KỈ LUẬT MỀM CỦA TRÁI TIM

Người Nhật có một câu ngạn ngữ: “Ngủ sớm, dậy sớm, ăn no bụng tám phần thôi thì cả đời không cần bác sĩ”. Chứng tỏ cổ nhân đã đúc kết ra rằng mốc điểm 8 là một mốc rất đẹp

để chúng ta nên biết cần dừng lại ở đâu.

CHÚNG TA CÓ CẦN LÀM

CHA MẸ HOÀN HẢO KHÔNG?

Câu trả lời chắc ai cũng biết, rằng chúng ta rất khó có thể hoàn hảo, không cần thiết phải trở thành cha mẹ hoàn hảo, nhưng chúng ta rất cần trở thành cha mẹ TỰ TIN.

Ồ, vậy tự tin bao nhiêu là đủ? Hoàn hảo ở mức nào thì là vừa? Có lẽ mỗi người sẽ có một thang điểm riêng cho mình.

Còn tôi chọn: Làm cha mẹ điểm 8 để không bị áp lực

Hồi vợ chồng tôi mới yêu nhau, tôi hỏi anh ấy thích điểm mấy trong thang điểm 10. Chồng tôi bảo thích điểm 8. Tôi

cũng thấy lạ, hỏi lại: Vì sao anh chỉ thích điểm 8 mà không

phải là 9 hay 10? Chồng tôi mới nói rằng “Vì để còn có khoảng

trống mà phấn đấu, và để bản thân không quá bị áp lực!”

Và thế là triết lí trong cuộc sống của gia đình tôi là chỉ

cần điểm 8, chứ không cần điểm 10, không tìm kiếm sự tuyệt đối.

Áp lực cha mẹ hoàn hảo sẽ lan sang con cái Khi cha mẹ luôn cảm thấy áp lực phải nuôi dạy con mình

“giỏi như” hay “giỏi hơn” con nhà người ta, đứa trẻ sẽ bị áp lực theo những kì vọng ấy.

Ở trường mầm non cũng vậy, khi giáo viên bị áp lực, nào

về thành tích với nhà trường, nào về chuyện ăn uống ngủ nghỉ của trẻ với phụ huynh, thì sự căng thẳng ấy chắc chắn sẽ truyền sang đứa trẻ. Tôi đã được nghe phụ huynh kể rất nhiều câu chuyện về những đứa trẻ áp lực. Những đứa trẻ ngay từ mầm non, chúng không hứng thú với việc học đọc, học chữ, học toán sớm, chúng bị dồn nén bởi những áp lực từ người lớn như phải ăn nhiều, phải học môn này môn khác, chưa nói là các môn năng khiếu khác… Thế nên cả năm trời học hành của con là cả năm trời áp lực và không vui. Bởi vì chúng cảm nhận được hai sức ép, sức ép từ sự kì vọng của cha mẹ và sức ép của giáo viên, là những người chịu áp lực từ phụ huynh và yêu cầu của nhà trường.

Đứa trẻ sống dưới áp lực lâu dần sẽ không còn vui vẻ hồn nhiên, và đánh mất đi sự hứng thú với mọi thứ xung quanh.

CHƯƠNG 2

Sự gắn bó an toàn

“SỰ GẮN BÓ AN TOÀN” - NỀN TẢNG

CẢM XÚC QUAN TRỌNG NHẤT

TRONG BA NĂM ĐẦU ĐỜI

Bí mật về “Sự gắn bó an toàn”

Có nhiều mẹ đã nhắn tin hỏi tôi: “Trong những tháng đầu đời thì điều gì là quan trọng nhất mà mẹ cần làm cho con hả chị ?” Những trải nghiệm khi nuôi dạy Bon đã cho tôi có thể

tự tin nói với các mẹ rằng, nuôi dưỡng cảm xúc, xây dựng

“Sự gắn bó an toàn” với con chính là giá trị yêu thương quan trọng nhất con cần trong những tháng đầu đời, đặc biệt là giai đoạn 0-6 tháng tuổi.

“Sự gắn bó an toàn” - trong tiếng Nhật là Aichaku keisei (tiếng Anh là Attachment ) là quá trình bắt đầu hình thành trong khoảng sáu tháng đầu đời, ở trẻ sẽ xuất hiện một thứ tình cảm đặc biệt với người đặc biệt nào đó mà trẻ tin

tưởng và yêu thương, trẻ nhận thức được rằng đó là người mà trẻ luôn cảm thấy an toàn khi ở bên, người ấy sẽ thấu hiểu và làm thoả mãn mọi nhu cầu về mặt tình cảm và sinh lí của mình.

Vì sao trẻ thường “hư” khi nhà có khách?

Tình huống thường gặp nhất chính là trẻ trở nên “hư”

hơn khi nhà có khách. Vì khi nhà có khách hoặc khi gia đình

tụ tập gặp gỡ giao lưu ở những nơi đông người, trẻ thường

có xu hướng muốn “thể hiện” mình, và đó là một biểu hiện

tâm lí rất bình thường của con trẻ mà cha mẹ cần hiểu. Có

thể vì xấu hổ nên trẻ muốn che lấp sự xấu hổ ấy đi bằng

hành động khác thường, vụng về lúng túng.

Cũng có khi vì trẻ phấn khởi quá khi được gặp người khác nên trở nên cao hứng thích làm cái này cái kia, hoặc cũng có thể là muốn gây sự chú ý với những người xung quanh (đặc biệt là các bé trai) nên thích làm những trò mới lạ.

Trẻ không hề cố ý muốn làm sai để ba mẹ buồn, nhưng ba mẹ lại trách mắng, nhất là lại trước mặt người khác nữa, vừa xấu hổ vừa khiến lòng tự trọng bị tổn thương, trẻ sẽ trở nên tự ti và xuất hiện thái độ chống đối. “À, mình chỉ muốn thể hiện bản thân một chút thôi mà cũng không được, lại còn bị mắng trước mặt người khác nữa chứ, xấu hổ quá. Dù sao thì mọi người cũng nghĩ mình chẳng ra gì, mình cần gì phải ngoan nữa!”

Làm gì khi trẻ “hư” bất thường?

Vậy làm thế nào để ứng phó với những cơn “hư” bất chợt

ấy của trẻ ?

Tôi nghĩ điều đầu tiên đó là cha mẹ đừng bao giờ lo sợ người khác nghĩ gì về con mình, hoặc đánh giá con mình là hư chỉ thông qua một vài hành động “không được ngoan”

như ngày thường. Mắng con ngay trước mặt người khác chính là một hành động phủ nhận nhân cách của trẻ một cách tiêu cực nhất vì nó vừa khiến trẻ bị xấu hổ, vừa ám thị cho trẻ rằng “thể hiện cá nhân” của bản thân như thế là

không được, dần dần cá tính bị thui chột đi. Trẻ sẽ không

còn vui vẻ muốn khẳng định và thể hiện bản thân mình nữa.

Và xa hơn là mối quan hệ cha mẹ và con cái sẽ trở nên xa cách chỉ vì cha mẹ thiếu tôn trọng và tin tưởng con.

Cha mẹ nên nắm rõ nếu ngày thường bé rất ngoan nhưng hôm nay tự nhiên hư, thì hôm nay chỉ là trẻ đang muốn “thể hiện mình” mà thôi. Vậy thì ban đầu hãy tiếp nhận mong muốn và những hành vi ấy. Nếu trẻ có làm sai thì nhẹ nhàng nhắc trẻ là đừng làm như thế, hoặc pha câu bông đùa dí dỏm với con “Ái chà, nhà có khách con trai thích thể hiện quá đây. Bố (mẹ) biết con rất vui… nhưng…” Nếu thực sự muốn uốn nắn thì hãy để đến khi chỉ còn hai bố (mẹ) con với nhau mới nói chuyện: “Bố (mẹ) biết là con luôn là cậu (cô) bé ngoan, nhưng hôm nay chỉ có một chút chưa ngoan là… Nếu mà lần sau con không như thế nữa mẹ sẽ rất tự hào về con…” thì chắc chắn sẽ hiệu quả hơn rất nhiều so với những lời giáo huấn ngay tại trận.

Còn ở những nơi công cộng mà con làm sai thì nhắc nhở con ngay tại thời điểm đó nhưng không nên chì chiết, quát tháo hay đánh mắng con, cha mẹ cũng không

nên nhắc đi nhắc lại khuyết điểm ấy của con trong những tình huống khác.

CHƯƠNG 3

Kỉ luật mềm

của mẹ

Thế nào là đứa trẻ hạnh phúc?

Cha mẹ nào cũng mong con cái mình hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc lại là một định nghĩa mang tính chủ quan, tuỳ thuộc vào giá trị quan của mỗi người. Hạnh phúc của người lớn khác với hạnh phúc của trẻ con.

Nuôi dưỡng đứa trẻ hạnh phúc là cụm từ khá phổ biến với cha mẹ trẻ hiện nay. Nhưng điều gì sẽ giúp con trở nên hạnh phúc? Đây là câu hỏi mỗi cha mẹ phải suy nghĩ, tham khảo sách báo, tài liệu, đồng thời rút ra từ trải nghiệm của bản thân để biết đâu là hạnh phúc con cần.

Có thể với nhiều người, đứa trẻ hạnh phúc là đứa trẻ luôn vui vẻ, được sống trong một gia đình đầm ấm, được chu cấp vật chất đầy đủ, được cha mẹ quan tâm dành thời gian chơi cùng, được tiếp xúc với thiên nhiên, được du lịch nhiều nơi... Liệu đó có phải “công thức” chuẩn cho một đứa trẻ hạnh phúc?

Trong cuốn sách Your erroneous zones (tạm dịch: Hãy sống

NUÔI DƯỠNG ĐỨA TRẺ HẠNH PHÚC

cho chính mình), tiến sĩ Wayne W. Dyer nhấn mạnh rằng hạnh

phúc không đến từ bên ngoài, nó nảy mầm từ bên trong.

Hạnh phúc không phải thứ người khác đem đến cho bạn,

bạn phải là người tự tạo ra hạnh phúc, tự xây dựng những

giá trị để cảm nhận hạnh phúc.

Con trẻ cũng thế. Đứa trẻ hạnh phúc không phải những

đứa trẻ được cha mẹ đem đến “hạnh phúc” dựa trên thang

đo chủ quan của cha mẹ. Khi những đứa trẻ trưởng thành, chúng sẽ dần nhận ra: “Hạnh phúc là được là chính mình. Bạn

không cần được thừa nhận bởi người khác, chỉ cần bạn thừa nhận

bản thân.” (Thiền sư Thích Nhất Hạnh)

Hoàng hậu Michiko của Nhật Bản là người đầu tiên trong

hoàng gia Nhật phá bỏ những thói quen giáo dục xưa cũ, tự

mình nuôi dạy con khôn lớn thay vì nhờ đến các bảo mẫu.

Quan điểm giáo dục của Hoàng hậu là: “Nuôi dưỡng những

đứa trẻ dù trong nghịch cảnh vẫn trở nên hạnh phúc, chứ không phải là nuôi dưỡng những đứa trẻ cảm thấy hạnh phúc.” Hạnh

phúc không phải thứ bạn có thể cho trẻ. Hạnh phúc là điều

trẻ cần đi tìm trong cuộc hành trình ở thế giới này. Nhiệm vụ của cha mẹ là đồng hành để giúp con tìm ra hạnh phúc của chính mình.

Trẻ con không cần cha mẹ giải quyết thay mâu thuẫn và xung đột cảm xúc, chỉ cần cha mẹ thừa nhận cảm xúc và bao dung với chúng. Hãy để trẻ được trải nghiệm hạnh phúc khi

được tự suy nghĩ và làm đến cùng những gì chúng muốn.

Bí quyết của đứa trẻ hạnh phúc…

… Chính là được làm điều mình thích, học điều mình muốn.

Đây là giá trị quan trọng nhất trong cuộc sống và trong hành trình tôi nuôi dạy con.

Tôi có một tuổi thơ sống trong sự bảo bọc, yêu thương của cha mẹ, một tuổi thơ được vui chơi, chẳng bị bắt ép học hành trong suốt sáu năm đầu đời. Mười hai năm học, cha mẹ tôi không cần phải đốc thúc, phải xem thời khoá biểu, xem lịch thi để nhắc nhở... Có lẽ đây cũng là trải nghiệm chung của nhiều ông bố, bà mẹ 7x, 8x. Nhưng mỗi thời mỗi khác. Thế giới của con cái chúng ta hôm nay có rất nhiều trò giải trí mà chúng ta ngày xưa không có, có rất nhiều rủi ro rình rập khi con chưa đủ lớn khôn. Đời sống vật chất khá giả hơn tạo ra thế hệ những đứa trẻ không biết đến khổ cực, đói rét, vì thế càng cần cha mẹ tạo môi trường rèn luyện kĩ năng sống, giúp con thích nghi với cuộc sống sau này.

Cha mẹ ngày nay cần học nhiều kĩ năng để sáng suốt vạch ra ranh giới giữa tình yêu thương và sự bảo bọc quá mức, can thiệp và dọn đường sẵn cho con, biết được thời điểm nào cần buông tay, và đâu là việc chúng ta để trẻ tự quyết. Cha mẹ là người tư vấn, hỗ trợ, còn quyết định cuối cùng nằm ở trẻ.

Trong những năm tháng đầu đời, cha mẹ giúp con rèn luyện kĩ năng sống cần thiết để đến khi trưởng thành, con có thể vững vàng bước vào cuộc sống tự lập.

Chắc chắn, khi đứa trẻ được cha mẹ tin tưởng, không phải sống dưới sự kì vọng, bảo bọc quá mức, trẻ sẽ tự tìm ra hạnh phúc cho chính mình.

Hạnh phúc là con tự tìm ra sứ mệnh cuộc đời mình

Mỗi người chúng ta sinh ra đều có một cá tính, một sứ

mệnh riêng, có vậy thế giới này mới đa dạng và nhiều màu

sắc. Nếu những đứa trẻ chỉ sống cuộc đời cha mẹ muốn chúng

sống, dựa dẫm vào đấng sinh thành, thế giới sẽ tuyền những

đứa trẻ ỷ lại, thiếu sáng tạo, trở thành gánh nặng của xã hội.

Cha mẹ nên tôn trọng và giúp trẻ tự tin phát huy năng lực, tin vào khả năng đặc biệt của riêng mình. Điều quan trọng là phải quyết tâm theo đuổi và không ngừng trải nghiệm nhiều hơn.

Tôi rất ấn tượng với một bộ phim: Có cậu bé nọ vì ốm yếu nên suốt ngày phải ở trong nhà. Mẹ bèn tặng cậu một chú dế. Buổi tối, cậu bé sung sướng lắng nghe chú dế gáy vang, nhưng sáng hôm sau, chú dế lăn ra chết. Cậu bé khóc nức nở. Mẹ cậu an ủi: “Mỗi sinh vật trên thế giới này đều có sứ mệnh riêng. Sứ mệnh của dế là đem lại hạnh phúc cho người nghe thấy tiếng ca du dương của nó. Vậy, thay vì đau buồn, chúng ta hãy trân trọng bài học dế để lại. Con thử nghĩ xem mình có thể làm gì để đem lại hạnh phúc cho mọi người, nhằm cảm ơn niềm hạnh phúc chú dế đã tặng con.” Cậu bé đó sau này trở thành bác sĩ, ở bên chăm sóc cho những người cần cậu nhất, và cậu hạnh phúc.

Tôi có một câu nói nằm lòng để dạy con: “Quần áo đẹp không phải cái đáng để khoe khoang. Hãy chỉ tự hào khi con làm được điều gì đó tốt đẹp. Cuộc đời mỗi người đều có một sứ mệnh, con hãy tự tìm ra sứ mệnh của mình, và sứ mệnh ấy sẽ chỉ cho con biết hạnh phúc của cuộc đời con.”

HÃY THỪA NHẬN CẢM XÚC CỦA CON

Tôi nhận thấy khác biệt rất lớn trong cách ứng xử của người Nhật khi dạy con so với cha mẹ Việt là sự thừa nhận và tiếp nhận cảm xúc con đang trải qua. Thừa nhận cảm xúc là bước đầu tiên và quan trọng nhất để xử lí những cơn mè nheo, phản kháng của con.

Thừa nhận cảm xúc khi con nổi cáu, ném đồ

Có lần tôi với Bon đi taxi, lúc ấy Bon đang rất cáu và khó chịu vì phải chờ đợi mẹ quá lâu. Anh tài xế hỏi tôi: “Bé nhà chị có vẻ hay cáu nhỉ ?” Tôi bảo: “À, cháu đang khó chịu vì phải ngồi đợi mẹ lâu quá đấy!” Bon gắt gỏng: “Con không yêu mẹ, con không thích chú!” Tôi vẫn nhẹ nhàng: “Mẹ xin lỗi đã để Bon phải đợi nhé. Mình nói thế chú lái xe sẽ buồn đấy. Ừ, tạm thời con có thể không thích bất cứ ai lúc này cũng được!” Tôi vẫn thường cho Bon quyền không thích bất cứ ai trong 5 phút, không sao cả, vì người lớn hay trẻ con đều có quyền được ở một mình, được xả cảm xúc để trở nên bình tĩnh hơn. “Nhưng chỉ không thích mẹ trong 5 phút thôi rồi mình lại giảng hoà nhé.”

Anh tài xế hỏi tiếp: “Khi bé cáu thì có hay ném đồ không chị ? Con nhà em giờ mới hơn một tuổi rưỡi nhưng lúc nào cáu lên không thích là cầm đồ ném. Mẹ nó quát, đe nẹt mãi mà nó vẫn chưa chừa chị ạ!” Đây là câu tôi rất hay được hỏi, và cũng chứng kiến khá nhiều: Khi đứa trẻ nổi cáu, trẻ cào mặt mẹ, đánh mẹ, có hành động không ngoan; còn người lớn ra sức quát nạt, đe doạ để trẻ dừng lại. Con trẻ thể hiện cảm xúc thông qua hành động hoặc lời nói. Em bé nhà anh tài xế chưa biết nói nên dùng hành động, còn bé Bon đã hơn 3 tuổi, biết nói rồi, nên bé thể hiện bằng lời nói, cử chỉ. Để một đứa trẻ có thể kiềm chế được cơn tức giận, buồn bực, khó chịu như người trưởng thành cần có thời gian trải nghiệm, tự đúc rút, và trong quá trình ấy, trẻ rất cần cha mẹ thừa nhận cảm xúc và dạy cho con những hành vi đúng đắn. Đến người lớn còn khó kiềm chế cảm xúc nữa là con trẻ mới chập chững vào đời.

Cha mẹ có thể tham khảo ba bước xử lí tình trạng con nổi cáu, ném đồ sau đây:

Bước 1: Thừa nhận cảm xúc của trẻ và nói thay cho trẻ cảm xúc ấy để dạy trẻ cách diễn đạt:

“Bố/mẹ biết là con đang nổi cáu.”

“Bố/mẹ biết là con thích chơi cái này.”

“Bố/mẹ biết con đang rất buồn.”

…

Bước 2: Nói cho trẻ về hậu quả các hành động trẻ gây ra với những người xung quanh và cảm xúc của cha mẹ.

“Nhưng con ném đồ thì đồ chơi sẽ rất đau.”

“Mẹ không vui khi con ném đồ chơi như thế.”

“Con nói như thế, mẹ rất buồn.”

“Con nói như thế thì mọi người đều không vui.”

“Con làm bẩn như thế, bác lao công lại mất công dọn đấy.”

Bước 3: Đưa ra những lời khuyên, hình phạt với trẻ tuỳ hoàn cảnh.

“Nếu con ném đồ chơi, thì mẹ sẽ cất món đồ này đi và con không được chơi trong một tuần.” (cha mẹ nghiêm túc thực hiện đúng lời nói).

Với những việc liên quan đến sự an toàn hay ảnh hưởng lớn đến người khác, cha mẹ cần ngồi ngang tầm, nhìn vào mắt trẻ để nói một cách rõ ràng với giọng nghiêm túc: “Con không được ném đồ chơi nữa nhé.” “Con không được bẻ cành cây.”

“Con không được nhảy thình thình trong thang máy nhé.”

Khi con đánh mẹ, nói không yêu mẹ thì phải làm sao?

Giai đoạn bé tầm 2 đến 3 tuổi, khi cáu giận, bực tức vì cha mẹ không chiều theo ý mình, do chưa biết cách kiềm chế cảm xúc, bé đánh hoặc cào cấu cha mẹ, không hề biết rằng làm thế là không ngoan.

Điều đầu tiên luôn là thừa nhận cảm xúc của con: “Mẹ biết con cáu vì mẹ không cho con xem tiếp video. Nhưng con đánh mẹ thì mẹ đau lắm. Mẹ rất yêu con, con đánh mẹ thì mẹ buồn vô cùng.”

Nhiều cha mẹ sử dụng roi vọt với con. Có vài lần Bon

cào mặt bạn, đánh bạn, tôi không kiềm chế được, tét vào

tay Bon: “Mẹ đánh vào bàn tay Bon xem con có đau không nhé.

Nếu con đau thì bạn cũng đau như thế đấy.” Nhưng rồi tôi nhận

thấy việc đánh Bon như thế không hiệu quả, con không hối

lỗi, lại có thể học tính bạo lực từ hành vi của mẹ. Thế là tôi

dùng phương pháp “đánh” vào tâm lí, để Bon dần hiểu ra khi con đánh mẹ hay đánh ai đó mà mình yêu quý, người ấy sẽ rất buồn. Từ đó Bon không đánh mẹ nữa.

Để học được bài học về sự kiềm chế, đứa trẻ phải tốn ba bốn tháng, thậm chí mất cả năm. Vì thế, hãy kiên nhẫn chờ đợi con. Rồi những cơn phản kháng, những tật xấu cũng sẽ qua đi nếu cha mẹ ứng xử với con nhẹ nhàng, vì con cái là tấm gương phản chiếu mọi hành vi của cha mẹ.

Thừa nhận ngay cả khi con nói “không thích mẹ” để con hiểu mẹ rất yêu con

Bon rất hay nói “không” từ khi con lên 2 đến giờ, và chắc sẽ còn tiếp tục thêm vài năm nữa. Học cách từ chối - nói “không” - là một phần của quá trình trưởng thành, vì chỉ khi đứa trẻ cảm thấy thực sự an toàn, con mới dám nói ra cảm xúc thật, muốn được “làm nũng”, nên tôi không cảm thấy quá lo lắng. Tôi chờ đến lúc con bình tĩnh và tỏ ra đồng

cảm: “À, con không thích đúng không…” Ngay cả khi Bon nói: “Con ghét mẹ!”, tôi điềm tĩnh: “Nhưng mẹ rất yêu Bon đấy!” Bởi

“ghét” ở đây chỉ mang thông điệp là con cần mẹ thấu hiểu con, chứ không phải là “ghét” thực sự. Như Mẹ Teresa từng

nói: “Trái với yêu thương là không quan tâm.”, trẻ luôn bày trò để cha mẹ quan tâm đến mình mà.

Chúng ta không cần phải nôn nóng ép trẻ thay đổi ngay, vâng lời ngay. Trong hầu hết mọi trường hợp, điều nên làm là:

- Ôm và lắng nghe con.

- Khen ngợi sự cố gắng của con.

- Truyền đạt những điều cha mẹ muốn nói một cách thật nhẹ nhàng và nhắc lại nhiều lần. Với những việc liên quan đến nguy hiểm hay gây ảnh hưởng cho người khác thì nghiêm giọng hơn, nhìn thẳng vào mắt trẻ để nói, nhưng không quá 15 giây.

- Nghiêm túc lắng nghe những lí do của trẻ.

- Luôn nói thẳng những điều mình suy nghĩ, cảm xúc của mình trước việc con làm, kể cả vui hay giận.

- Mỗi đứa trẻ đều có khuyết điểm, quan trọng là trẻ hiểu được dù mình có phạm lỗi, cha mẹ vẫn yêu thương mình. Có như thế mới nuôi dưỡng được sự tự tin cho trẻ.

CHƯƠNG 4

Nuôi dưỡng

năng lực nội tâm

Bạn sẽ chẳng bao giờ nhìn thấy được phần rễ của cái cây. Nhưng đó lại là phần vô cùng quan trọng.

Nếu thời gian cuộc đời trẻ là một cái cây, thì sáu năm đầu đời giống như phần rễ. Cha mẹ chỉ chăm chăm muốn thấy hoa đơm trái kết mà quên chăm sóc rễ khoẻ thì cây khó lòng cho ra trái ngọt. Nếu cha mẹ kiên trì, bền bỉ, nhất định sáu năm nền tảng sẽ cho con một bộ rễ vững chắc để vươn lên, đơm hoa kết trái khi trưởng thành.

Vì thế, cần tận dụng 6 năm đầu đời để nuôi dưỡng cho con năng lực nội tâm vững vàng, rèn cho con những kĩ năng sống hữu ích.

Trải nghiệm nuôi dạy con ở cả Nhật và Việt Nam, tôi nhận thấy sự khác biệt khá lớn trong quan điểm nuôi dạy con của cha mẹ ở hai nền văn hoá. Trước khi con vào lớp 1, người Nhật chú trọng rèn luyện kĩ năng mềm, kĩ năng tự lập - tự chủ cho con để tạo nền tảng vững chắc giúp con tự tin rời vòng tay cha mẹ; còn ở Việt Nam, nhiều cha mẹ bảo bọc con cả khi con đã là học sinh. Cha mẹ Việt quen can thiệp quá sâu vào cuộc đời con thay vì để con được tự mình quyết định. Hãy nhớ, muốn con dù trong nghịch cảnh vẫn trở nên hạnh phúc, cha mẹ cần giúp trẻ rèn luyện những năng lực cần thiết để làm chủ cuộc đời mình, đó chính là nuôi dưỡng năng lực nội tâm.

CHƯƠNG 5

“NĂNG LỰC SỐNG” CỦA NGƯỜI NHẬT

KHÁC “KĨ NĂNG SỐNG” CỦA NGƯỜI

VIỆT NHƯ THẾ NÀO?

Chưa bao giờ từ khoá “Kĩ năng sống” cho con trẻ lại trở nên “nóng” như ở Việt Nam hiện nay. Rất nhiều khoá học về kĩ năng sống cho trẻ được quảng cáo rầm rộ trên mạng cũng như tại các trường học, được các cha mẹ hết sức quan tâm và tích cực cho trẻ tham gia với hi vọng nâng cao “kĩ năng sống” cho con. Ở Nhật cũng có một cụm từ tương tự là “Ikiruchikara”

tạm dịch là “Năng lực sống”, cũng trở thành một từ khoá rất “nóng”, được các nhà giáo dục Nhật Bản nhắc đến rất nhiều trong những năm gần đây. Nó được coi như một nhiệm vụ giáo dục quan trọng mà Bộ Giáo dục Nhật Bản đã đề ra. Vậy, kĩ năng sống và năng lực sống có gì khác nhau không ?

Theo định nghĩa của Wikipedia tiếng Việt thì “Kĩ năng sống là tập hợp những kĩ năng cơ bản của một con người bao gồm

những hành vi tích cực và khả năng thích nghi với xã hội thông qua một quá trình tích lũy trải nghiệm, và cả rèn luyện để hình

Trải nghiệm nguyên sơ và nuôi dưỡng những giác quan của trẻ