XIII. συμπέρασμα ΙΙ

XIII.συμπέρασμα ΙΙ

Οι ουτοπίες δεν μπορούν να υπάρξουν με τον τρόπο που συνήθως ορίζονται σε κείμενα και εικονογραφήσεις, σε ένα περιορισμένο/προκαθορισμένο ακριβώς περιβάλλον σχέσεων με τον χώρο και τον χρόνο. Η πολιτική περιγραφή οποιασδήποτε ουτοπίας δεν πρέπει να υποστηρίζεται συνθετικά από μια φανταστική και σπουδαία ανιδιοτελή κυβέρνηση χάριν στην διοίκηση της οποίας υφίσταται (έξω από χρόνο και χώρο) μία αρμονική κοινωνία. Η ουτοπία -πολιτική έννοια και χώρο-χρονική περιγραφή/απεικόνιση- δεν μπορεί να επιβληθεί μονοσήμαντα στους ανθρώπους ανιχνευτές ιδεών, αφού κάθε άνθρωπος-πολίτης αντιλαμβάνεται τον όρο με διαφορετικό τρόπο, πράγμα που σημαίνει πως μία ολοκληρωμένη σε κείμενο και εικόνες ουτοπική ιδέα μπορεί να ερμηνεύεται ως δυστοπική κατάσταση. Ως αρχιτέκτονες, μπορούμε να προσεγγίσουμε-προτείνουμε μια περιγραφή-λεύκωμα σχεδίων για την ουτοπία μόνο σε μορφή κειμενικών θραυσμάτων, εμπνευσμένοι από τις πραγματικές καταστάσεις τις καθημερινότητας που ζούμε. Θραύσματα που λειτουργούν συμπληρωματικά με ολοκληρωμένα θραύσματα πραγματικότητας σχηματίζοντας ένα συνολικό, υβριδικό σύστημα ιδεών και πραγματοποιημένων θυλάκων χώρου και χρόνου.

Μέσω αυτών των συνθέσεων καθήκον μας είναι διαρκώς να προσπαθούμε να πραγματοποιούμε-ολοκληρώνουμε, περιορισμένα μεν, αλλά με συνεχή προσπάθεια επέκτασης, διαστήματα χώρου και χρόνου. Να δημιουργούμε, δηλαδή, ευτοπίες, οι οποίες τρέφονται-αναδύονται από το βάλτο των ιδεών και των ιδεολογικών-πολιτικών ενεργειών, προσπαθώντας να υπερασπίσουμε τη ζωή/ύπαρξη τους στην πραγματικότητα μας όσο το δυνατόν περισσότερο, χωρίς να επιβάλουμε την άσκοπη φιλοσοφική-στοχαστική θέση τους.

Το δίλλημα με το οποίο αντιπαρατίθενται οι προσεγγίσεις του ουτοπικού ιδεαλισμού, είναι πως όσο σκληρά κι αν προσπαθούμε να ορίσουμε την τελειότητα, ποτέ δεν επιτυγχάνουμε. Ο λόγος είναι, ότι ενώ οι πολιτικές διαδικασίες και τα συστήματα διοίκησης μπορούν να βελτιώνονται και να αλλάζουν το πολιτειακό χωρικό υπόβαθρο διαρκώς, τελικά υπονομεύονται από ανθρώπους, ατελείς πολιτικά, έρμαια αστόχαστων εφήμερων επιδιώξεων.

Η έννοια-προοπτική της περιγραφής-οργάνωσης μιας ουτοπίας μπορεί να μοιάζει άπιαστη και ανέφικτη, πρέπει όμως να την θεωρούμε ως πολιτικό-φιλοσοφικό στόχο, ως συνεχή πρωτοβουλία δράσης για την αναζήτηση μίας πολιτικής επίκαιρης βελτίωσης, ως αφορμή στο να διεκδικούμε συνεχώς πολιτικές συνεργασίες κάνοντας συνέχεια ένα ακόμη βήμα.

“...Η ουτοπία βρίσκεται στον ορίζοντα. Οταν πλησιάζω πιο κοντά με δύο βήματα, απομακρύνεται δύο βήματα. Άν προχωρήσω δέκα βήματα μπροστά, αυτή γλιστράει γρήγορα δέκα βήματα μπροστά. Άνεξάρτητα από το πόσο μακριά πηγαίνω, δεν μπορώ ποτέ να τη φτάσω. Ποιος είναι λοιπόν ο σκοπός της ουτοπίας; Είναι να μας κάνει να προχωράμε...”³⁸ (Eduardo Galeano)

εικ. 45 Constant, New Babylon, τοπογραφικό, 1959-74

60

1. Lewis Mumford, The Story of Utopias, (Barnes and Noble, 2011), σελ.10 2. Gaston Bachelard, Η Ποιητική του Χώρου, μτφρ. Ε. Βέλτσου, (Χατζηνικολής, 1992), σελ.25 3. Πλάτων, Πολιτεία, Τόμος Ι, μετάφραση Ι. Γρυπάρης, (Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Άρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, 2012), σελ. 15 4. Πλάτων, Πολιτεία, Τόμος Ι, μετάφραση Ι. Γρυπάρης, (Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Άρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, 2012), σελ. 45 5. Πλάτων, Πολιτεία, Τόμος V, μετάφραση Ι. Γρυπάρης, (Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Άρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, 2012), σελ. 16 6. Tommaso Campanella, The City of the Sun, (The Floating Press, 2009), σελ.35 7. Thomas More, Ουτοπία, μτφρ. Γ. Πλεξίδας, (Public Classics, 2018), σελ. 125 8. Lewis Mumford, Utopia, The City and The Machine, (Daedalus, 1965), σελ. 271

9. Spiro Kostof, The City Shaped: Urban Patterns and Meanings Through History, (Thames and Hudson, 1991), σελ. 197 10. Lewis Mumford, Utopia, The City and The Machine, (Daedalus, 1965), σελ.271

11. Lewis Mumford, Utopia, The City and The Machine, (Daedalus, 1965), σελ.281

12. Lewis Mumford, Utopia, The City and The Machine, (Daedalus, 1965), σελ.282

13. Thomas More, Ουτοπία, μετάφραση Γ. Πλεξίδας, (Public Classics, 2018), σελ.67

14. Lyman Tower Sargent, Authority and Utopia: Utopianism in Political Thought, (Polity, 1982) σελ. 568-569

15. Karl Popper, The Open Society and its Enemies Vol. I Plato, (Routledge, 1962) σελ. 432 16. Lyman Tower Sargent, Authority and Utopia: Utopianism in Political Thought, (Polity, 1982) σελ. 580 17. David Pinder, Visions of the City: Utopianism, Power and Politics in Twentieth Century Urbanism (Routledge, 2011), σελ. 70 18. Charles Jencks, The Language of Post-Modern Architecture, (Rizzoli, 1977), σελ. 9

19. James Holston, The Modernist City: An Anthropological Critique of Brasilia, (The University of Chicago Press, 1989), σελ. 101-103 20. Le Corbusier, Towards a New Architecture, μετάφραση F. Etchells, (Dover Publications, 1986), σελ. 107 21. Manfredi Nicoletti, The End of Utopia, (Perspecta, Vol. 13/14, 1971) σελ. 271 22. David Pinder, Visions of the City: Utopianism, Power and Politics in Twentieth Century Urbanism (Routledge, 2011), σελ. 137 23. David Pinder, Visions of the City: Utopianism, Power and Politics in Twentieth Century Urbanism (Routledge, 2011), σελ. 6 24. Henri Lefebvre and Kristin Ross, Henri Lefebvre on the Situationists: An Interview, (The MIT Press, 1997), σελ. 70 25. David Pinder, Visions of the City: Utopianism, Power and Politics in Twentieth Century Urbanism (Routledge, 2011), σελ. 83-84 26. David Pinder, Visions of the City: Utopianism, Power and Politics in Twentieth Century Urbanism (Routledge, 2011), σελ. 162 27. Anthony Vidler, Diagrams of Utopia, The Activist Drawing: Retracing Situationist Architectures from Constant’s New Babylon and Beyond, (The MIT Press, 2000), σελ. 85 28. Charles Jencks, Architecture 2000 and Beyond: Success in The Art of

Prediction, (Chichester: John Wilset and Sons, 2015), σελ. 133 29. Fred Polak, The Image of the Future, μετάφραση E. Bouldingn, (Elsevier Sdentific Publishing Company, 1973), σελ. 20-21 30. Lebbeus Woods, Utopia?, (lebbeuswoods.wordpress.com, 2009), σελ. 1 31. Lebbeus Woods, Utopia?, (lebbeuswoods.wordpress.com, 2009), σελ. 1 32. Lebbeus Woods, Utopia?, (lebbeuswoods.wordpress.com, 2009), σελ. 1 33. Manfredo Tafuri, Architecture and Utopia: Design and Capitalist Development, (Journal of Architectural Education, vol. 67, 2015), σελ. 131-132 34. Lebbeus Woods, Utopia?, (lebbeuswoods.wordpress.com, 2009), σελ. 1 35. Karl Popper, The Open Society and its Enemies Vol. I Plato, (Routledge, 1962) σελ. 170 36. Manfredi Nicoletti, The End of Utopia, (Perspecta, Vol. 13/14, 1971) σελ. 272 37. Herbert Muschamp, Edward Rothstein, Martin Marty, Visions of Utopia, (Oxford University Press, 2003), σελ. 41-42 38. Eduardo Galeano, Bomb Vol. 75, (New Art Publications, 2001), σελ. 58

64

Πλάτων, Πολιτεία, μετάφραση Ι. Γρυπάρης, (Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Άρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, 2012) Tommaso Campanella, The City of the Sun, (The floating press, 2009) Thomas More, Ουτοπία, μτφρ. Γ. Πλεξίδας, (Public Classics, 2018) Spiro Kostof, The City Shaped: Urban Patterns and Meanings Through History, (Thames and Hudson, 1991) Lewis Mumford, The Story of Utopias, (Barnes and Noble, 2011) Karl Popper, The Open Society and its Enemies Vol. I Plato, (Routledge, 1962) David Pinder, Visions of the City: Utopianism, Power and Politics in Twentieth Century Urbanism (Routledge, 2011) James Holston, The Modernist City: An Anthropological Critique of Brasilia, (The University of Chicago Press, 1989) Le Corbusier, Towards a New Architecture, μετάφραση F. Etchells, (Dover Publications, 1986) Gaston Bachelard, Η Ποιητική του Χώρου, μτφρ. Ε. Βέλτσου, (Χατζηνικολής, 1992) Charles Jencks, The Language of Post-Modern Architecture, (Rizzoli, 1977) Herbert Muschamp, Edward Rothstein, Martin Marty, Visions of Utopia, (Oxford University Press, 2003) Fred Polak, The Image of the Future, μετάφραση E. Bouldingn, (Elsevier Sdentific Publishing Company, 1973) Ιορδάνης Στυλίδης, Ενα Οικοδομικό Τετράγωνο: δοκίμιο για τη ζωή και τον πολιτισμό, (Το Κεντρί, 2013)

Thomas More, Francis Bacon, Henry Leville, Τρία κείμενα για την ουτοπία, μετάφραση Στέφανος Ροζάνης, (Μεταίχμιο, 1997) Ernst Bloch, Ουτοπία και Επανάσταση, (Ερασμος, 200) Anthony Vidler, Diagrams of Utopia, The Activist Drawing: Retracing Situationist Architectures from Constant’s New Babylon and Beyond, (The MIT Press, 2000) Karl Mannheim, Ιδεολογία και Ουτοπία, (Γνώση ΕΠΕ, 1997) Italo Calvino, Οι Άόρατες Πόλεις, (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2004)

// ΑΡΘΡΑ

Lewis Mumford, Utopia, The City and The Machine, (Daedalus, 1965) Lyman Tower Sargent, Authority and Utopia: Utopianism in Political Thought, (Polity, 1982) Manfredi Nicoletti, The End of Utopia, (Perspecta, Vol. 13/14, 1971) Henri Lefebvre and Kristin Ross, Henri Lefebvre on the Situationists: An Interview, (The MIT Press, 1997)

Charles Jencks, Architecture 2000 and Beyond: Success in The Art of Prediction, (Chichester: John Wilset and Sons, 2015)

Lebbeus Woods, Utopia?, (lebbeuswoods.wordpress.com, 2009)

Eduardo Galeano, Bomb Vol. 75, (New Art Publications, 2001) David Pinder, In Defence of Utopian Urbanism: Imagining Cities After the End of Utopia, (Geograffiska Annaler Vol.84, 2002) Charles Jencks, The Art of Prediction (Architectural Design Vol. 85, 2015) Manfredo Tafuri, Architecture and Utopia: Design and Capitalist Development, (Journal of Architectural Education, vol. 67, 2015)

εικ. 2 https://www.gettyimages.com/detail/news-photo/the-island-of-utopiafrom-woodcut-in-thomas-mores-utopia-news-photo/ εικ. 3 http://utopicus2013.blogspot.com/2013/05/ εικ. 4 http://chujdozemec.com/ εικ. 5 https://imgur.com/gallery/v7AlP εικ. 6 https://www.tumblr.com/search/dystopian+world εικ. 7 https://www.judithmoore.nl/basis-krachten/de-atlantische-matrix-enhet-ontwaken-van-de-mensheid/

εικ. 8 http://www.parcotommasocampanella.it/ εικ. 9 https://sites.google.com/a/xtec.cat/les-histories-de-1r-i-2n/historia-1r-eso/historia-antiga/egipte εικ. 10 https://sites.google.com/a/xtec.cat/les-histories-de-1r-i-2n/historia-1r-eso/historia-antiga/egipte εικ. 11 https://mamo.fr/ εικ. 12 https://www.gettyimages.com/detail/news-photo/aerial-view-madejune-5-1971-shows-the-massive-pruitt-igoe-news-photo/515108420 εικ. 13 https://www.gettyimages.com/detail/news-photo/view-of-the-demolition-of-the-pruitt-igoe-housing-project-news-photo/ εικ. 14 http://formandwords.com/category/architecture/ εικ. 15 https://www.austinchronicle.com/arts/2012-11-02/dont-stop-thinkinabout-tomorrow/

εικ. 16 https://luciamendozadai.wordpress.com/

εικ. 17 http://ssmift.xyz/matt-white-architect.html εικ. 18 http://arqueologiadelfuturo.blogspot.com/2010/01/1996-veg-house-peter-cook.htmlω

εικ. 19 https://twitter.com/riba_architect/status/698069479692091392 εικ. 20 https://www.flickr.com/photos/amerigo/albums/72157686580780816 εικ. 21 https://www.museoreinasofia.es/coleccion/obra/new-babylon-nueva-babilonia-7v

εικ. 22 https://www.chapters.indigo.ca/en-ca/books/information-freedom-and-property/9781317210429-item.html εικ. 23 https://axonometrica.blog/2012/10/ εικ. 24 https://axonometrica.blog/2012/10/ εικ. 25 http://grahamfoundation.org/grantees/5403-a-city-is-not-a-picture-yona-friedman-19452015 εικ. 26 https://www.swiss-architects.com/de/neuigkeiten?page=9 εικ. 27 https://art.rmngp.fr/fr/library/artworks?keywords=transport%20ferroviaire&page=3 εικ. 28 https://www.swiss-architects.com/de/neuigkeiten?page=9 εικ. 29 http://www.diedrica.com/search/label/Yona%20Friedman εικ. 30 https://www.moma.org/calendar/exhibitions/148 εικ. 31 https://gr.pinterest.com/jimpociluyko/new-babylon/ εικ. 32 https://moodmoods.wordpress.com/2014/02/26/superstudio-superarchitettura/

εικ. 33 https://www.idisturato.com/2016/05/29/arhitektura-otvorenog-smisla/

εικ. 34 https://misfitsarchitecture.com/author/betterarchitecture/ εικ. 35 https://scenariojournal.com/exhibit-lebbeus-woods-at-the-drawingcenter/

εικ. 36 https://scenariojournal.com/exhibit-lebbeus-woods-at-the-drawingcenter/

εικ. 37 https://scenariojournal.com/exhibit-lebbeus-woods-at-the-drawingcenter/

εικ. 38 https://inhabitat.com/mad-architects-superstar-mobile-city/ εικ. 39 https://en.wikipedia.org/wiki/Crystal_Island_(building_project) εικ. 40 https://inhabitat.com/green-towers-in-the-park-seoul-commune-2026/ εικ. 41 https://www.researchgate.net/publication/312168157_Pedagogy_of_ Architectural_Education_on_Sustainability_in_Malaysia_-_Student_Perspective/

εικ. 42 https://www.researchgate.net/publication/312168157_Pedagogy_of_ Architectural_Education_on_Sustainability_in_Malaysia_-_Student_Perspective/

εικ. 43 https://gr.pinterest.com/pin/182325484884351940/ εικ. 44 https://gr.pinterest.com/pin/182325484884351940/ εικ. 45 https://www.jstor.org/stable/3171393?seq=1#metadata_info_tab_contents

70

72

73