Email redactie@ans-online.nl Adres Heyendaalseweg 141 6525AJ Nijmegen Tel. 06-45176456 Editie 2 - 14 september 2022 Algemeen ANS_onlineans.onlineStudentenbladNijmeegs Column ‘Op elk moment kon de hoekpsychoanalyseFreudiaanseomdekomen’ ANS Leest ‘Het boek krijgt wegens het gebrek aan fantasie de air van een script van Flikken Maastricht.’ 522 Pagina 6: De Basis-toptalent Cassandra Onck ging in gesprek met wetenschappers, kunstenaars en complotdenkers over geloof en de waarheid. Haar bevindingen deelt ze nu in haar muziek. foto Nienke Cremers Van het lijf ‘Door te upcyclen draag ik minder bij aan de fast-fashion industrie’ WAARHEID SNIJDT Interview Opinie Pagina 3: Nijmegen moet maandelijks een autovrije zondag organiseren. Meeloopreportage Pagina 6: Excursies op Texel moeten duidelijk maken waarom het behoud van het Waddengebied essentieel is. illustratie Ester van der Walfoto Simon Swelsen
Ik heb me niet aan mijn voornemen gehouden. Mijn huidige vriendje gaat namelijk ook filoso fie studeren, dus ik houd mijn hart vast. Des ondanks verwacht ik dat het wel goed komt, want hij heeft een zekere nuchterheid. Ik dacht dat alleen mensen van het platteland dat had den maar blijkbaar komt het hier in Nijmegen ook voor. Ondanks dat ik uit Twente kom kan ik soms met mijn hoofd in de wolken zijn dus ik ben blij dat mijn Nijmegenaar de nuchter heid in de relatie met zich meedraagt. Dat is misschien nog wel het belangrijkst, een b étje nuchter in het leven staan en dingen niet groter of zwaarder maken. Daarnaast houdt hij ook geen filosofische stroming aan die haaks op de mijne staat. Hij is net als ik ‘gewoon’ marxist.
Fucking filosofen
‘De gevolgen kunnen erg groot zijn.’
Petitie
Het is onduidelijk hoeveel procent de rente op de studieschuld gaat stijgen. De Lan delijke Studentenvakbond (LSVb) schat een stijging van anderhalf tot twee procent en heeft zonder succes overheidsinstellingen benaderd om duidelijkheid te krijgen. ‘Ik heb het idee dat ze om de hete brei heen aan het draaien zijn.’
‘Gunstige’ leenvoorwaarden Volgens Bosman is er door politici nooit goed gecommu niceerd over de rente op de studieschuld. ‘Studenten gaan een lening aan met het idee dat de rente laag is’, vertelt Bosman. ‘Minister Bussemakers, die in 2015 het leenstel sel heeft ingevoerd, zei dat de leenvoorwaarden gunstig waren en studenten zich geen zorgen hoefden te maken’, zegt hij. ‘Daar is nooit duidelijk bij gezegd dat de rente gekoppeld is aan de rente van de staatsschuld en op ba sis van die rente verandert’, aldus Bosman. ‘De rente op de staatsschuld was destijd erg laag door unieke econo mische omstandigheden, waardoor de studieschuld ook laag was’, vertelt hij. ‘Veel studenten zijn daarom gaan le nen, maar zo gunstig blijken die leenvoorwaarden nu dus niet te zijn.’
ANS Leest: Bas Haan - Lenoir
NCIS van de lage landen
tekst Sophia van Engelshoven
Luchtbedliteratuur
Kayleigh Hofstede is een derdejaars filosofiestu dent die in haar columns haar liefdesleven onder de loep neemt. Met een luchtig marxistisch-femi nistisch gedachtegoed in haar achterhoofd bestu deert ze haar relaties en wat deze maakt tot toxi sche cocktails of bruisende bubbels.
tekst Kayleigh Hofstede illustratie Vera Joosten
LIEFDE EN (KLASSEN)STRIJD
Het boek krijgt wegens de herhaling en het gebrek aan fantasie een beetje de air van een script van Flikken Maastricht . Het moge na een aantal keer wel duidelijk zijn dat de de hoofd persoon ‘allergisch is voor bullshit’. Een num mer wordt niet opgezet uit een playlist, maar uit een ‘playlists met muziek’, no shit Sherlock Wederom doet dit af aan de spanning. De lol van een thriller lezen is namelijk ook het pro ces van zelf de puzzelstukjes bij elkaar leg gen. Een literaire thriller zou subtieler aan het werk kunnen gaan en de lezer zelf ook aan het denken zetten.
Ik heb mezelf voorgenomen nooit meer filoso fiestudenten te daten. Het gaat namelijk nooit goed. Een jaar geleden datete ik bijvoorbeeld een maand lang met een filosofiestudent. Op het eerste gezicht leek hij een leuke jongen. We praatten over boeken, hij kookte soep voor me en we keken films samen. Ik geloof dat het destijds coronatijd was want op een ‘ech te’ date zijn we nooit gegaan. Tenzij je jointjes rollen in Valkhof park meerekent. Ik doe dat echter niet. Langzamerhand leerden we elkaar en elkaars gebreken beter kennen. Zo konden we weinig inlevingsvermogen of respect op brengen voor elkaars kernovertuigingen. Ik kon hem niet overtuigen van de oprechtheid van mijn activisme en vakbondswerk en an derzijds vond ik zijn ideeën op een pretenti euze manier dom.
Het verhaal bevat na het abrupte begin weinig verrassende elementen. Zo is de hoofdpersoon het type politieman dat in vele series, films en boeken voor komt. Lenoir is een ietwat norse genie die de regels waar nodig aan zijn laars lapt en na een lange dag naar de sterke drank grijpt om zich met een kater uit zijn bed te slepen om voor de goede zaak te strijden. Ook de andere karakters herkent de lezer van an dere verhalen. De vermoorde vrouw is bloed mooi en de hoofdinspecteur is ook een norse en moeilijk te overtuigen man met het hart op de goede plaats. Het duurt even voordat alle karakters zijn geïntroduceerd en soms voegen zij wat spanning toe, maar door de voorspel baarheid wordt het boek ronduit saai. Als klap op de vuurpijl is een van de drugsbazen ver noemd naar Tony Montana uit Scarface . De in spiratieloze clichés komen de lezer hierdoor in de eerste pagina’s de neus uit.
De LSVb heeft vorige week maandag een petitie gelan ceerd om de rente op de studieschuld te stoppen. Volgens Bosman is die petitie binnen een week 43 duizend keer ondertekend. ‘We willen de petitie aan de Tweede Kamer gaan aanbieden, maar we weten nog niet wanneer’, aldus Bosman.
Onduidelijkheid over rente op studieschuld baart LSVb zorgen
De LSVb gokt dat de rente met anderhalf tot twee procent zal stijgen. ‘De gevolgen daarvan kunnen groot zijn’, zegt Bosman. Hij geeft een voorbeeld: ‘stel dat je een studie schuld hebt van veertigduizend euro en een inkomen van dezelfde hoogte, dan betaal je met de normale afbetaal regels ongeveer 720 euro per jaar. Als de rente met twee procent stijgt dan wordt je schuld met achthonderd euro verhoogd. Dan groeit je schuld dus jaarlijks harder dan wat je afbetaalt en kom je er nooit vanaf. ‘
onze verbale vechtpartijen, mede mo gelijk gemaakt door Freud, stond onze filosofie lijnrecht tegenover elkaar. Ik ben een marxist die heilig is overtuigd van de goedheid van een proletarische revolutie. Hij was daarente gen een nihilist, zo nihilistisch dat hij dat woord niet eens gebruikte. Niets had meerwaarde en mensen zouden alles doen puur uit eigenbe lang, want er bestond geen morele goedheid. Je kan je voorstellen dat deze tegenstrijdige wereldbeelden bij filosofiestudenten voor wrijving kunnen zorgen.
Naasthem.
2
De thriller is moeiteloos aan de rand van een zwembad weg te harken. Het is best aardig een boek te lezen dat voor de verandering niet in London of New York maar in Rotterdam afspeelt. De plottwist aan het einde viel enigs zins te verwachten, maar de complicaties tus sen de familieleden en de gebeurtenissen in het drugsmilieu worden redelijk creatief bij elkaar gebracht. Toch blijft onduidelijk waar om het boek zichzelf kennelijk boven andere thrillers wil zetten en vraagt de lezer zich af wat het literaire element is aan het verhaal dat de lezer stiekem al kent. De herhaling en het gebrek aan inspiratie maken het daarnaast wel een vrij lange zit voor het genre. De belofte van de cover een literaire thriller te zijn, doet de lezer zich toch afvragen wat het boek on derscheidt van de Nicci Frenches en thrillerse ries op Netflix.
In november moet de nieuwe rente op de studieschuld voor de komende vijf jaar bekend worden. Die rente stond sinds 2017 op nul procent maar zal nu gaan stijgen. ‘Het is nog onduidelijk hoe hoog de rente precies gaat worden’, vertelt Midas Bosman, Algemeen bestuurslid van de LSVb. ‘Om dat te achterhalen heb ik verschillende overheidsin stanties gebeld zoals DUO, het Sociaal Cultureel Planbu reau en het Ministerie van Onderwijs’, vertelt hij. ‘Ik word van het kastje naar de muur gestuurd. Ik heb het idee dat ze om de hete brei heen aan het draaien zijn en dat baart mij zorgen over de hoogte.’
Wat er verscheen op ANS-online
Het boek van de onderzoeksjournalist be gint met een cold open : inspecteur Lenoir, de hoofdpersoon van het verhaal, vindt zichzelf in het huis van zijn zus met een bebloed pis tool in zijn hand. In diezelfde kamer ligt zijn zwager, die advocaat is, omgekomen door een schotwond in zijn hoofd. Evenals de lezer wordt Lenoir na twee pagina’s achtergelaten met de vraag of hij zelf degene is die de ad vocaat heeft vermoord. De rest van het boek ontvouwt zich als een whodunnit over meerde re zaken. Centraal staat de zaak waar Lenoir al eerder mee bezig was omtrent een vermeen de eerwraak. Daarnaast speelt de moord op zijn zwager, waarin de rechercheur zelf hoofd verdachte is, en wordt er een uitgebreid beeld geschetst van het Rotterdamse drugsmilieu.
Hij maakte alles groter dan de tastbare reali teit. Vaak zocht hij negatieve intenties achter normale gebeurtenissen en maakte die met filosofische gedachtenspinsels tot grote pro blemen. Op elk moment kon de Freudiaanse psychoanalyse om de hoek komen, zelfs om tien uur ‘s ochtends. Dan slaap ik liever nog. Wanneer ik bijvoorbeeld nieuwe mannelijke vrienden had gemaakt deed ik dit vanuit een aandachtstekort en niet vanuit een menselijk basisinstinct om sociaal te willen zijn volgens
tekst Mara Burgstede
Uitgekauwd aan de hand genomen Haan beschrijft scènes tot in de puntjes, waar door weinig aan de verbeelding wordt over gelaten. Alle lijntjes tussen de familieleden
die zijn verwikkeld in het drama worden uit gebreid uitgelegd waardoor de lezer niet se rieus wordt genomen. Er is nagenoeg geen enkele ruimte om dingen af te vragen of een spanningsboog op te bouwen door de filmi sche beschrijvingen en vele open deuren die voor de lezer worden ingetrapt. De thrillerle zer voelt wel aankomen dat de verschillende verhaallijnen zich verwikkelen en leiden naar een niet heel verrassende ontknoping.
Journalist Bas Haan, bekend van zijn belangrijke rol in de Deventer moordzaak, heeft in 2021 een ‘literaire thriller’ uitgebracht. Op basis van Haans journalistieke kennis heeft hij een boek geschreven over een inspecteur die in de problemen komt met het Rotterdamse drugsmileu. Hoe veelbelovend het werk van de misdaadjour nalist lijkt, zo clichématig blijkt het te zijn.
Autootje pesten
het teken van de Europese mobiliteitsweek toveren jaar lijks talloze Europese steden halverwege september hun straten om tot een wandel- en fietsparadijs. Het is een week die lokale bestuurders aanzet om na te denken over duur zaam vervoer. Onderdeel van de week is een autovrije zondag waarop de hele stad erop uittrekt om met hun fiets, step, waveboard of heelys over de wegen te sjezen. Het openbaar vervoer en de hulpdiensten blijven daarbij beschikbaar. In 1973, ten tijde van de oliecrisis, werden er in Nederland tien soortge lijke zondagen gehouden om fossiele brandstof te besparen. Om diezelfde reden beval het Internationaal Energieagentschap afge lopen maart aan de autovrije zondag met regelmaat terug te laten keren. In Nederland fietsland blijven de motoren op dit moment echter ongestoord ronken.
echt last hebben van het lawaai’, meent hij. Zo kan het de nachtrust structureel verstoren. De beleving van een rustigere stad zal de stadsbewoners de impact van hun vervoersgedrag laten zien en aanzetten om de auto vaker te laten staan.
Opinie Volg ANS op @ans.onlineInstagram
3
Op 16 september start de Europese mobiliteitsweek met als doel meer mensen op de fiets en in het openbaar vervoer te krijgen. Hier kan de gemeente Nijmegen wat van leren, want hier heeft de auto nog altijd een voorrangspositie op straat. Het overmatige autogebruik schaadt de veiligheid en omgeving. Daarom moet Nijmegen maandelijks een autovrije zondag organiseren.
Dag van bezinning
Op papier deelt Nijmegen de ambities voor duurzame mobiliteit van de Europese week, maar toch is de auto nog de baas op straat. ‘De infrastructuur wordt ingericht op de dominantie van de auto. Ondanks dat niet iedereen er een heeft, krijgt de auto veel privi leges, bijvoorbeeld op het gebied van doorstroom in het verkeer’, aldus Mark Kirkels, voorzitter van de Fietsersbond Nijmegen. Pas santen ademen de door auto’s vervuilde lucht in en lopen hierdoor gezondheidsrisico’s op. De gemeente Nijmegen moet daarom maandelijks op zondag haar straten ontdoen van personenauto’s en andere motorvoertuigen.
tekst Marieke van Ruiten illustratie Ester van der Wal
De autovrije zondag helpt mensen af te kicken van hun CO2-ma chine omdat het ze bewuster maakt van de invloed van hun gedrag op de omgeving. Kirkels legt uit hoe dat gebeurt: ‘Een autovrije zondag kan zorgen voor een hefboomeffect. Mensen willen wel duurzaam leven maar pakken vaak uit gemak nog de auto. Deze dag dwingt ze ook echt kennis te maken met het openbaar vervoer en andere vervoerswijzen.’ Dit is nodig, stelt ook Rob van der He ijden, hoogleraar Planningmethoden aan de Radboud Universiteit.
De frisse lucht mag dan wel de gezondheid baten, een dag de auto laten staan kan ook onhandig zijn. In een systeem waar de auto nu eenmaal een voorrangspositie heeft, is niet iedereen voor bereid op een maandelijks dagje zonder. Iemand die elke zondag met de auto bij familie op bezoek gaat, raakt een stukje vrijheid kwijt. Alhoewel een periodiek verbod voor de auto boosheid kan oproepen, is de zondag het minst disruptief van alle dagen in de week. ‘Een familiebezoek of sportevenement kan je naar de zater dag verplaatsen. In 1973 heb ik gezien dat het geen problemen oplevert’, zegt Kirkels. ‘We moeten van het heersende paradigma af dat alles op elk moment bereikbaar moet zijn met elke vorm van vervoer’, stelt hij. Bovendien ontdekken mensen die normaliter de auto pakken op een autovrije zondag dat er praktische alternatie ven zijn en dat een stad zonder auto’s plezieriger is. Alles wat echt met de auto zou moeten kan net zo goed een dagje wachten. De autovrije zondag lijkt een droom uit het verleden, maar is van daag de dag hard nodig voor een houdbare toekomst. Het maakt de stad voor een dagje leefbaarder en drukt de negatieve gezond heidseffecten van autoverkeer. Bovendien kan Nijmegen aan ande re steden laten zien dat een revolutie van autoloosheid mogelijk is. Daarmee kan de impact veel groter zijn dan de lokale schaal. Wat die lokale schaal betreft, zal het een dag vol vermakelijke taferelen opleveren: een zondag in de maand kan je kriskras over het Keizer Karelplein crossen zonder door een auto geschept te worden. ANS
Een verademing
Een ander voordeel van de autovrije zondag is de vermindering van fijnstof in de lucht. Die fijnstof schaadt nu de gezondheid van alle verkeersdeelnemers die niet in een blik zitten. ‘Mensen ver liezen een behoorlijk deel van hun leven door blootstelling aan slechte lucht. Voor mensen die in steden wonen is dat vaak meer dan een jaar’, zegt Krol. De GGD concludeerde in haar rapportage over luchtkwaliteit van 2019 dat hart- en vaatziekten bij een op de vijf volwassenen in Gelderland te wijten is aan luchtverontreiniging. Daarnaast bestempelde het Europees Milieuagentschap in 2021 Nijmegen als de stad met de op een na slechtste luchtkwaliteit in Nederland. Wegverkeer is een van de boosdoeners en een dag zonder auto’s vermindert de blootstelling. ‘Van de autovrije zondag zal de lucht schoner worden, zeker op de dag zelf. Dat zou dan ook zichtbaar moeten zijn in het aantal ziekenhuisopnamen in verband met klachten aan de luchtwegen’, vervolgt hij. Elektrische auto’s zijn geen uitzondering op het probleem: ‘Remmen en slijtage van banden genereert veel fijnstof, dat blijft bij een elektrische auto ook gebeuren’, stelt Krol. De autovrije zondag wordt dus de ideale dag om een luchtje te scheppen.
Afkicken van de auto
‘We zijn verslaafd aan de auto. 30% van het autoverkeer in Neder land zijn ritten van korter dan 7 kilometer’, zegt hij. Veel van die rit ten kunnen volgens hem makkelijk met de fiets of te voet. ‘We moe ten het bewustzijn vergroten dat deze autodominantie onhoudbaar is en niet goed is voor steden’, concludeert Van der Heijden. Daarnaast zorgt de autovrije zondag voor een nieuwe beleving van de openbare ruimte die eveneens mensen tot inkeer kan brengen over hun autogebruik. De stad wordt namelijk ineens veel aange namer: geen gebrom van voertuigen en het hele wegdek komt vrij om op te fietsen en skaten. ‘Het is stil, het stinkt minder en het is ook veiliger op straat. Dat laat zien dat je die ruimte ook voor veel andere dingen kunt gebruiken’, zegt hij. ‘Dan is de openbare ruimte van iedereen en niet exclusief van de autobezitters’, aldus Van der Heijden. ‘Het laat mensen realiseren wat voor ellende zich afspeelt in de stad’, voegt Maarten Krol, hoogleraar Luchtkwaliteit aan Wageningen University, daaraan toe. ‘Men neemt er genoegen mee dat het autoverkeer alsmaar doorgaat, terwijl veel mensen
In
4 Advertentie
Is dat ook de reden dat je zelf kleding vermaakt?
Advertentie
‘De basis daarvoor is door mijn moeder gelegd. Zij heeft me geïnspireerd om me opvallend te kleden. Ze was altijd al met mode bezig en droeg veel kleding met opvallende printjes en kleuren en een wijde pasvorm. Vervolgens begon ik zelf ook kleine aanpassingen aan te brengen, zoals een uniek sieraad. Na verloop van tijd kreeg ik ook het vertrouwen om me apart te gaan kleden. Sinds de middel bare school heb ik mijn huidige stijl ontwikkeld. Inmiddels probeer ik me zo leuk mogelijk te kleden en een beetje te onderscheiden van anderen met de middelen die ik heb. Als student heb ik namelijk geen eindeloos budget.’
‘Ja, maar ik wil ook de fast-fashion -industrie niet steunen, want ik vind hun manier van werken lastig te begrijpen. Door oude kleding te upcyclen en vintagekleding aan te schaffen, koop ik minder nieuwe kleding en draag ik hier minder aan bij. Toch ben ik ook geen heilige en koop ik weleens kleding bij grote ketens zoals H&M of Zara, maar dan wel van speciale kledinglijnen die rekening houden met duurzaamheid. Verder waak ik ervoor dat ik geen impulsaankopen doe, maar dat ik goed nadenk voordat ik iets koop en weet dat ik het veel ga dragen.’
Hoe zou jij je stijl omschrijven?
Je oorbellen zien er ook niet uit alsof ze van de H&M komen. Hoe kom je daaraan?
‘De oorbellen die ik nu draag, heb ik zelf gemaakt van bierlipjes. In de coronatijd dronk ik regelmatig bier met mijn huisgenoten en zag ik de berg afval die aan het einde van de avond achterbleef. Ik bedacht dat ik de bierlipjes wel een tweede leven kon geven. Inmiddels maak ik er oorbellen, kettingen en soms ook ringen van. Ik draag de oorbellen altijd en op feestjes komen er weleens mensen naar me toe om er iets over te vragen. Iemand spoorde me ooit aan om de sieraden te gaan verkopen en dat ben ik toen gaan doen. Aangezien ik ze altijd draag, maak ik ook nog eens lopend reclame.’ ANS
Hoe heb je deze stijl ontwikkeld?
VAN HET LIJF
Wie : Marijne Widdershoven (22), vierdejaars Tandheelkunde Maximalistische
Stijl :
tekst Gian Oerlemans foto’s Ted van Aanholt
mengelmoes
‘Ik heb een kleurrijke en uitgesproken stijl. Daarbij mix en match ik moderne en vintagekledingstukken. Daarnaast draag ik vaak kleding die ik heb vermaakt door te upcyclen . Dat is het pimpen van kleding waardoor je het een nieuw leven inblaast. Als ik een oud kledingstuk heb of iets niet meer wil dragen, kan ik dat in principe in de kast laten liggen of verkopen. Ik combineer het echter liever met andere kledingstukken zodat het iets nieuws wordt wat ik wel draag. Zo heb ik deze riem gemaakt van de elastische banden uit oude onderbroeken van mijn broertjes. Ook heb ik een witte jurk lila geverfd en op de achterkant een deel van een uitgeknipt shirt genaaid.’
5
H
De vraag naar wat waarheid is staat ook centraal in het hui dige project van Onck, waarin zij het thema vanuit een uni verseel perspectief belicht. Hiervoor ging ze het gesprek aan met verschillende mensen, waarbij ze benieuwd was naar hun visie op de waarheid. Zo sprak ze een filosoof, Je hovagetuige en iemand die wantrouwend tegenover de me
WAARHEID SNIJDT
allemaal niet te kloppen.’
In 2020 bracht zij haar eerste EP Brokstukken uit en het afge lopen jaar publiceerde de zangeres de nummers Evenwicht en Grijs Gebied . De Basis ondersteunt haar tijdens het ma ken van muziek. Waar Onck voor haar tweede grote release slechts een EP wilde uitbrengen, heeft zij na overleg met de broedplaats besloten toe te werken naar een album. ‘Mijn Nederlandstalige muziek bevindt zich op een gek randje van hiphop en pop’, vertelt de zangeres. Onck laat zich inspire ren door artiesten als Fresku, S10 en Woodkid. Haar muzikale carrière begon aan het conservatorium, waar zij later ook ac tief werd als artistiek onderzoeker. Zo was zij een van de ini tiatiefnemers van de minor Create Space voor studenten van ArtEz University of Arts en de Radboud Universiteit. Het op een creatieve manier samenbrengen van verschillende per spectieven lijkt kenmerkend te zijn voor het werk van Onck. Dit doet ze ook in het programma dat zij maakt voor Open Source Radio. Ze vertelt: ‘Ik nodig daarvoor een wetenschap per en een kunstenaar uit om met elkaar in gesprek te gaan.’ Deze uitzendingen noemt ze Fractalnoia radio en zijn onder deel van haar project Fractalnoia , waarin zij de thema’s ge loven, vertrouwen en waarheid onderzoekt. Hoe geeft Onck met haar muzikale onderzoek betekenis aan waarheid?
Ondanks de moeilijke periode wist de zangeres zich er da gelijks toe te zetten om uit bed te komen. ‘Toen realiseerde ik me dat ik ergens in geloofde’, vertelt ze. ‘Want als ik dat niet deed, zou er geen enkele reden zijn om nog te willen leven.’ Daarbij benadrukt de zangeres dat geloof voor haar niet zo zeer iets met religie te maken heeft. ‘De kern van mijn geloof is niet dat ik wel of niet naar de kerk ga, maar hoe ik in het leven sta en dat vormgeef’, legt ze uit. ‘Geloven is voor mij het vertrouwen op iets dat je niet zeker weet.’ Het inzicht dat zij daadwerkelijk nog ergens in geloofde vormde het start punt van een nieuwe zoektocht, waarin zij haar overtuigingen opnieuw moest vormgeven. ‘Waar geloof ik dan in? Hoe ga ik mijn dagen invullen?’, vertelt ze. ‘Dat was de kern.’
Waarheid
Fractalnoia
Interview tekst Britt Duijzer foto’s Nienke Cremers
Inmiddels heeft zij haar vlieger verruild voor een microfoon.
Grijs Gebied
Cassandra Onck is een van de toptalenten uit de Nijmeegse muzikale kweekvijver De Basis en werkt hard aan haar eerste album Fractalnoia . In haar liedjes zingt en rapt de 29-jarige Arnhemse over de thema’s geloof en waarheid. ‘Mijn muziek is persoonlijk, maar gaat niet per se over mij.’
6
‘Ik houd me bezig met het spanningsveld tussen geloven en waarheid’, vertelt Onck. De zangeres merkte op dat in het da gelijks leven mensen verschillende dingen geloven en voor waar nemen. Hierdoor raakte ze nieuwsgierig naar het the ma, waarna zij zich verdiepte in lectuur. Zij stuitte op de term fractalnoia in een boek van mediawetenschapper Douglas Rushkoff, dat uiteindelijk de naam van haar project werd. ‘Hij beschrijft fractalnoia als een paranoïde staat van zijn waarin mensen zijn overspoeld met informatie. Hierdoor wordt het onmogelijk om op een versie van het verhaal te vertrouwen’, legt ze uit. ‘Daarom leggen ze verbanden tussen losse stuk jes informatie en geven daar een eigen betekenis aan.’ Met ‘het verhaal’ doelt Onck op datgene waarvan men denkt dat het de waarheid is. Rushkoff zou complotdenkers hebben ge noemd als een extreme variant hiervan. Of het album ook uiteindelijk de naam Fractalnoia zal dragen, is nog niet zeker. ‘Daar is een PR-discussie over, omdat het niet duidelijk is hoe mensen op die titel zullen reageren’, verzucht Onck.
et is een zonnige woensdagochtend als Cassandra Onck met versnelde pas komt aanlopen bij het in graffiti gehulde gebouw van De Basis. Waar menig muziekliefheb ber ooit concerten bezocht in ‘het oude Doornroosje’, wordt het pand aan de Groe newoudseweg sinds enkele jaren voornamelijk benut door ambitieuze muzikanten en producers. Onck oogt nog licht verhit van haar reis, maar maakt vooral een aanstekelijk op gewekte indruk. Enthousiast vertelt de zangeres dat zij een paar dagen eerder optrad op het festival Hoogte80 in Arn hem. ‘ We go way back ’, zegt ze met een glimlach. ‘Als kind vliegerde ik al in dat park.’
De zoektocht naar waarheid vond haar oorsprong in het le ven van Onck zelf, toen zij enkele jaren geleden haar over tuigingen opnieuw moest vormgeven. Onck worstelt er zicht baar mee om uit te leggen waarom zij haar overtuigingen moest loslaten, omdat zij vreest dat de gebeurtenissen uit haar persoonlijke leven dan de achterliggende universele thema’s zullen overschaduwen. Toch meent de zangeres dat die persoonlijke voorbeelden nodig zijn om haar verhaal te vertellen, daarom besluit zij tijdens het gesprek meer con text te geven. Onck kwam uit een lastige thuissituatie, die na het overlijden van twee gezinsleden compleet veranderde. ‘Ik raakte buiten de paden. Niet omdat ik dat wilde, maar omdat alles wegviel’, legt ze uit. Doordat haar vertrouwde omgeving zo desastreus veranderde, kon Onck niet meer vertrouwen op haar wereldbeeld. Ze vertelt: ‘Ik had allerlei ideeën over wie ik was en wat de wereld was, maar dat bleek
dia staat. Dankzij deze verschillende gesprekken kwam zij in aanraking met veel uiteenlopende perspectieven en herkent ook parallellen tussen deze conversaties. ‘Het valt mij onder andere op dat ze het allemaal hebben over verlies of ver andering,’ legt ze uit. ‘Dat zijn dan de thema’s waarover ik muziek schrijf.’ Het opstellen van teksten doet de zangeres voornamelijk op basis van improvisatie, met componisten Bauke Moerman en Mauro Casarini produceert zij dan later de muziek. De gevoerde gesprekken dienden niet enkel als inspiratiebron, maar Onck verwerkt ze ook letterlijk in haar nummers. Zo hoort de luisteraar wetenschapper Thieme Stap spreken op de eerste klanken van Oncks nieuwste single Grijs Gebied . De audiofragmenten uit het interview vormen een rode draad door het liedje. Uiteindelijk zal Fractalnoia bestaan uit een radioprogramma, album en tekstbundel. De bundel zal haar songteksten bevatten en dit najaar worden gepubliceerd.
Inmiddels is Onck al een lange tijd bezig met Fractalnoia maar op de vraag wat waarheid voor haar betekent is de zangeres even stil. ‘Ik heb dit natuurlijk over mezelf afge
Geloof
Sinds de benoeming van UNESCO groeit het aantal bezoekers van de Waddeneilanden, maar de Werelderfgoed status wordt ongemerkt bedreigd door klimaatverandering, zout- en gaswin ning en plannen voor een windmolenpark. Een rondleiding op het wad zou moeten laten zien wat de pracht van deze natuur is en waarom het behouden moet worden. De student Global deve lopment Biegel geeft deze zomer rondleidingen op Texel. Via een berichtje in de appgroep van zijn studievereniging belandde hij in het slib. Het is fris en de wind is nooit absent in het Waddenge
Voordat de gids een voet zet op het Werelderfgoed vertelt hij kort waar de toeristen naar kijken. ‘De Waddenzee is het grootste aaneengesloten gebied van zand en moddervlakte ter wereld en strekt zich uit van Nederland tot aan Denemarken’, vertelt Biegel. Miljoenen vogels komen hier naartoe vanuit Siberië en Canada om zich te voeden op de doortocht naar Afrika. Een andere gids noemde het de McDonalds drive-through van twaalf miljoen vo gels. Het gebied is namelijk ideaal voor vogels omdat er veel voedsel is en zij op de zandbanken op veilige afstand zijn van Genoegroofdieren.gepraat, het is tijd voor de excursie zegt de gids: ‘Je moet wel vies durven worden voor de excursie, want je staat soms 10 centimeter in het slib.’ Biegel roept de hooivork-regel in het leven: ‘Als ik mijn hooivork in het slib steek dan moet iedereen naar mij toe komen want dan ga ik wat uitleggen.’ Biegel: ‘In het slib liggen allemaal wormpjes. Dat zijn niet de wadpieren, maar zijn uitwerp selen.’ Hij vervolgt: ‘De wadpier eet zand en poept dat gefilterd weer uit, zo blijft het wad schoon.’ Niet veel mensen zijn bekend met cruciale rol van het wad voor talloze diersoorten. Om de
In tijden van vliegschaamte denkt de milieubewuste Nijmeegse student misschien eerder aan een weekje TV-TAS via het spoor dan aan een retourtje Mallorca door de lucht. Het Waddengebied is nota bene het enige Nederlandse natuurgebied op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Met je voeten in het slib wordt de klimaatverandering je echter vol in het gezicht geblazen.
Ter land, ter zee en in de lucht
Opbouwen van vertrouwen
Over wat de zangeres in de toekomst wilt bereiken is zij heel duidelijk: de Nederlandse podia betreden. Deze zomer kon zij dit volop doen, zo trad ze op bij de Vierdaagsefeesten en het Valkhof festival en zal ze 15 septem ber op Rabo Open Stage Tivoli optreden. Bovenal hoopt de zangeres ooit met een eigen liveshow te mogen touren langs theaters en concertzalen. De beslissing om toe te werken naar een album in plaats van een EP is de eerste stap in de richting van dit doel. Ze hoopt dat Fractalnoia een startpunt zal vormen voor de luisteraars om het gesprek aan te gaan over thema’s die abstracter lijken dan ze eigenlijk zijn. ‘Ik maak muziek die persoonlijk is, maar niet per se over mij gaat’, concludeert Onck. ‘Tijdens dit project ben ik erachter gekomen dat juist de meest persoonlijke dingen universeel zijn.’
roepen,’ grijnst ze. Ze denkt kort na: ‘Waarheid ligt voor mij in het besef dat er heel veel mogelijkheden zijn.’ Ze vergelijkt het begrip met het idee van een multiverse uit de natuurkunde. ‘Ik denk niet dat er een collectieve waarheid is,’ concludeert ze. ‘De manier waarop mensen naar bepaalde dingen kijken kunnen als dag en nacht verschillen.’ De talloze gesprekken die zij voerde, zorgden ervoor dat de zangeres anders naar haar eigen geloof ging kijken. ‘De werkelijkheid is veel genuanceerder dan ik dacht,’ vertelt ze. ‘Ik kan me in mensen herkennen waarvan ik het van tevoren nooit had verwacht.’
Meeloopreportage
7
strekking te verduidelijken stelt Biegel een meerkeuze vraag aan de wadlopers. De vraag is hoeveel zand de wadpieren per jaar filteren op een door hem uitgezet vierkantje in het slib. ‘A, 25 kilo, B, 250 kilo of C 2500 kilo’, vraagt hij aan de wadlopers. Het ant woord is B zegt hij: ‘Je moet je voorstellen dat de pieren het zand filteren van een gebied dat zich helemaal uitstrekt tot aan Dene marken, dat is heel veel zand’. Dat maakt de wadpier een van de belangrijkste soorten van de duizenden die het gebied herbergt. Als de eerste toeristen al bijna op hun snuffert liggen door de glibberige ondergrond steekt Biegel zijn hooivork weer in het slib. De wadlopers struinen langzaam naar hem toe terwijl hij be gint te praten over het belangrijkste organisme van het wad, de kiezelwier. Biegel wijst naar de bruine aanslag op het slib: ‘Net als de amazone produceert de zee veel zuurstof, zelfs nog meer’, legt hij uit. Zuurstof wordt gecreëerd door de kiezelwieren. Biegel: ‘Daarnaast zijn ze ook goed voor zo’n 80 procent van de voedsel voorziening op het wad.’
tekst en foto’s Simon Swelsen
Plasticsoep zonder zout Een van de dieren die onder andere gebruik maakt van de kie zelwier als voedsel is de alikruik, die wordt bedreigd door plastic afval in de zee. Het lijkt op een slakje en zit in zijn schelp omdat het eb is. ‘Zodra het vloed wordt, kruipt hij uit zijn kruik en maakt hij zijn dagelijkse rondje over de bodem voor voedsel’, vertelt de wadgids. Over het slijmspoor van de alikruik groeien weer nieu we kiezelwieren en zo heeft de alikruik altijd te eten. Biegel
Het
ERFGOED FOUT
Met haar muziek wil Onck ook een verbindende factor vormen. ‘Ik hoop dat ik mensen een startpunt kan geven om het gesprek te voeren over ge loven en waarheid’, vertelt ze. ‘Daarom ben ik zo eerlijk mogelijk over mijn visie, zodat ik deze met anderen kan delen.’ Om dit te kunnen doen zorgt de zangeres ervoor dat zij haar muziek zo toegankelijk mogelijk maakt.
gebied is een van de laatst overgebleven ecosystemen dat droogvalt bij eb en waar natuurlijke processen blijven functione ren. De hoeveelheid voedsel en veiligheid op het wad zorgen voor een rijke flora en fauna. Bovendien is het de belangrijkste tussenstop voor zo’n twaalf miljoen vogels tijdens hun migratie naar Afrika. Dankzij deze bijzondere eigen schappen vond UNESCO het in 2009 tijd om het Waddengebied als Werelderfgoed te markeren. Deze status krijgt een gebied alleen als bescherming gegarandeerd wordt. De Nederlandse overheid neemt die op zich, althans zo zegt ze. De Waddenvereni ging wierp zich sinds 1965 al op als beschermengel van het bij zondere natuurgebied. Zij werden gesticht als reactie op plannen van de overheid om het gebied in te dammen en groeide uit tot een volwaardige natuurorganisatie. De vereniging geeft nu onder andere excursies aan het toenemende toeristenaantal.
bied, maar dat kan de pret niet drukken voor de wadgids en zijn publiek. ‘Even een korte broek aan doen’, zegt Jelle, waarna de excursie op het Texelse wad gaat beginnen. Wat maakt het Wad dengebied zo’n bijzonder natuurgebied en hoe gaat momenteel het ten onder?
ANS
‘De complexiteit zit meer in de thema’s achter de muziek’, legt ze uit. ‘De muziek zelf is niet abstract, want dan komt het niet meer aan.’ Dit heeft tot gevolg dat haar karakteristieke teksten letterlijk en direct zijn, ondanks dat ze inhoudelijk gaan over ogenschijnlijk complexe thema’s. Daarnaast is eerlijkheid volgens de zangeres het belangrijkste aspect bij het opbou wen van vertrouwen. Ze verklaart: ‘Daarom ben ik heel open over wat ik heb meegemaakt en wat ik wil doen.’
Onck ziet het als een verrijking dat zij deze gesprekken mocht voeren en in staat is deze met elkaar te vergelijken. ‘Het is niet zo dat er een enkel gesprek is dat me heel erg is bijgebleven’, legt ze uit. ‘Het zijn de patronen die je hoort in hoe mensen met dingen omgaan.’ Het bestaan van zulke overeenkomsten tussen de vele contrasterende perspectieven, heeft de zangeres ervan overtuigd dat er ook een verbindende factor aanwezig is. Bevlogen zegt ze: ‘Ik geloof graag dat die factor de liefde is, als een soort drijvende kracht achter alles.’
8
Het Waddengebied wordt dus bedreigd, maar de Nederlandse overheid lijkt daar niet veel waarde aan te hechten. Zij houdt na melijk vol dat de zoutwinning veilig en verantwoord plaatsvindt. Daarnaast ligt er ook aardgas onder het noordelijke deel van de Waddenzee, waar de Nederlandse Aardolie Maatschappij graag gebruik van wil maken. Terwijl juist de overheid verantwoordelijk is voor bescherming van het gebied zegt zij dus niet volmondig nee tegen die plannen. Onder supervisie van het Staatstoezicht op de Mijnen moet opslibbing compenseren voor de bodemda ling veroorzaakt door zout- en eventuele gaswinning. Volgens de Waddenvereniging ligt de betreffende zoutlaag onder meer de len van Europa, dus kan het makkelijk ergens anders gewonnen worden. Het gas is volgens hen pas over drie jaar te gebruiken en biedt daarmee ook geen directe oplossing voor de huidige ener gieproblematiek. De Waddenvereniging verzet zich met hand en tand tegen de zoutwinning en vindt deze vorm van mijnbouw, in tegenstelling tot de overheid, niet passen in een Werelderfgoed gebied. Het laatste woord is nog niet gesproken over de mijn bouw in het Waddengebied. In ieder geval voelen de Wadden vereniging en UNESCO niets voor de houding van de overheid.
Vera
Het slechte nieuws mag de pret niet dempen. Lopen op het wad kost veel energie en dat moet aangevuld worden, dus is het tijd om vers van het wad te eten. De hooivork gaat nogmaals het slib
der Wal
Ted van Aanholt, Nienke Cremers en Simon Swelsen Columnist Kayleigh Hofstede Eindredactie Richard van den Berg, Jochem Bodewes, Delphine Broasca, Britt Duijzer, Maan Heijthuijsen, Julia Meilink, Gian Oerlemans, Marjolein Smetsers, Simon Swelsen en Eline Zoutendijk Lay-out Philip Schröder Logodesign voorpagina Noah Kleijne Dagelijks bestuur Begüm Çilsal (secretaris), Melisa Kurt (penningmeester) en Tuana Öztürk (voorzitter) Druk Flevodruk Harlingen BV Uitgave, abonnementen en advertentie-acquisitie Stichting MultiMedia: stichtingmultimedia@gmail.com Redactieadres Heyendaalseweg 141 6525 AJ Nijmegen Mail: redactie@ans-online.nl
Of het slib in de toekomst überhaupt droog komt te liggen bij eb is maar de vraag want door zout- en gaswinning ligt bodemdaling op de loer. Sinds 2020 wordt er zout gewonnen in het gebied, met goedkeuring van de Nederlandse overheid die er een ver gunning voor heeft verleend tot 2051. ‘Door de winning is het ri sico groot dat het wad zal verzakken met alle gevolgen van dien’, laat Biegel weten. Dit vormt een gevaar voor het gehele gebied want juist de effecten van de getijden zorgen voor het vruchtba re leven. Als de banken niet meer droog komen te staan zijn er bijvoorbeeld geen veilige plekken voor de vogels en verdwijnt bovendien hun voedsel in de diepte van de zee. Biegel legt op ernstige toon uit: ‘Voor vogels met lange snavels is dit geen pro bleem, maar voor vogels met kortere snavels kan het betekenen dat ze niet kunnen eten.’
zeggen van wat hij wilde door het enthousiasme van de wadlo pers. De zon gaat langzaam onder en er heerst een ontspannen vakantiesfeer, niet echt de plek om nog meer slecht nieuws te horen over de negatieve invloed van de mens op het wad. De meeste wadlopers reageren dan ook niet erg geschrokken als ze de verhalen horen over de slechte impact die de mens op het Waddengebied heeft. De verhalen over parende krabbetjes en zeepokken, die een penis van tot wel 30 centimeter kan krijgen, slaan beter aan bij het publiek. Toch gelooft de vereniging er in dat de informatievoorziening kan bijdragen aan de uiteindelijke bescherming van het gebied. De wadgids zelf bekommert zich wel degelijk om het wad, maar de hoofdreden voor hem om dit te doen is het plezier dat hij eruit haalt. Na twee weken is Biegel klaar om zijn laatste excursie te geven op Texel. Hij kijkt terug op een ‘vette ervaring’, waarvan hij zeker niet uitsluit dat hij het nog eens komt doen. Of het gebied dan nog een UNESCO status heeft is maar de vraag. ANS van en Philip Schröder Redactie Marieke van Ruiten, Tom Steenblok, Michelle Tang en Claire Vaessen Medewerkers Britt Duijzer, Mara Burgste, Gian Oerlemans en Simon Swelsen Illustraties Joosten en van Foto’s
Een wadpier
Chillen op de bank
Ester
heeft echter slecht nieuws: ‘Door microplastics in de zee wordt een hormoon geblokkeerd dat de sluiting in de kruik regelt.’ Zon der gesloten schelp loopt de alikruik het gevaar om te worden gepakt door een krab of erger nog, uit te drogen als het eb wordt en het slib droog komt te liggen.
De excursie loopt aardig uit en Biegel heeft maar de helft kunnen
in, dit keer met als doel het vinden van een kokkel. ‘Wie wil er eentje proeven?’, roept hij. Een van de wadlopers vindt het maar niks: ‘Net een hap zoute snot.’ Wat Biegel doet denken aan de mosselbank: ‘Daar moet iedereen goed oppassen want een ver keerde stap en je haalt je been open aan een Japanse oester’, vertelt Biegel.
37e Hoofdredactiejaargang Sophia
‘Blijf ook op het gebaande pad’, waarschuwt de excursieleider. Biegel: ‘Want door klimaatverandering en daarbij horende ver zuring van de zee is de mosselbank gevoeliger.’ De draden die de mosselen en oesters bij elkaar houden verzwakken door het zuurdere water, zo valt de bank sneller uit elkaar met alle ge volgen van dien. Naast dat de bank bestaat uit levende organis men houdt de bank namelijk ook de kustlijn in tact. ‘Mosselen en oesters halen hun eten uit het water dat langs de bank stroomt, hoe meer mosselen bij elkaar hoe makkelijker ze aan voedsel komen’, legt hij uit.
Engelshoven
