HOOFDSTUK 3: verenigen

beroepsvereniging (zelfst.naamw. (v.) definitie volgens ANW: vereniging van personen die hetzelfde beroep uitoefenen en gezamenlijk opkomen voor hun belangen; branchevereniging; ook: de gezamenlijke leden van zo'n vereniging.

Op dit moment hebben stripmakers in Nederland geen beroepsvereniging. Maar dat is niet altijd zo geweest. In 2008 werd de BNS opgericht, de Beroepsvereniging Nederlandse Stripmakers. Deze werd opgericht door en voor stripmakers. In de tijd dat de BNS bestond vertegenwoordigde zij circa 100 leden. In de zomer van 2018 heeft het bestuur echter besloten zich bij de grotere BNO aan te sluiten, de Beroepsvereniging Nederlandse Ontwerpers. Daarmee hield de BNS op te bestaan. Met een lidmaatschap bij de BNO konden stripmakers voortaan gebruik maken van de voordelen van deze grotere beroepsorganisatie voor onder meer designers, illustratoren en industrieel ontwerpers.

In de praktijk zijn stripmakers vaak met heel andere vragen bezig dan deze beroepsgroepen. Het werken met uitgeefcontracten, vertalingen, en verkoop van originelen bijvoorbeeld. Een deel van de stripmakers voelt zich daarom eerder thuis bij de Auteursbond, voor literaire auteurs, of de Kunstenbond, die zich inzet voor beeldend kunstenaars. Voor de stripmakers die ook als animator werkzaam zijn, is het aantrekkelijker om zich binnen de Kunstenbond aan te sluiten bij de vakgroep DAMD, voor Dutch Animation & Motion Design. Maar is het niet tijd voor een nieuwe beroepsvereniging, speciaal voor stripmakers?

De deelnemers aan de enquête werd gevraagd, in de grafiek rechts, waar een nieuwe beroepsvereniging voor stripmakers zich voor zou moeten inzetten. Hoogste agendapunt is, uiteraard, hogere tarieven.

Op de vraag of een beroepsvereniging interessant zou zijn, antwoordt het grootste gedeelte (49%) met Misschien. Daarna volgt Ja, met 43%. Al met al een positieve score, die aangeeft dat er in elk geval wel een zekere behoefte aanwezig is.

Onderstaande tabel geeft aan wat voor de deelnemers het belangrijkste aspect zou zijn bij het opzetten van een nieuwe beroepsorganisatie. Vooral het versterken van de stripsector, het uitbreiden van het netwerk en het zakelijk overleg staan hoog in de lijst. Dit kan een gevolg zijn van de solitaire aard van het beroep: vaak werken stripmakers alleen, vanuit huis. Er zijn maar relatief weinig studio’s waar stripmakers samenwerken.

De meningen over een nieuwe beroepsvereniging voor stripmakers verschillen. Sommige oud-leden van de BNS hebben laten weten dat, omdat de stripwereld zo klein is, de BNS weinig impact kon maken en dat ze ook tekortschoten aan de zakelijke kant, waar juist behoefte aan was. Er heerst daarom weinig vertrouwen dat een nieuwe vereniging dat anders zou doen. Bovendien moet men de maandelijkse contributie ook kunnen opbrengen, tussen de € 5 en € 22 euro. Voor sommigen is dat teveel.

Dat de stripwereld een niche is, met slechts tussen de 100 en 300 makers in Nederland, staat vast. Maar ook de groep animatoren in Nederland is klein. Daarom is vanuit de Kunstenbond geopperd om de animatie-vakgroep DAMD en een nieuwe strip-vakgroep met elkaar te combineren, om elkaar zo te kunnen versterken. 64% van de deelnemers van deze enquête zegt dat ze dit zouden zien zitten, als dat nodig is om een vakgroep te beginnen. Animatie ligt op sommige vlakken dicht bij het vak van strips maken; bovendien overlapt het werk van animatoren en stripmakers regelmatig, bijvoorbeeld bij storyboarders. Ook kan het stripmakers inspireren tot nieuw werk, en geeft het ze een kans om hun eigen werkveld en netwerk uit te breiden.

* Misschien; het lijkt me dat animatie dan de boventoon gaat voeren; strips moeten bij zichzelf blijven; alleen als het een samenwerking op gelijkwaardige voet zou zijn...

Meer over DAMD: www.damd.nl

Hieronder enkele interessante commentaren (en zorgen) van deelnemers op de mogelijkheid om samen te werken met DAMD.

“

JezelF verSTerKen en gezamenLijK OpKOmen vOOr je vak hOOrt bij pROfesSiOnal zijn. ”

“ meT heT kOmen en gaan van De bnS nOg in heT geheUgen ben ik TOcH waT sKeptisCh Over weer een berOepSvereniginG. waarOm zOU heT nu anderS gaan? ”

“ ik ben nieT bekend genOeg meT heT damD. ”

“

KOsten Die maandelijKs Terug kOmen vind ik altijd lastig, gezien mijn inKOmen zO sterK sChOmmelt ivm De verScHilLende OpdracHTen. ”

De laatste vraag aan de deelnemers was: “Wil je nog iets kwijt wat niet in deze enquête aan bod is gekomen?” Daar kwamen ontzettend veel mooie en interessante antwoorden op. Hierbij een selectie.

“(...) er zijn verScHilLende iDeeën Die DOOr mijn hOOfd heen gaan, zO alS een mODelCOntract vOOr stripmakerS en uiTGeverS. ”

“in heT huiDige stripLandsChap is er nieT een DuiDelijK OnLine pLaTFOrm waar inFOrmaTie geDeeld kan wOrden, veel is verSnipPerd. daar zOU OOk aandacHT naar TOe mOgen gaan. een sOOrt startpagina meT veel verScHilLende inFOrmaTie Over heT vak! ”

“ ik zOU wilLen DaT we Op heT gebieD van beTalinG en mental health een beTer fROnt kunnen vOrmen Tegen OnRealistisChe verwacHTinGen. en DaT er meer awarenesS is naar OpdracHTGeverS waT gezOnde pRijzen zijn. PrijS TRanSparantie? ”

“ ik hOOp al jaren Op een sOOrt vakbOnd... en zOU heT liefST zO vOlLeDig mOgelijK liD wOrden, maar DaT is meT heT huiDige inKOmen wel erG lastig. ”

“ er zijn best waT menSen Die zicH bezigHOUDen meT (weTenScHapPelijK) OnderzOek naar stripS in neDerLand. HeT lijKT me een gOeD pLan Om Die waT meer Te beTRekKen bij beUrzen en andere activiTeiTen - kan me vOOrSTelLen DaT DaT OOk helPT meT pROfesSiOnaliserinG! zien DaT OnS berOep weTenScHapPelijK serieus wOrdT genOmen & Op welKe manier, vOnd ik ecHT enOrm inSpirerend. ”

“ zOlanG uiTGeverijen en DistribiTeUrS heT gROOTSTe geDeelte van De OpbrenGst TOT zicH nemen zal er weinig veranderen. HOe zien mijn cOlLega’s DaT? ”

“

Op De stripdagen kOn ik heT aantal gekLeUrde menSen (standhOUDer en bezOeker) Op 1 hand TelLen. de OrGanisaTie wil verJOnGen en kLeUr kRijGen, De bezOeker heeft Daar geen interesSe in (waT De bOer nieT kent....) ”

“ik zOU een Openere hOUDinG wilLen cReëren naar nieuwe vOrmen van strip. we DenKen waT strip beTReft nOg Te veel in hOkJes (leTterLijK en figuUrLijK). ik zOU OOk zeker een pROfesSiOnelere hOUDinG in De berOepSgROep wilLen zien: vakmenSen Die eerLijK beTaald wOrden vOOr hun werK. STRiptekenen is vOOr veel menSen begOnnen alS een pasSie Of hObby, maar DaT beTekent nieT DaT ze OnderbeTaald mOeTen wOrden. ”

“eerLijK? ik heb al zOveel iniTiaTieven meegemaakt, Die hebben alLemaal uiTeindelijK laTen zien DaT De gROep Te kLein en nieT kRacHTig genOeg is Om bLijvend een OrGanisaTie Te laTen bestaan. Helemaal nieT erG. ik verGelijK De strip OndertusSen meT pOëzie. Heel waardevOl, en ik hOOp DaT DicHTerS en stripmakerS werK bLijven maken. maar heT is een nicHe. ik raaD cOlLega’s liever aan Te OnderzOeken hOe ze hun sKilLs kunnen inzeTten vOOr De samenLevinG. er is zOveel aan heT verScHuiven in De wereld waar we nuTtig bij kunnen zijn. ”

“ meer aandacHT vOOr sCenariO in heT vak, ik zie vaak geweldig TekenwerK en OndermaaTS sChRijFwerK. ”

OpLeiDinGen zOUDen OOk een beTere vOOrbereiDinG Op De werKelijKheiD van heT stripmaken mOgen bieDen, zODaT stuDenten meT realistisChe verwacHTinGen aan een mOgelijKe carRière alS stripmaker beginnen. ”

“ beDanKT vOOr De Tijd en enerGie Die hierin gestOken wOrdT! ik ben heel bLij DiT iniTiaTief er is en hOOp DaT we De neDerLandse stripteken-sCene kunnen verSTerKen! ”