK; “WE ARE PEOPLE, NOT ANIMALS!” Amina Moalím and Nada Bouâicha

Introduction This article was prepared by two students at

The male refugees must stay in Vucjak and

the Avans University of Applied Sciences. The

the women and children are put on a

minor Disrupted Events deals with the

different location.

migrant crisis. Bosnia is a good example

when it comes to the major problems with

Vucjak is an improvised camp, located 10

migrants in Europe. More than 33,300

kilometers from Bihac. It is a camp placed on

migrants have entered Bosnia since last year,

top of an old landfill, which the authorities

or whom around 9,000 have settled in the

have deposited a layer of dirt and gravel.

Bihac area hoping to cross the border into

Furthermore, the camp does not consist of

Croatia and thence to western Europe (Sito-

existing buildings or infrastructure, which

Sucic, Reuters, 2019). In Bosnia the problems

made it a challenge to provide electricity,

are very big, unfortunately we were not able

clean water and sanitary facilities. Activists

to visit the camp, but after hearing stories

warned that the dirt close to the camp could

from the migrants and the Bosnians we have

emit harmful gases.

been able to bring a lot of information in this

article from our perspective.

The Bosnian department said that the camp is a humanitarian disaster and men cannot

Problem definition Vucjak a refugee camp located at the border of Bosnia across Croatia. Currently there are living almost 800 male refugees, migrants

work under such circumstances. Because of the emitting gases and the lack of clean water, food and a decent shelter, people could die, especially in the cold winter.

who are found on the street by the police are brought here.

79

Condition in the camps The notorious tent camp, which has long been criticized for poor hygienic and medical conditions, is situated on a former landfill and is presumed to be toxic. There's also a minefield left over from the Bosnian war (which took place from 1992 to 1995) nearby.

(Bathke, 2019). Garbage is everywhere, and migrants tread carefully between the crammed, cold tents or cuddle in their sleeping bags, close to each other. (Emric, 2019)

Water and Electricity According to Info Migrants who went to Vucjak to talk to migrants inside the camp, which currently houses around 600 occupants. The camp is located around 10 Kilometers from the city of Bihac. The camp was set up by the Bihac municipality on a former chemical dump, which made the condition even worse without water, nor access to electricity. They installed a few toilets that were very filthy. The water tanks that were used for the showers are so small that only a few dozen people can use them (Dumont, 2019).Cold water from a canister is all there is in Vucjak. The hygiene situation is disastrous, diseases, like scabies, are spreading. People are only taken to hospital if they have a really serious disease or injury. The tents at Vucjak are pitched among piles of garbage and muddy pools following recent rainfall. The people used water from tanks to wash themselves in the scorching heat (Sito-Sucic, 2019).

Winter is coming Aid workers are concerned about the cold weather that will affect the migrants. The IOM provides 4,200 beds in the official accommodation spaces. The problem however is that the remaining 2,800 migrants are sleeping in rough condition in settlements like Vucjak.

After the mayor of Bihac came up with the idea of setting a camp up there, the IOM (International Organization for Migration) sended technicians to check the land. The IOM technicians found that the soil contained methane, an extremely flammable gas. This means that whenever a migrant lights up a small fire to cook or heat food, the risk is considerably dangerous.

The US ambassador to Bosnia Herzegovina, the EU, and the IOM were against the opening of the camp. But the Bihac authorities went through with their plans. There were protest held by some of the residents in Bihac against the presence of migrants in the city Centre, calling for the relocation of the migrants. Â While many citizens of Bosnia have expressed sympathy with the migrants because of their own war experience, they also protested against their presence and demanded that the migrants be moved or restricted to the refugee camps.

80

The US ambassador to Bosnia Herzegovina, the EU, and the IOM were against the opening of the camp. But the Bihac authorities went through with their plans. There were protest held by some of the residents in Bihac against the presence of migrants in the city Centre, calling for the relocation of the migrants. Â While many citizens of Bosnia have expressed sympathy with the migrants because of their own war experience, they also protested against their presence and demanded that the migrants be moved or restricted to the refugee camps.

Closure camp The Vucjak migrant camp in Bosnia and Herzegovina is reportedly about to be shut down following sustained criticism of its dangerous living conditions. The European Council’s human rights chief welcomed the closure. According to media reports, the Bosnian migrant camp Vucjak near the border with Croatia will be closed, the closing of the Vucjak camp, which the Red Cross estimates is housing some 600 migrants, had been scheduled for December 9, but was postponed for one day (service, 2019). The Bosnian based Internet portal Klix said the closure was a response to "constant pressure from the international community." (Bathke, 2019)

81

Conclusion The living conditions in the camp are inhuman, the refugees feel treated like animals.

There was once invested in the camp, this is not used to make the camp any better. The main problem of hosting centers for refugees and migrants in Bosnia is lack of funding for local facilities but the EU says it has so far allocated 44 million euros in aid and it is unclear where the money has been invested (ANSA, 2019).

Bosnia as a country does not want to make the camps too comfortable, because it already has many migrants. Croatia wants the migrants to stay in Bosnia, because they may not cross the border. Croatia sends the migrants back when they manage to cross the border.

Now that the cold winters are approaching, the situation has become very urgent; if no action is taken on time, migrants may die. They spend a lot of days out there in the cold. At the beginning of November it was announced that the camp in Vucjak will close due to the circumstances. Other camps, the Bira and Miral, were also planning to close, but will first receive the migrants from the Vucjak camp until the new stay is finished.

Opinion We think it's great that many of those migrants are trying to get the best out of it. It is very heartbreaking to see young children, families and pregnant women in such conditions.

The moment the touring car stopped in Bihac we got a feeling of compassion and out of respect for their territory, we didn't want to make it worse to just stand there and look at them, without being able to help them. After the stories from the migrants, we were shocked by the problems that had happened to them. Stories about the violence of the Croatian police, the distance they had to travel and the way they were treated. We also noticed the openness of the migrants. They talk openly about what has happened to them. The hospitality from the migrants was beautiful to see and had a huge impact on us.

The day we were received by the migrants in a church, they cooked for us. The strange thing was, they already had little to spent and they cooked for a very large group out of hospitality. They were very happy with our arrival, and it showed. The camps are not places for people. They also say that they are not animals. They were not even treated as humans.

All primary necessities of life have been taken away from them. A lot of money has already been made available for them, but it is not reflected in the camps. These migrants have left their own country with the idea of building a good future in Europe. They end up in very bad circumstances and they try to hold on because they think they will someday cross the border.

82

TACKLING THE REFUGEE CRISIS IN WESTERN BOSNIA AND LOCAL COMMUNITIES Ruben Klomp and Niek Berkelaar

This article seeks to find out what exactly are the causes of the refugee crisis in Western Bosnia (Bihac) and if there is a theoretical solution at hand. This analysis will be conducted trough two point of views: a governmental and societal one. The governmental point of view is the one as described in newspapers and social media.

However, during our fieldtrip to Bosnia, we have had the opportunity to see the situation for ourselves and ask the locals. This way we can conduct the second point of view, the one that describes the experiences and opinions of locals and local migrants. This way, the situation as described in newspapers can either be validated or criticized.

Governmental point of view Bosnia doesn't seem to handle the sudden increase in refugees in the country very well.

Because of the fence built around Hungary, refugees looking to go to the EU avoid Serbia and end up in Bosnia, trying to cross the border into Croatia and thus the EU (European Civil Protection and Humanitarian Aid Operations, 2019). Sheltering these refugees hasn’t gone well thus far. Conditions in current camps are horrendous. Especially with winter coming up, relief organizations have been calling for a proper accomodation for the refugees. According to the UNHCR, around 7000 refugees are currently within Bosnian territory. More than half of these refugees aren’t accommodated sufficient enough (BBC News, 2019). According to different articles and research, government organizations struggle a lot with tackling the issue. Which factors contribute to this incompetence and what are the consequences for the local population?

Last summer, government officials started to notice that current refugee camps were going over capacity. Refugees had to sleep on the streets. Officials appointed a site to create a camp to host refufees. This camp is known as the infamous Vucjak camp.

Situated on a former chemical dumpsite, surrounded by landmines remaining from the war (Vikic, 2019). This location has caught the attention of international media in the last few months. Local relief organizations call it a humanitarian disaster. Present EUFOR soldiers compare the conditions to those in the Bosnian war. The EU refuses to give financial support for the camp. Government officials fail to find another location for the camp, resulting in a deadlock.

83

Often, migrants stay in Bosnia for a longer period of time. According to European law, refugees have the right to apply for asylum in the first EU country in which they arrive. As Bosnia isn’t a EU member, refugees won’t apply for asylum in Bosnia as the conditions for migrants is way better within the EU. However, Croatian border police is applying violence to keep the refugees out of the country, preventing them from seeking asylum in the EU and preventing the refugees from leaving Bosnia.

The EU has appointed €10 million for the development of a new camp. However, as stated before, government officials fail to find a location for the new camp. Any word of a camp being built in a certain place faces heavy resistance from local communities.

Ethnical conflicts within the country contribute a lot to this difficulty in finding a location for the camp (Deutsche Welle, 2019).

Recently, a few articles have appeared which indicated the closing of the infamous Vucjak camps. Refugees currently accomodated in the camp would be transported to other, smaller locations in the area and in Sarajevo. Even though the news that this horrible camp would close, is it unknown if the camp has actually closed. According to the minister of the interior, the camp would close on the 15th of November (Bathke, 2019). However, there aren’t any sources confirming the closure of the camp.

The refugee crisis in western Bosnia can be stated as a so-called wicked problem[A].

One can think of a lot of solutions, one better than the other. It is unknown is there even is one solution or how many solutions are even needed. Many interest come to play in handling this crisis. Topping this all up is the fact that ethnical interest play a role in the crisis as well. History has learned that people will literally kill for ethnical interests. This may support in understanding why the government has such a hard time handling the issue.

The Bosnian government is complicated. Very complicated. Bosnia effectively has three governments; one for each ethnic group. Not much is regulated on federal level (Nardelli, 2014). This crisis, however, is one on federal level. Countries experience trouble regulating with one government; let alone trying to regulate with three different governments.

Adding to this is the fact that corruption still is a very big issue in Bosnia. According to local NGOs, a lot of money destined for relief work doesn’t reach in purpose and reaches wrong, corrupt groups of individuals (Transparency International e.V., 2016).

This combination of interests, government structure and ethnical conflicts makeup this difficult recipe. Should the EU intervene? As mentioned before, the EU has already pledged to financially support the country, as long as the Vucjak camp will close.

Attempts from government officials to appoint a different location for the camp lead to localresistance. The EU already has refugee problems of its own; Croatian border forces, part of the EU; use force to keep refugees out. It looks like the EU wants to intervene but lacks power to do so.

84

It looks like it’s almost impossible to handle the situation well. Government officials are acting in the situation, it is however not clear if they’re acting well. The crisis can be classified as a wicked problem. Throw some ethnical tensions in the mix and add a big dose of corruption and you’ve got yourselves some serious difficult circumstances to handle within. In what way does this affect the local populations?

Societal point of view Now that the situation has been stated as described from a governmental standpoint, it is also very important to use a more societal point of view. This is, as they call, a wicked problem which means that people do not agree upon a solution. If the local community experiences it the same way has been sought out.

As part of a field trip to Bosnia, we went to Bihac to see the situation for ourselves and speak to locals about the issues as described in the newspapers. As is stated above, politics in Bosnia aren’t quite textbook democratic. The fact that the three parts of the government find it hard to find common ground, makes it even harder to govern on a local level.

Due to the polarisation throughout the country that has been going on even before the war, people have started living with their respected like-minded inhabitants.

For Bihac this means that there is a relatively homogenous population, as stated by students of the Technical University of Bihac. In several conversations with these students, they stated that the political deviance in the country does not necessarily translate itself into the classroom. What they did seem divided about however, was the question if the migrants were a problem or not. Some said that there were robberies and violence around the city committed by migrants, others said they hardly even noticed they were there. They also do not seem to notice that there is a big difference between national and local policy when it comes to migration issues. What the locals do know however, is that there has not been a consistent line of action by government officials when it comes to migrants. The local government is unable to find the migrants a place to stay, which is why no money is donated by EU countries.

There are locals that try to help the migrants by handing out blankets, warm clothing, water and food. One would say that the local government would be happy to see that part of their (humanitarian) responsibilities is taken over by local people. However, the government and more specifically the police does not endorse this behaviour. It is looked down upon, and reasons to stop them from lending a helping hand to migrants are often made up since no official law (yet) says that the migrants can’t be helped. Here it becomes clear that corruption is in place, since official government agents make up laws in order to comply to local orders. According to the people helping migrants, the local government wants the migrants gone. As discussed in the first chapter, local governments don’t want to host migrants. Thus, they don’t endorse locals helping migrants as it helps the migrant stay in the region.

85

What seems a bigger problem for the locals, is the actual government. According to students of the Technical University of Bihac, every one of the three parts of the government has serious amounts of corruption in it. This means that money and systems are essentially ‘poisoned’ with unauthorized government action, such as money grants by EU countries, taxes and even (as supposed by the students) elections. The local inhabitants are used to the government being unable to handle problems, which is why their expectations of them handling it well are very low. The theoretical explanation of the governments’ incompetence really comes to light in experiences from locals. They say that the problem is not very big on a national scale, but because of the concentration it is a problem locally. This can also be attributed to a factor described in the first chapter; Bosnia’s government is very decentralised. The solution according to them, lies in relocating these migrants to another area. As described above however, heavy local resistance is given whenever a new place is presented. The ‘not in my backyard’ principle, is very present here.

86

How do migrants experience the inability to govern migrant problems by the local government?

In conversations with migrants, it became clear very quickly that they don’t want to be there. Not even when they would be offered a house and a job in Bosnia, would they want to stay, they say. This has everything to do with the polarised government and poor economic conditions in the country. Bosnians themselves often work outside the country as well, which has resulted in large deflation of inhabitants.

The migrants state that the inability of the government to make decisions as to what to do with them has made their lives very hard. The Croatian government on the other hand, has been very clear about their policy. There have been reports of Croatian police officers beating migrants trying to leave the border. The migrants confirm what was discussed from news reports in the first chapter; the fact that Croatian border police use unauthorized violence to keep migrants out.

There have been rumours stating that they have to leave soon, some believe it and some disagree. In news articles it is written that, in fact, the government doesn’t agree with itself either. If the camp is being closed, relocated or if it is kept open is unknown to the migrants. They mostly care about getting to the others side of the border and staying alive, which will become very hard in the winter. Recently several humanitarian NGO’s have stated that the winter will result in humanitarian crisis if either the national or local government doesn’t act fast. As discussed in the first chapter, only if they conduct change to the camps, they will receive aid money from EU countries, and only then the migrants can be sure to receive humanitarian aid.

Conclusion The first chapter described the theoretical background of Bosnia’s migrant problem. With help of the second chapter, in which we talked to locals, it can be confirmed that local the population experiences this governmental incompetence in their daily lives. They are very unhappy with the situation as it stands, but they rather experience the governmental incompetence as a problem than the migrant crisis itself. Many of them show frustration towards their way of living and their opportunities in the future and they partially blame their government for this. For them, the migrant crisis is just another problem their government can’t agree and won’t act upon, and they would be right for thinking so.

87

CHINESE UIGHURS HELD IN CAMPS Amina Moalim

recent ABC investigation found 28 detention camps across Xinjiang. These detention centers which resemble high-security jails (BBC News, 2019). Reports and growing evidence against human right violation were found, inside the centers there were reports of deaths in custody and forced labour. Many members of the Uyghur diaspora have been requesting “Proof of life” of their family members.

88

Situation The government Hundreds of camps are located in Xinjiang. Officially known as the Xinjiang Uighur Autonomous Region, the northwestern province has been claimed by China since the Chinese Communist Party (CCP) took power in 1949 (Maizland, 2019).Chinese officials are concerned that Uighurs hold extremist and separatist ideas, and they view the camps as a way of eliminating threats to China’s territorial integrity, government, and population.

Who are the Uyghurs?

The Uyghurs, Uighurs or Uigurs are a minority Turkic ethnic group. The Uyghurs have been recognized as native to only one region. The Uyghurs are Turkic-speaking Muslims from the Central Asian region. The largest population live in China’s autonomous Xinjiang region, in the country’s north-west. An estimated 3,000 Uyghurs live in Australia.

China’s President Xi Jinping has overseen a hardline approach towards Muslim minorities living in Xinjiang, especially the Uyghurs (Lyons, theguardian.com, 2018).

The Re-Education Camps Information on the camp is limited. Stories from the detainees who have fled from China were horrible. Detainees are forces to pledge loyalty to the CCP (Maizland, 2019). The Xinjiang re-education camps officially called Vocational Education and training Centers by the government of the People’s Republic of China that have been operated by the Xinjiang Uyghur Autonomous Regional government for the purpose of interning Uyghur Muslims. These camps are reportedly operated outside of the legal system.

Background The relationship between the Muslims and the state in China began to change in the 18th century. The state tried to exert more direct control over territories where the majority of Muslims lived (Hammond, 2019).

89

Normative claims Human Rights Human rights group says; “Adding that many Uighurs have been labeled as extremist simply for practicing their religion”. The detainees seem to have been targeted for a variety of reasons, according to media reports, including traveling to or contacting people from any of the twenty-six countries China considers sensitive, such as Turkey and Afghanistan; attending services at mosques; and sending texts containing Quranic verses.

The government is attempting to ban all cultural expression and Sinicize Islam with communist ideologies. But to the millions of Uighurs facing communist China’s crimes against humanity, this is no longer about freedom of religion; it’s about survival (Abbas, 2019).

In the camps Detainees are forced to pledge loyalty to the CCP and renounce Islam, they say, as well as sing praises for communism and learn Mandarin. Additionally, thousands of Uighur children have been separated from their families and sent away to state run orphanages, where they are raised to forsake Uighur identity and be loyal Chinese Communist Party members. Uighur prisoners may also be dispersed throughout China as an attempt to hide the numbers of those in detention (Abbas, 2019).

Privacy Authorities increasingly deploy mass surveillance systems to tighten control over society.

In 2018, the government continued to collect, on a mass scale, biometrics including DNA and voice samples; use such biometrics for automated surveillance purposes; develop a nationwide reward and punishment system known as the “social credit system”; and develop and apply “big data” policing programs aimed at preventing dissent. All of these systems are being deployed without effective privacy protections in law or in practice, and often people are unaware that their data is being gathered, or how it is used or stored. (Human Rights Watch, 2019).

A video filmed in China in July shows facial recognition scanners at the entrances to several mosques in Ürümqi, the capital of the northwestern region of Xinjiang, home to more than 10 million people from the Uighur Muslim minority. Experts who have been following the Chinese crackdown on the Uighur community say that these scanners are the latest in a push to put this region under total surveillance.

90

Performance of the Chinese government and other parties Yet officials were directed to tell people who complained to be grateful for the Communist Party’s help and stay quiet. (Buckley, 2019)The authorities replied to students who have many questions about the whereabouts of their relatives. The response on this questions were that their relatives had been “infected” by the “virus” of the Islamic radicalism and must be quarantined and cured. “No matter what age, anyone who has been infected by religious extremism must undergo study.” Students should be grateful that the authorities had taken their relatives away, the document said. “Treasure this chance for free education that the party and government has provided to thoroughly eradicate erroneous thinking, and also learn Chinese and job skills,” one answer said.

“This offers a great foundation for a happy life for your family.” The authorities appear to be using a scoring system to determine who can be released from the camps: The document instructed officials to tell the students that their behavior could hurt their relatives’ scores, and to assess the daily behavior of the students and record their attendance at training sessions, meetings and other activities.

According to Amnesty, China is making every effort to systematically suppress Islamic minority groups. In a report, the human rights organization speaks of 'mass detention, strict surveillance and political indoctrination against Uyghurs, Kazakhs and other groups'. In particular in the northwestern region of Xinjiang. Amnesty bases its indictment on interviews with more than a hundred people outside of China whose family members are missing. Most do not know where their loved ones are locked up. Amnesty also spoke to people who were released and were tortured in detention centers. Amnesty demands that China stop the oppression of the ethnic minorities in Xinjiang. The Beijing government must clarify the fate of all people who have disappeared in camps. She must also oversee the reunification with their family members. The Chinese authorities have not yet responded. After similar criticism from the United Nations earlier this year, Beijing spoke of "sheer nonsense".

Normative claims What has the global response been?

Much of the world has condemned China’s detention of Uighurs in Xinjiang. The UN human rights chief and other UN officials have demanded access to the camps. The European Union has called on China to respect religious freedom and change its policies in Xinjiang. And human rights organizations have urged China to immediately shut down the camps and answer questions about disappeared Uighurs. Notably silent are many Muslim nations. Prioritizing their economic ties and strategic relationships with China, many governments have ignored the human rights abuses. Turkey became the only Muslimmajority country to voice concern when its foreign minister called on China to ensure “the full protection of the cultural identities of the Uighurs and other Muslims” during a UN Human Rights Council session. Human Rights Watch has advocated other actions the United States and other countries could take: publicly challenging President Xi; sanctioning senior officials, such as Chen; denying exports of technologies that facilitate abuse; and preventing China from targeting members of the Uighur diaspora (Garside, 2019).

91

Reactions by other countries In July 2019, the UN ambassadors from 22 nations, including Australia, Britain, Canada, France, Spain, Germany and Japan, signed a joint letter to the UNHRC condemning China’s mistreatment of the Uyghurs as well as its mistreatment of other minority groups, urging the Chinese government to close the Xinjiang re-education camps. In reaction to this, 37 countries including Nigeria, Pakistan, Philippines, UAE, Sudan, DRC, Egypt, Saudi Arabia, Qatar, Russia, Angola, Algeria and Myanmar have signed a joint letter to the UNHRC praising China's "remarkable achievements in Xinjiang (Putz, 2019).

What do Chinese officials say about the camps?

Once the camps began receiving international media attention, government officials denied their existence. Then, starting in October 2018, officials started calling them “vocational education and training programs.” In March 2019, their official name became “vocational training centers,” and Xinjiang’s governor. Pointing out that Xinjiang has not experienced a terrorist attack since December 2016, officials claim the camps have prevented violence. The government has resisted international pressure to allow in outside investigators, saying anything happening inside Xinjiang is an internal issue. It denies that people are forced to denounce Islam, are detained against their will, and experience abuse in the camps. In early 2019, it organized several trips for foreign diplomats to visit Xinjiang and tour a center; a U.S. official criticized them as “highly choreographed. ”

Normative claims The clash between the Uyghurs and the Chinese government tends towards violations of human rights. The kidnapping of these Muslims is certainly not out of free will. Not being able to express traditions, beliefs and freedom of speech is definitely wrong.

According to Mill's liberty principle (also known as the harm principle) is the idea that each individual has the right to act as he/she wants, as long as these actions do not harm others (Mill, 1860). The boundary between the Uyghurs and the Chinese government is clear here. Human rights and the violation of privacy are very much abused in this case. A concrete rule has been drawn up and a standard has been drawn up with which all countries that have signed the Universal Declaration of Human Rights must comply. A document to which the countries agree with a structure influenced by the Code Napoleon in the second part, included with preamble and introductory general principles. The Napoleonic Code referred to as (le) Code civil. The French civil code written clearly about accessible law. This is clearly a standard that has been exceeded. A concrete rule in which China has signed and failed to comply. I even think that it is punishable, to sign a contract and violate the rules were you claim to stand for.

Chinese officials are concerned that Uighurs hold extremist and separatist ideas, and they view the camps as a way of eliminating threats to China’s territorial integrity, government, and population. President Xi Jinping warned of the “toxicity of religious extremism” and advocated for using the tools of “dictatorship” to eliminate Islamist extremism in a series of secret speeches while visiting Xinjiang in 2014.

92

The Muslim population clashed with the King rulers. The founding of the People’s Republic of China (ethnographers and anthropologist) divided the people based on their traditions, history, and shared language. Tensions escalated since the 9/11 attack. After this attack it reached its boiling point where ethnic riots between the Uighurs and Han Chinese throughout Xinjiang province. The Chinese state slowly increased restriction on the movement and culture of Uighurs and other Muslim minorities. (Hammond, 2019) Shohrat Zakir, described them as “boarding schools” that provide job skills to “trainees,” who are voluntarily admitted and allowed to leave the camps.

But human rights organizations say detainees are prevented from exiting as they please.

Chinese officials maintain that the camps have two purposes: to teach Mandarin, Chinese laws, and vocational skills, and to prevent citizens from becoming influenced by extremist ideas, to “nip terrorist activities in the bud,” The fear of the government is understandable. Fighting against terrorism, the "bad" makes sense, but to combat this with harm against the Uyghurs is totally wrong. You can't accuse an entire group of practicing terrorism. There is no evidence against these Uyghurs. Citizens who have never committed a crime were detained. They were treated as prisoners, while there were no evidence of crime. Many Uyghurs have reportedly been interned without trial and no charges have been levied against them. Local authorities are reportedly holding hundreds of thousands of Uyghurs and Muslims from other ethnic minorities in these camps, for the stated purpose of countering extremism and terrorism as well as to promote sinicization (Clarke, 2018).

The worst outcome of this topic is the Chinese government, that is trying to mislead the world with false images of the camp with a pathetic explanation about the camps. While the accusation were very seriously. We are talking about human rights, people’s life, family that are separated. Some reported prison-like conditions, with cameras and microphones monitoring their every move and utterance. Others said they were tortured and subjected to sleep deprivation during interrogations. Women have shared stories of sexual abuse, with some saying they were forced to undergo abortions or have contraceptive devices implanted against their will. Some released detainees contemplated suicide or witnessed others kill themselves. Detainees are subject to rape and torture, according to testimonies of witnesses and those who have been released.

Simply a violation of privacy and human rights. With cold, chilly rooms and no freedom that's exactly how you describe a prison. This is not what these people deserve. It gets even worse with abuses, kidnappings and rapes. The Chinese government claiming they are vocational training centers and that it is combating extremism. I find this very frightening. The problem of this magnitude is then protected by an advertisement from images of the camp that they have just released, which shows that the detainee were enjoying himself. While terrible stories came out of the Uyghurs. Uyghurs who were kidnapped can be seen on footage of drones flying over the camps.

93

A video on YouTube posted anonymously showed hundred men, dressed in purple and orange vest with "Kashgar Detention Center" printed on them, seated in rows on the ground. Their head were shaved and their hands were bound behind their backs. They were wearing blindfolds over their eyes and they were being watched by police officers in SWAT uniforms. This doesn't sound like freedom. That is why I come back to the damage principle with John Stuart Mill's classic explanation, On Liberty. According to Mill, every adult person in a developed society should in principle be free to do whatever he wants.

In this way, every individual has a legally free atmosphere in which he can go his own way and have control over himself without hindrance (Habibi, 2001).

Is there a other way?

If all the points we have mentioned here were not related to the violation of human rights, you could use this camp in a different way. Would that be permissible? I think so.

The word 're-education' was intended to be used by China to identify extremists and to reintegrate them into Chinese culture and legislation. They will have to track down the real extremists and not innocent people. Instead of locking up the verified extremists in a prison with an ideology to work against the Chinese Government. They just have to put their energy in different suspects that are actually practicing terrorism or planning to attack people with a wrong ideology. An extremist is not helped in prison, they just will sit their time in prison and that’s it. A re-education camp can be a solution for this. The re-education of China was only meant for the integration in the society of China.

Speaking the language had one of the highest priorities. Besides not letting prisoner escape, increasing discipline and punishment of behavioral violations and encouraging students to truly transform. A re-education would work because you will help these extremists to integrate in the community. This idea would fit better for a Re-education camp.

94

95

Expression of gratitude This minor enabled the student to look at disruptive events from different perspectives and they succeeded. This work was only possible thanks to the support and help of many people. Special thanks goes to Joop de Zwart (lecturer Ethics and Migration and Field trip co-coordinator) providing essential information and managing the team that made this magazine come to a real digital product.

And we would like to thank Eefje Hendriks (coordinator of the Minor Disruptive events) and PĂŠ Lamerigts (Field trip coordinator).

Special thanks go to all the lectures of the Minor Disruptive events for their guidance, especially during the lessons. This allowed the students to develop every aspect of the whole courses.

The students also deserve a special mention for their diligence in making a big effort of the symposium.

Finally, we want to thanks all the lecturers of the minor.

Joop de Zwart:

PĂŠ Lamerigts:

Felix de Vries: Maarten Dullens: Ron van Geurts: Floris Jan Donders: Kenny Meesters:

Svetlana Slavcheva:

Anco Scheepers: Oscar Smith: Eefje Hendriks:

Michiel Smits:

Ethics and migration and Participative research Director of the magazine Co- coordinator field trip Participative research: field trip Terrorisme, counterterrorisme (CT), extremisme en radicalisering Co- coordinator field trip Advisory report to help increase resilience of a Dutch municipality Scenario Planning (Symposium) Understanding migration dynamics, governance and policy Experimenting with innovative technologies in emergency response (Head instructor) Experimenting with innovative technologies in emergency response (Teacher) Precasting global flood and typhoon risk using GIS Trend analysis in modern society Disaster resilience in the built environment Remains ultimately responsible for the organization of the minor Disaster resilience in the built environment Precasting global flood and typhoon risk using GIS (Course Developer) Disaster resilience in the built environment

96

LITERATURE List of all the sources used in the articles - (2019). Opgehaald van Amnesty International: https://www.amnesty.nl/encyclopedie/vluchtelingenverdrag-in-10-vragen - Abalhaj, O. (2019, July 19) Einde van Srebrenica-proces in zicht, Hoge Raad doet uitspraak. Retrieved from https://nos.nl/artikel/2294105-einde-van-srebrenica-proces-in-zicht-hoge-raad-doet-uitspraak.html - AD. (2019, 18 november). Kroatische politie schiet migrant neer ‘bij bescherming grens. Geraadpleegd van https://www.ad.nl/buitenland/kroatische-politie-schiet-migrant-neer-bij-bescherming-grens~aabe8c94/ - AD. (2019a, 26 oktober). ‘Vrachtwagen met 39 doden deel van konvooi’, bestuurder aangeklaagd, vijfde verdachte vast.

Geraadpleegd van https://www.ad.nl/buitenland/vrachtwagen-met-39-doden-deel-van-konvooi-bestuurder-aangeklaagd-vijfde-verdachte-vast~af56c61a/ - AD. (2019b, 25 oktober). 'Migranten inkoelwagen betaalden elk 35.000 euro’. Geraadpleegd van https://www.ad.nl/buitenland/migranten-in-koelwagen-betaalden-elk-35-000-euro~ab12050f0/ - AD.nl. (2019, May 10). Opnieuw vluchtelingen gezien die uit vrachtwagen op A2 bij Maastricht klimmen. Consulted from https://www.ad.nl/binnenland/opnieuw-vluchtelingen-gezien-die-uit-vrachtwagen-op-a2-bij-maastricht-klimmen~a93af7c3/ - Amnesty International (Z.D.) “Ethiek, moraal, fatsoen en de mensenrechten.” Geraadpleegd op 10 december 2019, van https://bit.ly/2sZvTAU - Amnesty International Vlaanderen. (2019, 13 maart). Kroatië: EU medeplichtig aan politiegeweld tegen vluchtelingen en migranten. Geraadpleegd van https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2019/03/13/kroatie-eu-medeplichtig-aan-politiegeweld-tegen-vluchtelingen-en-migranten/ - Amnesty International. (2019, 5 juli).Mensenrechten - lijst van mensenrechten. Geraadpleegd https://www.amnesty.nl/encyclopedie/mensenrechten-lijst-vanmensenrechten?gclid=EAIaIQobChMIvdisk5Pt5gIVSuJ3Ch1YBwIuEAAYAiAAEgILt_D_BwE - Amnesty. (2019, 13 maart). EU medeschuldig aan Kroatisch politiegeweld tegen vluchtelingen. Geraadpleegd van https://www.amnesty.nl/actueel/eu-kroatie-geweld-politie-vluchtelingen - Amsterdam, Uitgeverij Bert Bakker. FILOSOFIE.nl. (z.d.). Jürgen Habermas. Geraadpleegd van https://bit.ly/2FneIfz - ANP. (2018, September 8). Armeense tieners Lili en Howick zijn terecht en mogen blijven. NOS Nieuws, Binnenland. Opgehaald van https://bit.ly/2OWapMM - ANSA. (2019, Oktober 22). Ansamed.info. Opgehaald van http://www.ansamed.info/ansamed/en/news/nations/bosniaherzegovina/2019/10/22/migrantsbosnia-no-more-water-provided-to-vucjak-camp_c9f78bfd-511e-4edb-9164-b08215c9a978.html - Aratani, A. H. (2019, June 30). The Guardian. Retrieved from Children at the Border: https://www.theguardian.com/us-news/2019/jun/30/children-border-crisis-america-wasnt-prepared-for-trump-us-immigration - Aristoteles. (2019). Opgehaald van Filosofie: https://www.filosofie.nl/aristoteles/index.html - Asiel en migratiebeleid. (2019). Opgehaald van Europa Nu: https://www.europa-nu.nl/id/vh1aly4653wh/asiel_en_migratiebeleid - Asiel- en migratiebeleid. (z.d.). Geraadpleegd van https://www.europa-nu.nl/id/vh1aly4653wh/asiel_en_migratiebeleid - Associated Press. (2019, November 17). Dangerous conditions in Bosnian migrant camp, rights group says. Retrieved from https://www.latimes.com/world-nation/story/2019-11-16/dangerous-conditions-in-bosnian-migrant-camp-rights-group-says - Barak, Y. (2007, 21 juli). Increased Risk of Attempted Suicide Among Aging Holocaust Survivors. Geraadpleegd op 13 november 2019, van https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1064748112609385 - Bathke, B. (2019, 15 november). "Bosnia's Vucjak migrant camp slated for closure" Geraadpleegd van https://www.infomigrants.net/en/post/20726/bosnia-svucjak-migrant-camp-slated-for-closure - Bathke, B. (2019, November 11). Bosnia's Vucjak migrant camp slated for closure. Opgehaald van Infomigrants: https://www.infomigrants.net/en/post/20726/bosnia-s-vucjak-migrant-camp-slated-for-closure - BBC News. (2016, 11 maart). Syria: The story of the conflict. Geraadpleegd van https://www.bbc.com/news/world-middle-east-26116868 - BBC News. (2019, 24 oktober). Inside Bosnia’s “nightmare” migrant camp.

Geraadpleegd van https://www.bbc.com/news/av/world-europe-50132250/inside-bosnia-s-nightmare-camp-for-migrants-trying-to-enter-the-eu - BBC. (2019, July 2). BBC. Retrieved from Migrant Children in the US: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-44532437 - Becker, M., & Becker, M. (2007). Bestuurlijke ethiek (1ste editie). Nederland: Gorcum B.V., Koninklijke van.

- Bicchieri, C. (2005). The Grammar of Society:The Nature and Dynamics of Social Norms. In C. Bicchieri, The Grammar of Society:The Nature and Dynamics of Social Norms. ISBN 978-0521574907: Cambridge University Press.

- Border violence monitoring network (z.d.) “Reports” Geraadpleegd op 18 november 2019, van https://bit.ly/2CVLIdO - Bos, K. (2019). Waarom mensen radicaliseren. Amsterdam, Nederland: Prometheus.

- Brabants Dagblad. (2019, 19 november). Twee IS-vrouwen teruggekeerd in Nederland en aangehouden. Geraadpleegd op 21 november 2019, van https://www.bd.nl/binnenland/twee-is-vrouwen-teruggekeerd-in-nederland-en-aangehouden~ab66d396/ - Brelle, H. v. (2018, April 27). Euronews. Retrieved from euronews.com.

- Brouwers, A. (2019, 11 juni). Rode lijn over niet terughalen IS-kinderen vervaagt. Geraadpleegd op 13 november 2019, van https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/rode-lijn-over-niet-terughalen-is-kinderen-vervaagt~b30061e2/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F - Buang, S., & Chew, P. G.-L. (2014). Muslim Education in the 21st Century: Asian Perspectives. . In S. Buang, & P. G.-L. Chew, Muslim Education in the 21st Century: Asian Perspectives. (p. 75). ISBN 978-1-317-81500-6: Routledge.

- Buckley, C. a. (2019, November 16). ‘Absolutely No Mercy’: Leaked Files Expose How China Organized Mass Detentions of Muslims. Opgehaald van The New York Times, THE XINJIANG PAPERS: https://www.nytimes.com/interactive/2019/11/16/world/asia/china-xinjiang-documents.html - Canon Sociaal Werk. (z.d.). Canon Maatschappelijke opvang Nederland, Details. Geraadpleegd van https://www.canonsociaalwerk.eu/nl_mo/details_verwant.php?cps=1&verwant=225 - Carens, J. (2013). The Ethics of Immigration.

- Chick, K. (2014, August 31). Balkan Insight. Opgehaald van balkaninsight.com: https://balkaninsight.com/2019/07/22/bosnian-serb-schoolbooks-to-teachsame-war-history-as-serbia/ - Civil Rights Defenders (2019, July 11) 24 years after the genocide in Srebrenica, politics stands in the way of reconciliation in the Western Balkans. Retrieved 14 November 2019, from https://crd.org/2019/07/11/24-years-after-the-genocide-in-srebrenica-politics-stands-in-the-way-of-reconciliation-in-the-western-balkans/ - Cogem. (z.d.). Beginselethiek. Geraadpleegd op 28 november 2019, van https://www.cogem.net/index.cfm/nl/achtergrond/qa/termenbegrippen/begrip/beginselethiek - Crone, E. (2008). Het puberende brein. Over de ontwikkeling van de hersenen in de unieke periode van de adolescentie.

- Data, M. (2018, n.m. n.d.). Migration Data Portal. Retrieved from Children and Young Migrants: https://migrationdataportal.org/themes/child-and-youngmigrants - de Bruin, L. (2016, 21 mei). Determinisme, fatalisme en voorspelbaarheid (deel 1). Geraadpleegd van https://bit.ly/36rTMQC - De Volkskrant (2019). Kapitein Sea-Watch opgepakt in haven van Lampedusa. Accessed via: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/kapitein-seawatch-opgepakt-in-haven-van-lampedusa~ba492232/ - Defence For Children. (z.d.) Dossier: Kinderpardon. Defence For Children. Opgehaald van https://bit.ly/34Dcrbm

- Dempster, H., & Hargrave, K. (2017). Understandidng public attitudes towards refugees and migrants. The Royal Institute of International Affairs. CHATHAM HOUSE. Opgehaald van https://www.odi.org/sites/odi.org.uk/files/resource-documents/11600.pdf - Deutsche Welle (2018). Italy to block naval vessels carrying migrants from docking: Interior Minister Matteo Salvini. Accessed via: https://www.dw.com/en/italy-to-block-naval-vessels-carrying-migrants-from-docking-interior-minister-matteo-salvini/a-44579605 - Dijkema, W. (1996). Dutchbat in vredesnaam: januari 1995 - juli 1995. Rijswijk: Début.

- Dinas, E., Matakos, K., Xefteris, D., & Hangartner, D. (2019). Waking Up the Golden Dawn: Does Exposure to the Refugee Crisis Increase Support for ExtremeRight Parties? Cambridge : Cambridge University Press. Opgehaald van https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridgecore/content/view/C50A127CC517968F2D0FA42A2A23FF85/S1047198718000487a.pdf/waking_up_the_golden_dawn_does_exposure_to_the_refugee_crisis_increa se_support_for_extremeright_parties.pdf - Dumont, J. (2019, October 19). Hunger, filthy toilets, no electricity: What it's like for migrants in Bosnia’s Vucjak camp. Opgehaald van Infomigrants: https://www.infomigrants.net/en/post/20066/hunger-filthy-toilets-no-electricity-what-it-s-like-for-migrants-in-bosnia-s-vucjak-camp - DW Documentary. (2018). Opgehaald van DW Documentary: An ethnically divided country: https://www.youtube.com/watch?v=lHSO0RQFRe8 - Džidić, D. (2015, 28 januari). War Traumas Influence Bosnia Suicide Rate. Geraadpleegd op 13 november 2019, van https://balkaninsight.com/2015/01/28/wartraumas-influence-bosnia-suicide-rate/ - ECONSTOR. (2006). Migration flows in Bosnia and Herzegovina since 1992. Geraadpleegd van https://www.econstor.eu/bitstream/10419/118253/1/ERSA2006_173.pdf - Emric, E. (2019, November 14). Migrants huddle in the cold in makeshift camp in Bosnia. Opgehaald van APnews: https://apnews.com/7bd5e8dbbaec4780a991c147bc222a79 - English, A. J. (Regisseur). (2018). aA Bosnia The country with three presidents [Film].

- Ensie. (2016, 15 februari). Consequentialisme. Geraadpleegd op 28 november 2019, van https://www.ensie.nl/sander-weijers/consequentialisme - Ensie. (2016b, 17 februari). Utilisme. Geraadpleegd op 28 november 2019, van https://www.ensie.nl/sander-weijers/utilisme - Europa Nu. (z.d.). Vier vrijheden. Geraadpleegd op 28 november 2019, van https://www.europa-nu.nl/id/vh7eg8yo94yo/vier_vrijheden - European Civil Protection and Humanitarian Aid Operations. (2019, 24 oktober). Bosnia and Herzegovina. Geraadpleegd van https://ec.europa.eu/echo/where/europe/bosnia-and-herzegovina_en - European Union Agency for Fundamental Rights. (2019, November 4). Migrants continue to suffer as reception centres remain overcrowded and violence against migrants surges. Opgehaald van European Union Agency for Fundamental Rights: https://fra.europa.eu/en/news/2019/migrants-continue-suffer-reception-centres-remain-overcrowded-and-violence-against# - Europees migratienetwerk . (z.d.). Irreguliere immigratie. Geraadpleegd op 5 januari 2020, van https://www.emnnetherlands.nl/migratiethemas/irregulieremigratie - Express, R. (2017, August 8). Express. Retrieved from Het doel heiligt de middelen: de 10 lessen van Niccolò Machiavelli: https://nl.express.live/137795machiavelli/amp/ - Filosofie. (n.y., n.m. n.d.). Filosofie. Retrieved from John Rawls: https://www.filosofie.nl/john-rawls.html - Filosofie. (z.d.). Ethiek. Filosofie. Opgehaald van https://bit.ly/2R4BOP1 via blackboard.

- Filosofie.nl. (Z.D.). Jeremy Bentham. Geraadpleegd op 12 december 2019, van https://www.filosofie.nl/jeremy-bentham.html - FilosofieGreijdanus. (sd). Drie belangrijkste ethische stromingen. Opgehaald van http://filosofiegreijdanus.blogspot.com/2016/05/drie-belangrijke-ethischestromingen.html - Floriaan. (2011, 13 november). Plichtethiek: een stroming binnen de ethiek. Geraadpleegd op 4 januari 2020, van https://educatie-enschool.infonu.nl/diversen/86691-plichtethiek-een-stroming-binnen-de-ethiek.html - Fore, H. (2019). An open letter to the worlds children. Unicef. Opgehaald van Unicef.

- Frontex. Accessed via: https://frontex.europa.eu/along-eu-borders/migratory-routes/central-mediterranean-route/ - Garside, J. a.-H. (2019, November 25). UK calls for UN access to Chinese detention camps in Xinjiang. Opgehaald van The Gurdian: https://www.theguardian.com/world/2019/nov/25/uk-calls-for-un-access-chinese-detention-camps-xinjiang - Goede, Z. de. (2019, Maart 30). Hayarpi Tamrazyan (21) leefde maandenlang in angst tijdens haar verblijf in Bethelkerk. AD. Opgehaald via https://bit.ly/33uNBZQ - Guynup, S. (2017, 9 november). Hoe Syrische zoodieren uit een verwoeste stad werden gered. Geraadpleegd op 29 november 2019, van https://www.nationalgeographic.nl/dieren/2017/10/hoe-syrische-zoodieren-uit-een-verwoeste-stad-werden-gered - Hasan Hasanovic, persoonlijke communicatie, 7 november 2019.

- Hendin, H., & Pollinger Haas, A. (1991 mei). suicide and guilt as manifestations of ptsd in vietnam combat veterans. Geraadpleegd op 14 november 2019, van https://www.researchgate.net/profile/Herbert_Hendin/publication/21138169_Suicide_and_guilt_as_manifestations_of_PTSD_in_Vietnam_war_veterans/links/09e4 1500ed0316f495000000.pdf - Heroux, K. (2017, June 12). Balkan Transitional Justice. Opgehaald van balkaninsight.com: https://balkaninsight.com/2017/06/12/students-challenge-ethnicallydivided-education-in-bosnia-06-12-2017/ - Historiek. (2019, 12 23). Historiek- Niccolo Machiavelli. Retrieved from Grondlegger van de moderne politieke wetenschappen: https://historiek.net/niccolomachiavelli-filosoof-il-principe/71204/ - Hofs, Y. (2019, July 19) Opnieuw bittere pil voor Moeders van Srebrenica: Nederland zeer beperkt aansprakelijk. Retrieved 14 November 2019, from https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/opnieuw-bittere-pil-voor-moeders-van-srebrenica-nederland-zeer-beperkt-aansprakelijk~bd44c90f/ - IEP. (z.d.). Political Philosophy of Alasdair MacIntyre. Geraadpleegd van https://www.iep.utm.edu/p-macint/ - IND, Ministerie van Justitie en Veiligheid. (2019, Februari 11). Criteria overgangsregeling kinderpardon bekend. IND. Opgehaald van https://bit.ly/34t7m58 - IsGeschiedenis. (2019, 12 23). www.isgeschiedenis.nl. Retrieved from NICCOLÒ MACHIAVELLI EN ZIJN POLITIEKE FILOSOFIE: https://isgeschiedenis.nl/nieuws/niccolo-machiavelli-en-zijn-politieke-filosofie - Jeremy Bentham. (z.d.). Geraadpleegd op 5 januari 2020, van https://www.filosofie.nl/jeremy-bentham.html - Jonas, H. (1979). Das Prinzip Verantwortung.

- Journeyman Pictures. (2017, November 17). Srebrenica: The Trauma Of The Blue Berets [YouTube]. Retrieved 14 November 2019, from https://www.youtube.com/watch?v=_lcj3I6Gi14 - Kacapor-Dzihic, Z. (2012). Social Impact of Emigration and Rural-Urban Migration in Central and Eastern Europe. Bosnia and Herzegovina: EU Commision.

- Kennisplatform Integratie en Samenleving. (2017, 22 maart). Radicalisering is gevaarlijk. Geraadpleegd vanhttps://bit.ly/2QqSwaY - Kettenis, T. (2019, 15 april). De Kroatische grens blijft potdicht voor migranten. ‘Ze duwden mij in mijn boxershort terug de rivier in’. Geraadpleegd op 28 november 2019, van https://www.trouw.nl/nieuws/de-kroatische-grens-blijft-potdicht-voor-migranten-ze-duwden-mij-in-mijn-boxershort-terug-de-rivier in~b67a782b/ - Koens, O. (2019). Paarden vliegen businessclass (1ste editie). Amsterdam, Nederland: Nijgh & van Ditmar.

- Lakic, M. (2019, July 22). Balkan Insight. Opgehaald van balkaninsight.com: https://balkaninsight.com/2019/07/22/bosnian-serb-schoolbooks-to-teach-samewar-history-as-serbia/ - Lampe, J. R. (2019, March 27). Britannica. Opgehaald van www.britannica.com: https://www.britannica.com/event/Bosnian-War - Leijendekker, M. (2017, 27 november). Migratietop: Italië en Griekenland blijven worstelen met de migranten die er al zijn. Geraadpleegd van https://www.nrc.nl/nieuws/2017/11/27/minder-migranten-bereiken-europa-14245798-a1582705

- Levinas, E. (1961). Totaliteit en Oneindigheid. Opgehaald van Filosofie: https://www.filosofie.nl/emmanuel-levinas.html - Linders, T. (2019, October 13). Nog steeds trauma van val Srebrenica voor Brabantse Dutchbatter: ‘Dit vergeet je nooit meer’. Retrieved 14 November 2019, from https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/197175/Nog-steeds-trauma-van-val-Srebrenica-voor-Brabantse-Dutchbatter-Dit-vergeet-je-nooit-meer# - Lyons, K. (sd). Opgehaald van https://www.theguardian.com/australia-news/2018/nov/28/a-community-in-unbelievable-pain-the-terror-and-sorrow-ofaustralias-uighurs - Matejčić, B. (2019, 7 augustus). Kroatië uitgeknuppeld. Geraadpleegd op 25 november 2019, vanhttps://www.groene.nl/artikel/kroatie-uitgeknuppeld - Matteo Salvini (2018). Accessed via: https://twitter.com/matteosalvinimi/status/1076777736528674816 - Melissen, H. J., & van Heerde, J. (2019, 15 februari). Van Doetinchem naar het kalifaat: maar nu wil deze IS-strijder weer naar huis. Geraadpleegd op 18 november 2019, van https://www.trouw.nl/nieuws/van-doetinchem-naar-het-kalifaat-maar-nu-wil-deze-is-strijder-weer-naar-huis~b0e4ae43/ referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F - Meynen, G. (2010). Ten geleide vrije wil. Geraadpleegd van https://bit.ly/2sCSiEx - Migrant aangespoeld in Nederland: verdachte mensensmokkelaar voor de rechter. (2019, 18 december). Geraadpleegd op 4 januari 2020, van https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4959381/overleden-migrant-aangespoeld-ijmuiden-kanaal-oversteken - Morin N. (2013, 1 maart). Co-occurrence of major depressive episode and posttraumatic stress disorder among survivors of war: how is it different from either condition alone? Geraadpleegd op 14 november 2019, van https://europepmc.org/abstract/med/23561242 - Musch, S. (2019, 23 oktober). 39 doden gevonden in vrachtwagen in Engelse plaats Grays. Geraadpleegd op 29 november 2019, van https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/23/39-doden-gevonden-in-vrachtwagen-in-engelse-plaats-grays-a3977705 - Nabbe, J. (2019, Oktober). Gastcollege. Avans Univeristy of Applied Sciences.

- Nazar, M. (2019, 10). Bosnische scholieren willen einde aan etnische segregatie. Opgehaald van NOS: https://nos.nl/artikel/2304707-bosnische-scholierenwillen-einde-aan-etnische-segregatie.html - Nederlands Jeugd Instituut. (2016). Ontstaan van radicalisering. Geraadpleegd van https://bit.ly/2QnRVqh - Nieuwsuur. (2014, 27 januari). Dutch former Royal Netherlands Army soldier trains jihadists in Syria. [YouTube]. Geraadpleegd op 28 oktober 2019, van https://www.youtube.com/watch?v=nWua3exa6rw&t=191s - Noor, S. (2016, 4 februari). Infographic: vrouwelijke ISIS-gangers. Geraadpleegd van https://bit.ly/2ZPMovS - NOS op 3. (2016, June 30). Dutchbat in Srebrenica: wat gebeurde er? [YouTube]. Retrieved 14 November 2019, from https://www.youtube.com/watch? v=hNHy_SbEiMQ - NOS. (2017, 4 januari). Wederopbouw in Aleppo: molen voor bloem voedt een half miljoen mensen. Geraadpleegd op 29 november 2019, van https://nos.nl/artikel/2151436-wederopbouw-in-aleppo-molen-voor-bloem-voedt-een-half-miljoen-mensen.html - NOS. (2018, 28 augustus). In Griekse vluchtelingenkamp proberen zelfs kinderen zelfmoord te plegen. Geraadpleegd van https://nos.nl/artikel/2247931-in griekse-vluchtelingenkamp-proberen-zelfs-kinderen-zelfmoord-te-plegen.html - NOS. (2019, Januari 29). Crisissfeer rondom kinderpardon, waar gaat het om?. NOS Nieuws, Binnenland. Opgehaald van https://bit.ly/2qMHRxj - NOS. (2019a, 8 januari). Vijftien Jihadisten verliezen Nederlanderschap. Geraadpleegd op 28 oktober 2019, van https://nos.nl/artikel/2266575-vijftienJihadisten-verliezen-nederlanderschap.html - NOS. (2019b, 23 september). Jihadisten mogen Nederlands paspoort toch houden. Geraadpleegd op 28 oktober 2019, van https://nos.nl/artikel/2303075Jihadisten-mogen-nederlands-paspoort-toch-houden.html - NRC (2019, July 10) Zie onder ogen dat Srebrenica uiting was van moslimhaat. Retrieved 14 November 2019, from https://www.nrc.nl/nieuws/2019/07/10/zieonder-ogen-dat-srebrenica-uiting-was-van-moslimhaat-a3966678 - NU (2019, July 19) Waar draait de zaak van de 'Moeders van Srebrenica' om? Retrieved 14 November 2019, from https://www.nu.nl/dvn/5966594/waar-draait-de-zaak-van-de-moeders-van-srebrenica-om.html - NU.nl. (2015, 17 december). Raadszaal Geldermalsen ontruimd na rellen bij vergadering over azc. Geraadpleegd van https://www.nu.nl/binnenland/4184144/raadszaal-geldermalsen-ontruimd-rellen-bij-vergadering-azc.html - NU.nl. (2015a, 17 oktober). Hongarije sluit grens met Kroatië om toestroom vluchtelingen. Geraadpleegd van https://www.nu.nl/buitenland/4147037/hongarijesluit-grens-met-kroatie-toestroom-vluchtelingen.html - NU.nl. (2019, 24 oktober). Rode Kruis: Situatie in Bosnisch vluchtelingenkamp is mensonwaardig. Geraadpleegd van https://www.nu.nl/buitenland/6006214/rode-kruis-situatie-in-bosnisch-vluchtelingenkamp-is-mensonwaardig.html - Pannier C., Verhaeghe, J. (1999). Aristoteles Ethica Nicomachea.

- Pavlova, I. (2019, October 18). EU calls on Bosnia to close down Vucjak refugee shelter. Opgehaald van See News: https://seenews.com/news/eu-calls-on-bosnia-to-close-down-vucjak-refugee-shelter-673108 - Persoonlijke communicatie, 8 november 2019, Bihác - Politico (2019). Italian authorities arrest Sea-Watch captain. Accessed via: https://www.politico.eu/article/carola-rakete-italian-authorities-arrest-sea-watchcaptain/ - Polman, L. (2019). Niemand wil ze hebben, Europa en zijn vluchtelingen. Opgehaald van https://www.trouw.nl/nieuws/de-vluchteling-is-nog-even-slecht-afals-in-1938~b02b8f3f/ - Rawls, J. (1972). Theory of justice.

- Redactie der VGST. (2017, 23 augustus). De ethiek van de redelijke kant bekeken. Geraadpleegd op 13 november 2019, van https://medium.com/@RedactieVGST/de-ethiek-van-de-redelijke-kant-bekeken-c16cce61e84 - Redactie Joop. (2019, 3 november). Kou valt in: man (25) uit Nigeria overlijdt in tent bij Calais. Geraadpleegd op 12 december 2019, van https://joop.bnnvara.nl/nieuws/kou-valt-in-man-25-uit-nigeria-overlijdt-in-tent-bij-calais - Renout, F. (2015, 27 oktober). Nederlanders meest negatief in Europa over migranten. Geraadpleegd van https://www.ad.nl/buitenland/nederlanders-meestnegatief-in-europa-over-migranten%7Eabc3bb1e/ - RFE/RL’s Balkan Service. (2019, 18 juni). HRW Warns Of Risks Of Bosnian Plan To Relocate Refugees In Tent Camp. Geraadpleegd van https://www.rferl.org/a/hrw-warns-of-risks-from-bosnian-plan-to-relocate-refugees-in-tent-camp/30006012.html - Rijksoverheid . (z.d.). Werking parlementaire democratie. Geraadpleegd van https://bit.ly/39D3XDL - Rizzo, S. (2018). De feiten over het beleid van Trump om gezinnen aan de grens te scheiden - The Washington Post. Retrieved November 22, 2019, from https://www.washingtonpost.com/news/fact-checker/wp/2018/06/19/the-facts-about-trumps-policy-of-separating-families-at-the-border/ - Rode Kruis. (2018, 19 juli). Rode Kruis bezorgd over geweld tegen migranten in Bosnië en Herzegovina. Geraadpleegd op 21 november 2019, van https://www.rodekruis.nl/persbericht/geweld-tegen-migranten-bosnie-herzegovina/ - Rosman, C. & vanMersbergen, S. (25 juli, 2015) “Vluchtelingenvrees, maar waar zijn we bang voor?” Geraadpleegd op 18 november 2019, van https://bit.ly/2KyAiAJ - RTBoel,L. (2018, 15 maart). Zeven jaar oorlog in Syrië: hoe lokaal protest uitgroeide tot de grootste humanitaire crisis sinds WOII. Geraadpleegd op 29 november 2019, van https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160315_02183816 - RTV Oost. (2014, July 16). Dutchbat-veteraan Kok uit Dedemsvaart ‘ziek’ van uitspraak Srebrenica. Retrieved 14 November 2019, from https://www.rtvoost.nl/nieuws/194137/Dutchbat-veteraan-Kok-uit-Dedemsvaart-ziek-van-uitspraak-Srebrenica - Schuck, P. H. (2008). The Morality of Immigration Policy. New Haven: Yale Law School Legal Scholarschip Repository. Opgehaald van https://digitalcommons.law.yale.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2653&context=fss_papers - Schwarz, E. (2013). Thuisvoelen in de toekomst. Geraadpleegd van https://bit.ly/2QMMkcf - Sea-Watch International (2019). Accessed via: https://twitter.com/seawatch_intl/status/1144760012839018496

- Sito-Sucic,D. (2019, June 26). Diseases, food shortages plague migrant 'jungle camp' in Bosnia. Opgehaald van Reuters: https://www.reuters.com/article/useurope-migrants-bosnia/diseases-food-shortages-plague-migrant-jungle-camp-in-bosnia-idUSKCN1TR29L - Sito-Sucic,D. (2019, June 26). Reuters. Opgehaald van https://www.reuters.com/article/europe-migrants-bosnia/diseases-food-shortages-plague-migrantjungle-camp-in-bosnia-idINKCN1TR2AB - Stuvia (2015) “Samenvatting: Overzicht Plichtethiek, Gevolgenethiek en Deugdethiek uit het boek Ethiek en Recht.” Geraadpleegd op 10 december 2019, van https://bit.ly/2t4wWzH - Stuvia. (2016). Samenvatting: Plichtethiek, Gevolgenethiek en Deugdenethiek.

- Systems Innovation. (2019). Subjective & Objective Claims. Opgehaald van Systems Innovation: https://systemsinnovation.io/subjective-objective-claims/ - Talsma, D. (2018, December 11). Hoop voor Hayarpi? Kerk blijft schuilplaats. Univers. Opgehaald vanhttps://bit.ly/2Oua9FI - the Conversation. (2019, Octobre 28). Refugees and migrants know the risks of stowing away on a lorry – but feel they must take them. Consulted from https://theconversation.com/refugees-and-migrants-know-the-risks-of-stowing-away-on-a-lorry-but-feel-they-must-take-them-125862 - The Editors of Encyclopaedia Britannica (1998, July 20). Srebrenica. Retrieved from https://www.britannica.com/place/Srebrenica - The Guardian (2019) Sea-Watch captain plans disembarking at Lampedusa island after two-week standoff. Accessed via: https://www.theguardian.com/world/2019/jun/26/ngo-boat-carrying-migrants-defies-matteo-salvini-veto-lampedusa-italy - The Local (2019). Accessed via: https://www.thelocal.it/20190828/italy-refuses-to-allow-another-ship-carrying-migrants-to-enter - The Local. (2019, Juli 5). The Local. Retrieved from The Local: https://www.thelocal.it/20190705/sea-watch-captain-carola-rackete-sue-matteo-salvinidefamation-italy - Tholen, B. (2018). Political Responsibility as a Virtue. Alternatives: Global, Local, Political, 43(1), 22–34. https://doi.org/10.1177/0304375418777178 - Tondo, L. (17 december, 2018) “Croatia violating EU law by sending asylum seekers back to Bosnia” Geraadpleegd op 18november 2019, van https://bit.ly/2Xrj2T7 - UN. (2019, 12 26). United Nations. Retrieved from Human Rights:https://www.un.org/en/sections/issues-depth/human-rights/ - UNHCR. (z.d.). Syrië: een oorlog die al meer dan 8 jaar voortduurt. Geraadpleegd op 28 november 2019, vanhttps://www.unhcr.org/nl/noodhulp/conflictsyrie/ - Unicef, U. I. (2019). At a crossroads Unacocompanied and separated children in theirtransition to adulthood in Italy.

- Unicef. (2018). Opgehaald van Unicef: https://www.unicef.org/child-rights-convention/open-letter-to-worlds-children? utm_campaign=general&utm_source=referral&utm_medium=media - Unicef. (2019). Opgehaald van Unicef: https://www.unicef.nl/nieuws/2019-11-06-belang-van-kind-voorop-juist-in-asielprocedure - Unicef. (2019). Opgehaald van Unicef: https://www.unicef.nl/ons-werk/in-hun-eigen-woorden - United Nations High Commissioner for Refugees. (z.d.). Syria conflict at five years. Geraadpleegd van https://www.unhcr.org/news/latest/2016/3/56e6e1b991/syria-conflict-at-five-years.html - Unwrapped, E. (2019, 12 23). Ethics Unwrapped- The veil of ignorance. Retrieved from The veil of ignorance: https://ethicsunwrapped.utexas.edu/glossary/veilof-ignorance - Utrecht University (2003). Accessed via: https://www.uu.nl/onderzoek/ethiek-institugeeut - Utrecht University Ethics Institute (2016). Ethische Annotatie #2: Morele verantwoordelijkheden tegenover vluchtelingen. Accessed via: https://www.uu.nl/onderzoek/ethiek-instituut/onderzoek/reeks-ethische-annotaties - Van Dale1. (z.d.). Betekenis ‘deugden’. Van Dale Online. Opgehaald van https://bit.ly/2OQEo8M - Van Dale2. (z.d.). Betekenis ‘ethiek’. Van Dale Online. Opgehaald van https://bit.ly/2L6QcT8 - van der Ploeg, J. (2019, 2 mei). ‘The game’: vanuit Bosnië naar de EU, het hoogste level. Geraadpleegd op 21 november 2019, van https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2019/the-game-vanuit-bosnie-naar-de-eu-het-hoogste-level/ - Van Dijk, J. (2012, 20 december). Wat is je thuis voelen? Geraadpleegd van https://bit.ly/2STZIxH - Van Es, A. (2019, 22 november). In de cel bij 5.000 IS-strijders. Geraadpleegd op 9 december 2019, van https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/in-decel-bij-5-000-is-strijders-weet-jij-wat-er-met-de-vrouwen-is-gebeurd~b63acc46/?

- Van Gaalen, E. (2019, 17 februari). Nederland moet Jihadisten terughalen uit Syrië. Geraadpleegd op 28 oktober 2019, van https://www.ad.nl/binnenland/nederland-moet-Jihadisten-terughalen-uit-syrie~ae2b122e/ - Van Teeffelen, K. (2017, 21 september). Terugkeer van Syriëgangers wordt niet gefaciliteerd. Geraadpleegd op 18 november 2019, van https://www.trouw.nl/nieuws/terugkeer-van-syriegangers-wordt-niet-gefaciliteerd~b05ee06f/ - Velegas, P. (2019, October 29). New York Times. Retrieved from Detentions of Child Migrants at the U.S. Border Surges to Record Levels: https://www.nytimes.com/2019/10/29/world/americas/unaccompanied-minors-border-crossing.html - Ven, van de, C. (z.d.) Wat gebeurde er in Srebrenica? Retrieved 14 November 2019, from https://npofocus.nl/artikel/7526/wat-gebeurde-er-in-srebrenica - Verbeek, F. & Schie, M. van. (2019, Januari 30). ‘Kinderpardon is beloning voor tijdrekkende ouders…’. Elsevier Weekendblad. Opgehaald van https://bit.ly/2rG1CX2 - Verbeek, F. (2019, Februari 11). Dit zijn de regels van het verruimde kinderpardon. Elsevier Weekendblad. Opgehaald vanhttps://bit.ly/35Ik548 - Versa, V. (2018). Wij zijn allemaal Palermianen. Opgehaald van Sargasso: https://sargasso.nl/wij-zijn-allemaal-palermianen/ - Verschuren, E. (2015, July 11). Twintig jaar na Srebrenica: nog altijd slapeloze nachten. Retrieved 14 November 2019, from https://www.parool.nl/nieuws/twintig-jaar-na-srebrenica-nog-altijd-slapeloze-nachten~b5bd6f8b/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F - Vluchtelingen uit voormalig Joegoslavië vijfeeuwenmigratie.nl. (n.d.). Retrieved from https://vijfeeuwenmigratie.nl/term/Vluchtelingen%20uit%20voormalig%20Joegoslavi%C3%AB/volledige-tekst - VluchtelingenWerk Nederland. (2015, 6 december). Veelgestelde vragen over vluchtelingen. Geraadpleegd op 29 november 2019, van https://www.vluchtelingenwerk.nl/nieuws/veelgestelde-vragen-over-vluchtelingen?gclid=Cj0KCQiAoIPvBRDgARIsAHsCw0lgtvbo1bN5WVpSyGX79AJhKN3TFos838TsBteAwXInp6wPf3OilIaAkFmEALw_wcB - Volkskrant. (2016). Opgehaald van Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/bereidheid-tot-opnemen-migranten-bij-veel-europeanentoegenomen~b40212e1/ - VPRO. (2015). 2Doc: Waarom Srebrenica moest vallen - 2doc. Retrieved from https://www.vpro.nl/programmas/2doc/kijk/2doc-overzicht/2015/waaromsrebrenica-moest-vallen.html - Wang, S.-J. (2012, 30 juli). Survivors of war in northern Kosovo (III): The role of anger and hatred in pain and PTSD and their interactive effects on career outcome, quality of sleep and suicide ideation. Geraadpleegd van https://conflictandhealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/1752-1505-6-4 - Welgraven, C. (2017). Laat maar komen die vluchtelingen, zegt de burgemeester van Palermo. Opgehaald van Trouw: https://www.trouw.nl/nieuws/laat-maarkomen-die-vluchtelingen-zegt-de-burgemeester-van-palermo~beb1c5f0/ - Wetenschap.infonu.nl. (2009, 11 februari). Grondrechten: fundamentele rechten. Geraadpleegd van https://wetenschap.infonu.nl/recht-en-wet/29362 grondrechten-fundamentele-rechten.html - Wikipedia contributors. (2020, 18 januari). Syrian Civil War. Geraadpleegd van https://en.wikipedia.org/wiki/Syrian_Civil_War#endnote_AQ - Wikipedia. (2016, 7 juni). Vrijheid om te reizen. Geraadpleegd van https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrijheid_om_te_reizen - Wikipedia. (2019, November 9). Wikipedia. Opgehaald van en.wikipedia.org: https://en.wikipedia.org/wiki/Bosnian_War#Casualties - Wikipedia-bijdragers. (2018, 28 november).Utilitarisme. Geraadpleegd op 12 december 2019, vanhttps://nl.wikipedia.org/wiki/Utilitarisme - WikOmroep Brabant. (2018, July 25). Acht Albanese vluchtelingen in vrachtwagen bij Zevenbergschen Hoek, chauffeur belt politie. Consulted on November 26 2019, from https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/2816042/Acht-Albanese-vluchtelingen-in-vrachtwagen-bij-Zevenbergschen-Hoek-chauffeur-belt-politie - Williams, S. (2017, 8 december). The man who risks his life to rescue zoo animals from war zones. Geraadpleegd op 29 november 2019, van https://www.telegraph.co.uk/news/2017/12/08/man-risks-life-rescue-zoo-animals-war-zones/ - Zembla. (1995, September 17). Observatiepost Foxtrot. Retrieved 14 November 2019, from https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/observatiepost-foxtrot - Zo denken Europeanen over migranten. (2019). Opgehaald van Nieuwsuur: https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2285136-opnemen-wegsturen-of-geen-probleemzo-denken-europeanen-over-migranten.html