Jaarverslag 2010 Architectuurfonds voor Architectuur

Page 1

Het Stimuleringsfonds voor Architectuur voert verschillende subsidieregelingen uit die zijn gericht op het verhogen van een kwalitatief hoogwaardige beroepsuitoefening van de ontwerpende disciplines en het vergroten van de belangstelling voor architectuur, stedenbouw, landschapsarchitectuur en interieurarchitectuur. Jaarlijks ondersteunt het fonds een groot aantal (inter)nationaal bijzondere en vernieuwende culturele projecten, die betrekking hebben op het ruimtelijk ontwerp en de ruimtelijke inrichting. Het SfA is een van de landelijke cultuurfondsen en wordt financieel gevoed door de ministeries van OCW, I&M en BuZa.

SfA Stimuleringsfonds voor Architectuur Jaarverslag

09 10 11 12



Inhoudsopgave

Publieksverslag Inleiding Cijfers Uitgelichte projecten Programma SfA SfA in de media

5 7 17 85 105

Jaaroverzicht Spreiding Gehonoreerde aanvragen Afgewezen aanvragen Afgeronde projecten Organisatie Bestuursverslag Prestatieafspraken Jaarrekening Colofon

115 121 137 151 165 169 177 185 210

SfA 3


<< naar inhoudsopgave

SfA 4


Inleiding

In het najaar van 2010 presenteerde het nieuw aangetreden kabinet haar beleidskader. Reorganisatie van de culturele basisinfrastructuur en bezuinigingen op kunst en cultuur werden aangekondigd. Deze beleidswijzingen hebben nog geen financiële consequenties gehad voor de budgetten die het SfA in 2010 kon besteden. Wel is de crisis in de bouw van invloed geweest. De slagkracht van de ontwerpende disciplines, opdrachtgevende partijen, architectuurcentra en onderzoek- en kennisinstellingen is verminderd. We zien dit terug in een daling van het aantal aanvragen in 2010. Het blijkt lastig verbintenissen aan te gaan, grote projecten op te zetten en het ontbreekt aan financiële middelen bij alle betrokken partijen. Des te opmerkelijk is het dat de cofinanciering van projecten over het geheel genomen uitkomt op 75 procent: hieruit valt af te leiden dat het draagvlak voor de gesubsidieerde projecten onverminderd hoog blijft. Subsidie van het SfA fungeert kennelijk als katalysator voor investeringen door anderen. Halverwege 2010 is in opdracht van het ministerie van OCW, binnen het kader van het architectuurbeleid, het stimuleringsprogramma stedenbouw 2010-2012 van start gegaan. Dit omvat een subsidieregeling en een flankerend programma. Jaarlijks is een bedrag van twee miljoen euro beschikbaar gesteld, naast de budgetten voor de bestaande Deelregelingen. In het afgelopen jaar zijn 198 (inter)nationale projecten en activiteiten ondersteund die betrekking hebben op het ruimtelijke ontwerp en de ruimtelijke inrichting, in totaal met een bedrag van ruim vier miljoen euro. De uitvoering van de Regeling projectsubsidies Belvedere is met ingang van 2010 beëindigd.

Transparante verslaglegging en verantwoording zijn essentieel voor een cultuurfonds. In twee delen presenteert het SfA de resultaten van 2010. In het publieksverslag belichten we verschillende uiteenlopende projecten die met subsidie van het SfA worden gerealiseerd en geven we een verantwoording van fondsactiviteiten. In het jaaroverzicht zijn alle toekenningen geordend in overzichten, naast de afgewezen en afgeronde projecten. Het jaarverslag verschijnt volledig digitaal. De kleur paars refereert consequent aan positieve toekenningen en gehonoreerde projecten. Ieder gehonoreerd project is gelinkt aan de online projectdatabase; inhoudelijke toelichting is zo voor elk project direct beschikbaar.

SfA 5


<< naar inhoudsopgave

SfA 6


Cijfers

SfA 7


Verleende subsidies per regeling

Architectuur € 734.346

Stedenbouw € 1.442.787

Jaarprogramma € 1. << naar inhoudsopgave


Onderzoek en Ontwerp € 797.376

Internationale Projecten € 296.121

a Architectuurcentra .101.466 SfA 9


Aantal behandelde en toegewezen aanvragen

Architectuur 85 35

Stedenbouw 105 48

Jaarprogramma

<< naar inhoudsopgave


Onderzoek en Ontwerp 95 46

Internationale Projecten 46 24

Architectuurcentra 76 45 SfA 11


Aantal aanvragen t.o.v. nieuwe en bekende aanvragers

bekende aanvragers 56%

<< naar inhoudsopgave


nieuwe aanvragers 44%

SfA 13


Percentage bijdrage Stimuleringsfonds t.o.v. cofinanciering

Architectuur 24%

Stedenbouw 32%

Jaarprogramm

<< naar inhoudsopgave


Onderzoek en Ontwerp 38%

Internationale Projecten 14%

ma Architectuurcentra 24%

SfA 15


<< naar inhoudsopgave

SfA 16


Uitgelichte projecten

SfA 17


Uitgelichte projecten Deelregeling Onderzoek en Ontwerp

Arconiko Architecten Transformatie van bestaande schoolgebouwen Er is nog weinig belangstelling voor hoogwaardige transformatie van basisschoolgebouwen. Arconiko Architecten onderzoekt de ontwerpstrategieën van een aantal succesvol omgebouwde scholen. De studie bestaat uit een analyse van onder andere binnenklimaat verbeteringen, installatieaanpassingen en financiën. Daarnaast worden gebruikers, ontwerpers en bestuurders door middel van interviews en workshops bij het project betrokken. € 25.000 www.arconiko.com

<< naar inhoudsopgave

SfA 18


SfA 19


SfA 20


SfA 21


Uitgelichte projecten Deelregeling Onderzoek en Ontwerp

Landschap Noord Holland Op het scherpst van de snede Landschap Noord-Holland onderzoekt hoe de bereikbaarheid en de beleefbaarheid van haar terreinen, gelegen op de grens van stedelijk en landelijk gebied, verbeterd kunnen worden. Het onderzoek vindt plaats op verschillende locaties en de betrokken partijen zullen hier actief aan deelnemen. Er zijn drie cases geselecteerd; een krimplocatie, een locatie met een harde grens en een locatie waar de stedelijke uitbreiding tegen de rand van het landelijk gebied drukt. Met behulp van schetsen worden de verschillende mogelijkheden in beeld gebracht. In 2012 verschijnt een publicatie. â‚Ź 42.500 www.landschapnoordholland.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 22


SfA 23


SfA 24


SfA 25


Uitgelichte projecten Deelregeling Onderzoek en Ontwerp

Bureau Ritsema Ruimte voor de Tussenmaat Volgens de VROM-raad is er vraag naar nieuwe woonvormen. Bureau Ritsema vermoedt dat de tussenmaat, de stedenbouwkundige maat tussen het bouwblok en de twee-ondereen-kapwoning, hier goede mogelijkheden voor biedt. In Nederland komt deze vorm nog nauwelijks voor. Het bureau gaat voorbeelden uit België, Duitsland en Nederland ruimtelijk en procesmatig analyseren, waarbij ook de betrokken partijen worden geïnterviewd. € 40.100 www.bureauritsema.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 26



Uitgelichte projecten Deelregeling Onderzoek en Ontwerp

Diesfeldt Architecten Grip op wonen in de jaren-70-centra Volgens Diesfeldt Architecten is er nog te weinig aandacht voor de knelpunten in de centra die gebouwd zijn in de jaren zeventig en ontbreekt een integrale aanpak. De eerste fase van het onderzoek richt zich op Almere Haven, een relatief compleet en ongeschonden voorbeeld van een jaren zeventig centrum. Bovendien wordt dit centrum omringd door woonwijken uit dezelfde periode. Het onderzoek bestaat uit een inventarisatie en analyse van sociale, economische, culturele en ruimtelijke aspecten. In een vervolgonderzoek zullen strategieĂŤn ontwikkeld worden voor de transformatie van dergelijke centra. â‚Ź 7.500 www.diesfeldt.com

<< naar inhoudsopgave

SfA 28


SfA 29


Uitgelichte projecten Deelregeling Jaarprogramma

Centrum voor Beeldende Kunst, Vormgeving en Architectuur Zeeland Jaarprogramma 2011 CBK Zeeland heeft in haar jaarprogramma het thema tussenGRENZEN. Met drie verschillende onderdelen wil ze initiatieven van gebruikers en bewoners stimuleren, vormgeven en waar mogelijk ook realiseren. In ‘Grens tussen krot en kans’ onderzoekt ze de mogelijkheid van functieverandering van particuliere woningen. Het onderdeel ‘Grens tussen wonen en werken’ bekijkt of bedrijvigheid en landschappelijkheid samen kunnen gaan. ‘Grens tussen stoken of slopen’ gaat in op duurzaamheidvraagstukken van naoorlogse woningen. € 25.000 www.krotofkans.nl www.cbkzeeland.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 30


SfA 31


Uitgelichte projecten Deelregeling Jaarprogramma

Schunck Heerlen Urban Bodies, Wiel Arets De overzichtstentoonstelling, getiteld STILLS, toont de ontwikkeling van Arets’ oeuvre in chronologische volgorde; vanaf het begin van zijn studie tot zijn visie op de toekomst van de stedenbouw, in de vorm van het utopische stedenbouwkundige model Zuidstad. In het Glaspaleis zijn productontwerpen van Arets te zien en in de openbare ruimte van Heerlen zijn ‘objecten’ tentoongesteld. De tentoonstelling wordt ondersteund door een aantal lezingen en een filmprogramma. € 20.000 www.schunck.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 32


SfA 33


Regelingen Deelregeling Jaarprogramma’s

linksboven CBK Zeeland Jaarprogramma Linksonder Schunk Wiel Arets

SfA 34


SfA 35


Uitgelichte projecten Deelregeling Internationale Projecten

ARCAM Glimpses, Amsterdam & New York, an exchange of sustainable ideas 2040 ARCAM organiseert samen met AIA New York(Center for Architecture) in 2011 in New York en Amsterdam een manifestatie gericht op de duurzame toekomst van de twee steden. In een tentoonstelling presenteren vijf ontwerpbureaus hun projecten met betrekking tot de thema’s ‘breathing, eating, making, moving en dwelling’. Daarnaast omvat de manifestatie vakdebatten en lezingen die aansluiten bij de tentoonstelling. € 25.000 www.arcam.nl glimpsesnyams.blogspot.com

<< naar inhoudsopgave

SfA 36


SfA 37


SfA 38


SfA 39


SfA 40


SfA 41


Uitgelichte projecten Deelregeling Internationale Projecten

West-Arch The Architecture of a New Generation Het Ludwig Forum in Aken organiseert in 2010 een tentoonstelling met werken van een aantal jonge architecten uit NordrheinWestfalen, België en Nederland. Onder meer NEXT architects, bureau ZUS, 2012 Architecten en DUS architecten zijn hiervoor uitgenodigd. De financiële crisis heeft de werkwijze en de rol van architecten veranderd. Hierdoor ontstaan nieuwe ideeën, vormen en strategieën. Door middel van lezingen, symposia en workshops worden de werkomstandigheden voor jonge architecten in verschillende Europese landen met elkaar vergeleken. € 15.000 www.ludwigforum.de

<< naar inhoudsopgave

SfA 42


SfA 43


SfA 44


SfA 45


SfA 46


SfA 47


Uitgelichte projecten Deelregeling Internationale Projecten

TREC Play the City Architect Ekim Tan organiseert een Urban design game in Istanbul. Verschillende partijen, die bij de ontwikkeling van de stad betrokken zijn, nemen deel aan een virtuele simulatie over stedelijke transformatie. Het spel bestaat uit ontwerpvoorstellen, onderhandelingen en een chat voor bewoners. â‚Ź 10.000 www.theresponsivecity.org

<< naar inhoudsopgave

SfA 48


SfA 49


Uitgelichte projecten Deelregeling Stedenbouw

Tom Bergevoet Architecture en Na Ma Architecture Nieuwe ruimte voor de stad Tijdelijk ruimtegebruik wordt weinig toegepast vanwege juridische en planologische belemmeringen en de beperkingen in bouwsystemen. Het onderzoek richt zich op het in kaart brengen van de deze knelpunten en het aanbieden van oplossingen. Ook wordt er een toolbox ontwikkeld voor tijdelijke interventies, die de kwaliteit van de openbare ruimte verbeteren. Aan het project werken ondermeer deskundigen met juridische, economische of planologische expertise mee. Het project resulteert in een tentoonstelling bij ARCAM. â‚Ź 57.910 www.tombergevoetarchitecture.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 50


SfA 51


Uitgelichte projecten Deelregeling Stedenbouw

Architectuurcentrum Aorta Programmeer de Provincie Utrecht De nieuwe Wet ruimtelijke ordening (nWro) gaat uit van het principe ‘lokaal wat kan, provinciaal wat moet’. In het kader van de herziening van de provinciale structuurvisie is een ruimtelijke visie op gemeentegrensoverschrijdende opgaven noodzakelijk. AORTA analyseert de verschillen en overlappen tussen Utrechtse gemeenten en brengt deze in beeld via de ‘Utrechtse Identiteitskaart’. De bruikbaarheid van deze kaart wordt vervolgens door middel van een tweetal cases getoetst onder ontwerpers en ambtenaren. Doel is het benoemen van samenhangende ruimtelijke kwaliteiten op provinciaal niveau. Daarnaast wordt inzichtelijk gemaakt hoe deze kwaliteiten organisatorisch kunnen worden ingezet bij regionale gebiedsontwikkelingen. Het versterken van het stedenbouwkundig netwerk op deze schaalniveaus is een nevendoelstelling. De uitkomsten worden tijdens een expertmeeting met bestuurders besproken. € 37.845 www.aorta.nu

<< naar inhoudsopgave

SfA 52


SfA 53


Uitgelichte projecten Deelregeling Stedenbouw

TU Delft bouwkunde Atelier Kustkwaliteit De Deltacommissie heeft geadviseerd om de veiligheid van de kust op de lange termijn te verbeteren. Dit is een complexe ruimtelijke opgave. De kust is immers van grote betekenis als woon-, werk- en verblijfruimte. Kustprovincies en -gemeenten stellen nieuwe visies op voor de inrichting van de kust. Doel van het Atelier Kustkwaliteit is het verbinden van partijen en thema’s in ontwerp, onderzoek en debat. Bovendien verbindt het programma verschillende schaalniveaus en tijdsdimensies. Binnen het Kustatelier willen de betrokken partijen nieuwe perspectieven ontwikkelen door het koppelen van veiligheid aan economische kansen en ruimtelijke kwaliteit. Het atelier bestaat uit drie delen. Het onderwijs en onderzoek aan de TU Delft richt zich op de analyse en aanscherping van de kustopgaven en op een internationale vergelijking van kusten. In het Laboratorium komen de partijen uit de praktijk samen voor conceptvorming en ontwerp. Per jaar wordt er parallel gewerkt aan vier tot vijf specifieke opgaven. Het derde

<< naar inhoudsopgave

deel fungeert als podium. Door middel van debatten, exposities, publicaties en een website worden de ontwikkelde plannen en visies gepresenteerd. Op dit moment participeren de provincies Zuid Holland en Noord Holland, de gemeente Den Haag en de TU Delft. In het onderdeel Laboratorium zijn ook het Deltaprogramma Kust, Rijkswaterstaat en de waterschappen betrokken. â‚Ź 174.500 home.tudelft.nl/onderzoek/infrastructuresmobility/engineering-challenges/metropolitanelandschappen/

SfA 54


SfA 55


SfA 56


SfA 57


Uitgelichte projecten Basisregeling Architectuur

Thomassen a Thuessink De OK van de toekomst Een twee weken durende workshop met lezingen, werkbezoeken en activiteiten volledig gericht op het ontwerp van de operatiekamer. In Nederland moeten veel ziekenhuizen hun operatiekamers grondig herzien. In een interdisciplinaire workshop worden kennis en inzichten gebundeld van ongeveer twintig ontwerpers en eenzelfde aantal zorgprofessionals. De uitkomsten worden gepubliceerd in een boek dat zich richt op de zorgsector en de ontwerppraktijk. â‚Ź 10.410

<< naar inhoudsopgave

SfA 58


SfA 59


Uitgelichte projecten Basisregeling Architectuur

Special: De zuigende kracht de snelweg

Tijdschrift De Blauwe Kamer brengt een themanummer uit over snelweg en gebiedsontwikkeling. Het nummer omvat studies, ambities en uitvoering. Verschillende ontwerpers zijn bezig met studies, die bijvoorbeeld milieuzoneringen of harde scheiding tussen infrastructuur en omgeving ter discussie stellen. Daarnaast besteedt het nummer aandacht aan concrete opgaven, zoals de ontwikkelingen langs secundaire wegen en wat men kan doen met vrijkomende ruimte wanneer een verkeersroute wordt omgelegd.

Landschapsarchitectuur en stedenbouw

BLAUWE KAMER 6 / 2010

Stichting Lijn in Landschap Snelwegspecial Blauwe Kamer

BLAUWE KA M E R

december 2010 • nr 6 • E 14,50

Special: De zuigende kracht van de snelweg

A16, Park Overbos bij Prinsenbeek

€ 15.147 www.blauwekamer.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 60


SfA 61


SfA 62


SfA 63


Uitgelichte projecten Basisregeling Architectuur

Uitgeverij 010 Shanghai New Towns Het boek Shanghai New Towns documenteert en analyseert de razendsnelle urbanisatie van het platteland rond Shanghai. Veel new towns in deze regio zijn opgezet naar klassieke westerse voorbeelden, soms met medewerking van westerse ontwerpers. Het boek omvat projectbeschouwingen en toont met veel foto’s hoe de plannen zijn gerealiseerd. Ook wordt ingegaan op de vraag wat we kunnen leren van deze Chinese new towns. De publicatie verschijnt in het Engels en Chinees. ₏ 22.500 www.uitgeverij010.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 64


SfA 65


SfA 66


SfA 67


SfA 68


SfA 69


Uitgelichte projecten Basisregeling Architectuur

SLeM Documentaire Overijssel Stichting Landschapstheater en Meer, afgekort SLeM, maakt een documentaire over een landschapsproject in Overijssel. De grootst mogelijke ingeschreven cirkel binnen de provinciegrenzen vormt het uitgangspunt van het project. Op deze cirkel, met een omtrek van 130 kilometer, organiseert SLeM diverse activiteiten zoals een wandeling, een fietsroute en het planten van bomengroepen. De stichting wil met het project meer aandacht genereren voor het begrip ‘sociale energie’ in de ruimtelijke ordening. Zij is van mening dat initiatieven die het privébelang overstijgen van belang kunnen zijn voor de kwaliteit en transformatie van het landschap. € 25.000 www.slem.org

<< naar inhoudsopgave

SfA 70


SfA 71


SfA 72


SfA 73


Uitgelichte projecten Basisregeling Architectuur

Stichting Architectuur Filmfestival Rotterdam Architectuur Film festival 2011: Think big, act small Het AFFR organiseert in 2011 de zesde editie van Architectuur Filmfestival Rotterdam in het nieuwe LantarenVenster. De nadruk ligt deze keer op de gevolgen van de financiële crisis voor de actuele ontwikkelingen in de ruimtelijke ordening. Voor het festival worden excursies en filmvoorstellingen georganiseerd. AFFR organiseert daarnaast een filmworkshop ‘Shoot this city!’. Hiermee wil AFFR de kennisuitwisseling tussen ontwerpers en filmmakers bevorderen. € 49.500 www.affr.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 74


SfA 75


Uitgelichte projecten Open Oproep

XML architecture research Theaters van democratie XML Architecture onderzoekt de architectuur van plenaire vergaderruimten van politieke vertegenwoordigers. Welke invloed hebben ruimtelijke middelen op het democratisch debat? â‚Ź 7.500 www.x-m-l.org

<< naar inhoudsopgave

SfA 76


SfA 77


SfA 78


SfA 79


Uitgelichte projecten Open Oproep

Cohabitation Strategies Leegstaande nieuwbouw, de keerzijde van stedelijke vernieuwing in Tarwewijk Het project betreft het versterken van culturele verscheidenheid en het ontwikkelen van modellen om burgers actief te betrekken bij het vormgeven van hun omgeving. Daarvoor wordt samengewerkt met lokale organisaties, bewoners en deskundigen met diverse achtergronden. De werkvormen zijn gericht op de behoeften en leefwijzen van de verschillende groepen wijkbewoners. â‚Ź 7.500 www.cohstra.org

<< naar inhoudsopgave

SfA 80


SfA 81


Uitgelichte projecten Open Oproep

Karres en Brands Urban Dating Binnenstedelijke locaties kunnen een hoge potentie hebben, maar kennen ook veel beperkingen. Bij de herontwikkeling zijn deze locaties afhankelijk van sterke coalities van marktpartijen, belanghebbenden en overheden. Coalities komen vaak moeizaam tot stand of stranden gedurende het proces, waardoor veel initiatieven mislukken. Urban Dating moet dit proces vergemakkelijken. De methode biedt hulp bij het opstellen van een realistische, inhoudelijke en gezamenlijk gedragen stedenbouwkundige opgave. â‚Ź 7.500 www.karresenbrands.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 82


SfA 83


<< naar inhoudsopgave

SfA 84


Programma SfA

SfA 85


Programma SfA Architectuur van zorggebouwen

Hedy d’Ancona-prijs 160 aanwezigen Onder grote belangstelling reikte Hedy d’Ancona in juni de prijs uit voor de eerste editie van de naar haar genoemde prijs. Het prijswinnende project was Revalidatiecentrum Groot Klimmendaal, ontworpen door Koen van Velsen. De Hedy d’Ancona-prijs is een gezamenlijk initiatief van het Stimuleringsfonds voor Architectuur (SfA) en TNO Centrum Zorg en Bouw. Atelier Rijksbouwmeester en het ministerie van VWS ondersteunen de tweejaarlijkse prijs. De prijs en de eraan gekoppelde communicatie en publiciteit beogen de kwaliteit van zorggebouwen in alle facetten te verbeteren. Uit de 112 inzendingen blijkt dat bouwen met aandacht voor de patiënt, cliënt, medewerker en familie nog zeker niet vanzelfsprekend is. Ook is er vaak weinig aandacht voor de buitenruimte en de aansluiting bij de omgeving. Slechts enkele bijzondere projecten zijn voorbeeldstellend en inspirerend. Bij de eerste editie van de Hedy d’Ancona-prijs voor excellente zorgarchitectuur verscheen een publicatie, met daarin opgenomen de zes genomineerde projecten, een korte beschrijving van de overige inzendingen en een aantal essays die actuele thema’s in de zorgarchitectuur behandelen.

Boven en onder: Revalidatiecentrum Goot Klimmendaal

www.hedydanconaprijs.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 86


Programma SfA Architectuur van zorggebouwen

Architecture in Health Innovatieplatform Architectuur en Zorg is ontstaan als vervolg op het succesvolle congres Architecture of Hospitals in 2005 in het Universitair Medisch Centrum Groningen. Architecture in Health heeft zich ontwikkeld tot een zorgbreed platform voor architecten, wetenschappers, zorg- en overheidsorganisaties, dat wordt geleid vanuit een stuurgroep. Architecture in Health wil bevorderen dat bij het bouwen in de zorgsector, op basis van wetenschappelijke inzichten aandacht wordt besteed aan diverse thema’s. Bij dit platform zijn betrokken: TU Eindhoven, TU Delft, UMCG, STAGG, Rijksbouwmeester, TNO Centrum zorg en bouw.

Tijdelijk (T)huis 60 aanwezigen Een studiemiddag naar aanleiding van het gesubsidieerde ontwerpend onderzoek van TVDH architecten naar de mogelijkheden van huisvesting voor dak- en thuislozen in Nederland. De opvang van deze kwetsbare groep krijgt steeds meer aandacht, maar op het bouwkundige vlak blijven een systematische aanpak en verbeteringen achter, zowel in kwantiteit als kwaliteit. Het aantal dak- en thuislozen neemt toe, maar ook de differentiatie in de samenstelling van deze groep. De traditionele opvang met alleen slaapruimte volstaat niet meer. Er is ook behoefte aan ruimtes waar zorg geboden kan worden en waar mensen begeleid kunnen worden om weer ‘normaal’ te gaan leven. Het onderzoek resulteerde in een huisvestingsmatrix en een kwaliteitsmethode, de Tijdelijk Thuismethode, waarmee het ambitieniveau voor nieuwbouw kan worden bepaald en waarmee bestaande panden kunnen worden getoetst. Het instrument kan door zowel architecten als opdrachtgevers worden ingezet om tot de ideale huisvesting van de doelgroepen te komen. Naast de presentatie van het onderzoeksrapport zijn er lezingen verzorgd met bijdragen van RIBW, Brancheorganisatie Federatie Opvang. Gemeente Den Haag, Kesslersstichting, TU Delft.

SfA 87


Programma SfA Architectuur van zorggebouwen

De woning en het gesticht 100 aanwezigen

Nieuw realisme in de naoorlogse wijk. 80 aanwezigen

Symposium i.s.m. het Fonds Psychische Gezondheid naar aanleiding van een gesubsidieerd onderzoek van UR architecten over de rol die herbestemming van psychiatrische instellingsterreinen kan spelen bij de zorg voor chronisch psychiatrische patiënten. Huisvesting van deze patiëntengroep is een onderschat probleem. Ter bevordering van de resocialisatie van psychiatrische patiënten en de vermaatschappelijking van instellingen worden zorg en wonen sinds de jaren tachtig zoveel mogelijk gesplitst. Inmiddels wordt onderkend dat de leeggelopen instellingsterreinen opnieuw een rol kunnen spelen voor psychiatrische zorgactiviteiten die geen plek kunnen vinden in de stad. Er is vraag naar meer variatie in woonvormen voor de huisvesting van chronische patiënten. Het symposium was gericht op de architectuur (tevens interieur) en het landschap van drie instellingsterreinen en de beleving van de patiënt. Per case werd de psychiatrische zorg in relatie tot het wonen belicht, door steeds een opdrachtgever en daarna de architect aan het woord te laten.

Start met het herprogrammeren van de stad: begin met lichte interventies Studiemiddag naar aanleiding van twee afzonderlijk gesubsidieerde onderzoeken van biq stadsontwerp en SUBoffice naar de verstedelijking van de Nederlandse naoorlogse wijk. De studiemiddag richtte zich op een ander type opdrachtgeverschap voor de collectieve voorzieningenvoorraad in stadswijken. De strategische locaties van de aanwezige voorzieningen bieden volop kansen die nu nog blijven liggen. Het doordenken van alternatieven en het aanreiken van initiatieven voor interventies in de stad zijn aanleiding voor een debat tussen verschillende partijen. Met als moderator Joachim Declerck (Berlage instituut), en bijdragen van Kristiaan Borret (Stadsbouwmeester Antwerpen en gastprofessor Universiteit Gent) en Julian Lewis (East Architecture, landscape and Urban design).

Met bijdragen van Altrecht, UR architects, Parnassia Bavo groep, TVDH Architecten, Ypsilon, Bureau B+B, Greiner van Goor Architecten, Venhoeven CS, VMX architects, ’s Heeren Loo.

<< naar inhoudsopgave

SfA 88


Programma SfA Architectuur van zorggebouwen

Programma SfA Stedenbouw

Bouwen aan de toekomst voor mensen met kanker 75 aanwezigen

Stedenbouw symposium 130 aanwezigen

Symposium i.s.m. de TU Eindhoven om Een symposium over de rol van architec- met praktiserende stedenbouwkundituur bij de verbetering van kankerverzor- gen, opleidingen, architectuurcentra en ging. andere stakeholders de stand van zaken Hoe nemen mensen met kanker hun om- in de stedenbouw te bespreken. Het SfA geving waar? Welke ruimtelijke factoren heeft de voorbereidingen voor het symin de kankerklinieken en psychosociale posium benut als input voor het opzetzorginstellingen beïnvloeden stress en ten van het Programma stedenbouw welzijn? En hoe ziet het zorggebouw 2010-2012. Een belangrijk onderdeel er uit dat rekening houdt met deze fachiervan is de Deelregeling Stedenbouw toren, dat medische en psychosociale die op 15 juli 2010 in werking trad. zorg verbindt? Deze vragen staan centraal in het gesubsidieerde onderzoek Tijdens het symposium presenteerde de van bureau Kopvol architecture & psyTU Eindhoven de publicatie Designing chology, dat resulteerde in een aantal for a Region, waaraan het SfA medewerruimtelijke scenario’s ter verbetering van king heeft verleend. Gezamenlijk met de de psychosociale verzorging van kanTUE zijn expertmeetings georganiseerd kerpatiënten uitgaande van architectuur. om de resultaten van het onderzoek naar het ontwerp op de regionale schaal Met bijdragen van schrijfster Sophie van der Stap, te bespreken. prof. Dr. Maarten Von Meyenfeldt (UMC Oncologie De TU Delft en de TU Eindhoven gaven Maastricht), dr. Bram Kuiper (Helen Dowling Instituut), Luuk de Boer (United Architects). inzicht in de wijze waarop ze de resultaten van de 7e en 8e Eo-Wijersprijsvraag analyseren. Tevens werd de publicatie Stedenbouw NU gepresenteerd met de resultaten van de eerste ronde van deze prijs voor afgestudeerde stedenbouwkundigen. Met bijdragen van TU Eindhoven, TU Delft, Academie van Bouwkunde Amsterdam, Aorta Utrecht, Stroom Den Haag, Podium voor Architectuur Haarlemmermeer, Gouds regionaal architectuur platform, BNSP, EO-Wijersstichting, ZUS, Atelier Bruut, DottoDot Architecture, Tom Bergevoet en Maarten van Tuijl, Anne Seghers en Zineb Seghrouchni, De Nijl Architecten, Maxwan, Trudo, Am Concepts, BVR.

Nieuw Realisme in de naoorlogse wijk

SfA 89


Programma SfA Stedenbouw

The Chinese Dream 240 aanwezigen Lezing door Neville Mars over zijn boek The Chinese Dream. Ontwikkelingsachterstanden en geavanceerde technologie, communistische hiërarchieën en vrije marktwerking versmelten in China in een duizelingwekkende bouwactiviteit: droom of nachtmerrielaboratorium voor onderzoekers op zoek naar nieuwe stedelijke modellen en typologieën. Wat betekenen de conclusies voor Nederland? De middag was een gezamenlijke initiatief van Stipo, team voor stedelijke ontwikkeling, de Vereniging Deltametropool en het Stimuleringsfonds voor Architectuur.

Uitnodiging lezing The Chinese Dream

Met afsluitend debat met Jean Eigeman, Daan Zandbelt en ZUS.

<< naar inhoudsopgave

SfA 90


Programma SfA Belvedere

Cultuur als confrontatie 130 aanwezigen

Wetenschap en Samenleving 175 aanwezigen

Symposium in samenwerking met Erfgoed Nederland over de rol van erfgoed in actuele ruimtelijke vraagstukken en discussies. Het SfA heeft vanaf 2002 honderden Belvedereprojecten ondersteund. Nieuwe methoden, werkwijzen en samenwerkingsverbanden zijn nu beschikbaar voor het werken aan actuele transformatieopgaven. Het streven naar het integreren van cultuurhistorisch onderzoek en ontwerp is hierin de rode draad. Op 25 maart werd een brede scope van voorbeeldprojecten gepresenteerd ter illustratie van de aanbevelingen voor de nieuwe erfgoed agenda. Tijdens het symposium werd het vijfde Belvedere magazine gepresenteerd, met de titel Cultuur als Confrontatie. De ruimtelijke agenda na Belvedere.

Boekpresentatie ism. CLUE– Research Institute for the Heritage and History of the Cultural Landscape and Urban Environment In november 2010 verscheen de omvangrijke publicatie Geschiedenis en ontwerp. Handboek voor de omgang met cultureel erfgoed. (Koos Bosma en Jan Kolen). Hierin zijn tien jaar onderzoek en ervaring gebundeld; kennis en inzichten die verrijkend zijn bij de aanpak van de grote transformatieopgaven. Bij de presentatie op 15 december in het Bimhuis hield Janny Rodermond een pleidooi om het erfgoed niet te isoleren van de ontwerpcultuur.

Met Guido Wallagh (Inbo) als moderator en bijdragen van Robert Broesi (MUST stedenbouw), Bas van der Pol (CAST), Berno Strootman (Strootman landschapsarchitecten), Ronald Rietveld (Rietveld Landscape), Anna Vos (), Anco Schut ( Gemeente Utrecht) en Janny Rodermond (Stimuleringsfonds voor Architectuur).

Uitnodiging symposium Cultuur als confrontatie

Uitnodiging boekpresentatie Wetenschap en Samenleving

SfA 91


Programma SfA Talentontwikkeling

Programma SfA Ontwerpend onderzoek

Nieuw elan voor buurten uit de jaren ’70 en ‘80 groot onderhoud als culturele opgave

Publieke evaluatie Ontwerpend Onderzoek 43 aanwezigen

Het SfA organiseert samen met de corporaties Haag Wonen uit Den Haag, Mitros uit Nieuwegein, Com _Wonen uit Rotterdam en Portaal uit Leiden een ontwerpwedstrijd om groot onderhoud als culturele opgave onder de aandacht te brengen. Veel complexen en buurten uit de jaren 70 en 80 zijn toe aan een grootschalige vorm van onderhoud. Nu nog is dat vooral het domein van de onderhoudsafdelingen bij de corporaties, waardoor er weinig aandacht is voor de sociale vraagstukken die er spelen en voor microstedenbouwkundige en architectonische oplossingen. Door samen met jonge professionals plannen te ontwikkelen voor deze wijken, willen de deelnemende corporaties daarin verandering brengen. Verwacht wordt dat de jonge multidisciplinaire teams met frisse en bruikbare ideeën komen voor de toekomst.

Ieder jaar organiseert het SfA evaluaties van een projectvorm, subsidiecategorie of groep aanvragers. Onderdeel van de evaluatie zijn door het fondsbureau uitgevoerde kwantitatieve en een kwalitatieve analyses. Deze vormen de basis voor een bijeenkomst met stakeholders waar aan de hand van afgeronde projecten wordt gediscussieerd. Per project worden deskundige coreferenten uitgenodigd. De middag wordt geleid door een onafhankelijke voorzitter. Het verslag van de middag vormt de basis voor eventuele bijstellingen in de werkwijze en/of het beleid. In 2010 was de projectvorm Ontwerpend Onderzoek onderwerp van de evaluatie. Ontwerpend onderzoek kan onder andere worden ingezet om maatschappelijke thema’s te agenderen, technische innovatie te stimuleren, de discipline te versterken en beleid aan te scherpen. De algemene vraag van deze evaluatie is: De oproep tot inschrijving leverde ruim 60 teams op. waar liggen voor het Stimuleringsfonds voor Architectuur mogelijkheden om de kwaliteit en effectiviteit van ontwerpend onderzoek te verbeteren en de positie van onderzoek in de ontwerppraktijk te versterken? In de presentaties, coreferaten en discussies is ingegaan op wat ontwerpend onderzoek inhoudt en welke keuzes gemaakt moeten worden. Dagvoorzitter was Joachim Declerck. Met presentaties van Antoni Folkers, Daan Zandbelt, Florian Boer, Jeroen Mensink, Jurgen van der Ploeg, Matthias Pauwels, Reina Bos, Robert Broesi, Stefan Bendiks, Terry van der Heide, Tim Prins.

<< naar inhoudsopgave

SfA 92


Programma SfA Internationale uitwisseling

Architecten en sociale verandering 140 aanwezigen

Migration as Inspiration

Learning from Casablanca (phase I) Erasmus- Descartes conferentie i.s.m. Onderzoek door African Architecture het Institut Neerlandais en het Institut Matters in opdracht van het SfA naar francais d’Architecture over de maatde mogelijkheden tot uitwisseling met schappelijke verantwoordelijkheid van partners in Marokko. Thema: bijdrage architecten bij de bouw van nieuwe architectuur en stedenbouw aan het woonwijken. verbeteren van de sociaal-culturele en Tijdens de bijeenkomst stond de vraag sociaal-economische positie van micentraal naar de vitaliteit van enkele in granten. Specifiek werd gekeken naar Frankrijk en Nederland veelvuldig gede moderne bouwblokken in woonwijken hanteerde modellen voor woonwijken, in Casablanca en Nederland. Het onderzoals die sinds de industriÍle revoluzoek vormt de opmaat voor een uitwistie ontwikkeld zijn. Er werd aandacht seling tussen Nederland en Marokko besteed aan oude woonwijken en hun tijdens African Perspectives, het meereventuele renovatie maar ook aan recent daagse Afrikaans stedenbouwcongres in gebouwde of nog te bouwen wijken. Aan november 2011. de hand van een aantal projecten werd besproken wat er van de oude modellen is geworden, hoe ze aan de eisen van onze tijd aangepast kunnen worden en of er sprake is van innoverende modellen voor de toekomst. Met bijdragen van Winy Maas, Stephane Gruet, Frank Wassenberg, Lacaton & Vassal architecten, Lex de Boer, Francix Rmabert, Maarten Kloos, Joris van Casteren, Roland Castro, Christian de Portzamparc, Marlies Rohmer, Michelle Provoost, Franco la Cecla, Ole Bouman, Michel Bertreux, Tania Concko, Wouter Veldhuis, Fouad Laroui, Rients Dijkstra, Sjoerd Soeters, Raphaelle Hondelatte, Lucien Kroll, Dominique Alba, Frederic Edelman, Mathias Lehner en David Mangin.

Affiche Institut Neerlandais SfA 93


Programma SfA Professionalisering Architectuurcentra

Masterclass Nieuwe Media 30 aanwezigen De Nederlandse architectuurcentra hebben een belangrijke rol in het betrekken en informeren van een breed publiek. In hun constante zoektocht naar nieuwe doelgroepen en het vergroten van hun bereik, bieden tv, internet en sociale media mogelijkheden. In december 2010 organiseerde het SfA in Kunsthal Kade te Amersfoort een middag over het gebruik van nieuwe media voor Nederlandse architectuurcentra. Er waren ongeveer 30 mensen aanwezig. In drie presentaties en discussies was er aandacht voor sociale media (facebook, twitter, hyves) , het gebruik van film en Youtube als medium en het belang van het vertellen van verhalen.

Dag van de Nederlandse architectuurcentra 34 aanwezigen Bijeenkomst met de architectuurcentra met discussie en informatie over de Deelregeling jaarprogramma’s en de activiteiten die de centra binnen het stedenbouwprogramma 2010-2012 kunnen ontplooien. Er waren 27 centra aanwezig. Het verslag is aan alle 45 centra verstuurd.

Met bijdragen van Ritzo ten Cate (de ondernemers), Patrick van der Klooster (AIR Foundation), Luis Mendo (Good Inc.)

<< naar inhoudsopgave

SfA 94


Programma SfA Scholenbouw

Gebouwen voor kinderen

Best Practice / Hanneke van Brakel

Het SfA maakt deel uit van het netwerk Agenda Gebouwen voor kinderen. Dit is een informeel netwerk van instellingen en organisaties op het gebied van huisvesting voor kinderopvang en onderwijs. Het streven is samenwerking te bevorderen bij het verbeteren van de huisvesting en deze beter te laten aansluiten bij de behoeften van kinderen, leerkrachten, verzorgers en andere gebruikers. Per maand verschijnt een kalender met activiteiten.

Proefproject in de provincie Drenthe met een Europese aanbesteding van de architectenselectie naar model van de open oproep procedure zoals die is ontwikkeld door het bureau van de Vlaams Bouwmeester. Doel is de ontwikkeling van een draaiboek voor het uitvoeren van een dergelijke architectenselectie. De historische component zal daarbij vooral illustratief zijn en dichter bij een leergeschiedenis liggen dan bij normale geschiedschrijving.

Bij dit netwerk zijn aangesloten: Netwerkbureau Kinderopvang, VNG, PO-raad, MOgroep Kinderopvang, Branchevereniging ondernemers in de kinderopvang, Landelijk Steunpunt Brede Scholen, Servicecentrum Scholenbouw, Ministerie OCW.

Brochure Agenda voor Gebouwen

SfA 95


Programma SfA Publicaties

Hedy d’Anconaprijs Oplage publicatie 3.500 Bij de uitreiking van de Hedy d’Anconaprijs is een publicatie verschenen. Met vijf essays over de vaak onnodig stigmatiserende zorgarchitectuur, de invloed van stelselwijzigingen en kredietcrisis, het gehanteerde doelgroepenbeleid, de aantrekkelijkheid van oude gebouwen voor nieuwe zorgconcepten, de fysieke en psychische beleving van patiënten en een voorwoord van mevrouw Hedy d’Ancona. Bovendien zijn alle 112 inzendingen, nominaties, shortlist en uiteraard de prijswinnaar in de publicatie vertegenwoordigd. De publicatie omvat tevens de dvd van Zie Zorg, een reeks van zes televisieuitzendingen opgezet naar aanleiding van de Hedy d’Ancona-prijs, die vanaf 27 maart tot 12 juni 2010 te zien is geweest bij AVRO’s KunstUur. Gemiddeld aantal kijkers: 100.000.

Cover publicatie Hedy d’Ancona-prijs 2010

De publicatie is verzonden naar ruim 2.100 adressen van zorginstellingen.

Zie Zorg; televisieuitzendingen opgezet naar aanleiding van de Hedy d’Ancona-prijs

<< naar inhoudsopgave

SfA 96


Laatste magazine uit een reeks over de resultaten van het Belvedereprogramma en de subsidieregeling van het SfA. Hierin is een zestal essays opgenomen en is een selectie van Belvedereprojecten gerecenseerd.

vijf Cultuur als confrontatie – De ruimtelijke agenda na Belvedere

Cultuur als confrontatie De ruimtelijke agenda na Belvedere

Vijfde Belvedere magazine Cultuur als Confrontatie Oplage publicatie 1.500

Cultuur als confrontatie De ruimtelijke agenda na Belvedere

Programma SfA Publicaties

Cover publicatie Cultuur als confrontatie

SfA 97


Programma SfA Publicaties

Lay-out De krant Lay-out doet beknopt verslag van de resultaten van ontwerpend onderzoek, dat door het SfA is ondersteund. De oplagen liggen op gemiddeld 3.000-3.500 exemplaren. De respons op de Lay-out is groot. Er zijn inmiddels 1.326 vaste abonnees. In 2010 zijn de volgende Lay-outs uitgebracht: Lay-out 10: Alternatieven voor zorg in de stad. Sleutelen aan naoorlogs vastgoed – biq architecten, Lay-out 11: Architectuur als tweede lichaam. De rol van architectuur bij de verzorging van kanaker – kopvol architecture & psychology, Lay-out 12: Ontwerpen aan de regionale opgave. De Amsterdam Region – Pieter van Wesemael e.a. INBO.

Oplage 4.000

Oplage 3.500 << naar inhoudsopgave

Oplage 3.500 SfA 98


Programma SfA Publicaties

Onderzoek MAP 01

Onderzoek MAP 02

Eerste van een reeks magazines die het programma stedenbouw begeleiden. In het 01 nummer wordt aan de hand van interviews met twintig verschillende stedenbouwkundigen de stand van zaken geschetst en aanknopingspunten geformuleerd voor het stedenbouwprogramma 2010-2012.

Voor het onderzoek dat het SfA in 2009/2010 heeft verricht naar de stand van zaken in de stedenbouw is samengewerkt met 21 architectuurcentra. Zij hebben in eigen stad of regio een quick scan uitgevoerd naar de mate waarin de gangbare stedenbouw in staat is antwoorden te formuleren op de maatschappelijke opgaven. Hiervoor is ondermeer een inventarisatie gemaakt van plannen en zijn publieke debatten georganiseerd. In MAP 02 worden de resultaten van de quick scans aangevuld met zes essays onder redactie van een team samengesteld uit projectleiders van deelnemende architectuurcentra.

Verschenen in mei 2011.

Verschenen in mei 2011.

SfA 99


Programma SfA Publicaties

Programma SfA Brochures

Onderzoek MAP 03

Broadening Horizons Oplage 10.000

In voorbereiding is het derde deel in de reeks stedenbouw in nauwe samenwerking met DS landschapsarchitecten, gericht op het onderzoeken van de bijdrage die landschapsarchitecten leveren aan de stedenbouw. Aan de hand van interviews met acht landschapsarchitecten, drie opdrachtgevers, een selectie aan voorbeeldprojecten en een concluderend essay. Verschijnt eind 2011.

Een Engelstalige brochure Broadening Horizons over de deelregeling Internationale Projecten met het doel nieuwe internationale aanvragers te bereiken, de regeling te profileren en kennis uit te wisselen. Voor de verspreiding is gebruik gemaakt van de ambassades, hun netwerken en het eigen adressenbestand. Tijdens de Biënnale van Venetië zijn exemplaren van Broadening Horizons verspreid via het informatiepunt voor de pers en de centrale boekhandel. Ook bij andere door het SfA gesubsidieerde tentoonstellingen en manifestaties is de brochure verspreid, zoals bij WestArch in Aken, tijdens een studiereis in Turkije, Biënnale van Sao Paolo, bij de ErasmusDescartes Conferentie in het Institut Néerlandais Parijs en het Erasmushuis in Jakarta

Cover Brochure Broadening Horizons

<< naar inhoudsopgave

SfA 100


Programma SfA Brochures

Agenda Stedenbouw Oplage agenda 5.000 Oplage boekenlegger 3.333 In 2010 is voor de nieuwe Deelregeling Stedenbouw extra aandacht gevraagd via het verspreiden van een boekenlegger en een kaart.

Jaarverslag In 2010 is over 2009 een digitaal jaarverslag verschenen, gekoppeld aan de website. Hierdoor is het mogelijk om direct vanuit het jaarverslag door te klikken en in de website achterliggende informatie op te vragen.

Geprint exemplaar in cassette / unieke oplage van 65 exemplaren

boekenlegger en kaart

Cover Jaarverslag

SfA 101


Programma SfA Diverse Media

Advertentiecampagne

Website en nieuwsbrief

De advertentiecampagne is in 2010 beperkt tot een selectie vakbladen in Nederland en een enkele in het buitenland. Daarentegen hebben we meer banners op vakgerichte websites geplaatst. De campagne richt zich op het bereiken van nieuwe aanvragers. Aanvullend wordt geadverteerd in bijzondere uitgaven met een groot publieksbereik. In 2010 was dat de Trouwbijlage over de Dag van de Architectuur (oplage 395.000, plus 15.000 verspreid op diverse evenementen en locaties bij de Dag van de Architectuur).

In de dagelijkse praktijk benut het SfA de website en de maandelijkse digitale nieuwsbrief om verslag te doen van de eigen activiteiten. Zo staan alle gehonoreerde projecten met een kleine omschrijving op de website. Ook zijn alle subsidieregelingen, de samenstelling van adviescommissies, het bestuur en het fondsbureau hier te vinden. De digitale nieuwsbrief verschijnt maandelijks onder bijna 4000 relaties. Aantal bezoeken website: 76.184. Gemiddeld 3,66 pagina’s per bezoek. www.architectuurfonds.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 102


Programma SfA Diverse Media

Nieuwjaarsborrel 750 aanwezigen In januari 2010 organiseerde het SfA in samenwerking met vele andere partijen in de architectuursector een Nieuwjaarsborrel. Hier kwamen 750 mensen op af.

SfA 103


<< naar inhoudsopgave

SfA 104


Aandacht voor SfA in de media

SfA 105


Aandacht voor SfA in de media

Algemeen Regelmatig verschijnen in vakgerichte media, met name op Archined en architectenweb, en in De Blauwe Kamer en De architect, artikelen over projecten die door het SfA zijn gesubsidieerd. Dit wordt meestal in het artikel vermeld. Trouw 30 januari 2010 ‘Meningen moeten juist botsen.’ Interview met Mirjam Hensgens naar aanleiding vacature adviescommissieleden en bestuurslid.

In 2010 heeft de Hogeschool Gent, afdeling handelswetenschappen en bestuurskunde een Mappingsonderzoek architectuurcultuurbeleid uitgevoerd in Vlaanderen, Nederland en Oostenrijk in opdracht van de Vlaamse Overheid, agentschap kunsten en erfgoed. In het eindrapport is een volledig hoofdstuk aan het Stimuleringsfonds voor Architectuur gewijd. Prof. Dr. Ellen Wayenberg en Junios Burssens

In 2010 verscheen in Architectenwebmagazine een interview met Janny Rodermond. AWM 33 p.70-75 ‘Interview Janny Rodermond’ door Michiel van Raaij. In NRC Handelsblad afdeling Boeken 26 juni 2010 ‘De tuinkabouter kent zijn vak’ interview met Van Rossum door Bernard Hulsman. Met een reactie van Janny Rodermond. In NRC Handelsblad 27 augustus 2010 ‘Cultuurpolitiek. Bij de dreigende bezuinigingen op kunst kunnen cultuurfondsen het eerste doelwit zijn. Wat dan? We moeten goed kijken of het niet efficiënter kan.’ Claudia Kammer Op dearchitect.nl/blogs december 2010 ‘Merel’s top 10 van 2010’ van Merel Pit.

<< naar inhoudsopgave

SfA 106


Aandacht voor SfA in de media

Hedy d’Ancona-prijs De winnaar werd in juni op onder andere archined.nl, Ikcro-nieuwsflits, architectenweb.nl, kcwz.nl, bna.nl, architectuur. org en dearchitect.nl bekend gemaakt.

In Bouwen aan de zorg. Nr 3 2010, ‘Groot Klimmendaal wint eerste Hedy d’Anconaprijs. Feestelijke uitreiking in Rotterdam’. P.12-15

In de daaropvolgende focus van tijdschrift de Architect op architectuur van de zorg werd de Hedy- d’Ancona prijs en de winnaar 2010 vaak aangehaald, zoals in het oktobernr 2010, jaargang 41.

In Bouwen aan de zorg Jaarboek 20102011. P. 14-15 ‘Hedy d’ancona –prijs voor excellente zorgarchitectuur.’

Een recensie verscheen op 9 juli in NRC Handelsblad van Tracy Metz, ‘De geneeskracht van fraai uitzicht. Architectuur maakt gezond in nieuwe ziekenhuizen’.

De tv-serie ‘Zie Zorg’ van Avro Kunstuur werd tussen 27 maart en 12 juni uitgezonden op Nederland 2 en later herhaald op HollandDoc 24.

In Medisch Contact, 16 september 2010, 65 nr 37, p. 1832-1835. ‘Revalideren onder architectuur. Groot Klimmendaal in de prijzen met imposant gebouw.’ In Bouwen met Staal. Vakblad over staal en staalcontructies. Nr 216 08/10 is de publicatie van de Hedy d’anconaprijs opgenomen bij Publicaties p. 62-63 In nieuwsbrief 9, 3 juli 2010 Met zorg vernieuwen van Osiragroep van afdeling Vastgoed en projectontwikkeling werd de winnaar van de Hedy d’anconaprijs bekend gemaakt. In Curacao nieuws en het Antilliaans Dagblad is op 25 juli een artikel geplaatst door het bestuur van Fundason Hospital Nobo, Curacao ‘Erkenning voor Deventer Ziekenhuis.” Dit staat model voor nieuw hospitaal op Curacao.

SfA 107


Aandacht voor SfA in de media

Internationaal

Stedenbouw

Op 1 december verscheen een Franstalige podcast getiteld ‘De la cite jardin a l’eco-quartier. Un habitat vert et social’.

Blauwe Kamer nr3/2010. Mark Hendriks, ‘verzadiging bereikt in stedenbouwdiscussie’.

Op 25 november 2010 verscheen een recensie in de Volkskrant van Ariejan Korteweg, ‘leren van de Bijlmer en de Banlieues’.

<< naar inhoudsopgave

Archined.nl, 6 mei 2010, Joost van den Hoek, ‘Sussende consensus op symposium stedenbouw 2010’.

SfA 108


Aandacht voor SfA in de media

Cultureel Erfgoed

Onderzoek en ontwerp

Op 10 mei 2010 verscheen op dearchitect.nl/blogs een recensie van Harm Tilman, ‘Less is more’.

Op Archined verscheen op 31 maart 2010 een recensie van Hans Teerds, ‘Afscheid van het masterplan. Of toch niet?’ Schooldomein maart 2010 jaargang 22 p.8-10 ‘Geen meter te veel’

SfA 109


<< naar inhoudsopgave


Inhoudsopgave

Publieksverslag Inleiding Cijfers Uitgelichte projecten Programma SfA SfA in de media

5 7 17 85 105

Jaaroverzicht Spreiding Gehonoreerde aanvragen Afgewezen aanvragen Afgeronde projecten Organisatie Bestuursverslag Prestatieafspraken Jaarrekening Colofon

115 121 137 151 165 169 177 185 210

SfA 111


<< naar inhoudsopgave

SfA 112


Regelingen

Het Bijdragereglement is bij het SfA het fundament onder de verschillende subsidieregelingen en zorgt voor samenhang in de wijze van aanvragen, behandelen en verlenen van subsidie. Iedere subsidieaanvraag wordt binnen een van de volgende drie categorieÍn beoordeeld: 1. K ennisontwikkeling: Het project draagt bij aan de kennisontwikkeling met betrekking tot architectuur, het ruimtelijk ontwerp en/of de ruimtelijke inrichting en is gericht op de ontwerpende disciplines en/of bij de bouwwereld betrokken partijen. Het is een toevoeging aan de bestaande theorie en/of praktijk en/of stimuleert door zijn uitzonderlijke, voorbeeldstellende karakter naar verwachting nieuwe ontwikkelingen op het gebied van het ruimtelijke ontwerp en/of de ruimtelijke inrichting; en/of het stelt gangbare inzichten en werkwijzen ter discussie; 2. Kennisuitwisseling: Het project draagt bij aan de kennisuitwisseling tussen partijen die bij het ruimtelijk ontwerp en/of de ruimtelijke inrichting zijn betrokken en heeft betrekking op actuele (internationale) architectonische en ruimtelijke vraagstukken in de brede zin van het woord. Het is een toevoeging aan de bestaande theorie en/of praktijk en/of stimuleert door innovatieve coalitievorming, voorbeeldstellende praktijken en/of het agenderen van onderbelichte of urgente ruimtelijke vraagstukken. De resultaten van het project dienen van belang te zijn voor de Nederlandse ontwerppraktijk; 3. Publieksbereik: Het project levert een positieve bijdrage aan de vergroting van de publieke belangstelling voor architectuur, het ruimtelijk ontwerp en de ruimtelijke inrichting in de brede zin van het woord; er is een relatie met actuele ruimtelijke vraagstukken en er is draagvlak voor het project, wat blijkt uit de te verwachten publieke belangstelling en de samenwerking met en/of bijdragen van derden. Voor onderwerpen die beleidsprioriteit hebben of waarvoor bijzondere voorwaarden gelden, zijn deelregelingen ingesteld. Overige aanvragen die binnen het werkterrein van het SfA vallen, worden behandeld binnen de Basisregeling Architectuur. Deelregelingen: Deelregeling Onderzoek en Ontwerp Deelregeling Jaarprogramma’s Deelregeling Internationale Projecten Deelregeling Stedenbouw (2010-2012) (Regeling Projectsubsidies Belvedere is gestopt m.i.v. 1/1/2010)

SfA 113


<< naar inhoudsopgave


Spreiding

SfA 115


Spreiding Nationaal

Friesland

€ 20.000

Flevoland

€ 66.000 Noord-Holland

€ 213.650 Utrecht

€ 158.700 Zuid-Holland

€ 412.900

Noord-Brabant

€ 133.000

Zeeland

€ 50.000

<< naar inhoudsopgave

SfA 116


Groningen

€ 87.810 Drenthe

€ 58.000

Overijssel

€ 101.000

Gelderland

€ 59.750

Limburg

€ 50.000

SfA 117


Groot Brittanië

Spreiding Internationaal

€ 7.000

België

€ 3.600

Verenigde staten

Nederland

€ 3.059.860

€ 33.190

Ghana

€ 4.000

Brazlilië

€ 7.500

<< naar inhoudsopgave

SfA 118


Denemarken

€ 15.200

Duitsland

€ 31.440

0

Oostenrijk

Italië

€ 8.000

€ 40.000

China

€ 28.800

Turkije

€ 10.000

Zuid-Afrika

€ 23.000

Indonesië

€ 21.000 SfA 119


<< naar inhoudsopgave

SfA 120


Gehonoreerde aanvragen

SfA 121


Onderzoek en Ontwerp Gehonoreerd

Kennisontwikkeling Onderzoek

Architectuurbureau Sluijmer & Van Leeuwen Utrecht www.architectuurbureau.nl Superlight 2030

28.000 Bureau Ritsema Groningen www.bureauritsema.nl Ruimte voor de Tussenmaat

40.100

Ontwerpend onderzoek

St. SO.eu Etten Leur www.so-eu.com Hizbullah 2006

and ARCHITECTURE Amsterdam www.andarchitecture.nl Student Para Citing

Vollmer & Partners Utrecht www.vp.nl De dood in het landschap

13.928

7.500

19.000

Textoer Amsterdam Sport in the City

Faro Architecten Lisserbroek www.faro.nl CO2 reductie als integrale ontwerpopgave

WKG Architecten Utrecht www.wkarchitecten.nl Herbestemmen, de nieuwe opdracht voor de architect

52.348

7.500

7.500

Henk Architecten Amsterdam www.henkarchitecten.nl Toiletbezoek

G2C Foundation Rotterdam Hybrid Infrastructure for sustainable floating settlements

35.000

20.000

MIXST urbanisme Utrecht www.mixst.nl Infra-recreatie

HOSPER Haarlem www.hosper.nl Urbadot - een toekomstgerichte herdefiniĂŤring van stedelijke vernieuwing

39.980 NAP Architectuurpeilingen Arnhem www.dto.nu Transitiekaart

7.500 Opsys Verenigde Staten, Cambridge www.gd.harvard.edu/people/ faculty/belanger Climate Capitalism

50.000 Import Export Architecture BelgiĂŤ, Antwerpen Stedelijke improvisaties

50.310 SPAR*K Duitsland, Berlijn www.spar-k.de Urban Apps

7.980

7.500

Papiroz Publishing House Den Haag www.papiroz.com Megacities research

VenhoevenCS Architecten Amsterdam www.venhoevencs.nl Samen voor de buurt

6.500

85.195

PenM Architecture and Urbanism Grevenbicht www.p-en-m.com Stad.Preparaat

35.000 tSt. 75+NAP Rotterdam www.75.nu Laboratorium De Verstedelijking

16.660

<< naar inhoudsopgave

SfA 122


Kennisuitwisseling Onderzoek

Open oproep

Startsubsidie

Cohabitation Strategies Rotterdam www.cohstra.org Leegstaande nieuwbouw

Bureau Volhoudbaar Rotterdam www.volhoudbaar.nl Atlas Lauwersland

Powerhouse Company Rotterdam www.powerhouse-company.com Faites vos Jeux

2012Architecten Rotterdam www.2012architecten.nl Cyclifiers

7.500

7.500

7.500

19.205

Fokkema & Partners architecten Delft www.fokkema-architecten.nl Architextiles

Burton Hamfelt Amsterdam www.burtonhamfelt.nl Campus without boundaries

Defacto Amsterdam www.d.efac.to Waterstedenbouw in Nederland

7.500

7.500

sorakara Amsterdam www.sorakara.org Typologies for Sustainable Water Use in Historical Japanese Towns

Het Instituut Amsterdam www.hetinstituut.org Case Studies

Diesfeldt Architecten Amsterdam www.diesfeldt.com Grip op wonen in de jaren-70-centra

7.500 Onderzoeksinstituut ArcK België, Hasselt www.bamart.be/organisations/ detail/nl/799 Don’t mind the gap

7.500

7.500

St. de Doetank Amsterdam www.doetank.org De stad als onhoudbare machine

Global Architects Den Haag Human Involved Architecture

Studio Makkink & Bey Rotterdam www.jurgenbey.nl De bibliotheek als openbaar kennisnetwerk

7.500 VenhoevenCS Architecten Amsterdam www.venhoevencs.nl Samen voor de buurt

7.500 Vrije Universiteit, Faculteit Letteren Amsterdam www.let.vu.nl Interieur en Geheugen

7.500 XML Architecture Amsterdam Theaters van democratie

7.500

TV Khan-Lambrechts-Vilquin België, Leuven Floating Urbanism: in search of new urbanities

7.450

14.300 Landschap Noord-Holland Castricum www.landschapnoordholland.nl Op het scherp van de snede

42.500

DXLMD Amsterdam www.markdek.nl Archadia

7.500

7.500

6.700

7.500 Joubert Architecture Rotterdam www.joubertarchitecture.nl Watergedragen

7.500 LUSTLAB Den Haag www.lustlab.net Architecture XYZ

7.500 Made Architecten Rotterdam www.madearchitecten.nl Fruitpier

7.000 MUSA Tuin & Landschap Rotterdam www.musa09.nl Handboek Hybride Zones

7.488

SfA 123


Onderzoek en Ontwerp Gehonoreerd

Jaarprogramma Gehonoreerd

Ontwerpend onderzoek

Publieksbereik Onderzoek

Kennisontwikkeling Onderzoek

Kennisuitwisseling Audiovisuele productie

Arconiko Architecten Rotterdam www.arconiko.com Transformatie van bestaande schoolgebouwen

Routledge Groot BrittaniĂŤ, Abingdon www.routledge.com Masterplanning Futures - Dutch Research

Gouds Regionaal Architectuur Platform Gouda www.architectuurcentrumgrap.nl Stadse fratsen en groene grollen 3

Architectuurcentrum Twente Enschede architectuurcentrumtwente.nl Open Source

25.000

2.732

8.000

<< naar inhoudsopgave

10.000

SfA 124


Jaarprogramma Gehonoreerd

Manifestatie

Centrum voor Architectuur, Stedebouw en Landschap Almere Almere www.casla.nl Katalysator in de wijken

13.000 Euphrasia/Makeblijde Houten www.makeblijde.nl De Achtertuin

18.485 SCHUNCK Heerlen www.schunck.nl JBA Parkstad Limburg

15.000

Publieksbereik Audiovisuele productie

Gebouw F, centrum voor architectuur Breda Breda www.gebouwf.nl Digitale architectuurgids

15.000

Jaarprogramma light

ALS Lelystad www.stichtingals.com Jaarprogramma 2011 ALS

LUX Nijmegen www.lux-nijmegen.nl Jaarprogramma 2011 LUX

3.000

15.000

Architectuur Centrum Hoorn Hoorn www.archicentrumhoorn.nl Jaarprogramma 2010 ACH

Museum Hilversum Hilversum www.museumhilversum.nl Jaarprogramma 2011 Museum Hilversum

12.000 Architectuur Centrum Hoorn Hoorn www.archicentrumhoorn.nl Jaarprogramma 2011 ACH

14.500 Architectuur Informatiecentrum Alkmaar Alkmaar www.aia-alkmaar.nl Jaarprogramma 2010 AIA

10.000 SCHUNCK Heerlen www.schunck.nl Jaarprogramma 2011 SCHUNCK

20.000 St. De Verdieping Amsterdam www.verdieping.org Jaarprogramma 2011 Verdieping

12.000

17.100

Architectuur Informatiecentrum Alkmaar Alkmaar www.aia-alkmaar.nl Jaarprogramma 2011 AIA

Topos Maastricht www.toposmaastricht.nl Jaarprogramma 2011 Topos Maastricht

20.000

15.000

Architectuurcentrum Twente Enschede architectuurcentrumtwente.nl Jaarprogramma 2011 ACT

20.000 ARK Frysl창n Leeuwarden www.arkfryslan.nl Jaarprogramma 2011 ARK Fryslan

20.000 Babel Zaandam www.stichting-babel.nl jaarprogramma 2011 Babel

19.750 Gouds Regionaal Architectuur Platform Gouda www.architectuurcentrumgrap.nl Jaarprogramma 2011 GRAP

11.500

SfA 125


Jaarprogramma Gehonoreerd

Jaarprogramma

Jaarprogramma

ABC Architectuurcentrum Haarlem Haarlem www.architectuurhaarlem.nl Jaarprogramma 2011 ABC Haarlem

Bouwhuis Apeldoorn architectuurcentrumbouwhuis.nl Jaarprogramma 2010 Bouwhuis

Kunsthal Kade Architectuur Amersfoort www.kadeamersfoort.nl Jaarprogramma 2011 Kade

AIR Rotterdam www.airfoundation.nl Tweede (t)huis

20.000

20.000

27.500

20.000 AIR Rotterdam www.airfoundation.nl Jaarprogramma 2011 AIR

50.400 Architectuur Centrum Eindhoven Eindhoven architectuurcentrumeindhoven.nl Jaarprogramma 2010 ACE

8.000 Architectuur Centrum Eindhoven Eindhoven architectuurcentrumeindhoven.nl Jaarprogramma 2010 ACE

30.000 Architectuur Centrum Nijmegen Nijmegen architectuurcentrumnijmegen.nl Jaarprogramma 2011 ACN

20.000 Architectuurcentrum Aorta Utrecht www.aorta.nu Jaarprogramma 2011 AORTA

74.572 Architectuurcentrum Rondeel Deventer www.rondeeldeventer.nl Jaarprogramma 2010 Rondeel

20.000 Architectuurcentrum Rondeel Deventer www.rondeeldeventer.nl Jaarprogramma 2011 Rondeel

25.000 Bosch Architectuur Initiatief ‘s-Hertogenbosch www.bai-s-hertogenbosch.nl Jaarprogramma 2011 BAI

Bouwhuis Apeldoorn www. architectuurcentrumbouwhuis.nl Jaarprogramma 2011 Bouwhuis

24.750 CBK Zeeland Middelburg www.cbkzeeland.nl Jaarprogramma 2011 CBK Zeeland

Manifestatie

Pier K, Podium voor architectuur Haarlemmermeer Hoofddorp www.podiumarchitectuur.nl Jaarprogramma 2011 Pier K

50.000 Platform GRAS Groningen www.platformgras.nl jaarprogramma 2011 GRAS

50.000

69.900

Centrum voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg Tilburg www.castonline.nl Jaarprogramma 2011 Cast

St. De Stad Dordrecht www.stichtingdestad.com Jaarprogramma 2011 De Stad

50.000 Centrum voor Architectuur, Stedebouw en Landschap Almere Almere www.casla.nl Jaarprogramma 2011 Casla

Architectuurcentrum Twente Enschede architectuurcentrumtwente.nl Archie-2011

6.000 Stroom Den Haag Den Haag www.stroom.nl Foodprint

30.500

15.000 Stroom Den Haag Den Haag www.stroom.nl Jaarprogramma 2011 Stroom

40.250

50.000 Euphrasia/Makeblijde Houten www.makeblijde.nl Jaarprogramma 2011 Euphrasia

30.000 Gebouw F, centrum voor architectuur Breda Breda www.gebouwf.nl Jaarprogramma 2010 Gebouw F

5.000 Gebouw F, centrum voor architectuur Breda Breda www.gebouwf.nl Jaarprogramma 2011 Gebouw F

35.259

40.000

<< naar inhoudsopgave

SfA 126


Internationale projecten Gehonoreerd

Kennisuitwisseling Manifestatie

ARCAM Amsterdam www.arcam.nl Glimpses, Amsterdam & New York

25.000 Cascoland Amsterdam www.cascoland.com Cascoland Mafikeng 2010

23.000

Zeinstra Van Gelderen architecten Amsterdam www.zeinstravangelderen.nl Abetenim project ‘the Crow’s Den’

4.000

Symposium

Publieksbereik Audiovisuele productie

Architecture Centre Network Groot Brittanië, Londen www.architecturecentre.net International Education Salon

ArchiNed BV Rotterdam www.archined.nl Engelse vertaling Archined

7.000

10.200

Plataan Utrecht www.publicspacesolutions.com Jakarta Bersih

15.000

Piet Oudolf Hummelo www.oudolf.com Il giardino della vergini

10.000 SHAU Rotterdam www.shau.nl Open City Jakarta

6.000 Space & Matter Amsterdam www.spaceandmatter.nl Work methods of space&matter

10.445 St. de Dynamische Stad Amsterdam www.dynamiccity.org B.A.R.C.

16.800 Studio-X Beijing China, Peking www.arch.columbia.edu/studiox To be determined

12.000 TReC Rotterdam www.theresponsivecity.org Play the city

10.000 UN Studio Amsterdam www.unstudio.com Terreiro- I am the street

7.500

SfA 127


Internationale projecten Gehonoreerd

Manifestatie

Publicatie

Symposium

tijdschrift

AMO Rotterdam www.oma.nl Preservation, Venice Biennale 2010

Edition Axel Menges Duitsland, Stuttgart www.axelmenges.de Structuralism reloaded

Trans Pavillion Duitsland, Berlijn www.atrans.org Euro-city

13.800

6.000

Dietsche Warande en Belfort BelgiĂŤ, Rotselaar www.dwb.be Analoge ruimtes. Architectuur en literatuur

30.000 Kunstlerhaus Wien Oostenrijk, Wenen www.k-haus.at (Re)designing nature

NAi Uitgevers Rotterdam www.naipublishers.nl Hugh Maaskant Architect of Progress

8.000

20.000

Ludwig Forum fur Internationale Kunst Duitsland, Aken www.ludwigforum.de West-Arch The architecture of a new generation

Uitgeverij Blauwdruk Wageningen www.uitgeverijblauwdruk.nl Duurzame stedenbouw

15.000

3.600 Lijn in landschap Wageningen www.blauwekamer.nl Scape 2, 2010

9.823

9.557

Vertical Urban Factory Verenigde Staten, New York www.verticalurbanfactory.org Vertical Urban Factory

8.196 WAM architecten Delft www.wam-architecten.nl Frontiers of Architecture III Living Homeland

15.200

<< naar inhoudsopgave

SfA 128


Stedenbouw Gehonoreerd

Kennisontwikkeling Methodiek/strategie

Shared Space Foundation Groningen IBA Noord - Van kwantiteit naar kwaliteit

7.500

Onderzoek

Anne Seghers Urban Design and Research Utrecht www.anneseghers.nl Tussentijds ontwaken

64.928 Architectuurcentrum Aorta Utrecht www.aorta.nu Programmeer de provincie Utrecht

37.845 Artgineering Rotterdam www.artgineering.nl Spoor_onderzoek

49.840 Atelier Bruut Amsterdam www.atelierbruut.nl Vinext - de toekomst van grote stedenbouwkundige opgaven uit het verleden

60.000 C2Concept Utrecht www.C2Concept.nl Creatieve Fabrieken

40.000 HKB Stedenbouwkundigen Rotterdam www.hkbs.nl Duurzaamheid is bullshit

Open oproep

Tom Bergevoet Architecture Amsterdam www.temparchitecture.com Tijdelijk Ruimtegebruik

57.910 Topaz Architecten Amsterdam Tuindorp in detail

64.824

Karres en Brands Landschapsarchitecten Hilversum www.karresenbrands.nl Urban Dating

7.500 Roos Berendsen Stedenbouw Den Haag www.roosberendsen.nl Coรถperatie Boeren, Burgers & Bouwlui

7.500 Shift architecture Rotterdam www.shifta.nl Studio Sport

7.500 Urban Xchange Gulpen www.urbanxchange.nl Stimulerende werkomgevingen

7.500 Urbanist Amsterdam www.rainerjohann.eu Knooppunten_Een zachte infrastructuur voor NetwerkstadNederland

7.500

49.934 JNSN architecten Eindhoven www.jnsn.com Mekong Metropool

20.000 Joost Kingma Consult Driebergen Rijsenburg www.projectenmetruimte.nl Particuliere tuinwijken van het interbellum

5.900 Textoer Amsterdam Sport in the City

33.928

SfA 129


Stedenbouw Gehonoreerd

Programma

Publicatie

Ruimtelijk plan

Startsubsidie programma

De Nijl Architecten Rotterdam www.denijl.nl Vernieuwen van de stadsvernieuwing

Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl J.T.P. Bijhouwer

Provincie Drenthe Assen www.drenthe.nl Regionalisering van de energietransitie

AvB Rotterdam Rotterdam www.avbr.hro.nl Opdrachtformulerende stedenbouw

58.000

15.000

150.080

25.000 Uitgeverij SUN Amsterdam www.sunarchitecture.nl Kleurruimte

12.417

De Zwarte Hond Rotterdam www.dezwartehond.nl Open Source Urbanismus

7.500 DeltaSync Delft www.deltasync.nl Programma Drijvende stad

7.500 LUX Nijmegen www.lux-nijmegen.nl Nieuwe regie? Nieuwe stad?

9.000 TU Delft afdeling urbanism Delft www.urbanism.tudelft.nl Atelier Kustkwaliteit

15.000

<< naar inhoudsopgave

SfA 130


Stedenbouw Gehonoreerd

Startsubsidie project

Bureau M.E.S.T. Rotterdam www.bureaumest.nl Experiment als tool voor de tussentijd

7.500 Bureau Rita Brons Rotterdam De Nederlandse industrie in de verstedelijkte regio’s

6.500 Casanova + Hernandez architecten Rotterdam www.casanova-hernandez.com Public Space Acupuncture

7.500

Kennisuitwisseling Audiovisuele productie

Studio Golfstromen Amsterdam www.popupcity.net Webmagazine Pop-Up City

16.450 Manifestatie AvB Tilburg Tilburg www.fontys.nl/aas Parallel Cases, Smart City@IABR 2010

45.000 Stedenbouw NU Rotterdam www.stedenbouw.nu Stedenbouw NU 2011

Onderzoek

Programma

Architecture Workroom Brussels BelgiĂŤ, Brussel www.architectureworkroom.eu Comparative study on the relation between prospective design studies and large scale urban transformations in Europe

Saxion Hogeschool Enschede www.saxion.nl SaxLab

49.150 Gelders Genootschap Arnhem www.geldersgenootschap.nl Investeren in vakmanschap bij gemeenten

7.500 TU Delft afdeling urbanism Delft www.atelierkustkwaliteit.nl Atelier Kustkwaliteit

174.500

35.000

60.100

Els Bet Stedenbouwkundige Den Haag www.elsbet.nl Flower Power Gouda. Het onderhoud van de stedenbouw in jaren 70 wijken

7.500 JAM* architecten Amsterdam www.jeroenmensink.nl Test van een reconstructieve analyse van vorm en gebruik van het publieke domein

6.500 Ketner Olsen Rotterdam www.ketnerolsen.com The best of both worlds

7.500 Milieufederatie Noord-Holland Zaandam milieufederatienoordholland.nl Het duurzame noordzeekanaalgebied: vooronderzoek

7.500

SfA 131


Stedenbouw Gehonoreerd

Publicatie

Startsubsidie project

Publieksbereik Manifestatie

Publicatie

Monu, magazine on urbanism Rotterdam www.monu-magazine.com Monu 13

PAU Groningen www.pau.nl Plannen zonder blauwdruk

NAi Rotterdam www.nai.nl Stad van Nederland

Stadslab Leiden Leiden www.stadslableiden.nl Leidse Pleinenboek

19.391

7.500

45.000

8.000

Uitgeverij Blauwdruk Wageningen www.uitgeverijblauwdruk.nl Groot Apeldoorns Kookboek

Urban Unlimited Rotterdam www.urbanunlimited.nl De nieuwe orde

Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl Cinematic Rotterdam

10.908

7.500

26.672 Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl Dutch New Worlds

50.000

<< naar inhoudsopgave

SfA 132


Basisregeling Architectuur Gehonoreerd

Kennisontwikkeling Audiovisuele productie

SLeM Amsterdam www.slem.org Documentaire Overijssel

25.000

Manifestatie

Publicatie

Thomassen a Thuessink Groningen De OK van de toekomst

NAi Uitgevers Rotterdam www.naipublishers.nl PoĂŤtische helderheid

10.410

12.500 Uitgeverij SUN Amsterdam www.sunarchitecture.nl Landschap als Publiek Domein / Publiek Geheim

26.764

Kennisuitwisseling Audiovisuele productie

Werkstatt Wendorf gbr Duitsland, Wendorf Het lome leven in type EW58/08

25.000 Ximage Amsterdam www.ximage.nl Frei Otto’s traum von baumhaus

12.500

SfA 133


Basisregeling Architectuur Gehonoreerd

Manifestatie

Publicatie

Architectuur Filmfestival Rotterdam Rotterdam www.affr.nl AFFR 2011: Think big, act small

C3 Publishers Zuid Korea, GongHang-Dong www.c3p.kr Strootman in search of the sublime landscape

49.500

23.270

Kunst en Cultuur Noord-Holland Haarlem www.kcnh.nl Noord-Holland Biënnale

St. Jaarboek Landschapsarchitectuur en Stedebouw Wageningen Jaarboek Landschapsarchitectuur en Stedenbouw Nederland 09/10

30.000 Löhmann’s Architecture • Urban + Industrial Design Amsterdam www.loehmann.nl Connected city and public space

8.300 Powerhouse Company Rotterdam www.powerhouse-company.com Rien ne va plus/Faites vos jeux

10.000

14.546 Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl Tent en piramide

4.756

Tijdschrift

Uitgeverij SUN Amsterdam www.sunarchitecture.nl Go West!

Oase Amsterdam www.oase.archined.nl Jaargang 2011: 84, 85, 86

23.402

55.000

Uitgeverij Thoth Bussum www.thoth.nl Architectuur, landschap en stad

26.000 Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum Houten www.unieboekspectrum.nl Dutch Spatial Planning; Culture and Evolution

19.726

Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl Aesthetics of sustainable architecture

9.610 Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl De urbanisten en het wassende waterplein

16.660 Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl You can’t change China, China changes you

49.205 Uitgeverij SUN Amsterdam www.sunarchitecture.nl Water InZicht/Water InSight

17.516 Uitgeverij SUN Amsterdam www.sunarchitecture.nl Architectuur en stedenbouw in woonerfwijken

22.790

<< naar inhoudsopgave

SfA 134


Basisregeling Architectuur Gehonoreerd

Publieksbereik Audiovisuele productie

Manifestatie

Publicatie

Tijdschrift

16X9.NL Amsterdam www.16x9.nl Urban planning in China

Impakt Utrecht www.impakt.nl Impakt festival 2010 - Matrix City

post editions Rotterdam www.post-editions.com A cloud of dark knowledge

Lijn in landschap Wageningen www.blauwekamer.nl Scape 1, 2010

9.740

15.650

0*

10.885

Doc.Eye Film Amsterdam www.doceyefilm.nl Hemel in Guangzhou

The Generator Den Haag www.degenerator.nl Amplified Architecture

23.500

30.000

Omroep Zeeland Oost-Souburg www.omroepzeeland.nl Overnieuw

25.000 Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl Architectuurgids.nl

25.000 VPRO TV Hilversum Krimpen aan de Maas

Uitgeverij 010 Rotterdam www.010publishers.nl Shanghai New Towns

22.500

Lijn in landschap Wageningen www.blauwekamer.nl Snelwegspecial Blauwe Kamer

15.147

Uitgeverij Blauwdruk Wageningen www.uitgeverijblauwdruk.nl Twaalf Tuinen

19.556 Uitgeverij SUN Amsterdam www.sunarchitecture.nl Europese architectuur na 1900

24.773

20.140

* Bijzondere verlenging

SfA 135


<< naar inhoudsopgave

SfA 136


Afgewezen aanvragen

SfA 137


Onderzoek en Ontwerp Afgewezen

Kennisontwikkeling Onderzoek

Ontwerpend onderzoek

Startsubsidie

O S Architecture Amsterdam The architectural shaping of space

mii+u Rotterdam Het nieuwen ‘tanken’

architact.nl Amsterdam Open Process

Buro 3 Architecten Amsterdam Verlaten steden

SPAR*K Duitsland, Berlijn Tenminste houdbaar

Stereo Architects Rotterdam Het mobiele landschap

DXLMD Amsterdam Archadia

Elastik Amsterdam Up-cycling the city

St. Kenniscentrum Centre for People and Buildings Delft Leerplekwijzer

Stipo Rotterdam Wereld cultuurclusters

DXLMD Amsterdam Archadia

Elstudio Amsterdam Expo 2033

Witteveen + Bos Rotterdam Inrichtingskwaliteit Openbare ruimte en baten

St. F.A.S.T. Amsterdam Back to normalization: Kosovo

Revier Architectuur Amsterdam Onderzoek Gebouwtypen Ouderenhuisvesting

St. Onderzoek Ouderenhuisvesting in de Zorg Den Bosch TEKO (Tool voor het evalueren van kwaliteit van ouderenhuisvesting) Architectenbureau J.S. De Boer Den Haag Golfclubhuizen, architectuur voor sport en ontmoeting St. Bescherming Wederopbouwerfgoed Eindhoven Eindhoven De toekomst van de Demer en de Hermanus Boexstraat Buro 5 Maastricht Maastricht De beleving van het stadsontwerp Laboratorium voor Architektuur Middelburg Mediene, de kracht van de periferie Museum Support Team Nieuwegein Learning and communication in museums 2012Architecten Rotterdam De brede school cyclifier De Zwarte Hond Rotterdam De provincie als vrijplaats

St. F.A.S.T. Amsterdam Warfare vs Welfare; forms of occupation Hybrid Space Lab Duitsland, Berlijn The walkers city scape Latitude België, Leuven Floating Urbanism Stache architect Oostzaan CO2 opslag als ontwerpopgave

Space & Matter Amsterdam WeBuild Drexler Guinand Jauslin Architecten Rotterdam Green Living in the City The Better Cities Foundation Utrecht Start-up ‘Better Tools for Better Cities’ project

Christian Müller Architects Rotterdam Het stadslandschap van de motiefloze stad Eelco Dekker Architect Rotterdam De Auschwitz Atlas WHIM architecture Rotterdam Recycled Island Regio Venlo Floriade 2012 BV Venlo Floriade 2012 - blauwdruk voor duurzame regionale ontwikkeling

DKV Architecten Rotterdam Duurzaam appartementen gebouw Flexus AWC Rotterdam Synergetische ontwikkelingen voor stedelijke ‘OV-gemeenschappen’ MASS Rotterdam Snelwegstad

<< naar inhoudsopgave

SfA 138


Onderzoek en Ontwerp Afgewezen

Jaarprogramma Afgewezen

Kennisuitwisseling Onderzoek

Ontwerpend onderzoek

Startsubsidie

Elma Stedenbouw Amersfoort C2C en duurzame stedenbouw in de praktijk

Buro Flinterdiep Leiden Kwaliteitsintensivering bestaande bedrijventerreinen in de stad

UP-rising Delft Duurzame stedenbouw: Zo doe je dat!

Moon Life Foundation Amsterdam Moon Life Research & Academy 2

Studio Ljubo Rotterdam Building upon ideals

Baltan Laboratories Eindhoven PNP

Saskia de Wit Landschapsarchitectuur Amsterdam Raakpunten en stromenlandschappen SlangenHulsker Haarlem Vormgeven aan de stad

Kennisontwikkeling Onderzoek

Platform GRAS Groningen Nieuw Cement 2

3Flux Rotterdam Serious GO Game Uitgeverij 010 Rotterdam Best practice serie

Novio Consult Nijmegen Nederlandse ontwerpers op avontuur in de Vlaamse natuur Urbis bureau voor stadsontwerp Rotterdam Hoe kan het ook!

SfA 139


Jaarprogramma Afgewezen

Ontwerpwedstrijd

Kennisuitwisseling Audiovisuele productie

Manifestatie

Onderzoek

Rijnlands Architectuur Platform Leiden Prijsvraag Ik bouw duurzaam

AIR Rotterdam Stedenbouw Rotterdam.nl

Architectuurcentrum Twente Enschede Verder Kijken

Centrum voor Architectuur en Stedebouw Tilburg Tilburg Ruimtelijke kwaliteit MiddenBrabant

Centrum voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg Tilburg Symposium Zorgarchitectuur

Centrum voor Architectuur, Stedebouw en Landschap Almere Almere Verder in de wijken

<< naar inhoudsopgave

SfA 140


Jaarprogramma Afgewezen

Publicatie

Publieksbereik Jaarprogramma

Architectuur Centrum Nijmegen Nijmegen Duurzaamheid

Ahoi Wageningen Jaarprogramma 2011 AHOI

LUX Nijmegen Manifest Duurzaam Nijmegen

ARCAM Amsterdam Jaarprogramma 2011 ARCAM Architectuur Centrum Nijmegen Nijmegen Jaarprogramma 2010 ACN Centrum Architectuur en Stedebouw Alphen aan den Rijn Alphen aan den Rijn Jaarprogramma 2011 CASALPHEN Centrum voor (landschaps) Architectuur en Stedenbouw Arnhem Arnhem Jaarprogramma 2011 CASA Centrum voor Architectuur, Stedebouw en Landschap Almere Almere Jaarprogramma 2010 Casla

Manifestatie

Publicatie

ABC Architectuurcentrum Haarlem Haarlem Architectuurtekening

Architectuurcentrum Rondeel Deventer Architectuurgids Deventer, ornamenten in architectuur

Architectuurcentrum Aorta Utrecht Kijk in je eigen wijk

Bosch Architectuur Initiatief ‘s-Hertogenbosch Reset the citymap

Euphrasia/Makeblijde Houten Lijmen

Bosch Architectuur Initiatief ‘s-Hertogenbosch (Nog) niet gebouwd Den Bosch

Pier K,Podium voor architectuur Haarlemmermeer Hoofddorp Transferring

Rijnlands Architectuur Platform Leiden Publicatie installaties

Pier K, Podium voor architectuur Haarlemmermeer Hoofddorp Greenline SCHUNCK Heerlen Ludwig Mies van der Rohe Zwols Architectuur Podium Zwolle Bouwtheater

Cercle Meudon Assen Jaarprogramma 2011 Cercle Meudon Rijnlands Architectuur Platform Leiden Jaarprogramma 2010 RAP Rijnlands Architectuur Platform Leiden Jaarprogramma 2011 RAP TOP Techniek Ontmoetingspunt Delft Jaarprogramma 2011 TOP Zwols Architectuur Podium Zwolle Dwars door (snede) Zwolle

SfA 141


Internationale projecten Afgewezen

Kennisuitwisseling Manifestatie

SMART Project Space Amsterdam Moon life concept store in Shanghai (phase 4) St. Culturalia Amsterdam België- Nederland uitwisseling in architectuur en stedenbouw Urbanos Amsterdam Duurzame ontwikkeling 13 de Mayo Urban Detectives Delft Visions-to-Concepts Sao Paulo 2010 ISOCARP Den Haag Workshops Nederlandse ervaring duurzame stedenbouw in Nairobi Pier K Nieuw Vennep Zichtbaarmakend - Film als middel voor architectuurcommunicatie

Symposium

Publieksbereik Audiovisuele productie

St. Erfgoed Nederland Amsterdam Expeditie RUHR 2010

Trans Pavillion Duitsland, Berlijn You deserve a better history

British School at Rome Italië, Rome Urban regeneration in London Milan Rome and beyond

Manifestatie

Information Based Architecture Amsterdam Towards a new ‘holistic’ approach to architecture Information Based Architecture Amsterdam Haixin Ta St. Archikidz Amsterdam Construyendo en el Konex Tomo Savic - Gecan Amsterdam Installatie Jeu de Paume in Parijs en Kunsthalle Bergen Urban SUR Den Haag Key lessons from a century of Dutch social housing Garden Museum Groot Brittanië, Londen The Dutch wave Aimée de Back Architect Rotterdam Monumenten Speurtocht Fort Nieuw Amsterdam NIO architecten Rotterdam Dark Matter

<< naar inhoudsopgave

SfA 142


Internationale projecten Afgewezen

Stedenbouw Afgewezen

Publicatie

Symposium

Tijdschrift

Kennisontwikkeling Audiovisuele productie

Thomassen a Thuessink Groningen Healthcare Architecture

Markus Ambach Projekte Duitsland, Dusseldorf B1/A40 Die Schonheit der grossen strassen

Bypass Portugal, Evora BYPASS

Union3 Rotterdam The craft of renewal

Uitgeverij Blauwdruk Wageningen Ontwerpen aan geschiedenis

AA Architects Rotterdam Tentoonstelling Abu Dhabi

SfA 143


Stedenbouw Afgewezen

Onderzoek

Programma

Startsubsidie programma

Startsubsidie project

BVR Rotterdam Patroontaal 2.0

Belangengroep Spoorzone Theresia Tilburg Tilburg: Theresia en de spoorzone

TU Delft afdeling urbanism Delft MPTN* Smartlab

Edwards Stadsontwerp Amsterdam Het Naakte Netwerk

Stroom Den Haag Den Haag Binckhorst

CITIES foundation Amsterdam Farming the city

FREELANdSCHAP Utrecht Luide Leegtes Boundary Unlimited Amsterdam Amstel III Mixed Use Redevelopment

Cohabitation Strategies Rotterdam Urban Union

SAB Arnhem Arnhem Opzetten onderzoeksproject geleidelijke herstructurering bedrijventerreinen

Posad Den Haag De wijk als ruimtelijke onderneming

RenÊ Kuiken Urbanism Amsterdam Especes d’espace

Het Keizerrijk Architecten Amsterdam Citymaker de gebiedssimulator

Pier K Hoofddorp Stedenbouw in verstopping

Ned. Normalisatie-instituut Delft NEN 9300

Lanser+Dieleman Stedenbouw Breda MASH

NAP Architectuurpeilingen Arnhem Transitiekaart 2.0

Islant Atelier voor stedebouw Zaandam Van Apartheid naar Binding

Bureau Volhoudbaar Rotterdam Volhoudbaar Lauwersland

Gemeente Weert Weert Plan van Aanpak Stedenbouwkundig plan De Lichtenberg

DN Urbland Delft Urban divides CHORA Amsterdam Smarter Cities

Joubert Architecture Rotterdam Speelruimte

P2 landschapsarchitecten Hilversum Groen in de Bloemkoolwijk

Matthijs de Boer Stedenbouw Rotterdam Educatief hergebruik, een gebiedsgerichte aanpak van herbestemmingsopgaven

Expodium Utrecht The need for new strategies

Urban Space Studio Amsterdam The quality challenge Brink Architectuur & Stedenbouw Rotterdam Onderzoek t.b.v. Zakboek duurzame woonomgeving TWA Architecten Burdaard Her-start Inbo Woudenberg De burgelijke stedelijkheid van een bloemkool

<< naar inhoudsopgave

SfA 144


Stedenbouw Afgewezen

Kennisuitwisseling Manifestatie

Kunsthal Kade Architectuur Amersfoort Stedenbouwkundig project en onderzoek

St. Beursloge Projecten Assen Duurzame stedenbouw

E19 architecten Den Haag Stedelijk verdichten

NIROV Den Haag Cursus ontwerpen voor niet ontwerpers

Wolf architecten Rotterdam Multi(t)huis

St. Biotope City Amsterdam Biotope city - de stad als natuur

CoOB Ouburg- Bremmer Amsterdam De complexe adaptiviteit van het Hembrugterrein

Vesteda Groep Maastricht CĂŠramique, een voorbeeld van Europese gebiedsontwikkeling

Onderzoek

Programma

Regio Venlo Floriade 2012 Venlo Best Practice Floriade - Venlo GreenPark 2012

BNSP Amsterdam Platform voor kennisuitwisseling tussen alle generaties van professionals

AIR Rotterdam Het nieuwe GROOT TU Delft afdeling urbanism Delft Successful micro-economie and urban form Atelier Quadrat Rotterdam Integraal Stedenbouwkundig ontwerpen Parkhaven Utrecht Woord en Plaats Amsterdam Handreiking voor een structuurvisie ruimtelijke kwaliteit

SfA 145


Stedenbouw Afgewezen

Publicatie

Startsubsidie programma

Startsubsidie project

NAi Uitgevers Rotterdam Making Big Plans

BNSP Amsterdam Versterkte Stadsbeleving

NIROV Den Haag Voorbereidingsfase programma regionale kennisuitwisseling

Uitgeverij Matrijs Utrecht Groeikernen in Nederland

CBK Zeeland Middelburg Waar zit de ruimte?

opMAAT architectuur, stedenbouw,onderzoek en advies Delft Voorbeelden van klimaatadaptieve maatregelen in de stad

<< naar inhoudsopgave

TU Delft afdeling urbanism Delft Waterworks Worldwide

Publieksbereik Manifestatie

STEARC Amsterdam Ansichtkaart SCHUNCK Heerlen NO*Tropolis

Aisophyst Leiden Ontwerpevaluatie voor de beleving van veiligheid, comfort en functionaliteit

SfA 146


Stedenbouw Afgewezen

Startsubsidie project

Stichting voor Stedenbouw Rotterdam Het belang van het stedenbouwkundig ontwerp, de regionale opgave Stichting voor Stedenbouw Rotterdam Het belang van het stedenbouwkundig ontwerp, de stedelijke opgave

Basisregeling Architectuur Afgewezen

Kennisontwikkeling Publicatie

Kennisuitwisseling Audiovisuele productie

Uitgeverij SUN Amsterdam Changing Ideals - Re-thinking the House

Vollers Architekten Amsterdam Free-D

Uitgeverij SUN Amsterdam Architecture as a craft Uitgeverij SUN Amsterdam New towns in Asia Uitgeverij SUN Amsterdam A history of public, private and collective spaces in the Bijlmermeer

Xploring Art of Building Voorburg Architectonische Techniek

Manifestatie

Vereniging Anet Amsterdam Anet in dialoog met opdrachtgevers 2010 Studiomarsman Delft automatic-architecture Trancity Haarlem Vorm-geven aan publieke vertrouwdheid Centraal Museum Utrecht Utrecht Rietveld’s Universum- symposium

Uitgeverij SUN Amsterdam Het straatprofiel in beeld Valiz Amsterdam Participation and collaboration in contemporary art and planning NAi Uitgevers Rotterdam Art and activism in the age of globalisation NAi Uitgevers Rotterdam Textile Tectonics

SfA 147


Basisregeling Architectuur Afgewezen

Publicatie

Tijdschrift

Uitgeverij SUN Amsterdam Maputo - Ufo 3

Archis Amsterdam V25, Architecture on the moon

Uitgeverij SUN Amsterdam GO West Vandenberg Drukwerken Maarn Form Follows Emotion Atelier Kempe Thill Rotterdam Ikea Classicism NAi Uitgevers Rotterdam Making Big plans NAi Uitgevers Rotterdam Hollandse Nieuwe Uitgeverij 010 Rotterdam Compacte stad Uitgeverij 010 Rotterdam Volten in Amsterdam Uitgeverij 010 Rotterdam Rietveld & Curaçao

<< naar inhoudsopgave

Publieksbereik Audiovisuele productie

Elifli Film Amsterdam Lelystad, luchtfietsen op de bodem van de Zuiderzee Urban Symbiose Amsterdam Architectuur.tv St. Zaaigrond Filmproducties Nijmegen Symfonieën van Nijmegen St. Rotterdam Woont Rotterdam Rotterdam Woont Dyzlo Film Utrecht Hoog Catharijne- Ode aan een monster

Manifestatie

St. Nieuwe Helden Amsterdam Sketch XML Architecture Amsterdam Micro Macro MAD Emergent art center Eindhoven Puls 2010 St. Restauratie Heilig Landstichting Heilige Land Stichting Leven en werk van Jan Stuyt St. Espace Rosmalen Reconstructie Arctoa Tempe Centraal Museum Utrecht Utrecht Rietveld’s Universum- audiotour St. Cultuurpromotie Utrecht Utrecht Italiaanse bouwmeesters- toen en nu St. Dag van de Architectuur Utrecht Utrecht Week van de architectuur

SfA 148


Basisregeling Architectuur Afgewezen

Publicatie

Tijdschrift

Virtueel Museum Zuidas Amsterdam Hiryzcuk/ Van Oevelen-Landfall

St. F.A.S.T. Amsterdam The Almere Plot

Uitgeverij Thoth Bussum Steenrijk - Smaak, identitieit en expressie Uitgeverij Thoth Bussum Licht op het IJ De Nieuwe Haagsche Den Haag Zakboekjes reeks Haagse architectuur Uitgeverij Thieme Art Deventer Expressief idealisme Onomatopee Eindhoven Het paleis van de consumisten NAi Uitgevers Rotterdam Rietveld’s Universum NAi Uitgevers Rotterdam De stoel van Rietveld NAi Uitgevers Rotterdam Kish Island. Design as a symptom post editions Rotterdam P.I. post editions Rotterdam P.I.

SfA 149


<< naar inhoudsopgave

SfA 150


Afgeronde projecten

SfA 151


Onderzoek en Ontwerp Afgerond

Kennisontwikkeling Ontwerpend onderzoek

Atelier Kempe Thill Rotterdam Op zoek naar de nieuwe architect Deltasync Delft Water voor bereikbaarheid Berger Barnett Architecten Amsterdam 1+1=3

Onderzoek

Open Oproep

Startsubsidie

Papiroz Publishing House Den Haag Megacities research

Atelier Bruut Amsterdam Vinext

St. Slimme Architectuur Heinenoord Smart Environments

Christian M端ller Architects Rotterdam Het stadslandschap van de motiefloze stad

Khan Lambrechts en Vilquin Leuven (B) Floating urbanism; in search of new urbanities

DS Landschapsarchitecten Amsterdam Op het scherp van de snede

Architact Den Haag Open Project .FABRIC Amsterdam Wooncollectief

MIXST urbanisme Utrecht Infra Recreatie Tom Bergevoet Architecture Amsterdam Antikraak als stedenbouwkundig element

<< naar inhoudsopgave

SfA 152


Jaarprogramma Afgerond

Publieksbereik Jaarprogramma

Manifestatie

DAC Drents Architectuurcentrum Assen Jaarprogramma 2008 DAC

CASLa Centrum voor Architectuur,Stedebouw en Landschap Almere Jaarprogramma 2009 Casla

Gouds Regionaal Architectuur Platform Gouda Jaarprogramma 2008 GrAp

Stichting AIR Rotterdam Jaarprogramma 2009 AIR

Ahoi ontmoetingsplaats voor landschap, kennis, debat Wageningen Jaarprogramma 2008 Ahoi TOP - Techniek Ontmoetingspunt Delft Jaarprogramma 2008 TOP Architectuurcentrum Nijmegen Jaarprogramma 2009 ACN Centrum voor Beeldende Kunst, Vormgeving en Architectuur Zeeland Middelburg Jaarprogramma 2009 CBK Zeeland Pier K Podium voor architectuur Haarlemmermeer Hoofddorp Jaarprogramma 2009 Pier K ARCAM Amsterdam Jaarprogramma 2009 Arcam SCHUNCK Heerlen Jaarprogramma 2009 Schunck Stichting Platform GRAS Groningen Jaarprogramma 2009 GRAS CASA Centrum voor (landschaps)Architectuur en Stedenbouw Arnhem Jaarprogramma 2009 CASA Architectuur Centrum Eindhoven Jaarprogramma 2009 ACE Architectuurcentrum Aorta Utrecht Jaarprogramma 2009 Aorta Stroom Den Haag Jaarprogramma 2009 Stroom CAST Centrum voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg Jaarprogramma 2009 CAST

Bouwhuis centrum voor mens en gebouwde omgeving Apeldoorn jaarprogramma 2009 Bouwhuis Stichting Bosch Architectuur Initiatief ‘‘s-Hertogenbosch Jaarprogramma 2009 BAi TOP - Techniek Ontmoetingspunt Delft Jaarprogramma 2009 TOP Gebouw F centrum voor architectuur Breda Jaarprogramma 2009 Gebouw F Stichting Centrum Architectuur en Stedebouw Alphen aan den Rijn Jaarprogramma 2009 CAS Alphen LUX Nijmegen Jaarprogramma 2009 LUX

Stichting ALS Lelystad Jaarprogramma 2009 ALS

Stichting ABC Architectuurcentrum Haarlem Haarlem onmoet het Spaarne

Ahoi ontmoetingsplaats voor landschap Wageningen Jaarprogramma 2009 Ahoi

Pier K Podium voor architectuur Haarlemmermeer Hoofddorp Bouwen op een luchtvaartoase

Stichting ARK fryslân Leeuwarden Jaarprogramma 2009 Ark Frylan

Stichting Euphrasia/Makeblijde Houten Hier wordt gewerkt aan geschiedenis

Tumult Utrechts debatcentrum Utrecht Jaarprogramma 2009 Tumult

Architectuurcentrum Twente Enschede Friedhoff

Architectuurcentrum Twente Enschede Jaarprogramma 2009 ACT

Stroom Den Haag Foodprint 2009

Architectuurcentrum Rondeel Deventer Jaarprogramma 2009 Rondeel

Gouds Regionaal Architectuur Platform Stadse fratsen Groene grollen

Stichting Rijnlands Architectuur Platform Leiden Jaarprogramma 2009 RAP

CASLa Centrum voor Architectuur,Stedebouw en Landschap Almere The Greenery Stichting AIR Rotterdam Architectuur om te blijven Kunsthal Kade Architectuur Amersfoort Booming Amersfoort

Babel Zaandam Jaarprogramma 2009 Babel Stichting ABC Architectuurcentrum Haarlem Jaarprogramma 2009 ABC Haarlem Stichting Euphrasia/Makeblijde Houten Jaarprogramma 2009 Makeblijde Architectuur Informatiecentrum Alkmaar Jaarprogramma 2009 AIA Architectuur Centrum Hoorn Jaarprogramma 2009 ACH Stichting Zwols Architectuur Podium Zwolle Jaarprogramma 2009 ZAP Gouds Regionaal Architectuur Platform Gouda Jaarprogramma 2009 GRAP

SfA 153


Jaarprogramma Afgerond

Publicatie

ARCAM Amsterdam Ring A10

Internationale Projecten Afgerond

Kennisontwikkeling Prijsvraag

Kennisuitwisseling Manifestatie

Kennisontwikkeling Onderzoek

Stichting Bosch Architectuur Initiatief ‘s-Hertogenbosch Fiets

Museum Hilversum Dudok Biennale

SENS Amstelveen Bamboe als constructiemateriaal in Suriname

Architectuurcentrum Twente Enschede Waterwerken in Twente CAST Centrum voor Architectuur en Stedenbouw Tilburg Ontwerpwedstrijd

<< naar inhoudsopgave

SfA 154


Internationale Projecten Afgerond

Kennisuitwisseling Manifestatie

STEALTH.unlimited Rotterdam Tirana Biennale 2009 Tirana, Albanië

Publicatie

Symposium

Valiz Amsterdam Landry, Ch., Venhuizen, H., Westrenen, F. van Game Urbanism

Munich University of Applied Sciences Structuralism in Architecture and Urbanism München, Duitsland

Publieksbereik Publicatie

Uitgeverij SUN Amsterdam Folkers, A. Moderne architectuur in Afrika

Czech Technical University Praag Europese stedenbouw vanuit Nederlands perspectief Praag, Tjechië AFFR Mind the Gap Rotterdam

SfA 155


Internationale Projecten Afgerond

Deelregeling HGIS* Afgerond

Symposium

Tijdschrift

Manifestatie

Onderzoek

Trans Pavilion Euro-City Berlijn Duitsland

Stichting Lijn in Landschap Wageningen Scape nummer 1 /2009

Stichting Oase Amsterdam 25 Years of Critical Reflection travelling exhibition

ETH Zurich Z端rich Dutch New Worlds Zwitserland

* Deze regeling bestond tot 2009, is nu overgegaan in de Deelregeling Internationale Projecten

<< naar inhoudsopgave

SfA 156


Deelregeling HGIS* Afgerond

Publicatie

Symposium

Post editions Dell, Chr., Matton, T. Rotterdam Improvisations on Urbanity

Aedes Berlijn Missions in Architecture 2009 Berlijn, Duitsland

Stedenbouw** Afgerond

Basisregeling Architectuur Afgerond

Kennisuitwisseling Startsubsidie

Kennisuitwisseling Manifestatie

Stichting Saxion Deventer Sax Lab

Het Vlakke land BV Amsterdam Morgen/Tomorrow Architectuur Filmfestival Rotterdam 2009 Rotterdam Mind the gap Stichting Kijk op Zuid Rotterdam Your City Powerhouse Company Rotterdam Rien ne va plus/Faites vos jeux

* Deze regeling bestond tot 2009, is nu overgegaan in de Deelregeling Internationale Projecten ** Deze regeling is gestart in 2010 SfA 157


Basisregeling Architectuur Afgerond

Publicatie

Tijdschrift

Uitgeverij Thoth Bussum Reh, W., Nijhuis, S., Steenbergen, C. De Polderatlas van Nederland – Pantheon der lage landen

Archis Amsterdam Koolhaas, R. Osterman, A., Wigley, M. e.a. (red). Volume 21, The Block

Uitgeverij 010 Rotterdam Yaneva, A. The making of a building

Monu Rotterdam Ramo, B., Upmeyer, B. (red.) Monu # 12 – Real Urbanism

Publieksbereik Audiovisuele productie

Manifestatie

Stichting Interakt/ Kees Hin Amsterdam Herman Hertzberger: Ik zag ruimte

St. Jos. Bedaux Architect Jos. Bedaux 100 Tilburg

Visual text Amsterdam Ontwerpers van het Oostelijk havengebied

Uitgeverij SUN Amsterdam Reijndorp, A., Reinders, L. De alledaagse en geplande stad Uitgeverij 010 Rotterdam Hajer, M., Klooster, S. van ’t, Grijzen, J. Sterke verhalen NAi Uitgevers Rotterdam Bergeijk, H., Broekhuizen D., van Straaten, E. Rob van ’t Hoff Uitgeverij 010 Rotterdam Boer, F., Jorritsma, J., van Peijpe, D. De Urbanisten en het Wondere Waterplein

<< naar inhoudsopgave

SfA 158


Basisregeling Architectuur Afgerond

Regeling Projectsubsidies Architectuur* Afgerond

Publicatie

Tijdschrift

Audiovisuele productie

Manifestatie

Post editions Rotterdam Matton, T. Type EW 58/08 Een eenvoudig huisje in Almere

Federatie Welstand Amsterdam Cate, F. ten (red.) Oog voor Welstand 19/20: Raad en Ruimte

Stichting Mosso producties/ M. van de Vall Amsterdam Ruimte en leren

Drents Architectuurcentrum Assen DAC- pan

Nai uitgevers Rotterdam Brinkman, E., Camp, D’., e.a. Frank Havermans Uitgeverij SUN Amsterdam Keeton,R., Provoost, M., e.a. New towns for the 21st century Uitgeverij Blauwdruk Wageningen Bakker, M., Nuijsink, C. De avontuurlijke architectuur van de scouting

Submarine Amsterdam Structure is Architecture (gestopt) Buro Joep Mol Den Bosch Nederlandse architectuur diplomatie Ronteltap Film & TV Rotterdam Vrede zij met u

BNSP Amsterdam BNSP congres 2009 Federatie Welstand Amsterdam Mooi Europa Fort Asperen Acquoy Retreat

Visser & Van Rijckevorsel Filmprodukties Amsterdam Research film over Bouwkunde

Uitgeverij 010 Rotterdam Hartog, H. den, Nieuwenhuis, M., Xiangning, L., e.a. Shanghai New Towns

* Deze regeling bestond tot 2009 is nu overgegaan in de Basisregeling en de Deelregeling Onderzoek en Ontwerp

SfA 159


Regeling Projectsubsidies Architectuur* Afgerond Onderzoek

Ontwerpend onderzoek

Publicatie

STEALTH.unlimited Rotterdam From & To

Voetbalvereniging Glimmen Glimmen Markeplein Glimmen

Stichting Het Nieuwe IJ Amsterdam Transformatie van het IJ

Matthijs de Boer Stedenbouw Rotterdam De toekomst van het Openbaar interieur

Uitgeverij Blauwdruk Wageningen Jonge, J. de Landscape architecture between politics and science

Must Stedebouw Amsterdam De particuliere stad EZCT Rotterdam Foam Pavilion

Kopvol architecture en psychology Rotterdam Architectuur als 2e lichaam TVDH architecten Den Haag Tijdelijk thuis Ontwerpend onderzoek naar de mogelijkheden van huisvesting voor daklozen De Haan architecten Rotterdam Mauerwerksvorsprung van de 21e eeuw AAYU Architecten Amsterdam Het Bio-Logisch Patiohuis

Nai uitgevers Rotterdam Hooimeijer, F., Steenhuis, M. Maakbaar landschap. Nederlandse Landschaparchitectuur 1945 – 1970

Uitgeverij SUN Amsterdam Hillen, J. Komossa, S. Rouw, K. (red.) Kleur in de hedendaagse architectuur Valiz Amsterdam Landry, Ch., Venhuizen, H. Westrenen, F. van Game Urbanism

Uitgeverij SUN Amsterdam Cate, F. ten, Nelissen, N. Mooi Europa Uitgeverij SUN Amsterdam Folkers, A. Moderne Architectuur in Afrika Uitgeverij 010 Rotterdam Observatorium Big pieces of time – Observatorium Uitgeverij Blauwdruk Wageningen Harsema, H., Haverkort, J., Veenenbos, H. Bevlogen landschap - Peter van Bolhuis Uitgeverij SUN Amsterdam (manuscript) Bartelin,k G. Scholten, L. (vertaling) Leon Batista-Over de bouwkunst Van der Laan Stichting Leuth Haagsma, I., Haan, H. de Gebouwen van het Plastische getal Uitgeverij SUN Amsterdam Mik, E. Cumulus NAi Uitgevers Rotterdam Shannon, K., Smets, M. The Landscape of Contemporary Infrastructure Uitgeverij Blauwdruk Wageningen, Graaf, E. de Harsema, H., Oosterom, G. van, e.a. Het landschap in de openbare ruimte Apeldoorn

* Deze regeling bestond tot 2009 is nu overgegaan in de Basisregeling en de Deelregeling Onderzoek en Ontwerp

<< naar inhoudsopgave

SfA 160


Regeling Projectsubsidies Architectuur* Afgerond

Regeling Projectsubsidies Belvedere** Afgerond

Tijdschrift

Lokale projecten Manifestatie

Onderzoek

Ruimtelijk plan

Stichting Straat eo Tilburg Architectuur als Beleving 4: de ringbaan

Gemeente Amsterdam Amsterdam De monumentale waarde van de groenstructuur van Parkstad

Het Gelders Genootschap Arnhem Nieuw Gelders ArcadiĂŤ: onderzoeksfase

Stichting Cultureel Erfgoed Noord-Holland Alkmaar Het Oer-IJ op het snijvlak van cultuurhistorisch kennen en handelen

Staatsbosbeheer regio Noord Groningen Inrichtings- en beheersplan BallooĂŤrveld

NAi Uitgevers /Stichting Oase Rotterdam Avidar, P., Ganchrow, R., Kursell, J. (red) Oase 78 Jaargang 2009: Immersed, Architectuur en geluid NAi Uitgevers /Stichting Oase Rotterdam Declerk, J., Geers, K., Grafe, Chr. e.a. (red.) Oase 79 Jaargang 2009: The Architecture of James Stirling 1964-1992

CRIMSON Rotterdam Open City Rotterdam

NAi Uitgevers /Stichting Oase Rotterdam Avermaete ,T., Havik, K., Teerds, H., e.a. (red.) Oase 80 Jaargang 2009: Over Territoria

Het Oversticht Zwolle NOP: Nieuwe Ontwikkelingen in Polderdorpen Landschapsbeheer Nederland Utrecht Cultuuroevers Stichting MOVE Wormerveer Herontwikkeling Remisekwartier Havenstraat Amsterdam Gemeente Kampen Kampen Gebiedsvisie omgeving Bodenhaven Stichting Domplein 2013 Utrecht Programma Essenties Herinrichting Domplein

* Deze regeling bestond tot 2009 is nu overgegaan in de Basisregeling en de Deelregeling Onderzoek en Ontwerp ** Deze regeling bestond tot 2010 SfA 161


Regeling Projectsubsidies Belvedere* Afgerond Startsubsidie

Kennis projecten Audiovisuele productie

Gemeente Amsterdam Amsterdam Weespertrekvaart

Kunstenlab Deventer IAMA1

Stichting De Nieuwe Kijk Leeuwarden Nieuwe kijk op wegen in het landschap

Stichting Interakt Amsterdam Herman Hertzberger: ik zag de ruimte

Manifestatie

Onderzoek

Stichting Lijn in landschap Wageningen Debattenreeks Reflectie op de Belvederepraktijk

Lopende Zaken Amsterdam Het landschap van de Koude Oorlog. IJssellinie en Veluwe

Stichting Triennale Apeldoorn Landschappen van Verbeelding Internationale TriĂŤnnale Apeldoorn 2008

Wageningen Universiteit Wageningen Delta Landscape

Olga Russel Rotterdam Waar het water geen naam heeft

Maatschappij Noordzeekanaal Amsterdam Havensafari Stichting Bloeiend Platteland Gouderak Landschapsbelevingsvisie Gouderak e.o.

* Deze regeling bestond tot 2010

<< naar inhoudsopgave

SfA 162


Regeling Projectsubsidies Belvedere* Afgerond Publicatie

Nai uitgevers Rotterdam Hooimeijer, F., Steenhuis, M. Maakbaar landschap. Nederlandse Landschaparchitectuur 1945 – 1970 Thoth Bussum Derckx, M., Kooiman, M., Scheffener, V. Nieuwe Landgoederen. State of the Art Uitgeverij Blauwdruk Wageningen Junte, J., Koen, D. De nieuwe Hollandse waterlinie Versteende ridders Levende forten Architectura&Natura Amsterdam Beek, M., Mark, A. van der Het ene gebied is het andere niet Atlas van beschermde stads- en dorpsgezichten in Noord-Holland Thoth Bussum Abrahamse, J. E. De grote uitleg van Amsterdam - Stadsontwikkeling in de zeventiende eeuw Nai Uitgevers Rotterdam Steenhuis, M. Pieter Buys - Maken en laten Tiwos Tilburg Mens,N. Meer dan wonen Een eeuw sociale woningbouw in Tilburg Uitgeverij Blauwdruk Wageningen Junte, J. Koen, D. De nieuwe Hollandse waterlinie Versteende ridders Levende forten Matrijs Utrecht Elerie, H., Spek, T., Veen, C. van der Van Jeruzalem tot Ezelsakker Veldnamen als levend erfgoed in het Nationaal Landschap Drentsche Aa

* Deze regeling bestond tot 2010

SfA 163


<< naar inhoudsopgave

SfA 164


Organisatie

SfA 165


Organisatie

Het SfA erkent de Code Cultural Governance en legt publiekelijk verantwoording af in het jaarverslag en via diverse media zoals de eigen website, nieuwsbrieven en publicaties. Daarnaast heeft het SfA een systeem van evaluaties ontwikkeld, om jaarlijks de uitvoering van het beleid door middel van het subsidie-instrumentarium bij te kunnen stellen. De evaluaties betreffen het functioneren van het bestuur en de adviescommissies en de effecten van de verschillende subsidieregelingen. Jaarlijks vinden er ook publieke evaluaties plaats, gericht op de effecten van Deelregelingen. Het SfA is een zelfstandig bestuursorgaan, waarvan de organisatie is vastgelegd in de Statuten. Het bestuur wordt benoemd door de Minister van OCW. De uitwerking van de taken en het functioneren van het bestuur, de adviescommissies, de selectiecommissie en het fondsbureau is vastgelegd in het Huishoudelijk Reglement. Bij de werving en selectie van directieleden, bestuurs- en commissieleden wordt gewerkt met vooraf opgestelde profielschetsen. Alle vacatures worden openbaar gemaakt door middel van advertenties in landelijke dagbladen en via internet. Een vooraf ingestelde selectiecommissie adviseert het bestuur over de te benoemen bestuurs- en commissieleden. Het SfA hanteert voor bestuursleden een benoemingsperiode van twee of drie jaar, met een mogelijkheid tot herbenoeming. Leden van de adviescommissies worden benoemd voor een periode van twee jaar, met de mogelijkheid tot herbenoeming. Bestuurs- en commissieleden melden elke (neven)functie aan het bestuur. De nevenfuncties worden op de website van SfA bekend gemaakt. Per subsidieregeling is een adviescommissie samengesteld. De commissie adviseert over het wel of niet verlenen van een bijdrage en de hoogte van deze bijdrage. Hiervoor hanteert zij het Bijdragereglement en de specifieke criteria zoals vastgelegd in de Deelregeling. Voor de werkwijze van de adviescommissies en voor het voorkomen van belangenverstrengeling zijn protocollen opgesteld. Er is een bezwaarprocedure en klachtenprocedure. Aanvragers worden hiervan op de hoogte gesteld via de website. In 2010 is het SfA voor de eerste keer gevisiteerd. Ter voorbereiding op deze visitatie heeft het SfA een zelfevaluatie uitgevoerd. De Zelfevaluatie visitatie beschrijft de totstandkoming van het beleid, uitwerking van de regelingen, activiteiten van het bestuur en de organisatie. Ter aanvulling zijn drie handboeken tot stand gekomen; handboek administratieve organisatie waarin de activiteiten binnen de organisatie worden beschreven, handboek financiĂŤn waarin de financiĂŤle kaders zijn beschreven en het handboek regelingen met daarin de formele beschrijvingen van de regelingen.

<< naar inhoudsopgave

SfA 166


Organisatie Medewerkers en Adviseurs

Fondsbureau drs. J. (Janny) Rodermond, directeur drs. R. (Rita) Brons, adjunct directeur (tot 1 maart) drs. L. (Anneloes) van der Leun, hoofd communicatie A. (Ayse) Tüzen, office manager drs. M. (Mirjam) Hensgens, secretaris ir. M. (Martijn) Oskam, secretaris ir. T. (Tim) de Boer, secretaris drs. J. (Judith) Smals, secretaris (tot 1 maart) ir. I. (Inge) de Boer, stafmedewerker ir. M. (Maarten) Tas, stafmedewerker (vanaf 18 maart) ir. N. (Nazanin) Hedayati stafmedewerker (vanaf 29 maart) H. (Hans) Fledderus, secretariaatsmedewerker A. (Anne) Berger, secretariaatsmedewerker

Bestuur ir. M.A.A. (Mariet) Schoenmakers, voorzitter ir. W.J. (Wienke) Bodewes, penningmeester dr. M.C. (Marijke) van Schendelen, secretaris (tot 1 juli) drs. N. (Nadia) Jellouli-Guachati, secretaris ir. B. (Bjarne) Mastenbroek dr. M. (Michelle) Provoost (tot 4 oktober) ir. L. (Luc) Vrolijks drs. R. (Roelof) Balk (vanaf 1 juli)

Selectiecommissie voor de voordracht van leden van de adviescommissies drs. A. (Allard) Jolles ir. L. (Luc) Vrolijks ir. M.A.A. (Mariet) Schoenmakers drs. J. (Janny) Rodermond Selectiecommissie voor de voordracht van leden van de Adviescommissie Stedenbouw ir. L. (Luc) Vrolijks drs. J. (Janny) Rodermond drs. F. (Francien) van Westrenen prof. dr. W. (Wouter) Vanstiphout

Adviescommissie Basisregeling Architectuur en Deelregeling Onderzoek en Ontwerp ing. M. (Maud) Roukens, voorzitter W. (Wim) Korvinus (tot 1 juli) A. (Aglaée) Degros (tot 1 juli) R. (René) van der Velde (tot 1 juli) ir. R. (Robert) Winkel drs. J.J. (Jaap Jan) Berg ir. H. (Helena) Casanova J. (Julia) van Mourik ir. M. (Mark) Eker (vanaf 1 juli) ir. M. (Madeleine) Maaskant (vanaf 1 juli) ir. J. (Jan Willem) van Kuilenburg (vanaf 1 juli) Adviescommissie Deelregeling Jaarprogramma’s ir. P. (Peter) Kuenzli, voorzitter (tot 1 juli) ir. R. (Roelof) Bleker, voorzitter ( vanaf 1 juli) drs. B. (Bregit) Jansen (tot 1 juli) ir. P. (Paul) Diederen drs. C. (Catja) Edens drs. E. (Ernst) van der Hoeven (vanaf 1 juli) C. (Carien) Poissonnier (vanaf 1 juli) Adviescommissie Deelregeling Internationale Projecten R. (Reijn) van der Lugt, voorzitter drs. J. (Jan-Robin) Knikker ir. D. (Duzan) Doepel Arch SBA B. (Burton) Hamfelt Dipl. Ing. A. (Arzu) Ayikgezmez Adviescommissie Deelregeling Stedenbouw (vanaf 1 juli 2010) E. (Edwin) Oostmeijer, voorzitter dr. ir. J. (Joks) Janssen (tot 31 december) ir. H. (Harmen) van der Wal ing. E.(Ellen) Marcusse ir. R. (Robert) Broesi ir. K. (Kristian) Borret ir. E. (Egbert) Stolk ir. E. (Enno) Zuidema Adviseur Open Oproep Ruimtelijke segregatie ing. R. (Ronald) Rietveld Adviseur Open Oproep Innovatie van de interieurdiscipline ir. H.A.M. (Harry) Abels Adviseur Open Oproep Programma van de Stad ir. P.W. (Paul) Gerretsen

SfA 167


<< naar inhoudsopgave


Bestuursverslag

SfA 169


Bestuursverslag

Beleidsmatige en financiële context In het najaar van 2010 heeft het nieuw aangetreden kabinet haar beleidskader gepresenteerd. Het voornemen om de culturele basisinfrastructuur met ingang van 2014 ingrijpend te reorganiseren en tegelijkertijd de rijksverantwoordelijkheid voor cultuur te verminderen dwingt tot een duidelijke positionering van de architectuursector. Het SfA opereert vanuit de cultuurpolitieke context. Maar op het werkterrein van het SfA zijn ook veranderingen in het beleid van andere ministeries van invloed. De herinrichting van de ministeries, waaronder het opsplitsen van de ministeries van VROM en LNV, gaat gepaard met onzekerheid ten aanzien van de lange termijn visies op de ruimtelijke inrichting op alle schaalniveaus. Dit raakt het functioneren van de vele partijen die betrokken zijn bij de inrichting van het landschap, de stedelijke transformaties en milieu- en klimaatvraagstukken. Van invloed op het functioneren van de sector zijn bovendien de ingrijpende bezuinigingen binnen alle overheidslagen, die in sommige gemeenten hebben geleid tot een bouwstop. In combinatie met de algehele onzekerheid versterkt dit de crisis in de gehele bouwkolom, inclusief de ontwerpbureaus. Terwijl de economie over het geheel genomen licht groeit, lijkt deze sector het dieptepunt nog niet bereikt te hebben. De aangekondigde beleidswijzigingen hebben nog geen financiële consequenties gehad voor de budgetten die het SfA in 2010 kon besteden. De budgetten die voorheen beschikbaar waren voor de uitvoering van de Regeling projectsubsidies Belvedere zijn met ingang van 2010 beëindigd. Daartegenover staat dat het ministerie van OCW, binnen het kader van het architectuurbeleid, voor de periode 2010-2012 jaarlijks EUR 2.000.000 beschikbaar stelt, voor de uitvoering van een stimuleringsprogramma stedenbouw. Dit is gericht op het professionaliseren van de stedenbouw; een doelstelling die nog aan gewicht wint nu de stedenbouwkundige discipline haar eigen praktijk dient te vernieuwen. De uitermate geordende traditie van grootschalige nieuwbouw en uitbreiding zal moeten veranderen in het fijnmazig en kleinschalig bewerken van het bestaande stadslandschap. Het stimuleringsprogramma start op een moment dat de impasse, die veroorzaakt is door het vastlopen van de oude werkwijzen, het vermogen tot innovatie nog in de weg lijkt te staan. Het stedenbouwprogramma bouwt inhoudelijk voort op het Belvedereprogramma, maar betreft een veel breder werkterrein, met meer aandacht voor programma en economie.

dat na een eenmalige stijging in 2009, weer terug is op het niveau van 2008. Opmerkelijk is dat de cofinanciering over het geheel genomen blijft schommelen rond de 75%: hieruit valt af te leiden dat het draagvlak voor de gesubsidieerde projecten onverminderd hoog blijft. Een subsidie van het SfA fungeert als een katalysator voor investeringen door andere partijen. In het eerste kwartaal van 2010 is met een publicatie en een symposium het Belvedereprogramma publiekelijk afgesloten. De lasten die hieruit voortvloeien zijn in mindering gebracht van de Bestemmingsreserve Belvedere. Hiermee zijn de opdrachten en projecten uit het Belvedereprogramma zowel inhoudelijk als financieel afgerond. In 2012 moeten ook de laatste gesubsidieerde projecten afgerond zijn. Opvallend is dat het bestemmingsfonds OCW slechts met ruim 100.000 euro is toegenomen; maar enkele projecten zijn niet uitgevoerd of kregen bij de vaststelling een lager subsidiebedrag toegekend. Het eigen vermogen is licht gestegen van EUR 1.763.894 naar EUR 1.829.971. Kwantitatieve gegevens: Verstrekte subsidies: € 4.372.086 Ingediende aanvragen: 592 In behandeling genomen aanvragen: 407 Aantal verleningen: 198 Gemiddeld bedrag : € 22.080 Gemiddelde kosten totale project: € 82.323 Gemiddelde bijdrage SfA: 27% Totaal bedrag aan investeringen in door SfA gesubsidieerde projecten: € 16.299.906

De crisis in de bouwkolom vermindert de slagkracht van de ontwerpende disciplines, de opdrachtgevende partijen, de architectuurcentra en onderzoek- en kennisinstellingen. Het blijkt lastig te zijn om op langere termijn verbintenissen aan te gaan en om grote projecten op te zetten, waaraan meerdere partijen deelnemen. Belangrijkste oorzaken zijn het ontbreken van financiële middelen en de onzekerheid over de toekomst van bijna alle betrokken partijen. Binnen het SfA zien we dit terug in een daling van het aantal aanvragen,

<< naar inhoudsopgave

SfA 170


Bestuursverslag

Architectuur

projecten en jaarprogramma’s

2009-2012 verleend in 2009

Deelregeling Jaarprogramma’s

126

14.645.096 2.659.059

jaarprogramma’s aanvullende projecten

geoormerkt in 2009: max. verleend in 2009

36 9

1.100.000 1.101.466

Met het ingaan van de nieuwe beleidsperiode hanteert het SfA een nieuw subsidiesysteem, bestaande uit een Bijdragereglement waarop meerdere Deelregelingen geënt zijn. Dit maakt het mogelijk flexibel te kunnen reageren op beleidsveranderingen. De Deelregelingen hebben verschillende doelstellingen, zijn gericht op diverse projectvormen en omvatten specifieke beoordelingscriteria. Bovendien kan het bestuur jaarlijks budgetten oormerken voor de verschillende regelingen en de adviescommissies prioriteiten opleggen bij de beoordeling van aanvragen.

Voor het betrekken van een breed publiek bij architectuur zijn de architectuurcentra de belangrijkste stakeholders. De situatie van de architectuurcentra is stabiel, indien we uitsluitend kijken naar het verleende bedrag aan subsidies en het aantal gehonoreerde jaarprogramma’s. Maar door bezuinigingen op lokaal niveau en het wegvallen van langdurige cofinanciering vanuit de particuliere sector moeten veel centra meer improviseren. Opvallend is dat een aantal centra zich beweegt tussen de lokale en de internationale context. In 2011 is een evaluatie van de centra gepland, ter voorbereiding van de nieuwe beleidsperiode.

Deelregeling Onderzoek & Ontwerp

Deelregeling Internationale Projecten

projecten

46 projecten

geoormerkt in 2010: min. verleend in 2010

675.000 797.376

Het beleidsvoornemen om de positie van het ontwerp en de ontwerper te versterken krijgt vorm in een stevige groei van de Deelregeling Onderzoek & Ontwerp. Het onderzoek omvat de werkterreinen interieur, architectuur, stedenbouw en landschap. In totaal zijn 89 onderzoeksprojecten opgestart. Inmiddels is een breed onderzoeksveld ontstaan, temeer daar de meeste teams samenwerken met kennisinstituten, onderwijsinstellingen, overheden en/of opdrachtgevers. De voorlopige resultaten zijn in 2010 geëvalueerd. In het verlengde hiervan zal het SfA een flankerend programma ontwikkelen, gericht op verdieping van de onderzoeksmethodiek, het versterken van de kennisuitwisseling over lopende onderzoeken en het publiek maken van de onderzoeksresultaten door middel van publicatie in de Lay-out, op de website en via expertmeetings.

begroot in 2010 verleend in 2010

24

270.250 296.121

De gestage toename van het aantal internationale projecten komt overeen met de toenemende internationalisering van de ontwerpsector. In 2010 is bijna een derde gekort op gehonoreerde projecten. Dit is ten koste gegaan van het belang dat het SfA hecht aan internationale presentatie en uitwisseling. Voor 2011 is het budget voor Internationale Projecten daarom verhoogd naar EUR 400.000. De vraag vanuit het buitenland naar Nederlandse architectuur is onverminderd hoog.

SfA 171


Bestuursverslag

Basisregeling

projecten

begroot in 2010: max. verleend in 2010

Stedenbouw

35

1.025.000 734.346

Innovatie en internationalisering gaan ten koste van projecten die zich vooral richten op kennisoverdracht. Hiertoe behoren ondermeer publicaties en audiovisuele producties. Deze verschuiving komt overeen met het beleid van het SfA.

<< naar inhoudsopgave

projecten

begroot verleend

48

1.600.000 1.442.777

Halverwege 2010 is het programma stedenbouw 2010-2012 van start gegaan. Uit de aanvragen blijkt dat bij de stedelijke herinrichting volop geëxperimenteerd wordt met nieuwe benaderingswijzen. Veel projecten zijn kleinschalig en worden van onderop geïnitieerd door professionals in samenwerking met bewoners. Tevens wordt gezocht naar nieuwe investering- en financieringsmodellen. Meer thematische projecten richten zich bijvoorbeeld op professionalisering van het opdrachtgeverschap en op de inrichting van energielandschappen. Er zijn twee onderzoeksprogramma’s van start gegaan, waarin samenwerking tussen ontwerp-opleidingen en praktijk van wezenlijk belang is. Het eerste richt zich op de stadsdelen die in de jaren ’70 en ’80 gebouwd of gerenoveerd zijn; het tweede op de gevolgen van klimaatvraagstukken voor de herinrichting van de Hollandse kust en de daaraan gelegen badplaatsen.

SfA 172


Bestuursverslag

Dutch Design Fashion Architecture (DutchDFA) Voor dit tijdelijke stimuleringsprogramma (2009-2012) voor de internationalisering van Nederlands design, mode en architectuur, ontvangt SfA de opdracht van de ministeries van OCW, ELI en Buiten-landse Zaken, die het programma financieren met een totaalbedrag van EUR 12 miljoen. Sectorinstituten, brancheorganisaties en een vertegenwoordiging van de ‘creatieve steden’, verenigd in de Regiegroep Dutch Design Fashion Architecture, voeren het programma uit. Het DutchDFA programmabureau ondersteunt de uitvoering en maakt hiertoe tijdelijk deel uit van de SfA organisatie. Het programma voert zijn eigen administratie. Ultimo 2010 is nog EUR 6,3 miljoen te besteden. Activiteiten De in het jaarplan 2010 genoemde activiteiten voor focuslanden Duitsland, India en China zijn grotendeels uitgevoerd. De andere zijn voorbereid voor start in 2011. De programmaontwikkeling is systematischer en de samenwerking tussen de partners neemt toe, evenals het crosssectorale verband in het programma tussen positioneren, netwerk opbouwen en ondernemen. De programmaontwikkeling vertoont faseverschillen per land: in China vormden bestaande kennis, netwerken en zichtbaarheid een goede basis voor grotere projecten, terwijl het India programma van start ging met onderzoek, netwerkopbouw en kleinere positionerende activiteiten. Belangrijkste investering in 2010 was de driejarige (afnemende) bijdrage aan de ‘WorkSpace Shanghai’, een springplank naar de Chinese markt, platform voor kennisuitwisseling en kruispunt van samenwerking tussen de creatieve sectoren in China en Nederland. De WorkSpace blijft na 2012 voortbestaan. Voor Mumbai is een WorkSpace in voorbereiding. Grotere positionerende presentaties met een netwerkbevorderend en/of economisch gericht randprogramma als Taking a Stance’ in drie grote Chinese steden, ‘Gastgastgeber’ in het Ruhrgebied, een modeshow in Shanghai en een beurspresentatie in Guangzhou brachten veel media-aandacht en nuttige contacten. Werkbezoeken en handelsmissies zijn afgelegd naar Shanghai, Beijing, Guangzhou, Mumbai, Delhi, Berlijn en het Ruhrgebied, terwijl gasten uit China en India aanwezig waren bij Amsterdam Fashion Week en Dutch Design Week Eindhoven. De communicatiestrategie is aangescherpt, de website is vernieuwd en er zijn dertig nieuwe ‘Dutch Profiles’ gemaakt. Context De omgeving van het DutchDFA programma is in twee jaar sterk veranderd. De economische crisis die kort na de lancering ook Nederland bereikte, verzwakte de ondernemerspositie van Nederlandse ontwerpers. Het centrumlinkse kabinet dat het programma oprichtte is opgevolgd door een centrumrechts kabinet dat in zijn cultuurparagraaf de nadruk legt op het economische belang van de creatieve industrie.

Beide veranderingen hebben de toegevoegde waarde van het DutchDFA programma vergroot. Wegen uit de crisis leiden via het buitenland, met name opkomende markten als China, India en Turkije. Bureaus met internationale portfolio’s hebben aanmerkelijk minder te lijden van de crisis. De kleinschalige ontwerpbedrijven hebben baat bij schaalvergroting door krachten-bundeling en gemeenschappelijke communicatie. En bij de herhaling van activiteiten over langere tijd, waarbij reputaties, netwerken en vertrouwen van opdrachtgevers en afnemers worden opgebouwd. Vanaf het begin heeft het DutchDFA programma keuzes gemaakt, voor een focus op bepaalde landen en voor een focus op specifieke thema’s, die aansluiten op de lokale maatschappelijke vraag en daarmee op de marktvraag op de lange termijn, uitgaande van urgente lokale vraagstukken waaraan de specifieke kwaliteiten van Nederlandse ontwerpers een bijdrage kunnen leveren. Evaluatie Eind 2010 is het vierjarige DutchDFA programma op de helft. Volgens afspraak vindt begin 2011 een midterm review plaats, uitgevoerd door bureau Berenschot in opdracht van de voorzitter van de Regiegroep. De betrokken ministeries formuleerden hiervoor de vragen op grond van de doelstellingen van het programma. De tussentijdse evaluatie levert ook het kader voor de eindevaluatie van DutchDFA in 2013. Programma’s, opdrachten en projecten Het SfA als stimuleringsfonds is meer dan een subsidieloket. Sinds 2002 voert het SfA naast haar kernactiviteiten programma’s uit in opdracht van de overheid, zoals het DutchDFA programma en het stedenbouwprogramma 20102012. Daarnaast heeft het SfA inmiddels ook programma’s in samenwerking met derden ontwikkeld, die bijdragen aan de uitvoering van het eigen beleid. Dit flankerende programma omvat: –O nderzoek & Ontwerp: flankerend programma ter ondersteuning van de Deelregeling Onderzoek & Ontwerp. Doel is het ontwikkelen van een onderzoeksveld, dat de ontbrekende schakel vormt tussen wetenschap, ontwerp, beleid en praktijk. Hiervoor agendeert het SfA opgaven, begeleidt onderzoeksteams en organiseert kleinschalige expertmeetings en symposia gericht op het bespreken van onderzoeksresultaten. – Cultureel Erfgoed: in het verlengde van het Belvedereprogramma is het SfA in 2010 ondermeer partner geweest in het organiseren van symposia in samenwerking met Erfgoed Nederland en de Vrije Universiteit. Met de modernisering van de monumentenzorg en de nadruk op herbestemming en transformatie, blijft de omgang met cultureel erfgoed een vitaal thema binnen de ontwerpsector. – Stedenbouw: het stedenbouwprogramma 2010-2012 omvat behalve een subsidieregeling, ook verkennend onderzoek, een reeks symposia, publicaties en (inter-

SfA 173


Bestuursverslag

nationale) expertmeetings. Hierin werkt het SfA samen met de Technische Universiteiten en de Academies voor Bouwkunst, architectuurcentra, de IABR, ontwerpbureaus, opdrachtgevende partijen en kennisinstellingen. – Talentontwikkeling: bij het verstrekken van subsidies kent het SfA prioriteit toe aan talentontwikkeling. Verder is het SfA mede-initiatiefnemer van een prijsvraag voor jonge ontwerpers. Hierin wordt samengewerkt met vier corporaties, die geselecteerde teams begeleiden bij het sleutelen aan wijken uit de jaren ’70 en ’80. Intentie is de winnende teams een vervolgopdracht te geven. Dit initiatief betreft geen ideeënprijsvraag voor nieuwbouw, maar het ontwikkelen van strategieën voor bewerking van de bestaande stad in multidisciplinaire teams en in samenspraak met bewoners en ondernemers. – Internationalisering: het flankerend programma omvat gezamenlijke mapping en afstemming van activiteiten met cultuurfondsen in Brazilië en Turkije. De Nederlandse organisatie African Architecture Matters heeft opdracht gekregen om deelname van Nederlandse instellingen aan African Perspectives voor te bereiden; dit is een meerdaags symposium over stedenbouw-kundige vraagstukken in Afrikaanse steden in november 2011. In samenwerking met Institut Neerlandais en het Institut Francais d’Architecture is een symposium georganiseerd over de verantwoordelijkheid van architecten ten aanzien van de problemen in de naoorlogse stadsdelen. Het internationale beleid wordt afgestemd met de andere cultuurfondsen, het Sica, de betreffende ambassades en de architectuursector. – Architectuur van zorggebouwen: in een langjarig programma begeleidt het SfA de privatisering in de zorg, die de directies van zorginstellingen een nieuwe verantwoordelijkheid geeft in het bouwen en exploiteren van het eigen vastgoed. Hierbinnen is ontwerpend onderzoek geïnitieerd, zijn drie expertmeetings georganiseerd en is in 2010 voor het eerst de Hedy d’Anconaprijs voor excellente zorgarchitectuur uitgereikt. Deze prijs, het begeleidende onderzoek, de bijbehorende publicatie en de serie AVRO documentaires zijn uitgevoerd in samenwerking met TNO/Bouw en ondersteund door het ministerie van VWS en het Atelier van de Rijksbouwmeester. Het SfA is mede-initiatiefnemer van het Innovatieplatform Architecture in Health, waarin zorginstellingen, universiteiten, opdrachtgevers en architecten gezamenlijk onderzoek agenderen en initiëren. – Architectuur van onderwijsgebouwen: ten aanzien van de scholenbouw is het werkterrein uitgebreid. Het SfA neemt deel aan het Netwerk Gebouwen voor Kinderen, waarin onder andere instellingen voor de kinderopvang, de brede school, de VNG, de PO-raad en het Service Centrum Scholenbouw vertegenwoordigd zijn. Het netwerk biedt ondermeer een uitgebreid platform voor de verspreiding van door het SfA ondersteund onderzoek.

<< naar inhoudsopgave

Prestatieafspraken Door de combinatie van het verstrekken van subsidies en de uitvoering van een flankerend programma ligt het nakomen van de prestatieafspraken op schema. Een compleet overzicht van de behaalde resultaten is opgenomen in het activiteitenverslag. Organisatie Fondsbureau In 2010 is het fondsbureau gereorganiseerd. Het vertrek van de adjunct-directeur en de secretaris van de Regeling projectsubsidies Belvedere is aangegrepen om het team te verjongen en taken en verantwoordelijkheden meer te spreiden over de hele staf. Deze professionalisering en verbreding van takenpakketten maakt het mogelijk om naast de uitvoering van de subsidieregelingen een veelzijdig flankerend programma uit te voeren. De organisatie is niet gegroeid qua aantal medewerkers, maar wel zijn meer uren gemaakt. Hierdoor is het aantal fte gestegen van 7,5 naar 9,0. Met dit team is tevens de zelfevaluatie uitgevoerd ter voorbereiding van de visitatie. Deze zelfevaluatie is benut om intern alle protocollen en handboeken te vernieuwen en de medewerkers bij te scholen. De beheerslasten materieel zijn gestegen van EUR 482.318 naar EUR 553.876. Hierin zijn de beheerslasten materieel van DutchDFA van EUR 125.993 inbegrepen. De stijging van de kosten van het SfA betreffen beleidsvoorbereiding en beleidsontwikkeling, voorbereiden visitatie, accountantskosten en aanpassing aan de facilitaire voorzieningen. De stijging van de kosten van DutchDFA betreffen inhuur externe advisering en audit. VII B Cultural Governance Het bestuur onderschrijft de code Cultural Governance en ziet toe op de naleving ervan. Het fonds legt publieke verantwoording af via de website, nieuwsbrieven, publicaties, symposia, expertmeetings en tevens door middel van evaluatie- en presentatiedagen, waarvoor ook stakeholders uitgenodigd worden. In het kader van de verzelfstandiging van de fondsen, zullen deze als zelfstandige bestuursorganen elke vier jaar worden gevisiteerd. In 2010 zijn de cultuurfondsen en sectorinstituten gelijktijdig gevisiteerd. Voorafgaand aan de visitatie in 2010 heeft het bestuur haar eigen functioneren geëvalueerd. In het kader van transparantie zal het bestuur in 2011 de nevenfuncties van bestuur en adviescommissieleden op de website aanvullen. De zelfevaluatie van het bestuur vormde, samen met de door het fondsbureau uitgevoerde zelfevaluatie, input voor de visitatiecommissie. Alhoewel de visitatiecommissie positief is over de wijze waarop het SfA haar kerntaken uitvoert, was het bestuur het op fundamentele punten oneens met de inhoud van het conceptrapport. De bevindingen van het bestuur zijn schriftelijk voorgelegd aan de visitatiecommissie, maar hebben niet geleid tot essentiële wijzigingen in het

SfA 174


Bestuursverslag

definitieve rapport. Vervolgens heeft de fondsdirectie bij het ministerie van OCW melding gemaakt van haar bevindingen ten aanzien van de werkwijze van de visitatiecommissie. In 2009 is het DutchDFA-programma van startgegaan, dat valt onder de financiĂŤle verantwoordelijkheid van het fondsbestuur. Het DutchDFA-programma is experimenteel van opzet, doelstellingen en besluitvormingsstructuur. Daarom heeft het bestuur in het tweede jaar van uitvoering opdracht gegeven voor het uitvoeren van een audit. Op basis hiervan zijn in samenspraak met het ministerie van OCW de procedures voor de besluitvorming en verantwoording DutchDFA aangescherpt. Daarnaast is de rol van de voorzitter van de Regiegroep van DutchDFA verzwaard. Per 1 juni 2010 vervult Harry Starren deze functie. Samenstelling bestuur ir. M.A.A. Schoenmakers voorzitter, (benoemd tot 1 juli 2011) ir. W.J. Bodewes penningmeester (benoemd tot 1 juli 2013) dr. M.C. van Schendelen secretaris (tot 1 juli 2010) ir. N. Jellouli-Guachati secretaris (benoemd tot 1 juli 2012) ir. B. Mastenbroek (benoemd tot 1 juli 2011) ir. L. Vrolijks (benoemd tot 1 juli 2013) dr. M. Provoost (tot 4 oktober 2010) drs. R. Balk (benoemd tot 1 juli 2012) Directie: drs. J. Rodermond, directeur drs. R. Brons, adjunct-directeur (tot 1 maart) Rotterdam, 7 maart 2011 Mevrouw ir. M.A.A. Schoenmakers, Voorzitter bestuur Stimuleringsfonds voor Architectuur

SfA 175


<< naar inhoudsopgave


Prestatieafspraken

SfA 177


Prestatieafspraken Beleid

BELEID INTERNATIONALISERING 1. V erhoging van het budget voor internationale kennisuitwisseling in 2009-2012 tot € 280.000. 2. Verruimen van de beoordelingscriteria zodat projecten met een internationale samenstelling of scope, die in NL plaatsvinden, voor subsidies in aanmerking komen.

3. V erstevigen van samenwerking met succesvolle partners, door meerjarige programma’s op te zetten (indien HGISbudget in 2010-2012 substantieel wordt verhoogd).

4. A fstemming jaarplannen met het NAi en het DDFA programma.

Gerealiseerd. Zie gehonoreerde projecten en jaarrekening erealiseerd. Bovendien heeft het bestuur bij de G Basisregeling en bij de Deelregeling Onderzoek en Ontwerp internationaal spiegelen als prioriteit benoemd. Ook bij de Deelregeling Stedenbouw is internationale uitwisseling een van de doelstellingen. Conferentie i.s.m. Institut Néerlandais in Parijs en het Institut Francais d’Architecture over sociale verantwoordelijkheid van architecten in naoorlogse stad. Voorbereid is intensivering van uitwisseling met Turkije, Brazilië (i.s.m. cultuurfondsen) en ondersteuning conferentie African Perspectives in Casablanca/Marokko. Afstemming vindt plaats met de cultuurfondsen, ministeries, ambassades, het NAi, DDFA, IABR en het Berlage Instituut. Verschillende overleggen zijn vastgelegd in agenda’s en verslagen. Daarnaast is er correspondentie met de ambassades en gaan stafmedewerkers naar terugkomdagen ambassadepersoneel.

INNOVATIE 1. I ntroductie van een nieuwe subsidie categorie ‘best practices’, bedoeld om voorbeeldig en innovatief opdrachtgeverschap te documenteren, analyseren en bekendheid te verlenen. Jaarlijks 50.000 euro beschikbaar m.i.v. 2009.

2. Instellen van een tweejaarlijkse prijs voor voorbeeldig en innovatief opdrachtgeverschap in de zorg in samenwerking met het Atelier van de Rijksbouwmeester en het Kenniscentrum Zorg en Bouw. Start 2009/uitreiking 2010.

Mede door de crisis in de bouw is het zoeken naar alternatieve strategieën en samenwerkingsverbanden een thema dat terugkeert in veel projecten. Deze innovatie komt vooral voor in onderzoeksprojecten en in de projecten ingediend bij de Deelregeling Stedenbouw. Daarnaast zijn er projecten gericht op het onderzoeken, analyseren en ontsluiten van best practices. Onderwerpen: collectief opdrachtgeverschap, opdrachtgeverschap in krimpende regio’s, uitwisseling opdrachtgevers, ontwerpers en bestuurders met een duurzame ambitie. Gerealiseerd. Prijs, publicatie en tv-uitzendingen hebben veel reacties los gemaakt. Met dit onderwerp is een werkterrein geagendeerd, dat door vele partijen wordt herkend. Voornemen is deze prijs nog twee maal uit te reiken.

PARTICIPATIE 1. Organiseren Open Oproep om nieuwe vormen van collectief opdrachtgeverschap te organiseren, documenteren en analyseren.

<< naar inhoudsopgave

Participatie, bottom up projecten en collectief opdrachtgeverschap komt in veel aanvragen terug, vooral binnen de Deelregeling Stedenbouw. Blijkt uit databaseprogramma’s en overzicht actuele opgaven

SfA 178


Prestatieafspraken Beleid

EXCELLENTIE 1. I ntroductie van een nieuwe deelregeling gericht op het bevorderen van innovatief onderzoek, waarvoor jaarlijks minimaal € 500.000 geoormerkt is; periode 2009-2012.

2. Minimaal twee maal per jaar uitschrijven van een ‘open oproep’ gericht op ontwerpend onderzoek naar urgente architectonische en ruimtelijke vraagstukken.

Voor de Deelregeling Onderzoek en Ontwerp was € 675.000 geoormerkt, terwijl bijna € 800.000 aan subsidie in deze categorie is verleend. Bovendien is in 2010 is de Deelregeling Stedenbouw geïntroduceerd. Hierin is nog eens een bedrag van € 569.259 aan onderzoek verleend. In 2010 zijn drie ‘open oproepen’ uitgeschreven, die de volgende onderwerpen agenderen: - versterken programmatische benadering stedenbouw - i nvloed van ruimtelijke interventies op segregatie van subculturen -p rofessionaliseren inrichting van collectieve interieurs. In totaal zijn 14 voorstellen gehonoreerd. De open oproep zijn verwerkt in de subsidiestructuur.

ONDERNEMERSCHAP 1. H et organiseren van een workshop programmering, versterken samenwerkingsverbanden en uitbreiden cofinanciering voor lokale architectuurcentra.

2. Het herijken van het subsidiesysteem met betrekking tot de publicaties van uitgeverijen.

Jaarlijks wordt een discussiemiddag met de centra georganiseerd over genoemde onderwerpen. Aanvullend heeft het SfA in 2010 een masterclass voor de architectuurcentra georganiseerd. Doel: verkennen mogelijkheden van nieuwe media in het betrekken en bereiken van groter c.q. nieuw publiek. Verslag is beschikbaar Omdat het SfA prioriteit geeft aan kennisontwikkeling is er minder budget voor kennisoverdracht, bijvoorbeeld door middel van publicaties. Uitgevers moeten heldere keuzes maken. De ontwikkeling die in 2009 is ingezet, is in 2010 gecontinueerd. Het aantal aanvragen voor en het aantal verleningen aan publicaties is verder gedaald.

DIVERSITEIT 1. H et SfA monitort ‘diversiteit ‘ binnen de gehonoreerde aanvragen en voert een tweejaarlijkse analyse uit op de resultaten.

2. Jaarlijks doen 25% nieuwe aanvragers een beroep op de architectuurregeling, waarbij het streven is dat nieuwe aanvragers gemiddeld even vaak subsidie krijgen als ‘ervaren’ aanvragers. 3. Het SfA streeft naar een afspiegeling van haar werkterrein in de samenstelling van haar commissies, bestuur en bezetting van het fondsbureau, d.m.v. verscheidenheid in gehanteerde profielen

Specifieke activiteiten gericht op aandacht voor subculturen: - ‘open oproep’ invloed ontwerp op segregatie - opdracht inventariserend onderzoek naar de samenhang tussen migratie, adaptie en informele architectuur en stedenbouw. Casablanca is casestudy; presentatie tijdens symposium African Perspectives november 2012. Zie overzicht gehonoreerde projecten en hoofdstuk projecten, opdrachten, programma’s en publicaties In 2010 was 44% van de aanvragen afkomstig van nieuwe aanvragers. Het percentage gehonoreerde voorstellen van deze organisaties is 43%, tegenover een percentage honoreringen van 49% bij organisaties die eerder bij het SfA hebben aangevraagd. Gerealiseerd. Profielen worden vastgesteld door bestuur en gehanteerd door selectiecommissie. Vastgelegd in subsidiehandboek.

SfA 179


Prestatieafspraken Beleid

REGIOBELEID 1. H andhaven positie professionele centra door het oormerken van de jaarlijks beschikbare budgetten voor een volwaardig jaarprogramma in 2009-2012. 2. Architectuurcentra hebben met ingang van 2009 jaarlijks eenmaal de mogelijkheid aanvullend subsidie aan te vragen voor grote unieke projecten voor een totaal bedrag van € 200.000,00. 3. Drempelverlaging voor kleine centra; deze kunnen met ingang van 2009 een jaarprogramma ‘light’ uitvoeren, waarbij lokaal draagvlak en organisatorische en financiële continuïteit leidende criteria zijn. De jaarlijkse budgetten zijn geoormerkt tot maximaal € 15.000 per centrum en een bedrag van € 240.000 in totaal.

In 2010 is € 1.000.000 geoormerkt voor de centra. Hiervan was € 240.000 bestemd voor de categorie Jaarprogramma light en € 200.000 voor bijzondere, door de centra uitgevoerde projecten. In 2010 is € 1.101.466 verleend aan subsidies binnen de Deelregeling Jaarprogramma’s. Daarnaast hebben architectuurcentra subsidie ontvangen uit de Deelregeling Internationale Projecten (€32.000) en Deelregeling Stedenbouw (€37.843). Met deze uitbreiding aan subsidiemogelijkheden komen we tegemoet aan de verscheidenheid en omvang van de centra. In 2011 worden de centra geëvalueerd. Evaluatie is in activiteitenplan 2011 opgenomen.

RELEVANTE ONDERWERPEN EN KNOOPPUNTFUNCTIE 1. De website van het SfA wordt verbeterd waarbij het in de toekomst onder meer van groter belang wordt als portal voor ontwerpend onderzoek.

2. Het fonds handhaaft haar brede advertentiecampagnes gericht op nieuwe doelgroepen.

3. D e Lay-out (platform voor ontwerpend onderzoek) verschijnt gemiddeld vier maal per jaar. Flankerend aan de verschijning van deze onderzoeken worden in samenwerking met de onderzoekers expertmeetings georganiseerd.

<< naar inhoudsopgave

Bij de evaluatie naar de positie en betekenis van ontwerpend onderzoek was een van de conclusies dat voor het SfA een belangrijke rol weggelegd is in het bevorderen van kwalitatief ontwerpend onderzoek. Primair als subsidieverstrekker, maar ook door kennis te delen via de website van het fonds, het bekend maken van de resultaten en het verdiepen van methodieken. De website van het SfA is herzien en meer gericht op het zichtbaar maken van de resultaten. Daarnaast is de uitgave van de ontwerpkrant Lay-out gecontinueerd. De oplage is gemiddeld 3.500. De advertentiecampagne is succesvol gericht op het bereiken van nieuwe aanvragers in binnen- en buitenland. Banners op digitale media zijn heel effectief. Aanvullend adverteert het SfA in bijzondere uitgaven behorend bij speciale evenementen. Hierbij is rekening gehouden met de verschillende subsidieregelingen en doelgroepen. Bij de evaluatie naar de positie en betekenis van ontwerpend onderzoek was een van de conclusies dat voor het SfA een belangrijke rol weggelegd is in het bevorderen van kwalitatief ontwerpend onderzoek. Primair als subsidieverstrekker, maar ook door kennis te delen via de website van het fonds, het bekend maken van de resultaten en het verdiepen van methodieken. De website van het SfA is herzien en meer gericht op het zichtbaar maken van de resultaten. Daarnaast is de uitgave van de ontwerpkrant Lay-out gecontinueerd. De oplage is gemiddeld 3.500.

SfA 180


Prestatieafspraken Bedrijfsvoering / Verantwoording en Informatie

BEDRIJFSVOERING DOORLOOPTIJD PROCEDURE 100 % van alle ontvangen aanvragen is binnen 10 weken na ontvangst afgehandeld.

De verantwoording van aanvragen wordt binnen 2 maanden na ontvangst afgehandeld.

De richtlijnen voor het behandelen van aanvragen zijn vastgelegd in het Bijdragereglement. Dit betekent dat alle aanvragen binnen tien weken zijn behandeld. Vastgelegd in subsidiehandboek De richtlijnen voor het behandelen van verantwoording zijn vastgelegd in het Bijdragereglement. Dit betekent dat binnen een maand wordt gereageerd op verslagleggingen. De projecten worden doorgaans binnen twee maanden vastgesteld. Vastgelegd in subsidiehandboek

UITVOERINGSKOSTEN Het fonds rapporteert jaarlijks over de: uitvoeringskosten per subsidieaanvraag uitvoeringskosten per FTE

In het bestuursverslag staat vermeld hoeveel aanvragen per FTE zijn behandeld in 2010. In totaal zijn 407 aanvragen behandeld, 88 aanvragen niet in behandeling genomen en 97 voorstellen naar aanleiding van de open oproep ingediend. Dit waren 592 aanvragen op 9,2 FTE. Daarnaast zijn 68 concepten, die niet hebben geresulteerd in een reguliere aanvraag, aan het fondsbureau voorgelegd.

Verantwoording En Informatie CODE CULTUURFONDSEN Het fonds werkt volgens de Code Cultuurfondsen en rapporteert hierover in het jaarverslag.

De werkwijze van het fonds conform de Code Cultural Governance is vastgelegd in handboeken en protocollen. Bestuur houdt toezicht op naleving van de Code. Publieke verantwoording afgelegd d.m.v. het jaarverslag, de website, nieuwsbrieven, publicaties, symposia, expertmeetings en evaluatie- en presentatiedagen. Ter voorbereiding op de visitatie heeft het bestuur en het fonds in 2010 een zelfevaluatie uitgevoerd wat geleid heeft tot aanscherping van de werkwijze in protocollen en handboeken. Nevenfuncties van bestuur- en adviescommissieleden worden openbaar gemaakt via de website. Het fonds voldoet in sterke mate aan de Code. Vastgelegd in handboek administratieve organisatie.

HORIZONTALE VERANTWOORDING Het fonds betrekt stakeholders actief bij de ontwikkeling en evaluatie van het eigen beleid.

Elk jaar voeren de verschillende adviescommissies een evaluatie uit over hun eigen functioneren en de werking van de regelingen. De Adviescommissie Architectuur heeft haar eigen functioneren in het najaar geëvalueerd. Daarbij zijn algemene tendensen, het functioneren van de commissie en de beleidthema’s Ontwerp Centraal, Internationaal Spiegelen, Meer voor Minder en Talentontwikkeling besproken. Bij het overgrote merendeel van de aanvragen zijn ontwerpers betrokken of heeft het onderwerp betrekking op een actueel onderwerp. Ook talentvolle bureaus zijn betrokken bij aanvragen. De thema’s komen dus terug in de aanvragen en spelen een rol

SfA 181


Prestatieafspraken Verantwoording en informatie

HORIZONTALE VERANTWOORDING (vervolg pag. 179) Toelichting Structureel voorafgaand aan een nieuwe beleidsplanperiode en incidenteel gedurende de beleidsperiode kiest het SfA ervoor om stakeholders te raadplegen bijvoorbeeld over nieuwe werkwijzen, nieuwe aanvraagformulieren, het functioneren van de communicatiemiddelen van het fonds en beleidsthema’s van het SfA. Hiervan worden verslagen gemaakt. - Met betrekking tot de subsidieregelingen evalueert het fonds jaarlijks een zestal afgeronde gesubsidieerde projecten in het kader van een jaarlijks nader omschreven thema of subsidiecategorie. Deze evaluatie wordt opgezet in de vorm van een expertmeeting waarin de projecten gepresenteerd worden en coreferenten kritisch reageren. Aan de hand van een slotdiscussie worden conclusies getrokken over de succesen faalfactoren van projecten, de wijze waarop de advisering van de adviescommissie plaatsgevonden heeft. Ook van belang is de vraag of de aanvrager met het project de verwachtingen van adviescommissie en professioneel geïnteresseerden waargemaakt heeft en tenslotte worden aanbevelingen geformuleerd gericht op het functioneren van het fonds, de subsidieregelingen, de criteria op basis waarvan geoordeeld wordt en het bereiken van beoogde doelgroepen. Aanmelding vindt plaats op persoonlijke uitnodiging, waaronder leden van de Raad voor Cultuur, ambtenaren van betrokken ministeries en professioneel betrokkenen of criticasters . Van de bijeenkomsten worden verslagen gemaakt. Aanbevelingen kunnen door het bestuur worden aangegrepen voor beleidswijzigingen. - Elke adviescommissie evalueert jaarlijks het functioneren van de commissie. Aanbevelingen worden doorgegeven aan het bestuur. Voor de buitenlandse regelingen is dit niet werkbaar; voor de binnenlandse contacten wordt dit overwogen

bij de discussie over advisering. De Adviescommissie Internationale Projecten heeft ook in het najaar haar jaarlijkse evaluatie gehouden. De volgende onderwerpen zijn besproken: algemene tendensen, het functioneren van de commissie, de thema’s Meer voor Minder, Ontwerp Centraal en Talentontwikkeling. In elke aanvraag staat het ontwerp en de ontwerper centraal conform de doelstelling van de Deelregeling Internationale Projecten. Verder heeft de commissie gediscussieerd over de effectiviteit van de subsidiemiddelen; is het ondersteunen van topgezelschappen effectief en wat bereik je met het ondersteunen van talent? In 2011 zal een bijeenkomst worden georganiseerd om samen met aanvragers hier verder over te discussiëren. De Adviescommissie Jaarprogramma’s heeft in het voorjaar haar jaarlijkse evaluatie gehouden. Er is gesproken over het instrumentarium, de ontwikkeling van de architectuurcentra, verdeling van de budgetten en het functioneren van de commissie. Met name het genereren van financieel draagvlak en het ontwikkelen van publieksbereik zijn punten van aandacht voor de architectuurcentra, maar ook voor de adviescommissie. In 2011 zal de betekenis van de architectuurcentra en hun functioneren in relatie tot het subsidiesysteem weer onderzocht worden door een evaluatie. In oktober 2010 heeft het SfA een dag over ontwerpend onderzoek georganiseerd. Vijf onderzoeken zijn gepresenteerd om zo inzicht te krijgen in de opzet van ontwerpend onderzoek, het proces, het bereik en het effect. Daarbij is ook gediscussieerd over welke rol het Stimuleringsfonds voor Architectuur hierin kan betekenen. De doelgroep was de Adviescommissie Onderzoek en Ontwerp, de Adviescommissie Stedenbouw, het bestuur, leden van de Raad voor Cultuur, ministerie van OCW en van VROM, ontwerpers en onderzoekers. De resultaten van de dag worden verder uitgewerkt en geïmplementeerd in 2011.

GEBRUIKERSONDERZOEK Het fonds doet minimaal eenmaal in de subsidieperiode een onafhankelijk tevredenheidonderzoek onder de klanten van het fonds.

Een gebruikersonderzoek vindt in de tweede helft van deze beleidsperiode plaats, ter voorbereiding van de volgende beleidsperiode. Het onderzoek is opgenomen in activiteitenplan 2011.

BELEIDSINFORMATIE Per regeling (of onderwerp) verstrekt het fonds informatie over: besteed budget / aantal activiteiten Het fonds rapporteert jaarlijks via het jaarverslag onderstaande gegevens: aantal ontvangen aanvragen / aantal honoreringen / aantal afwijzingen / regio vestiging aanvrager dan wel regio waar activiteit plaatsvindt(in geval van festivals en Friese aanvragen) / bedrag gevraagd (in geval van Nederlandse aanvragers) / bedrag toegekend / aantal adviseurs / regio adviseurs / aantal nieuw benoemde adviseurs / aantal bezwaarschriften / aantal beroepschriften / aantal klachten

<< naar inhoudsopgave

SfA 182


SfA 183


<< naar inhoudsopgave


Jaarrekening

SfA 185


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010

Vaste activa 1 MateriĂŤle vaste activa Vlottende activa 2 Vorderingen 3 Liquide middelen Som der vlottende activa

2010 EUR

2009 EUR

122.307 122.307

157.447 157.447

18.657.765 6.805.551 25.463.316

22.135.279 6.749.999 28.885.278

25.585.623

29.042.725

429.945 347.419 1.052.607 1.829.971

429.945 245.144 1.088.805 1.763.894

604.751 8.257.664 1.638.042 10.500.457

247.627 11.959.017 2.209.261 14.415.905

2.603.909 7.856.637 1.197.767 1.596.882 13.255.195

3.499.295 6.329.508 1.104.630 1.929.493 12.862.926

25.585.623

29.042.725

Eigen vermogen 4 Algemene reserve Bestemmingsfonds OCW Overige (bestemmings-)reserves

5 Langlopende schulden

6 Schulden aan subsidieontvangers 7 Nog te verlenen subsidies (2012) 8 Nog te realiseren beheerslasten (2012)

Kortlopende Schulden 9 Schulden aan subsidieontvangers 7 Nog te verlenen subsidies (2011) 8 Nog te realiseren beheerslasten (2011) 10 Overige kortlopende schulden

<< naar inhoudsopgave

SfA 186


Jaarrekening 2010 Staat van baten en lasten over 2010

Begroting 2010 EUR

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2009 EUR

Baten Directe opbrengsten 11 Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies

68.728

213.942

– –

– 68.728

– 213.942

9.458.274 436.000 9.894.274

8.652.308 477.409 9.129.717

8.154.205 759.344 8.913.549

9.894.274

9.198.445

9.127.491

Lasten 14 Beheerslasten personeel 15 Beheerslasten materieel Totale beheerslasten

855.000 453.250 1.308.250

625.429 553.876 1.179.305

671.594 482.318 1.153.912

16 Verleende subsidies 17 Overige activiteitenlasten Totale activiteitenlasten

4.671.524 3.944.500 8.616.024

4.372.086 3.614.523 7.986.609

5.429.537 3.193.995 8.623.532

9.924.274

9.165.914

9.777.444

33.546

84.869

-30.000

66.077

-565.084

Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten

12 Subsidie OCW 13 Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen

Totale baten

Totale lasten

18 Rentebaten

Saldo

SfA 187


Jaarrekening 2010 Toelichting behorende tot de jaarrekening 2010

Algemeen

Grondslagen van waardering

Omschrijvingen van begrippen Een aanvraag is een inhoudelijk gemotiveerd verzoek van een belanghebbende aan het bestuur om een subsidie te verlenen. Een verlening is een positieve beschikking van het bestuur op een subsidieaanvraag voor een project.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de afschrijvingen, bepaald op basis van de geschatte economische levensduur. De afschrijvingen zijn, eventueel rekening houdend met een restwaarde, lineair berekend en bedragen een percentage van de verkrijgingsprijs.

Regelingen Het Stimuleringsfonds voor Architectuur voert haar werkzaamheden wat betreft de subsidieverleningen uit op basis van het Bijdragereglement Stimuleringsfonds voor Architectuur. De bepalingen in dit reglement zijn van toepassing op het aanvragen, beoordelen, verlenen en vaststellen van een bijdrage voor een project. Dit reglement geldt naast de statuten, het huishoudelijk reglement en de Algemene wet bestuursrecht. In deelregelingen kan het SfA nadere formele, financiële, kwalitatieve of kwantitatieve vereisten stellen en hiervoor bedragen oormerken. In 2010 betreft het de deelregelingen Onderzoek en Ontwerp, Jaarprogramma Architectuurcentra, Belvedere, Stedenbouw en Internationale Projecten. Tenslotte is het SfA financieel verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma DutchDFA 2009-2012. De inhoudelijke verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het programma DutchDFA ligt bij de Regiegroep DutchDFA op basis van het Instellingsbesluit Regiegroep DutchDFA.

Overige activa en passiva De overige activa en passiva zijn tegen nominale waarden opgenomen. Grondslagen van resultaatbepaling Ministerie OCW is namens een aantal ministeries penvoerder wat betreft de subsidies aan SfA die als baten worden verantwoord onder Subsidies OCW. Subsidies OCW worden als bate verantwoord op hetzelfde moment als de bijbehorende activiteitenlasten. De door het bestuur van de stichting verleende subsidies worden in het jaar van verlening volledig ten laste van de staat van baten en lasten gebracht. Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies, zijnde verschillen tussen verleende subsidiebedragen en de uiteindelijke vaststelling, worden ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht in het jaar van vaststelling. Overige baten en lasten worden aan het jaar toegekend waarop zij betrekking hebben.

Handboek financiële verantwoording Cultuursubsidies De jaarrekening van de stichting wordt opgesteld met inachtneming van de voorschriften van het Ministerie van OCW opgenomen in het Handboek financiële verantwoording cultuursubsidies fondsen. Genoemd handboek is ingevolge het Bekostigingsbesluit cultuuruiting van toepassing voor de Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur. Door middel van specifieke voorschriften en regels voor de presentatie van de financiële verant- woording streeft het Ministerie van OCW naar een uniforme jaarverslaggeving voor de instellingen waarop genoemd bekostigingsbesluit van toepassing is. Vergelijkende cijfers De cijfers 2009 zijn, waar nodig, geherrubriceerd teneinde vergelijkbaarheid met 2010 mogelijk te maken.

<< naar inhoudsopgave

SfA 188


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 / Vaste Activa

1. Materiële vaste activa computers / software

EUR

kantoorinventaris EUR

verbouwing / inrichting EUR

totaal EUR

Boekwaarde 1 januari 2010

58.603

20.793

78.051

157.447

Bij: Investeringen 2010 Afschrijven desinvestering Af: Afschrijvingen 2010 Desinvestering 2010

7.690 935 25.309 2.955

7.676 – 5.701 –

8.973 – 26.449 –

24.339 935 57.459 2.955

Boekwaarde 31 december 2010

38.949

22.768

60.575

122.307

149.949

93.584

287.661

531.194

Cumulatieve afschrijvingen ultimo 2010

De volgende afschrijvingspercentages worden gehanteerd: computers/software kantoorinventaris inrichting

: 33,33 : 20 : 10

De desinvestering betreft de verkoop van een MacBook voor EUR 1.500 (incl. BTW). Dit betreft een MacBook van DutchDFA.

SfA 189


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 / Vlottende activa

2. Vorderingen

Vordering subsidies OCW Voorwaardelijke vordering OCW Overige vorderingen

2010 EUR

2009 EUR

18.176.311 408.140 73.314

21.264.466 408.140 462.673

18.657.765

22.135.279

2010 EUR

2009 EUR

7.536.311 640.000 4.000.000 6.000.000

11.304.466 960.000

18.176.311

21.264.466

2010 EUR

2009 EUR

11.304.466 – – -3.768.155

– 16.049.096 427.525 -5.172.155

7.536.311

11.304.466

Vordering subsidies OCW

Vordering subsidie OCW CuNo Vordering subsidie OCW inzake Internationale Projecten Vordering subsidie OCW inzake Stedenbouw Vordering subsidie OCW inzake Dutch DFA

9.000.000

Vordering subsidie OCW CuNo

Stand 1 januari Toegekende subsidie Mutatie OVA Ontvangen voorschotten Stand 31 december

Conform de brief van het Ministerie van OCW d.d. 13 januari 2009 met kenmerk DK/I&I/85287 is voor de periode 2009-2012 een subsidie toegekend van EUR 14.645.096.

Vordering subsidie OCW inzake Internationale Projecten 2010 EUR

2009 EUR

Stand 1 januari Toegekende subsidie Ontvangen voorschotten

960.000 – -320.000

– 1.280.000 -320.000

Stand 31 december

640.000

960.000

Conform de brief van het Ministerie van OCW, van 16 september 2008, betreffende Internationale Projecten subsidie 2009 met kenmerk DK/I&I/38688, is EUR 320.000 toegekend aan subsidie voor de uitvoering van de Internationale Projecten-regeling voor het jaar 2009.

Vordering subsidie OCW inzake Stedenbouw 2010 EUR

2009 EUR

Stand 1 januari Toegekende subsidie Ontvangen voorschotten

– 6.000.000 -2.000.000

– – –

Stand 31 december

4.000.000

Conform de brief van het Ministerie van OCW d.d. 8 april 2010 met kenmerk DK/I&I/198141 is voor de periode 2010-2012 een subsidie toegekend van EUR 6.000.000.

<< naar inhoudsopgave

SfA 190


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 / Vlottende activa

Vordering subsidie OCW inzake Dutch DFA 2010 EUR

2009 EUR

Stand 1 januari Toegekende subsidie Ontvangen voorschotten

9.000.000 – -3.000.000

– 12.000.000 -3.000.000

Stand 31 december

6.000.000

9.000.000

Conform de brief van het Ministerie van OCW d.d. 20 maart 2009 met kenmerk DK/I&I/111427 is voor de periode 2009-2012 een subsidie toegekend van EUR 12.000.000.

Voorwaardelijke vordering OCW Dit betreft de geclausuleerde vordering op OCW (CK/BO/2006/24751) van EUR 408.140.

Overige vorderingen 2010 EUR

2009 EUR

– 30.533 11.880 8.330 4.175 2.937 12.397 3.062

350.000 29.663 6.102 7.343 – 65.470 – 4.095

73.314

462.673

2010 EUR

2009 EUR

4.805.388 2.000.000 163

6.249.904 500.000 95

6.805.551

6.749.999

Nog te ontvangen subsidie EVD Vooruitbetaalde huur Nog te ontvangen rente Vooruitbetaalde kosten Vooruitbetaald pensioen Nog te ontvangen van subsidieontvangers Overige DutchDFA Overige

3. Liquide middelen

Ministerie van Financiën, tegoeden in rekening-courant Ministerie van Financiën, deposito Kas

De onder de liquide middelen opgenomen deposito’s bij het Ministerie van Financiën zijn als volgt samengesteld: Looptijd

Van 08-09-2010 tot 08-03-2011 Van 23-11-2010 tot 23-02-2011

Rente %

Bedrag EUR

1,13 1,04

1.000.000 1.000.000

SfA 191


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 / Vlottende activa

4. Eigen vermogen De verloopstaat van het eigen vermogen 2009 en 2010 is als volgt: algemene reserve

bestemmings-fonds OCW

overige (bestemmings-)reserves

totaal

EUR

EUR

EUR

EUR

Stand per 1 januari 2009 Overheveling Saldo van baten en lasten Saldo nog te bestemmen gelden DutchDFA

429.945 – –

1.619.348 -1.619.348 245.144

251.744 1.619.348 -810.228

2.301.037 – -565.084

27.941

27.941

Stand per 31 december 2009

429.945

245.144

1.088.805

1.763.894

102.275

-36.198

66.077

429.945

347.419

1.052.607

1.829.971

Saldo van baten en lasten

Stand per 31 december 2010

Algemene reserve De algemene reserve betreft het restant van de door het Ministerie van OCW opgelegde blokkade (EUR 21.805) en de geclausuleerde vordering op OCW (CK/BO/2006/24751, EUR 408.140).

Bestemmingsfonds OCW

Stand per 1 januari Mutaties: Rentebaten Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies Architectuur Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies Belvedere Overheveling naar overige bestemmingsreserves Stand per 31 december

2009 EUR

2008 EUR

245.144

1.619.348

33.547 40.694 28.034 –

84.869 17.666 142.609 -1.619.348

347.419

245.144

Conform de brief van het Ministerie van OCW d.d. 6 januari 2010 met kenmerk DK/I&I/180837 mag het bestemmingsfonds OCW voor EUR 879.113 worden aangewend voor aanvulling van de architectuurregeling en voor EUR 740.235 voor de afronding van het Belvedere programma in 2009-2010.

Overige bestemmingsreserves bestemmingsreserve Architectuur

bestemmingsreserve Belvedere

bestemmingsreserve Dutch DFA

totaal

EUR

EUR

EUR

EUR

Stand per 1 januari 2009

145.553

106.191

251.744

Overheveling van bestemmingsfonds OCW Saldo nog te bestemmen gelden DutchDFA Saldo van baten en lasten 2009

879.113 – –

740.235 – -810.228

– 27.941 –

1.619.348 27.941 -810.228

1.024.666

36.198

27.941

1.088.805

-36.198

-36.198

1.024.666

27.941

1.052.607

Stand per 1 januari 2010 Saldo van baten en lasten 2010 Stand per 31 december 2010

<< naar inhoudsopgave

SfA 192


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 / Langlopende schulden / Kortlopende schulden

5. Langlopende schulden De langlopende schulden zijn als volgt te splitsen naar het verwachte jaar van betaalbaarstelling: 2012 EUR

2013 EUR

totaal

166.606 44.890 10.324 199.431

– – – 183.500

166.606 44.890 10.324 382.931

421.251

183.500

604.751

8.257.664

1.638.042

8.257.664 1.638.042

10.316.957

183.500

10.500.457

Schulden aan subsidieontvangers Architectuur Belvedere Internationale Projecten Stedenbouw

Nog te verlenen subsidies Nog te realiseren beheerslasten

EUR

6. Schulden aan subsidieontvangers De langlopende schulden zijn als volgt te splitsen naar het verwachte jaar van betaalbaarstelling (zie pagina 194 en 195).

7. Nog te verlenen subsidies 2010 EUR

2009 EUR

Stand 1 januari

18.288.525

Toegekende subsidie Onttrekking boekjaar Totaal nog te verlenen subsidies op 31 december

5.467.500 7.641.725 16.114.300

25.291.052 7.002.527 18.288.525

Hiervan opgenomen onder kortlopende schulden

7.856.637

Langlopend deel op 31 december

6.329.508

8.257.664

11.959.017

2010 EUR

2009 EUR

5.839.937 510.861 3.921.913 5.841.589

8.688.501 840.416 – 8.759.608

16.114.300

18.288.525

De totaal nog te verlenen subsidies zijn als volgt te verdelen over de regelingen:

Architectuur Internationale Projecten Stedenbouw DutchDFA Totaal nog te verlenen subsidies op 31 december

SfA 193


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 / Kortlopende schulden

8. Nog te realiseren beheerslasten

Stand 1 januari Toegekend Mutatie OVA Onttrekking boekjaar Totaal nog realiseren beheerslasten op 31 december Hiervan opgenomen onder kortlopende schulden

Langlopend deel op 31 december

2010 EUR

2009 EUR

3.313.891

532.500 – 1.010.582 2.835.809

4.038.044 427.525 -1.151.678 3.313.891

1.197.767

1.104.630

1.638.042

2.209.261

2010 EUR

2009 EUR

1.872.811 88.384 398.968 475.646

2.476.745 119.250 – 717.896

2.835.809

3.313.891

De totaal nog te realiseren beheerlasten zijn als volgt te verdelen over de regelingen:

Architectuur Internationale Projecten Stedenbouw DutchDFA Totaal nog te realiseren beheerslasten op 31 december

9. Schulden aan subsidieontvangers De schulden aan subsidieontvangers zijn per verleend jaar als volgt te splitsen naar langlopend en kortlopend:

Architectuur, inzake verleningen uit 2006 2007 2008 2009 2010

Belvedere, inzake verleningen uit 2007 2008 2009

Internationale Projecten, inzake verleningen uit 2007 2008 2009 2010

Stedenbouw inzake verleningen uit 2010

<< naar inhoudsopgave

2010 EUR Kortlopend

2010 EUR Langlopend

2010 EUR Totaal

2009 EUR Totaal

– 13.603 80.094 484.943 1.172.563 1.751.203

– – – – 166.606 166.606

– 13.603 80.094 484.943 1.339.169 1.917.809

9.306 62.328 400.089 1.612.857 – 2.084.580

12.355 128.663 286.728 427.746

– – 44.890 44.890

12.355 128.663 331.618 472.636

85.867 276.085 1.209.245 1.571.197

– 10.600 10.900 54.700 76.200

– – – 10.324 10.324

– 10.600 10.900 65.024 86.524

6.255 29.450 55.440 – 91.145

348.760 348.760

382.931 382.931

731.691 731.691

– –

2.603.909

604.751

3.208.660

3.746.922

SfA 194


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 / Kortlopende schulden

Architectuur 2006 2007 2008 2009 2010

Belvedere 2007 2008 2009

Internationale Projecten 2007 2008 2009 2010

Stedenbouw 2010

Verleend

Betaald

Vrijval EUR 1.000

Saldo 2010 EUR 1.000

Saldo 2009 EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

2.639 2.678 2.794 3.210 2.633 13.954

2.538 2.641 2.668 2.719 1.294 11.860

101 23 46 6 – 176

– 14 80 485 1.339 1.918

9 63 400 1.613 – 2.085

1.127 1.341 1.897 4.365

1.032 1.180 1.558 3.770

83 32 7 122

12 129 332 473

86 276 1.209 1.571

474 556 323 296 1.649

454 528 307 231 1.520

20 18 5 – 43

– 10 11 65 86

6 29 56 – 91

1.443 1.443

711 711

– –

732 732

– –

21.411

17.861

341

3.209

3.747

Verleend

Betaald

Vrijval

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

Saldo 2010 EUR 1.000

Saldo 2009 EUR 1.000

2.639 4.279 4.691 5.430 4.372

2.538 4.127 4.376 4.584 2.236

101 126 96 18 –

– 26 219 828 2.136

9 155 705 2.878 –

21.411

17.861

341

3.209

3.747

Recapitulatie schulden aan subsidieontvangers:

2006 2007 2008 2009 2010

Ingevolge het Bijdragereglement Stimuleringsfonds voor Architectuur wordt gewoonlijk 80% van het verleende subsidie als voorschot uitgekeerd. De verwachte uitputting voor de komende jaren wordt als volgt ingeschat:

Verwachte uitputting in

2007 2008 2009 2010

Saldo 2010 EUR 1.000

2011 EUR 1.000

2012 EUR 1.000

2013 EUR 1.000

26 219 828 2.136

26 219 738 594

– – 72 1.182

– – 18 360

3.209

1.577

1.254

378

SfA 195


Jaarrekening 2010 Balans per 31 december 2010 / Kortlopende schulden

10. Overige kortlopende schulden

Nog te betalen opdrachten en projecten Architectuur Nog te betalen opdrachten en projecten Belvedere Nog te betalen opdrachten en projecten Stedenbouw Nog te betalen opdrachten en projecten Dutch DFA Nog te betalen projecten en opdrachten Vooruitontvangen bijdrage inzake Stedenbouw Vooruitontvangen subsidie inzake eenmalige kosten Belvedere Overige DutchDFA Overige Overige

2009 EUR

2008 EUR

30.763 – 10.876 1.175.534 1.217.173

38.801 80.186 133.054 1.397.480 1.649.521

– 47.074 211.378 121.257 379.709

79.563 71.645 46.901 81.863 279.972

1.596.882

1.929.493

Overige schulden en overlopende passiva In 2002 is door het ministerie van OCW een subsidie inzake eenmalige kosten Belvedere van EUR 405.445 ontvangen. De eenmalige kosten Belvedere bedragen in 2010 EUR 24.570 (tot en met 2009 EUR 333.800). Derhalve is onder de overige schulden een bedrag van EUR 47.074 opgenomen als vooruitontvangen subsidie inzake eenmalige kosten Belvedere. Dit bedrag zal gelijkelijk vrijvallen met de afschrijvingslasten van de Belvedere investeringen.

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen De kantoorruimte in het Groothandelsgebouw op de Weena 723 te Rotterdam is met ingang van 1 november 2002 gehuurd tot 1 januari 2013. De huur bedraagt voor 2011 circa EUR 101.000. Door de ING Bank N.V. is een bankgarantie voor onbepaalde looptijd verstrekt voor de waarborgsom van EUR 29.041 voor de gehuurde kantoorruimte.

<< naar inhoudsopgave

SfA 196


Jaarrekening 2010 Staat van baten en lasten over 2010 / Baten

11. Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies

Architectuur Belvedere Internationale Projecten

Begroting 2010 EUR

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2009 EUR

– – –

40.694 28.034 –

17.666 142.609 53.667

68.728

213.942

Onder lager vastgestelde en ingetrokken subsidies worden verstaan de verschillen tussen verleende subsidiebedragen en de uiteindelijke vaststelling. Deze verschillen worden ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht in het jaar van vaststelling.

12. Subsidie OCW

Architectuur Belvedere Internationale Projecten Stedenbouw Dutch DFA

Begroting 2010 EUR

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2009 EUR

3.661.274 – 320.000 2.000.000 3.477.000

3.452.499 – 360.422 1.679.118 3.160.269

3.873.623 1.437.752 320.334 – 2.522.496

9.458.274

8.652.308

8.154.205

Begroting 2010 EUR

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2009 EUR

310.000 126.000 – – –

244.000 138.500 79.909 15.000 –

350.000 94.282 313.937 – 1.125

436.000

477.409

759.344

13. Overige subsidies / bijdragen

Subsidie EVD inzake ‘Open Minds China 2009-2010’ Bijdragen derden Dutch DFA Bijdragen Stedenbouw Bijdrage Hedy d’Ancona prijs Bijdragen Masterclass

Conform de brief van EVD d.d. 11 december 2009 met kenmerk 2009004552 is voor de periode 1 oktober 2009 tot 31 december 2010 een subsidie toegekend van EUR 661.000 voor de projecten ‘Open Minds China 2009-2010’. Van deze subsidie is inzake 2010 EUR 244.000 als bate verantwoord. In 2011 wordt de definitieve afrekening opgesteld. Conform de brief van het Ministerie van OCW d.d. 1 juli 2009 met kenmerk 129920 is voor de periode 1 mei 2009 tot en met 31 december 2009 een subsidie toegekend van EUR 393.500 inzake project Stedenbouw en regionaal ontwerp.

SfA 197


Jaarrekening 2010 Staat van baten en lasten over 2010 / Lasten

14. Beheerslasten personeel Begroting 2010 EUR

Salarissen Sociale lasten Premie ziekengeldverzekering en ZVW Uitkering ziekteverzuim Vakantietoeslag Pensioenpremie Restitutie WAO Uitzendkrachten Overige

Doorbelast aan overige activiteitenlasten (overige activiteitenlasten) Doorbelast aan opdrachten en projecten Belvedere (overige activiteitenlasten) Doorbelast aan opdrachten en projecten Internationale Projecten (overige activiteitenlasten) Doorbelast aan opdrachten en projecten Stedenbouw (overige activiteitenlasten) Doorbelast aan opdrachten en projecten Dutch DFA (overige activiteitenlasten)

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2009 EUR

604.799 51.894 43.502 -13.943 44.452 52.935 – 76.812 28.101 888.552

509.423 40.241 30.613 – 38.484 46.109 -88 69.901 23.574 758.257

-52.687 -23.210

-10.000

-21.860 -118.221

-43.817

-47.145

-32.846

625.429

671.594

EUR

FTE

234.834 41.224 15.116 90.500 243.755

4,6 1,4 0,6 2,4 2,9

625.429

11,9

Begroting 2010

Realisatie 2010

Realisatie 2009

FTE

FTE

FTE

Doorbelast (overige activiteitenlasten)

1,0 1,0 5,7 3,0 10,7 –

1,0 1,1 6,9 2,9 11,9 –

1,0 1,0 5,5 2,3 9,8 –

Totaal

10,7

11,9

9,8

855.000 De beheerslasten personeel zijn als volgt verdeeld over de regelingen:

Architectuur Belvedere Internationale Projecten Stedenbouw Dutch DFA

Gedurende 2010 waren bij de stichting gemiddeld 11,9 (2009: 9,8) personen in dienst, te weten:

Directeur SfA Secretariaat SfA Algemene zaken SfA Algemene zaken Dutch DFA

1 FTE is een fulltime baan van 36 uur per week. In het kader van de Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) zijn er geen lonen of salarissen uitgekeerd die het gemiddelde belastbare loon per jaar van een minister te boven gaan (EUR 188.000).

<< naar inhoudsopgave

SfA 198


Jaarrekening 2010 Staat van baten en lasten over 2010 / Lasten

15. Beheerslasten materieel Begroting 2010 EUR

Bestuur en Adviescommissies: Vacaties, bijeenkomsten en leesgelden adviescommissies en bestuur Aansprakelijkheidsverzekering Overige Huisvestingskosten: Huur pand Elektra Service- en schoonmaakkosten OZB, gebruikersdeel Onderhoud/reparaties Beveiliging Afschrijvingskosten: Verbouwing / inrichting Computers en software Kantoorinventaris Incidentele subsidie (eenmalig Belvedere) Automatisering: Onderhouds- en abonnementskosten Internet Software Horizontale en verticale verantwoording: Website Jaarverslag Presentatie en evaluatie Visitatie

Beleidsontwikkeling en beleidsondersteuning Overige: Accountantscontrole Bureaukosten Advies- en administratiekosten Materiële lasten DutchDFA Huisvestingskosten Bureaukosten Overige

453.250

De beheerslasten materieel zijn als volgt verdeeld over de regelingen:

Architectuur Belvedere Internationale Projecten Stedenbouw DutchDFA

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2009 EUR

81.179 1.613 2.580 85.372

67.682 1.613 4.215 73.510

67.553 37.126 10.178 1.945 5.509 924 123.235

71.188 34.829 – 1.250 3.311 1.284 111.862

26.180 21.824 4.824 52.828 -24.570 28.258

26.123 19.904 1.373 47.400 -24.570 22.830

25.867 4.297 2.318 32.482

18.842 5.586 4.136 28.564

3.917 15.556 5.233 3.088 27.794

23.020 13.917 4.641 – 41.578

19.238

21.819

38.510 71.358 1.636 111.504

22.979 53.120 9.717 85.816

31.777 69.746 24.470 125.993

26.258 37.271 32.810 96.339

553.876

482.318

EUR

369.100 – 15.750 43.033 125.993 553.876

SfA 199


Jaarrekening 2010 Staat van baten en lasten over 2010 / Lasten

16. Verleende subsidies Verleende subsidies Architectuur: Basisregeling Jaarprogramma Onderzoek en ontwerp Internationale Projecten Verleende subsidies Belvedere: Lokaal Kennis Verleende subsidies Internationale Projecten: Verleende subsidies Internationale Projecten Ten laste van de Architectuur regeling Verleende subsidies Stedenbouw Verleende subsidies

<< naar inhoudsopgave

Begroting 2010 EUR

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2009 EUR

– – – – 2.801.274

734.346 1.101.466 797.376 25.871 2.659.059

962.324 1.254.750 992.466 – 3.209.540

– – –

– – –

425.090 1.471.457 1.896.547

– – 270.250

296.121 -25.871 270.250

323.450 – 323.450

1.600.000

1.442.777

4.671.524

4.372.086

5.429.537

SfA 200


Jaarrekening 2010 Staat van baten en lasten over 2010 / Lasten

17. Overige activiteitenlasten

Communicatie Opdrachten en projecten Architectuur Opdrachten en projecten Belvedere Opdrachten en projecten Internationale Projecten Opdrachten en projecten Stedenbouw Opdrachten en projecten Dutch DFA: Personeelslasten meerjarenprogramma China India Duitsland Voorbereiding en follow-up Communicatie en website Flankerend programma

Begroting 2010 EUR

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2098 EUR

22.001

43.602

160.000

182.505

109.629

-5.026

44.152

10.000

59.305

10.800

222.500

182.719

313.938

297.000 1.015.000 685.000 730.000 75.000 200.000 550.000 3.552.000

281.644 1.272.228 464.128 522.090 – 193.803 439.126 3.173.019

70.921 1.357.018 237.982 453.567 19.381 101.284 431.721 2.671.874

3.944.500

3.614.523

3.193.995

In de lasten van opdrachten en projecten van DutchDFA is EUR 1.279.320 verantwoord inzake verleende projectbijdragen.

18. Rentebaten

Deposito Rekening-courant bankier

Begroting 2010 EUR

Realisatie 2010 EUR

Realisatie 2009 EUR

– –

10.263 23.283

54.886 29.983

33.546

84.869

SfA 201


Jaarrekening 2010 Controleverklaring

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het Bestuur van de Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in de financiële verantwoording opgenomen jaarrekening van Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur te Rotterdam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de staat van baten en lasten over 2010, met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag, beide in overeenstemming met handboek verantwoording cultuursubsidies fondsen 2009-2012. Tevens is het bestuur van Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van de relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het controleprotocol cultuursubsidies fondsen. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

wet- en regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur gemaakte schattingen, een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Stimuleringsfonds voor Architectuur per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met het handboek verantwoording cultuursubsidies fondsen 2009-2012. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2010 voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet en regelgeving bepalingen, zoals die in de subsidiebeschikkingen en het controleprotocol cultuursubsidies fondsen zijn vermeld. Overige aspecten – beperking in het gebruik (en verspreidingskring) Verder vermelden wij dat het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Utrecht, 15 maart 2011 KPMG Accountants N.V.w J.L.C. van Sabben RA

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de naleving van de relevante

<< naar inhoudsopgave

SfA 202


Jaarrekening 2010 A Vergelijking realisatie met begroting Architectuur 2010

Realisatie 2009

Begroting 2010

Realisatie 2010

Realisatie 2010 hoger (lager) dan begroot

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

18 – 18

– – –

41 – 41

41 – 41

Subsidie OCW CuNo Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen

3.873 1 3.874

3.661 – 3.661

3.452 15 3.467

-209 15 -194

Totale baten

3.892

3.661

3.508

-153

337 197 534

385 315 700

235 369 604

150 -54 96

Verleende subsidies Overige activiteitenlasten Totale activiteitenlasten

3.210 131 3.341

2.801 160 2.961

2.659 204 2.863

142 -44 98

Totale lasten

3.875

3.661

3.467

Rentebaten

66

28

28

Saldo

83

69

69

Baten Directe opbrengsten Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten

Lasten Beheerslasten personeel Beheerslasten materieel Totale beheerslasten

Toelichting Architectuur Subsidie OCW CuNo Subsidies OCW worden als bate verantwoord op hetzelfde moment als de bijbehorende activiteitenlasten. Personeelskosten In de begroting is uitgegaan van 6,1 FTE, werkelijk is in 2010 4,6 FTE toegerekend aan Architectuur. Rentebaten Bij het opstellen van de begroting 2010 zijn de rentebaten buiten beschouwing gelaten, aangezien de rentebaten toegevoegd dienen te worden aan het bestemmingsfonds OCW.

SfA 203


Jaarrekening 2010 B Vergelijking realisatie met begroting Belvedere 2010

Realisatie 2009

Begroting 2010

Realisatie 2010

Realisatie 2010 hoger (lager) dan begroot

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

143 – 143

– – –

28 – 28

28 – 28

Subsidie OCW CuNo Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen

1.438 – 1.438

– – –

– – –

– – –

Totale baten

1.581

28

28

113 173 286

30 – 30

41 – 41

-11 – -11

Verleende subsidies Overige activiteitenlasten Totale activiteitenlasten

1.896 66 1.962

– – –

– -5 -5

– 5 5

Totale lasten

2.248

30

36

-6

16

-651

-30

-8

22

Baten Directe opbrengsten Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten

Lasten Beheerslasten personeel Beheerslasten materieel Totale beheerslasten

Rentebaten Saldo

Toelichting Belvedere Personeelskosten In de begroting is uitgegaan van 0,5 FTE voor Belvedere, werkelijk is in 2010 1,4 FTE toegerekend aan Belvedere.

<< naar inhoudsopgave

SfA 204


Jaarrekening 2010 C Vergelijking realisatie met begroting Internationale Projecten 2010

Realisatie 2009

Begroting 2010

Realisatie 2010

Realisatie 2010 hoger (lager) dan begroot

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

54 – 54

– – –

– – –

– – –

Subsidie OCW CuNo Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen

320 – 320

320 – 320

360

40

360

40

Totale baten

374

320

360

40

Beheerslasten personeel Beheerslasten materieel Totale beheerslasten

24 16 40

24 16 40

15 16 31

9 – 9

Verleende subsidies Overige activiteitenlasten Totale activiteitenlasten

323 11 334

270 10 280

270 59 329

– -49 -49

Totale lasten

374

320

360

-40

Rentebaten

Saldo

Baten Directe opbrengsten Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten

Lasten

Toelichting Internationale Projecten Personeelskosten In de begroting is uitgegaan van 0,4 FTE voor Internationale Projecten, werkelijk is in 2010 0,6 FTE toegerekend aan Internationale Projecten.

SfA 205


Jaarrekening 2010 D Vergelijking realisatie met begroting Stedenbouw 2010

Realisatie 2009

Begroting 2010

Realisatie 2010

Realisatie 2010 hoger (lager) dan begroot

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

Baten Directe opbrengsten Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten

– –

– –

– –

– –

Subsidie OCW CuNo Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen

– – –

2.000 – 2.000

1.679 80 1.759

-321 80 -241

Totale baten

2.000

1.759

-241

Beheerslasten personeel Beheerslasten materieel Totale beheerslasten

– – –

138 40 178

91 43 134

47 -3 44

Verleende subsidies Overige activiteitenlasten Totale activiteitenlasten

– – –

1.600 222 1.822

1.442 183 1.625

158 39 197

Totale lasten

2.000

1.759

241

Rentebaten

Saldo

Lasten

Toelichting Stedenbouw Personeelskosten In de begroting is uitgegaan van 2,5 FTE voor Stedenbouw, werkelijk is in 2010 2,4 FTE toegerekend aan Stedenbouw.

<< naar inhoudsopgave

SfA 206


Jaarrekening 2010 E Vergelijking realisatie met begroting DutchDFA 2010

Realisatie 2009

Begroting 2010

Realisatie 2010

Realisatie 2010 hoger (lager) dan begroot

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

EUR 1.000

– – –

– – –

– – –

Subsidie OCW CuNo Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen

2.523 444 2.967

3.477 436 3.913

3.160 383 3.543

-317 -53 -370

Totale baten

2.967

3.913

3.543

-370

199 96 295

279 82 361

244 126 370

-35 44 9

Verleende subsidies Overige activiteitenlasten Totale activiteitenlasten

– 2.672 2.672

– 3.552 3.552

– 3.173 3.173

– -379 -379

Totale lasten

2.967

3.913

3.543

-370

Rentebaten

3

6

6

Saldo

3

6

6

Baten Directe opbrengsten Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten

Lasten Beheerslasten personeel Beheerslasten materieel Totale beheerslasten

SfA 207


Jaarrekening 2010 Kwantitatieve gegevens

Subsidies in aantallen en bedragen 2010

Begroting 2010

Realisatie 2010

Realisatie 2009

Verleend EUR 1.000

Aanvraag Aantal

EUR 1.000

2.800

85 76 95 – 256

1.671 2.126 2.508 – 6.305

– – –

280

EUR 1.000

Aanvraag Aantal

Verleend Aantal

Verleend EUR 1.000

126

734 1.102 797 26 2.659

95 82 94 – 271

39 59 43 – 141

962 1.255 992 – 3.209

– – –

– – –

– – –

49 94 143

16 36 52

425 1.471 1.896

46 46

925 925

24 24

270 270

54 468

20 213

343 5.428

1.600

105 105

3.803 3.803

48 48

1.443 1.443

– –

– –

– –

4.680

407

11.033

198

4.372

468

213

5.428

Verleend

Nog vast te stellen

Vastgesteld totaal

Vastgesteld geheel besteed

Vastgesteld gedeeltelijk niet besteed

Vastgesteld volledig niet besteed

Vastgesteld meer dan volledig besteed

43 104 91 119 104 114 136 172 70 200 198 188 176 156 176 183 213 198

– – – – – – – – – – – – – – 3 27 139 187

43 104 91 119 104 114 136 172 70 200 198 188 176 156 173 156 74 11

32 83 75 97 72 75 110 138 57 155 155 148 152 120 150 128 62 11

9 19 12 17 24 33 23 31 12 43 41 38 21 31 21 28 11 –

2 1 4 4 6 6 3 3 1 2 2 2 3 5 2 – 1 –

– 1 – 1 2 – – – – – – – – – – – –

2.641

356

2.285

1.820

414

47

4

Subsidie project Architectuur Basisregeling Jaarprogramma Onderzoek en ontwerp Internationale Projecten

Subsidie Belvedere Lokaal Kennis

Subsidie Internationale Projecten regeling

Subsidie project Stedenbouw

Verleend Aantal

35 45 46

Subsidieafhandeling per 31 december 2010

Subsidiejaar

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

De looptijd van door het SfA gehonoreerde projecten is maximaal 24 maanden.

<< naar inhoudsopgave

SfA 208


SfA 209


Colofon

Tekst Medewerkers Stimuleringsfonds voor Architectuur Redactie Mirjam Hensgens, Anneloes van der Leun Fotografie Pag. 28: Diesfeldt: Petra Diesfeldt Pag. 32: Schunck, Jan Bitter Pag. 36: ARCAM, 1) Breathing door W. Architecture uit New York. 2) Breathing door Delva Landscape en Dingeman Deijs Pag.52: Aorta, OKRA Landschapsarchitectuur Pag. 60: Lijn in Landschap: a2klein (Frank Mijer), perspectief (langzame stad), reportage langs de A12 (foto Nadien vd Berg). Pag. 86: Hedy d’Ancona-prijs Rob ‘t Hart

Ontwerp Marjolein Delhaas Uitgave Stimuleringsfonds voor Architectuur Postbus 29066 3001 GB Rotterdam Tel: 010-4361600 sfa@architectuurfonds.nl www.architectuurfonds.nl www.issuu.com

De redactie heeft getracht haar wettelijke verplichtingen jegens auteursrechthebbenden van illustraties na te komen. Degenen die desondanks menen rechten te kunnen doen gelden, worden verzocht contact op te nemen met Stimuleringsfonds voor Architectuur, Postbus 29066, 3001 GB Rotterdam, sfa@architectuurfonds.nl

<< naar inhoudsopgave

SfA 210



Š2011 Stimuleringsfonds voor Architectuur


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.