ahrendmgzn H U M A N I S I N G _ S PA C E S
NOVEMBER 2012
06 ENECO-HOOFDKANTOOR Drie visies op het succes
12
Werken en leren bij Windesheim Flevoland
15 PAUL LINSE OVER AHREND UNIT 16 Designklassiekers in the picture AHRENDmgzn_0312.indd 1
31-10-12 09:04
ahrendinhoud
4 Update
12 Werkplek Windesheim Flevoland
6 Succes van Eneco-pand
14 Nieuwe Ahrend Unit
18 Case Kazachstan
11 Column Petra van der Schaaf
15 Bestever Pieter van Dinter
20 Wat kost een werkplek?
16 Revolt en Result gekiekt
22 Spotlight Duurzaam
COLOFON AHREND MGZN IS EEN UITGAVE VAN KONINKLIJKE AHREND N.V. www.ahrend.com Redactie: Inger Bierman, Dorine Boon, Chris Overdevest, Caroline van der Vecht, Annemieke Wolff Met medewerking van: Merlijn Doomernik, Lonneke Gillissen, Birgitta van Langeveld, Wil Koning, Annemiek Planting, Mieke van Poll, Petra van der Schaaf, Ingmar Timmer, Bart Vos Concept en realisatie: Scripta Media BV, Amsterdam Artdirection & vormgeving: charlottelokin.com, Haarlem Lithografie: Grafimedia, Amsterdam Drukwerk: Tesink, Zutphen CORRESPONDENTIEADRES: KONINKLIJKE AHREND N.V., POSTBUS 12390, 1100 AJ AMSTERDAM, +31 (0) 88 006 00 00. © 2012. NIETS IN DEZE UITGAVE MAG WORDEN OVERGENOMEN OF VERMENIGVULDIGD ZONDER UITDRUKKELIJKE TOESTEMMING VAN AHREND. AAN DE INHOUD VAN DEZE UITGAVE KUNNEN GEEN RECHTEN WORDEN ONTLEEND.
WENST
U AHREND MGZN NIET MEER TE ONTVANGEN, STUUR DAN EEN E-MAIL MET UW CONTACTGEGEVENS NAAR COMMUNICATIONS@AHREND.COM O.V.V. OPZEGGING.
_2
AHRENDmgzn_0312.indd 2
29-10-12 11:19
ahrendMGZN
VOORWOORD AHREND MGZN S U C CE S ‘Succes maak je samen. Alleen door een optimale samenwerking kun je bereiken dat mensen zich fijn voelen in hun werkomgeving en effectief kunnen functioneren. In het interview over Eneco World leest u hiervoor het bewijs. Architecten, kantoorinrichters, eindgebruikers: ze luisterden naar elkaar en werkten samen. Een mooie vorm van co-creatie. We zijn trots dat Ahrend daaraan heeft kunnen bijdragen.’
W E R K P L E K E X P E RT ‘Hoe richt je een werkplek zo goed mogelijk in? Daar gaat het om bij Ahrend. We denken mee met de klant en brengen adviezen uit. Wat zijn de wensen en hoe kunnen we die als werkplekexpert het beste vertalen? Wat is voor de klant de beste, ergonomisch verantwoorde en duurzame designinrichting? Het gaat om de totaaloplossing.’
T OE GE V OE GDE WAAR DE ‘Doordat we veel meer zijn dan een meubelproducent, kunnen we echt iets extra’s leveren. Of het nu gaat om de inrichting van een kantoor, zorginstelling of school. Met onze kennis, onder andere over ergonomie, Het Nieuwe Werken en duurzaamheid leveren we gegarandeerd toegevoegde waarde.’ K WAL I T E I T ‘De kwaliteit van ons advies en onze meubels staat hoog in het vaandel. Daarom blijft Ahrend innoveren op een duurzame manier. Dit ziet u bijvoorbeeld terug in de gloednieuwe Ahrend Unit die we onlangs presenteerden tijdens de Dutch Design Week. Een duurzaam en tijdloos ontwerp van Studio Linse. Op pagina 14 leest u er meer over.’
‘Alleen door een optimale samenwerking kun je bereiken dat mensen zich fijn voelen in hun werkomgeving en effectief kunnen functioneren’ Joost Van Meerbeeck
3_
AHRENDmgzn_0312.indd 3
29-10-12 11:20
update 4 juni OVER AHREND?
Eerste C2Cwerkomgeving
Kijk op www.ahrend.com
Park 20|20 in Hoofddorp biedt de
voor het laatste
eerste op Cradle to Cradle geïn-
nieuws en meld u aan
spireerde werkomgeving in Nederland:
voor een van de
op maat gemaakte gebouwen rond
digitale nieuwsbrieven.
een autovrije groenzone met water
NOG MEER WETEN
24 m ei
en wandelpromenades. Ahrend richt hier het 20|20 Experience Center in en
Kleurige onderwijsstoel
het kantoor van Delta Development
Een kunststof kuipstoel in
Park 20|20 verhuizen. Duurzaamheids-
zes frisse kleuren. Dat is
manager Owen Zachariasse: ‘Voor
de nieuwe aanwinst in de
het kantoormeubilair was Ahrend de
schoolserie Ahrend 450.
voor de hand liggende keuze. Ahrend
De stoel is een kleurige,
is immers de enige C2C-inrichter ter
multi-inzetbare stoel waarvan
wereld’.
Group, een van de bedrijven die naar
Europa al goed heeft
Ahrend Sideboard-kast voor Q8
bewezen. De nieuwe stoel
Q8, bekend van de
is uitstekend te combineren
benzinestations, heeft een
met het huidige meubilair
nieuw Benelux-hoofd-
uit de Ahrend 450 serie
kantoor in Den Haag.
waaronder de Ahrend Ahren 450
Ahrend levert het
leerlingentafel.
meubilair, waaronder
het oude model zichzelf in
26 april Seminar over Het Nieuwe Aanbesteden
18 juli
Ahrend 2020 bureau-
Samen met Desso organi-
stoelen, Ahrend Portal
seert Ahrend een seminar
werkplekken en
28 juni
over de ontwikkelingen
vergadertafels met
binnen aanbesteden. Drie
sideboardkasten. Q8 heeft hiermee de
Nouhuys, Juriaan van Meel
Green GOOD DESIGN Award
en Bart Vos) vertellen over
Ahrend wint in de categorie
Sideboard-kast. Deze
de nieuwe aanbestedings-
ondernemingen de Green GOOD
opbergkast is verkrijg-
wet, over prestatie-inkoop
DESIGN Award. Dit is een belangrijke
baar in verschillende
en over de zin en onzin
internationale duurzaamheidsprijs
uitvoeringen en is goed
van functioneel specificeren.
die jaarlijks wordt uitgereikt. Eugène
Met zo’n honderd aan-
Sterken, Chief Commercial Officer van
wezigen is dit event zeer
Ahrend: ‘Deze prijs geeft aan dat niet
geslaagd. Op 22 november
alleen onze producten, maar juist onze
organiseert Ahrend samen
bedrijfsprocessen en ons corporate
met Bakker Elkhuizen
beleid door deze gezaghebbende
een seminar over aan-
instituten als duurzaam worden
experts (Frederik van
AHRENDmgzn_0312.indd 4
beoordeeld.’
JUN
_4
MEI
APR
besteden en ergonomie.
primeur van de Ahrend
31-10-12 08:46
3 augustus Citroën DS3 branded voor Ahrend Interieurarchitecten van Ahrend
TOEKOMSTIGE
ontvangen bij een Citroën-dealer
EVENEMENTEN
in Amsterdam de eerste branded
Een actueel overzicht
auto’s. De stijlvolle DS3 past perfect bij Ahrend door zijn creatieve design en energiezuinigheid.
13 september
Het Ahrend-rode dak maakt de
is te vinden in de Evenementenkalender op www.ahrend.com
de regio’s Midden-Noord en Zuid
Geslaagd C2C-Café
vergroten deze fraaie Citroëns de
Tijdens het Cradle to Cradle
zichtbaarheid van het merk Ahrend.
Café gaat adviseur Anne-
auto extra opvallend. Vooral in
van de evenementen
Marie Bor in op de vraag of C2C meetbaar is met een levenscyclusanalyse (LCA). Dat is een methode om de totale milieubelasting van een product te te combineren met Ahrend
bepalen gedurende de
Four_Two, Ahrend Portal en
hele levenscyclus. Architect
Ahrend 700. Marck Haans
13 augustus
tekende voor het ontwerp.
Vincent van der Meulen bespreekt de verhouding
De sideboardkast geeft
Friso Kramer 90 jaar
tussen de C2C-strategie
de standaard werkplek
Al in 1953 ontwierp designer Friso
en BREEAM, een methode
een echte management-
Kramer de Ahrend Revolt stoel.
om de duurzaamheid van
uitstraling.
Inmiddels is de stoel niet meer
gebouwen te bepalen. Hij
weg te denken uit de geschiedenis
deelt zijn ervaringen met
van Dutch Design. Voor Ahrend
duurzame projecten als het
ontwierp hij naast Ahrend Revolt
C2C Stadhuis Venlo en het
Drie inspirerende concepten
nog andere meubels, waaronder de
BREEAM Stadhuis Almelo.
Tijdens de Dutch Design
Mehes tafel, de Facet tafel en de
Mede dankzij de vele
Week presenteert Ahrend drie
Result stoel. Naar aanleiding van zijn
bezoekers een leerzame en
inspirerende concepten: Ahrend
negentigste verjaardag organiseert
waardevolle middag.
Unit by Paul Linse, een Special
25 oktober
Ahrend een Facebook-fotowedstrijd.
Edition van Ahrend Kaigan
De foto’s zijn te zien op www.face-
by Marijn van der Poll en
book.com/ahrendinrichten. De drie
Ahrend XXXX_Sofa en Ahrend
winnaars ontvangen een door Friso
XXXX_Stool by Yuya Ushida.
gesigneerde Ahrend Revolt stoel.
Zij bieden stuk voor stuk eindeloos veel mogelijkheden en zijn toepasbaar in elk interieur. Ook organiseren Ahrend en partners tijdens deze
gaven hier praktijkvoorbeelden waarin C2C en design samengaan.
OKT
Café. Inspirerende sprekers
SEP
AUG
JUL AHRENDmgzn_0312.indd 5
week een Cradle to Cradle-
31-10-12 08:46
interview
A
an het woord komen Michiel Hofman (Hofman Dujardin Architecten), Diederik Fokkema (Fokkema & Partners Architec-
ten) en Geert Wilmink (CBRE Projectmanagement & Design). Ze vertellen over de samenwerking en over het succes van Eneco World. Transparant, open, warm, persoonlijk, speels en innovatief. Het waren de zes belangrijkste steek-
Het interieur van een kantoorpand is een succesbepalende factor
woorden die naar voren kwamen uit een onderzoek onder Eneco-medewerkers naar de gewenste uitstraling van het gebouw. En die steekwoorden omschrijven precies wat je ervaart als je rondkijkt in Eneco World, zoals het hoofdkantoor officieel
bij de invoering van Het
heet. ‘Wil je dat medewerkers zich thuis voelen op
Nieuwe Werken. Drie
hun nieuwe werkplek, dan moeten zij hun bedrijf
architecten vertellen hoe
benodigde diensten en middelen moeten beschik-
‘hun’ interieurconcept
baar zijn én mensen moeten goed op de hoogte
voor Eneco World de katalysator werd voor Het Nieuwe Werken bij het Rotterdamse energiebedrijf.
erin herkennen. De uitstraling moet kloppen, alle
zijn van de manier hoe ze het kantoor en faciliteiten moeten gaan gebruiken’, vindt Wilmink. Vier jaar geleden schakelde Eneco CBRE in om het projectmanagement van Eneco World op zich te nemen. Meerdere kantoren zouden hier samenkomen in
TEKST:
één pand waar Het Nieuwe Werken verschillende
FOTOGRAFIE:
Annemiek Planting Merlijn Doomernik
bedrijfsonderdelen nader tot elkaar moest gaan brengen.
Verleidt tot ontmoeting Via een tender won Hofman Dujardin de opdracht om het interieurontwerp te verzorgen. Hofman: ‘Het Nieuwe Werken maakt het mogelijk om medewerkers een prettige werkplek te bieden op minder vierkante meters kantooroppervlakte. Maar daarmee krijgt het kantoor ook een nieuwe functie:
‘
MICHIEL HOFMAN, INTERIEURARCHITECT:
Eneco heeft zich het gebouw
MICHAELgemaakt BRAUNGART: echt eigen
_6
AHRENDmgzn_0312.indd 6
31-10-12 09:18
V L N R :
D I E D E R I K
F O K K E M A ,
G E E R T
W I L M I N K ,
M I C H I E L
H O F M A N
7_
31-10-12 09:18
AHRENDmgzn_0312.indd 7
interview
naast een plek om te werken is het een ontmoe-
Juiste verhoudingen
tingsplaats voor collega’s en hun zakelijke relaties.
In 2010 werd duidelijk dat zelfs alle zes kantoren
Des te belangrijker voor de cohesie als collega’s
van Eneco naar het nieuwe gebouw zouden
minder vaak op kantoor verschijnen. Met ons
verhuizen.
concept wilden wij die rol van het gebouw goed
raakte betrokken bij het project. ‘Het interieur
uit de verf laten komen.’ Transparantie en openheid
moest
vormen dan ook duidelijk de basis. De met plan-
en culturen faciliteren om synergie te bereiken.
ten begroeide, glazen entree leidt naar het atrium,
Wij hebben nader onderzocht welk kwaliteits-
waarvan de hele opzet volgens Hofman ‘mensen
en afwerkingsniveau paste bij de verschillende
verleidt om elkaar te ontmoeten’. Wie binnenkomt
afdelingen en werkplekken’, licht Fokkema toe.
heeft meteen zicht op de espressobar in het dag-
Boven Eneco Village telt Eneco World nog twaalf
lichtovergoten atrium én de eerste twee verdiep-
verdiepingen met heldere, overzichtelijk ingerichte
ingen: dit is Eneco Village, dat naast een restaurant
werkvloeren. ‘De verhoudingen tussen de diverse
ook nog een auditorium, zes glazen vergader-
typen werkplekken kloppen. Kleurgebruik en
ruimtes en diverse informele ziteilanden herbergt.
materiaalkeuzes voelen tijdloos en verwelkomend
En een servicebalie waar medewerkers terecht-
aan.’ Concentratiewerkplekken, duobureau of
kunnen voor alle praktische zaken, van leenfiets
lounge couch, ze zijn allemaal eenvoudig op
tot computerreparaties. Via drie duidelijk zichtbare
hoogte en houding instelbaar. Het leeuwendeel
trappen en vides staan de Village-verdiepingen met
van de standaard werkplekken, de coupé- en
elkaar in verbinding. ‘Mensen drinken koffie in het
duowerkplekken en alle bureaustoelen leverde
atrium, eten, praten bij of overleggen in en om de
Ahrend. Wilmink: ‘Voor het meubileringsplan
espressobar. Maar velen klappen er ook hun laptop
hebben wij een eisenpakket samengesteld met
open om op deze centrale plek te blijven werken.’
betrekking
Het hele gebouw ademt duurzaamheid door
maatvoering en instelbaarheid. De levering voor
gebruik van gerecyclede of recyclebare materialen,
het meubilair is Europees aanbesteed. Ahrend kon
de rijke begroeiing van de gevels bij de entree en de
uit dezelfde productfamilies toch onderscheidend
toepassing van allerlei duurzame energietechnieken
meubilair voor diverse werkplekken leveren.’
zoals zonnepanelen en warmte-koudewisseling.
Aanvankelijk zou het atrium leeg blijven, omringd
zes
Fokkema
&
Partners
uiteenlopende
tot
duurzaam
Architecten
bedrijfsonderdelen
materiaalgebruik,
MICHIEL HOFMAN: Michiel is oprichter van Hofman Dujardin Architecten te Amsterdam.
GEERT WILMINK: Geert is executive director bij CBRE Projectmanagement & Design. Het hoofdkantoor is gevestigd in Amsterdam.
DIEDERIK FOKKEMA: Diederik is partner bij het architectenbureau Fokkema & Partners Architecten te Delft.
Atrium Licht en ruimte verleiden de mensen om elkaar te ontmoeten.
_8
AHRENDmgzn_0312.indd 8
31-10-12 09:18
door drie aparte kantoortorens en een gesloten eerste verdieping. ‘In overleg met de architect van het gebouw en Eneco slaagde CBRE erin om
Facts & figures Eneco World Eneco ging van 6 kantoorpanden naar 1 Eneco World
de door Hofman Dujardin gewenste openheid en
De kantooroppervlakte was 44.500m2 en is nu
verbinding in het ontwerp terug te laten komen’,
‘slechts’ 26.458m2
legt Wilmink uit. ‘Een dergelijk ingrijpende aanpassing was alleen mogelijk dankzij de goede
Dat is 40% minder vloeroppervlakte
onderlinge samenwerking tussen alle betrokken
Het gebouw telt 14 verdiepingen
partijen. Daar zijn wij best trots op.’ Hofman: ‘CBRE
Er zijn 1.530 standaard- en concentratiewerkplekken
heeft het bouwproject dusdanig begeleid en scherp ingekocht met oog voor kwaliteit, dat dit echt heeft
voor 2.100 medewerkers (1.974 fte) Per medewerker is dus 0,7 standaard werkplek
bijgedragen aan het eindresultaat.’
beschikbaar; zowel uit metingen vooraf als uit de
Populaire Village Ondanks het feit dat iedereen overal mag en kan werken, zijn de verschillend gekleurde kantoorver-
huidige praktijk blijkt dit ruimschoots voldoende Daarnaast telt Eneco World 1.000 communicatie- en vergaderplekken Ontwerp, ligging en gebruik van Eneco World zorgen
‘Een kloppend ontwerp biedt alles wat mensen instinctief prettig vinden in de juiste balans’
Open werkplek De ‘standaard’ werkvloer is open en efficiënt ingericht.
voor 4,8% CO2-reductie De door medewerkers gekozen bureaustoel Ahrend 2020 is Cradle to Cradle gefabriceerd en 100% recyclebaar Eneco Village telt ruim 500 vergader- en communicatiestoelen en 18 afzonderlijke vergaderruimtes De 837 zonnepanelen op het gebouw zouden 51 huishoudens van stroom kunnen voorzien
Afgesloten werkplekken De afgesloten werkplekken doen toch heel open aan door de glazen wanden.
Overleg Fijn informeel overleggen op deze soft seating-producten.
9_
AHRENDmgzn_0312.indd 9
29-10-12 11:22
interview
diepingen toch ingedeeld op afdelingen, business units en werkrelaties. Alle medewerkers hebben met hun directe collega’s een ‘domein’ op een bepaalde verdieping toegewezen gekregen. Daar hebben zij een persoonlijke locker en een halve
‘Mensen vinden hun weg en elkaar op een natuurlijke manier’
meter boekenkastruimte tot hun beschikking. Zo hoeft niemand zijn spullen steeds mee te nemen en is een directe collega altijd wel te vinden. Het succes van Eneco Village is groter dan Fokkema had verwacht. ‘Nu ik zie hoe veel mensen die vrijheid
Vanzelfsprekendheid
aangenaam vinden en eigenlijk nooit op hun toe-
Ook volgens Hofman biedt de inrichting voor elk
gewezen “domein” zitten, zou ik het aandurven
wat wils. ‘Een kloppend ontwerp biedt alles wat
om het village-concept verder uit te breiden en wat
mensen instinctief prettig vinden in de juiste bal-
standaard werkplekken op te geven. Dit is voor mij
ans. De open, lichte opzet van het atrium en de
hét bewijs dat het interieurontwerp werkt. Mensen
transparante vergaderruimtes wordt gecomple-
vinden hun weg en elkaar op een heel natuurlijke
menteerd door natuurlijke, rustige basiskleuren en
manier. Dat is gedeeltelijk organisatiegedreven.
materialen. De energiezuinige verlichting is overal
Bij Eneco krijgen medewerkers tot laag in de orga-
afgestemd op de eisen van de diverse werkplekken
nisatie ruimte voor eigen ondernemerschap. Het
en daglichtinval. De kleurige diversiteit van de ont-
bevrijdende effect daarvan klinkt misschien door
moetingsplaatsen zorgt voor warmte, energie en
in de manier waarop zij het gebouw gebruiken. Bij
verschillende sferen. Ik ben er trots op om te zien
sterk procesgestuurde organisaties zouden we voor
hoe vanzelfsprekend mensen een werkplek vinden,
een ander concept kiezen. In het algemeen geldt:
die bij hun werkzaamheden of gemoedstoestand
een concept wordt bepaald door de organisatie, de
past. Eneco heeft zich het gebouw echt eigen ge-
mensen en de processen. Cultuuronderzoek, input
maakt.’ Fokkema is het daarmee eens. ‘We hebben
van representatieve gebruikersgroepen uit de or-
elkaar aangevuld in het ontwerp van een interieur,
ganisatie, metingen en berekeningen zijn belang-
waar Eneco haar zes bedrijfsonderdelen doeltref-
rijke pijlers onder een werkend creatief concept.’
fender kan laten samenwerken.’
Eneco World in het kort In het nieuwe Eneco-gebouw komen alle medewerkers samen die voorheen in zes verschillende gebouwen gehuisvest waren. Dat was alleen mogelijk door het interieur volledig af te stemmen op Het Nieuwe Werken. En met succes; de medewerkers kiezen intuïtief een werkplek die op dat moment bij hun werkzaamheden en gemoedstoestand past. Tegelijkertijd zorgt het nieuwe werken voor een forse besparing op de benodigde kantoorvloeroppervakte, CO2-uitstoot en het aantal werkplekken. Toch is er altijd genoeg plaats voor alle aanwezigen.
_10
AHRENDmgzn_0312.indd 10
31-10-12 09:19
profcolumn
Drs. Petra van der Schaaf is onderzoeker bij TNO. Haar onderzoek concentreert zich op de invloed van de fysieke zorgomgeving (gebouwontwerp en inrichting) op (zieke) mensen. Veiligheid, herstel, welbevinden en arbeidssatisfactie zijn daarbij de belangrijkste uitkomstmaten. Zij publiceert, presenteert en geeft workshops over ‘Evidence-Based Design’ en ‘Healing Environments’ in diverse (zorg)sectoren.
‘
Healing Environment: sterke businesscase
Een opname in een ziekenhuis is bijna per definitie stressvol. Persoonlijk contact, empathie, rust en geruststelling zijn dan essentieel. De omgeving speelt daarbij een niet te onderschatten rol. De geuren, de geluiden, de overzichtelijkheid, de architectuur, het interieur, de sfeer en allerlei andere indirecte signalen beïnvloeden ons gedrag en emoties. Ze laten al dan niet bewust een bepaalde indruk achter en vertellen ons iets over de kwaliteit van de zorg. Zelfs nog voordat er een behandeling is ingezet.
Winst maken Een gebouw is meer dan een verzameling ruimten met een bepaalde functie en grootte. Uit steeds meer onderzoek blijkt dat met het gebouw (ontwerp en inrichting) winst te maken valt. Winst voor de patiënt, voor de staf en de organisatie als geheel. Zo stimuleert een goed ingerichte kamer de mentale rust, het comfort en welzijn van patiënten. Wat weer leidt tot een sneller herstel. Bepaalde ontwerpkeuzes op een Intensive Care verkleinen de kans op het ontstaan van een delier. Een ernstige complicatie, met grote gevolgen voor patiënten. Betere verlichting en akoestische maatregelen leiden tot betere concentratie bij personeel en minder fouten. Allemaal kosten die zwaar meewegen in de businesscase van zorgorganisaties.
Prestaties gebouw Om te achterhalen welke ruimtelijke kwaliteiten er werkelijk toe doen, biedt OAZIS uitsluitsel. Het is een hulpmiddel om te testen of een gebouw tegemoet komt aan belangrijke principes van een Healing Environment. Aan de hand van acht thema’s kunnen gebruikers scores toekennen. Naast bewustwording en inzicht, biedt OAZIS ook concrete
Uit steeds meer onderzoek blijkt dat met het gebouw (ontwerp en inrichting) winst te maken valt.
aanknopingspunten om de omgeving te verbeteren. Andere sectoren kunnen hier overigens ook hun voordeel mee doen. Het creëren van effectieve, efficiënte, veilige en comfortabele gebouwen vereist allereerst een glasheldere visie op de uitkomstmaten die worden nagestreefd. Wat wil je als zorgorganisatie bereiken? Wat zijn de Key Performance Indicatoren waaruit die prestaties zullen moeten blijken? De prestaties van het gebouw zijn hier onlosmakelijk mee verbonden. Ontwerpkeuzes immers, faciliteren niet alleen, maar bepalen steeds meer de uiteindelijke impact die geleverd wordt door een organisatie.
11_
AHRENDmgzn_0312.indd 11
29-10-12 11:22
HUISELIJK ‘De ruimtes met de grote stoelen voelen huiselijk, wat makkelijker praat. Zeker voor studentbegeleiding is dat heel fijn. De studenten zitten graag op Ahrend Loungescape en bereiden er groepsgewijs werk voor.’
GRIJS ‘Met mijn rode koffertje geef ik mijn eigen aanvulling aan
OPEN ‘Dit gebouw heeft een open uitstraling.
de afdelingskleur. Bovendien wordt mijn haar grijs, dus moet ik
Doordat het bovendien goed geïsoleerd is,
met iets anders opvallen. Er zitten boeken in, lesmateriaal en mijn
heb je bij het lesgeven geen last van studenten
laptop voor de les technische vaardigheden in het ziekenhuis.’
die in de hal of in het zitje praten.’
DE WERKPLEK VAN MIRJAM VAN MENINGEN
Open en huiselijk, maar toch design _12
AHRENDmgzn_0312.indd 12
29-10-12 11:22
mijnwerkplek INLEVEN ‘Voor de vaardigheidslessen hebben de studenten en ik ons jasje aan. We spelen de situatie in een ziekenhuis na, en je kunt je beter in je rol van verpleegkundige inleven als je je witte jas draagt.’
‘Iedere verdieping heeft een eigen gezicht’ M IR JA M VA N M E N IN G E N is docent aan
de HBO-V-opleiding van de onlangs geopende
locatie
Windesheim
Flevoland. Ook geeft ze er studiebegeleiding. ‘In september vorig jaar zijn we een nieuwe locatie in een nieuw gebouw gestart. Elk van de negen verdiepingen hier heeft een andere kleur. Met de opleiding HBO-V bezetten wij de gehele vijfde “oranje” verdieping. Samen met de opleidingen Maatschappelijke werk en dienstverlening, Logopedie en Sociaal Pedagogische Hulpverlener vormen wij het cluster Welzijn en Gezondheid. De kleuren vind ik prachtig, zeker in combinatie met de glazen buitenkant. Als je ’s avonds van buiten het gebouw bekijkt, zie je per verdieping de kleuren mooi weerspiegelen. Het geeft iedere verdieping – waar FOTOGRAFIE: INGMAR TIMMER
studenten een groot deel van hun dag doorbrengen en zich dus thuis moeten voelen – een eigen gezicht.’
VRIJ ‘Ook in het klaslokaal bereiden de studenten de vaardigheidslessen voor, door in groepjes van vier opdrachten uit te werken.’
EY ECATCHER ‘Ik ben verknocht aan mijn de bureaustoel. Hij zit heerlijk! Wij hebben flexibele plekken, maar ik heb hem in een handomdraai op mijn houding ingesteld - en ik ben niet zo handig. Met het vele tillen bij verpleegkunde is een ergonomische houding heel belangrijk.’
13_
AHRENDmgzn_0312.indd 13
29-10-12 11:22
ahrendproduct
1. Wat is Ahrend Unit precies? ‘Een modulair element waar je verschillende opstellingen mee kunt maken. Een multifunctioneel meubel dus. Ahrend Unit is een meubel dat nergens zou misstaan. De stijl is tijdloos en simpel, maar de mogelijkheden zijn haast oneindig. Je kunt de onderdelen naast elkaar opstellen tegen de muur zodat je een bank krijgt. Omdat het een zacht meubel is, is het niet bedoeld Paul Linse
voor het alledaagse kantoorwerk, maar meer voor informelere settings.’
‘Ahrend Unit is tijdsloos en simpel, maar de mogelijkheden zijn haast oneindig.’
Janpaul Scholtmeijer
2. Wat maakt het meubel zo anders? ‘Je zou zin moeten krijgen om even in het meubel te gaan zitten! Het is een meubel dat uitnodigt om even met je collega informeel te overleggen, om te bellen, of waar je in gaat zitten als je een lang stuk moet lezen.’
AHREND UNIT:
multifunctioneel design
Je even afzonderen of juist met een hele groep informeel vergaderen. Met Ahrend Unit ontworpen door Studio Linse is (bijna) alles mogelijk. De primeur was te zien tijdens de Dutch Design Week. Designers Paul Linse en Janpaul Scholtmeijer vertellen.
3. Dus het is vooral voor de moderne kantoren bedoeld? ‘Nee juist niet! Het is ideaal voor Het Nieuwe Werken omdat je het in alle werkomgevingen kunt gebruiken, maar door het tijdloze design en alle mogelijkheden kun je het meubel zelfs in huis gebruiken. Dat is ook wel het mooie. Ik verwacht dat kantoren vrij stevige kleuren zullen kiezen voor de units om de witte kantooromgevingen wat kleur te geven. Om een beetje “sjeu” te geven aan de strakke en kleurloze basis. Maar welke kleur ook, de stijl is zo simpel en tijdloos dat het meubel bij iedere situatie past.’ 4. Is het ook een duurzaam meubel? ‘Natuurlijk is het een duurzaam ontwerp. Maar nog belangrijker is dat het meubel gewoon heel lang meegaat. Het is van een goede kwaliteit met stevige stoffen en materialen vervaardigd. En door de combinatie met het klassieke, tijdloze ontwerp gaat het meubel lang mee en kan het ook weer in andere situaties of werkomgevingen hergebruikt worden.’
_14
AHRENDmgzn_0312.indd 14
29-10-12 11:23
F O T O G R A F I E
M ERLIJ N DOOM ERNIK
bestever
HE T I S G E E N RE C H T T OE , RECHTAAN BUIS ,
MEER EEN AFGEKNOT EI;
EEN HEEL BIJZONDER MODEL LASERSNIJDER PIETER VAN DINTER OVER DE SCHOOLTAFEL AHREND 452 ‘Op de lasersnijmachines beginnen alle onderdelen van de schooltafel. Daarvan vind ik de “jukken” - zo noemen we hier de poten van deze schooltafel - het mooist vanwege de vormgeving. Het is geen rechttoe, rechtaan buis. Hij is niet rond, niet recht, niet rechthoekig, maar plat aan één kant. Ik noem het altijd een afgeknot ei. Een heel bijzonder model. Als je hem gesneden ziet worden, denk je ook: wat een rare vorm komt er uit die buis.
Maar die zorgt er wel voor dat Ahrend 452 buitengewoon stevig staat. Om
hem zo te kunnen snijden, is speciale software geschreven. De lasermachine werkt computergestuurd, een techniek die je moet begrijpen als je ermee werkt. Het materiaal is immers niet altijd hetzelfde, dat verschilt in dikte en in samenstelling. Je moet de laserbron zo instellen dat hij de verschillende materialen goed snijdt. Echt vakmanschap dus.’
15_
AHRENDmgzn_0312.indd 15
31-10-12 08:54
ahrendwedstrijd
AHREND REVOLT
IN THE PICTURE Ter ere van de negentigste verjaardag van designer Friso Kramer organiseerde
Ahrend een Facebook-fotowedstrijd. Iedereen kon meedoen en een foto uploaden met een Ahrend Revolt of Result in de hoofdrol.
5 Jasper Visser
4 Stefan Lalleman
3 Lieke Genten
2 Bas Warmoeskerken
1 Etienne Feijns
_16
AHRENDmgzn_0312.indd 16
29-10-12 11:23
Friso Kramer buigt zich over de inzendingen.
EN AHREND RESULT Zoals hier te zien is, liepen de foto’s zeer uiteen. Iedereen verbeeldde zijn eigen interpretatie aan de stoelen. Vervolgens konden mensen via Facebook stemmen op de foto die zij het mooist vonden. Uit de elf foto’s met de meeste stemmen (er was een gedeelde tiende plaats) koos Friso Kramer de drie winnaars. Zij ontvingen een door Friso gesigneerde Ahrend Revolt stoel.
3 Winnaars Ahrend Facebook-fotowedstrijd (gekozen door Friso Kramer):
1 Wilfried de Wildt
2 Stefan Lalleman
3 Libel Vreuls
10 Lizet de Boer
8 Gerben Dollen 10 Diana Seijs
9 Libel Vreuls
7 Alisa Heesakkers
6 Wilfried de Wildt
17_
AHRENDmgzn_0312.indd 17
29-10-12 11:36
uniekeoplossing
Een grote logistieke uitdaging om het nieuwe kantoormeubilair zonder incidenten op de plek van bestemming te krijgen. Het was een extra grote uitdaging door diverse factoren. Zo kan het in Atyrau 40 graden vriezen. Bovendien zijn de wegen niet goed onderhouden. Ook is het importeren van goederen niet altijd eenvoudig. N CP OC , K A Z A C H S TA N
CASE
NCPOC:
‘We wilden dat het kantoormeubilair vanuit Nederland zonder problemen in ons geheel gerenoveerde kantoorpand in Atyrau in Kazakhstan werd gebracht.’
P ET R Z E DNI K , S E N I O R P R O J E C T M A N A G E R A H R E N D : ‘In 2011 wonnen we de wereldwijde tender om kantoormeubilair te leveren aan de NCPOC, de North Caspian Production Operations Company, in Atyrau in Kazakhstan, met meer dan 750 medewerkers. Geweldig natuurlijk, maar we moesten nog zorgen dat vanuit Nederland alles compleet daar zou aankomen. Vooral als je bedenkt dat het gedurende een groot deel van de transportperiode niet warmer is geweest dan -30 °C, een hele uitdaging. Het omvangrijkste gedeelte van het project startte februari dit jaar. Meer dan veertig vrachtwagens vertrokken vanuit Sint-Oedenrode om de meer dan vierduizend kilometer naar Atyrau te overbruggen. Dat ging over slecht begaanbare wegen en door bittere kou. In 28 dagen tijd hadden we de 700 in hoogte verstelbare werkplekken, 700 bureaustoelen, 600 vergaderstoelen, 490 draaideurkasten en 180 auditoriumstoelen overgebracht. Toen waren we er echter nog niet, want de oplevering van het gerenoveerde pand bleek een maand vertraagd te zijn. Dus moesten we de materialen opslaan in een extern magazijn op veertig kilometer van de bouwplaats, waarbij we het risico op schade tijdens uitladen, verplaatsen en weer opladen in kleinere trucks tot een minimum wilden beperken. Uiteindelijk gingen 120 kleinere trucks naar de bouwplaats, die werd geteisterd door sneeuwstormen en zware windstoten. Daarbij moesten we ons bovendien aan de NCPOC “Goal Zero”-maatstaven houden: er mochten geen incidenten plaatsvinden op het gebied van veiligheid en milieu. Dat is gelukt. Zonder één enkel krasje is alles op de juiste plek terechtgekomen.’
_18
AHRENDmgzn_0312.indd 18
29-10-12 11:37
OPLOSSING
Om het project feilloos te laten verlopen, hebben alle projectmanagers en het hele installatieteam een intensieve gezondheidsen veiligheidstraining ondergaan. 19_
AHRENDmgzn_0312.indd 19
29-10-12 11:37
onderzoek
KASSABON VAN EEN WERKPLEK Je staat er vaak niet bij stil, maar een werkplek kost veel meer dan het meubilair alleen. Denk aan kosten voor huur van het kantoorgebouw,
*************************************
elektriciteit, kosten voor ICT. Ahrend MGZN zet het hier op een rijtje.
€ 4.451,€ 2.629,-
Huisvesting TEKST:
Inger Bierman
ILLUSTRATIE:
ICT
Birgitta van Langeveld
Middelen en diensten € 2.103,€ 410,Facility Management Externe voorzieningen € 96,- +
€ 9.689,Totaal per werkplek per jaar, excl. btw ************************************* ************************************* ************************************* ************************************* ************************************* Omgerekend naar fte’s k komen de kosten per werkple. op € 10.642 per fte per jaar rkplek niet Ervan uitgaandebrudaiktt .een we 100% wordt ge
Werkplekkosten Externe middelen 1%
Facility management 4%
Ontwikkeling van de kosten per werkplek per jaar 12000
ICT 27%
0 2 4 6 8 10 12
10000 8000 6000
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2000
2005
4000
2004
Huisvesting 46%
2003
Diensten en middelen 22%
0
Na wat schommelingen in de afgelopen jaren bedroegen de kosten per werkplek in 2011 nog maar 85% van de kosten in 2003.
_20
AHRENDmgzn_0312.indd 20
29-10-12 11:37
Kostenbesparing door andere inrichting Wie overgaat op HNW bespaart op de huisvesting per medewerker; dit kan oplopen tot 45% lagere kosten. Een voorbeeld: Een bedrijf heeft 500 medewerkers, die allemaal hun eigen werkplek hebben. Dit bedrijf gaat zijn kantoor dynamisch inrichten, met flexibele werkplekken voor iedereen. Dat leidt tot een besparing van
44%, in dit geval € 3.450 per werkplek per jaar, op de huisvestingskosten. In de afbeelding hieronder noemen we de besparingsfactoren. Realistisch? Ja, zeker! Op pagina 6 leest u over het nieuwe hoofdkantoor van Eneco met 0,7 standaard werkplek per medewerker. Daardoor kon Eneco
40% vloeroppervlakte inleveren.
Huisvesting De huisvestingskosten omvatten onder meer huur, rente, onderhoud, energie en water. De daling van de huisvestingskosten t.o.v. 2010 hangt samen met de lagere huurprijzen doordat veel kantoren leeg staan.
-7%
+4%
ICT De ICT-kosten bestaan uit bijvoorbeeld telematica, servicedesk en werkplekbeheer. Deze kosten daalden tot en met 2010 en zijn in 2011 voor het eerst weer gestegen. Dit heeft onder meer te maken met het duurdere werkplek-beheer, als gevolg van de grotere vlucht die locatie-onafhankelijk werken heeft genomen (bijv. aanschaf iPad of smartphone).
Gemiddelde vloeroppervlak
Middelen en diensten Onder de post Middelen en diensten vallen zaken als catering, bewaking, schoonmaak, postkamer en kantoorartikelen. Deze kosten zijn t.o.v. 2010 licht gedaald.
-1%
De lichte daling van het gemiddelde vloeroppervlakte kan een eerste teken zijn dat het effect van Het Nieuwe Werken (HNW) zichtbaar wordt. Maar de druk om de vrijkomende vierkante meters af te stoten is door het enorme overschot aan kantoorgebouwen en de dalende huurprijzen niet zo groot.
19,6 m2 Bereken uw voordeel Benieuwd hoeveel u kunt besparen op uw
2010
huisvestingskosten? Op de site van Ahrend staat
19,5 m2
de rekenmodule CO2ST. Beantwoord drie eenvoudige vragen en u ziet hoeveel procent u kunt winnen met HNW. En, ook niet onbelangrijk,
2011
hoeveel minder CO2 u daarmee uitstoot. Bron: Netherlands Facility Costs Index Coöperatie (NFC Index®kantoren, 2011)
21_
AHRENDmgzn_0312.indd 21
29-10-12 11:37
spotlight
S u c c e svo l Al in de ontwerpfase
P o d i ump lek Het innovatieve
van AHREND 2020
meubelprogramma
wilde Paul Brooks een
AHREND 500 heeft het
zo duurzaam mogelijke
zilveren C2C-certificaat
bureaustoel maken.
ontvangen. In de productlijn n
Een productieproces
zijn geen schadelijke
met minimale milieu-
stoffen als lijm, pvc
belasting en optimale
en chroom gebruikt.
recyclebaarheid.
Een terechte podiumplek!
Dat is gelukt. En het comfort is ook uitstekend.
ALTIJD
DUURZAAM Er komt heel wat bij kijken om duurzame producten te maken. Is de lijm schoon? Is het hout ‘eerlijk’? Komen er geen schadelijke stoffen in de lucht? Hier een greep uit het duurzame assortiment van Ahrend. Waarom? Omdat Ahrend dat belangrijk vindt. MEER I NFO RMATI E: www. a h re n d . com
Tafel bl ad Tafelbl De TAFELBLADEN van Ahrend zijn gemaakt van duurzaam hout. Standaard met PEFC hout, FSC hout is ook mogelijk: beide duurzaam.
_22
AHRENDmgzn_0312.indd 22
29-10-12 11:37
U itger u st Uitger st Met de losse modules van AHREND LOUNGESCAPE kun je de ideale opstelling maken. Fijn om te weten dat de stoffen ervan geheel gemaakt zijn volgens de C2C-pri C2C-principes. Dat geeft een extra (uit)gerust gevoel.
S ta nd Sta ndb y Tijd om naar huis te gaan. Computer u uit. Maar randapparatuur blijft vaak ongemerkt aanstaan: de printer, scanner, modem, monitor, tor geluidsboxjes. Met een MASTERSLAVEMASTER schakelaar wordt alles uitgeschakeld eld als de pc afgeslo afgesloten wordt.
D ubbe l du u r z aam Ineke Hans ontwierp een stoel die er visueel duurzaam uitziet. Een tijdloos design, dat niet gaat vervelen. AHREND 380 is
Scho S cho ne laag laa g Bij verf denk je al snel aan an milieuvervuiling. Gelukkig is deze SCHUIFDEURKAST HUIFDEURKAST voorzien van Cradle to Cradle-
gemaakt van volledig
gecertiďŹ ceerde lak.
recyclebaar kunststof
Mooi en duurzaam!
en is door slechts twee schroeven uit elkaar te halen: dubbel duurzaam dus.
2 3_ 3_
AHRENDmgzn_0312.indd 23
29-10-12 11:37
“ ” A DESIGN ISN’T FINISHED UNTIL
SOMEBODY IS USING IT
BRENDA LAUREL, AUTEUR, ONDERZOEKER EN DESIGNER
AHRENDmgzn_0312.indd 24
29-10-12 11:44