18

opinie STEFAN CLOUDT ONDERZOEKER EN ADVISEUR

‘KLANTGESTUURDE ORGANISATIES ZIJN EFFICIËNTER’ Corporaties die huurders en vooral ook stakeholders effectief en vroegtijdig invloed geven, zijn bovengemiddeld efficiënt. Dat geldt des te meer een hybride organisatievorm tussen markt en overheid. Dat concludeert de kersverse promovendus Stefan Cloudt in zijn onderzoek naar organisatiekenmerken van de maatschappelijke onderneming. ILLUSTR ATIE : MENNO WIT TEBROOD

In mijn werk als stafmedewerker van een corporatie en

wachten. Beperking in taken, meer invloed van huurders

later als organisatieadviseur en onderzoeker verwonder-

en gemeenten en een grotere nadruk op verantwoording.

de ik mij over de manier waarop men over ‘maatschappe-

Dat vraagt om verandering van de interne organisatie.

lijke ondernemingen’ sprak. Het begrip werd te pas en te

Hierbij kan de organisatievorm van een maatschappelijke

onpas gebruikt, met of zonder definitie. Sinds het begin

onderneming helpen. Uit mijn onderzoek blijkt dat corpo-

van deze eeuw is er een veelheid aan vooral normatieve

raties met een combinatie van bepaalde kenmerken van

opvattingen over maatschappelijke ondernemingen ont-

een maatschappelijke onderneming efficiënter en effec-

staan. Steeds meer corporaties gingen zich zo noemen.

tiever zijn dan andere corporaties.

Het label stond in ieder geval voor een meer onderne-

De ingrediënten voor dat succes? Alleen jezelf een maat-

mende houding en verruiming van activiteiten. Maar wat

schappelijke onderneming noemen is niet voldoende. Be-

betekent het concreet voor de interne organisatie om een

langrijk zijn organisatie-eigenschappen als de maatschap-

maatschappelijke onderneming te zijn? Tot nu toe was dat

pelijke inbedding van de corporatie. Corporaties die een

niet erg helder. Vanuit verschillende hoeken klonk de roep

vorm hebben gevonden om huurders en vooral ook stake-

om een organisatorisch model voor de maatschappelijke

holders effectief en vroegtijdig invloed te geven – in com-

onderneming. Inmiddels heb ik zes jaar wetenschappelijk

binatie met bepaalde andere eigenschappen van een maat-

onderzoek achter de rug. Uit onder meer het debat van de

schappelijke onderneming – zijn bovengemiddeld effi-

afgelopen jaren heb ik organisatie-eigenschappen van een

ciënt. Daarnaast is een klantgerichte en vraaggestuurde

maatschappelijke onderneming en de kenmerken daarvan

werkwijze van belang voor effectiviteit. De maatschappe-

bij corporaties gedestilleerd. Dat model heb ik in de orga-

lijke vraag moet dus echt richtinggevend zijn voor het dien-

nisatorische praktijk van corporaties onderzocht.

stenaanbod. Ook autonomie van medewerkers in buurten en wijken is mede succesbepalend. Professionals moeten

Succesingrediënten

bijvoorbeeld in het veld afspraken kunnen maken met

Wat heeft de sector aan mijn onderzoek? Na de parle-

samenwerkingspartners. Als de uiteindelijke Algemene

mentaire enquête en met de invoering van de nieuwe

Maatregel van Bestuur bij de Woningwet inderdaad de

Woningwet staan corporaties grote veranderingen te

leefbaarheidsuitgaven beperkt tot  euro per woning,