Przegląd Dachowy e-dach.pl nr 49

wentylacja dachu

dachówki cementowe

wyłazy dachowe

montaż blachodachówki

o dachach ludzkim głosem

egzemplarz BEZPŁATNY

ISSN 1689-8028

049 2/2015

Wybieramy pokrycie dachowe Słownik dekarzy polskich

Nadbudowa piętra domu

Blitzmann Polska Sp. z o. o. jest oddziałem niemieckiej firmy New Energy Blitzmann GmbH – producenta i dostawcy energooszczędnych i profesjonalnych systemów oświetleniowych opartych na technologii LED oraz na technologii indukcyjnej.

Firma Blitzmann realizuje zarówno nowe inwestycje od przygotowania projektu oświetlenia i elektryki, aż po dostarczenie i montaż infrastruktury oświetleniowej wraz z obsługą elektryczną, jak i projekty mające na celu modernizację istniejącej infrastruktury oświetleniowej na energooszczędną, wykonaną w technologii LED oraz technologii indukcyjnej. Firma Blitzmann stara się wybierać najbardziej ekonomiczne rozwiązania, które dają najlepszy stosunek oszczędności do inwestycji. W projektach modernizacji oświetlenia wykorzystuje się obecnie istniejącą infrastrukturę (w tym oprawy), jeżeli tylko ich stan daje zadowalające wyniki po badaniach natężenia światła.

Blitzmann Polska Sp. z o. o.

tel. +48 12 684 04 05

ul. Zakładowa 7 31-752 Kraków

tel. +48 12 684 04 08

tel. +48.12 684 04 06

Zastosowanie energooszczędnych technologii oświetlenia LED oraz oświetlenia indukcyjnego umożliwia redukcję kosztów energii elektrycznej zużywanej na potrzeby oświetlenia na poziomie 50–80%. Projektanci firmy Blitzmann wykonują profesjonalne projekty oświetlenia oraz elektryki. Firma Blitzmann zaprojektowała i wykonała pierwszy w Polsce budynek całkowicie oświetlony w technologii LED. Lampa Omikron marki Blitzmann została uhonorowana nagrodą – PRODUKT ROKU 2010 na targach STACJA PALIW 2010.

Oferujemy produkty z 30–40% dofinansowaniem na cały asortyment e‑mail: infopolska@blitzmann.com

tel. +48 12 684 04 07 Faks +48 12 357 21 96

www.blitzmann.com

2 Spis treści

04 Co oferuje rynek Ważne produkty, nowości

06 Wszystko o dachach

Ewa Kalicka

Budowa, eksploatacja, remont

06 Słownik Dekarzy Polskich

Od Redakcji

P

ogoda nas zaczyna rozpieszczać, a wokół zrobiło się na dobre zielono. Jednak nie każda flora napawa nas radością. Właściciele dachów z zielonym nalotem dokładnie wiedzą o co mi chodzi. Mchy, glony i porosty nie dodają uroku naszemu domowi, a problem jest niebagatelny. Co zrobić gdy nasz dach zzielenieje, w artykule na stronie 18.

W tym wydaniu przyglądamy się również detalom, bo przecież diabeł tkwi w szczegółach. Zwracamy uwagę na miejsca szczególne, które wymagają odpowiednich obróbek zamontowanych przez doświadczonego rzemieślnika. Daje to nam gwarancję długiej trwałości naszego dachu.

A na deser proponuję przyjrzeć się skosom na poddaszu, zmierzyć się z nimi dokładnie i wykorzystać tę przestrzeń efektywnie. Podpowiedzi rozwiązań w artykule „Urządzamy poddasze“.

Miłej lektury. c E.K.

08 Wybieramy pokrycie dachowe

WYDAWCA Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o.

ADRES REDAKCJI ul. Domaniewska 45 02-672 Warszawa, tel. 22 201 42 70 www.e-budownictwo.pl

12 N adbudowa piętra domu

dachowej

24 Wentylacja dachu 28 Ocieplenie dachu styropianem

32 Dachówki cementowe 35 Blachodachówka – arkusze i panele

36 Montaż blachodachówki 38 Diabeł tkwi w szczegółach

41 O rynnowanie w starym domu

44 Wyłazy dachowe 48 Okno z pomysłem 51 U rządzamy poddasze 54 Gotuj na poddaszu

REDAKTOR PROWADZĄCA Katarzyna Laszczak | k.laszczak@e-budownictwo.pl REDAKCJA Katarzyna Dębek, Agnieszka Jaros, Ewa Kulesza BIURO REKLAMY tel. 22 201 42 66 | reklama@e-budownictwo.pl Łukasz Berko-Haas tel. 668 600 486 | l.berko-haas@e-budownictwo.pl Artur Dudkowski tel. 602 212 213 | a.dudkowski@e-budownictwo.pl Joanna Omietańska tel. 602 332 696 | j.omietanska@e-budownictwo.pl Piotr Panasiuk tel. 606 870 800 | p.panasiuk@e-budownictwo.pl Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do ich redagowania oraz skracania. Nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam.

Copyright© Grupa e-budownictwo.pl Sp. z o.o.

ISSN 1689-8028 | nakład 12 000 egz.

Należymy do

fot. na okładce: Fotolia

16 P rzydomowe zadaszenia 18 G dy zielenieje dach 20 Montaż podbitki

REDAKTOR NACZELNA Ewa Kalicka | e.kalicka@e-budownictwo.pl

LEKKI BauderPIR FA przekonuje swoim niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła λ 0,022 i niewielką grubością.

www.bauder.pl

JAK PIÓRKO BauderPIR FA jest bardzo lekki i dzięki wysokiej jakości wykonania łatwy w montażu.

4

co oferuje rynek

Płyty do termoizolacji tarasów BauderVIP TE to płyty do termoizolacji tarasów wykorzystujące wysokie właściwości termoizolacyjne próżni z 17 milimetrową warstwą wierzchnią BauderPIR oraz 3 mm tartanu jako warstwą spodnią. Na dwóch narożnikach znajdują się pasma PIR o grubości 40 mm. Bez frezu.

Płyty są przeznaczone do termoizolacji tarasów, w przypadku których przestrzeń na izolację jest bardzo ograniczona. Dzięki zapewniającej bardzo wysokie wartości oporu cieplnego, cienkiej warstwie izolacyjnej próżniowe panele izolacyjne z powodzeniem mogą być stosowane wszędzie tam, gdzie tradycyjna termoizolacja tworzy zbyt grubą warstwę.

Współczynnik przewodzenia ciepła próżniowego panelu izolacyjnego – λ 0,0063 W/mK; wielkość płyty – według planu.c Producent: Bauder [www.bauder.pl]

Markiza VMZ Solar do okien pionowych To odpowiednie połączenie skutecznej ochrony pomieszczenia przed nagrzewaniem z najwyższym komfortem obsługi.

Markiza VMZ Solar zapewnia osiem razy skuteczniejszą ochronę przed nagrzewaniem pomieszczenia w porównaniu z zasłonami wewnętrznymi, umożliwiając jednocześnie dopływ naturalnego światła i kontakt wzrokowy z otoczeniem. Posiada system automatycznego uruchamiania w zależności od nasłonecznienia. Przy dużej ilości słońca markiza samoczynnie się rozwija, a gdy jest pochmurno – zwija, zwiększając napływ naturalnego światła. c

Wiertarko‑wkrętarki akumulatorowe 5 w 1

Producent: Fakro [www.fakro.pl]

System Flexi Click jest najbardziej wszechstronnym na rynku systemem rozwiązań dla wiertarko‑wkrętarek akumulatorowych.

W jego skład wchodzi wiertarko‑wkrętarka akumulatorowa GSR 14,4 V‑EC FC2 Professional lub GSR 18 V‑EC FC2 Professional i wymienne uchwyty: wiertarski, mimośrodowy (do wkręcania blisko krawędzi), kątowy oraz SDS-plus, spełniający funkcję młota udarowo‑obrotowego. Bosch jako pierwszy producent na świecie oferuje takie rozwiązanie. To sprawia, że system FlexiClick ma bardzo szeroki zakres zastosowań: wykonamy nim klasyczne prace związane z wkręcaniem, ale też wiercenie w drewnie, metalu, a nawet betonie, jak również w miejscach trudno dostępnych. Wiertarko‑wkrętarki akumulatorowe GSR 14,4 V‑EC FC2 Professional i GSR 18 V‑EC FC2 Professional z systemem FlexiClick są dostępne w dwóch wariantach: • z wymiennym uchwytem wiertarskim, 2 akumulatorami litowo‑jonowymi 4,0 Ah i szybką ładowarką, w walizce L‑BOXX, • z wymiennym uchwytem wiertarskim w walizce L‑BOXX, bez akumulatora i ładowarki.c

Membrana dachowa Licon Master 160 g

Producent: Bosch [www.bosch.pl]

Producent: Licon [www.licon.pl]

Licon Master 160g to czterowarstwowa membrana służąca do wstępnego krycia dachów skośnych.

Zbudowana jest z dwóch warstw włókniny polipropylenowej, filmu funkcyjnego oraz siatki zbrojąco‑wzmacniającej.

Zastosowanie siatki gwarantuje doskonałą wytrzymałość na wszelkiego rodzaju naprężenia mechaniczne. Membrana Licon Master jest ekstremalnie wytrzymała, a jej parametry są zdecydowanie lepsze niż w produktach konkurencji z gramaturą 170g/m²-190g/m². Kolejna zaleta to fakt, że 4 warstwowa konstrukcja membrany nie wpływa ujemnie na paroprzepuszczalność i zachowuje współczynnik Sd 0,02.

Membrana Licon Master gwarantuje: • doskonałą wodoszczelność, • ekstremalną wytrzymałość, • doskonałą paroprzepuszczalność, • bezpieczny i wygodny montaż, • suche poddasze. c

5 co oferuje rynek

Samoprzylepna taśma kominowa Corotop® Aluflex

Nowa samoprzylepna taśma kominowa Corotop® Aluflex ułatwia uszczelnianie połączeń pokryć dachowych. Corotop® Aluflex jest niezastąpiona przy tworzeniu systemu hydroizolacyjnego dachu w miejscach obróbki komina, okien dachowych i wykuszy. Taśma tworzy barierę ochronną przed napływem wody z opadów atmosferycznych, w miejscach styku pokryć, z przechodzącymi przez nie lub pod nimi, elementami. Corotop® Aluflex wykonana jest ze zmodyfikowanego tworzywa sztucznego z wtopioną siatką aluminiową. Dodatkowo wzmocniona jest dwuczęściową silikonową przekładką. Zastosowanie na całej powierzchni klejącej warstwy butylowej pozwala na bezproblemowe dopasowanie taśmy nawet do najbardziej wymagającej powierzchni dachu. Taśma kominowa Corotop® Aluflex wyróżnia się szerokim zakresem tolerancji temperaturowej (-30°C do +80°C) oraz trwałą odpornością na promieniowanie UV. Produkt dostępny jest w trzech wariantach kolorystycznych: cegła, antracyt i jasny brąz.

Wymiary: 300 mm x 5m. c Producent: Corotop [www.corotop.com.pl]

Kominki wentylacyjne VIRTUM® Kominki wentylacyjne VIRTUM® wykorzystują energię wiatru w celu poprawy ciągu kominowego. Efekt ten uzyskano dzięki specjalnie ukształtowanej głowicy.

Do jej opracowania wykorzystano technologię cyfrowego modelowania przepływów, zbliżoną do tej, którą stosuje się przy projektowaniu bolidów F1. Zamontowana na szczycie głowicy poziomica ułatwia właściwe ustawienie kominka na dachu, a specjalny kształt nasady uniemożliwia wnikanie opadów.

Kominek wyposażony jest również w dodatkowe pierścienie wentylujące od spodu nasady, a także otwory odprowadzające skropliny na zewnątrz.

Kominki VIRTUM® charakteryzują się zwiększoną średnicą wentylacyjną, wynoszącą 125 lub 160 mm (w zależności od wersji: VIRTUM® Ø125 lub VIRTUM® Ø160). Kominek VIRTUM® Ø160 mm posiada przekrój wentylacyjny 200 cm², więc zgodnie z obowiązującymi przepisami może być stosowany do wentylacji pomieszczeń mieszkalnych.

Kominki VIRTUM® oferowane są w komplecie z podstawami dopasowanymi do najczęściej spotykanych profili dachówek i blachodachówek. c

Producent: mdm sa [www.mdmsa.com]

JAK ZDOBYĆ NASZ MAGAZYN? Pobierz Przegląd Dachowy e-dach.pl na telefon

Robiąc zakupy w składzie dachowym, zapytaj sprzedawcę o Przegląd Dachowy e‑dach.pl.

Skład kupuje magazyn dla swoich klientów.

Jeśli chcesz dostawać Przegląd Dachowy e‑dach.pl bezpośrednio do domu, napisz: prenumerata@e‑dach.pl

6 DEKARZE

SŁOWNIK DEKARZY POLSKICH Łukasz Garbacz GARDACH vvul. Włókniarzy 32 vv34-120 Andrychów vvtel. 515 942 954 vve‑mail: gardachgarbacz@gmail.com vvwww.gardach.pl

Firma GARDACH świadczy usługi w zakresie kompleksowego wykonywania konstrukcji, pokryć dachowych oraz obróbek blacharskich. Zapewnia najwyższą jakość oferowanych usług w zakresie ciesielstwa i dekarstwa. Firma wykonuje: więźby dachowe (ciesielstwo), pokrycia dachowe z dachówki betonowej i ceramicznej, blachodachówki, blachy trapezowej; altanki i zadaszenia ozdobne, pokrycia hal stalowych, montaż płyt warstwowych, oferuje materiały budowlane związane z pokryciem dachu. Firma działa na terenie Śląska i Małopolski.

vvImię i nazwisko: Łukasz Garbacz vvOd jak dawna pracujesz w branży: pracuję w branży 8 lat, posiadam kurs czeladnika z ciesielstwa, jak i również wszelakie szkolenia i certyfikaty oraz ponad 200 wykonanych realizacji vvUlubiony materiał, z którym pracujesz: dachówka ceramiczna vvUlubione zajęcie wykonywane zawodowo: wykonywanie obróbek blacharskich vvNajwiększe wyzwanie zawodowe: coraz większa liczba zadowolonych klientów vvNajciekawsza realizacja: hotel na „Czarnym Groniu” vvCo lubisz w swojej pracy: jak inwestycja rośnie w oczach vvA czego nie lubisz... deszczu i mrozu vvPrywatnie jestem... mężem i tatą vvGdybym miał zmienić zawód, to zostałbym... nauczycielem wycho‑ wania fizycznego vvNajchętniej wypoczywam... z rodziną vvMoje hobby to... góry

Jesteś dekarzem? Chcesz, żeby Twoja prezentacja ukazała się w Przeglądzie Dachowym?

Skontaktuj się z nami: redakcja@e-budownictwo.pl, tel. 22 201 42 70.

7 dekarze

Marek Stróżyński Tech‑Bud Marek Stróżyński vvul. Chocimska 10 vv43-602 Jaworzno vvtel. 510 211 464 vvwww.techbud.jaworzno.pl

Firma Tech‑Bud oferuje usługi z zakresu dekarstwa, ciesielstwa, budowy oraz przebudowy budynków, w szczególności: wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych, remonty istniejących dachów, demontaż azbestu (eternitu) – na terenie całej Polski, montaż okien dachowych, montaż paneli fotowoltaicznych oraz kolektorów słonecznych na wszystkich rodzajach pokryć dachowych, a także prace budowlane i instalacyjne. Firma działa na terenie Śląska i Małopolski.

vvImię i nazwisko: Marek Stróżyński vvOd jak dawna pracujesz w branży: pierwszy dach zrealizowałem w 1998 roku i od tamtej pory nieprzerwanie wykonuję zarówno nowe dachy jak i remonty tych już leciwych oraz wszelkie prace związane z dachami. Pierwsze kroki w dekarstwie pomagał mi stawiać teść, mistrz dekarski, który większość swojej kariery zawodowej poświęcił na wykonywanie dachów na wielu budynkach kościołów. Przez cały ten czas wykonałem tysiące metrów kwadra‑ towych dachów stawiając jakość na pierwszym miejscu. Zaowo‑ cowało to docenieniem oraz polecaniem przez takie firmy jak Braas, Velux, Galeco, Balex Metal. vvUlubiony materiał, z którym pracujesz: drewno, dachówka, gont, blacha na rąbek vvUlubione zajęcie wykonywane zawodowo: budowle architektury ogrodowej vvNajwiększe wyzwanie zawodowe: być ciągle na bieżąco z nowościami branżowymi oraz krok przed konkurencją vvNajciekawsza realizacja: dach odwrócony vvCo lubisz w swojej pracy: niezależność, różnorodność oraz nowe lokalizacje zleceń vvA czego nie lubisz... chyba jak wszyscy w tym fachu, niesprzyjającej pogody oraz nadmiernie oszczędnych inwestorów vvPrywatnie jestem... tatą, mężem vvGdybym miał zmienić zawód, to zostałbym... ta praca daje mi wiele satysfakcji i nie zamieniłbym jej na inną vvNajchętniej wypoczywam... z rodziną, znajomymi, na biwaku, w weekend vvMoje hobby to... motocross, wędzenie, gotowanie w plenerze, strzelnica, survival

Jesteś dekarzem? Chcesz, żeby Twoja prezentacja ukazała się w Przeglądzie Dachowym?

Skontaktuj się z nami: redakcja@e-budownictwo.pl, tel. 22 201 42 70.

8 dachy

Wybieramy

pokrycie dachowe W

ielu inwestorów wybierając pokrycie kieruje się jego wyglądem i ceną, a zapomina, że nie każde pokrycie nadaje się na każdy dach, a cena nie sprowadza się do kosztów zakupu metra kwadratowego itd. Wybór pokrycia zależy od wielu uwarunkowań. Są to:

vvkąt pochylenia dachu (im bardziej płaski dach tym szczelniejsze musi być pokrycie), vvstopień skomplikowania dachu (elementy wielkoformatowe na duże płaszczyzny, małoformatowe na małe płaszczyzny), vvtrwałość, vvlokalne warunki klimatyczne (przeciętna siły wiatru, natężenie opadów, obciążenie śniegiem), vvograniczenia wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Od wybranego pokrycia zależą:

vvkonstrukcja dachu czyli przekroje i rozstaw elementów, vvrodzaj wstępnego krycia.

Pochylenie połaci Istnieje ścisły związek między pochy‑ leniem połaci dachowej, a szczelnością pokrycia. Na dachy o małym spadku pokrycie musi być bardzo szczelne (wiąże się to z zaleganiem śniegu i ze spływaniem wody opadowej z dachu). Należy więc kłaść na nie materiały tworzące ciągłą i szczelną osłonę na całej powierzchni.

Fot. Braas

Ewa Kalicka

9 dachy

Decyzja czym ma być pokryty dach zapada na etapie projektowania domu.

Nie można jej zmienić ot tak sobie – w trakcie budowy, ponieważ takie posunięcie może pociągnąć za sobą poważne konsekwencje, z koniecznością ponownego zaprojektowania konstrukcji dachu włącznie. Dokonanie wyboru powinno się więc poprzedzić rozważeniem wszystkich istotnych czynników.

Producenci poszczególnych pokryć informują o tym, na jakie dachy może być dany typ stosowany. W niektórych przypadkach – przy zastosowaniu dodatkowych zabezpieczeń, na przykład pełnego deskowania i odpowiedniego mocowania, pokrycia mogą być układane w większym zakresie pochylenia połaci dachu. Za wiążącą należy uważać instrukcję montażu przygotowaną przez producenta i postępować według jej wytycznych.

Stopień skomplikowania dachu Rozbudowane konstrukcje dachowe znacznie podnoszą koszty budowy.

Dużo załamań, lukarny, wykusze i inne krzywizny powodują, że położenie niektórych pokryć jest nieopłacalne.

Podczas układania pokryć wielkoformatowych takich jak blachy płaskie, faliste czy bitumiczne płyty faliste powstaje dużo odpadów. Częste przycinanie może także obniżyć trwałość niektórych pokryć (na przykład z blachy). Wówczas łatwiejsze w obróbce jest pokrycie z elementów małoformatowych, na przykład dachówek. Im bardziej dach jest skomplikowany i rozbudowany, tym więcej potrzeba także niezbędnych elementów wykończeniowych i montażowych. Rozbudowany musi być także system rynien i rur spustowych.

Najwięksi producenci pokryć dachowych oferują nie tylko pojedyncze elementy pokrycia, lecz całe systemy dachowe.

Obok dachówek podstawowych dostępne są kształtowe: gąsiory, dachówki wentylacyjne, szczytowe, kalenicowe, antenowe, pod ławę kominiarską itp. oraz elementy uzupełniające: obróbki, taśmy, uszczelki wentylacyjne i grzebienie okapu.

Korzystając z rozwiązań systemowych można zaoszczędzić na robociźnie (nie trzeba na przykład przycinać dachówek, ręcznie wykonywać obróbek blacharskich), ale trzeba też pamiętać, że wszystkie elementy dodatkowe są dość drogie

i w rezultacie mogą podnieść koszt pokrycia.

Trwałość pokrycia Materiały dekarskie obok masy i wymiarów różnią się także trwałością.

Szacuje się ją na kilkanaście, a nawet kilkaset lat. Najlepiej ich trwałość ocenić porównując okres gwarancji, jaki dają producenci na swoje produkty. Ważne jest także jakie czynniki są w gwarancji uwzględnione (na przykład mrozoodporność) i czy jest ograniczona wymogami dotyczącymi technologii układania, transportu i sposobem obróbki materiału.

Lokalne warunki klimatyczne i przyrodnicze Na dach działa kilka rodzajów obciążeń.

Do najważniejszych należą obciążenia statyczne związane z siłą grawitacji i masą dachu oraz obciążenia zmienne, będące efektem oddziaływania czynników atmosferycznych. Typowy polski dwuspadowy dach, zwłaszcza w porze

Producenci, oprócz samych pokryć, oferują także akcesoria dodatkowe, tworzące cały system dachowy. (fot. Braas)

zimowej, narażony jest na nacisk zalegającego śniegu sięgający nawet 150 kg/ m². Dachy na terenach podgórskich przenoszą jeszcze większe obciążenia ze względu na bardziej intensywne opady oraz wydłużony okres zimowy.

Dlatego w rejonach gdzie jest dużo śniegu, najlepiej sprawdzają się dachy o dużym nachyleniu z gładkim i śliskim pokryciem.

Z porywistym wiatrem często zmagają się domy Podkarpacia oraz Pomorza. Silny wiatr wywołuje z jednej strony dachu duże siły dociskające, a z drugiej zasysające.

W walce z siłami natury niezwykle istotna jest wielkość elementów, które pokrywają dach.

W przypadku elementów małoforma‑ towych takich jak dachówki, zniszczenia spowodowane porywistym wiatrem pojawiają się niezwykle rzadko, a jeżeli już wystąpią, to obejmują niewielkie fragmenty pokrycia. Dzieje się tak dlatego, że na dachu wykonanym z elementów małoformatowych przy silnych podmuchach wiatru wyrównuje się ciśnienie pomiędzy zewnętrzną, a wewnętrzną

10 dachy stroną dachówki. Zastosowanie na dachu klamer do mocowania dachówek dodatkowo minimalizuje pojawienie się uszkodzeń. Nawet gwałtowny podmuch może zabrać ze sobą ewentualnie kilka dachówek, ale pozostała część dachu pozostaje nieuszkodzona. Niebezpieczeństwo zerwania przez wichurę pokryć wielkoformatowych, np. całych arkuszy blachy czy papy niesie za sobą już większe obszarowo zniszczenia oraz może wystąpić przy znacznie słabszym wietrze. Porywisty wiatr odrywa blachę, najczęściej niszcząc otwory mocujące i wkręty. Dlatego w tych strefach najlepsze jest pokrycie z dachówek. W rejonach nadmorskich, jak również o silnie zanieczyszczonym powietrzu, dodatkowo pokrycia powinny być szczególnie odporne na zasolenie i kwaśne środowisko. Ryzykowne jest więc ułożenie blach stalowych i aluminiowych. Na terenach gęsto zadrzewionych pokrycie powinno być odporne na porastanie mchem i uderzenia.

Plan zagospodarowania przestrzennego W niektórych rejonach wybór tego czy innego pokrycia jest ograniczony przez ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Na przykład na terenach objętych opieką konserwatora zabytków, często pokrycie musi mieć kolor i kształt tradycyjnej dachówki.

Wybierając pokrycie należy uwzględnić lokalne warunki klimatyczne i przyrodnicze. (fot. Icopal)

Waga pokrycia Podczas normalnej eksploatacji domu na dach działa wiele różnych sił. Obok zjawisk atmosferycznych, wpływ ma także nacisk samego pokrycia dachowego.

To efekt oddziaływania masy własnej dachówek, blachy lub innego pokrycia i pionowych sił grawitacyjnych.

Przykładowe ciężary wybranych pokryć dachowych na 1 m²: vvdachówki ceramiczne 40–75 kg vvdachówki cementowe 36–49 kg vvpapy 4–6 kg vvgonty bitumiczne 9–16 kg vvblachy dachówkowe około 5 kg Elementy wstępnego krycia Każdy rodzaj pokrycia wymaga odpowiedniego podkładu. Należy o tym pamiętać porównując ceny materiałów,

Cena pokrycia to tylko jeden z elementów kosztu całego dachu. (fot. TechnoNICOL)

ponieważ może okazać się, że pozornie niedrogie pokrycie wymaga podkładu znacznie podnoszącego koszty, a także zwiększającego ciężar dachu. Większość pokryć układa się na ruszt z łat i kontrłat z folią dachową. Sztywny podkład z desek, płyt wiórowych lub sklejki, wymagany jest pod papy, gont bitumiczny i blachę cynkowo‑tytanową. Przy małych kątach nachylenia deskowanie wymaga dodatkowego pokrycia jedną warstwą papy podkładowej.

Koszty Porównując ceny różnych materiałów należy pamiętać, że 1 m² pokrycia to tylko jeden składnik tej ceny. Do kosztów wykonania dachu należy doliczyć: vvelementy wstępnego krycia (ewentualne deskowanie, folie dachowe itp.) vvelementy uzupełniające (dachówki wentylacyjne, szczytowe, kalenicowe itp.) vvelementy montażowe (gwoździe, żabki, śruby itd.) vvobróbki blacharskie vvrobocizna – zależy od stopnia skomplikowania płaszczyzny dachu, rodzaju i rozmiarów poszczególnych elementów pokrycia. Cena robocizny może także wzrosnąć przy montażu mniej popularnych pokryć dachowych na przykład płyt, gontów i wiórów drewnianych, łupka naturalnego czy strzechy. Wyższe koszty wynikają z braku wykwalifikowanych fachowców. c

więcej o dachach

12 konstrukcje

NADBUDOWA PIĘTRA DOMU D

Agnieszka Jaros

WYMAGANE FORMALNOŚCI Nie wszyscy wiedzą, że planując jedynie nadbudowę trzeba dopełnić tych samych formalności, co rozpoczynając budowę od podstaw. Konieczne jest uzyskanie od gminy zgody na przebudowę. Uwaga: od 28 czerwca 2015 r. będzie obowiązywało znowelizowane Prawo budowlane. Zgodnie z nim, o ile przebudowa domu jednorodzinnego nie spowoduje zwiększenia obszaru oddziaływania budynku – będzie wystarczyło zgłoszenie robót budowlanych. Jeśli urząd w ciągu 30 dni nie zgłosi sprzeciwu – będzie można rozpocząć prace. Potrzebne jednak będzie sporządzenie projektu architektoniczno‑budowlanego i dołączenie do niego pozostałych, wymaganych przez danego starostę dokumentów.

Jeszcze przed rozpoczęciem prac rozpoczęciem trzeba zatrudnić kierownika budowy, a czasami inspektora nadzoru inwestorskiego.

Nadbudowując dodatkową kondygnację domu zyskujemy powierzchnię użytkową. Należy jednak pamiętać o tym, że połączenie starego z nowym nie jest łatwe i wymaga odpowiedniej wiedzy oraz umiejętności.

Inwentaryzacja budynku Sporządzenie projektu technicznego, czyli solidne i rzetelne zobrazowanie stanu budynku istniejącego, to w przypadku nadbudowy piętra domu – dokument wymagany przez Prawo Budowlane. Bez przedstawienia go w Urzędzie Gminy nie uzyskamy zgody na przebudowę.

Wstępna ekspertyza jest również wykładnikiem dla nas samych. Dokładnie wiemy wówczas, co należy zmienić lub wyremontować. Nadbudowa piętra nie ogranicza się bowiem jedynie do dobudowania części poddasza i zmiany konstrukcji dachu, ale wywiera wpływ na cały, istniejący budynek. W związku z tym, najważniejsze jest określenie dopuszczalnego obciążenia stropu, ale równie ważny jest stan fundamentów i ścian nośnych.

Stropy należy dostosować do przyjęcia dodatkowych ciężarów, na nowo stworzoną powierzchnię mieszkalną oraz doprowadzić wszelkie niezbędne instalacje i odpowiednio ją doświetlić.

Zmodernizowany budynek najczęściej pokrywa się dachem dwuspadowym, z okapem wysuniętym poza obrys budynku.

Konieczne jest zatem również podwyższenie ścianek kolankowych i dobudowanie wyższych ścian szczytowych. Można też wykonać nową elewację budynku, czy dobudować balkony i tarasy.

Fot. Velux

omy, które najczęściej są nadbudowywane, to bardzo popularne w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych minionego stulecia – „kostki”, o kształcie sześcianu z kopertowym lub płaskim dachem. W porównaniu z obecnymi stylami architektonicznymi nie prezentują się one dobrze, a ponadto dla wielu właścicieli przestały być już funkcjonalne i wygodne.

Zanim jednak przystąpimy do nadbudowy naszego starego domu, konieczne jest dopełnienie wymaganych formalności.

13

Nadbudowa domu to sposób na zyskanie dodatkowej przestrzeni mieszkalnej. (fot. Velux)

konstrukcje

problem stropów Kilkadziesiąt lat temu stropy nad ostatnią kondygnacją mieszkalną budowane były głównie na stalowych belkach. Przestrzenie między belkami wypełniane były zbrojonym betonem lub wykonywano stropy żelbetowe monolityczne. Jako ocieplenia używano wówczas żużlu lub drewnianych wiórów mieszanych z wapnem. Jak nietrudno się domyślić, takie stropy nie mają wystarczającej izolacyjności cieplnej, a dodatkowo są ciężkie. Mogą też być bardzo zawilgocone, ponieważ dawniej rzadko stosowano izolację paroszczelną.

Zbędne warstwy stropu należy usunąć, co pozwoli na wybudowanie nieco niższych ścian. Stropów, rozdzielających dwie ogrzewane kondygnacje nie trzeba ocieplać.

Jeśli chodzi o stropy monolityczne – wystarczy wyrównać ich powierzchnię i ewentualnie wykonać izolację akustyczną za pomocą pianki poliuretanowej lub zastosować 2-3 centymetrową warstwę styropianu. Na tak przygotowany strop można położyć jastrych podłogowy.

Aby uzyskać równy poziom na powierzchni stropu na stalowych belkach, trzeba wypełnić przestrzenie między belkami. Można w tym celu użyć podsypki z keramzytu, zmieszanego na sucho z cementem. Po wyrównaniu warstwy – należy ją zwilżyć. Cement wówczas zacznie wiązać i powstanie sztywny podkład pod późniejszą wylewkę. Można również zastosować twarde płyty styropianowe lub z wełny mineralnej. Stalowe belki warto najpierw zabezpieczyć przed korozją.

Ważne ściany nośne Nowo powstające ściany nadbudowy muszą zawsze zostać dostosowane do tych, które już istnieją. Powinny mieć jednakową grubość i podobną wytrzymałość na obciążenia. Dawniej, grubość ścian w części poddasza wynosiła najczęściej 24-25 cm, przy czym budowano je zarówno z cegły ceramicznej i wapiennopiaskowej, jak i z pustaków leszowych lub bloczków betonu komórkowego.

Jeżeli w przypadku nadbudowy domu zdecydujemy się też na jego ocieplenie – zaleca się skorzystanie z technologii ETICS (dawniej zwana BSO – Bezspoinowy System Ociepleń). Wówczas dobudowane ściany mogą mieć grubość 25 cm i będą odpowiednio ciepłochronne, dzięki zewnętrznemu ociepleniu i nowemu tynkowi.

Nadbudowane ściany nośne mogą mieć taką wysokość, jakiej potrzebujemy w przyszłych pomieszczeniach, ale zawsze trzeba pamiętać o zakończeniu ich żelbetowym wieńcem. Posłuży on bowiem jako podpora dla murłat konstrukcji dachu.

Jeżeli chcemy mieć dowolność w aranżacji stworzonej przestrzeni – wewnętrzne ściany nośne można zastąpić słupami murowanymi lub drewnianymi, które również skutecznie podeprą dach.

Czy warto podnosić stary dach?

Kwestię opłacalności podniesienia starego dachu lub połączenia go z nowym pokryciem w każdym przypadku powinien ocenić wykwalifikowany konstruktor budowlany. Warto jednak nadmienić, że

jest to przedsięwzięcie skomplikowane i kosztowne. Ponadto pewne konstrukcje dachów nie nadają się zupełnie do zastosowania ponad poddaszem użytkowym.

Nieodzownymi warunkami, umożliwia‑ jącymi podniesienie dachu, są jego nienaruszona konstrukcja i odpowiedni kształt. Stosunkowo najłatwiej podnieść dach o małej powierzchni i nieskomplikowanym kształcie. Dobrze nadają się do tego dachy dwuspadowe, bez lukarn, czy wykuszy. W przypadku niektórych pokryć, np. dachówek ceramicznych albo cementowych, przed podniesieniem dachu, należy je zdjąć. Więźbę podnosi się przy pomocy rozkręcanych podpór, co pozwala na nadbudowanie ścian.

Mało popularną metodą podnoszenia konstrukcji, choć znaną w Polsce, jest metoda wypychania gotowych kondygnacji zmontowanych na placu budowy, ale poza obiektem nadbudowywanym.

Metoda ta jednak rzadko znajduje zastosowanie w przypadku domów jednorodzinnych. Częściej wykorzystuje się ją w budownictwie przemysłowym i inżynieryjnym.

Nowy dach W wielu przypadkach trzeba usunąć stary dach i wykonać nowe zadaszenie.

Najbardziej odpowiednim kształtem dachu dla domów z nadbudowaną kondygnacją (lub w przypadku zagospodarowania strychów i poddaszy) są dachy naczółkowe, mansardowe, dwuspadowe i dachy o dużym kącie nachylenia połaci.

Takie rodzaje dachów pozwalają na wykorzystanie całej powierzchni pod nimi i zastosowanie dużych, typowych okien,

14 konstrukcje przynajmniej w ścianach szczytowych.

Dodatkowo można zaplanować lukarny, albo doświetlić pomieszczenia oknami połaciowymi.

Planując nadbudowę należy niemal w każdym przypadku liczyć się z ingerencją w konstrukcję i formę dachu budynku. Ekipy budowlane i dekarskie bardzo niechętnie podchodzą do przerabiania starego na nowe, tłumacząc się brakiem opłacalności inwestycji. Jeśli jednak uda nam się znaleźć naprawdę dobrych fachowców, z pewnością wykorzystają część elementów ze starego dachu i zastosują je na nowej połaci.

Więźba dachowa i pokrycie dachu Prace związane z rozbiórką i montażem nowej więźby dachowej powinny przebiegać możliwie jak najszybciej.

Przed ich rozpoczęciem warto również uwzględnić prognozowaną pogodę.

Ta jednak, jak wiemy, często lubi płatać figle, co powoduje konieczność zabezpieczenia nowych stropów i niższych partii budynku przed zalaniem opadami atmosferycznymi. W tym celu najbezpieczniej jest rozłożyć na stropie papę. Taka izolacja jest skuteczna i nie ulegnie zerwaniu w czasie silniejszych podmuchów wiatru.

Do wykonania więźby dachowej można zatrudnić wyspecjalizowaną ekipę, która ułoży konstrukcję na miejscu lub zamówić gotową więźbę w fabryce. Drugie rozwiązanie znacznie przyspiesza prace,

ponieważ gotowa więźba, przy precyzyjnym zachowaniu wymiarów, jest też łatwa w montażu.

Wznosząc dach od postaw, musimy pamiętać o wszystkich jego elementach i warstwach, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania.

Teoretycznie na nowo zbudowany dach można położyć dowolne pokrycie – zgodnie ze sztuką dekarską. Trzeba jednak uwzględnić ciężar całego dachu i jego wpływ na istniejącą konstrukcję domu. W praktyce więc wybór ogranicza się często do lekkich pokryć.

Przeprowadzenie instalacji Nowo powstałe za sprawą nadbudowy pomieszczenia wymagają wyposażenia ich w poszczególne instalacje. Przeprowadzić tam trzeba: vvinstalację elektryczną – warto wyodrębnić dla niej oddzielny obwód, wyposażony we własną rozdzielnicę, bezpieczniki i wyłącznik różnicowoprądowy. Obwody należy wykonać za pomocą trzech przewodów: prądowego, neutralnego i ochronnego; vvinstalację wodociągową – należy włączyć w istniejącą sieć. Najlepiej tuż za wodomierzem lub na wyjściu z hydroforu.

Jeżeli ciepłą wodę uzyskiwaliśmy dotychczas z dużego zasobnika, to nowy obieg można przyłączyć bezpośrednio do niego. Natomiast, jeśli wcześniej korzystaliśmy z niewielkich podgrzewaczy, czy bojlerów – na nowej kondygnacji lepiej zamontować oddzielne urządzenia;

Przy nadbudowie domu można zastosować więźbę tradycyjną lub prefabrykowaną. (fot. PBP Motyl)

vvinstalację grzewczą – przed wykonaniem nadbudowy moc kotła grzewczego była dostosowana do ogrzania mniejszej powierzchni użytkowej domu. Jeżeli nadbudowując kondygnację jednocześnie zdecydowaliśmy się ocieplić cały budynek, wtedy stary kocioł być może wystarczy.

Jeżeli jednak kocioł jest na paliwo stałe – lepiej nowy obieg podłączyć przez wymiennik ciepła. Ułatwi to wykonanie instalacji i zagwarantuje większą odporność nowych grzejników na korozję; vvinstalację sanitarną – wykonanie przyłączy odpływowych nie jest skomplikowane, jeśli sanitariaty znajdują się w tym samym pionie. Odprowadzenie ścieków nie jest już jednak tak łatwe, kiedy nową łazienkę postanowiliśmy usytuować niezależnie od lokalizacji pionu. Wówczas przybory sanitarne trzeba wyposażyć w pompę przetłaczającą nieczystości; vvwentylację – wentylacja grawitacyjna jest z reguły niewystarczająca. Dlatego też w nadbudowanej części domu należy zainstalować wentylację mechaniczną z czujnikiem wilgotności lub jeszcze lepiej centralę wentylacyjną odzyskującą ciepło, czyli tzw. rekuperator. c

więcej o budowie domu

Ocieplenie połaci dachu jest niezbędne, jeśli poddasze ma być mieszkalne. (fot. Isover)

• •

®

933

•

16

Przydomowe zadaszenia

Fot. Fotolia

konstrukcje

Drewno, trzcina, blacha, jak również dachówki to materiały wykorzystywane na pokrycia dachowe. Stosuje się je nie tylko na wykończenie dachu domu, ale także na różnego rodzaju zadaszenia konstrukcji ogrodowych.

Anna Białorucka

A

ltany mają najczęściej lekką konstrukcję w kształcie koła, kwadratu lub wielokąta. Wykonuje się je na ogół z drewna, które musi być oczywiście zaimpregnowane – ważne jest zabezpieczenie przed wilgocią, pleśnią, grzybami i owadami. Ściany mogą być pełne, ażurowe lub przeszklone.

Dachy altanek mogą mieć różne kształty – popularne są zadaszenia płaskie, dwuspadowe, namiotowe oraz w kształcie kopuły.

Dach altany może być pokryty gontem drewnianym (który dobrze komponuje się z otoczeniem), gontem bitumicznym, trzciną albo dachówkami ceramicznymi czy blachą. Zadaszenie można też wykonać z tworzywa sztucznego.

Materiał na daszek Gonty bitumiczne układa się na dachach o kącie nachylenia większym niż 12º.

Wierzchnią warstwę stanowi posypka mineralna lub ceramiczna. Gonty dostępne są w różnych kształtach i kolorach. Takie pokrycie jest lekkie, co jest ważne w przypadku altanek, których konstrukcja nie jest bardzo wytrzymała.

Zadaszenie może być też blaszane – z miedzi, aluminium, stali ocynkowanej lub cynku. Inna możliwość to pokrycie dachu strzechą – taka altana wygląda bardzo efektownie. Jednak strzecha jest pokryciem bardzo ciężkim, podobnie jak dachówki – konstrukcja dachu musi być odpowiednio sztywna i mocna.

Pokrycie dachowe można też wykonać z tworzyw sztucznych, np. z płyt poliwęglanowych, które łączy się na zakład lub na zatrzask, do krokwi montuje

się je również na zatrzask. Najczęściej występują w wersji białej lub przezroczystej (białe przepuszczają ok. 35% światła, a przezroczyste ok. 70%).

Altany to konstrukcje ogrodowe służące do wypoczynku – gdy wstawimy do nich meble, mogą być miejscem rodzinnych posiłków czy spotkań towarzyskich.

Właściwie wykonane i pielęgnowane stanowią także niewątpliwą ozdobę ogrodu.

Zamiast garażu Budowa garażu to kolejny spory wydatek przy dużym i kosztownym przedsięwzięciu, jakim jest postawienie domu. Najlepiej jeśli garaż jest elementem bryły budynku, jednak nie zawsze jest to możliwe – mogą nas ograniczać kształt i wielkość działki lub względy finansowe.

Warto rozważyć wtedy inne rozwią‑ zanie – w tym wypadku sprawdzą się

17 konstrukcje

www.forumbudowlane.pl

Dach do altanki

Do pokrycia wiaty garażowej można wykorzystać płyty poliwęglanowe. (fot. Icopal)

także tworzywa sztuczne. Dostępne na rynku lekkie pokrycia dachowe można wykorzystać do wykonania wiaty garażowej. Konstrukcja wiaty może być zrobiona z odpowiednio zaimpregnowanego drewna lub profili stalowych. Wypełnieniem są szczelne i samooczyszczające się panele z poliwęglanu. System płyt pozwala na wybór kształtu zadaszenia – może być płaskie lub strome. Płyty są odporniejsze na pęknięcia niż tafle szklane i dużo lżejsze, dzięki czemu konstrukcja nie przytłoczy działki. Pod zadaszeniem można przechowywać samochód, motor czy rower. Daszek chroni przed deszczem, śniegiem, słońcem i opadającymi liśćmi.

Płyty są łatwe w montażu, można więc wykonać go samodzielnie, korzystając z dołączonej do zestawu instrukcji – potrzebne będą: śrubokręt, młotek, wiertarka, poziomica i komplet kluczy.

Złożoną konstrukcję montujemy do płyty podjazdu za pomocą kotew, płyty łączymy na zatrzaski – w połaci dachu nie trzeba wiercić dodatkowych otworów.

Gont bitumiczny jest popularnym pokryciem altan ogroodwych. (fot. Fotolia)

Równie łatwy jest demontaż płyt – rozłączamy poszczególne płyty, odłączamy konstrukcję od fundamentu i rozkładamy ją na części.

Płyty poliwęglanowe nie wymagają specjalnych zabiegów konserwacyjnych – z powierzchni półokrągłego lub spadzistego daszku śnieg lub liście zsuną się same. Inne zabrudzenia można usunąć strumieniem wody z węża ogrodowego lub oczyścić pokrycie po zdemontowaniu.

Najbardziej popularne są płyty przezro‑ czyste (o najwyższym stopniu przepuszczalności światła), ale stosuje się także płyty mleczne – biała powierzchnia rozprasza światło i daje efekt jego skupienia i wzmocnienia, dzięki czemu przy pochmurnej pogodzie obszar pod dachem wydaje się jaśniejszy niż poza nim. Płyty dostępne są również w innych kolorach, na przykład w brązowym, niebieskim i zielonym, co pozwala dopasować barwę daszku do stylu domu i ogrodu. Należy jednak pamiętać, że zadaszenie w ciemnym kolorze, będzie się szybciej nagrzewać, a powierzchnia szybciej się zniszczy. c

vv lolek1400: Witam serdecznie. Jakie pokrycie byłoby najlepsze na dach altanki? Myślałem o gontach, ale słyszałem, że szybko tworzy się na tym mech oraz glony. Czekam na porady. vv arek_d: Jak altanka to ja bym sobie gonty dawał – nie widzę sensu wydawać większych pieniędzy. A najlepsza, to wiesz i tak jest dachówka ceramiczna. vv lolek1400: Tak, ale szkoda pieniędzy na dachówkę ceramiczną. Mógłby mi ktoś polecić jakąś stronę gdzie jest opisane jak krok po kroku układać gonty (jestem dosyć dokładny, a doświadczenia w zakresie dachów mam naprawdę mało). Dodam jeszcze, że altanka jest kształtu sześciokąta. vv arek_d: Popytaj w hurtowni o instrukcje producentów gontów. vv dachyonline: Na altankę zdecydowanie gont, najlepiej się prezentuje i jest nie drogi. vv rambo2000: Najlepsza na dach do altanki będzie strzecha, ja mam 2 altanki, które pokryte są strzechą i w lato nawet w bardzo upalne dni jest pod nimi chłodno i zwiewnie, polecam! vv Irbis: Strzecharstwo Taak, ale pokrycie strzechą wymaga niestety mocniejszej konstrukcji.

O ile dach kryty gontem bitumicznym może być podparty słupkami 10x10, o tyle przy strzesze standardowe przekroje to: słupek 14x14, a krokiew 16x8. Do tego dochodzi wielkość połaci – przy goncie bitumicznym możesz wykonać dach o niewielkim kącie nachylenia, a tym samym zmniejszasz znacznie powierzchnię w porównaniu ze strzechą, dla której kąt nachylenia minimalny to przy altanie 35–40 stopni. Nie zastosujesz też kotew które dostępne są w handlu, bo są za miękkie.

Reasumując: coś, za coś. Dobrze przemyślana konstrukcja altany może zrekompensować brak strzechy i pokrycie gontem bitumicznym. vv bicurka: Właśnie dlatego uważam, że lepszym rozwiązaniem jest zakup gotowej altany, na allegro jest ich bardzo dużo. Jeszcze zawsze możliwość jest taka, żeby firma przyjechała i zajęła się montażem.

podyskutuj na forum

18 obróbki

Gdy zielenieje

dach

Ewa Kalicka

W

łaściciele dachów z zielonym nalotem doszukują się przyczyny jego pojawienia się w niskiej jakości pokrycia. Skutkiem są reklamacje pokryć dachowych.

Jest to jednak błędne myślenie, ponieważ materiał z jakiego wykonany jest dach nie ma zasadniczego wpływu na rozwój tych mikroorganizmów, jednak w przypadku materiałów porowatych (np. dachówki ceramiczne, cementowe i bitumiczne,

pokrycia blaszane z posypką) rozwój flory nastąpi szybciej niż na materiałach gładkich (np. pokrycia blaszane, dachówki angobowane).

Dlaczego na dachu Dach zapewnia mchom i glonom całkiem korzystne warunki życia. Te zielone mikroorganizmy omijają połacie najbardziej wystawione na działanie słońca i osiedlają się na osłoniętych częściach dachów. Jeżeli dach jest wykonany w układzie północ–południe i dodatkowo od strony północnej dom osłaniają drzewa, problem zazielenienia na pewno się pojawi. Jest to spowodowane brakiem nasłoneczniania i niedostatecznym osuszaniem powierzchni pokrycia.

W takich warunkach biologiczne naloty pojawiają się również na elewacji budynku, a nawet na szybach okien.

Profilaktyka Sprzymierzeńcem w walce z niepo‑ żądaną zielenią na dachu jest... miedź.

Na dachu układa się specjalne miedziane kształtki dopasowane dokładnie do formy dachówek, blachy falistej, łupka. Dzięki reakcji z wilgocią hamują one rozwój mchów, porostów oraz traw,

Mech może się pojawić bez względu na rodzaj pokrycia. (fot. Fotolia)

usuwają zanieczyszczenia z powierzchni dachowej oraz chronią przed ponownym zabrudzeniem. Kształtki mają specjalnie uformowane otwory, które zwiększają powierzchnię reakcji miedzi z wilgocią i jednocześnie równomiernie rozprowadzają ją na dachu. Pod wpływem wilgoci z kształtek miedzianych wytrącają się jony miedzi, które, spływając po dachu, rozpoczynają trwały proces jego oczyszczania.

System kształtek miedzianych można stosować zarówno przy renowacji, jak i przy układaniu nowego dachu. Montaż jest bardzo łatwy i nie wymaga wcześniejszego czyszczenia dachu, co oczywiście wpływa na redukcję kosztów związanych z pracami prowadzonymi na dachu.

Fot. Wienerberger

Na dachu po pewnym czasie może pojawić się flora dachowa – mchy, porosty i glony. Występują one niezależnie od rodzaju pokrycia, a ich rozwojowi sprzyja wilgotny klimat z częstymi opadami.

19 obróbki

Jedyną chyba wadą tej metody jest jej niewielka popularność w kraju.

W sprzedaży są również taśmy miedziane. Taśma składa się z wielowarstwowej tkaniny miedzianej, wyplecionej z drutów o grubości 0,1 mm. Jeden metr bieżący taśmy wykonany jest z 3500 m drutu miedzianego. Odpowiada to porównywalnej powierzchni blachy o wymiarach 1 x 1,15 m, choć sama taśma ma tylko 10 cm szerokości. Taśma ma dodatkową warstwę wodochłonną, zwielokrotniającą efektywność korozji, która zachodzi nie tylko w momencie opadu deszczu, lecz i po nim, lub przy np. porannej mgle. Jest to gwarancją dużej koncentracji oddziałujących jonów, które zostaną zmagazynowane w warstwie wodochłonnej i wypłukane przy następnym opadzie.

Taką taśmę stosuje się na dachach o długości spadku do 10 m. Na większe powierzchnie dachowe przeznaczone są taśmy o proporcjonalnie większej ilości warstw tkaniny miedziowej, szerokość taśmy pozostaje ze względów estetycznych niezmienna. System zabezpiecza nowe dachy i usuwa istniejące już zanieczyszczenia organiczne.

Taśma jest łatwa w montażu dzięki zintegrowanej warstwie klejącej oraz

bardzo elastyczna – można więc stosować ją niezależnie od kształtu dachówek lub innych elementów pokrywających dach.

Kolejnym sposobem zabezpieczania dachu jest jego impregnacja. Najpierw jednak dach należy dokładnie oczyścić.

Następnie pokrywa się go impregnatem silikonowym. Taką formę zabezpieczenia można zastosować na pokryciach betonowych.

Oczyszczanie dachu Powierzchnię dachu, która porośnięta jest w niewielkim stopniu, wystarczy zmyć kilkukrotnie wodą z dodatkiem detergentu, np. płynu do mycia naczyń.

Następnie dach trzeba pomalować preparatem biobójczym, który zniszczy resztki zazielenienia i zaimpregnuje pokrycie. Istnieją również preparaty chemiczne, przeznaczone do usuwania mchów, glonów i porostów z różnych elementów budowlanych, w tym pokryć dachowych. Używając ich, pamiętajmy o ścisłym przestrzeganiu zaleceń producenta. Preparaty te najczęściej nanosi się w postaci odpowiednio rozcieńczonej wodą – za pomocą opryskiwacza lub pędzla. c

Taśma miedziana zapobiega rozwojowi mchu, glonów i porostów. (fot. Co Texx GmbH)

Jony miedzi wytrącają się pod wpływem wilgoci. (fot. Redakcja)

20 obróbki

Montaż podbitki dachowej z pozoru będący prostym zadaniem opartym na rozwiązaniach systemowych w przypadku podbitki PVC, staje się nie lada wyzwaniem dla podbitki drewnianej, bowiem wymaga ogromnego doświadczenia i przygotowania praktycznego.

K

ażda realizacja jest inna na skutek różnorodności konstrukcyjnej budynków i pomysłowości inwestorów. Jeśli zdarzy się, że konstrukcje domów są identyczne, to i tak podbitkę można montować na wiele sposobów w zależności od gustu inwestora i doświadczenia pracowników wykonujących montaż.

Podstawowe zasady montażowe Prawidłowe zwymiarowanie przestrzeni między okapem a elewacją pozwoli na dokładne oszacowanie kosztów związanych z zakupem materiału wykończeniowego oraz określenie najbardziej optymalnego sposobu wykonania podbitki.

Podbitka ma wpływać korzystnie na wentylację więc należy przewidzieć otwory wentylacyjne w postaci; kratek z PVC, metalu czy nawet

zwykłej metalowej siatki. Dodatkowo w przypadku podbitki drewnianej łączonej na wcisk, można w co piątej desce wyciąć pióro na 2/3 długości deski, pozostawiając tym samym szczeliny wentylacyjne nie wymagające już żadnych dodatkowych zabezpieczeń przed ptakami czy owadami.

Powierzchnia otworów wentylacyjnych powinna zawierać się w przedziale od 0,02% do 0,2% powierzchni dachu, w zależności od użytego pokrycia.

Kolejnym istotnym elementem jest oświe‑ tlenie montowane w podbitce, które

Montaż

podbitki dachowej

Fot. Plastivan

Dawid Abramczyk

21

Przygotowanie okapu do montażu podbitki. (fot. Plastivan)

obróbki wymaga wcześniejszego rozprowadzenia instalacji elektrycznej w specjalnie przygotowanych listwach lub peszlach oraz rozplanowanie oprawek świetlnych w samej podbitce. Ich moc ze względów bezpieczeństwa nie powinna przekraczać 60W szczególnie w przypadku podbitki z PVC. Materiał i jego zabezpieczenie Panele PVC nie wymagają żadnych zabiegów impregnacyjnych, są gotowe do montażu.

Panele blaszane wykonane z aluminium muszą być powleczone powłoką ochronną (antykorozyjną), która nanoszona jest w procesie produkcji blachy, więc nie ma potrzeby zabezpieczania paneli we własnym zakresie (chyba że powłoka została uszkodzona w trakcie montażu).

Panele stalowe wykonane z blachy ocynkowanej to nic innego jak materiał wykorzystywany na pokrycia dachowe, dlatego też nie wymaga żadnego dodatkowego zabezpieczania. Jest gotowy do użycia.

Panele drewniane wykonane z sezono‑ wanego i impregnowanego drewna świerkowego, sosnowego lub modrzewia powinny być przed położeniem pomalowane i polakierowane środkami wodoodpornymi.

Krok po kroku Kierunek układania paneli lub desek jest dowolny, jedynie w przypadków bardzo wąskich okapów, których szerokość nie przekracza 30 cm, podbitkę montuje się wzdłuż.

Istnieją dwa sposoby montażu podbitki: do wystających końców krokwi lub do specjalnie przygotowanego stelaża.

Montaż do krokwi sprawia, że podbitka układana jest równolegle do połaci i przybijana do łat ułożonych prostopadle do krokwi, jedna przy ścianie elewacyjnej, a druga przy desce okapowej.

Montaż na stelażu z łat o przekroju 3 cm x 4 cm lub 4 cm x 5 cm, stosuje się w przypadku podbitki układanej prostopadle do ściany elewacyjnej.

Drewno na łaty montażowe w jednym i drugim przypadku powinno być sezonowane i zaimpregnowane środkami grzybo- i owadobójczymi.

Montaż podbitki na stelażu z łat. (fot. Plastivan)

Rozwiązania systemowe z PVC są najmniej czasochłonne przy układaniu.

Po rozplanowaniu i zamontowaniu łat montażowych przy elewacji i krokwiach montuje się do nich specjalne listwy systemowe w kształtach liter „J” lub „F”, w które następnie wsuwane są panele dekoracyjne dostępne w modułach jedno, dwu, lub trój – listwowych. Listwy systemowe przybijane są gwoździami, zachowując odstęp min 40 cm między następnym gwoździem.

Przy docinaniu paneli należy wziąć poprawkę ok. 4 mm na kurczliwość i rozciągalność materiału pod wpływem temperatury. Po wsunięciu paneli w listwy systemowe i zatrzaśnięciu zamków, panele przybijane są do łat montażowych gwoździami ocynkowanymi lub aluminiowymi o długości min. 20 mm. Należy pamiętać o niedobijaniu gwoździ do końca pozostawiając ok. 1 mm luzu na swobodną pracę panela pod wpływem temperatury. W newralgicznych miejscach należy stosować rozwiązania systemowe w postaci listew łączących lub kątowych, a co trzeci panel zastosować listwę wentylacyjną.

Opisywany montaż nie wymaga specjalistycznych narzędzi, w zupełności wystarczą podstawowe sprzęty; piłka ręczna, młotek, pilnik czy poziomica.

Podbitki blaszane stosowane najczęściej w obiektach przemysłowych, dostępne

są w systemach montażowych. Panele montuje się na szynach wyprofilowanych z blach ocynkowanych. Szyny przytwierdzone są do elewacji na kołki i śruby natomiast do listwy okapowej na wkręty.

Następnie panele wsuwane są w szyny metalowe i dokręcane wkrętami.

Opisywane rozwiązanie z racji ciężaru konstrukcji nie jest bardzo popularne.

Podbitka drewniana może być wykonana z listew nieprofilowanych, wówczas deski zestawiane są ze sobą na styk, a szpary powstałe między nimi spełniają rolę otworów wentylacyjnych. Inne rozwiązanie to listwy profilowane na pióro i wpust lub zakład.

Każde z opisywanych rozwiązań wymaga przybijania desek do łat montażowych gwoździami na początku i końcu deski. Odległości między gwoździami nie mogą być większe niż 100 cm dlatego też obliguje to do stosowania dodatkowych łat montażowych wzmacniających konstrukcję. Zamiennie z gwoździami można używać wkrętów do drewna, co znacznie ułatwia i przyśpiesza montaż i demontaż desek podbitkowych.

Drewno jest materiałem, który wymaga pielęgnacji zarówno przed montażem jak i po montażu. Zaleca się raz na klika lat przeszlifować podbitkę drewnianą i pokryć nową warstwą lakieru. Dzięki takim zabiegom przedłuża się jej żywotność i estetyczny wygląd. c

22 artykuł sponsorowany

Zalety wentylowania dachów Wysokoparoprzepuszczalne membrany wstępnego krycia (MWK) są powszechnie stosowane w Polsce już ponad 20 lat.

W

arto jednak przypomnieć, że ich skuteczność jest ściśle związana z wentylacją pokrycia dachu, ponieważ MWK pełnią w dachu dwie ważne funkcje: uszczelniają pokrycia leżące na łatach oraz osuszają dach z wilgoci stale napływającej z wnętrza budynku. Osuszanie jest szczególnie ważne w pierwszych 3–4 latach po zakończeniu budowy. W tym okresie usuwana jest bowiem wilgoć technologiczna z budynku.

MWK działają w ten sposób, że wypusz‑ czają parę wodną napływającą z termoizolacji i konstrukcji. Para wodna po przejściu nad MWK jest odbierana przez przepływające wzdłuż kontr łat powietrze atmosferyczne (rys). Jeżeli przepływ ten nie jest blokowany to mieszkańcy budynku uzyskują dzięki MWK następujące korzyści: vvmniejsze zużycie energii przeznaczonej na ogrzewanie budynków; vvwiększą trwałość konstrukcji dachu;

vvwyższy komfort cieplny na poddaszach (zarówno latem jak i zimą); vvbrak oblodzenia (dużych sopli) w okapach i wynikających z ich obecności zagrożeń.

Powszechnie wiadomo, że ze wzrostem zawilgocenia materiałów termoizolacyjnych obniżają się ich własności izolujące, ponieważ wzrasta ich współczynnik przewodzenia ciepła. Dzieje się tak ze wszystkimi najpopularniejszymi materiałami termoizolacyjnymi, ale najbardziej dotyczy to wełny mineralnej i drzewnej. Dlatego trzeba stale je osuszać.

Najłatwiej jest to uzyskać za pomocą wentylacji.

Przepływające powietrze usuwa wszelkie nadmiary wilgoci z przestrzeni wentylacyjnych w tym drobne przecieki i skropliny. Efekt ten jest jednak widoczny dopiero w szerszej skali czasowej, gdyż procesy wilgotnościowo‑cieplne w dachach zmieniają się w zależności od pory roku, pory dnia i warunków pogodowych.

Warunki pogodowe wpływają również na komfort mieszkańców poddaszy.

Latem dachy są bardzo nagrzewane a zimą schładzane, co powoduje znane efekty przegrzewania i schładzania.

Jednak w dachach wentylowanych są one dużo mniej intensywne.

Latem szczeliny wentylacyjne obniżają temperatury, nie dopuszczając do nagrzewania wewnętrznych warstw dachu.

Powietrze po prostu schładza termoizolację i samo pokrycie.

Zimą szczelina wentylacyjna działa inaczej. Powietrze wentylujące, nawet

przy odpowiednio grubej termoizolacji, ogrzewa się od niej i bardzo przyspiesza prędkości przepływu, co znacząco intensyfikuje osuszanie. Powstaje efekt regulacyjny: czym bardziej wilgotna jest termoizolacja, tym więcej ciepła przedostaje się do powietrza, które wtedy przyspiesza i proces wysychania intensyfikuje się. Duże znaczenie ma przy tym energia słoneczna ogrzewająca pokrycie i powietrze przepływające pod nim.

Z tego powodu, w zimowe i słoneczne dni szczeliny wentylacyjne działają najefektywniej w ciągu roku.

W dachach źle lub wcale niewentylo‑ wanych w śnieżne zimy pojawia się zawsze duże oblodzenie okapów. Jest to efektem stałego ogrzewania śniegu przez ciepło uciekające przez niewentylowany dach.

W dachach wentylowanych zjawisko to nie występuje z prostego powodu: gdy termoizolacja jest rozdzielona od pokrycia przepływającym powietrzem atmosferycznym to śnieg zalegający na pokryciu i na rynnie nie topnieje od strony pokrycia i sople nie powstają.

Jednak aby wentylacja działała prawi‑ dłowo w okapie musi być wlot (fot.) a na kalenicy wylot ze szczeliny utworzonej przez kontrłaty. c

www.dachowa.com.pl www.marma.com.pl

24 izolacje

Do budowy dachu podchodzimy z dużą pieczołowitością.

Wybieramy szczelne pokrycia dachowe, systemy odprowadzania wody z dachu i wykonujemy obróbki blacharskie, po to, by do wnętrza domu nie dostawała się woda opadowa.

Fot. Braas

Wentylacja dachu

25 izolacje Ewa Kalicka

N

ie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, że dla dachu równie niebezpieczna jak woda opadowa jest para wodna, która powstaje w pomieszczeniach, podczas użytkowania domu.

Problem gromadzenia się nadmiernych ilości pary wodnej powstał kiedy zaczęto budować domy z poddaszami użytkowymi i przystosowywać poddasza do celów mieszkalnych. Kiedyś nawet w domu z wysokim dachem przestrzeń poddasza służyła jedynie jako strych.

Pomieszczenie to nie było ogrzewane, a dachu nie ocieplano. Termoizolację (jeżeli w ogóle była) układano na stropie, a strych stanowił jedną wielką przestrzeń wentylacyjną. Ciepłe i wilgotne powietrze, które z wnętrza domu przedostawało się na poddasze było naturalnie usuwane przez nieszczelności w dachu oraz przez szczelinę wentylacyjną, którą samorzutnie tworzyły łaty i kontrłaty zamocowane między warstwą wstępnego krycia i pokryciem dachowym. Jeśli jednak w domu chcemy mieć poddasze mieszkalne to musimy ocieplić i uszczelnić dach oraz zapewnić sprawne odprowadzanie wilgoci.

Poddasze użytkowe Prawidłowa wentylacja i odprowadzanie wilgoci odbywa się przez szczeliny

Ułożenie folii niskoparoprzepuszczalnej. (fot. Redakcja)

Ułożenie folii wysokoparoprzepuszczalnej. (fot. Redakcja)

wentylacyjne – odstęp między warstwami dachu. W zależności od tego jaki podkład pod pokrycie zastosowano, są to jedna albo dwie szczeliny. Dawniej podkładem było najczęściej pełne deskowanie z papą.

To rozwiązanie wiązało się z koniecznością pozostawienia w dachu dwóch szczelin wentylacyjnych – między deskowaniem a pokryciem oraz między deskowaniem a izolacją cieplną, czyli po obu stronach podkładu. Od kilkunastu lat pełne deskowanie z papą wypierają powoli folie dachowe. Dobre folie dachowe charakteryzują się wodoodpornością, wiatroszczelnością i odpornością na rozerwanie.

Jednak z problemem wentylacji wiąże się ich inna cecha: paroprzepuszczalność.

Folie dachowe mogą być wysokoparoprzepuszczalne i niskoparoprzepuszczalne.

Decydując się na folię niskoparoprzepuszczalną (100/m²/24h) podobnie jak przy pełnym deskowaniu z papą musi być zachowana ta dodatkowa 3–4 cm szczelina wentylacyjna między folią a ociepleniem. Natomiast folie wysokoparoprzepuszczalne można układać bezpośrednio na izolacji cieplnej bez konieczności zostawiania szczeliny wentylacyjnej, ponieważ wysokie parametry przepuszczania pary wodnej (od 700 do 5000 g/m²/24h) zabezpieczają przed zawilgoceniem izolacji i konstrukcji dachu. W dachu z folią wysokoparoprzepuszczalną jest więc potrzebna tylko jedna szczelina wentylacyjna między folią a pokryciem.

Niezależnie od tego, czy jak podkład pod pokrycie służy folia wysokoparoprzepuszczalna, folia niskoparoprzepuszczalna czy pełne deskowanie z papą, obowiązują pewne zasady, których należy przestrzegać: vvaby szczelina mogła spełniać swoje funkcje musi mieć otwory wlotowe pod okapem i wylotowe w połaci, kalenicy lub w ścianach szczytowych, vvprzekrój tych otworów to 1/300 – 1/200 wentylowanej powierzchni dachu, vvotwory powinny być osłonięte siatkami metalowymi, które chronią przed dostaniem się ptaki i owadów.

Przy prawidłowo wykonanej wentylacji, powietrze jest nawiewane przez otwory w okapie poddasza, a wywiewane przez kalenicę budynku. Wentylację można dodatkowo wspomagać poprzez dachówki wentylacyjne. Należy je ułożyć w miejscach przerwania ciągłości szczeliny czyli przy oknach połaciowych i lukarnach.

Wysokość szczeliny i szerokość otworów

Wentylacja odbywa się m.in. przed odpowiednio wykonaną kalenicę. (fot. Kloeber)

oblicza konstruktor. Parametry zależą od kąta nachylenia dachu – im bardziej stromy dach tym mniejsza jest wymagana wysokość szczeliny oraz szerokość otworów wlotowych i wylotowych.

Właściwie wykonana wentylacja dachu zabezpiecza przed: vvzawilgoceniem i zniszczeniem drewnianej konstrukcji dachowej, vvzawilgoceniem izolacji cieplnej i utratą jej właściwości cieplnych,

Taśma wentylacyjno-uszczelniająca w kalenicy dachu. (fot. Corotop)

26

www.forumbudowlane.pl

Kalenica – brak wentylacji

izolacje

vv Mateo400: Witam drogich forumowiczów, jako że to jest mój pierwszy post proszę o wyrozumiałość. Tydzień temu ekipa skończyła u mnie ostatnie poprawki na dachu (blachodachówka, papa, deski). Niestety wczoraj dokładnie przyjrzałem się kalenicy od strony wewnętrznej i niestety nie widzę tam żadnego kanału wentylacyjnego tzn. deski równo dochodzą do belki. W związku z tym powietrze, które wchodzi przez okap i powinno wyjść przy kalenicy nie będzie miało miejsce (dlatego też szczelina, którą zrobiłem paskami ze styropianów dla wełny mineralnej nie ma najmniejszego sensu). Dzwoniłem dzisiaj do wykonawcy, który stwierdził że przyjdzie i cytuje "nożem przetnie wzdłuż kalenicy od wewnątrz papę – jak on to zrobi to nie wiem bo deski ściśle dolegają).

Teraz pytanie do was forumowicze jak to ratować bo po przeczytaniu kilkudziesięciu postów mam mętlik w głowie. vv Tomasz_Brzeczkowski: W szczelinie wentylacyjnej powinna być specjalna siatka lub włóknina uniemożliwiająca zagnieżdżenie się os, szerszeni itp. Tego się bez zdejmowania kalenicy nie da zrobić! vv Mateo400: To jak to teraz kolego uratować, bo jakoś nie widzę teraz możliwości zdjęcia kalenicy. vv Tomasz_Brzeczkowski: Najprościej wyciąć 4–5 cm i założyć nową kalenicę wentylowaną! Różne rodzaje "filtrów" kalenicy można zobaczyć na zdjęciach w google "kalenica wentylowana". vv Mateo400: Kolego Tomaszu, możesz opisać dokładniej jak to zrobić?

Gdzie wyciąć te 4–5 cm? Nie chciałbym popełnić jakiegoś błędu. vv Tomasz_Brzeczkowski: Jaka jest dachówka i kalenica? vv Mateo400: Mam blachodachówkę, a kalenica jest z belki drewnianej. vv Tomasz_Brzeczkowski: Pan skontaktuje się z producentem – i zapyta o wentylowana kalenicę – muszą mieć do swojej dachówki. Podobnie jak "filtr" przeciw owadom – bo tu każdy producent ma swoje rozwiązania.

Grzebień okapu z kratką wentylacyjną. (fot. Kloeber)

vvprzegrzewaniem się poddasza latem i przeciekaniem wody pod pokrycie zimą (przy zachowaniu szczeliny wentylacyjnej przemieszczające się w niej powietrze powoduje, że na połaci dachu jest jednakowa temperatura. Dzięki temu latem dach się nie przegrzewa, a zimą śnieg rozpuszcza się równomiernie na całej powierzchni dachu, woda więc nie gromadzi się nad okapem i nie przecieka przez nieszczelności w pokryciu).

Akcesoria dachowe Najwięksi producenci pokryć dachowych oferują całe systemy dachowe, w skład których wchodzą między innymi akcesoria, które pozwalają na prawidłowe wentylowanie dachu. Należą do nich między innymi: vvtaśmy uszczelniająco‑wentylacyjne – służą do zabezpieczania kalenic i grzbietów dachów spadzistych. Zapewniają właściwą wentylację połaci. Są odporne na wwiewanie pyłu śnieżnego i wodnego dzięki zastosowaniu specjalnej nakładki i włókniny przykrywającej otwory wentylacyjne; vvgrzebienie okapu z kratką wentylacyjną, które zabezpieczają dach przed zwierzętami oraz zapewnia wymagany przekrój wlotu powietrza pod pokrycie. Dodatkowo mają zatrzaskowo mocowane podkładki, umożliwiające mocowanie haków rynnowych bez konieczności wycinania fragmentów kratki; vvuszczelki wentylacyjne kalenicy. c

vv MistrzJan: Tomaszu, tu chodzi o wentylację pod deskowaniem.

Uważam, że trzeba zdjąć gąsior i przewiercić na skos otwory w kalenicy i w belce. Jan. vv Tomasz_Brzeczkowski: Chodziło mi, by Meteo400 wiedział, że jak będą poprawiać, by otworów czy szczeliny nie zostawili bez "filtrów" na owady. Wynikało z postu, że chcą tylko wyciąć. vv grzegorz andrychiewicz: Czy czasem nie jest to dach kopertowy? vv Mateo400: Dzwoniłem dzisiaj do Polskiego Towarzystwa Dekarzy w sprawie rzeczoznawcy i są odległe terminy. Dach jest dwuspadowy + dwie lukarny vv grzegorz andrychiewicz: Ja osobiście nie dostrzegam płatwi kalenicowej (belki) na tych zdjęciach. Czy wełnę układasz do samej kalenicy?.

Jeżeli nie, to można zrobić kratki wentylacyjne w szczytach budynku. vv Mateo400: Właśnie jeszcze nie zacząłem układać wełny, bo boję się, że brak wentylacji wykończy ją za jakiś czas. Mam w tym miesiącu zamiar układać wełnę, ale czekam co zrobić z wentylacją. Znalazłem rzeczoznawcę z Polskiego Towarzystwa Dekarzy i jutro o 7 rano ma przyjść, bo firma, która to robiła powiedziała że coś poprawią w sobotę, ale im już nie ufam. vv Tomasz_Brzeczkowski: A jakim cudem brak wentylacji może mieć wpływ na wełnę? vv Mateo400: Takie mundre artykuły przeczytałem, że jak nie będzie przewiewu, to wilgoć będzie gromadzić się u góry, a wełna jest jak gąbka. Rozumiem, że jestem w błędzie? vv Mateo400: Dzisiaj był u mnie rzeczoznawca i zaproponował żeby pomiędzy belkami (w kalenicy) powiercić po 3–4 dziury wielkości 5 złotowej monety na wylot przez papę. Zrobić to trzeba od dołu od strychu.

Myślicie że to wystarczy? vv grzegorz andrychiewicz: Wyrwał zęba,czy raczej za "co łaska"? vv Mateo400: Właśnie dziwne bo sucho nic nie pobrał, a ja też się zbytnio do tego nie kwapiłem.

więcej o izolacji dachu

vv MistrzJan: Można przewiercić od spodu. Ale trzeba zrobić to z wyczuciem, żeby nie uszkodzić taśmy pod gąsiorem (jeśli jest) lub gąsiora.

Jan.

28 izolacje

Ocieplenie dachu styropianem

Magdalena Szewczuwianiec

S

tyropian to zwyczajowa nazwa polistyrenu spienionego. Jego bardzo dobre właściwości termiczne wiążą się ze składem materiału – płyta styropianu składa się nawet w 98% z powietrza zamkniętego w drobnych porach, co stanowi najlepszy izolator. Wyróżnia się więc niskim, konkurencyjnym, współczynnikiem przewodzenia ciepła (średnio osiąga λ=0,031–0,044 W/[mK]). Dzięki temu już kilkucentymetrowa warstwa zapewnia dobrą izolację termiczną.

Wysoka odporność na niskie temperatury oraz – wbrew pozorom – na wilgoć sprawiają, że można go montować niemal o każdej porze roku bez względu na warunki. Styropian nie jest rozpuszczalny w wodzie, nie ulega pęcznieniu, nie wchłania wilgoci – nie ma więc obawy,

że termoizolacja zamoknie. Wybiera się go również z uwagi na niewielki ciężar, dzięki czemu jest łatwy w transporcie i montażu, oraz nieskomplikowaną obróbkę.

Parę wad Przeciwnicy styropianu jako jego główną wadę wymieniają niską paroprzepuszczalność. Oznacza to, że konstrukcja dachowa „nie oddycha”, jak np. przy zastosowaniu wełny mineralnej.

Problem odparowania ewentualnej wilgoci zniweluje jednak wykonanie szczeliny wentylacyjnej pomiędzy materiałem ociepleniowym a deskowaniem (w przypadku dachów stromych). Poza tym styropian nie jest odporny na działanie rozpuszczalników organicznych i pęcznieje pod wpływem benzyny i ropy naftowej. Ponadto to materiał dość wrażliwy na działanie wysokich temperatur oraz ognia. Już temperatury powyżej 80° C mogą zaszkodzić jego strukturze. Jednocześnie

Fort. Lipińscy Domy

Różnorodność odmian styropianu pozwala na wszechstronne zastosowanie go do termoizolacji budynków.

Wciąż udoskonalany materiał z powodzeniem sprawdza się też jako ocieplenie zarówno skośnej, jak i płaskiej połaci dachu.

29

Izolacja nakrokwiowa dachu skośnego. (fot. Lipińscy Domy)

izolacje

styropian używany w budownictwie jest określany jako samogasnący (nie podtrzymuje ognia) i zaliczany do klasy E według „Klasyfikacji ogniowej materiałów” (PN‑EN 13501–1+A1:2010).

Przy zastosowaniu odpowiednich materiałów i układu warstw, przekrycia dachowe z zastosowaniem płyt styropianowych mogą być sklasyfikowane w klasie BROOF(t1) odporności na ogień zewnętrzny czyli jako nie rozprzestrzeniające ognia oraz posiadać klasyfikację ogniową RE (nośności, szczelności ogniowej) lub REI (nośności, szczelności i izolacyjności ogniowej) na poziomie 15, 30, a nawet 60.

Jak wybrać?

W przypadku styropianu do ocieplenia dachu należy zwrócić uwagę przede wszystkim na parametr CS(10), określający minimalną wartość naprężenia ściskającego, wyrażonego w kPa, przy 10% odkształceniu. Decyduje on o twardości i odporności styropianu, a jego wielkość powinna być określona przez projektanta w zależności od konkretnego rozwiązania konstrukcyjnego.

W zależności od asortymentu styropian charakteryzuje się różnymi parametrami wytrzymałościowymi,

Izolacja stropodachu. (fot. Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu)

określanymi wytrzymałością na rozrywanie, ściskanie oraz zginanie. Pamiętajmy, że im wyższa gęstość materiału, tym większa będzie jego wytrzymałość.

Do izolacji dachów nie należy wybierać styropianów o wadze niższej niż ok. 15 kg/m³, ponieważ nie spełniają one minimalnego poziomu wytrzymałości na rozrywanie (80 kPa).

Montaż ocieplenia – dach skośny Izolację cieplną ze styropianu w przypadku dachu stromego i poddasza użytkowego układamy zazwyczaj nakrokwiowo (na przymocowanych na krokwiach deskach), a nie jak jeszcze kilkanaście lat temu – podkrokwiowio.

Do izolacji nakrokwiowej dedykowane są przede wszystkim płyt EPS 100 lub EPS 200 o wymiarach 1000x500 mm i grubości od 10 do 250 mm. Układamy je na sztywnym poszyciu. Niektóre materiały są specjalnie wyprofilowane, dzięki czemu po ułożeniu ich na krokwiach dachu można od razu przystąpić do montażu dachówki, jednak z uwagi na dany rozstaw zaczepów płyt może utrudnić to dekarzowi wykonanie pokrycia.

Płyty mocujemy, idąc od dołu ku górze.

Dolną krawędź pierwszego rzędu należy

oprzeć na wystającej desce okapowej.

Ułożony styropian mocujemy do krokwi dachowych za pomocą łączników systemowych, czyli wkrętów o podwójnym gwintowaniu. Długość dostosowujemy oczywiście do grubości izolacji. Aby zapobiec przenikaniu wilgoci w szczeliny na łączeniu płyt, wypełniamy je pianką poliuretanową. Z kolei połączenia w okolicach koszy, narożników i kalenicy uszczelniamy za pomocą taśmy uszczelniającej. Następnie do izolacji przykręcamy łaty i kontrłaty, na których ułożone zostanie pokrycie. Czasami (np. przy gontach bitumicznych) konieczne jest zbudowanie poszycia z płyt drewnopochodnych.

Montując ocieplenie na krokwiach, zapobiegamy przemarzaniu elementów konstrukcji, dzięki czemu ograniczamy powstawanie liniowych mostków termicznych. Instalacji styropianu od spodu unikamy również z tego powodu, że odbywa się ona kosztem kilku centymetrów powierzchni użytkowej pomieszczenia na poddaszu.

Do ocieplenia dachu wykorzystywany jest przede wszystkim styropian frezowany na zakładkę lub płyty łączone na tzw. piór‑wpust. Łączenie ze sobą dwóch, a często nawet trzech płyt umożliwia montaż przy różnym rozstawie krokwi. Płyty tego rodzaju są na tyle wytrzymałe, że udźwigną ciężar drewnianej konstrukcji i pokrycia dachowego. Z drugiej strony z uwagi na własny niewielki ciężar nie wymagają stosowania dodatkowych łat oraz konstrukcji mocujących.

Ocieplamy dach płaski W przypadku dachu płaskiego zastoso‑ wanie znajdą systemy, w których uwzględniono m.in. płyty styropianowe do profilowania spadków, co pomoże w odprowadzeniu wód opadowych ze stropodachu (zastępujemy w ten sposób betonową warstwę spadkową, stanowiącą droższe i bardziej pracochłonne rozwiązanie, a przy tym – znacznie obciążające konstrukcję).

Montaż rozpoczynamy zazwyczaj od ułożenia wzdłuż linii kalenicowej płyt bazowych o największej grubości, dłuższy bok układając wzdłuż muru. W następnej kolejności układamy warstwy płyt od największej grubości do najmniejszej, ostatnią płytę przycinając do wymiarów dachu i linii odwodnienia. Następnie układamy płyty spadkowe, idąc od góry,

30 izolacje

Aneta Wróblewska-pecelt, Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu

N

Układanie płyt styropianowych na dachu płaskim. (fot. Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu)

pamiętając o takim przesunięciu kolejnych warstw, aby krawędzie nie nakładały się na siebie (byłyby to potencjalne mostki termiczne).

Płyty powinny być zamocowane mecha‑ nicznie, zwłaszcza w skrajnych pasach.

Zapobiegnie to niekorzystnemu parciu i ssaniu wiatru. Pomocne będą specjalne łączniki do mocowania warstw izolacji dachów płaskich. W środkowej części płyty styropianowe czasami wystarczy przykleić na stabilnym podłożu, na którym wcześniej ułożono folię paroszczelną. Zastosowanie znajduje również styropian w postaci granulatu. Wykorzystuje się go przy dachach płaskich, wentylowanych, wdmuchując w wentylowaną przestrzeń.

PARAMETRY STYROPIANU

Odpowiednia warstwa Ocieplanie styropianem w różnych punktach budynku wymaga od projektanta skrupulatnego doboru grubości tejże warstwy termoizolacyjnej. Np. grubość izolacji ze styropianu przy elewacji zewnętrznej powinn a być większa od izolacji płyt fundamentowych z uwagi na niemal bezpośrednie narażenie na działanie niskich (i wysokich temperatur). Z kolei do ocieplania dachu pochyłego poleca się zastosowanie 15–25 cm warstwy styropianu, a do płaskiego – ok. 30 cm. Skąd ta różnica?

Specyfika płaskiej połaci sprawia, że często zalega na niej śnieg bądź utrzymuje się lód – zapobieganie przemarzaniu jest więc naszym priorytetem. c

ajpopularniejszym materiałem termoizolacyjnym na polskich budowach jest styropian, stosowany powszechnie nie tylko do ocieplania ścian budynków, ale również z powodzeniem do izolacji podłóg i dachów (dachów stromych i stropodachów).

Chcąc wykorzystać poddasze do celów mieszkalnych, należy tam stworzyć odpowiednie ku temu warunki. Oznacza to, że dach powinien w takim samym stopniu jak ściany chronić mieszkańców przed nadmierną różnicą temperatur, hałasem i wiatrem, a nie pełnić wyłącznie roli nakrycia zabezpieczającego przed opadami atmosferycznymi.

Zastosowanie styropianu na dachach pozwala wykorzystać wszystkie zalety tego materiału, tj. jego wysoką izolacyjność termiczną i jednocześnie wysoką wytrzymałość mechaniczną. Dzięki temu powierzchnia dachu może być wykorzystywana w celach użytkowych, jako np. taras, zielony ogród, a nawet parking lub zaplecze techniczne do lokalizacji urządzeń klimatyzacyjnych, anten itp.

Jednym z warunków skutecznego docieplenia jest oczywiście dobór odpowiedniego styropianu, spełniającego kryteria jakości i zachowującego przynajmniej minimalne poziomy wymaganych dla konkretnego zastosowania cech technicznych. W przypadku dachów, które – w odróżnieniu od ścian – są elementem konstrukcyjnym przenoszącym obciążenia, najważniejszy jest poziom naprężeń ściskających przy 10‑procentowym odkształceniu względnym CS(10), ponieważ decyduje on o twardości i odporności termoizolacji. Jak podkreślają eksperci Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu, zalecana wartość tego parametru zależy od cech konstrukcyjnych dachów i podłóg konkretnego budynku, ale z zasady nie powinna być niższa niż 80 kPa. Właściwe określenie wartości CS(10) dla poszczególnych przegród to rola projektanta budynku, który, w zależności od zaproponowanego rozwiązania konstrukcyjnego wybranego elementu budynku, powinien zdefiniować również cechy wyrobu zapewniające skuteczność wybranego rozwiązania.

więcej o ociepleniu dachu

31 artykuł sponsorowany

TermoPiana

Początki istnienia firmy Termopian z Czechowic-Dziedzic datowane są na rok 1988 . W 2004 roku po latach intensywnych prac powstał nowy produkt - hydrobest - natryskiwana na gorąco folia izolacyjna stanowiąca bardzo skuteczną hydro i chemoizolację. W 2005 roku, bazując na zebranych doświadczeniach oraz odpowiadając na zapotrzebowanie klientów firma uruchomiła produkcję farby Izolbest do pokryć dachowych z pianek poliuretanowych zabezpieczających przed promieniowaniem UV.

W

2011 roku na podstawie wieloletnich doświadczeń rozpoczęto prace badawcze mające na celu opracowanie nowego produktu stanowiącego termoizolację i hydroizolację pokrycia dachowego.

Jest nim TermoPiana wprowadzona na rynek w 2012 roku.

Opis technologii TermoPiana jest nowatorskim rozwią‑ zaniem w zakresie natryskowych termoizolacji i hydroizolacji przegród budowlanych. Została indywidualnie zaprojektowana i stworzona z myślą o uzyskaniu jak najwyższych parametrów izolacyjnych (λ = 0,022 W/[mK]) znacznie przewyższając tradycyjne materiały. TermoPiana powstaje na bazie poliuretanu, a sposób jej produkcji jest prawnie chroniony zgłoszeniem patentowym w Urzędzie Patentowym RP. TermoPiana, jako jedyne natryskowe pokrycie dachowe na rynku polskim, posiada udokumentowaną badaniami i zapisaną w Aprobacie Technicznej hydroizolacyjność oraz wyposażona jest w system określenia stopnia fotochemicznej degradacji. Charakterystyczną cechą jest niebieski kolor TermoPiany.

Miejscem powstawania TermoPiany jest budowa, gdzie jest natryskiwana na istniejące podłoże, które ma zostać zaizolowane. Uzyskana w ten sposób TermoPiana stanowi jednolitą, monolityczną izolację bez spoin i łączeń (eliminacja mostków termicznych). Może zostać natryśnięta niemalże na każde podłoże, w tym beton, cegły, papę, deski i blachę, ponieważ posiada ona bardzo wysokie parametry przyczepności do podłoża.

Ponadto nie ma obawy, że TermoPiana spłynie z powierzchni pionowych.

W zakres stosowania TermoPiany wchodzą izolacje dachów, poddaszy,

stropów piwnic, podłóg itp., obiektów przemysłowych, mieszkalnych i rolniczych.

Podstawowym zadaniem TermoPiany jest eliminacja występujących nieszczelności oraz podniesienie parametrów izolacyjności przegrody budowlanej. Dzięki lepszej izolacji termicznej TermoPiana znacznie ograniczy koszty ogrzewania i eksploatacji budynku.

Powstawanie TermoPiany zawdzięcza się reakcji chemicznej dwóch komponentów starannie dobranych i przetwarzanych w ściśle określonej temperaturze pod wysokim ciśnieniem.

TermoPiana jest produktem dbającym o środowisko dzięki podnoszeniu efektywności energetycznej budynku. Ponadto to produkt, który może zostać poddany recyklingowi i ponownie użyty jako izolacja termiczna.

Rejestr wszystkich budów i indywidu‑ alnych kart gwarancyjnych dla wykonanych prac został stworzony w trosce o najwyższe dobro klienta, aby miał on 100% pewność, że posiada oryginalną TermoPianę. Jeśli posiadasz izolację z TermoPiany, a nie dostałeś karty gwarancyjnej, zgłoś się do nas.

Miejscem produkcji komponentów TermoPiany są Czechowice‑Dziedzice, a firma Termopian, jest jedynym w Polsce producentem i wykonawcą TermoPiany.

Jeśli zaoferowano Państwu TermoPianę z innego źródła skontaktujcie się z firmą Termopian celem weryfikacji autentyczności pochodzenia.

TermoPiana posiada pozytywną opinię i dopuszczenie do stosowania w budownictwie na podstawie aprobaty technicznej oraz atestu PZH. Do tej pory firma wykonała około 1 mln m² natrysków różnych systemów izolacji termicznych, wodochronnych i chemoodpornych.

Zalety: vvredukcja mostków termicznych vvbardzo dobra przyczepność do podłoża vvoszczędność energii vvjednoczesna termoizolacja i izolacja przeciwwodna vvparoprzepuszczalność vvbezspoinowość vvprzyjazna dla środowiska naturalnego vvwyższy opór cieplny niż tradycyjne materiały izolacyjne. c

GRUPA TERMOPIAN Sp. z o.o. Sp. k. ul. Dworcowa 15a 43-502 Czechowice‑Dziedzice tel. 32 214 45 80, www.dach.pl e‑mail: termopian@termopian.com.pl

32 pokrycia

Dachówki cementowe na pierwszy rzut oka trudno odróżnić od ceramicznych – naśladują je kształtem i kolorem. Mają jednak swoją specyfikę.

Marta Balcerowska

D

achówki cementowe, podobnie jak ceramiczne zalicza się je do pokryć ciężkich, są jednak od nich lżejsze (waga 1 m² wynosi 40–55 kg), a także tańsze.

Głównymi składnikami używanymi do produkcji dachówek cementowych są: piasek, woda i cement oraz

pigmenty – związki zawierające tlenki żelaza, odporne na działanie promieni słonecznych. Poszczególne składniki są odpowiednio dozowane i w trakcie procesu technologicznego są zagęszczane, a następnie poddane obróbce termicznej.

Utrzymanie trwałego oraz jednolitego koloru zapewnia barwienie w masie, jak również dwukrotne pokrywanie ich powierzchni powłoką akrylu. Zabezpiecza ona przed powstawaniem na powierzchni dachówek białych wykwitów wapiennych

oraz porastaniem mchem i zmniejsza ich nasiąkliwość. Na rynku dostępne są dachówki z powłoką polimerowo‑akrylową, która nadaje powierzchni aksamitny połysk, dzięki czemu kolory są bardziej intensywne i trwałe. Ten rodzaj powłoki ma też właściwości ochronne.

Istnieje również tzw. trójwarstwowa technologia produkcji dachówek cementowych, na którą składają się: barwiony w masie beton o wysokiej wytrzymałości, nasycona kolorem drobnoziarnista

Fot. Braas

Dachówki cementowe

33 pokrycia

Nowoczesne techniki produkcji zapewniają dachówce cementowej wysoką trwałość. (fot. Braas)

warstwa wygładzająca górną powierzchnię dachówki oraz dwukrotnie nakładana powłoka akrylowa. Dachówki produkowane w ten sposób są wytrzymałe oraz wyróżnia je gładka i szlachetna powierzchnia. Kształt dachówkom cementowym nadają odpowiednie formy.

Jest to produkt otrzymywany z surowców naturalnych, dlatego nie ma w nim substancji szkodliwych dla zdrowia.

Dobrej jakości dachówki cementowe powinny odznaczać się małą porowatością betonu. Zmniejsza to ich nasiąkliwość wodą, poprawiając ich mrozoodporność.

W renomowanych zakładach produkcyjnych proces wyrobu dachówek jest zautomatyzowany, sterowany komputerowo, sam produkt zaś badany jest na bieżąco w laboratoriach kontroli jakości. Producenci udzielają najczęściej 30 lat gwarancji, w tym na mrozoodporność.

Kształty i kolory Najpopularniejsze są dachówki zakładkowe o różnych kształtach, z podwójnymi wyżłobieniami (zamkami) na dwóch bocznych krawędziach (na stronie zewnętrznej i od spodu).

Dachówki, założone rowkami jedna na drugą, szczelnie do siebie przylegają.

Znanym kształtem dachówki zakładkowej jest pojedyncza esówka (jej przekrój przypomina leżącą literę S) – dachówka małoformatowa, produkowana najczęściej

w kolorach: ceglastym, czerwonym, antracytowym i szarym. Najpopularniejsza jest dachówka typu podwójne S – po ułożeniu tworzy na dachu „fale”, które załamując światło przełamują monotonię jego powierzchni. Dostępna jest mi kolorach: czerwonym, ceglastym, ciemnoczerwonym, szarym, ciemnoi jasnobrązowym, grafitowym, zielonym i czarnym.

Innym, również popularnym rodzajem jest dachówka staroniemiecka, z podłużnymi symetrycznymi żłobieniami

Kształty i kolory dachówek cementowych nawiązują do pokryć ceramicznych. (fot. Braas)

w górnej części profilu, produkowana przeważnie w kolorze klasycznej czerwieni, ceglastym, grafitowym.

Wytwarza się także dachówki o wyraźnie zaokrąglonych wybrzuszeniach. Najpopularniejsze ich kolory to czerwony, grafitowy i kasztanowy.

Do krycia dachu nowoczesnego budynku można zastosowań dachówkę w kształcie prostokąta z bocznymi zamkami, która daje na dachu przejrzysty układ prostych linii. Oferowane kolory to: ceglasty, granitowy i szary.

34 pokrycia Dachówki cementowe układa się na ruszcie z łat i kontrłat. (fot. Braas)

www.forumbudowlane.pl

Czym pokryć dach? vv grzech‑o: Drodzy forumowicze mam zamiar na wiosnę rozpocząć budowę domu, lecz w tej chwili zastanawiam się jakie pokrycie było by najlepszym rozwiązaniem. W projekcie jest dachówka cementowa z więźbą o przekroju krokwi 8/22,5 i krokwiach narożnych 14/25. Moim zdaniem to nawet pod dachówkę dość spore przekroje. Rozważam jeszcze pokrycie blachodachówką ze względów ekonomicznych, lecz nie wiem jaki przekrój powinien być do takiego pokrycia? vv Rudolf Bras jr.: Nic nie kombinuj i nie zmieniaj, zostaw tak jak jest, bo policzysz "oszczędnościową blachodachówkę" i może się okazać, że na Twoim dachu wyjdzie drożej niż dach. cementowa (nie mówię już, że i ceramika jest obecnie dość tania) jeśli odchudzisz przekroje może się okazać, że na dachówkę będzie już za późno, fakt jakaś pancerna ta więźba (ale nie wiem jaki masz tam w środku układ, być może musi być taka, w końcu ktoś to projektował). Moja rada, konstrukcji więźby nie zmieniaj, zrób z projektem. Później policz dla porównania blachodachówkę, dach. cementową i ceramiczną, dopiero zdecyduj jakie pokrycie.

Układanie Dachówki układa się (zaczynając od okapu), na ruszcie z łat przybitych prostopadle do krokwi i równoległych do nich kontrłat, czyli łat dystansujących. Zapewniają one niezbędną wentylację dachu między dolną powierzchnią dachówek a warstwą wstępnego krycia. Każda dachówka ma na spodzie wyprofilowane zaczepy, dzięki którym utrzymuje się na łatach.

Rozstaw łat zależy od spadku dachu (im kąt nachylenia połaci dachu jest mniejszy, tym mniejszy rozstaw łat), a także od rodzaju dachówek (wymiarów, kształtów). Kolejny rząd dachówek dociska poprzedni i osłania miejsca mocowania. Jeśli nachylenie połaci nie przekracza 60º, dodatkowego mocowania mechanicznego wymagają zazwyczaj tylko dachówki układane na krawędziach dachu i wokół takich elementów, jak kominy czy okna dachowe.

Na stromych fragmentach dachu, nachylonych pod kątem większym niż 60º, każdą dachówkę trzeba przymocować drutem lub gwoździami, aby nie spadła pod własnym ciężarem lub podczas silnego wiatru.

Prawidłowe wykonanie pokrycia dachowego jest trudne.

Warto więc powierzyć jego montaż doświadczonej ekipie dekarskiej, najlepiej rekomendowanej przez producenta. Warto również przestrzegać jego zaleceń, co w razie potrzeby daje możliwość skorzystania z usług gwarancyjnych.

Elementy systemowe Producenci cementowych pokryć dachowych, oprócz bogatej w kształty i kolory kolekcji dachówek, oferują też zestawy dopasowane kolorystycznie elementów uzupełniających. Służą one do profesjonalnego wykonania pokrycia, spełniającego, zarówno wymogi techniczne, jak i estetyczne. Ułatwiają jego eksploatację (systemy komunikacji dachowej), są niezbędne do obróbki i uszczelniania połaci, a także do mocowania niektórych części, zapewniają wentylację dachu, bezpieczeństwo jego użytkowania oraz dokładne wykończenie. Dopiero ta całość tworzy kompletny system dachowy. c

więcej

dyskusji na

vv grzech‑o: To, że dachówka ceramiczna jest droższa to już wiem, ale tak naprawdę to czym się różni od cementowej? Pytałem u kilku sprzedawców i większość z nich odradzało mi cementówkę. Sama dachówka ceramiczna jest u mnie sporo droższa od cementowej, dlatego skłaniam się bardziej do cementowej, ale przerażają mnie jeszcze koszty robocizny i więźby. vv marcinradom: kolego sprzedawcy, z którymi miałeś kontakt najwidoczniej są niedouczeni. Ja osobiście nie uznaję argumentu: nie bo nie.

Jeśli ktoś twierdzi że produkt A jest lepszy od produktu B to zaraz pytam o konkrety. Dachówka ceramiczna jest lepsza od cementowej bo co? Takie pytanie zadaj tym, którzy twierdzą, że ceramika jest lepsza.

Co do kosztów robocizny i więźby, to pomiędzy ceramiką, a cementem nie ma żadnej różnicy, przynajmniej w okolicach, w których ja się obracam. Przekroje krokwi są tak duże nie po to byś mógł ołowiem pokryć dom, tylko po to byś miał możliwość poprawnego ocieplenia poddasza.

Moja końcowa rada: zrób więźbę tak jak w projekcie i kup cementówkę, zaoszczędzone pieniądze zainwestuj w dobrą folię i tytanowo cynkową blachę na obróbki. Nie będziesz żałować. pozdrawiam vv grzech‑o: Drogi Marcinie zdaję sobie sprawę, że im wyższe są krokwie tym lepiej ocieplić poddasze tylko u mnie ono jest nie zamieszkane (przynajmniej w najbliższym czasie nie będzie), dlatego zastanawiam się, czy nie zmniejszyć wysokości krokwi. Druga sprawa to czy pod dachówkę warto zrobić deskowanie, czy nie ma to sensu? Pod blachodachówkę nawet bym się nie zastanawiał, a tutaj??? vv marcinradom: zmniejszysz krokwie – zaoszczędzisz 1 może 2 metry sześcienne drewna. Czy opłaca się to zrobić kosztem skazania na blachę? Jeśli chodzi o poddasze nie zamieszkałe to znam kilka osób, które jednak je zaadoptowały np. na salę bilardową. Oczywiście zależy to od pochylenia połaci. Tak sobie myślę, że zazwyczaj poddasza nie do adaptacji projektowane są przy małych spadkach, stąd też może wynikać zwiększona wysokość krokwi, bowiem im bardziej płaski dach tym bardziej krokwie obciążone. Co do deskowania, to nie ma znaczenia czy pokryjesz blachą, czy dachówką. Ma ono swoje plusy i minusy o których możesz poczytać na tym forum. pozdrawiam vv amc1: Już po sześciu, maksymalnie ośmiu latach na dachu żaden malowany beton nie jest już taki sam. Sprowadzenie jakości dachówki ceramicznej do jakości gliny jest uproszczeniem graniczącym z ignorancją. vv marcinradom: to prawda, ale po tych pierwszych ośmiu, jak piszesz, latach kolor nie zmieni się praktycznie wcale. Czy uważasz, że kolory ceramicznej dachówki nie zmieniają się pod wpływem UV? pozdrawiam vv amc1: Otóż zmieni się. I to na ogół wyraźnie. Angoby, angoby szlachetne i glazury zdecydowanie wolniej poddają się działaniom, ogólnie mówiąc, czasu. vv marcinradom: nie ma rzeczy na świecie, która nie traci koloru pod wpływem UV. Owszem, glazury dłużej trzymają kolor, ale to chyba nie ten zakres cenowy, wszak autor tematu piszę w swym pierwszym poście o aspekcie ekonomicznym. Nie uważam za celowe straszenie autora tematu, bo strata koloru jest naprawdę znikoma. Śmiało polecam dachówkę cementową. pozdrawiam

35 pokrycia

Blachodachówka – arkusze i panele Blachodachówka to obecnie jedno z najbardziej popularnych pokryć domów jednorodzinnych.

Producenci proponują ją zarówno w tradycyjnych arkuszach, jak i panelach modułowych.

Katarzyna Laszczak

B Fot. Budmat

lachodachówka tradycyjnie była produkowana w arkuszach ciętych na wymiar, jednak alternatywą dla tego rozwiązania są panele modułowe.

Jaki typ blachodachówki wybrać na nasz dach? Obydwa rozwiązania mają swoje zalety, a wybór zależy przede wszystkim od kształtu dachu i stopnia jego skomplikowania.

Blachodachówka w arkuszach Arkusze blachodachówki są cięte na konkretny wymiar i mogą osiągać do kilku metrów długości. Dobiera się je i przycina na podstawie szczegółowych wyliczeń, indywidualnie do danego dachu. To czynność wymagająca pewnego doświadczenia, więc lepiej

powierzyć ją wykwalifikowanemu sprzedawcy. Dokona on obliczeń na podstawie rysunku konstrukcyjnego dachu, najczęściej używając specjalnego programu komputerowego. Dokładne wyliczenie zapotrzebowania na arkusze jest gwarancją, że materiał będzie odpowiednio dopasowany. Trzeba bowiem pamiętać, że arkusze będą przygotowane specjalnie dla konkretnego dachu.

Ponieważ arkusze mają kilka metrów długości, ich układanie przebiega szybko i sprawnie, jednak pod warunkiem, że nasz dach ma stosunkowo prostą formę. Dlatego sprawdzają się idealnie na dachach jedno- lub dwuspadowych, najlepiej pozbawionych lukarn czy wykuszy. W przypadku, kiedy połać dachu ma wiele załamań będzie konieczne docinanie arkuszy na miejscu budowy, co spowoduje duże straty materiału i wydłuży prace. A to przełoży się na koszt wykonania dachu.

Trzeba też pamiętać, że długie arkusze mogą ulec uszkodzeniu podczas transportu, czy składowania, dlatego trzeba zachować ostrożność przy tych czynnościach.

Blachodachówka panelowa Blachodachówka panelowa (modułowa) jest sprzedawana w formie niewielkich elementów, tworzących kompletny system do montażu dachu. Zakres wielkości modułów różni się w zależności od producenta i modelu, ale ponieważ są to zestandaryzowane wymiary, nie ma problemu z zamówieniem dodatkowych paneli (albo zwrotem nadwyżek).

Dlatego też kwestia dokładnego obliczenia zapotrzebowania na materiał nie jest tak problematyczna.

Blachodachówka panelowa jest bardzo dobrym rozwiązaniem w przypadku dachów o skomplikowanych kształtach.

Ponieważ moduły są stosunkowo niewielkie, ich układanie jest wygodne i szybkie na połaciach o bardzo zróżnicowanej formie. Nawet jeśli panel będzie trzeba dociąć, jest to łatwiejsze niż w przypadku arkuszy, powoduje też mniejsze straty materiału.

Panele najczęściej są pakowane w poręczne pakiety i dostarczane na paletach. Ułatwia to ich bezpieczny transport, rozładunek i składowanie. c

36 pokrycia

Montaż

blachodachówki

Magdalena Szewczuwianiec

B

lachodachówkę montuje się na ruszcie z łat i kontrłat, z wykorzystaniem folii dachowej. Zanim przystąpi do montażu właściwego pokrycia, należy przygotować podłoże.

Przygotowanie podłoża Prace powinniśmy rozpocząć od ułożenia folii – poziomo od okapu, nad krokwiami dachowymi. Pamiętajmy, że folia musi wystawać co najmniej

200 mm poza ścianę przy okapie i szczycie. Przymocowujemy zszywkami folię do krokwi, po czym mocujemy ją dokładniej przybijając drewniane listwy, czyli kontrłaty, na górze folii w kierunku krokwi. Pamiętajmy, by nie napinać folii między krokwiami.

Teraz przechodzimy do kalenicy.

Tu powinniśmy się posługiwać instrukcjami podsuniętymi przez producenta.

Podpowiedzią może służyć również projektant budynku lub dachu, każda kalenica wymaga bowiem indywidualnych rozwiązań.

Układając folię, pamiętajmy, aby kolejne pasy zachodziły na siebie około 150 mm

na łączeniu poziomym. Jeśli z kolei zaistniała konieczność wzdłużnego układania folii, róbmy to na krokwiach, zachowując min. 100‑milimetrowe zakładki.

Następnie montujemy łaty i drewniane listwy dystansowe, najczęściej wielkości 32x100 mm lub 40x50 mm. Przy blachodachówce najniżej położona łata musi być około 1 cm grubsza niż standardowa.

Układanie łat zaczynamy od tego okapu, od którego rozpoczniemy wykonanie pokrycia.

Kolejny etap to montaż desek czołowych okapu – na równi z wysokością profilu nad łatami. Potem montujemy pas nadrynnowy, wyrównując go z linią okapu

Fot. Redakcja

Producenci blachodachówki nie spoczywają na laurach, oferując coraz bardziej zaawansowane technologicznie rozwiązania i coraz wytrzymalsze materiały.

Pamiętajmy, że od rodzaju blachodachówki (arkusze czy panele‑moduły) zależy sposób wykonania pokrycia. Tylko prawidłowe zamontowanie materiału zapewni dachowi pożądaną trwałość.

37 pokrycia

Przygotowanie pasa podrynnowego. (fot. Balex Metal)

i przymocowując do pierwszej łaty przy użyciu śrub lub ocynkowanych gwoździ.

Montujemy arkusze blachodachówki Blachodachówkę (niezależnie od tego, czy wybraliśmy arkusze, moduły czy panele) montujemy od lewej do prawej lub od prawej do lewej. Jeśli arkusze układamy od lewej, unosimy krawędź zamocowanego arkusza i wpychamy następną blachę pod niego. Dzięki temu arkusz zablokuje się na poprzecznym przetłoczeniu i nie będzie się ześlizgiwał.

Arkusze mocujemy na wkręty, przykrę‑ cając je do łat w najniższym punkcie, pod przetłoczeniem poprzecznym

– rozpoczynając od końca szczytu aż do kalenicy. Pierwszy arkusz powinien wystawać poza okap o około 40 mm, przytwierdzamy go jednym wkrętem do okapu i kalenicy. Następne mocujemy na złączu zakładkowym w najwyższym punkcie profilu, podobnie kilka kolejnych arkuszy, po czym wysuwamy tymczasowy wkręt z kalenicy. W ten sposób montujemy kolejne arkusze, następnie oczyszczamy całość miękką szczotką.

Jak w przypadku modułów?

Zanim przystąpimy do wykonywania pokrycia z blachodachówki modułowej, zamontujemy obydwa pasy nadrynnowe i obróbmy boczne krawędzie dachu.

Pamiętajmy, że szerokość okapu powinna umożliwić zamontowanie listwy startowej (ok. 250 mm). Montując panele, zwracajmy szczególną uwagę na jakość przymocowania wspomnianej listwy startowej. Listwy powinny tworzyć idealną linię prostą. Na każdy moduł musi przypadać jeden panel startowy.

Na długości całego pasa zaznaczmy odległość od krawędzi obróbki, a panel startowy zaczepiamy o górną krawędź drugiego pasa nadrynnowego – za pomocą wkrętów do deski okapowej.

Dopiero teraz przystępujemy do montażu pierwszego arkusza blachodachówki modułowej, mocno dociskając do listwy startowej. Następnie, zaczynając od środka, mocujemy każdy z arkuszy do łaty, korzystając z gotowych zakładek u góry modułów. Aby zapewnić jak najbardziej stabilne przymocowanie, dokręćmy pierwszy rząd arkuszy do listwy startowej.

Co jeszcze?

Kosz dachowy. Na równi z łatami dachu układamy deski podstawy kosza, nie zapominając o szczelinie wentylacyjnej, po czym docinamy pas nadrynnowy i montujemy go w narożniku kosza.

Docinamy arkusz kosza i dopasowujemy go na miejscu. Blachodachówkę przymocowujemy za pomocą ocynkowanych gwoździ, można też użyć masy uszczelniającej do zakładki. Następnie dolny brzeg materiału ucinamy i formujemy, dostosowując do ułożenia okapu, po czym zabezpieczamy uszczelką. Układając kolejne arkusze w kierunku kosza, wcześniej docinamy je do kosza.

Wiatrownicę montujemy od okapu, poruszając się ku kalenicy. Przymocowujemy ją do desek czołowych okapu, uwzględniając odstęp między krokwiami.

Gąsior przymocowujemy zaś do blachy za pomocą wkrętów samowiercących, pamiętając o min. 100‑milimetrowym zakładzie.

Układając pokrycie, skonsultujmy się z projektantem dachu i zapoznajmy dokładnie instrukcją montażu. Dane rozwiązania różnią się między sobą, inne mogą być też technologie wykonania. c więcej o montażu pokryć

Przygotowanie pasa nadrynnowego. (fot. Balex Metal)

38

Diabeł tkwi w szczegółach fot. Redakcja

pokrycia

O trwałości i szczelności dachu krytego dachówkami decyduje nie tylko dobór łusek dachówkowych i staranność ich ułożenia, lecz przede wszystkim dokładność wykonania obróbek dekarskich w newralgicznych punktach dachu. Bez zachowania reżimu technologicznego, dach wcześniej, czy później zacznie sprawiać kłopoty, a remonty i naprawy tego elementu budynku należą do najtrudniejszych i najbardziej kosztownych.

Artur Marciniak

W

każdym dachu krytym dachówkami są takie miejsca, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę. Najczęściej spotykaną przyczyną problemów z dachem okazują się błędy wykonawcze podczas zabezpieczania okapu, rynny koszowej, komina, krawędzi i narożników dachu, a także kalenic i okien połaciowych.

Okap Zaciekanie wody wzdłuż linii okapu pod pokrycie dachowe na skutek nieprawidłowo wykonanych obróbek

dekarskich okapu, to jeden z najczęściej występujących skutków błędów wykonawczych. Jest to problem ważny już na etapie budowy dachu ponieważ okap obrabia się jeszcze przed rozpoczęciem krycia dachówkami połaci dachowych.

Już wstępne obróbki powinny zatem odprowadzać skroploną parę wodną i deszczówkę poza okap lub do rynien jeśli są już zamontowane (w zależności od przyjętej kolejności robót). Na tym etapie prac wykonywany jest również montaż haków rynnowych i wróblówek, umożliwiających prawidłową wentylację przestrzeni pod dachówkami.

Szczególną uwagę trzeba zwrócić na ten drugi element, gdyż zaślepienie okapu prowadzi do nieprawidłowej wentylacji

przestrzeni pod pokryciem, a w rezultacie może być przyczyną zawilgocenia poszycia w wyniku kondensacji pary wodnej.

Podczas wykonywania obróbek dekar‑ skich okapu trzeba zwrócić także uwagę, by nie przykryć blachą brzeżnego pasa folii hydroizolacyjnej. Folia musi zachodzić na obróbkę blacharską, jednak nie może wystawać poza krawędź pokrycia, by nie była narażona na bezpośrednie działanie promieniowania UV, na które nie jest odporna.

Warstwa izolacyjna nie może się również kończyć przed obróbką, a na blachę musi być naciągnięta tak, by na styku z obróbką nie powstało wgłębienie, w którym może zbierać się skroplona wilgoć.

39 pokrycia

Taśmy uniwersalne do uszczelniania połączeń połaci dachu ze ścianą i kominem. (fot. Koramic)

Rynna koszowa Rynna koszowa jest elementem wykoń‑ czenia przecinających się połaci dachu, odpowiedzialnym za odbieranie wody z obu połaci i odprowadzanie jej do orynnowania. Ze względu na charakterystyczny kształt często nazywana jest koszem dachowym. Jest to najtrudniejszy do prawidłowego wykonania element dachu. Kosz musi być bowiem wykonany w sposób odpowiadający trwałości samego pokrycia dachu, gdyż jest elementem, który musi wytrzymać trudne warunki atmosferyczne – deszcz spływający z dwóch połaci dachowych, zalegający śnieg, napór wiatru, itp.

Sposób wykonania i rodzaj kosza zależy od jego długości, wielkości połaci dachowych i kąta nachylenia dachu.

W każdym wypadku ważny jest jednak nie tylko prawidłowy montaż metalowego elementu tworzącego nawierzchnię odpływną kosza, lecz również staranność przygotowania i zabezpieczenia podkładów. Najczęściej są to gęsto ułożone łaty lub deski montowane w polu krokwi koszowej. Deskowanie zawsze powinno być szersze od blachy koszowej, a styczne połacie dachu zabezpieczone dodatkową warstwą folii dachowej układanej, w zależności od konstrukcji, pod lub nad deskowaniem.

Na ułożone podkłady i folię montowana jest blacha koszowa. W przypadku krótkich koszy stosuje się zazwyczaj blachę monolityczną, a w przypadku koszy o znacznej długości – układaną na zakładkę z mniejszych elementów.

Istotne, by w przypadku układania na zakładkę montaż rozpoczynać od strony okapu, nakładając kolejne brzegi blach na siebie. Dzięki temu w miejscu ich łączenia nie powstają progi hamujące odpływ wody i nie wpływa ona pod elementy kosza.

Taka konstrukcja przypomina kierunkiem spływu ułożenie samych dachówek: łuski nachodzą na siebie od wiechy w kierunku okapu. Równie istotne jest dbanie, by podczas samego wykonywania kosza, a także układania pokrycia,

w żaden sposób nie zarysować powlekanych elementów metalowych kosza, gdyż przestaną być odporne na korozję.

Przestrzenie pomiędzy blachą koszową, a pokryciem warto zabezpieczyć uszczelkami dekarskimi z impregnowanej gąbki, by uniemożliwić przedostawanie się śniegu, liści i innych zanieczyszczeń pod pokrycie. Podczas układania pokrycia, dachówki są docinane równolegle do osi kosza.

Na rynku budowlanym zapanowała, niezrozumiała z punktu widzenia prawidłowego wykonawstwa tego elementu dachu, moda na nadmierne zwężanie szczeliny między dachówkami przykrywającymi kosz – tymczasem nie powinna być ona węższa niż 8 cm. Wprawdzie wąska szczelina może być bardziej atrakcyjna z estetycznego punktu widzenia, jednak zalegający w niej zlodowaciały śnieg najprawdopodobniej już pierwszej zimy zablokuje swobodny odpływ wody z kosza. Skutki pojawią się podczas odwilży, gdy woda najpewniej dostanie się pod dachówki, nawet zabezpieczone uszczelkami.

Komin Szczelne połączenie komina z pokryciem dachowym sprawia kłopoty nawet doświadczonym dekarzom. Nie jest to element szczególnie trudny do wykonania, ale wymaga dużej precyzji, staranności i cierpliwości, bowiem folia dachowa musi być wywijana na ściany

Wykończenie bocznych krawędzi połaci dachu. (fot. Wienerberger)

Rynna koszowa na styku połaci dachu. (fot. Braas)

komina w ściśle ustalonej kolejności (najpierw wywija się pas folii przed kominem, potem po bokach, a na koniec za kominem) i szczelnie przyklejona taśmą kominową.

Dodatkowo folia musi wystawać nieco ponad łaty i trzeba zwrócić uwagę na pozostawienie przerw dylatacyjnych pomiędzy końcami łat i kominem, a także pomiędzy kominem i ułożonymi wokół niego dachówkami, co wymaga wyjątkowej precyzji. Dylatacje są niezbędne, bowiem zapobiegają pęknięciom materiału pod wpływem wzajemnej pracy względem siebie komina i więźby dachowej spowodowaną zmianami temperatury. Swobodne, wzajemne, niewielkie przesunięcia komina i połaci zapewnia wykonanie podwójnej obróbki dekarskiej.

Jedną trwale łączy się z kominem, drugą z dachem. Pomiędzy nimi pozostaje, zasłonięta od góry, szczelina.

Obróbką łączącą połać z dachem może być dekarska taśma wentylacyjna klejona na klej butylowy. Jej zaletą jest elastyczność, dzięki czemu łatwo ją dopasować do kształtu dachówek.

Prawidłowy sposób układania polega na przyklejaniu czterech pasów przyciętych stosownie do wielkości obrabianej powierzchni w kierunku od najniższej części komina – najpierw na komin, następnie na dachówki.

Druga

40 pokrycia Zabezpieczenie grzbietu dachu. (fot. Koramic)

obróbka, mocowana do ścian komina, jest wykonywana z blachy i osłania krawędź uprzednio ułożonej taśmy. Blacha powinna być zagłębiona w szczelinie wykonanej w ścianie komina szlifierką kątową i wypełnionej uszczelniaczem dekarskim, bądź masą kauczukową.

Innym sposobem uszczelnienia komina jest wykonanie obróbek z elastycznych taśm kominowych przeznaczonych do obróbki kominów i ścian wystających ponad dach. Taśmę wykleja się od najniższej części komina, przez boki, aż do zakończenia z tyłu w taki sposób, by połowa jej szerokości znalazła się na kominie, a połowa na dachówkach. Z tyłu komina klei się taśmę podwójnie, tak by można ją było wpuścić głęboko pod dachówki ułożone powyżej komina.

Taśma powinna być klejona na szeroką zakładkę. Tak uszczelniony komin wymaga zewnętrznej, pełnej obróbki

Grzbiet dachu i pasy nadrynnowe. (fot. Redakcja)

blacharskiej, zabezpieczającej taśmę przed odklejaniem. Na obróbkę można stosować blachy miedziane, aluminiowe, tytanowocynkowe lub w ostateczności powlekane.

Można również zastosować gotowe, systemowe listwy kominowe.

Wiatrownice Wiatrownice, czyli boczne krawędzie połaci dachowych, muszą wytrzymywać nawet silne napory wiatru. Brak mechanicznego połączenia dachówek szczytowych z łatami może spowodować, że przy pierwszej, silnej wichurze dosłownie odfruną w siną dal – dlatego należy szczególnie zwrócić uwagę na ten element.

Najpewniejsze na szczytach dachu są dachówki szczytowe, szeroko dostępne na rynku w wersjach z rozmaitymi wcięciami, uwzględniającymi różny rozstaw łat. Jeśli jednak zdecydujemy się na zabezpieczenie krawędzi połaci szerokim, wygiętym pod kątem prostym, pasem obróbki blacharskiej, pamiętajmy o szczelnym połączeniu obróbki z dachówkami za pomocą taśm dachowych. W szczytach dachu wiatr nie tylko bowiem zrywa dachówki, lecz również wdmuchuje krople deszczu i płatki śniegu pod pokrycie. Dodatkowo dostaje się pod nie woda spływająca z dachu.

Grzbiety i kalenice Grzbiety dachów i kalenice są w równym stopniu narażone na błędy wykonawcze powodujące boczne podciekanie wody spływającej po połaciach dachu, jako że obydwa elementy dachu wykańczane są gąsiorami, co wiąże się koniecznością ustawienia ich na odpowiedniej wysokości.

Na grzbietach dachów trzeba przede wszystkim stosować podwójnie ściętą krokiew, gdyż w innym wypadku nie ma możliwości poprawnego montażu łat i kontrłat, czy systemowych wsporników, na których opierają się gąsiory, a bez ich właściwego podparcia nie można ustawić ich na odpowiedniej wysokości.

Niezbędne jest przede wszystkim poprawne dobranie wysokości montażu łaty grzbietowej i jej staranne wypoziomowanie. W wypadku zbyt wysoko ustawionej łaty grzbietowej dokładne przyklejenie taśmy wentylacyjnej do pokrycia może okazać się ponadto niemożliwe, a to spowoduje podciekanie wody pod dachówki.

W kalenicach z kolei zwykle znajduje się szczelina odprowadzająca powietrze

wentylacyjne spod pokrycia. Wystarczy drobna nieszczelność w tym miejscu, by wilgoć dostawała się pod pokrycie, penetrując więźbę dachową i ocieplenie.

Stąd konieczność wykańczania kalenic gąsiorami. Niezbędne jest zabezpieczenie przestrzeni pod nimi uszczelkami kalenicowymi, wyprowadzonymi na pokrycie po obu stronach kalenicy, co zapobiega podwiewaniu deszczówki i śniegu pod gąsiory, a jednocześnie umożliwia odpływ powietrza spod pokrycia.

Taśmę układa się bezpośrednio na łacie kalenicowej, co ponownie rodzi problemy z doborem prawidłowej wysokości jej montażu. Oparte na niej gąsiory nie mogą być umieszczone zbyt wysoko, gdyż nie zapewnią ochrony, ani za nisko, ponieważ uniemożliwią wentylację pokrycia.

Rozstaw łat w kalenicy warto ponadto zaplanować w taki sposób, by nie trzeba było przycinać ostatniego rzędu dachówek umiejscowionego pod gąsiorami. Bywa to jednak kłopotliwe w przypadku niedługich połaci z krótkimi krokwiami (3-4 m).

Jeśli dachówki trzeba ciąć, niezbędne jest mechaniczne mocowanie ich do łat – nie mogą trzymać się jedynie na pasku kleju na brzegu taśmy kalenicowej, gdyż zerwie je pierwszy silniejszy wiatr.

Okna połaciowe Właściwe położenie dachówek wokół okna połaciowego jest warunkowane jego poprawnym montażem. Ponieważ okna montowane są zazwyczaj podczas układania pokrycia dachowego, nic nie stoi na przeszkodzie, by szef ekipy dekarskiej osobiście czuwał nad poprawnością montażu. Otwór okienny powinien być ok. 3 cm szerszy i dłuższy od ramy okna. Rama musi być wsparta na odpowiednich łatach montażowych, niezależnych od konstrukcji dachu, najlepiej umiejscowionych pomiędzy parą sąsiadujących krokwi.

Jeśli rama jest szersza od rozstawu krokwi, trzeba wycinać fragment jednej z nich i umieścić poprzeczne wymiany (belki) nad i pod otworem okiennym, a wycięty fragment zamocować do nich w odległości 10 cm od ramy okiennej.

Najczęściej spotykane błędy przy montażu i obróbce okien połaciowych to zamocowanie ramy okna do tych samych łat, na których układane są dachówki, zbyt duże odsunięcie dolnej lub górnej części ramy okna od krawędzi dachówek i niedokładne doklejenie fartucha obróbki okna do pokrycia. c

41 rynny

Orynnowanie

R

ynny ulegają uszkodzeniem szcze‑ gólnie w czasie zimy. Stąd też każdej wiosny, warto dokonywać ich przeglądu i od razu eliminować szkody powstałe na skutek działania niskich temperatur.

Innymi przyczynami niesprawności orynnowania mogą też być: siła wiatru powodująca oberwania, zniszczenia dokonane przez opadające konary drzew, korozja, odkształcenia materiału oraz

niewłaściwy dobór rynien i niepoprawnie przeprowadzony montaż sytemu. Jeżeli uszkodzony jest jedynie fragment orynnowania – warto dokupić pasujący element i wykonać niezbędną naprawę. Naprawić da się też nieszczelności na połączeniach oraz nieznaczne odkształcenia. Jednak, gdy mamy do czynienia z licznymi ogniskami korozji, rynny są znacząco odkształcone lub źle zamontowane – lepiej jest wymienić

Agnieszka Jaros

je na nowe. Na całkowitą wymianę rynien decydują się też najczęściej ci inwestorzy, którzy planują zakładanie nowego dachu lub remont elewacji. W przypadku zmiany poszycia – rynny i rury spustowe i tak muszą być zdemontowane, aby można było wykonać obróbki blacharskie. Natomiast po remoncie elewacji, stare i nieestetyczne rynny zwyczajnie przestają pasować do odnowionego domu.

Fot. Fotolia

w starym domu

Znane powiedzenie mówi, że niczego nie da się w nieskończoność naprawiać i łatać.

Zawsze przychodzi ten moment, że konieczna staje się wymiana określonego elementu na nowy. Na budynkach starszego typu, mamy najczęściej do czynienia ze starym orynnowaniem.

O jego naprawie lub wymianie decyduje głównie rodzaj i rozmiar uszkodzeń oraz planowany zakres prac na dachu i elewacji domu.

42

O trwałości rynien decyduje materiał, z którego są wykonane. (fot. Redakcja)

rynny Trwałość systemu odwodnienia dachu O trwałości rynien decyduje głównie rodzaj materiału, z którego zostały one wykonane. W tym przypadku znajduje potwierdzenie zasada mówiąca o tym, że im więcej zapłacimy za system, tym dłużej będzie on w stanie nam służyć.

Aktualnie do wyboru mamy kilka materiałów, z których produkuje się rynny. Jednak dawniej najpopularniejszymi były systemy ze stali ocynkowanej.

Ich poszczególne elementy łączono przez lutowanie. Dziś duże grono odbiorców wybiera odwodnienie dachu z tworzywa sztucznego. Nie jest to jednak materiał o najwyższej trwałości. Poniżej przedstawiamy krótki przegląd dostępnych na rynku rynien i rur spustowych, uwzględniając czas ich użyteczności. vvRynny z miedzi – najtrwalsze, ale też i odpowiednio kosztujące elementy sytemu odwadniającego dach.

Efektowne, ale z czasem utleniające się i pokrywające patyną (z wiekiem przechodzą z naturalnej barwy miedzi do koloru zielonkawego). Producenci zapewniają, że ich wyroby mogą przetrwać w nienaruszonym stanie nawet 300 lat. Warto wiedzieć, że takich rynien nie można montować na dachach krytych blachą stalową i aluminiową.

Zetknięcie się tych materiałów z miedzią

Wymiana czy naprawa? To zależy od rodzaju i rozmiaru uszkodzeń. (fot. Fotolia)

może powodować wystąpienie zjawiska elektrokorozji. vvRynny z blachy cynkowo‑tytanowej – trwałe i odporne na korozję. Wytrzymują w dobrym stanie około 80 lat. Nowe – mają metaliczny szary kolor. Z czasem pokrywają się jednak patyną i przybierają barwę szaro‑niebieską. Poszczególne elementy łączy się przez lutowanie lub klejenie. vvRynny z blachy ocynkowanej powle‑ kanej lub lakierowanej – ich trwałość szacuje się na około 50 lat. Są odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne.

Montuje się je za pomocą specjalnych złączek z gumowymi uszczelkami.

Występują w wielu kolorach, ale nie należą do najtańszych. vvRynny z PVC – ich producenci dają na nie od 40 do 50 lat gwarancji. Wyroby odporne na działanie czynników atmosferycznych i uszkodzenia mechaniczne. Są dostępne w kilku wariantach kolorystycznych i nie kosztują zbyt wiele.

Ponadto nie wymagają żadnych zabiegów konserwacyjnych. vvRynny z blachy stalowej ocynkowanej – tanie, ale też i niezbyt trwałe. Wprawdzie teoretycznie powinny wytrzymywać około 40 lat, ale w praktyce nie służą dłużej niż 25. W miejscach, gdzie dojdzie do uszkodzenia warstwy cynku – niemal natychmiast pojawia się rdza. Nie dość, że sprawiają spore problemy w montażu (trzeba je lutować), to dodatkowo wymagają regularnego malowania. Już po niedługim czasie ciemnieją i przestają błyszczeć.

Rynny dawniej, a dziś W dzisiejszych czasach, przy posiadaniu odpowiednich zasobów finansowych możliwe jest nabycie orynnowania, które stosunkowo długo będzie estetyczne i funkcjonalne. Jednak pamiętajmy, że rynny starego typu, tj. znajdujące się

na starszych budynkach mogą sprawiać problemy i to nawet częste. Te, które dawniej wykonano ze stali ocynkowanej lub powlekanej nie są w stanie dorównać wyrobom oferowanym aktualnie.

Stosowane kiedyś powłoki malarskie nie dość, że nie były trwałe, to dodatkowo – mogą nie łączyć z dostępnymi dziś w sklepach farbami i lakierami.

Po pomalowaniu starych rynien może okazać się, że farba będzie schodziła z nich całymi płatami. Z kolei ocynk szybko ciemnieje. Po wielu latach i w szczególnie niesprzyjających dla niego warunkach – staje się wręcz czarny. Niestety takie rynny nie zachwycają swoim wyglądem i skutecznie szpecą dom.

Natomiast tworzywa sztuczne, które także znano i wykorzystywano dawniej do produkcji rynien – nie mają nic wspólnego z materiałami stosownymi obecnie. Stare rynny z PCW ulegają przebarwieniu, pękają lub mają ukruszone krawędzie.

Inna kwestia to kształt poszczególnych elementów systemu orynnowania.

Do starych rynien trudno jest dopasować części obecnie dostępne w sklepach.

Wprawdzie problem ten można rozwiązać poprzez zatrudnienie blacharza, który odpowiednio dotnie lub dognie blachę i spasuje nowe fragmenty ze starymi.

Pamiętajmy jednak, że taka usługa może sporo kosztować. Warto zatem starannie przeanalizować jej opłacalność.

Uwaga na błędy montażowe Niestety w dalszym ciągu, wiele uszkodzeń w systemie orynnowania wynika z błędów popełnionych na etapie jego montażu. W przypadku tak popularnych obecnie rynien plastikowych, o ich trwałości decyduje staranność odmierzenia poszczególnych elementów. Źle wymierzone rynny będą naprężać się (zwłaszcza na skutek zmian

43 rynny

Regularne przeglądy, czyszczenie i konserwacja rynien przedłuży czas ich sprawnego funkcjonowania. (fot. Fotolia)

temperaturowych) i mogą pękać lub wypadać z haków.

System odwodnienia dachu nie posłuży również zbyt długo, gdy będzie niewłaściwe zamocowany. Kiedy haki (rynajzy) są źle ustawione, tj. nie znajdują się w linii prostej lub pod odpowiednim kątem albo, gdy obejmy rur spustowych są zbyt luźne także dochodzi do odkształceń i powstawania pęknięć w rynnach.

Wymienione powyżej błędy montażowe to wprawdzie detale. Jednak decydują one o późniejszej sprawności orynnowania.

Dlatego też najlepiej jest eliminować je od razu i tym samym nie dopuszczać do uszkodzeń rynien. Tego rodzaju błędy można też skutecznie skorygować podczas dorocznych przeglądów lub w czasie remontu dachu czy odświeżania elewacji budynku.

Kiedy naprawiać stare rynny?

Jak zostało to już wspomniane powyżej – orynnowanie można naprawić, gdy mamy do czynienia z niewielkimi nieszczelnościami lub, gdy uszkodzenia są fragmentaryczne. Nieszczelności w rynnach eliminuje się poprzez zastosowanie specjalistycznych silikonów, uszczelniaczy i taśm dekarskich, płynnych folii dachowych oraz mas uszczelniających z włóknami (w przypadku szpar wielokrotnie klejonych). Większe ubytki zakleja się dodatkowym kawałkiem blachy, tworząc łatę.

Pamiętajmy również, że rynny stalowe i aluminiowe muszą być szczelnie pokryte powłoką antykorozyjną. W przypadku

tych materiałów, nie można dopuszczać do zaniedbań. Należy systematycznie przeglądać powierzchnię rynien i eliminować nawet niewielkie ogniska korozji. Takie miejsca oczyszcza się z rdzy i pokrywa farbą zaprawkową.

Najbardziej narażone na uszkodzenia są miejsca w załamaniach rynien, w łączeniach ich poszczególnych elementów oraz w okolicach mocowań na hakach.

W celu wykonania poprawnej naprawy orynnowania konieczne jest zastosowanie tej samej metody, którą posłużono się podczas montażu, tj. klejenia, klejenia i nitowania, lutowania lub łączenia za pomocą złączek. W przypadku starych powłok kleju lub lutu – miejsce uszkodzenia oczyszcza się (przy lucie również wyjaławia) i wykonuje nowe połączenie.

Gdy mamy do czynienia ze złączkami Orynnowanie wpływa również na estetykę domu. (fot. Braas)

systemowymi – czasami wystarczająca jest wymiana znajdującej się w nich uszczelki lub uszczelnienie silikonem i dociągnięcie zamków.

Podsumowanie W sytuacjach, kiedy konieczny jest montaż zupełnie nowych elementów łączących – koszt remontu wzrasta.

Jednak, gdy rynny nadal są jeszcze w dość dobrym stanie inwestycja jest opłacalna. Zawsze będzie to mniejszy wydatek niż wymiana całego systemu odwodnienia dachu. Z drugiej jednak strony, stare rynny nigdy nie będą wyglądały tak, jak nowe, co brane jest zwykle pod uwagę podczas gruntownego remontu dachu lub elewacji. W takich przypadkach inwestorzy decydują się raczej na wymianę orynnowania. c

44 okna

Zdarza się, że budując dom nie myślimy o tym, że będzie on wymagał prac konserwacyjnych i remontowych.

Nie inaczej jest w przypadku dachu, dlatego warto zadbać o to, by dostęp do połaci dachowej był jak najwygodniejszy.

Katarzyna Laszczak

W

przypadku domów parterowych, o małym stopniu nachylenia dachu, dostęp do połaci z zewnątrz nie jest problemem. Jednak już w przypadku domów z poddaszem użytkowym lub piętrowych, trzeba

pomyśleć o tym, by zapewnić bezpieczne wyjście na dach. Zapewnią nam to wyłazy dachowe.

Droga przez dach Wyłazy dachowe są częścią systemu komunikacji dachowej. Poza nimi, w jej skład wchodzą m.in. stopnie i ławy kominiarskie, umożliwiające bezpieczne poruszanie się po dachu. Taka droga przez dach przyda się przede wszystkim podczas przeglądów kominiarskich, ale także

różnych prac instalacyjnych (anteny), czy okresowej kontroli stanu pokrycia dachowego.

Zgodnie z przepisami budowlanymi stałe dojścia do kominów, urządzeń technicznych oraz anten radiowych i telewizyjnych, należy zapewnić na dachach o spadku wynoszącym ponad 25% oraz na dachach pokrytych materiałami łamliwymi (tłukącymi).

Powinny być one zabezpieczone przed poślizgiem. Wyjście na dach należy

Fot. Fakro

Wyłazy dachowe

FACH na dach

FACH na dach

zarejestruj siÄ™

zbieraj punkty

wybieraj nagrody

46 okna zapewnić również w przypadku budynków o dwóch lub więcej kondygnacjach naziemnych. W tym celu należy zastosować m.in. klapy wyłazowe o wymiarze 0,8 x 0,8 m w świetle.

Jednak nawet jeśli nasz dom, zgodnie z przepisami, mógłby się obyć bez wyłazów dachowych i innych elementów komunikacji dachowej, warto je zamontować – zapewnią one bezpieczeństwo i wygodę podczas różnych prac, a ich koszt nie jest wysoki. Dobrze, aby wyłazy dachowe przewidziano już na etapie projektowania domu, jednak ich zamontowanie jest również możliwe w istniejącym dachu.

Wyłaz czy okno?

Wyłazy dachowe, zamontowane w połaci dachu, na pierwszy rzut oka przypominają okna dachowe. Różnią się jednak od nich pod kilkoma względami, przede wszystkim sposobem otwierania, a niektóre typy – także termoizolacyjnością. Wyłazy, w przeciwieństwie do okien, są przystosowane do tego, by na nich stanąć. Z oknami dachowymi łączy je za to łatwy montaż oraz fakt, że doświetlają pomieszczenia i umożliwiają ich wietrzenie.

Jaki wyłaz wybrać?

To jaki wyłaz powinniśmy wybrać zależy od przeznaczenia poddasza. Do wyboru

mamy standardowe wyłazy dachowe, przeznaczone do poddaszy nieużytkowych, w których temperatura jest zbliżona do panującej na zewnątrz oraz wyłazy (zwane oknami wyłazowymi) do pomieszczeń mieszkalnych, ogrzewanych.

Standardowe wyłazy dachowe montuje się na poddaszach nieogrzewanych, dlatego, że ich izolacyjność termiczna jest stosunkowo niska, stąd też bywają nazywane wyłazami zimnymi. Ich profile najczęściej są wykonywane z aluminium, natomiast ościeżnice – z drewna. Dolna część ościeżnicy może mieć wyprofilowany stopień antypoślizgowy, ułatwiający bezpieczne wyjście na dach. Wyłazy mogą być wyposażone w pojedyncze szyby hartowane, szyby zespolone (często o podwyższonej odporności na gradobicie) lub wypukłe kopuły z przeźroczystego poliwęglanu, odporne na różne warunki pogodowe. Dodatkowo wyłazy są wyposażone w standardowy kołnierz uszczelniający, co ułatwia ich montaż.

Okna wyłazowe (nazywane też wyłazami ciepłymi), charakteryzują się bardzo dobrymi parametrami izolacji termicznej. Ich współczynnik przenikania ciepła Uw wynosi 1,4 W/(m²K), dlatego idealnie nadają się do montażu w pomieszczeniach mieszkalnych. Takie wyłazy najczęściej

są wykonywane z drewna i wyposażone w szyby zespolone, często o dodatkowych właściwościach (szyby hartowane, bezpieczne, wyciszające). Ich szczelny montaż ułatwiają kołnierze, które należy dobrać do rodzaju (wysokości) pokrycia dachowego. Większość z nich można wyposażyć w dodatkowe akcesoria, przeznaczone do okien dachowych, takie jak osłony okienne; możliwy jest również ich montaż w zespoleniu z oknami.

Wyłaz na dachu Zarówno standardowe wyłazy, jak i okna wyłazowe otwierają się do góry lub na bok (na prawą lub lewą stronę, są także modele umożliwiające przełożenie skrzydła z jednej strony na drugą). Standardowo stosuje się w nich ograniczniki blokujące otwarcie skrzydła, co zapewnia bezpieczeństwo korzystania z wyłazu.

Do bardziej nowoczesnych rozwiązań należy natomiast sprężyna gazowa, ułatwiająca podnoszenie skrzydła.

Wybierając wyłaz należy zwrócić uwagę na kąt nachylenia dachu – najmniejszy to 15°, natomiast w zależności od producenta i modelu występują różnice w maksymalnym stopniu nachylenia (od 55° do 85°). Wyłaz najlepiej jest umiejscowić jak najbliżej komina, ponieważ to właśnie on będzie wymagał najczęstszych kontroli (szczególnie jeśli ogrzewamy dom paliwami stałymi). c

Wyłazy dachowe umożliwiają bezpieczne i wygodne wyjście na dach. (fot. Fakro)

Asortyment Świetlików ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

180 Standardowych wymiarów, więcej niż 10 000 kombinacji 1-, 2-, 3-, 4- albo 5-cio warstwowe Przeźroczyste lub mleczne Akrylowe, poliwęglanowe lub zatrzymujące ciepło Wypukłe lub w kształcie piramidy Skylux® EP 10 - 6 cio warstwowy : Wartość Ug* 1,2 W/m².K

◆ ◆ ◆ ◆

Podstawy z PVC, poliestru i z metalu Ramki z PVC, z poliestru lub aluminium Klapy dymowe zgodne z normą EN12101-2 Wyłazy dachowe

◆ Skylux® EP 16 - 8 mio warstwowy : Wartość Ug* 1,0 W/m².K ◆ Okno Skylux®: świetlik ze szklaną szybą

◆ Systemy przewietrzające * zgodne z normą 1873

Więcej informacji pod: www.agplastics.com Krzysztof Gąska Mail: kg@agp.be I Tel. 882 126 147

◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

W pełni samonośna konstrukcja umożliwiająca tworzenie zadaszeń o szerokości do 4 m i nieograniczonej długości.

Prosty, szybki montaż z użyciem standardowych elementów.

Samonośna konstrukcja spełniająca obowiązujące normy dotyczące obciążenia wiatrem i śniegiem.

Zastosowanie zarówno w nowym budownictwie, jak i przy pracach renowacyjnych.

Wyjątkowo wysoka odporność chemiczna, odpowiednia dla zastosowań przemysłowych Samoczyszcząca powierzchnia.

Wysoka i stała przenikalność świetlna zapewniająca równomierne oświetlenie.

Wykonanie w technice Heatstop odbijające dużą część promieni podczerwonych, zapobiega to nagrzewaniu się pomieszczeń Wykonanie w technice 1200 Jouli zapewniające podwyższoną odporność mechaniczną Doskonałe zastosowanie wraz z systemem wentylacji i oddymiania Cintramax CE EN 12101-2.

Odporność na grad: 20 lat gwarancji na uszkodzenia spowodowane opadami gradu.

Atrakcyjna cena = oszczędność dla twojej kieszeni.

Spełnienie wymagań europejskiej normy EN 1187.

CINTRALUX Poliestrowe pasma świetlne z NRO

48 okna

Okno z pomysłem Wraz z coraz bardziej innowacyjnymi metodami stosowanymi w procesie wytwarzania okien – pojawia się alternatywa dla osób poszukujących niestandardowych sposobów na doświetlenie poddasza. Na indywidualne zamówienie klienta możliwe jest wyprodukowanie okna dachowego o wybranym kształcie, nietypowej konstrukcji oraz podwyższonych parametrach użytkowych.

Agnieszka Jaros

Fot. Velux

C

ałkowicie błędne jest mniemanie nie‑ których osób, że okna dachowe są mniej wygodne w użytkowaniu lub, że mają gorsze parametry izolacyjne niż typowe okna fasadowe. Producenci starają się bowiem za wszelką cenę nadążać za rosnącymi potrzebami swoich klientów – udoskonalając niemal bezustannie swoje produkty. Obecnie stosowane rozwiązania sprawiają, że okna dachowe w niczym nie ustępują oknom tradycyjnym montowanym np. w lukarnach dachów mansardowych. Ponadto, okna połaciowe są w stanie znacznie lepiej doświetlić poddasze użytkowe, a możliwość wyboru

kształtu, czy konstrukcji sprawia, że znajdują one coraz częstsze zastosowanie w naszych domach.

Okna dachowe do kuchni i łazienek Przed wyborem okna dachowego warto zastanowić się, jaką funkcję będzie pełniło pomieszczenie, w którym okno ma zostać zamontowane. Wszystkie okna połaciowe są bowiem odporne na działanie wód opadowych, ale niektóre z nich charakteryzują się dodatkowo zwiększoną odpornością na działanie wilgoci wewnątrz pomieszczeń. Okna takie warto stosować w łazienkach i kuchniach urządzanych na poddaszu.

Stałe działanie wilgoci, jaka na ogół panuje w takich pomieszczeniach nie sprzyja długotrwałemu użytkowaniu okien.

Dlatego też, większość wiodących producentów okien dachowych, oferuje okna wykonane z PVC lub drewna specjalnie obrobionego termicznie i pokrytego

Okno w dachu płaskim. (fot. Velux)

49 okna

Do kuchni i łazienek przeznaczone są okna o podwyższonej odporności na wilgoć. (fot. Velux)

powłoką poliuretanową. Dodatkowo okna takie zaopatrza się w mikrowentylację lub specjalny nawiewnik, którego rolą jest wietrzenie pomieszczenia nawet wówczas, kiedy okno jest zamknięte. Stosowanie specjalnych okien do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności pozwala nie tylko na wydłużony okres ich użytkowania, ale także na utrzymanie odpowiedniego mikroklimatu w wymienionych wnętrzach. Okna te występują w wygodnych wersjach obrotowych, jak i uchylno‑obrotowych.

Okna do dachów płaskich Dotychczas w dachach płaskich montowano tradycyjne okna połaciowe przy zastosowaniu dodatkowych elementów pomocniczych lub – w obiektach niemieszkalnych – stosowano rozwiązania typowo przemysłowe.

Obecnie, innowacyjne okna do dachów płaskich są w stanie doświetlić pomieszczenia światłem naturalnym od góry, przy jednoczesnym zachowaniu doskonałej izolacyjności cieplnej, wysokiej jakości wykonania oraz nienagannej estetyki.

Składają się one z akrylowej kopuły (zabezpieczającej okno przed opadami atmosferycznymi), połączonej ze skrzydłem okiennym. Skrzydło i rama okienna jest wykonana z twardego PVC. Dodatkowo, profil ramy wypełnia się pianką polistyrenową, w celu podwyższenia izolacyjności okna. Szyba okienna jest klejona, co powoduje, że jest w pełni bezpieczna i także odznacza się wysoką izolacyjnością cieplną.

Zastosowane rozwiązania konstrukcyjne pozwalają na uzyskanie współczynnika przenikania ciepła na poziomie 1,4 W/ (m²K) dla omawianego rodzaju okna dachowego. Okna do dachów płaskich występują w wersji nieotwieranej lub otwieranej – ręcznie, albo dzięki napędowi elektrycznemu.

Okna dachowe panoramiczne Montaż okien panoramicznych w pomieszczeniach poddasza rozszerza możliwości aranżacyjne. Okna te charakteryzują się tym, że po ich otwarciu można uzyskać we wnętrzu efekt całkowicie otwartej przestrzeni. Technika otwierania powyższych okien opiera się na systemie

Balkon dachowy o powiększonej szerokości. (fot. Velux)

nakładkowym prowadnic, co powoduje, że skrzydła okienne bezszelestnie przesuwają się na boki i całkowicie znikają z pola naszego widzenia. Wsuwają się one w specjalny panel, umieszczany na zewnątrz, który jednocześnie może być wyposażony w baterię słoneczną, służącą jako element zasilający napęd okna.

Szyby okien panoramicznych to zespolone pakiety z podwójnie klejonego szkła hartowanego. Dodatkowo zabezpiecza się je folią wzmacniającą.

Dzięki temu, okno jest nie tylko w pełni bezpieczne w użytkowaniu, ale posiada również wysokie parametry izolacyjności cieplnej i akustycznej. W lecie nie powoduje nadmiernego nagrzewania

50 okna przeszklenia. Zapewniają one doskonałe doświetlenie, a przy tym wyróżniają się parametrami termoizolacyjnymi (Uw = 1,2 W/[m²K]. Balkony tego typu można łączy w zestawy ze sobą lub z innymi oknami dachowymi i montować na poddaszach bez ścianki kolankowej o kącie nachylenia dachu 35–53 stopni.

Balkon dachowy z trójkątną nadstawką. (fot. Velux)

się pomieszczeń, a zimą redukuje straty ciepła. Doskonały widok, nie przesłonięty ramą zapewniają też okna o podwyższonej osi obrotu.

Większe okna Powierzchnię okien dachowych mogą powiększać też nadstawki – o oryginalnych kształtach – np. trójkątne, owalne, półokrągłe. Najczęściej są one nieotwierane, wykonane ze specjalnego, pojedynczego profilu. Nadstawki można montować nad lub pod oknem, a w obu tych umiejscowieniach, sprawiają, że okno wygląda ciekawie, zarówno z zewnątrz, jak i w pomieszczeniu.

Innym rozwiązaniem są okna kolankowe. Są to okna pionowe, przeznaczone do montażu w ścianie kolankowej, w zestawie z oknem połaciowym. Takie okna zapewniają nieograniczony widok i dobry napływ światła.

Okna kolebkowe Okna o nietypowej konstrukcji koleb‑ kowej są produkowane głównie na indywidualne zamówienie klienta. Otwierają się

Zamówienia na nietypowe okna Okna o nietypowych rozmiarach i kształtach, takich jak koło, trójkąt, trapez – są stosowane coraz częściej przez polskich inwestorów. Jednak aby zamówić okno o nietypowym kształcie lub konstrukcji – trzeba najpierw skonsultować się ze specjalistą, który oceni czy realizacja projektu jest możliwa. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, aby rozpocząć proces produkcji, dokonuje się oszacowania kosztów i konsultuje z klientem rodzaj zastosowanych materiałów.

Czas oczekiwania na niestandardowe okno dachowe wynosi około czterech tygodni. Wadą jest jednak stosunkowo wysoka cena tych produktów.

Nietypowe okna mogą być bowiem nawet o 70% droższe od zwykłych okien połaciowych. Jest to uwarunkowane stopniem trudności, z jakim producent musi zmierzyć się w czasie realizacji zamówienia. c

w sposób obrotowy, za pomocą klamki zamontowanej w dolnej części skrzydła.

Wyróżnia je ościeżnica wygięta w kształcie łuku i dopasowane do niej skrzydło o nietypowym kształcie oraz pakiet szybowy. Podobnie oblachowanie jest dostosowane do niestandardowej formy okna.

Balkony dachowe Dzięki nowoczesnym oknom dachowym można także spełnić marzenie o balkonie... w dachu.

Takie okno składa się z dwóch skrzydeł – górne otwiera się uchylnie do góry, a dolne – do przodu, tworząc wnękę balkonu. Z dolnym skrzydłem są zintegrowane boczne barierki, które wysuwają się w czasie otwierania balkonu, natomiast kiedy dolne skrzydło jest zamknięte, barierki nie są widoczne.

Taki balkon jest wbudowany w połać dachu i nie wymaga żadnych dodatkowych konstrukcji.

Od niedawna dostępne są także balkony o powiększonej szerokości i wyposażone w szyby o większej powierzchni

Okna kolankowe. (fot. Velux)

więcej o oknach

51 poddasze

tyt Urządzamy poddasze Agnieszka Jaros

S

ypialnie, łazienki, czy pokoje dziecinne ze skosami stają się coraz bardziej popularne i lubiane przez użytkowników. Warunek stanowi jednak funkcjonalne i niestandardowe ich urządzenie oraz dobór właściwych sprzętów i mebli.

Miejsce pod dachem O ilości miejsca, jaką będziemy dyspo‑ nowali po zagospodarowaniu poddasza decyduje przede wszystkim kształt dachu. Najmniej powierzchni użytkowej uzyskamy pod dachem czterospadowym.

W przypadku takiego dachu powierzchnia

z każdej strony jest ograniczona przez występowanie kłopotliwych skosów.

Znacznie więcej miejsca znajdzie się pod dachem dwuspadowym.

Jednak na wielkość tej powierzchni dodatkowo ma wpływ rodzaj więźby dachowej, kąt nachylenia połaci oraz wysokość ścianek kolankowych. Często stosowanym zabiegiem przy zagospodarowywaniu poddaszy jest podnoszenie wspomnianych ścianek kolankowych.

Jednak warto zaznaczyć, że tego rodzaju ingerencja w kształt i bryłę budynku może wpłynąć ujemnie na jego wygląd zewnętrzny. Najwięcej pełnowartościowej powierzchni mieszkalnej uzyskamy zagospodarowując poddasze pod dachem mansardowym. Jego konstrukcja stwarza bowiem najlepsze warunki do urządzania pomieszczeń w tym miejscu.

Skosy, skosy, skosy Poddasze będzie wygodne w użytko‑ waniu, jeżeli jego rozplanowanie i urządzanie będzie przemyślane.

Wiele zależy też od wysokości ścianki kolankowej. Pomieszczenia powinny zostać rozmieszczone w taki sposób, aby osiągnąć jak największą symetrię.

Zabudowa skosów to na poddaszu wariant niemal oczywisty. Konieczna jest jednak tutaj rozwaga i umiar.

Przesadne zabudowy mogą bowiem stworzyć niechciany przez nikogo – efekt przytłaczających i mało przestronnych wnętrz. Pod niektórymi skosami da się ustawić pewne meble tak, aby móc z nich korzystać nie uderzając głową w sufit. Przy wysokości ścianki pod skosem do 0,7 m możliwości te są bardzo ograniczone i miejsca takie

Fot. Fakro

Parterowe domy z poddaszem użytkowym cieszą się niesłabnącą popularnością.

Racjonalne zagospodarowanie poddasza nie tylko przyczynia się do zwiększenia powierzchni użytkowej domu, ale dodatkowo stwarza ciekawe możliwości aranżacji pomieszczeń.

52 poddasze

Zabudowana szafa w sypialni to praktyczny pomysł na wykorzystanie skosów. (fot. Fakro)

nadają się jedynie na schowki, służące przechowywaniu rzadko używanych przedmiotów. Jednak, kiedy ścianka ma już wysokość przynajmniej 1 m – można przy niej postawić np. sypialniane łóżko. Ustawione wezgłowiem przy ścianie nie będzie kłopotliwe w użytkowaniu. Ścianka kolankowa o wysokości 1,5 m stwarza jeszcze większe możliwości aranżacyjne. Miejsce jest bowiem doskonałe, np. na pokój dziecinny, w którym pod skosem zmieści się funkcjonalne biurko. Skosy, które mają około 2 m to już niemal pełnowartościowa powierzchnia użytkowa i można ją zagospodarować w dowolny sposób. Przy takiej wysokości można funkcjonalnie korzystać z większości mebli. Dobrze jest jednak ustawiać je tak, aby miejsca najniższe wykorzystywać na stoliki, niewielkie szafki, czy ozdobne lampy.

Wybór mebli Pomimo że w czasie budowy często wydaje się nam, że miejsca do zagospodarowania na poddaszu będzie wystarczająco dużo, to wraz z postępującymi pracami wykończeniowymi zaczyna się ono jakby kurczyć. Miejsca pomiędzy krokwiami wypełnia ocieplenie, a następnie płyty wykończeniowe, zaś

poziom posadzki podnosi się poprzez konieczność ułożenia dodatkowych jej warstw na stropie parteru. Okazuje się wówczas, że łączna powierzchnia wysokich ścian jest niewielka, a urządzenie wnętrz nie jest wcale takie łatwe.

Pomimo że przestrzeń pomieszczeń na poddaszu jest ciekawa architektonicznie, to najczęściej wymagają one zastosowania niestandardowych mebli i specyficznych detali ułatwiających funkcjonowanie na poddaszu.

Z pomocą przychodzą w tym momencie producenci oferujący meble na wymiar lub indywidualne zamówienie klienta.

Dzięki takim rozwiązaniom możliwe jest np. wkomponowanie szafy pod skos dachu w taki sposób, że zabudowuje się całą przestrzeń. Drzwi takiej szafy – chociaż stosunkowo niskie – pozostają proste. Ścięciu ulegają jedynie wewnętrzne półki. Dobrze jest zastosować w takich przypadkach system drzwi suwanych, ponieważ nie wymagają one do prawidłowego funkcjonowania żadnej dodatkowej powierzchni.

Warto również zainwestować w dodatkowe akcesoria, takie jak sprytne kosze, szuflady wysuwane na prowadnicach, dzięki którym stanie się możliwe wykorzystanie powierzchni, nawet w najtrudniej dostępnych

miejscach. Meble, które wykonuje się na indywidualne zamówienia są nie tylko w pełni funkcjonalne. Przy odpowiednim doborze materiałów do ich wykonania – mogą stać się dużo bardziej atrakcyjne niż te dostępne powszechnie. Wybór materiałów jest ogromny, w związku z czym meble są w stanie przybierać najróżnorodniejsze formy. Trzeba jednak zaznaczyć, że sprzęty takie są sporo droższe, od typowych mebli zakupionych w sklepie.

Prywatna przestrzeń Poddasza zagospodarowujemy na ogół w ten sposób, że są one miejscem niedostępnym dla gości. Urządza się tutaj najczęściej sypialnie, łazienki, pokoje dla dzieci, gabinety lub ciche i przytulne kąciki wypoczynkowe. Aranżacja tych wnętrz wymaga jednak odpowiedniego przemyślenia i odrobiny wiedzy architektonicznej.

Odpowiednio, w sypialni najlepiej będzie pod skosem umieścić łóżko. Jest to najbardziej logiczne rozwiązanie, chociaż zupełnie odradzane przez specjalistów feng shui. Jeśli jednak nie jesteśmy zwolennikami urządzania pomieszczeń w zgodzie z ich standardami, to takie ustawienie najważniejszego, choć nie jedynego mebla w sypialni będzie najwygodniejsze. Pozwoli bowiem na swobodne

53 poddasze

Możliwość wygodnego urządzenia poddasza zależy m.in. od wysokości ścianki kolankowej. (fot. Fakro)

poruszanie się po pokoju i umożliwi dojście do pozostałych sprzętów.

Pod sypialnianym oknem, tuż przy ściance kolankowej może znaleźć się np. sekretarzyk lub toaletka, z której będzie można wygodnie korzystać.

W pozostałe skosy wkomponujmy niewielkie komódki lub mobilne (wysuwane) kontenery do przechowywania różnych przedmiotów.

Sporo trudności w funkcjonalnym urządzeniu może stwarzać łazienka.

Do swobodnego poruszania się po podłodze potrzeba jest około 2 m wysokości pomieszczenia. W miejscach, w których się wycieramy dobrze jeśli będzie to 2,20 m, aby móc osuszyć głowę ręcznikiem. Nad wanną potrzebujemy co najmniej 1,60 m, by móc się z niej wydostać i pochylić w czasie kąpieli dziecka. Zupełnie pełnowartościowej wysokości potrzeba do zamontowania kabiny prysznicowej.

Jak zatem urządzić łazienkę, w której występują liczne skosy i zakamarki? Nie jest to łatwe, ale możliwe.

W najniższych punktach należy umiej‑ scowić urządzenia, z których korzysta się na siedząco, czyli sedes, bidet, część wanny. Na kabinę prysznicową lub umywalkę z dużym lustrem trzeba zarezerwować miejsca najwyższe, np. te usytuowane w sąsiedztwie drzwi wejściowych. Pozostałe skosy warto zabudować szafkami i schowkami, których akurat w przypadku łazienek nigdy nie jest za wiele.

Aneks wypoczynkowy trzeba zagospo‑ darować tak, aby wyglądał na przestronny.

Dokonuje się tego pozostawiając wolną – jak największą powierzchnię podłogi (łącznie z częścią, z której nie będzie można korzystać). Pod skosami doskonale prezentują się stoliki telewizyjne oraz dowolnie rozmieszczony sprzęt grający.

Miejsca te są także idealne na półki na książki, płyty kompaktowe i inne drobiazgi dekoracyjne. Siedziska powinny być rozmieszczone na obrzeżach rejonu komunikacyjnego. W pomieszczeniach na poddaszu doskonale wyglądają rozłożyste kanapy oraz obszerne fotele i pufy.

Ważne Skosy poddasza warto zabudowywać szafkami i półkami. Konieczne jest jednak rozważne przemyślenie zabudowy.

Zamknąć trzeba bezwzględnie najciaśniejsze i najbardziej zabałaganione kąty.

Schowki przydadzą się na rzeczy rzadko używane. Bardziej obszerne miejsca pod skosami dachu warto przeznaczyć na szafy lub garderoby. W miejscach, gdzie jest to możliwe umieszczajmy normalne meble lub meble wykonane na zamówienie. Zbyt duża ilość zabudowanych elementów przytłoczy wnętrze i sprawi, że zacznie ono sprawiać wrażenie ciasnego i mocno ograniczonego w użytkowaniu. c

pomysły na urządzenie wnętrz

54 poddasze

Gotuj na poddaszu

Na poddaszach domów jednorodzinnych najczęściej urządzamy pomieszczenia o bardziej prywatnym charakterze – sypialnie, czy pokoje dzieci. Zdarza się jednak, że poddasze funkcjonuje jako samodzielne mieszkanie. Wtedy trzeba pomyśleć o aranżacji kuchni.

K

uchnia na poddaszu stanowi pewne wyzwanie. Trudna do wykorzystania przestrzeń pod skosami, konieczność odpowiedniego oświetlenia miejsca pracy, jakim przecież jest kuchnia, zapewnienie odpowiedniej wentylacji...

Ale nie są to problemy nie do rozwiązania, a kuchnia na poddaszu może mieć niepowtarzalny urok.

Światło dzienne Jednym z podstawowych problemów podczas projektowania kuchni na poddaszu jest oświetlenie niezbędne do wygodnej pracy. Nie zapominajmy

bowiem, że kuchnia to przede wszystkim pomieszczenie użytkowe – miejsce pracy.

O ile światłem sztucznym, po zmroku, można odpowiednio doświetlić każdą przestrzeń, o tyle na poddaszu powstaje problem doświetlenia światłem dziennym.

Bezpośrednie światło słoneczne, wpadające przez okna, zazwyczaj przeszkadza w pracy, a dodatkowo, w przypadku poddasza, bezpośrednie nasłonecznienie powoduje zbytnie nagrzewanie się pomieszczenia. Dlatego kuchnię na poddaszu najlepiej umieścić od strony północnej (skąd dociera jedynie światło rozproszone) lub wschodniej, gdzie słońce świeci na tyle krótko, by pomieszczenie nie zdążyło się nagrzać.

Równocześnie niezbędne jest zapewnienie takiego dopływu światła, by można było

gotować w ciągu dnia bez włączania sztucznego oświetlenia. Rozwiązaniem są duże okna połaciowe umieszczone w skosach. Duża ilość wpadającego przez nie światła, oprócz zapewnienia komfortu pracy w ciągu dnia, sprawia dodatkowo wrażenie przestronności. Okna dachowe mogą być wyposażone w rolety lub żaluzje, które umożliwią regulację oświetlenia, a w słoneczne dni zapobiegną nadmiernemu nagrzewaniu się kuchni.

Prawidłowa wentylacja Pomijając problemy z doświetleniem i umieszczeniem pod skosami ścian niezbędnego wyposażenia, Prawo Budowlane wymaga, by wnętrza były odpowiednio wentylowane. Dotyczy to zwłaszcza pomieszczeń „mokrych”:

Fot. Velux

Katarzyna Malinowska

55 poddasze

Meble należy ułożyć w uporządkowane i funkcjonalne ciągi robocze. (fot. Fotolia)

aranżacji kuchni na poddaszu. Trzeba włączyć logiczne myślenie – przestrzeń jest ograniczona przez skosy, a dodatkowo zostanie zredukowana niezbędnymi sprzętami. Najlepiej zatem wykańczać kuchnię materiałami w jasnych kolorach, poszerzającymi optycznie wnętrze. Ilość urządzeń i mebli trzeba ograniczyć do niezbędnego minimum, a także układać je w uporządkowane

i funkcjonalne użytkowo ciągi robocze.

Trzeba przy tym pamiętać, że tylko na niezbędne urządzenia potrzeba 180–240 cm długości. Do tego dochodzą blaty robocze pomiędzy zlewozmywakiem, a kuchenką i lodówką, która często powinna być ponadto wstawiona w najwyższym punkcie kuchni, ze względu na swoją wysokość. Jeśli kuchnia ma być wyposażona w zmywarkę, co obecnie jest

Okna dachowe, wyposażone w osłony przeciwsłoneczne, zapewnią odpowiednie warunki pracy. (fot. Velux)

kuchni i łazienki. Zgodnie z przepisami efektywna długość przewodów wentylacyjnych nie może być w nich mniejsza niż 2 metry, liczona od wlotu do wylotu powietrza. W praktyce – stosowanie na poddaszach wentylacji grawitacyjnej jest utrudnione i trzeba instalować droższe systemy wymuszające obieg powietrza za pomocą wentylatorów.

Jeśli poddasze pozwala na zastosowanie tylko wentylacji grawitacyjnej, najprostszym sposobem na jej usprawnienie są nawiewniki montowane w ramach okiennych.

Wyposażenie kuchni Po uporaniu się z oświetleniem słonecznym i wentylacją można pomyśleć o wykończeniu oraz funkcjonalnej

56 poddasze

standardowym wyposażeniem, potrzeba będzie jeszcze dodatkowych 45 lub 60 cm (w zależności od modelu).

Pamiętajmy jednocześnie, że w miarę wygodne zaaranżowanie kuchni na poddaszu wymaga dość stromego

Drewniane elementy konstrukcji warto wykorzystać jako element dekoracyjny. (fot. Velux)

Otwarta kuchnia stworzy wrażenie przestronności. (fot. Fakro)

dachu lub zastosowania ścianki kolankowej. Inaczej osoby stojące przy blacie o standardowej szerokości 60 cm będą narażone na uderzenia głową w skos ściany. Dlatego najwygodniej lokalizować ciąg kuchenny na wprost lub prostopadle do ściany skośnej. Na ścianie w wyższej części pomieszczenia można wówczas umieścić szafki, a niższą część wnętrza zagospodarować schowkami lub meblami przesuwnymi. W przypadku dachów o małym nachyleniu niezbędna będzie rezygnacja z szafek nad blatami i znalezienie alternatywnego miejsca dla kuchenki, gdyż zabraknie przestrzeni na okap.

Aranżacja kuchni Kuchnię na poddaszu możemy urządzić w dowolnym stylu, jednak jeśli na naszym poddaszu są widoczne belki, warto je wykorzystać jako element dekoracyjny. Świetnie będą one pasowały do stylu rustykalnego, prowansalskiego, albo skandynawskiego. Ten ostatni, kojarzony czasem z minimalistyczną prostotą, ma też bardziej „swojskie” oblicze, a na poddaszach skandynawskich kamienic często wykorzystuje się zarówno nowoczesne meble, jak i szacowne

antyki – całość, uwieńczona widocznymi elementami drewnianej konstrukcji, jest naprawdę oryginalnym pomysłem na aranżację.

Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by nasza kuchnia na poddaszu była na wskroś nowoczesna. Jasne barwy, wzbogacone o wyraziste akcenty kolorystyczne i proste meble, z metalowymi, czy szklanymi elementami pomogą nam osiągnąć ten efekt.

Wartym rozważenia pomysłem jest też kuchnia otwarta. To rozwiązanie sprawdza się oczywiście w połączeniu z salonem lub jadalnią. Przestrzeń kuchni może oddzielać wyspa lub lada, a taka aranżacja sprawi, że przestrzeń będzie sprawiała wrażenie większej niż jest w rzeczywistości. c

więcej o urządzaniu kuchni

Ogród pełen marzeń

specjalistyczny portal o ogrodach

Tylko Bosch!

Jeszcze więcej mocy

Po prostu więcej.

NOWOŚĆ! GBA 18 V 6,0 Ah M-C Professional Wytrzymały akumulator XL 18 V o pojemności 6,0 Ah z obudową Bosch CoolPack ▶ Czas pracy akumulatora dłuższy o dodatkowe 20% (w por. z akumulatorem 5,0 Ah) ▶ Obudowa CoolPack – do 100% dłuższa żywotność (por. akumulator bez systemu CoolPack) ▶ System Bosch Flexible Power – jeden akumulator do wszystkich narzędzi danej klasy napięcia Linia niebieska Bosch: dla rzemiosła i przemysłu. www.bosch-professional.pl