sa trempan (< 40 aña), kiste na e ovarionan, problema ku tiroides i malesanan reumátiko (por ehèmpel artritis reumatoide òf psoriasis). • Faktornan di rísiko pa malesa kardiako i vaskular, manera preshon di sanger oumentá i un nivel di kolesteròl haltu, ta bai pisa mas tantu serka hende muhé despues di menopousa. Despues di esei, hopi biaha e preshon di sanger ta subi, e nivel di kolesteròl ta bira un averahe di 14 porshentu mas haltu i e peso por subi. • Rondó di menopousa, parti paden di e vasonan di sanger ta bira mas sensitivo pa kolesteròl oumentá i preshon di sanger haltu. For di investigashon a sali na kla ku serka hende muhé ku un preshon di sanger levemente oumentá, bo ta haña un dañamentu di muraya di vaso ku ta direktamente midibel. Ke men, un bon preshon di sanger ta hopi importante pa kurason femenino. Hasta preshon di sanger ku ta djis un tiki haltu (mas haltu ku 120/80 mmHg) por kondusí na problema di kurason. • Rondó di menopousa, hopi biaha e repartishon di vèt ta kambia den kurpa di hende muhé. Ta bin mas akumulashon di vèt na altura di sintura i den barika. Mas vèt den barika ta duna un rísiko mas haltu riba malesa kardiako i vaskular. • E síntomanan den kaso di problema di kurason por ta otro serka hende muhé ku serka hende hòmber manera bo por a lesa den e kapítulo anterior. Hopi mas tantu biaha, hende muhé tin kehonan vago manera kansansio, rosea kòrtiku i sintimentunan di angustia òf inkietut. Hopi biaha e kehonan akí ta presentá un par di luna promé ku nan haña un infarto di kurason kaba. • Regularmente ta konfundí keho di kurason serka hende muhé ku keho di menopousa. • Mayoria biaha, hende muhé ku haña un infarto di kurason na edat mas abou (bou di 65 aña) tin ménos defekto den e arterianan koronario ku hende hòmber di e mesun edat, pero tòg dos biaha mas tantu di e hende muhénan akí ta fayesé entre trinta dia i un aña despues di e infarto di kurason kompará ku hende hòmber. 46
Lèsnan di mi kurason femenino
• Hende muhé ku haña un paro di kurason na kas, den supermerkado òf na marshe i ku keda reanimá despues, lo resultá mas malu ku hende hòmber. Nan ta muri ku dòbel mas tantu frekuensia. Di hende hòmber ku keda reanimá, 20 porshentu ta sobrebibí, miéntras esaki ta solamente 12,5 porshentu serka hende muhé. • Ménos hende muhé ku hende hòmber ta keda reanimá dor di mironesnan. Na 2017, investigadónan merikano a deklará ku mironesnan tin miedu pa mishi ku hende muhé su pechunan. Te ku awor, investigashon sientífiko riba malesa kardiako i vaskular ta tuma lugá prinsipalmente serka hende hòmber. Sinembargo, no ta semper por apliká konosementu for di investigashon serka hende hòmber sin mas riba hende muhé. No ta semper, terapia, tratamentu i remedi ku a tèst riba hende hòmber mester ta bon pa hende muhé. Hasta e konosido filmashon di kurason (ECG), ku dòkternan ta uza pa determiná defekto di ritmo kardiako, ta basá riba un ritmo kardiako normal di un kurason maskulino. P’esei tin hopi nesesidat di mas investigashon riba malesa kardiako i vaskular serka hende muhé. ECG normal
Un otro diferensia importante entre hende muhé i hende hòmber ta e manera ku hende muhé ta dil ku nan kehonan. Hende muhé ta bas den neglishá i suavisá nan propio kehonan. Nos ta suprimí e doló òf dal un paracetamol i sigui ku tur loke nos mester hasi ainda. Nos ta hiba nos yunan dòkter mas lihé kompará ku ora nos mes ta malu. I ora nos bai Kurason femenino: Dikon damanan salú ta haña problema di kurason?
47