Stay Hungry Stay Foolish by Ulhas Latkar

mJeeefcelJenkeäkeâ © 2008 meer DeeÙe DeeÙe F&, DeeÙe DeeÙe Sce Denceoeyeeo, Yeejle. meJe& nkeäkeâ jeKeerJe ceje"er DeeJe=òeerÛes ØekeâeMekeâ : Guneme efÛebleeceCeer ueeškeâj DecesÙe ØekeâeMeve, 207, efyePevesme efieu[, uee@ keâe@uespe jes[, hegCes -411004, Heâesve 020-25457571 ameyaprakashan@gmail.com. www.ameyaprakashan.com

uesKeve/meej, he=‰jÛevee DeeefCe šeFhemesefšbie : pe@ce JnWÛej heefyueefMebie Øee. efue. 51, leUcepeuee, keâuÙeeCeoeme GÅeesie YeJeve, meWÛegjer yePeej, ØeYeeosJeer cegbyeF& 4000025. F-cesue rashmi@jammag.com ceje"er DeeJe=òeerÛes šeFhemesefšbie : SÛe. Sce. šeF&hemesšme&, hegCes 30 cegKehe=‰ jÛevee : Dece=le Jelme ØeLece ØekeâeMeve : meer DeeÙe DeeÙe F&. DeeÙe DeeÙe Sce Denceoeyeeo, JeŒehetj, Denceoeyeeo, Yeejle. cegõCemLeU : efmcelee efØebšme&, hegCes 30 ISBN-978-81-907294-7-5 ns hegmlekeâ Ùee DešerJej efJekeâues iesues Deens keâer, ØekeâeMekeâeÛÙee hetJe&hejJeeveieerJeeÛetve kegâ"uÙeener Jes°veele, efkebâJee pÙee cegKehe=‰eKeeueer les ØekeâeefMele Peeues Deens. lÙeeKesjerpe DevÙe cegKehe=‰eKeeueer, JÙeeheejer leòJeeJej efkebâJee lÙeeefMeJeeÙe, Yee[Ÿeeves osCes, hegveefJe&›eâer keâjCes, Gmeves osCes efkebâJee DevÙe ceeiee&ves Øemlegle keâjCes ns keâjlee ÙesCeej veener DeeefCe mJeeefcelJe nkeäkeâeÛes ceeuekeâ Je ØekeâeMekeâ ÙeebÛÙee hetJe&hejJeeveieerKesjerpe ner Deš Oe¤ve DeMeeÛe ØekeâejÛeer Deš heg{erue KejsoeroejeJej IeeleuÙeeefMeJeeÙe DeeefCe Jej efveoxMe kesâuesues mJeeefcelJenkeäkeâ meerefcele ve keâjlee Ùee ØekeâeMeveeÛee keâesCeleener Yeeie hegvne Jeehejlee, mee"Jelee ÙesCeej veener efkebâJee efjš^eÙeJn} efmemšerceceOÙes Ieeuelee ÙesCeej veener efkebâJee kegâ"uÙeener Øekeâejs (Fueskeäš^e@efvekeâ, Ùeebef$ekeâ, ÚeÙeeØele, OJeefvecegõCe efkebâJee Flej kegâ"uÙeener Øekeâejs) Øemeeefjle keâjlee ÙesCeej veener. ef[mekeäuescej : Ùee hegmlekeâeÛes mebheeove Je cegõCe keâjleevee ÙeesiÙe leer keâeUpeer Je Keyejoejer Iesleuesueer Deens. DeveJeOeeveeves jentve iesuesuÙee Ûegkeâeryeöue uesKeve, ØekeâeMekeâ efkebâJee cegõkeâ ÙeebÛeer kegâ"ueerner peyeeyeoejer veener. uesKeveeletve efvecee&Ce nesCeeNÙee Jee lÙeeÛÙeeMeer mebyebefOele kegâ"uÙeener ØekeâejÛeer osCeer, vegkeâmeeveYejheeF& Ùeeletve meer DeeÙe DeeÙe F& Je DevegJeeokeâ, DeeÙe DeeÙe Sce Denceoeyeeo –ØekeâeMekeâ pe@ce JnWÛej heefyueefMebie Øee. efue., DecesÙe ØekeâeMeve cegkeäle Deensle. meJe& lebšs Denceoeyeeo vÙeeÙeeueÙeeÛÙee ÙeesiÙe lÙee keâ#esle.

veeceefveoxMe Ùee hegmlekeâeÛeer cetU Fb«epeer DeeJe=òeer (DeeÙe DeeÙe Sce Denceoeyeeo ÙesLeerue) ‘meWšj Heâe@j FveesJnsMeve FvekeäÙegyesMeve DeB[ Deeb$eØesvejefMehe’ (meer DeeÙe DeeÙe F) DeeefCe JeOeJeeveer HeâeTb[sMeve ÙeebÛÙee ceoleerves meekeâej Peeueer Deens. DeeefCe ceje"er DeeJe=òeer DecesÙe ØekeâeMeveeÛÙee menkeâeÙee&cegUs ØekeâeefMele Peeueer Deens. ns ØelÙe#eele DeeCeCÙeemee"er menkeâeÙe& keâjCeeNÙee heg{erue ueeskeâebÛes ceer DeeYeej ceeveles : µ ceePÙeeJej efJeÕeeme "sJeuÙeeyeöue meer DeeÙe DeeÙe Ûes Øee. jekesâMe Jemeble DeeefCe kegâCeeue GheeOÙeeÙe. µ DeLe&meeneÙÙeemee"er JeOeJeeveer HeâeTb[sMeveÛÙee uee@je heeefke&âve. µ ØelÙeskeâ ØekeâjCeeJejÛÙee ceewuÙeJeeve DeefYeØeeÙeemee"er ceePeer cew$eerCe efheÙegue cegKepeea. µ Ùee hegmlekeâeÛes Meer<e&keâ megÛeJeuÙeeyeöue Debpeve cegKepeea DeeefCe cegKehe=‰eÛÙee keâuhevesmee"er Dece=le Jelme. µ uesKeveeJej ue#e keWâefõle keâjlee ÙeeJes cnCetve ceuee keâeceele ceeskeâUerkeâ efceUJetve osCeejer ‘pe@ce’ Ûeer šerce. µ megboj jÛevesmee"er efØeÙeebkeâe Mecee& DeeefCe he=‰jÛevesmee"er ceove ceesnve. µ ØegHesâ JeeÛeCÙeemee"er mJeefmlekeâ efveiece, Depeg&ve jefJe DeeefCe leceVee peÙeefmebIeeveer. µ ØelÙeskeâ ØekeâjCe PeeuÙeeJej ceePÙeeyejesyej G[Ÿee cee¤ve Deeveboele menYeeieer nesCeejs DeeefCe ceePee Glmeen keâeÙece "sJeCeejs ceePes heleer Ùeefleve DeeefCe ceePeer cegueieer efveJesefolee. µ DeeefCe MesJešer DelÙeble ceeskeâUsheCeeves DeeefCe ØeeceeefCekeâheCeeves Deeheues efJeÛeej DeeefCe DevegYeJe MesDej keâjCeejs meJe& GÅeespekeâ. ceuee peMeer mHetâleea efceUeueer, leMeerÛe leer legcneueener efceUCeej Deens, ns ceuee ceenerle Deens. keâejCe ns hegmlekeâ neleele IesCes cnCepes Ùeeleerue ØelÙeskeâ efJeue#eCe ceeCemeeuee ØelÙe#e YesšCÙeemeejKebÛe Deens.

veeceefveoxMe

ØemleeJevee

DeeÙe DeeÙe Sce DenceoeyeeoÛÙee ceepeer efJeÅeeLÙeeËJejerue, GÅeespekeâlesJejerue Ùee DeeieàÙeeJesieàÙee hegmlekeâeÛeer ØemleeJevee efueefnleevee ceuee KejesKej meceeOeeve Jeešle Deens. mebmLee ÛeeueJeerle DemeuesuÙee JÙeJemLeeheveeleerue heoJÙegòej DeYÙeeme›eâceebÛÙee opee&Ûeer peieYej KÙeeleer Deens. efleÛÙee ceepeer efJeÅeeLÙeeËÛÙee mepe&veMeeruelescegUs DeeefCe GÅeespekeâlescegUs Ùee keâerleeale YejÛe he[le Deens. mJele: DeeÙe DeeÙe Sce Ûeer Skeâ ceepeer efJeÅeeefLe&veer DemeuesuÙee jMceer yevmeueves, mebmLesÛÙee Ùee hebÛeJeerme ceepeer efJeÅeeLÙeeËveer ve ceUuesuÙee Jeešsves peeÙeÛeb keâmeb "jJeueb DeeefCe veJeerve GÅeesie DeeefCe mebmLee-mebIešvee keâMee GYeejuÙee, ÙeeÛes Ùee hegmlekeâele JeCe&ve kesâues Deens. mebJeeoelcekeâ Mewueerle efueefnuesues hegmlekeâ DemeuÙeecegUs, ùoÙeele efpeö DeeefCe [esàÙeeble ÛeeboCÙee DemeuesuÙee Ùee JÙekeäleeRveer, DeveesUKeer ØeosMeele heeTue šekeâleevee, mJele:Ûe mJele:Ûes ceeuekeâ nesCÙeemee"er, De[ÛeCeeRJej keâMeer ceele kesâueer ÙeeÛes DeeheuÙee [esàÙeebmeceesj efpeJeble efÛe$e GYes jeneles. lÙeeleuÙee keâeneRÛÙeepeJeU lej mJele:JejÛÙee ogo&cÙe efJeÕeemeeKesjerpe keâenerÛe veJnles. mJehveb heenCÙeeÛeer DeeefCe DemeeOÙe les meeOÙe keâjCÙeeÛeer mHetâleea osCeejs ns hegmlekeâ kesâJeU JÙeJemLeeheveeÛÙee efJeÅeeLÙeeËmee"erÛe veener lej meJe&Ûe ÙegJekeâebmee"er ‘JeeÛeuesÛe heeefnpes’ Demes "jeJes. DeeÙe DeeÙe Sce S ÛÙee meWšj Heâe@j FveesJesMeve FvekeäÙegyesMeve DeB[ Deeb$eØesvejefMehe (meer DeeÙe DeeÙe F) ves ns hegmlekeâ leÙeej kesâues Deens. JeOeJeeveer HeâeGb[sMevekeâ[tve Ùeeuee DeLe&meeneÙÙe efceUeues Deens. Ùee DeLe&meeneÙÙeeyeöue mebmLesÛÙeeJeleerves ceer HeâeGb[sMeveÛes DeeYeej ceevelees. ns efueefnle DemeleeveeÛe, DeeÙe DeeÙe Sce Ûes Flejner Deveskeâ ceepeer efJeÅeeLeea GÅeespekeâ yeveues Deensle ÙeeÛeer ceuee peeCeerJe Deens. DeeÙe DeeÙe Sce S GÅeespekeâebÛes efJeÛeej Je DevegYeJe Meyoyeæ keâjCÙeeÛee ne heefnueeÛe ØeÙelve Deens. ne ØeÙelve hegmlekesâ, kesâmesme, ceeefnleerheš DeeefCe Flejner ceeOÙeceebletve mebmLee heg{sner Ûeeuet "sJeerue Je lÙeeÉejs ÙegJee efhe{eruee mHetâleea osCÙeeÛes Je ‘keâ¤ Mekeâlees’ ns GÅeespekeâlesÛes cece& lÙeebÛÙee ceveeJej efyebyeJeCÙeeÛee ØeÙelve heg{sner Ûeeuet "sJeerue. meceerj yee®Dee mebÛeeuekeâ DeeÙe DeeÙe Sce Denceoeyeeo

ØemleeJevee

uesefKekesâÛes ceveesiele

DeeheuÙee meJe& Devegòeefjle ØeMveebhewkeâer Skeâ ØeMve JeejbJeej DeeheuÙeeuee ÚUle Demelees. lees cnCepes, ‘.... lej keâeÙe Peeueb Demeleb?’ keâe@uespeceOeuÙee cewef$eCeerMeer ueive kesâueb Demeleb lej keâeÙe Peeueb Demeleb? efleÛÙeeMeer ueive ve keâjCÙeeÛee MeneCeheCee kesâuee Demelee, lej keâeÙe Peeueb Demeleb? Ùee veeskeâNÙeebÛÙee megkeâeUele pevceuees Demelees lej keâeÙe Peeueb Demeleb? .... lej keâeÙe Peeueb Demeleb? DeeÙeg<Ùe Lees[b keâceer DeeKetve Iesleueb Demeleb lej keâeÙe Peeueb Demeleb? DeeÙeg<Ùe Lees[b DeefOekeâ peieuees Demelees lej keâeÙe Peeueb Demeleb? ns meieUb Pegiee¤ve osTve ceePeer mJele:Ûeer kebâheveer meg¤ kesâueer Demeleer, lej keâeÙe Peeueb Demeleb? ‘lej keâeÙe’ Ùee efjkeâeceheCeeÛÙee keâuhevee vemeleele, lÙee DeeheuÙee DeeMee-Deekeâeb#ee, mJehves Demeleele. leke&â, efJeÛeej ÙeebÛÙee [ebyejieesàÙee DeeheCe ‘Skeâ efoJeme’ veeJeeÛÙee mebogkeâerle yebo keâ¤ve "sJeuesuÙee Demeleele, heCe pesJne lees efoJeme Ùeslees, leesheÙeËle DeeheCe Heâej cneleejs, Heâej iejerye, Heâej Lekeâuesues efkebâJee Heâej DeeUMeer Peeuesuees Demelees. ns hegmlekeâ DeMee meJe& JÙekeäleeRmee"er Deens, pÙeebveer lees #eCe hekeâ[uee, lÙeecegUs Skeâ efoJeme lÙeebvee nUnU Jeešueer veener. lÙeebvee DeLee&leÛe yeepeejhes", mebOeer, JÙeeheejeleuÙee ceOeuÙee heeskeâàÙee efomeuÙee neslÙee, heCe lÙeentve cenòJeeÛes cnCepes DeejMeemeceesj GYeb jentve lÙeebveer ‘mJele:keâ[s’ heeefnueb nesleb. lÙee ‘mJe’ ves lÙeebvee meebefieleues keâer, yeKKeU hewmee efceUlees cnCetve meeyeCe efJekeâle yemeCÙeele keâener DeLe& veener. keâe@heexjsš iegueece yeveCeb Heâej meesheb nesleb, heCe lÙeebvee les yejesyej Jeešle veJnleb. lÙeebvee lÙeebÛeer yegefæceòee keâeceeuee ueeJetve DeeCeKeer YeJÙe efoJÙe keâjeJeÙeeÛeb nesleb. lÙeecegUs lÙeebveer Flejebvee Jes[sheCeeÛÙee Jeešleerue, DeMee iees°er kesâuÙee. DeeefCe lejerner ‘DeeCeKeer keâenerlejer’Ûeer Yetkeâ lÙeebvee nesleerÛe DeeefCe jeefnueerÛe. 2005 meeueer heoJeer IesCeeNÙee mš@veHeâes[& efJeÅeeheer"eÛÙee efJeÅeeLÙeeËmeceesj Je<ee&jbYeeÛes Yee<eCe keâjleevee mšerJn pee@yme Ùeebveer lÙee efJeÅeeLÙeeËvee meuuee efouee neslee— Stay Hungry, Stay foolish (Yegkesâues YeJe, Jes[s YeJe) Ùee hegmlekeâemee"er ceer pÙee pÙee GÅeespekeâebvee Yesšues, les meJe& ne ceb$e peieues Deensle. ØelÙeskeâeÛeer iees° JesieUer Deens, heCe Skeâe efJeefMe° heeleUerJej leer SkeâÛe iees° Deens.

uesefKekesâÛes ceveesiele

Ùee GÅeespekeâebveer efJeÕeemeeÛÙee yeUeJej G[er Iesleueer. Deveskeâ Je<eË les Peie[ues, Oe[he[ues DeeefCe ceie lÙeebÛÙee JÙeJemeeÙeeÛee Deekeâej, JÙeehleer Jee{JeCÙeeÛee ceeie& lÙeebvee ieJemeuee, pÙeeuee DeeheCe ‘ÙeMe’ cnCelees. Ùee ØelÙeskeâ iees°ermeejKes DeeCeKeer efkeâleerlejer Depetvener Peie[leensle, Oe[he[leensle. ns hegmlekeâ lÙeebvee veJeer DeeMee, veJeer efpeiej osF&ue. DeeefCe jespe mekeâeUer meeyeCe efJekeâeÙeuee yeensj he[CeeNÙee ceb[UeRvee, mekeâeUer G"tve DeejMeele yeIeleevee efomeCeejer lÙee DeeMesÛeer Skeâ efvemešleer Peuekeâ hekeâ[lee ÙesJees DeMeer ceuee DeeMee Deens. Peuekeâ— legceÛÙee YegkesâuÙee/DeOeeMeer DeeefCe Jes[Ÿee ‘mJe’-mJe¤heeÛeer. – jMceer yevmeue cegbyeF&, ces 2008

uesefKekesâÛes ceveesiele

Deveg›eâce - o efye}erJnme& - o Dehee@ÛÙe&gefvemšmed - o Dee@ušjvesš efJnpeve

o efye}erJnme& GÅeespekeâlee neÛe DeeheuÙee peerJeveeÛee ‘efveJe[}s}e ceeie&’ Deens, ns Ùee }eskeâebvee mecepe}s nesles. SceyeerSveblej }iesÛe efkebâJee SKeeo-ogmejs Je<e& veeskeâjer keâ¤ve Ùeebveer JÙeJemeeÙeele G[er ceej}er DeeefCe YeJÙe-efoJÙe Ie[Jetve DeeCesheÙeËle ØeÙelve mees[}s veenerle.

heeve02

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye mebpeerJe efyeKeÛeboeveer (heerpeerheer '89 ), naukri.com mebpeerJe Yeejleeleer} meJeeËle ÙeMemJeer ‘Fbšjvesš GÅeespekeâ’ Deens. peJeUpeJeU Skeâ oMekeâ lees hetjkeâ GÅeesie keâjle Oe[he[le jeefn}e; heCe lÙeeÛeer ‘YeJÙe keâuhevee’ melele lÙeeÛÙee [eskeäÙeele nesleer. meve 2006 ceOÙes YeejleerÙe mše@keâ SkeämÛeWpeceOÙes Deehe}er heefn}er IPO IesTve ÙesCeejer heefn}er [e@š keâe@ce kebâheveer nesleer naukri.com.

heeve20

je@keâ efJeLe Fš, jes} efJeLe Fš Meblevet ØekeâeMe (heerpeerheer '88), SpÙegkeâe@che meJe&meeOeejCe ceOÙeceJeieeaÙe JeeleeJejCeele DemetveosKeer} yeer.keâe@ce. keâjleekeâjleeÛe Meblevetbveer JÙeJemeeÙe meg¤ kesâ}e. DeeÙeDeeÙeSce DenceoeyeeoceOetve yeensj he[uÙeeveblejner GÅeespekeâlee heg{s Ûee}tve jeefn}er. lÙeeÛeer kebâheveer SpÙegkeâe@che Deepe YeejleYejÛÙee MeeUebvee ef[efpeš} mJe¤heele ceeefnleer, %eeve hegjJeCeejer De«eieCÙe kebâheveer Deens.

heeve32

o ke@âš efJeLe veeF&ve ueeF&Jnped efJeveeÙekeâ Ûešpeea (heerpeerheer '81), Heâer[ye@keâ JnWÛeme& efJeveeÙekeâebveer heeB[dmeÛeer veeskeâjer mees[}er. keâejCe DeeÙeg<ÙeYej meeyeCe efJekeâCÙeele lÙeebvee jece Jeešsvee. cegUele Skeâ ceekexâš jermeÛe& kebâheveer cnCetve mLeeheve Pee}s}er Heâer[ye@keâ JnWÛeme&, keâe}eblejeves YeejleeÛÙee DeeIee[erÛÙee heeÙeeYetle megefJeOee meu}e Je DeefYeÙeebef$ekeâer Heâce&ceOÙes ¤heebleefjle Pee}er.

heeve48

mee@HeäšJesDej keâeT yee@Fpe DeeMebkeâ osmeeF& (heerpeerheer '79), ceemšskeâ 80 ÛÙee oçekeâeÛÙee megjJeeleer}e DeeÙešerÛee yees}yee}e nesCÙeeÛÙee efkeâleer lejer DeeOeer Deeçebkeâves DeeheuÙee oesve efce$eebyejesyej ceemšskeâ mLeeheve kesâ}er. YeejleerÙe yeepeejhes"sJej }#e keWâefõle kesâ}s}er ceemšskeâ ner heefn}er kebâheveer nesleer DeeefCe Deepe leer osçeeleer} heefnuÙee 15 DeeÙešer kebâhevÙeebhewkeâer Skeâ Deens.

heerpeerheer ne IIM Denceoeyeeo ÙesLeerue oesve Je<eeËÛee JÙeJemLeeheveefJe<eÙekeâ heoJÙegòej DeYÙeeme›eâce Deens. meceesjÛes Je<e& efJeÅeeLeea pesJne GòeerCe& Peeuee les Je<e& oMe&efJeles.

Deveg›eâce

heeve66

efieJnj Dee@Heâ Dee@} ieg[ efLebipe Deej. megyeÇceefCeÙeve (heerpeerheer '89), megefYe#ee. efmešer yeBkesâle }eieuÙeeheemetve hebOeje efoJemeeble lÙeeveb leer veeskeâjer mees[tve efo}er. keâejCe keâenerlejer ‘DeefOekeâ’ keâjCÙeemee"er lees yesÛewve neslee. les keâenerlejer cnCepes DeepeÛeer Yeejleeleer} meJeeËle cees"er JeeCemeeceeveeÛeer meeKeUer–megeYf e#ee. megyeÇceefCeÙeveveb efj}eÙevme efjšs}Ûee ØemleeJe veekeâej}e, ns ØeefmeæÛe Deens; meJeexòece les ‘Depetve Ie[eÙeÛes Deens.’

heeve84

mJeerš mekeämesme vejWõ cegjkegbâyeer (heerpeerheer '94), ßeer jsCegkeâe çegieme&. heoJeerOej PeeuÙeeveblej meg¤ kesâ}s}er heefn}er kebâheveer lÙeeveb yebo kesâ}er. keâejCe ®. 5 keâesšeRÛeer efJe›eâer ‘hegjsçeer cees"er’ veJnleer. lÙeeÛee ogmeje ØeÙelve, ßeer jsCegkeâe çegieme& ner Deepe ®. 1000 keâesšeRÛeer kebâheveer Deens DeeefCe lÙeeveb Tme efhekeâJeCeeNÙee çeskeâ[es çeslekeâNÙeebÛeb peerJeve yeo}}b Deens.

heeve98

De@š ÙegJej meefJn&me Ûeboj yeeuepeer (heerpeerheer '72), je@Ùe} Dee@e|keâ[ ne@šsume efmeceuÙeeleer} meJeeËle Øeefmeæ ne@šs} ‘yee}peerpe’ ns lÙeebÛÙee keggâšbgbyeeÛÙee cee}keâerÛeb Deens. lejerheCe JÙeJemLeeheveeleer} heoJeerOej le®Ce Ûebojveb mJele:Ûeb mLeeve mJele: efvecee&Ce keâjeÙeÛeb "jJe}b. lÙeemee"er lÙeebvee 35 Je<eË }eie}er; heCe Deepe je@Ùe} Dee@efke&â[ ne 150 keâesšer ®heÙeebÛee DeeojeefleLÙe (ne@efmheš@ef}šer) JÙeJemeeÙe Deens.

Deveg›eâce

heeve106 meÛe De }eBie peveea ceove ceesnvekeâe (heerpeerheer '67), lesiee Fb[mš^erpe 1970 ÛÙee oMekeâele hejosMeer menÙeesieeÛeer mejkeâejer cebpegjer efceUeÙe}e ceovevee meele Je<eË }eie}er; heCe DeefYeÙeebef$ekeâerceOeer} Glke=â°lesÛÙee DeeheuÙee mJehveeÛee les hee"hegjeJee keâjerle jeefn}s DeeefCe Deepe lesiee Fb[mš^erpe ner KeeCekeâece meeOeveebÛÙee #es$eeleer}, DeejsKeveeletve mecemÙee heefjnej (ef[PeeF&ve meesuÙetMeve) keâjCeejer peieeleer} eflemeNÙee ›eâceebkeâeÛeer kebâheveer Deens.

heeve124 o Deukesâefcemš megveerue neb[e (heerpeerheer’ '79), Skeâ}JÙe SpÙegkesâMeve HeâeGb[Ms eve/ keâesj Scye}epe S}F&Fce (}er[jMeerhe DeB[ Deeb$eØesvej} ceesefšJnsMeve - vesle=òJe DeeefCe GÅeespekeâlee ØesjCee) Ùee DeeÙeDeeÙeSceSceOeer} DeYÙeeme›eâceeceeieÛeer Mekeäleer Deme}suÙee megveer} neb[ebveer DeeleeheÙeËle DemebKÙe efJeÅeeLÙeeËvee GÅeespekeâ yeveCÙeeÛeer mHetâleea efo}er Deens. DeJJe} GÅeesieheleer les Mew#eefCekeâ GÅeespekeâ ne lÙeebÛee ØeJeeme efJe}#eCe Deens.

heeve148 Ùes nw Ùebefiemleeve cesjer peeve Jejoeve keâeyeje (heerpeerheer 2004), HeâeGbšvens[ mketâ} 2004 mee}er yengje°^erÙe heer DeB[ peerveb efo}s}e ØemleeJe Jejoeve keâeyejeveb veekeâej}e, lÙee}e HeâeGbšvens[ mketâ} meg¤ keâjCÙeeÛeb lÙeeÛeb mJehe> hegjb keâjeÙeÛeb nesleb. GÅeespekeâlesÛee Lejej DevegYeJeCÙeemee"er meele Deekeâ[er heieej veekeâejCeeNÙee veJeerve efhe{erÛÙee SceyeerSÛee lees ØeefleefveOeer Deens.

Deveg›eâce

o Dehee@ÛÙe&gefvemš Ùee GÅeespekeâebveer Ùee jmlÙeeves peeÙeÛes "jJeues veJnles, heCe mebOeer Ûeeuetve Deeueer, DeeefCe lÙeebveer leer GÛeueueer. ÙeebÛÙee iees°eRletve ns efomeles keâer, legcner ‘les’ IesTve pevceeuee ÙeeJes ueeiele veener, kegâ"uÙeener JeÙeele legcner GÅeespekeâlesÛeer ceeveefmekeâlee Ie[Jet DeeefCe Jee{Jet Mekeâlee.

heeve160 efš^heeRie De}eBie oerhe keâeueje (heerpeerheer '92), makemytrip.com pemeb Ie[eJeb Demeb ØelÙeskeâ GÅeespekeâeÛeb mJehve Demeleb, leMee heæleerveb oerhe GÅeesieele Dee}s; Skeâe JnWÛej ke@âefhešef}mšveb lÙee}e megjJeeleer}e 2 efceef}Ùeve [e@}j osT kesâ}s; heCe [e@š keâe@ceÛÙee DeehešercegUs lÙee}e Deehe}er DeeÙeg<ÙeYejeÛeer hegbpeer Iee}tve mJele:ÛeerÛe kebâheveer hejle efJekeâle IÙeeJeer }eie}er. ceskeâceeÙeefšh^ e.keâe@ce ns Deepe Yeejleeleer} DeeIee[erÛeb heÙe&šve mebkesâlemLeU Deens.

heeve176 y}tce DeB[ «ees jeMesMe Meen (heerpeerheer '89), S[}JeeFpe ke@âefheš}. pesheer cee@ie&ve Deved cesefj} ef}bÛe ÙeebÛÙee JeÛe&mJeeÛÙee peieele jeMesMe Menebveer Skeâe oMekeâeÛÙee DeJeOeerle Skeâ cees"er DeeefCe ÙeMemJeer DeMeer SleösMeerÙe iegbleJeCetkeâ yeBkeâ Ie[Je}er; heCe ne ÙeMeeÛee jepeceeie& veJnlee, lÙeele Deveskeâ Keñs Deve JeUCeb nesleer.

heeve192 Fšdme Dee@ue DeyeeGš o nveer efvece&ue pewve (heerpeerheer '89), Fbef[Ùee FvHeâes}eFve 1999 ceOÙes efvece&}ves lÙeeÛee ceeefnleer mesJesÛee JÙeJemeeÙe yebo kesâ}e. meJe& Deb[er FbšjvesšÛÙee SkeâeÛe hej[erle šekeâ}er. lÙeeÛee pegieej ÙeMemJeer "j}e DeeefCe Deepe Fbef[Ùee FvHeâes}eFve ns osMeeleer} meJeeËle cees"Ÿee De@eve}eFve JÙeeheejer JÙeemeheer"ebhewkeâer Skeâ Deens.

heeve204 Fšdme vesJnj št uesš efJe›eâce leueJeej (heerpeerheer ’70), EXL mee|Jnmesme yeBkeâ Dee@Heâ DecesefjkeâeceOeer} ØeoerIe& DeeefCe ÙeMemJeer keâejefkeâoeaveblej efJe›eâce le}Jeej Deejeceele, ieesuHeâ KesUle Gj}s}er Je<ex keâe{t Mekeâ}s Demeles. lÙeeSsJepeer lÙeebveer Skeâ kebâheveer keâe{eÙeÛes "jJe}s, peer DeepeIe[er}e Yeejleeleer} De«eieCÙe BPO kebâheveer Deens.

Deveg›eâce

heeve216 [^ie ye@jve kesâ. jeIeJeWõ (heerpeerheer '79), De@eefke&â[ Heâecee&. DeJeIÙee 13 Je<eeËÛÙee keâeUele jeIeJeWõ jeJe Ùeebveer 300 efceef}Ùeve [e@}jÛeer kebâheveer GYeej}er. veeskeâjerhesMee jsuJes keâce&ÛeeNÙeeÛee ne ceg}iee, Dee@efke&â[}e Yeejleeleer} 1 efceef}Ùeve [e@}jÛeer heefn}er Deew<eOe kebâheveer yeveJeCÙeeÛes mJehe> heenele Deens.

heeve236 o yeBkeâj nt efyuebkeä[ peÙeleerLe& (pesjer) jeJe (heerpeerheer '73), ScHeâefmeme MPhasis efmešer yeBkesâle keâejkeâero& Ie[efJe}suÙee peÙeleerLe& (pesjer) jeJe Ùeebvee GÅeespekeâlesÛee efkeâ[e ÛeeefUMeerÛÙee GòejeOee&le ÛeeJe}e. lÙeebveer Skeâ ØeÛeb[ DeeefCe Gòece veHeäÙeele Ûee}Ceejer kebâheveer (ScHeâefmeme) GYeej}er; heCe vegkeâleerÛe leer EDS }e efJekeâ}er. keâejCe GÅeesie cnCepes DeleerJe Øesce; heCe keâOeer yeepet}e JneÙeÛeb les keâUCÙeele}b MeneCeheCener.

heeve252 FÛe efyeve DeeFve Deeb$eØesvej efMeJejeceve ogieue (heerpeerheer '76), FefvmššŸetš He@âej efkeä}efvekeâ} efjmeÛe& Fve Fbef[Ùee (ICRI) efMeJejece ner DeMeer JÙeòeâer Deens, efpeÛeb }#e meejKeb heg{ÛÙee YeJÙe iees°erkeâ[s }eie}s}b Demeleb. keâener ÛeebieuÙee ÛeebieuÙee JewefMe°ŸehetCe& veeskeâNÙee kesâuÙeeveblej hejosMeer mebmLesyejesyej keâesue@yeesjsMeve (Wigan and Leigh) Deme}s}b Yeejleeleer} heefnuÙee Keemeieer ceneefJeÅee}Ùeebhewkeâer Skeâ lÙeebveer meg¤ kesâ}b. DeeefCe Deelee efkeä}efvekeâ} mebMeesOeveeÛÙee Yeejleeleer} efMe#eCeeÛeer centle&ces{ les jesJele Deensle.

heeve268 Heâe@j ueJn, vee@š ceveer Mebkeâj cee®Jee[e (heerpeerheer '96), ceekexâefškeäme. lees GÅeespekeâ Pee}e lees ÙeesieeÙeesieeveb, DeheIeeleeveb. heefn}b Oee[me DebieeMeer Dee}b; heCe Mebkeâj DeeefCe lÙeeÛÙee menkeâeNÙeebveer DeeOeerÛÙee DevegYeJeeJe¤ve yeesOe IesTve ceekexâefškeämeÛÙee JesUer cee$e keâesCeleerner Ûetkeâ kesâ}er veener. ceekexâefškeäme ner efJeM}s<ekeâ kebâheveer Deens, leer vegkeâleerÛe WNS }e efJekeâ}er ies}er. JÙeJenejeÛes Deboeefpele cetuÙe Deens 65 efceef}Ùeve [e@}j.

Deveg›eâce

heeve288 efceefueÙeve [e@uej meercemš^sme ®yeer DeßeHeâ (heerpeerheer '83), ØesMeme He@âece&ume keâhe[s ef[PeeF&ve keâjCÙeeÛÙee DeeheuÙee ÚboeÛeb ¤heeblej ®yeerveb Skeâe ØeefLeleÙeMe GÅeesieele kesâ}b. efleÛeer kebâheveer ØesMeme Heâe@ce&ume ner Decesejf kesâleer}, Øee@ c e [^ s m es m e heg j JeCeejer Skeâ DeeIee[er Û eer keb â heveer Deens .

heeve302 Dee@[&j Dee@Heâ o efHeâveerkeäme oerhlee jbiejepeve (heerpeerheer '89), IRIS DeeÙeefjme ne efJeòeerÙe ceeefnleer JÙeJemLeeheve mesJee GÅeesie meg¤ keâjCÙeehetJeea oerhleeves Decesefjkeâve SkeämØesme DeeefCe ef›eâefme}ceOÙes keâece kesâ}b nesleb.

heeve316 nsuLe Fpe JesuLe meeÙejme [^eÙeJnj (heerpeerheer 2000) ke@â}jer kesâDej efmebieehetjceOe}er ØeeÙeJnsš FefkeäJešer ceOe}er veeskeâjer mees[tve meeÙejmeves ke@â}jer kesâDej ner Yeejleeleer} heefn}er JÙeeJemeeefÙekeâ G<ceebkeâ ceespetve leÙeej kesâ}s}er pessJeCeb hegjJeCeejer mesJee meg¤ kesâ}er. JepeveeMeer mJele: kesâ}suÙee }{ŸeeJe¤ve lÙee}e JÙeJemeeÙeeÛeer ner keâuhevee megÛe}er.

Deveg›eâce

o Dee@ušjvesš efJnpeve Ùee JÙekeäleeRveer, meeceeefpekeâ heefjCeece Ie[JeCÙeemee"er efkebâJee mepe&veMeeruelesÛÙee DeefYeJÙekeäleermee"er JÙeemeheer" cnCetve GÅeespekeâlesÛee GheÙeesie keâ¤ve Iesleuee.

heeve326 o Deeš& Dee@Heâ efieefJnbie JeWkeâš ke=â<Ceve (heerpeerheer '93) efieJn Fbef[Ùee lÙeebveer Je=òehe$eele, šerJner Ûe@ves}Jej DeeefCe Skeâe MeeUssÛes cegKÙeeOÙeehekeâ cnCetve keâece kesâ}b Deens. YeejleeÛÙee ‘osCÙeeÛÙee’ mebmke=âleerÛee ØeÛeejØemeej keâjCÙeemee"er veblej JeWkeâš Ùeebveer efieJn Fbef[ÙeeÛeer mLeehevee kesâ}er. les Skeâ GÅeespekeâ Deensle; heCe lÙeebÛes keâeÙe& Deieoer DeeieUbJesieUb Deens.

heeve356 mcee@ue Fpe yÙetšerHegâue Deevebo nUJes (heerpeerheer '77) keä}esjesefHeâ} peeefnjele #es$eele oesve oMekebâ keâece kesâuÙeeveblej Deeveboveb yeÇB[ meu}eieej JÙeJemeeÙe ‘keä}esjesefHeâ}’ Ùee veeJeeveb meg¤ kesâ}e. Small is Beautiful ‘Úeve Úesšb’ ns leòJe les ceeveleele. keâejCe Deekeâej DeeefCe JÙeehleer Jee{JeCÙeeÛÙee veeoele legcner veJeefveefce&leerÛee Deevebo njJetve yemelee. GÅeespekeâlesÛes ns Skeâ heÙee&Ùeer ¤he/Øeeflecee Deens.

heeve372 De mesvme Dee@Heâ DeesvejefMehe Sme.yeer. [ebieeÙeeÛe (heerpeerheer '72), efmebšskeäme les kebâheveerÛes cee}keâ veenerle; heCe Flej kegâ"uÙeener DeLee&veb les GÅeespekeâÛe Deensle. megØeefmeæ efmebšskeäme heeCÙeeÛÙee šekeäÙeebceeieÛÙee Ùee ceeCemeeÛee, melele megOeejCee DeeefCe veJeerve GlheeoveebÛeer efveefce&leer ÙeeJej efveleeble efJeÕeeme Deens. SkeâeÛe kebâheveerle 34 Je<eË keâece kesâuÙeeveblejner les efleÛÙee Øesceele Deensle.

heeve388 yesefmekeâ Feqvmšbkeäš efJepeÙe cenepeve (heerpeerheer '81), yesefmekeäme DeeÙeDeeÙeSce heoJeerOej Deme}suÙee efJepeÙe Ùeebveer Deehe}b DeeÙeg<Ùe, efJe<ecelee DeeefCe meeceeefpekeâ vÙeeÙe Ùee cegöŸeebJej keâece keâjCÙeemee"er meceefhe&le kesâ}b Deens; heCe les JÙeJemLeeheveeÛeer leb$eb Jeehe¤ve. «eeceerCe Yeeieeleer} iejerye }eskeâebvee keâpeË osCeeNÙee ‘yesefmekeäme’ Ùee mebmLesÉeje, Yeejleele }Iegkeâpee&Ûeer mebkeâuhevee jeyeJeCÙeeÛee heeÙee Ieele}e.

Deveg›eâce

2 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

o yegke‚ Dee@He‚ pee@ye mebpeerJe efyeKeÛeboeveer (heerpeerheer '89 ), Naukri.com

mebpeerJe Yeejleeleer} meJeeÀle ŸeMemJeer ëFböjvesö G≈eespeke‚í Deens. peJeUpeJeU Ske‚ oMeke‚ lees hetjke‚ G≈eesie ke‚jle Oe[he[le jeefn}e; heCe lŸee¤eer ëYeJŸe ke‚uheveeí melele lŸee¤Ÿee [eske‰Ÿeele nesleer. meve 2006 ceOŸes YeejleerŸe möe@ke‚ Ske‰m¤eWpeceOŸes Deehe}er heefn}er IPO IesTve ŸesCeejer heefn}er [e@ö ke‚e@ce keb‚heveer nesleer Naukri.com.

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 3

mebpeerJe efyeKeÛeboeveer ne ØeÛeb[ Tpee& Deme}s}e ceeCetme Deens. }ebye }ebye heeJe}b šekeâle ceg}eKeleermee"er ceePÙee Dee@efHeâmeceOÙes Ùeslees. veerš yemetve Ieslees. DeeefCe ceie ceg}eKeleerÛeer heefn}er 40 efceefvešb, ceePee JÙeJemeeÙe ceer keâmee keâjeJee, Ùeeyeö} ce}e %eeveece=le heepelees. lees pes yees}lees, lÙee}e efJe}#eCe DeLe& Demelees. ceePÙeeleer} GÅeespekeâ ceveeleuÙee ceveele cegös veeWoJetve "sJele Demelees; heCe ceePÙeele}e }sKekeâ Godieejlees, ‘‘yeehejs! efkeâleer yees}lees ne ceeCetme!’’ SKeeoer DeeheesDeehe Ûeepe& nesCeejer ye@šjer DemeeJeer, lemee ne DeveblekeâeU yees}t Mekeâlees. Kejb cnCepes YeejleeleuÙee meJeeËle ÙeMemJeer Fbšjvesš GÅeespekeâemee"er ner Deieoer ÙeLeeLe& Ghecee Deens. Ùee ceeCemeeveb }Jekeâj megjJeele kesâ}er DeeefCe lÙeeÛÙee efJeefnjerleer} heeCeer keâOeer Deeš}bÛe veener. lÙee}e mene Je<eË mJele:}e heieej Ieslee Dee}e veJnlee. lesJnener veener. Iej Ûee}JeCÙeemee"er lÙee}e DeeCeKeer Skeâ veeskeâjer keâjeJeer }eie}er lesJnener veener. lÙee}e Yeeb[Je} lej efceUe}b; heCe DeKKÙee [e@š keâe@ceÛee yeg[yeg[e Hegâš}e, lesJnener veener. Kejb meebieeÙeÛeb lej GÅeespekeâlee ne mebpeerJemeceesjÛÙee Deveskeâ heÙee&Ùeebhewkeâer Skeâ veJnleeÛe, leesÛe SkeâcesJe heÙee&Ùe neslee; heCe Skeâ efoJeme Deehe}er kebâheveer FvHeâes Spe (meieàÙeebÛÙee ceeefnleerÛeer naukri.com) ner MesDej yeepeejeÛeer }e[keâer nesCeej Deens, ns mebpeerJe}e ceenerle nesleb keâe? ØeÛeb[ Jesieeveb Jee{Ceejer DeeefCe yeepeejeleer} Yeeb[Je}er cetuÙe (market capitalisation) Skeâ efyeef}Ùeve [e@}jµ — meJeeËle lespeerÛÙee keâeUele— DemeCeejer Skeâ De«eieCÙe kebâheveer? mebpeerJeÛeb ØeeceeefCekeâ Gòej Demeleb, ‘Kejb cnCepes veener.’ mJele:Ûeer kebâheveer keâe{CÙeeceeieÛee nslet neslee mJeeleb$Ùe. DeeheCe Deehe}s yee@me. keâeÙe keâjeÙeÛeb, keâeÙe DeeOeer keâjeÙeÛeb, les DeeheCe "jJeCeej. keâenerlejer veJeerve, keâenerlejer JesieUb Ie[JeCÙeeÛeer DeelÙebeflekeâ leUceU, peyejomle FÛÚe, Tceea nesleer. ÙeMe DeesIeeveb Dee}bÛe; heCe pesJne mebpeerJe meJnËšmed keäJeeš&me& Úesšemee JÙeJemeeÙe Ûee}Jeerle neslee, lesJnener Ket<e neslee. cnCetve lej lÙeeÛÙee iees°erÛeer ceveeJej ceesefnveer he[les. µ ces 2008 ceOÙes yeepeejeleer} Yeeb[Je}er cetuÙe 630 efceef}Ùeve [e@}j nesles.

4 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

o yegke‚ Dee@He‚ pee@ye mebpeerJe efyeKeÛeboeveer (heerpeerheer '89), Naukri.com

‘‘ceePeb heg<keâUmeb DeeÙeg<Ùe efou}erle ies}b. ceePes Je[er} mejkeâejer veeskeâj nesles. les [e@keäšj nesles. DeeF& ie=efnCeer nesleer. DeeceÛÙee kegâšgbyeele mJele:Ûee JÙeJemeeÙe keâjCeejb kegâCeerner veJnleb.’’ ‘‘meieUb Deieoer ÛeejÛeewIeebmeejKebÛe; heCe lejer DeeheuÙee keâefjDejÛeer efoMee mebpeerJeveb yeejeJÙee Je<eea peJeUpeJeU vekeäkeâer kesâ}er nesleer. ‘keâOeer vee keâOeer DeeheuÙee}e mJele:Ûeer kebâheveer keâe{eÙeÛeer Deens DeMeer keâuhevee ceePÙee ceveele lÙee megceejeme cetU Oe¤ }eie}er nesleer.’’ heg{s mebpeerJe DeLe&MeeŒe efMekeâCÙeemee"er meWš mšerHeâvme keâe@}speceOÙes ies}e. iebcele cnCepes IIT le ØeJesMe efceUtvener lees eflekeâ[s ies}e veener. ‘‘ceer efJeÛeej kesâ}e keâer, lees DeYÙeeme›eâce heeÛe Je<eeËÛee neslee. yeerS JneÙe}e leerveÛe Je<eË }eiele nesleer, lej DeLe&MeeŒeÛe efMeketâ Ùee. ceie ceer oesve Je<eË veeskeâjer keâjerve DeeefCe ceie IIM DenceoeyeeoceOÙes peeF&ve.’’ Kejer iees° ner keâer, DeefYeÙeebef$ekeâerÛee ceesnÛe lÙee}e he[}e veener. mejkeâejer keâe@}veerle jenCeeNÙee meieàÙee ceOÙeceJeieeaÙe ceg}ebmeejKeer lÙeeveb Heâkeäle leer hejer#ee efo}er; heCe Flejebhes#ee JesieUsheCee cnCepes lÙee}e mJele:Ûeb [eskebâ nesleb DeeefCe ceU}s}er Jeeš PegieejCÙeeÛee yesefHeâkeâerj DeelceefJeÕeemener neslee. GÅeespekeâebceOÙes menmee efometve ÙesCeeje iegCe! leerve Je<eË keâece keâ¤ve mebpeerJe IIMA ceOÙes Dee}e. ‘‘ke@âchemeceOÙes DeeceÛeb šesUkebâ nesleb. Deecner GÅeespekeâlee yees}le neslees. GÅeespekeâlesÛeeÛe efJeÛeej keâjle neslees. GÅeespekeâlesMeer DeefOekeâ peJeUÛes Deme}s}s LEM DeeefCe PPIP Demes keâener efJe<eÙe ceer efveJe[}s.’’ ‘‘SKeeo-oesve Je<eË veeskeâjer keâjeJeer Je ceie mJele:Ûeer kebâheveer keâe{eJeer DeMeer Ùeespevee nesleer.’’ ‘‘ceer efou}erle jenCeej ns mJeÛÚÛe nesleb. ceePÙee DeeF&-Jeef[}ebÛeb efou}erle Iej nesleb. pes ceePeb megj#ee keâJeÛe nesleb. ceePÙeekeâ[s keâener Yeeb[Je} veJnleb. keâener efoJeme

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 5

veeskeâjer keâjeJeer. ÙeesiÙe mebOeer yeIeeJeer DeeefCe mJele:Ûee JÙeJemeeÙe meg¤ keâjeJee, Demee ceer efJeÛeej kesâ}e neslee.’’ keâenerlejer JesieUb keâjCÙeeÛeer Deeme nesleer; heCe mebpeerJeveb megjJeeleer}e pes keâener kesâ}b, lÙeele keâener JesieUsheCe veJnleb. SÛeSceSce (DeeleeÛeer i}@keämeesefmceLekeä}eFve) ceOe}er ne@ef}&keämeÛÙee efJeheCeveeÛeer Ûeebie}er megKeeÛeer veeskeâjer mees[tve osCÙeeJÙeefleefjkeäle. Skeâe Yeeieeroejemeesyele mebpeerJeveb oesve kebâhevÙee meg¤ kesâuÙee. Fb[ceeke&â DeeefCe FvHeâes Spe. heefn}er nesleer, Deew<eOeer š^s[ceeke&âyeö} DeeefCe ogmejer nesleer heieejebÛes meJex#eCe DeeefCe DenJee} yeveJeCeejer. heCe Deehe}b mJele:Ûeb keâener keâjCÙeele}e Lejej keâener DeeieUeÛe neslee. mebpeerJeÛÙee Jeef[}ebÛÙee Iejeleer} veeskeâjebÛÙee Kees}erle, ojcene 800 ®. DeMee Deuhe Yee[Ÿeele kebâheveerÛee pevce Pee}e. lÙeebÛÙeekeâ[s heieejer veeskeâj nesles DeeefCe oj heieejeÛÙee DeeouÙee efoJeMeer oj 29 leejKes}e GodYeJeCeejer DeeCeeryeeCeer nesleer. MeefveJeej, jefJeJeej efyeefPevesme mketâ}ceOÙes efMekeâJetve mebpeerJeÛee mJele:Ûee heieej efveIele neslee. megoJw eeveb mebpeerJevekeâ[s ‘Sbpes} ieglb eJeCetkeâoej’ neslee. mebpeerJeÛeer helveer DeeefCe meneOÙeeÙeer. leer vesm}sceOÙes veeskeâjer keâjerle nesleer. DeMee jerleerveb lÙeebÛeb Iej Ûee}le nesleb. ns lees pÙee efvece&UheCes meebielees les ce}e Heâej DeeJe[leb. ‘‘ceer }ie>ehetJeeaÛe megjYeer}e meebefiele}b nesleb keâer, ceer }JekeâjÛe veeskeâjer mees[tve GÅeespekeâ yeveCeej Deens. keâener keâeU DeeheCe efleÛÙee heieejeJej peieCeej Deenesle, nsner ceer efle}e meebefiele}b nesleb. efleÛeer lÙee}e keâenerÛe njkeâle veJnleer.’’ DeefOekeâ cenòJeeÛeb ns keâer, ‘lÙeeÛeer’ner lÙee}e keâener njkeâle veJnleer. meieUs heg®<e Demes vemeleele. GÅeespekeâlesle Demeb Demeleb keâer, legcne}e Kethe cees"e ‘Denb’ DemeCeb hejJe[le veener. legcne}e OebÅeele efšketâve jeneÙeÛeb Demeleb, meceesj Ùesleb les ØelÙeskeâ keâece legcner keâjle peelee. legcne}e legceÛeb mJehe> efpeJeble "sJeeÙeÛeb Demeleb. Iej kegâCeeÛÙee efpeJeeJej Ûee}}bÙe, Ùeeyeö} legceÛes veelesJeeF&keâ DeeefCe Mespeejer keâeÙe yees}leele, ÙeeÛeer legcne}e heJee& vemeles. DeeefCe legceÛee MeesOe DeKeb[ Ûee}t Demelees. DeMeer Skeâ keâuhevee, Demeb Skeâ Glheeove efkebâJee mesJee, peer legceÛÙee kebâheveer}e DenJee} ef}efnCeeNÙeehes#ee keâenerlejer JesieUb yeveJet Mekesâ}, Øekeâuhe GYes keâjCeejer kebâheveer. leer Skeâ keâuhevee peer legcne}e Skeâ yeÇB[ yeveJeer}. keâuhevee keâOeerner megÛele Demeleele. keâOeer šyeele yeme}s}b Demeleevee ‘Ùegjskeâe’ nesleb.

6 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

“ceer keâe@heexjsš peieleele ce@vespej cnCetve keâece keâjle jeefn}es Demelees. lej ceePeb YeefJe<Ùe keâeÙe nesleb les ce}e ceenerle nesleb. ceer veMeeryeJeeve Demelees, lej 5 Je<eeËle ceer efmeefveÙej Øee@[keäš ce@vespej nesCeej, Dee" Je<eeËle ceekexâefšbie ce@vespej, 25 Je<eeËveer keâoeefÛele meerF&Dees nesCÙeeÛeer kegâ"slejer MekeäÙelee nesleer. ns meieUb ceer pej KejesKej Glke=â° Deme}es lej. ceer mJele:}e efJeÛeejeÙeÛees, ce}e DeeÙeg<Ùeele nJeb Deens les nsÛe Deens keâe?” keâOeer yemeceOÙes, lej keâOeer pesJeeÙeÛÙee šsye}eJej. lej leer keâuhevee nesleer veeskeâjerefJe<eÙekeâ [sšeyesmeÛeer. SÛeSceSceÛÙee kesâefyevmeÛeer ieoea veme}suÙee ceeskeâàÙee-{ekeâàÙee Dee@efHeâmeceOÙes yemeuÙeeyemeuÙee mebpeerJe}e lÙeeÛes menkeâejer efyeefPevesme Fbef[Ùee ns lÙee JesUÛes DeeIee[erÛes JÙeeheejefJe<eÙekeâ ceeefmekeâ ÛeeUleevee efomele. lÙee JesUer ceeefmekeâeÛeer MesJešÛeer 35 les 40 heeves ner veeskeâjerefJe<eÙekeâ peeefnjeleeRÛeer Demele DeeefCe mebpeerJeÛÙee }#eele Dee}b keâer, ØelÙeskeâ peCe Deehe}e ceeefmekeâ ÛeeUeÙe}e MesJešÛÙee heeveeheemetve megjJeele keâjleesÙe. neÛe Ùegjskeâe #eCe? veeskeâNÙeebyeö} ceeefnleer ØelÙeskeâe}e nJeer Demeles. SÛeSceScemeejKÙee ÛeebieuÙee kebâheveerle Demeleeveemegæe }eskeâebvee yeensj keâeÙe Ûee}}bÙe, ÙeeÛeer Keyej nJeerMeer Jeešle nesleer. legcner veeskeâjer MeesOele vemee} keâoeefÛele, heCe veeskeâjeryeö} ceeefnleer IÙeeÙe}e legcne}e DeeJe[leb, ne HeâejÛe cenòJeeÛee MeesOe }eie}e neslee DeeefCe ÙeeÛee kegâ"slejer GheÙeesie Deens ÙeeÛeer mebpeerJe}e peeCeerJe Pee}er nesleer. lÙeeÛÙeeJej keâ[er cnCepes oj Dee"Je[Ÿee}e ‘ns[ nbšme&’ Ùesle DeeefCe yeensj kegâ"sner peeefnjele ve efo}suÙee veeskeâNÙeebÛes ØemleeJe DeeCele. lej leelheÙe& cnCepes keâener veeskeâNÙee Ghe}yOe neslÙee DeeefCe lÙeeble jme DemeCeejer ceb[Uerner nesleer. pej keâe kegâCeerlejer ner meieUer ceeefnleer Skeâef$ele kesâ}er DeeefCe leer DeÅeÙeeJele DeeefCe efpeJeble "sJe}er, lej legcne}e Ùee ØeMveeJej lees[iee meehe[}s}e Demet Mekeâlees. DeeefCe Ùeele hewmes keâceeJeCÙeeÛeer mebOeerner kegâ"slejer Deens.

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 7

Heâkeäle ne [sšeyesme mebkeâef}le keâjCÙeeÛee DeeefCe lees Jeehe¤ FefÛÚCeeNÙeebvee mJemle DeeefCe meg}Ye jerleerveb Ghe}yOe keâ¤ve osCÙeeÛee keâener ceeie& efomele veJnlee. lÙeecegUs Flej keâener keâuheveebØeceeCes ner heCe yeemeveele ies}er. DeMeeleÛe Skeâ efoJeme otjmebÛeej KeelÙeeÛeer Skeâ peeefnjele Jele&cee$ehe$eele PeUkeâ}er, peeefnjele nesleer. `efJnef[Deesšskeäme'yeö} - DeMeer Skeâ mesJee keâer, pÙeeÙeesies ceOÙeJeleea meJn&jJej mee"Je}s}er ceeefnleer efou}erleer} kegâ"uÙeener šefce&ve}Je¤ve }eskeâebvee Ghe}yOe nesT Mekeâles. Keemeieer GÅeesieebveer Demes [sšeyesme leÙeej keâjeJesle Je meebYeeUeJesle, Jee{JeeJesle Je lÙeeletve efceUCeejs GlheVe KeelÙeeyejesyej Jeeštve IÙeeJeb, Demeb DeeJeenve peeefnjeleerle nesleb DeeefCe mebpeerJe GJeeÛe, ‘‘Dejs, DeeheCe Deehe}e veeskeâjerefJe<eÙekeâ [sšeyesme FLeb keâe yejb "sJet veÙes?’’ FvHeâes SpeÛeer efveJe[ Pee}er. m›eâervme, vesefJniesMeve UI Deme}s}e leheMeer}Jeej Øekeâuhe DenJee} leÙeej Pee}e; heCe neÙe! otjmebÛeej KeelÙeeÛee ne ØekeâuheÛe iegb[eU}e ies}e. Je<e& Deens 1993 DeeefCe Flej keâener iees°eRÛeer keâeUpeer keâjCeb Yeeie Deens. mebpeerJe DeeefCe lÙeeÛee Yeeieeroej JesieUb JneÙeÛeb "jJeleele. ØelÙeskeâ Yeeieeroejekeâ[s Skeâ kebâheveer. DeOex keâce&Ûeejer DeeefCe DeOeea cee}ceòee. mebpeerJekeâ[s Ùesles, FvHeâes Spe DeeefCe efleÛÙeeyejesyej veeskeâjerefJe<eÙekeâ [sšeyesmeÛeer keâuhevee. heCe hegvne pegvebÛe jnešiee[ieb meg¤ Pee}b. DenJee}, [sšeyesme, yeepeejhes"sÛee DeYÙeeme, Skeâe meeÛÙeele}b, mJemleele}b Glheeove. keâener Lees[e keâeU oef#eCe efou}erle Deme}s}b FvHeâes SpeÛeb Dee@efHeâme hegvne Skeâoe meJnËšmed keäJeeš&me&ceOÙes Dee}b. ‘JeepeJeer oj’ Ùee OeesjCeeveb mebpeerJeveb Lees[erHeâej ceeÙee peceJe}er DeeefCe jenlÙee Iejele Lees[b yeebOekeâece keâ¤ve Iesle}b. hegvne Skeâoe kebâheveerÛÙee Dee@efHeâmeÛeer peeiee yeo}}er. Deelee lÙeeÛÙee mJele:ÛÙee IejeÛÙee ogmeNÙee cepeuÙeeJej. lej SketâCe yejb Ûee}}b nesleb. Heâej JeeF&š veener. Heâej Ûeebie}bner veener. Oeboe Jee{le neslee; heCe nUtnUt. DeeefCe ceie Øeieleer cewoeveeJej Yej}s}b ‘DeeÙešer SefMeÙee’ veeJeeÛeb ØeoMe&ve heeneÙe}e mebpeerJe ies}e. FLeb lÙee}e FbšjvesšÛeer heefn}er DeesUKe Pee}er. neÛe lees efveCee&Ùekeâ #eCe neslee. les meieUb keâmeb Ie[}b ns Dee"Jetve meebieleevee Deeleemegæe mebpeerJe Skeâoce Gòesefpele neslees. ‘‘www veeJeeÛee Skeâ mše@} ceer heeefn}e. Skeâoce ceePeer efpe%eemee peeie=le Pee}er.’’ ceer efJeÛeej}s, ‘‘ns keâeÙe Deens?’’

8 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

lees cnCee}e, ‘‘mej, ns Jeu[& JeeF[ Jesye Deens.’’ ‘‘Jeu[& JeeF[ Jesye cnCepes keâeÙe?’’ ‘‘cnCepes Fbšjvesš.’’ ‘‘Fbšjvesš cnCepes keâeÙe?’’ ceer lÙeeyeö} leesheÙeËle keâener Sskeâ}s}bner veJnleb. lees cnCee}e, ‘mej, legcne}e ÙeeÛÙeeJe¤ve he$eJÙeJenej keâjlee Ùeslees. ces} hee"Jelee Ùesleele. legcne}e ces} Ùesleele.’’ lees mše@} neslee, VSNL Fbšjvesš DekeâeGbšÛÙee Skeâe HesâjefJe›esâlÙeeÛee. lÙee}e jme neslee F&-ces} DekeâeGbš, Fbšjvesš pees[Ceermen efJekeâCÙeele; heCe mebpeerJeÛÙee DeesUKeerÛÙee kegâCeeÛeeÛe F&-ces} heòee veJnlee. lÙeecegUs lÙee}e lÙeele keâener jme veJnlee. he$eJÙeJenej keâjCeej kegâCeeMeer? heg{s lÙee efJe›esâlÙeeveb hegmleer pees[}er, ‘‘mej, FbšjvesšJe¤ve legcne}e Kethe ceeefnleer efceUJelee Ùesles.’’ ‘‘keâme}er?’’ mebpeerJeveb efJeÛeej}s. DeeefCe lÙee efJe›esâlÙeeveb keâeàÙee-heeb{NÙee cee@efvešjJej [e@memeejKÙee efomeCeeNÙee FbšjHesâmeJej Skeâ ØeelÙeef#ekeâ oeKeJe}s. ‘Yahoo!' veeJeeÛeb Skeâ mebkesâlemLeU lÙeeveb GIe[}b DeeefCe MeesOeeÛes keâUerÛes Meyo šeF&he kesâ}s. ‘‘Demeb keâjeÙeÛeb mej. Deelee legcner kegâ"}erner ceeefnleer MeesOet Mekeâlee.’’ mebpeerJeÛÙee [eskeäÙeele SJnevee efkeâ[e JeUJeUt }eie}e neslee. lees cnCele neslee, ‘‘Dejs! Deehe}er leer yeemeveele yeebOe}s}er keâuhevee! ns ceeOÙece efleÛÙeemee"er Deens.’’ lees lÙee efJe›esâlÙeekeâ[s ies}e DeeefCe cnCee}e, ‘‘ns heene, ce}e Skeâ mebkesâlemLeU leÙeej keâjeÙeÛeb Deens. les keâmeb keâjlee ÙesF&}?’’ lees cnCee}e, ‘‘mee@jer mej. Ùeele ceer legcne}e ceole keâ¤ Mekeâle veener. Ùeemee"er legcne}e meJn&j }eies} DeeefCe meieUs meJn&j ÙetSmeceOÙes Deensle.’’ mebpeerJe cnCee}e, ‘‘"erkeâ Deens. OevÙeJeeo.’’ heCe efJeÛeeje}e ieleer efceUe}er nesleer. Deelee Jeeš meehe[Ceej nesleer. Iejer peeTve lÙeeveb megMeer} Ùee lÙeeÛÙee YeeJee}e Heâesve kesâ}e. ne meele Je<eeËveer lÙeeÛÙeehes#ee cees"e. IIM heoJeerOeejkeâ DeeefCe UCLA ceOÙes ØeeOÙeehekeâ. ceer cnš}b, ‘‘ns yeIe, ce}e FbšjvesšJej Skeâ mebkesâlemLeU meg¤ keâjeÙeÛeb Deens. Fbšjvesšyeö} let keâener Sskeâ}b Deensme keâe?’’ lees nmeeÙe}e }eie}e, ‘DeLee&le. Dejs Deecner jespe les Jeehejlees.’’ ‘‘ceer cnš}b, "erkeâ Deens. Deelee les Yeejleele Dee}b Deens. ce}e mebkesâlemLeU meg¤

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 9

keâjeÙeÛeb Deens; heCe meieUs meJn&j ÙetSmeceOÙes Deensle. ce}e meJn&j nJee Deens.’’ ceePee YeeT cnCee}e, ‘‘efceUs} keâer.’’ ceer cnš}b, ‘‘heCe ceePÙeekeâ[s hewmes veenerle.’’ Dee@keäšesyej 96 Ûee}t neslee DeeefCe ceboerÛee le[eKee yeme}e neslee. kebâheveerÛeer DeeefLe&keâ DeJemLee hegvne efyekeâš Pee}er nesleer. kegâšgbyeele Skeâe }neveiÙeeÛeb Deeieceve Pee}b nesleb DeeefCe ogmeje ÙesT Ieele}e neslee. megjYeervebner keâece LeebyeJe}b nesleb. ojcÙeeve mebpeerJeveb heeÙeesefveÙej Je=òehe$eeÛÙee keâefjDejefJe<eÙekeâ hegjJeCeerÛee meu}eieej mebheeokeâ cnCetve ogmejer veeskeâjer Oej}er nesleer. ‘‘ner meieUer efyekeâš DeJemLee SskeâuÙeeJej oeoe cnCee}e, ‘keâeUpeer keâ¤ vekeâes. leg}e MekeäÙe nesF&heÙeËle legPÙee meJn&jÛes hewmes ceer Yejsve.’’ ‘‘meJn&j MesDej keâjeÙe}e ojcene 25 [e@}j }eiele nesles. yeouÙeele mebpeerJeveb DeeheuÙee YeeJee}e kebâheveerle 5 škeäkesâ efnmmee efo}e. lÙeeveb ceeefiele}e veJnlee; heCe ÅeeÙe}e nJee Demeb ce}eÛe Jeeš}b.’’ mebpeerJeveb ceie Jner. Sve. mejespee (PGP 1990) Ùee DeeÙeDeeÙeSce heoJeerOeejkeâe}e mebÛee}keâ ceb[UeJej Deecebef$ele kesâ}b. mejespeekeâ[s megjJeeleerÛÙee mebIeekeâ[tve Dee@hejsMevmeÛeer peyeeyeoejer nesleer DeeefCe lÙeeyeö} efleÛee 9³ eqnmmee neslee. Deelee mebpeerJe ies}e Deefve} }e}keâ[s. ne efce$e Glke=â° Øees«e@cej neslee DeeefCe IejerÛe keâeceb keâ¤ve mJeleb$eheCes ØekeâuheebÛeer keâeceb keâjle neslee. ceer cnš}b, ‘‘ns yeIe, ce}e Skeâ mebkesâlemLeU nJeb Deens.’’ Deefve}veb meebefiele}b keâer, lÙee}e Fbšjvesšyeö} keâener ceeefnleer veJnleer. mebpeerJe cnCee}e, ‘‘Demet os. ce}e Kee$eer Deens. keâenerlejer keâ¤ve let les efMeketâve IesMeer}.’’ Dee"Je[eYejele Deefve}Ûee Heâesve Dee}e DeeefCe lÙeeveb meebefiele}b, ‘‘ce}e peces}.’’ DeeefCe DeMee jerleerveb Deefve} naukri.com Ûee 7³ efnMMÙeeÛee mebmLeehekeâ Yeeieeroej yeve}e. ojcÙeeve mebpeerJeveb osMeYejeleer} DeeIee[erÛÙee Je=òehe$eebceOeer} veeskeâjerefJe<eÙekeâ peeefnjeleer ieesUe kesâuÙee neslÙee. lees kebâheveerleer} oesve [sše Sbš^er Dee@hejsšme&keâ[s ies}e. Oeboe ceboe DemeuÙeeveb les efjkeâecesÛe yeme}s nesles. (ceboer nesleer lesJne, Dee"JelebÙe?) veeskeâjereJf e<eÙekeâ [sšeyesmeÛee leheMeer}Jeej DeejeKe[e Deme}s}er Skeâ pegveer HeâeF&} lÙeeveb GIe[}er Je cnCee}e, ‘‘Deelee Ùee veeskeâNÙee Ùee DeejeKe[Ÿeele legceÛÙee Meyoeble YejeÙeÛÙee.’’ leerve efoJemeeble 1000 peeefnjeleer leÙeej PeeuÙee. Dee"Je[ŸeeYejele meJn&j efceUe}e.

10 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

meieUe ceeefnleermee"e DeeefCe ve@efJniesMeve UI Deefve}keâ[s meesheJe}er. Skeâe Dee"Je[ŸeeÛÙee Deele mebkesâlemLeU leÙeej Pee}b DeeefCe ceeÛe& 97 DeKesjheÙeËle naukri.com Ûeer Iees[oew[ meg¤ Pee}er nesleer. Deelee ‘veeskeâj’, ‘veewkeâjer’ ns Meyo peje Kee}ÛÙee opee&Ûes Deensle, Demee FMeeje yeNÙeeÛe }eskeâebveer mebpeerJe}e lÙee JesUer efo}e neslee; heCe nsÛe keâenerlejer JesieUb efJeMes<e Deens, Demeb lÙee}e ceveesceve Jeešle nesleb. lÙeeveb DeeheuÙee ceveeÛee keâew} Sskeâ}e DeeefCe lesÛe veeJe keâeÙece "sJe}b. ‘‘Deepe, les veeJe DeeceÛeer meJeeËle cees"er mebheòeer Deens.’’ GÅeespekeâlee cnCepes mJele:Jej YejJemee, efJeÕeeme "sJetve Iesle}suÙee Deveskeâ G[Ÿee Demeleele- Deieoer jespe. heg<keâUoe legcne}e ÛeekeâesjeryeensjÛeer Yetefcekeâe IÙeeJeer }eieles. keâe les meebielee Ùesle veener; heCe ceveeletve lemeb Jeešle Demeleb DeeefCe les legcne}e Jeešleb lemebÛe legcne}e nJeb Demeleb. cegUele GÅeespekeâlee nsÛe cegUer ceOÙeceJeieeaÙe ceeveefmekeâlesÛÙee ÛeekeâesjerÛÙee yeensj Deens. Yejhetj DeYÙeeme keâjeJee. Ûeebie}er veeskeâjer efceUJeeJeer. Kee$eerÛeb GlheVe DeeefCe efveÙeefcele heieej efceUJetve megKeer JneJeb. heefn}s mene ceefnves DeeceÛÙeekeâ[s Fbšjvesš pees[Ceer veJnleer. oesve Heä}e@heerpe IesTve Deecner Deefve} }e}ÛÙee Iejer peeÙeÛees DeeefCe lees mebkesâlemLeUeJej leer ceeefnleer YejeÙeÛee DeeefCe keâceerle keâceer 1000 veeskeâNÙee Demeb DeeceÛeb JeÛeve nesleb. leepÙee DeeefCe Ûee}t. Skeâner veeskeâjer 30 efoJemeebhes#ee pegveer veener. meieàÙee Jele&ceevehe$eebletve Iesle}suÙee. }JekeâjÛe mebkesâlemLeUeJej Jeo&U Jee{t }eie}er. keâejCe Yeejleele jenCeeNÙee YeejleerÙeebmee"er Deme}suÙee ceespekeäÙee mebkesâlemLeUebhewkeâer les Skeâ nesleb. yengleskeâ meieUer DeefveJeemeer YeejleerÙeebmee"er nesleer. naukri.com meg¤ Pee}er lÙee JesUer Yeejleele Heâkeäle 14000 Fbšjvesš DekeâeGbšdme nesles; heCe mebpeerJe}e ne Deekeâ[e Kethe cees"e JeešeÙeÛee. nUtnUt naukri.com Ûeer oKe} Je=òehe$eb IesT }eie}er. keâejCe he$ekeâej YeejleerÙe JeeÛekeâebmee"er ef}efnle nesles DeeefCe lÙeebvee pesJne keâme}e meboYe& ÅeeÙeÛee Demes}, keâener GodOe=le keâjeÙeÛeb Demes}, lesJne les ve Ûegkeâlee naukri.com ceOeer} DemeeÙeÛeb. keâejCe ogmejb kegâCeer veJnlebÛe. leer Heâej cees"er pecesÛeer yeepet "j}er. keâener ØeÙelve ve keâjleemegæe heefnuÙee oesve Je<eeËle naukri.com }e Yejhetj Je=òehe$eerÙe Øeefmeæer efceUe}er. Deeleemegæe lees lÙeemee"er Kethe ØeÙelve keâjlees Demeb veener. DeeceÛeer ceg}eKele Ûee}t

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 11

DemeleeveeÛe mebpeerJe}e Skeâe he$ekeâejeÛee Heâesve Ùeslees. veeF&}epe PeeuÙeemeejKes [esUs efHeâjJetve lees peje yeepet}e neslees. heg{s one efceefvešb ‘veeskeâNÙeebÛes yeo}les mJe¤he’ ÙeeJej mebYee<eCe nesleb. Deepemegæe mebpeerJe ns keâjlees. keâjvee he[lee nw, Hegâkeâš Øeefmeæer ne kegâ"uÙeener GÅeesieeÛee ØeeCeJeeÙet Demelees. mebheeokeâerÙe ef}KeeCeeleer} 10 keâe@}ce mesceer SJe{er peeiee hewmes ceespetve kesâ}suÙee 100 keâe@}ce mesceerÛÙee peeefnjeleerÛÙee cees}eÛeer Demeles. ‘‘Ùeeleer} jnmÙe Demeb Deens keâer, legcner DeeefCe legceÛeer kebâheveerner ‘lÙee Fb[mš^ermee"er ÙeebÛÙeekeâ[s peeJeb,’ DeMeer DemeeÙe}e nJeer.’’ veeskeâNÙeebmeboYee&le ef}efnCeeje kegâCeerner he$ekeâej mebpeerJe}e Heâesve keâjer} DeeefCe mebpeerJe lÙeeÛÙeemee"er JesU osF&}. naukri mee"er keâece keâjCeejer ogmejer ØeYeeJeer mebheòeer cnCepes leer JeehejCeejs. pesJne ceb[Uer Depee&meesyele ef}nt }eie}er. ‘legceÛÙee veewkeâjer [e@š keâe@ceJejer} peeefnjeleerØeceeCes,’ lesJne kebâhevÙeener peeiÙee PeeuÙee, Ùes keâewvemeer veF& Ûeerpe nw? megjJeele kesâuÙeeheemetve mene ceefnvÙeeble 3000 ceveg<ÙeyeU JÙeJemLeehekeâebvee DeeefCe veeskeâjer osCeeNÙeebvee Lesš he$es ies}er. 350 ®heÙeeble legcner veeskeâjer mebkesâlemLeUeJej šeketâ Mekeâlee. ®. 6000 Jeeef<e&keâ Jeie&Ceerle legcner Je<e&Yej DeceÙee&o veeskeâNÙee veeWoJet Mekeâlee. DeMee jerleerveb veewkeâjer [e@š keâe@ce}e Oeboe efceUt }eie}e. Lees[e Oeboe— 2-2.5 }eKeebÛee; heCe ogmeNÙee Je<eea DeefOekeâ mebKÙesveb he$eb hee"JeCÙeele Dee}er. ‘‘Skeâe Je<ee&le GlheVe 8-9 hešerveb Jee{}b. ceer DeeceÛÙee kegâ"uÙeener Glheeovee}e Demee Øeeflemeeo heeefn}e veJnlee,’’ mebpeerJe Godieejleele. DeÛeevekeâ, Gj}suÙee kebâheveerhes#ee veewkeâjer GlheVeeÛÙee yeeyeleerle cees"er Pee}er; heCe lejer leer Depetve veHeäÙeele Ûee}le veJnleer. ceie leer Jeeef<e&keâ 18 }eKe ®. Ùee vee-leesše

“DenceoeyeeoceOetve MBA kesâuÙeeJej DeeheuÙee meieàÙeebvee yengje°^erÙe kebâhevÙeeble peeCÙeeÛeer Yetkeâ Demeles. keâejCe les Øeefle‰sÛeb Demeleb. ceePÙee celes ner Øeefle‰e Keesšer Deens. legceÛeb efJnefpeefšbie keâe[&, lÙeeÛÙeeJejÛee }esiees ÙeebÛes legcner kewâoer neslee. legceÛÙee efJeefJeOe ceeefmekeâ nhlÙeebÛes legcner kewâoer neslee. peesKeerce helkeâjCeb HeâejÛe keâ"erCe, DeJeIe[ nesTve peeleb.”

12 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

“efkeâÛekeâš keâjejveecÙeeJej mener keâjeJeer. kegâCeerlejer DeeheuÙee ceevesJej pet "sJeeJeb, Jee{ermee"er DeeheuÙeeJej meejKee oyeeJe DemeeJee. ns ce}e vekeâes nesleb. meeOeb meesheb DeeÙeg<Ùe peieCÙeele ceer megKeer neslees.” DeJemLes}e heesÛe}er. mebpeerJeveb yeekeâerÛes meieUs Ghe›eâce yebo keâjeÙeÛeb "jJe}b. DenJee} veener, ceeefnleermee"e veener. ‘‘ceer meieUer ceeCemeb, meieUer mebmeeOeveb veewkeâjerÛÙee efoceleer}e efo}er DeeefCe cnš}b, FLeb YeefJe<Ùe Deens.’’ ‘‘ce}e keâUtve Ûegkeâ}b keâer, YeJÙe keâuhevee leer yengOee nerÛe Deens. Yeejle ne Skeâ cees"e osMe Deens. keâece keâjCeejer }eskebâ heg<keâU Deensle. Deeblejje°^erÙe Jee{ nesles Deens.’’ mebpeerJeÛeb yejesyej nesleb. }JekeâjÛe peie ‘[e@š keâe@ceÛee Yej’ veeJeeÛÙee Skeâe JeeJešUerle meehe[}b. Je<e& nesleb 1999. iegbleJeCetkeâ yeBkeâj Deehe}s šeÙe Hesâketâve osTve keâenerlejer [e@š keâe@ce keâe{le nesles. Ûeej heeveer JÙeJemeeÙe DeejeKe[e IesTve les peieele keâMeenerJej, keâesCeenerJej DeeefCe kegâ"sner Dee@ve}eFve DeefOehelÙe ieepeJeeÙeÛeb JeÛeve osT }eie}s. Deš SkeâÛe : JnWÛej ke@âefheš} cnCetve 10 efceef}Ùeve [e@}j efceUeÙe}e nJesle. DeeefCe lÙeeleuÙee efkeâlÙeskeâebvee les lemes ØelÙe#eele efceUe}s. mebpeerJe}ener }eskeâ Ke[s šeketâ }eie}s. ‘‘Deecne}e legceÛÙee kebâheveerle iegbleJeCetkeâ keâjeÙe}e DeeJe[s}.’’ les cnCeeÙeÛes. lÙeeÛeer heefn}er Øeefleef›eâÙee : ‘‘ce}e vekeâes Deensle legceÛes hewmes. Deecne}e Deelee leesše nesle veenerÙes. heg{ÛÙee Je<eea Deecner Jee{le jent. 50-60 }eKe ®. DeeefCe veHeâe keâceJet. DeeefCe ceer Deeveboer nesF&ve.’’ Kejer iees° ner keâer, les }neve kebâheveerle, Ie¤ve keâece keâjCÙeele megKeer nesles. yejerÛe Je<eË Peie[uÙeeveblej DeKesj Deelee ‘veHeâe’ ne Meyo ef#eeflepeeJej efomet }eie}e neslee. ‘‘ce}e efkeâÛekeâš keâjejebJej me¢ee keâjeÙeÛÙee veJnlÙee. kegâCeerlejer DeeheuÙee ceevesJej pet "sJeeJeb. Jee{ermee"er DeeheuÙeeJej meejKee oyeeJe DemeeJee. ns ce}e vekeâes nesleb. meeOeb meesheb DeeÙeg<Ùe peieCÙeele ceer megKeer neslees.’’ lÙeeÛe megceejeme Deeblejje°^erÙe ceeefmekebâ [e@škeâe@ce, Ùeent! DeeÙeheerDees cetuÙeebkeâve

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 13

Ùeeyeö} yees}le Deme}s}er lÙeeÛÙee JeeÛeveele Dee}er. ‘‘ce}e keâU}b keâer, FLeb keâenerlejer Ie[le Deens; heCe ceer cnš}b ce}e veenerlejer hewmee vekeâesÛe Deens. cetuÙeebkeâve efkeâleerner Deme}b cnCetve keâeÙe Pee}b.’’ heCe ceie hewMeeÛÙee peesjeJejÛeer mheOee& meg¤ Pee}er. pee@ypeDens[ [e@š keâe@ceÛeb peeefnjeleerÛeb yepesš, Heâkeäle GodIeešveeÛeb, ns veewkeâjer [e@š keâe@ceÛÙee Jeeef<e&keâ G}e{e}erÛÙee oghheš nesleb. lÙeebÛÙeekeâ[s hewMeeÛeer leekeâo nesleer. pesJne ns Ie[}b lesJne KesUeÛes efveÙece yeo}}s Deensle ns mebpeerJeÛÙee }#eele Dee}b. ‘‘legcner Skeâ }neveMeer kebâheveer jent Mekeâle veener. 50 }eKe G}e{e}, 5 }eKe veHeâe. legcne}e 5 keâesšeRÛeer, 50 }eKe veHeâe keâjCeejer kebâheveer JneJebÛe }eieleb. Ùee keâ#esletve lÙee keâ#esle peeCÙeemee"er hewmee }eielees. keâejCe ceOÙeblejerÛÙee keâeUele leesše nesT Mekeâlees. Ùee iegbleJeCegkeâeRJeeÛetve legcner ‘De’ keâ#esletve ‘ye’ keâ#esle peeT Mekeâle veener.’’ iegbleJeCetkeâ yeBkeâj}e }iesÛe Heâesve }eJe}e ies}e. ‘‘Deecner lÙeebvee meebefiele}b. ns heene, DeeceÛee efJeÛeej yeo}}e Deens.’’ les cnCee}s, ‘‘ `Gòece! «esš! Skeâ JÙeJemeeÙe DeejeKe[e keâe ef}efnle veener?' Deecner Ûeškeâve DeeceÛÙee JÙeJemeeÙeeÛee DeejeKe[e ef}efn}e. Deelee lees Deieoer }eefpejJeeCee Jeešlees.’’ SefØe} 2000 ceOÙes DeeÙemeerDeeÙemeerDeeÙe JnWÛeme&keâ[tve FvHeâes Spe}e DeLe&meeneÙÙe efceUe}b. pÙee kebâheveerÛeer G}e{e} 36 }eKe ®. nesleer. efle}e ®. 45 }eKe SJe{b cetuÙeebkeâve efceUe}b. (lÙee yeg[yeg[ŸeeÛÙee keâeUele les keâceerÛe nesleb.) Skeâ ceefnvÙeeveb yeepeej keâesmeU}e. ‘‘Deecner Deveskeâ DeLeeËveer veMeeryeJeeve "j}es’’ mebpeerJe cepesveb meebieleele. ‘‘yeepeej keâesmeUeÙeÛÙee }iesÛe DeeOeer Deecne}e hewmes efceUe}s. lÙeecegUs les cetKee&meejKes GOeUtve šekeâeÙe}e Deecne}e JesUÛe efceUe}e veener. Deecner les yeBkesâle "sJe cnCetve "sJe}s DeeefCe lÙee he[Pe[erÛÙee keâeUele les leb$e%eeve, Glheeoveb, ceeCemeb, keâeÙee&}Ùes, efJe›eâer mebIe, veJeerve «eenkeâ DeeCeCeb, leesše keâceer keâjCÙeeÛeb ØeÙelve keâjCeb ÙeeJej KeÛe& kesâ}s.’’ DeeleeÛe Glke=â° mebIeyeebOeCeerÛeb cenòJener }#eele Dee}b. ‘‘lÙee JesUer DeeceÛÙeekeâ[s peer ceeCemeb Dee}er; JnermeerÛÙee Deieoer DeeOeer DeeefCe Jnermeer DeeuÙeeveblej }iesÛe. lÙeebÛebner kebâheveer GYeejCÙeeleer} Ùeesieoeve ceePÙeehes#eener peemle Deens.’’ mebpeerJe cnCeleele. ‘‘ceer Ye}sner mebmLeehekeâ Demesve, 1990 les 2000 Ùee keâeUele Skeâneleer vesle=lJe

14 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

kesâ}b Demesve; heCe 2000 veblejÛeb ßesÙe cee$e Deveskeâebvee peeleb.’’ DeMeer Skeâ JÙekeäleer cnCepes efnlesMe Deesyesje@Ùe, meerDeesDees (ÛeerHeâ Dee@hejsMevme Dee@efHeâmej) mebpeerJe lÙeeÛee Gu}sKe ‘[er He@âkeäšes meerF&Dees’ DemeeÛe keâjleele. DeeÙeDeeÙeSce yeWWieUg¤Ûee heoJeerOej Deme}s}e efnlesMe efou}erle efnbogmLeeve ef}JnjceOÙes keâece keâjle neslee. Jnermeer efceUCÙeeÛÙee DeeOeer lees veewkeâjerle Dee}e. efleLetve lees keâmee keâeÙe yeensj he[}e. lÙeeÛeb ceer Dee§eÙe& keâjle nesles. neb, les yeg[yeg[ŸeeÛesÛe efoJeme nesles. meieàÙeebvee DeeefCe meieàÙeebÛÙee keâekeâebveemegæe [e@š keâe@ceceOÙes veeskeâjer keâjeÙeÛeer nesleer! efnlesMe Kejb lej meuuÙeemee"er mebpeerJekeâ[s Dee}e neslee. lÙee}e ogmeNÙee Skeâe veJeerve [e@š keâe@ce kebâheveerkeâ[tve veeskeâjerÛee ØemleeJe Dee}e neslee. mebpeerJe lÙeeÛÙeeMeer oesve-leerve leeme yees}}s. [e@škeâe@ce ceOe}b DeeÙeg<Ùe keâmeb Demeleb, lÙeele keâeÙe heeneÙeÛeb, ØemleeJe keâmee Deens. MesJešer les cnCee}s, ‘‘Ùes meye "erkeâ nw; heCe let DeeceÛÙeekeâ[s keâe Ùesle veenerme? let Ket<e nesMeer} keâejCe Deecner leg}e keâceer hewmes DeeefCe heieej osT; heCe peemle meceYeeie osT.’’ efnlesMe Dee}e. lÙee}e yejsÛe peemle meceYeeie efceUe}s (DeeefCe Deepe lÙee}e lÙeeyeö} Deevebo keâe Jeešt veÙes!) leer ogmejer kebâheveer keâener ceefnvÙeebleÛe keâesmeU}er. Jnermeer efceUeuÙeeveblej cee$e FvHeâes Spe}e peemle ceeCemeb IesCeb MekeäÙe Pee}b. keâejCe yeBkesâle hewmee neslee. [e@š keâe@ceÛeer Jeeleenle PeeuÙeeveblej }eskeâ [e@š keâe@ce kebâhevÙee mees[tve peele nesles. veewkeâjer cee$e DeMee ceespekeäÙee kebâhevÙeebceOe}er nesleer. efpeveb FbšjvesšceOÙes MeneCeer iegbleJeCetkeâ kesâ}er nesleer. efleveb }eskeâebÛee efJeÕeeme efškeâJe}e, ceeCemeebÛÙee efveÙegkeälÙee Ûee}tÛe "sJeuÙee. legceÛee pesJne legceÛÙee JÙeJemeeÙeeÛÙee cet}leòJeebJej efJeÕeeme Demelees, lesJne vewefceefòekeâ Ûe{-Gleejebveer keâener nesle veener. }eskeâebvee KeeÙe}e, uÙeeÙe}e }eieleb, leMeer veeskeâjer }eieles. yeepeej keâesmeUuÙeeJej yeBkeâebveer iebcelepebcele mees[vt e hegvne Deehe}s keâj[s JÙeeJemeeefÙekeâ ¤he OeejCe kesâ}b. GÅeespekeâ cee$e yee¢ee ogce[tve oghheš peesceeveb keâecee}e }eieleele. veewkeâjer [e@š keâe@ceveb ÙeeJejÛe }#e keWâefõle kesâ}b. Skeâ megÂ{ GÅeesie GYeejeÙeÛee. yeBkesâle kebâheveerÛes hewmes nesles. les lÙeebveer nUtnUt DeeefCe OeesjCeerheCeeveb Jeehej}s. [e@š keâe@ceÛee yeg[yeg[e Hegâš}e neslee. DeeÙešerÛeer Jeeleenele Pee}er nesleer. SkegâCeeleÛe DeeefLe&keâ ceboer nesleer. 9~11 Ie[}b nesleb. lejerheCe Ùee meieàÙee keâeUele veewkeâjerÛeer Jee{ cee$e Ûee}tÛe jeefn}er. DeLee&le lees YeÙebkeâjÛe keâeU neslee. Ûentyeepet}e [e@š keâe@ce yebo he[le nesles. Jnermeer

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 15

oesj keâehetve šekeâle nesles; heCe DeeÙemeerDeeÙemeerDeeÙeveb mebÙece yeeUie}e. hewmee Yejhetj Dee}e DeeefCe lÙeeÛee keâeceefiejerMeer keâener mebyebOe pees[}e veJnlee. DeeÙemeerDeeÙemeerDeeÙeÛeb ßesÙe ns keâer, lÙeebveer neleÛeb jeKetve "sJe}b veener. MesJešÛee nhlee heefnuÙeeveblej oer[ Je<ee&veb Dee}e; heCe cetuÙeebkeâveeyeö} hegvne JeešeIeešer PeeuÙee veenerle. ‘‘DeeceÛeer Jee{ Ûee}t nesleer; heCe keâeU keâ"erCe neslee. Skeâ JesU DeMeer nesleer keâer, oj ceefnvÙee}e jesKe ®. 25 }eKe SJe{e DeeceÛee leesše neslee DeeefCe DeeceÛÙeekeâ[s 18 ceefnvÙeebÛeer hegpb eer efMeu}keâ nesleer. lees meieàÙeeble JeeF&š keâeU neslee. 2001 Ûee MesJeš.’’ ‘‘FvHeâes SpeÛeb keâeškeâmejerÛeb OeesjCe keâeceer Dee}b. FbšjvesšJej hewmee keâceeJeCeb efkeâleer DeJeIe[ Demeleb, ÙeeÛeer Deecne}e keâuhevee nesleer. Deecne}e hewMeeÛeer efkebâcele Ûeebie}erÛe mecepe}er nesleer. keâejCe Deecne}e lees meejKeeÛe keâceer he[eÙeÛee. lÙeecegUs ns meele keâesšer Dee}s lesJne Deecner DelÙeble efJeÛeejhetJe&keâ, keâeUpeerhetJe&keâ les KeÛe& kesâ}s.’’ menmee legcner iegbleJeCetkeâ keâjlee. legceÛes KeÛe& Jee{leele. lÙeeveblej GlheVe Jee{leb. FLes Glmeenpevekeâ iees° cnCepes kebâheveerÛeer efJe›eâer Skeâoce Ûeebie}er DemeuÙeeveb GlheVe Jee{le jeefn}b DeeefCe mebpeerJe cnCeleele keâer, ns kesâJeU efnlesMecegUs MekeäÙe Pee}b. efnlesMe}e efJe›eâerÛee keâenerner DevegYeJe veJnlee. lees ef}JnjceOÙes keâceefMe&Ùe} Dee@efHeâmej neslee; heCe ner Ûeebie}erÛe iees° nesleer. ‘efJe›eâer keâMeer keâjeJeer’ Ùeeyeö}Ûes lÙeeÛes keâenerner hetJe&«en veJnles. kebâheveerveb Skeâ keâe@ceve mesvmeÛeb OeesjCe jeyeJe}b. Skeâe efJe›esâlÙeeceeies 10000 ®. heieej, lÙeeÛee ceesyeeF&} Heâesve, ØeJeeme, keâeÙee&}Ùeeleer} peeiee, mebieCekeâ Jeiewjs KeÛe& kebâheveer}e Ùeslees, meieUb efceUtve ®. 20000/-. lej Ùee efJe›esâlÙeeveb ceefnvÙee}e 25000 ®. efJe›eâer kesâ}er lej lees kebâheveerle Yej Iee}lees. ceie legcner DeefOekeâeefOekeâ efJe›esâles vescelee, Skeâ Ûeewkeâš DeeefCe keâeÙe&heæleer Iee}tve oslee. veJeerve MeeKee GIe[lee, veJeerve yeepeejhes"e MeesOelee. FvHeâes Speveb nsÛe kesâ}b.

“FbšjvesšJej hewmee keâceeJeCeb efkeâleer DeJeIe[ Demeleb, ÙeeÛeer Deecne}e keâuhevee nesleer. Deecne}e hewMeeÛeer efkebâcele Ûeebie}erÛe mecepe}er nesleer. keâejCe Deecne}e lees meejKeeÛe keâceer he[eÙeÛee.”

16 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

“ceer pesJne GÅeespekeâebMeer yees}lees lesJne lÙeebvee meebielees keâer, «eenkeâebMeer Kethe ÛeebieuÙee ceeefnleerJej DeeOeeefjle JÙeJemeeÙe keâje. peMeer ceer veewkeâjer meg¤ kesâ}er.” ØelÙeskeâ MeeKee mene ceefnvÙeeble ‘vee leesše’ DeJemLes}e Dee}er DeeefCe keâener keâUeÙeÛÙee Deele FvHeâes Spekeâ[s 300 }eskeâebÛeer efJe›eâer mebIešvee DeeefCe YeejleYej 10-12 keâeÙee&}Ùeb nesleer. leer oesve Je<eË ies}er DeeefCe kebâheveer 9.5 keâesšer ®.Jej ‘vee leesše’ efmLeleer}e Dee}er. ojcÙeeve FvHeâes Spe veesS[eceOÙes cees"Ÿee Pekeâhekeâ keâeÙee&}Ùeele Dee}er. yeNÙeeÛe MeeKee GIe[uÙee. leb$e%eeve Je ceeCemeebceOÙes Yejhetj iegbleJeCetkeâ kesâ}er. Deepe FvHeâes Spekeâ[s 1650 peCe keâece keâjleele. lÙeehewkeâer 1200 efJe›eâer efJeYeeieele Deensle. leesšŸeeÛee keâeU mebheuÙeeveblej kebâheveerveb Flej$e }#e Ieele}b. keâce&Ûeejer MeesOe ceesnerce nesleerÛe. kebâheveerveb DeeheuÙee peerJevemeeLeer (efJeJeenefJe<eÙekeâ mebkesâlemLeU), 99 Skeâme& DeeefCe Dee@}Ûeskeâ[erume. keâe@ce (mLeeJej cee}ceòeeefJe<eÙekeâ mebkesâlemLeU), veewkeâjerieuHeâ.keâe@ce (ceOÙehetJexleer} veeskeâNÙeebÛeer ceeefnleer osCeejb mebkesâlemLeU), efyeÇpe.keâe@ce (meesMe} vesšJeefkeËâie- keâóe- mebkesâlemLeU) DeeefCe Deelee vegkeâleerÛe DeeCe}er, Deemkeâ veewkeâjer DeeefCe efMe#eCeefJe<eÙekeâ efMe#ee.keâe@ce Flekesâ efJeefJeOe ØekeâejÛes GÅeesie Demetvener veewkeâjer neÛe Depetve kebâheveerÛee efyeveerÛee yeÇB[ Deens. pees }eskeâebvee meJeeËle peemle ceenerle Deens. kebâheveer Jee{}er. veHeâe Jee{}e. leMeer 2005 heÙeËle DeeÙeheerDeesner DeesIeeveb DeeueeÛe. veesJns. 2006 ceOÙes FvHeâesSpe ner ÙeMemJeer DeeÙeheerDees keâjCeejer heefn}er mebhetCe& YeejleerÙe [e@š keâe@ce "j}er. lÙee JesUer efleÛeb GlheVe ®. 84 keâesšer Je veHeâe ®. 13 keâesšer neslee. DeeÙeheerDees nesTve Je<eË Pee}b. FvHeâes Spe Jes[ŸeemeejKeer Jee{lesÛe Deens. 200708 Je<eeËle GlheVe nesleb, ®. 239 keâesšer DeeefCe keâjhe§eele veHeâe ®. 55 keâesšer. kebâheveerÛeb meOÙeeÛeb Yeeb[Je}er cetuÙe 630 efceef}Ùeve [e@}j (ces 2008 ceOÙes) (®. 2500 keâesšer) heg<keâU kebâhevÙee Jesieeveb Jee{CÙeeÛÙee šhhÙeeletve peeleele; heCe FvHeâes SpeÛeer iees° lÙeehe}erkeâ[Ûeer Deens. 2002 mee}er Jeeef<e&keâ G}e{e} DeJeIeer 3 keâesšer ®. nesleer

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 17

DeeefCe leesše neslee ®. 1.1 keâesšer. ‘‘pÙee Je<ee&le Deecner 84 keâesšer ®. kesâ}s. (2005-06) lÙee Je<eea DeeceÛÙee DeejeKe[ŸeeØeceeCes Deecner ®. 12 keâesšer keâjCeej neslees. Deecne}e DeeceÛÙee Jee{erÛee DeboepeÛe Dee}e veJnlee. Ûeebie}e Yeeie SJe{eÛe keâer, DeeÙemeerDeeÙemeeDeeÙeÛÙee Dee@e[f šceOÙes kegâCeer keâeÙe keâyet} kesâ}b nesleb DeeefCe kegâCeer keâeÙe meeOÙe kesâ}b, ÙeeÛee Dee{eJee IÙeeÙeÛes lesJne DeeceÛÙeeJej keâewlegkeâeÛee Je<ee&Je JneÙeÛee.’’ DeLee&le ÙeesiÙe JesUer ÙeesiÙe ef"keâeCeer DemeeJeb }eieleb. DeLe&JÙeJemLesveb hegvne peesj Oej}e. FbšjvesšJejÛee efJeÕeeme hegvne hekeäkeâe Pee}e. veewkeâjer [e@š keâe@ceveb Ùee mebOeerÛee hegjshetj HeâeÙeoe Iesle}e. heCe Skeâ iees° mhe° keâjlees, ÙeesiÙe JesUer, ÙeesiÙe ef"keâeCeer cnCepes ce}e ‘veMeeryeJeeve’ Demeb cnCeeÙeÛeb veener. GlheeoveeJej efJeÕeeme neslee DeeefCe iejpe DeÛetkeâ DeesUKe}er nesleer. ‘‘ceer pesJne GÅeespekeâebMeer yees}lees lesJne lÙeebvee meebielees keâer, «eenkeâebMeer Kethe ÛeebieuÙee ceeefnleerJej DeeOeeefjle JÙeJemeeÙe keâje. peMeer ceer veewkeâjer meg¤ kesâ}er.’’ mecepee legceÛÙeekeâ[s DeMeer SKeeoer keâuhevee Deens; heCe leer Deeòee keâeceeÛeer veener. keâoeefÛele keâeUeÛÙee heg{Ûeer Demes}... leer "sJetve Åee, legceÛÙee ceWotle. JeeleeJejCe yeo}s}. leb$e%eeve yeo}s}. lemes legcner ef"hekesâ pees[t Mekeâe}. keâes[ŸeeÛes meieUs Yeeie pees[tve legceÛÙee keâuheves}e cetle&¤he osT Mekeâe}. DeeÙe šer SefMeÙeeceOÙes ne megKeo Oekeäkeâe neslee; heCe les DeeheesDeehe ‘Pee}b’ veJnleb. mebpeerJe ojJe<eea ØeoMe&veebvee peeÙeÛes. vegmeleb yeIeeÙe}e, veJeerve keâuhevee heeneÙe}e. lÙeebÛeb OeesjCemegæe nesleb, cees"Ÿee kebâhevÙeebÛes mše@} šeUeÙeÛes. }neve kebâhevÙeebkeâ[s peeÙeÛeb, les peemle jbpekeâ Demeleele. MeesOee cnCepes meehe[s}! GÅeespekeâ Kejb lej MeesOekeâ Demeleele DeeefCe yeo}e}e lÙeebÛee leÙeejer Demeles. ØelÙeskeâ heeleUerJej keâece keâjleevee JesieJesieUs oyeeJe Demeleele. legcner lÙeeletveÛe efMekeâlee. ‘pesJne leesše nesle neslee. lesJne Skeâ ØekeâejÛee oyeeJe neslee. Jnermeer hewmee Iesle}e, yeepeej keâesmeU}e, Jee{ keâ¤ve oeKeJeeÙeÛeb yebOeve nesleb. lesJne Skeâ oyeeJe neslee. pesJne legceÛes DeeefLe&keâ JÙeJenej iegbleeiegbleerÛes nesleele lesJne JesieUs DeeefCe DeeÙeheerDeesÛÙee JesUÛes DeeCeKeer JesieUss...’’ mebpeerJemee"er DeeefCe cees"Ÿee ØeceeCeekeâ[s peeCeeNÙee yeNÙeeÛe GÅeespekeâebmee"er JewÙeefkeälekeâjerlÙee cees"e yeo} Ie[tve Ùeslees, lees neleeKee}ÛÙee }eskeâebJej keâeces meesheJeeÙe}e efMekeâCÙeeÛee.

18 / STAY nb«eer STAY Hetâef}Me

les meesheb veJnleb. ‘‘ce}e ns mecepeeÙe}e efMekeâeJeb }eie}b keâer, ner kebâheveer Deelee ceePÙee SkeâšŸeeÛeer veener.’’ pesJne legcner lÙee Øekeâejs Jee{le Demelee. lesJne meieUb DeJe}byetve Demeleb. les Ûeebie}er ceeCemeb efceUCeb, Skeâe cees"Ÿee OÙesÙeeMeer lÙeebvee pees[tve IesCeb DeeefCe keâeceb keâ¤ve IesCeb. legceÛÙeekeâ[s ngMeej ceeCemeb Deme}er keâer, leer Deehe}er peeiee DeeKetve Iesleer}. DeeojeÛeer Dehes#ee keâjleer}. legcner lÙeebvee DeefOekeâej osTve mJele: yeepet}e JneJeb }eieleb. heCe- lej keâeÙe? mebpeerJevee JesUsJej efJeòemeeneÙÙe Pee}b vemeleb lej? [e@š keâe@ce GÅeesie [UceUerleÛe jeefn}e Demelee lej? ef"hekesâ keâmes pees[eJes ÙeeÛeeÛe efJeÛeej lees Depetvener keâjle jeefn}e Demelee lej? kegâCeerner efkeâleer keâeU LeebyeCeej? 5 Je<eË, 8 Je<eË, 10 Je<eË... kegâ"uÙee #eCeer GÅeespekeâ nej helkeâjlees? mees[tve oslees? ‘keâOeerÛe veener’, mebpeerJe cnCeleele. ‘‘heefnuÙee one Je<eeËle ceer keâOeerner mees[tve osT Mekeâ}es Demelees DeeefCe ceer Skeâ DeÙeMemJeer GÅeespekeâ Pee}es Demelees. ceer keâe heg{s peele jeefn}es? keâejCe ceer hewMeeÛÙee ceeieb }eie}es veJnlees DeeefCe legcner SKeeÅee iees°erÛÙee ceeieb }eie}ele keâer, Deepe vee GÅee, veMeerye GIe[lebÛe. legcner veMeeryeJeeve Deme}ele lej heeÛe Je<eeËle les keâje}. Lees[smes megowJeer Demee}, lej 10 Je<eeËle keâje} DeeefCe Deieoer keâceveefMeyeer Demee} lej 15 Je<eË }eieleer}.’’ ‘leer yeme Ûegkeâ}er Demeleer, lej ceer pes keâjle neslees, les keâjle jeefn}esÛe Demelees DeeefCe keâoeefÛele ceer ogmeNÙee keâMeelelejer DeeCeKeer 5-6 Je<eeËveer ÙeMemJeer Pee}es Demelees. hegjsmee keâeU, hegjsmeb keâ° IesCeb cenòJeeÛeb. ce}e Jeešleb, ÙeMemJeer GÅeespekeâ JneÙeÛeb Demes} lej legceÛÙeekeâ[s efÛekeâešer ne iegCe nJeeÛe.’’ legceÛeb legceÛÙee keâeceeJej Øesce Demes} DeeefCe lÙeecegUs legceÛÙee DeeÙeg<Ùee}e DeLe& Ùesle Demes}, lej keâ"erCe keâeUelener legcne}e cepee ÙesF&}. heg{b peeCeb legceÛÙee ùoÙeeleÛe legcne}e meehe[s}. DeeMee legcne}e mees[tve peeCeejÛe veener. Demeb heene, DeÙeMemJeer GÅeespekeâ Demeb keâener vemelebÛe. Heâkeäle legcner mees[tve efo}b lejÛe legcner DeÙeMemJeer GÅeespekeâ neslee. leesheÙeËle Heâkeäle legcne}e ÙeMe efceUe}s}b vemeleb... Depetve.

o yegkeâ Dee@Heâ pee@ye / 19

leÆCe G≈eespeke‚ebvee meu}e }Jekeâj Ùee. Ûegkeâe keâjCeb mJemle he[leb leesJej legcner lÙee keâ¤ Mekeâlee, lesJne mheOee& vemeles. JÙeJemeeÙe DeejeKe[Ÿeele DeefleMeÙeeskeäleer keâ¤ vekeâe. keâceerÛeer nceer Åee DeeefCe peemle keâ¤ve oeKeJee. «esš }eskebâ IÙee. legceÛeb mJehe>, legceÛeer keâuhevee lÙeebvee efJekeâe. mebheòeer lÙeebÛÙeeyejesyej Jeeštve IÙee. GoejheCes meceYeeie Åee. legcner hewmes efceUJeCÙeemee"er GÅeesie keâjle Deme}ele lej mees[tve Åee. legcner DeÙeMemJeer nesCÙeeÛeer MekeäÙelee Deens. keâejCe De[ÛeCeer Ùee ÙesCeejÛe. legceÛeb ØesjCeemLeeve hewMeeÛÙee he}erkeâ[Ûeb vemes}, lej keâ"erCe keâeU legceÛeer hejer#ee IesCeej. legcner mees[tve Åee} DeeefCe hegvne veeskeâjer hekeâ[e}; heCe legcner hewMeehe}erkeâ[s keâener keâjle Demee}, lej keâ"erCe keâeUeletve le®ve yeensj Ùee}. ce}e mebOeer efome}er; heCe leer efkeâleer cees"er Deens, efkeâleer cees"er nesCeej Deens; ns ce}e keâU}b veener. ceer Heâkeäle cnš}b keâer, ner Úeve keâuhevee Deens. ceer efleÛÙee Øesceele he[}esÙe! DeeefCe leer ÙeesiÙe keâuhevee "j}er. ÙeesiÙe ef"keâeCeer, ÙeesiÙe JesUer. legceÛÙee neleele pej Deveskeâ iees°er Demeleer} lej legcne}e keâenerlejer meehe[lebÛe. les hekeâ[CÙeemee"er legcner ngMMeej cee$e DemeeJeb }eieleb. cees"b nesCeb cnCepes Deveskeâ iees°er mees[tve osCeb. ngMeej }eskebâ IÙee. les KejbÛe ngMeej Demeleer} DeeefCe lÙeebvee DeelceefJeÕeeme Demes} lej les mJele:Ûeb mLeeve mJele: efvecee&Ce keâjleer} DeeefCe legcne}emegæe peceCeej veener Demeb keâece keâjleer} efkebâJee legcne}e megÛe}bmegæe veener Demeb keâece keâjleer}. DeeefCe }#eele "sJee, legceÛÙee ØelÙeskeâ efveCe&ÙeeÛee legceÛÙee kegâšgbyeeJej heefjCeece neslees. legcner MenjeÛÙee efJeefMe° Yeeieele jenele Demee}, lej legceÛeer ceg}b keâesCelÙee MeeUsle peeCeej, ÙeeJej lÙeeÛee vekeäkeâerÛe heefjCeece Demelees. Kejb lej ns heÙee&Ùe nesles, ÙeebÛÙee heefjCeeceebÛee ceer efJeÛeejÛe kesâ}e veJnlee. megowJeeveb meieUb Ûeebie}b efveIee}b. ceg}bner, kegâšgbyener.