Ας μπει το νερό στο αυλάκι…

“Ας μπει το νερό στο αυλάκι….” Δήμητρα Τζινευράκη Τμήμα:Β1 1Ο Δημοτικό Σχολείο Ασπροπύργου Σχολικό έτος 2015-16 Συνεργάστηκε η δασκάλα του ολοήμερου Πολυξένη Μιχελή

Το θέμα του περιβαλλοντικού μας προγράμματος το αναπτύξαμε με βιωματική προσέγγιση, συνεργασία σε ομάδες καθώς και μέσα από πειράματα και παρατήρηση. Έγινε σύνδεση του θέματος μας με το μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος, της Γλώσσας αλλά και των Μαθηματικών (ποτηρι 250 ml, μπουκαλι 1 λίτρου δηλαδή 1000ml)μέσω των μετρήσεων κατανάλωσης του νερού. Το ερέθισμα του θέματος δόθηκε μέσω της συζήτησης σχετικά με τη σχέση μας με το νερό. Αρχικά μιλήσαμε γενικά για το πόσο ωφέλιμο είναι το νερό όσον αφορά τη συνέχιση της ζωής του πλανήτη και για το πόσο μας αναζωογονεί μέσω των επισκέψεων μας σε υδάτινους προορισμούς. Εδώ τα παιδιά ενθουσιάστηκαν στο να αναφέρουν εκδρομές σε μέρη όπου κυρίαρχο στοιχείο ήταν το το νερό και στη συνέχεια κατέγραψαν τα μέρη αυτά καθώς και λίγες πληροφορίες για τα παραπάνω ,ενώ στη συνέχεια τα διάβασαν στους συμμαθητές τους μέσα στην τάξη. Μέσω του προγράμματος google earth αλλά και του γεωφυσικού μας χάρτη παρατηρήσαμε τα μέρη αυτά αλλά και το μεγάλο ποσοστό του νερού από το οποίο αποτελείται ο πλανήτης μας. Τα μέρη τα οποία αναφέρθηκαν ήταν η λίμνη Πλαστήρα, οι καταρράκτες του Ολύμπου ύψους 18 μέτρων,η παραλία της Ψάθας κοντά στα όμορφα πεύκα του Κιθαιρώνα,η λίμνη των Ιωαννίνων, ο εθνικός δρυμός Βίκου- Αώου (Ιωάννινα) και ο Λούσιος (Πελοπόννησος )όπου οι νύμφες έλουσαν τον Δία μετά τη γέννηση του.

Μιλήσαμε ακόμη και για το πλήθος των ελληνικών νησιών μας και για τις καθαρές παραλίες τους που πολλές φορές έχουν πάρει γαλάζιες σημαίες από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης. Το 2015 τριακόσιες ενενήντα πέντε ελληνικές ακτές και εννέα μαρίνες κέρδισαν το διεθνές βραβείο “Γαλάζιες σημαίες”. Με αφορμή τα παραπάνω δόθηκαν στα παιδιά χάρτες της χώρας μας στους οποίους κλήθηκαν να ζωγραφίσουν με γαλάζιο χρώμα τα μέρη όπου κυριαρχούσε το νερό δηλαδή θάλασσες(αλμυρό νερό), ποτάμια ,λίμνες(γλυκό νερό) και παρατηρήσαμε έτσι τη μεγάλη έκταση του. Συζητήσαμε στη συνέχεια και για τους υδροβιότοπους της περιοχής μας. Αναζητήσαμε εικόνες και πληροφορίες στο διαδίκτυο και διαπιστώσαμε τα σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Η λίμνη Κουμουνδούρου, μία από τις λίμνες αφιερωμένη στη θεά Δήμητρα και στην κόρη της Περσεφόνη , αποξηράθηκε το 1957 για να ιδρυθούν πάνω στην κοίτη της τα διυλιστήρια Ασπροπύργου. Μεταξύ του τοξικού προβλήματος έχουν εξαφανιστεί σύμφωνα με οικολογικές εταιρίες προστασίας περίπου στα πενήντα είδη πουλιών. Σήμερα στην περιοχή μας παρουσιάζεται πολύ υψηλός δείκτης ρύπανσης καθώς μιλάμε για μια βιομηχανική περιοχή. Εδώ μιλήσαμε για τα αίτια ρύπανσης του νερού και για το πώς η κοινωνία θα μπορούσε να προνοήσει για αυτά. Είπαμε ότι αιτίες μόλυνσης του νερού είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα που χρησιμοποιούν οι αγρότες, τα χημικά απόβλητα των εργοστασίων, τα απόβλητα των πόλεων, τα καύσιμα όπως το πετρέλαιο ή η βενζίνη κ.α. Τα μέτρα που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν για την αποφυγή μόλυνσης του υπόγειου νερού είναι η κατασκευή

στεγανών βόθρων γενικώς, κατασκευή φρεατίων με μη παραβιαζόμενα και ασφαλή μέταλλα, καθαρισμός υδραυλικών υποδοχών, τήρηση προστατευόμενων αγωγών ύδρευσης και συνεχή χλωρίωση της ύδρευσης. Διαβάσαμε τα βιβλίο: “Λειψυδρία” και “Γη, το σπίτι μου” της Ζωής Ρέμου. Δραματοποιήσαμε το πρώτο και συζητήσαμε πολύ για τα θέματα που έθιγε. Παραδειγματιστήκαμε από τους ήρωες του δεύτερου και σημειώσαμε σε κόλλες χαρτί, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε και εμείς στην καθημερινή μας ζωή ώστε να μην επιβαρύνουμε τον πλανήτη μας. Σκεφτήκαμε να ενημερώσουμε τους μεγάλους στο σπίτι για αυτές μας τις δράσεις.Έτσι οι γονείς μας θα πρόσεχαν και εκείνοι περισσότερο το περιβάλλον όπου ζούμε όλοι μας. Απλά πράγματα ,όπως η μη χρήση του αυτοκινήτου μας για κοντινές αποστάσεις, η προσεγμένη χρήση της ενέργειας στο σπίτι μας, η μη άσκοπη σπατάλη του νερού, η σωστή κατανομή σκουπιδιών στους ειδικούς κάδους ήταν μερικά από όσα ειπώθηκαν. Σκεφτήκαμε να τοποθετήσουμε και ξεχωριστό κάδο ανακύκλωσης του χαρτιού μέσα στην τάξη μας. Εδώ δόθηκαν στα παιδιά και δελτία παρατήρησης για το πόσο νερό καταναλώνουν στο σπίτι τους. Με αφορμή την ορθολογική χρήση του νερού παρατηρήσαμε και τους λογαριασμούς του νερού που έφεραν τα παιδιά για να δούμε πόσο νερο καταναλώνουμε στα σπίτια μας και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ώστε να μην το σπαταλάμε άσκοπα.

Τα παιδία ερωτήθηκαν στο πώς θα αντιδρούσαν αν κατά τη διάρκεια ενός διαλλείματος έκλεινε η παροχή νερού στις βρύσες. Σε ημερίδα, που διοργάνωσε το δίκτυο Μεσόγειος SOS σε συνεργασία με Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί πρότειναν αυτό το πείραμα ως ένα τρόπο , για να ευαισθητοποιήσουν τους μαθητές και να ξεκινήσουν το πρόγραμμα εξοικονόμησης νερού στο σχολείο. Οι μαθητές απάντησαν με έντονο προβληματισμό αφού συνειδητοποίησαν ότι για αυτούς θα ήταν κάτι «αφύσικο» και τρομερά δύσκολο. Έτσι αποφασίστηκαν πρακτικές εξοικονόμησης του νερού στο σχολείο γεγονός για το οποίο φτιάχτηκε και μία αφίσα από του μαθητές προς ενημέρωση όλων.(Το πράσινο σχολείο) Αρχικά ελέγξαμε όλο το σχολείο για τυχόν διαρροές, προτείναμε να ποτίζεται ο κήπος μας νωρίς το πρωί ή το απόγευμα.Προτείναμε να χρησιμοποιούμε το ήμισυ από το καζανάκι στο σπίτι μας, να προτιμούμε να πλένουμε τα πιάτα στο πλυντήριο πιάτων, να κλείνουμε τη βρύση όταν κάνουμε μπάνιο και πλένουμε τα δόντια μας, να φωνάζουμε άμεσα τον υδραυλικό οταν παρουσιάζεται τυχόν διαρροή κ.α Στη δεύτερη φάση ανάπτυξης του θέματός μας ασχοληθήκαμε με το νερό στη λογοτεχνία γενικότερα, στην παράδοση και στη θρησκεία μας. Εδώ βοηθηθήκαμε πολύ από την ιστοσελίδα νερό και μυθολογία Κ-osmos στα πλαίσια μιας μεταπτυχιακής εργασίας σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Αθηνών και το Γενικό τμήμα Μαθηματικών του Τ.Ε.Ι Πειραιά. Με αφορμή τη σελίδα Νερό-πηγή ζωής ενημερωθήκαμε ως είπαμε παραπάνω.

Έτσι φτίαξαμε το λεξιλόγιο του νερού ατομικά και το ανακοινώσαμε στην τάξη, στη συνέχεια εξηγήσαμε και λέξεις που ειπώθηκαν όπως πηγή, ρυάκι, χείμαρρος, ωκεανός. Βοηθηθήκαμε από τους χάρτες μας, γεωφυσικό και παγκόσμιο. Ακούστηκαν και λέξεις όπως βροχή, χαλάζι, χιόνι, πάγος που τις χρησιμοποιήσαμε και αργότερα καθώς φτιάξαμε τον κύκλο του νερού. Εδώ σημειώσαμε και σύνθετες λέξεις που μάθαμε να φτιάχνουμε στη Γλώσσα όπως, νεροτσουλήθρες, νερομπογιά, νερόμυλος, χιονόνερο,νερόφιδο, νερόβραστο, νεροκολοκύθα… Εδώ τα παιδιά ανέφεραν και παιχνίδια του νερού. Στο πλαίσιο της παρουσίας του νερού στην παράδοση μας, διαβάσαμε για τις γοργόνες που λεγόταν ότι κατοικούσαν στη Μαύρη θάλασα και ταξίδευαν στα πελάγη μας. Συνήθιζαν να ρωτάνε τους ναυτικούς: - Ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος; -Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο ειρηνεύει; Αν οι ναύτες δεν ήξεραν και τους απαντούσαν ότι ο βασιλιάς Αλέξανδρος πέθανε τότε σηκωνόταν φουρτούνα και έπνιγε το καράβι τους. Ακόμη τραγουδήσαμε το τραγούδι της Περπερούνας που τραγουδούν τα παιδιά στη Θεσσαλία στις ανομβρίες. Παναγίτσα Μπιρμπιρίτσα στους δρόμους περπατεί,περπατεί καμαρωτή και το Θεό παρακαλεί: “Θεέ μου στείλε μια βροχή,μια βροχή, μια σιγανή για ν’ ανθίσουν τα λιβάδια,να φυτρώσουν τα σιτάρια,να μεθύσουν τ’ αμπελάκια να καρπίσουν σταφυλάκια.”

Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με την ιστορία του θεού Ποσειδώνα που ήταν κυρίαρχος και παντοδύναμος θεός της θάλασσας και όλων των νερών (ποταμών, λιμνών, πηγών). Δραματοποιήσαμε με παιχνίδι τις θύελλες που εξαπόλυε όταν οργιζόταν κρατώντας την τρίαινά του. Μιλήσαμε ακόμη για τον Οδυσσέα που επειδή τύφλωσε το γιο του, τον καταδίκασε να θαλασσοδέρνεται χρόνια ολόκληρα.

Οι εργασίες μας.

Οι αφίσες μας

Αιτίες ρύπανσης του νερού

Το νερό στη θρησκεία

Η επίσκεψη μας στο μουσείο υδροκίνησης της Δημητσάνας.

Τις εντυπώσεις μας κέρδισαν ο μπαρουτόμυλος και το ρακοκάζανο…

Καλές συνήθειες…

Παιχνίδια του νερού…

Ο Ποσειδώνας, ο θεός της θάλασσας…

“Ο χιονάνθρωπος που δεν ήθελε να λιώσει” Μάνος Κοντολέων

Τα έργα μας για το νερό στη φύση.

Οι παροιμίες μας.

Πειράματα Κάναμε εύκολα πειράματα μέσα στη τάξη που μας έδειξαν πώς μπορεί εύκολα το υγρό να γίνει στερεό και το στερεό υγρό. Ακόμη παρατηρήσαμε την εξάτμιση του νερού καθώς και ποια υλικά επιπλέουν και ποια όχι σε αυτό.

Φτιάξαμε τους δικούς μας κύκλους του νερού.