Περιοδικό Γεωργία - Κτηνοτροφία / Νοέμβριος 2025 by agrotypos

1,50€

ISSN 1105-2465,

31, 151 25

Τηλ. 210-6142550 & 8064002

Fax 210-6125141

www.agrotypos.gr

E-mail: advert@agrotypos.gr

013155

georgia@agrotypos.gr Έ

public@agrotypos.gr

advert@agrotypos.gr info@agrotypos.gr

sales@agrotypos.gr

PressiousArvanitidis

Agriculture

CROP & ANIMAL HUSBANDRY

ISSN 1105-2465, Code: 3155

The Greek Review of Science, Technology and Business in Agriculture

V. Epirou 31, 151 25 Maroussi, Greece

Tel. +302106142550 & +302108064002, Fax. +302106125141

www.agrotypos.com

ΕΤΗΣΙΑ

Κύπρος 100€

Τράπεζα Πειραιώς: 6853 126196 509

GR 12 0171 8530 0068 5312 6196 509

Τράπεζα Eurobank: 0284 02 0010 9734

80€

2,1

πέρυσι. Τα τελικά παγκόσμια αποθέματα σκληρού φέτος, σύμφωνα με την Στατιστική Αρχή του Καναδά, αναμένεται

στιγμής εκτιμήσεις η παραγωγή

ελαιολάδου στην Ελλάδα προβλέπεται να κυμανθεί μεταξύ 220.000 και 240.000 τόνων, έναντι

είτε απότομες, έντονες βροχές - προκαλούν μεταβλητότητα στην

MOAH) Οι MOSH (Mineral Oil Saturated Hydrocarbons)

από το 2028:

Για τα ελαιόλαδα:

♦ 4,0 mg/kg από 01/01/2027

♦ 2,0 mg/kg από 01/01/2028

Για τα πυρηνέλαια:

♦ 10,0 mg/kg από 01/2028

♦ 5,0 mg/kg από 01/2029

♦ 2,0 mg/kg από 01/01/2030

επενδύσεις, συστηματική συντήρηση και διαρκή τεχνική υποστήριξη από την SCIENTACT AE, η

έχει αναλάβει

συστήματα

και αυτοματισμοί στην

υπηρεσία των παραγωγών

Οι εξελίξεις στη ρομποτική που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο δείχνουν ότι η

αυτοματοποίηση παίρνει πια σταθερή

θέση στη σύγχρονη παραγωγή. Δεν μι-

λάμε πλέον για μεμονωμένες εφαρμογές, αλλά για ολοκληρωμένα

δεν αφορά μόνο την εξοικονόμηση πόρων [17],[18]· αφορά

Άνθρακα [45] και την προσαρμογή του παραγωγικού μοντέλου στη κλιματική αλλαγή [46],[47]

Η αγρο-οικολογική συνείδηση

υψηλής αξίας, οι οποίες αναμένεται να

διαδραματίσουν όλο και σημαντικότε-

που μεταβάλλεται ραγδαία.

από το 1966. Αποτέλεσε για δεκαετίες τον χώρο παρουσίασης των τελευταίων εξελίξεων στην

Ελληνική έρευνα στα οπωροκηπευτικά.

Με τον όρο οπωροκηπευτικά εννοούνται όλες οι επιμέρους επιστήμες της

δενδροκομίας, αμπελουργίας, λαχανοκομίας (ή κηπευτικών καλλιεργειών),

ανθοκομίας, αρχιτεκτονικής τοπίου, και

αρωματικών – φαρμακευτικών φυτών.

ΣΤΗΝ

προφορικά και γραπτά περίπου 210 εργασίες με >150

ερευνητές να εγγράφονται στο συνέ-

δριο από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο.

Παρουσιάστηκαν 96 εργασίες σχετικές με τη δενδροκομία, 45 με τη λαχανοκο-

μία, 14 με την αμπελουργία, 18 με την

ανθοκομία, 19 με την αρχιτεκτονική

τοπίου και το αστικό πράσινο, 24 με τα

αρωματικά – φαρμακευτικά φυτά και 9

ακόμη σχετικές με αειφόρες πρακτικές

φυτική παραγωγή. Είχαμε και ενδι-

την καταπολέμηση εχθρών και ασθε-

νειών, ακόμα και ενάντια στο παρασιτικό άκαρι των μελισσιών (Βαρρόα), που

κινούνται στο πλαίσιο των εναλλακτικών φυσικών μεθόδων προστασίας των φυτών αντικείμενο με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τους εμπλεκόμενους (παραγωγούς

περιέχουν κύρια μακροθρεπτικά στοιχεία [άζωτο (Ν), φώσφορο (Ρ), κάλιο (Κ)] ή/και δευτερεύοντα μακροθρεπτικά [θείο (S), μαγνήσιο (Mg), ασβέστιο (Ca)] ή/και μικροθρεπτικά [Fe, Cu, Mn, Zn, Mo, B, Cl, Ni] θεωρείται παγκοσμίως ως μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τη βιωσιμότητα των διαφόρων γεωργικών οικοσυστημάτων. Ειδικότερα για τα αζωτούχα λιπάσματα, η σπουδαιότητά τους οφείλεται στην ιδιότητά τους να παρέχουν άζωτο στα φυτά

που θεωρείται βασικό συστατικό χλωροφύλλης, νουκλεϊκών οξέων (DNA, RNA), αμινοξέων, πεπτιδίων,

Govindasamy

Η επισήμανση αυτή τεκμαίρεται από τις δημοσιευμένες εργασίες στην επιστημονική βάση Web of Science, οι οποίες δείχνουν ότι, κατά τις περιόδους 1953-2015 (62 έτη) και 20162025 (10 έτη), με βάση τις λέξεις-κλειδιά «nitrification inhibitors (αναστολείς νιτροποίησης)», ήταν 1746 και 2034, αντίστοιχα, ενώ, οι αντίστοιχες εργασίες κατά τις ίδιες περιόδους, με βάση τις λέξεις-κλειδιά «urease inhibitors (αναστολείς ουρεάσης)», ήταν 1558 και 1805.

Επίσης, με βάση τις λέξεις-κλειδιά «slow release fertilizer (λιπάσματα βραδείας απελευθέρωσης)», οι δημοσιευμένες εργασίες ήταν 1533 και 2974 κατά τις περιόδους 1961-2015 και 2016-2025, ενώ οι αντίστοιχες εργασίες, με βάση τις λέξεις-κλειδιά «controlled release fertilizer (λιπάσματα ελεγχόμενης απελευθέρωσης)», ήταν 2126 και 3857 κατά τις περιόδους 1948-2015 και 20162025. Οι διαπιστώσεις αυτές, σε συνδυασμό με τις περιορισμένες γνώσεις

nitrapyrin (2-chloro-6-(trichloromethyl)pyridine), dicyandiamide (DCD), 3,4-dimethylpyrazole phosphate (DMPP) και 2-(3,4-dimethyl-1H-pyrazol-1-yl) succinic acid isomeric mixture (DMPSA),

Brachiaria pasturis,

decandiol

(2003), Ruser

Soler-Jofra κ.ά. (2021), σχετί-

Schulz (2015)

NH3 ή NH4+ (AMO, ammonia monooxygenase), το οποίο κωδικοποιείται από τα βακτήρια Nitrosomonas (Σχήμα 1Α), Nitrosospira, Nitrococcus, Nitrosolobus. Nitrosovibrio. Το ένζυμο αυτό

Nitrobacter,Nitrotoga,Nitrococcus, Nitrospira, Nitrospina,

Stein, 2003; Soler-Jofra κ.ά., 2021; Wang κ.ά., 2021).

Hyparrhenia diplandra, Melinis minutiflora, Panicum maximum, Lolium perenne, Arachis hypogaea, Leymus racemosus,Andropogongayanus,Periandra mediterranea, Megathyrsus maximus, Picea abies, Moringa oleifera και Abies nordmanniana

νιτροποίησης κυμαίνεται από τέσσερις έως δέκα εβδομάδες (https://www. google.com/search?client=firefox-bd&q=duration+of+nitrifying+inhibito rs), ενώ η ικανότητα αναστολής της νιτροποίησης κυμαίνεται από 70,5% έως 93,5% σε όξινο και ουδέτερο έδαφος, αντίστοιχα (Liu κ.ά., 2015; Trenkel, 2010). Η προαναφερθείσα

κ.ά., 2020; Wang κ.ά., 2021). Βέβαια, η παραμονή NH4+ για μεγάλο χρονικό

(Freeman

2017; Hendrinkson και Keeney, 1979; Ruser και Schulz, 2015; Subbarao κ.ά., 2006).

τα έκπλυσης-απορροής στα

και ρύπανσης της ατμόσφαιρας με NO, N2O (αέριο θερμοκηπίου), N2 μέσω της απονιτροποίησης (Εικ. 1). Η τελευταία όμως μπορεί να αποφευχθεί μέσω της εξωγενούς εφαρμογής προκυανιδινών (procyanidins), οι οποίες, σύμφωνα με τους Bardon κ.ά. (2014, 2016, 2017) και

Galland κ.ά. (2019), είναι ουσίες που αναστέλλουν την απονιτροποίηση λόγω της ικανότητάς τους να δεσμεύ-

ουν και να αναστέλλουν τη δράση του

ενζύμου νιτρική αναγωγάση (κωδικοποιείται από γονίδια απονιτροποιητικών

Kuppe

(Kösler κ.ά., 2019; Qiao κ.ά., 2015; Subbarao κ.ά., 2006; Wang κ.ά., 2021).

κατά 18-92% (Ruser και Schulz, 2015; Wang κ.ά., 2021), ενώ η

ήταν 67-76% (Meng κ.ά., 2021). Βέβαια, σύμφωνα με τη μετα-ανάλυση

(2015),

(Corrochano-Monsalve κ.ά., 2021; Freeman κ.ά., 2020; Kφssler κ.ά., 2019; Ray κ.ά., 2020). Επίσης, οι ανησυχίες

έλλειψης των απαραίτητων γνώσεων για την επιλογή των καταλληλότερων λιπασμάτων με συνθετικούς αναστολείς νιτροποίησης είναι εξίσου

δες (https://www.google.com/search? client=firefox-b-d&q=duration+ of+urease+ inhibitors).

Η κυριότερη

εδάφους είναι η N-(n-butyl) thiophosphorictriamide (NBPT) (Folina κ.ά., 2022; Freeman κ.ά., 2020), ενώ και οι συνθετικές ενώσεις phenylphosphorodiamidate (PPDA), N-(2-nitrophenyl) phosphoric triamide (NPPT), acetohydroxamic acid (AHA) και 2-phenylbenzothiazole (BZT), καθώς και οι φυσικές ενώσεις hydroquinone, p-benzoquinone, διάφορα φλαβονοειδή [φυσικές ενώσεις που εξάγονται από τα

(Aloe vera), σκόρδο (Allium sativum), κρεμμύδι (Allium cepa), γκουάνα (Psidium guajava), κανέλα (Cinnamomum)] έχουν ταυτοποιηθεί

(Freeman κ.ά., 2020; https://www. google.com/search?client=firefox-bd&q=substance++of+ urease+inhibitor+).

κ.ά. (2025) και Trenkel (2010), δεν μπορούν να ελεγχθούν διότι οι παράγοντες που επηρεάζουν την απελευθέρωση δεν είναι επαρκώς γνωστοί. Η αδυναμία ελέγχου και εκτίμησης της απελευθέρωσης

της σταδιακής διάχυσης, ώσμωσης, μηχανικής ρήξης,

επικάλυψης, η οποία έχει ως συνέπεια την επιβράδυνση του ρυθμού απελευθέρωσης των εγκλεισμένων θρε-

πτικών στοιχείων. Ειδικότερα για τη σταδιακή αποδέσμευση

(https://www. reanin.com/reports/global-slow-release-fertilizers-market).

($) (https://www.marketresearchfuture.com/reports/nitrification-urease-inhibitors-market-39760),

(https://www.precedenceresearch.com/nitrogenous-fertilizer-market). Όσον αφορά

εμπορική αξία τους, η οποία το 2023 ήταν 3,12 δισεκ. ($) (https://www.verifiedmarketresearch.com/product/global-controlled-release-fertilizers-market-size-forecast/),

(https://www.gminsights.com/

fertilizer-market)

1 Chen et al. 2023 , 2 Ma et al. 2023

1 Bittman et al. 2014, 2 Grados et al. 2022

Mirampello RZ

Blazer RZ

Mirampello RZ Morgan RZ Velestina RZ Blazer RZ

ο αμπελουργός μπορεί να χαλαρώσει,

δεν σταματά ποτέ.

χλοοτάπητα, χωρίς κατεργασία,

την προστασία από τη διάβρωση, τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του

άνθρακα και τη διατήρηση της οργανικής ουσίας.

Και οι δύο πρακτικές έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, ενώ ενδιάμε-

στην παραγωγή και εξαγωγή επιτραπέζιου

σταφυλιού.

Φυτοπροστασία μετά τη συγκομιδή & κλάδεμα με

πρωτόκολλα ανά ποικιλία

Στο τέλος της παραγωγής πραγματοποιούνται 2–3 προληπτικές επεμβάσεις φυτοπροστασίας κυρίως για περονόσπο-

ρο, ωίδιο και φόμοψη, ώστε οι μύκητες

να μην εγκατασταθούν στο πρέμνο και

να μην «γυρίσουν» ως προβλήματα την

επόμενη χρονιά. Το σκέλος αυτό είναι

«ορίζουν την εμπορική του αξία», όπως επισημαίνει ο κ. Μαυρίδης, και διαφοροποιούνται ανά ποικιλία. Παράλληλα, προϋπόθεση είναι η τήρηση ορίων υπολειμματικότητας και των σχετικών πρωτοκόλλων στον αγρό και στο συσκευαστήριο.

Η συνεχής παρακολούθηση της καλλιέργειας όλο τον χρόνο αποτελεί βασική

αρχή του συνεταιρισμού, ο οποίος επενδύει στη διαχείριση γνώσης και στην ενημέρωση των παραγωγών ώστε να

απομακρυνθούν από τη λογική «μόνο η συγκομιδή μετράει». Η ολοκληρωμένη διαχείριση

ΠΡΌΒΛΗΜΑ ΣΤΌ

στο Περιοδικό Γεωργία - Κτηνοτροφία ότι ξεκίνησε η συγκομιδή πορτοκαλιών (ποικιλία Ναβελίνα) με τα δέντρα

φέτος να είναι φορτωμένα και φαίνεται να έχουμε μια καλή χρονιά. Έχουμε καλές παραγωγές για όλες τις ποικιλίες πορτοκαλιών (Ναβελίνα, Ναβελέιτ, Βαλέντσια). Δεν υπάρχει

κών καθυστέρησε φέτος να γίνει ο χρωματισμός των πορτοκαλιών. Μεγάλες

ζημιές είχαμε από την χαλαζόπτωση που έπληξε, στις 10 Νοεμβρίου, πολλές περιοχές της Αργολίδας με εσπεριδοειδή Κουτσοπόδι, Φίχτια, Μπόρσα, Μυκήνες, Μοναστηράκι, Πανόραμα, Σχοινοχώρι, Σταθαίικα, Χούνη, Αεροδρόμιο και Μαλανδρένι). Τα χαλαζόπληκτα

στις 5 Νοεμβρίου 2025, οι εισαγωγές πορτοκαλιών στην ΕΕ

Rojo Brillante.

Jiro

Rojo Brillante.

Η υπερβολική αζωτούχος λίπανση δημιουργεί εύρωστα φυτά

και

απρόσκοπτη είσοδο των δένδρων, ειδικά των πιο νεαρών, σε κατάσταση

ληθάργου. Η λελογισμένη εφαρμογή της, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε

δένδρου (π.χ. μέγεθος, ηλικία, παραγωγικότητα, κ.λπ.), είναι μια ενδεδειγμένη τακτική.

Καλό είναι να ακολουθείται η διαδικασία του ελαφρού θερινού κλαδέματος ή κλαδοκάθαρου, αφαιρώντας τους λαίμαργους βλαστούς, αυτούς που στρεβλώνουν το σχήμα διαμόρφωσης και αυτούς

που φύονται στο εσωτερικό της κόμης, ώστε να επιτυγχάνεται ισορροπημένη

ανθέων και παρατήρηση πολλών παραμορφωμένων (και συνεπώς στείρων) ανθέων, με όλα τα επακόλουθα στην παραγωγικότητα.

Άλλα συμπτώματα, εκτός των προαναφερθέντων, που παρατηρούνται στα

δένδρα από κακή ολοκλήρωση του λη-

θάργου, με βασικό αίτιο την έλλειψη ικανού χειμερινού ψύχους, είναι η ακανόνιστη βλάστηση, ο μεγάλος αριθμός

ανενεργών

ΓΙΑ ΤΗΝ TSOLAS FRUITS

και την τεχνική αρτιότητα της Alfa Cool Hellas. Οι νέες εγκαταστάσεις διαθέ-

τουν ψυκτικούς θαλάμους συνολικής δυνα-

μικότητας έργου 10.000 τόνων ακτινιδίου, εμπλουτισμένους με αυτοματοποιημένα και

καινοτόμα συστήματα Δυναμικής Ψύξης και

Alfa Cool Hellas

Εντύπωση πάντως προκαλεί η εισαγωγή

στη χώρα μας. Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που επεξεργάστη-

, μέλος του

Αγροτικού Συνεταιρισμού Εκμετάλλευ-

Προσδιορίζεται στο εργαστήριο με ογκομέτρηση εξουδετέρωσης, σύμφωνα με το Παράρτημα Ι του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2105 (μέθοδος Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας COI/T.20/Doc.αριθ.34).

Η τιμή της οξύτητας αυξάνεται όταν ο ελαιόκαρπος

μα Ι του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2105 (μέθοδος Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας COI/T.20/Doc. αριθ.35).

Η φασματοφωτομετρική εξέταση υπεριώδους περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των δεικτών Κ232, Κ268 ή Κ270 και ΔΚ. Οι δείκτες Κ232 και Κ268 (ή Κ270) δείχνουν

την πρωτογενή-ενδιάμεση οξείδωση και

την προχωρημένη οξείδωση, αντίστοιχα, που έχει

15 ml, τοποθετείται στο ειδικό σκούρο μπλε ποτήρι δοκιμής, καθώς το χρώμα του ελαιόλαδου δεν αποτελεί κριτήριο ποιότητας, καλύπτεται

ύαλο ωρολογίου και τοποθετείται σε θερμαντική συσκευή ώστε να αποκτήσει την απαιτούμενη θερμοκρασία των περίπου 28°C. Κάθε ένας από τους δοκιμαστές, καταγράφει στο ειδικό φύλλο χαρακτηρισμού την ένταση με τις οποία αντιλήφθηκε τις θετικές (φρουτώδες, πικρό, πικάντικο) ή τυχόν αρνητικές ιδιότητες-ελαττώματα (μούργα, ατροχάδο, μούχλα,

θα παραχθεί.

♦ Δεν χρησιμοποιούμε πλαστικά στοιβαγμένα σακιά, διότι μέσα σ’ αυτά αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες

Γενικά

Η ασιατική μύγα, Bactrocera dorsalis (Saunders) (oriental fruit fly) και η μύγα του ροδάκινου, Bactrocera zonata (Saunders) (peach fruit fly, guava fruit fly) (Diptera: Tephritidae) είναι πολυφά-

συγκαταλέγονται

Εικ. 3: Ενήλικο θηλυκό του Bactrocera dorsalis

Εικ. 4: Ενήλικα που Bactrocera zonata σε πορτοκάλι.

του εντόμου στις Περιφέρειες

του του Λατίου, της Εμίλια-

δίκτυα των παγίδων στο πλαίσιο των εθνικών επισκοπήσεων

Εικ. 5:

από Bactrocera dorsalis

ικανοποιητικά και

σε περιοχές εκτός της τροπικής ζώνης (υποτροπικές και θερμότερες εύκρατες περιοχές).

Ν-ούχου λιπάσματος.

εργαλείων γεωργίας ακριβείας που καταγράφουν αυτή την παραλλακτικότητα, μπορεί να αυξηθεί η NUE και να βελτιωθεί

& Schepers

Το έργο «Σιτάρι Ακριβείας» Το έργο «Εφαρμογή γεωργίας ακριβείας στο σιτάρι στη Θεσσαλία» με ακρωνύμιο «Σιτάρι Ακριβείας» υλοποιήθηκε στα πλαίσια του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2024-2020, του Μέτρου 16 (Συνεργία) που επικεντρώνεται

στην ενίσχυση της δημιουργίας και λειτουργίας Επιχειρησιακών Ομάδων (ΕΟ)

και συνεργασιών και πιο συγκεκριμένα

του Υπομέτρου 16.1-16.5 «Συνεργασία για περιβαλλοντικά έργα περιβαλλοντικές πρακτικές