Nr 10 15 januari 2014

Nr 10

15 januari 2014 Student Harish Ramhit: een echte VVD’er

De VOC, díe was pas multicultureel (en winstgevend)

BSA: een op de vijf studenten zit in de gevarenzone

‘De rechter moet gelovigen beschermen’

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

‘Mij is groot onrecht aangedaan’ Peter Nijkamp pag 23

VERKIEZINGEN VAN ONDERNEMINGSRAAD EN ONDERDEELCOMMISSIES Van 10 tot en met 16 maart 2014 zijn de verkiezingen voor de nieuwe ondernemingsraad en de nieuwe onderdeelcommissies.

Heb je ambitie om een bijdrage te leveren aan grote onderwerpen en beleidsplannen van de VU als geheel of van je faculteit of dienst? Neem dan contact op met je vakbond, je onderdeelcommissie of de secretaris van de OR! Tot 20 januari 2014 kun je via www.verkiezingen.vu.nl het kiesregister inzien. Check daar of je kiesgerechtigd bent voor de OR en ODC. Is er onverhoopt iets misgegaan met je registratie, meld dat zo snel mogelijk, maar in ieder geval voor 21 januari a.s. aan or@vu.nl De ingevulde en ondertekende kandidatenlijsten die door de bonden worden ingediend, dienen op 3 februari 2014 binnen te zijn bij het OR-secretariaat. De kandidatenlijsten voor de vrije lijsten een week later: op 10 januari 2014. Het is dus nog niet te laat om aan te melden of om kandidaten te zoeken, maar de tijd gaat wel dringen!

Op 10 maart 2014, tijdens de ‘kick off’ van de verkiezingsweek organiseert de OR het lijsttrekkersdebat. Hierna organiseren de OR en de Griffioen een medewerkersvoorstelling. Houd die datum vast vrij!

Voor alle informatie over de verkiezingen check www.ondernemingsraadvu.nl of mail naar or@vu.nl

Ondernemingsraad

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

INHOUD

jaargang 61 — nr 10

VU NU

Harish Ramhit wil voor de 6 VVD de gemeenteraad in De VOC verdiende goed aan multiculturele bemanning

10

Minder uitvallers door bindend studieadvies

18

Peter Nijkamp zet tegenaanval in

23

En verder Online nieuws

4

Opinie: godslastering

8

Column: Harmen Verbruggen

9

Post

15

Onderzoeksnieuws

16

Opinie: ontslag studievoorlichters Column: José

26 27

PP

28

Cultuur: cursussen en restaurant

30

Sleutelgat

31

Griff

32

Het volgende nummer verschijnt op 29 januari 2014.

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Barbara Vazquez, (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Dick Roodenburg (Griffioen), Merlijn Draisma, Peter Gerritsen, Bas van der Schot, Nienke Stumpel, José Verwaal, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier), Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet, (023) 5714745 Druk Senefelder Misset, Doetinchem

nr 10 — 15 januari 2014

Dinsdag 7 januari 2014, 17.28 » Nieuwjaarsreceptie. Bertram Uunk van actiegroep Titanic en VU-voorzitter Jaap Winter in discussie over de bezuinigingen op Aardwetenschappen.

Foto studiovu/yvonne compier

3

RSS feed Abonneer je op het laatste nieuws online Gratis naar Amsterdamse hotelnacht Advalvas geeft 3 keer 2 passepartouts weg. Mail floor.bal@ vu.nl.

Nieuwe decaan Sociale Wetenschappen Karen van Oudenhoven-van der Zee volgt Anton Hemerijck op als decaan Sociale Wetenschappen.

O jee, staat in mijn werk ook zelfplagiaat?

De Nederlandse gedragscode wetenschapsbeoefening wordt mogelijk aangepast vanwege het vermeende zelfplagiaat van topeconoom Peter Nijkamp.

Studentenvakbonden zoeken nieuwe leden Bussemaker geeft een miljoen euro voor online onderwijs VU-spaarster duikt op in de ontvangsthal ‘Zelfplagiaat is een ingewikkeld verhaal’ Studenten vrezen voor hun dure opleiding UvA heeft kapsones, VU is te bescheiden

Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl 4

Nieuwe decaan bij Sociale Wetenschappen

K

aren van Oudenhoven-van der Zee (47) is benoemd tot nieuwe decaan van de faculteit Sociale Wetenschappen. Ze volgt Anton Hemerijck op, die sinds 2009 decaan was.

Karen van Oudenhoven is op dit moment decaan van de faculteiten Gedragswetenschappen en Management en Bestuur van de Universiteit Twente, en honorair hoogleraar Organisatiepsychologie, Culturele Diversiteit en Integratie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Van Oudenhoven werd in 2001 hoogleraar organisatiepsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, met als expertisegebied culturele diversiteit op de werkvloer.

Van 2005-2012 gaf zij als directeur leiding aan het instituut voor Integratie en Sociale Weerbaarheid. De thema’s van haar onderzoeksveld sluiten goed aan bij het onderzoek van de faculteit Sociale Wetenschappen. Van Oudenhoven wordt als hoogleraar benoemd op het gebied van interculturele competentie bij de afdeling Organisatiewetenschappen.

De medezeggenschap van de faculteit heeft vooraf met de nieuwe decaan gesproken en positief geadviseerd over haar benoeming, die per 1 april ingaat. (DdH)

Bètafusie wordt bètacluster VU en UvA blijven streven naar intensieve samenwerking binnen het bètacluster, nu de bètafusie is afgewezen door de medezeggenschap van de UvA.

“

We hebben nog geen concreet plan wat we gaan doen, want we wachten nog op een brief met de precieze argumenten van de medezeggenschap van de UvA om tegen de fusie te stemmen. Maar inhoudelijk willen we doorgaan met het proces”, legt Hubertus Irth uit. Hij was tot 1 januari decaan van de exacte faculteit aan de VU. Per die datum

is Karen Maex decaan geworden van de faculteiten Exacte Wetenschappen en Aard- en Levenswetenschappen van de VU, en de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de UvA. De twee bètafaculteiten van de VU hebben nu bijna hetzelfde bestuur, met Irth als vicedecaan.

Alleen hebben beide faculteiten een andere portefeuillehouder onderwijs. “We streven er in ieder

geval naar binnen de VU tot één bètafaculteit te komen. Over de vorm gaan we de komende weken nadenken”, zegt Irth.

De afwijzing van de fusie door de ondernemings- en studentenraad van de UvA heeft gemengde reacties opgeroepen. Zo vindt prominent Verontruste VU’er Boris Slijper het eigenlijk jammer. (DdH)

Lees Slijpers opiniestuk op advalvas. vu.nl>opinie. nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

advalvas_online

PVV wil dat de islamisering van de VU stopt

H

et VUmc organiseerde op zaterdag 11 januari een multiculturele vrouwendag.

Dat is de PVV in het verkeerde keelgat geschoten. Ze heeft Kamervragen gesteld over de ‘toenemende invloed van de islam op de Vrije Universiteit.’

De dag was bedoeld voor vrouwelijke geneeskundestudenten. Er werden

vragen behandeld als ‘mag je iemand van een andere sekse onderzoeken?’ De PVV vindt dat triest omdat ‘A.D. 2014 het onderzoeken van een persoon van de andere sekse door geneeskundestudenten binnen de beroepsgroep algemeen aanvaard is.’

De PVV stoort zich daarnaast aan de islamitische gebedsruimte op de VU, het halalvoedsel in de restaurants, de islamitische geestelijk verzorger in het VUmc en het

feit dat uitnodigingen voor workshops over ‘islamitische sekse-apartheid’ onder meer in het Arabisch zijn opgesteld.

‘Bent u, in navolging van de PVV, van mening dat er geen cent belastinggeld dient te worden verspild aan dit soort multicul-projecten?’, vroeg de PVV aan onderwijsminister Jet Bussemaker. (PB)

@PGKroeger 13-1_Als bèta-fusie VU/UvA niet lukt, wat moet dan met daarop gebouwde ‘prestatieafspraken’ gebeuren? http:// fb.me/6yRk6qHzi

Meer hierover op: advalvas. vu.nl>nieuws>8 januari.

@CamielBeukeboom 13-1_Is het prettiger bedreigen, schelden en haten als je anoniem bent? Mijn blog voor @ACSMVU http://bit.ly/1lZJQPf Blog van communicatiewetenschapper Camiel Beukenboom voor het Amsterdam Center for Social Media. @raymondgradus 11-1_Zeer eens met opinieartikel van Van Zanden e.a. in #VK dat claim VK “60% werk Nijkamp is zelfplagiaat” uiterst dubieus en broddelwerk is.

twitter/facebook/issuu

@Ezsther 10-1_Copypaste maar een nieuwe naam erboven, dag #betafusie, hallo sterk betacluster @Het_Parool @hermanides pic. twitter.com/bMcA3Z8lec

Campingoppas Hoe gaat het met Mariska die pas boventallig is verklaard?

Volg haar op advalvas. vu.nl>blogs>Mariska

@ewaldeng 9-1_Over nijkamp: zelfplagiaat is alleen diefstal als je veel met co-auteurs werkt, verder is het flauwekul

Gedupeerd

Word je al ziek bij de gedachte dat je een presentatie moet houden? Geen paniek, psycholoog Elly den HerderMichielsen legt uit hoe je dat doet op advalvas. vu.nl>tips&trucs>leren presenteren

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

@SylkeGruhnwald 8-1_Indeed, the best footnote ever! RT @ olivertearle Ha! Perhaps the best footnote in an academic textbook ever... pic.twitter. com/zOTqLDUKci De voetnoot luidt: This chapter might have been called ‘Introduction’ but nobody reads the Introduction, and we wanted you to read this. We feel safe admitting this here in the footnote, because nobody reads footnotes either.

400 tot 500 studenten verliezen dagelijks hun OV-jaarkaart

T

ot nu toe kon het verlies van hun OV-kaart studenten redelijk veel geld kosten: ze betaalden €11 voor een nieuwe kaart en moesten tot twee weken wachten voordat die was aangemaakt. De reiskosten in de tussentijd moesten ze zelf betalen.

Dat is veranderd: vanaf 1 januari kunnen studenten een tijdelijke OV-kaart aanvragen, waarmee ze tegen dezelfde voorwaarden kunnen reizen als op hun gewone OV-kaart.

(HOP)

Meer over de nieuwe regeling: advalvas.vu.nl.nieuws>7 januari.

@fhuysmans 7-1_Da’s nog eens een big data-klus - VU wil hele oeuvre [VU-econoom] Peter Nijkamp laten onderzoeken op plagiaat.

rbbmr.nl

Presentaties

Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken @mneouai 13-1_Er loopt weer een kameel rond op de VU. #stopdeislamisering

OV-kaart verliezen wordt minder duur

VU wurgt topopleidingen.

Kleinschalige topopleidingen zijn de dupe van de manier waarop de VU het geld uit Den Haag verdeelt. Een onacceptabele situatie, vindt actiegroep Titanic. Lees verder op advalvas.vu.nl>opinie

(Re)tweets

5

‘Ik ben altijd een VVD’er geweest’ Masterstudent Harish Ramhit

6

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

in actie

Masterstudent strafrecht Harish Ramhit (27) deelde 100 Bossche bollen uit namens de VVD. Hij wil een plek in de gemeenteraad.

Kerstwens vervuld

DOOR ZAHRA ASTITOU FOTO JORDI HUISMAN

J

ij stelt je verkiesbaar bij de gemeenteraadsverkiezingen van Haarlemmermeer. Waarom voor de VVD? “Ik ben altijd een VVD’er geweest.

Toen ik voor het eerst mocht stemmen, verdiepte ik me in de politieke partijen. De VVD trok mij het meest vanwege de nadruk op individuele vrijheden en verantwoordelijkheden.”

Nu wil je een plek in de raad door een kerstwens van een inwoner te vervullen. Niet heel typisch VVD. “Daar vergis je je, de slogan van de VVD luidt: aan het werk. En ik wil zelf aan het werk om iemands dag te verbeteren. Verder ben ik ook benieuwd naar wat er speelt in de gemeente. Indirect wil ik mensen aansporen om zelf ook aan het werk te gaan.

Ik wil iemand helpen om zijn kerstwens te realiseren.”

Wat voor wensen kreeg je? “Tientallen, waaronder de nodige flauwe. Maar gelukkig waren de meeste serieus. Een kerstwens kwam van een kinderopvang die moest sluiten. Iedere vrijdag bezochten de kinderen van de opvang een bejaardentehuis. De leidsters van de opvang

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

waren bedroefd dat dat niet meer kan, zij willen de traditie in ere houden. Verder ben ik gevraagd om bij een inburgeringscursus een praatje te komen houden. Dat doe ik graag. Er waren ook mensen die meer duidelijkheid wilden over de bouw van seniorenwoningen in hun buurt. De bouw werd telkens uitgesteld en zij raakten maar niet in gesprek met de betrokken partijen.”

Welke wens heb je uiteindelijk vervuld? “Een mooie simpele wens van mevrouw Van Beek, een demente vrouw van 92 jaar uit een verzorgingstehuis.

Een van haar verpleegsters vertelde dat zij elke ochtend vroeg waar haar Bossche bol was. Die wilde ze nog graag eten, bij voorkeur in Haarlem omdat ze daar vroeger winkelde. We hebben bij het verzorgingstehuis honderd Bossche bollen uitgedeeld met hulp van lokale ondernemers. En we zijn met mevrouw Van Beek op stap geweest. Het was bijzonder om te zien dat het zo’n indruk op haar maakte, ondanks haar dementie.”

Jij studeert hier sinds 2004. Hoe zie jij de VU-gemeenschap? “Ik rond nu mijn master af en ben dus niet meer zo vaak op de VU. Mijn medestudenten vind ik doorgaans ruimdenkend, tolerant en open.

De maatschappij is weliswaar harder geworden en mensen trekken sneller conclusies. Maar ik weet niet of dit de huidige eerstejaars beïnvloedt.”

Tot 23 december konden inwoners van Haarlemmermeer een kerstwens sturen naar VVD’er Harish Ramhit. Op 24 december deelde hij 100 Bossche bollen uit in het verzorgingshuis van mevrouw Van Beek. Ramhit nam haar mee in een Mercedes Benz naar landgoed Duin en Kruidberg voor een Bossche bol in de serre.

De gemeenteraadsverkiezingen zijn op woensdag 19 maart.

Harish Ramhit 2012-heden Sales and marketing bij Bosch Siemens Huishoudapparaten, Hoofddorp 2010-heden Master rechtsgeleerdheid 2009-2011 Customer service representative bij TNT Express, Schiphol-Rijk 2004-2008 Customer service agent bij DHL, Hoofddorp 2004-2010 Bachelor rechtsgeleerdheid

Hoe sta jij tegenover het leenstelsel? “In principe ben ik voor. De VVD wil zeker niet dat het een drempel om te studeren wordt: iedereen die dat wil moet in principe kunnen studeren. Met het leenstelsel wordt een tegenprestatie verwacht van studenten die in de toekomst genoeg verdienen om de kosten van hun studie te dragen. De studie moet altijd op nummer één staan. Wanneer dat je prioriteit niet is, lopen de kosten voor de maatschappij onnodig op. Met het leenstelsel moeten die kosten worden voorkomen.”

Maar zelf ben je een langstudeerder! Zou jij dat ook onder het leenstelsel kunnen zijn? “Ik heb me ingeschreven als voltijdstudent, maar heb niet lang daarna mijn studie in deeltijd gedaan. Ik heb altijd veel naast mijn studie gewerkt en jong een gezin gesticht. Ik realiseer me dat zo’n lange studie veel geld kost en dat vind ik vervelend. Onder het sociaal leenstelsel had ik waarschijnlijk hetzelfde gedaan omdat het maar om een gedeelte van de kosten gaat, namelijk de basisbeurs. Verder anticipeer ik op een baan met een goed salaris. Het terugbetalen van een studieschuld zou geen probleem voor mij moeten zijn.”

7

Het strafrecht bewaakt de vrijheid van gelovigen afdoende. De rechters moeten dat artikel alleen eens goed afstoffen.

De rechter moet gelovigen beschermen DOOR WOUTER VERAART BEELD BAS VAN DER SCHOT

O

p 3 december vorig jaar kwam na een stemming in de Eerste Kamer een einde aan het wettelijk verbod op godslastering. Dat verbod op ‘smalende godslasteringen’, sinds 1932 opgenomen in ons Wetboek van Strafrecht, was in de praktijk al lang een dode letter. Afschaffing leek daarom vooral van symbolische betekenis te zijn, maar toch ging de senaat niet zonder meer akkoord met de verdwijning van het verbod. Er werd namelijk

8

een motie aangenomen waarin er bij de regering op werd aangedrongen te onderzoeken of aanpassing van artikel 137c van het Wetboek van Strafrecht zou kunnen leiden tot een “genoegzame bescherming” tegen belediging van iemands geloof.

Dat is een opmerkelijk verzoek. Artikel 137c verbiedt al belediging van een groep mensen onder meer op grond van geloof: “Hij die zich […] opzettelijk beledigend uitlaat over een groep mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun hetero- of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychi-

sche of verstandelijke handicap, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie”, klinkt het plechtig in het eerste lid van dit artikel.

Wie die juridische formulering tot zich laat doordringen, zou misschien kunnen concluderen dat het op basis van de bestaande tekst van artikel 137c al mogelijk zou moeten zijn om mensen te veroordelen voor belediging wegens geloof. Natuurlijk, godsdienstkritiek, inclusief de meest ruige vormen van satire, spot en hoon, zullen gelovigen moeten accepteren zolang zij in een

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

Vertrouwen

Wouter Veraart is hoogleraar encyclopedie der rechtswetenschap en rechtsfilosofie.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

I foto StudioVU/Riechelle van der Valk

democratie leven waarin vrijheid van meningsuiting geldt.

Maar er bestaan uitingen die zo kwetsend zijn over andermans religie dat daarin een ontkenning van de rechten van de gelovigen zelf ligt besloten. Denk bijvoorbeeld aan de radicale oproep van Wilders om de koran in Nederland te verbieden omdat het zou gaan om een fascistisch boek. Moet een dergelijke uitspraak gekwalificeerd worden als godsdienstkritiek of als een uitspraak die direct beledigend, zo niet bedreigend is voor de gelovigen zelf? Zelf meen ik het laatste, omdat Wilders’ aanhoudende oproep tot een koranverbod zich niet beperkt tot godsdienstkritiek, maar expliciet een einde wenst aan de grondwettelijke vrijheid van godsdienst van een grote groep gelovigen in Nederland.

Dergelijke uitspraken gaan door merg en been omdat zij niet langer slechts de godsdienst, maar ook elementaire grondrechten van de gelovigen zelf aanvallen.

In mijn ogen een abc-voorbeeld van een uiting waarvoor een artikel als 137c van het Wetboek van Strafrecht geschreven is.

Zo niet volgens de Nederlandse rechter.

De Amsterdamse rechtbank sprak Wilders in juni 2011 onder meer vrij voor een uitlating waarin hij tot een koranverbod had opgeroepen. Het argument van de rechtbank was dat die uitspraak niet over de gelovigen, maar slechts over de godsdienst was gegaan. Een rechter die dat beweert heeft de reikwijdte van Wilders’ uitlating echter niet tot zich willen laten doordringen. Gevolg van deze lijn in de Nederlandse rechtspraak is wel dat ook het artikel 137c dode letters in ons strafrecht lijken te zijn geworden.

Conclusie: er is een reanimatie van dit artikel nodig, zodat het zijn beschermende werk kan doen. Die uitdaging ligt echter niet in het parlement, maar bij de rechter en het Openbaar Ministerie.

Harmen Verbruggen oud-decaan en hoogleraar internationale milieueconomie

alleen maar af. Het gaat om een verhaal n onze universitaire wereld is de dat met instemming herkend wordt door manager al door de vertrouwensde organisatie. En zeker zo belangrijk is vloer gezakt. Die kan geen goed de uitvoering. Het beleid, de modellen meer doen. Een universitaire en systemen moeten bij de organisatie bestuurder, een echte leidingpassen. gevende, dient dus vooreerst het Maar het belangrijkste om het ververtrouwen van de organisatie te trouwen te winnen is wel dat de leidinghebben. In een van mijn veelgeraadgevende moet sturen op een ethisch pleegde managementboeken las ik - het normbesef, op waarden en normen. betreffende boek kan ik overigens niet De bestuurder moet dat meer terugvinden (dat consistent voorleven. wordt nog lastig met de Bij uitstek geldt dat voor ombudsman WetenschapEen zogenaamde organisaties van profespelijke Integriteit) - dat visie is niet nodig sionals. Die hebben vlijmvertrouwen als belangrijkscherp in de gaten als er ste cultuurkenmerk het iets niet klopt. Dat heb ik succes van een organisatie niet alleen uit het managemaakt: vertrouwen in mentboek dat ik niet meer bestuurders en waar we kan terugvinden, maar samen voor staan. Zonder onderschrijf ik van harte. dat vertrouwen groeit de Als dat ethisch normbesef onzekerheid, vertoont blijkt uit het gedrag van men risicomijdend de bestuurder en wordt gedrag, wordt er gedogedeeld door de organisatie, dan geniet ken en is de organisatie niet in staat tot aanpassing en verandering. Dan loopt het een bestuurder het vertrouwen, ook als er een keer bij een lastig bestuurlijk vroeg of laat spaak. dilemma een niet door iedereen begrepen De bestuurder speelt een belangrijke of voor de hand liggende beslissing wordt rol bij het creëren van dat vertrouwen. genomen. Een bestuurder moet dan wel Daar wordt naar gekeken. Wanneer de overwegingen voor die beslissing heeft een organisatie vertrouwen in een uitleggen, in korte en duidelijke bewoorbestuurder? Natuurlijk moet hij of zij de dingen. Transparantie en duidelijke taalorganisatie kennen en er iets gepresteerd gebruik zijn sowieso kenmerken van een hebben. Een bestuurder moet ook een vertrouwenwekkende bestuurder. verhaal hebben over waar we heen gaan en waar we het voor doen. Een zogenaamde visie is niet nodig. Die leidt vaak Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Geschiedenis

Multiculti vaarde wel bij de VOC 10

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

wetenschap

Historicus Matthias van Rossum voor de replica van Amsterdam, een spiegelretourschip gebouwd in 1748, in opdracht van de VOC

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

11

Geschiedenis

Het ging er heel multicultureel aan toe aan boord van de schepen van de VOC. Aziaten en Europeanen leefden en werkten daar met elkaar. Dat ging opvallend goed, zolang dat in het commerciële belang van de compagnie was.

DOOR PETER BREEDVELD

‘

FOTO STUDIOVU/RIECHELLE VAN DER VALK

Sommige scheepskapiteins nemen liever alleen landgenoten aan als bemanning op hun schip’, schreef in 1671 bestuurslid Nicolaes Witsen van de VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) in zijn boek Scheepsbouw en Bestier. ‘Anderen nemen mensen van allerlei herkomst aan.’ Die laatsten namen volgens Witsen de verstandigste beslissing, want zo werd de kans op gezamenlijk verzet of muiterij verkleind.

Multiculti bij de VOC, al is het wel volgens het verdeelen-heers-principe. Is dat nu die beroemde VOC-mentaliteit? “Ligt eraan of je dat in positieve zin bedoelt”, zegt historicus Matthias van Rossum, die een dik proefschrift schreef over de verhoudingen tussen het Aziatische en Europese personeel aan boord van de VOC-schepen: Werkers van de wereld.

Want het ging opmerkelijk goed, dat allegaartje van culturen en etniciteiten in dat kleine, geïsoleerde wereldje dat een schip maandenlang was, omgeven door niets dan water. “Van cultuurconflicten was eigenlijk nauwelijks sprake”, zegt Van Rossum. “Veel conflicten speelden juist tussen het personeel en de VOC, die een harde discipline oplegde, met draconische straffen.”

12

Gras nog tussen de tanden “Maar”, waarschuwt Van Rossum, omdat we al visioenen krijgen van witte, zwarte, gele en bruine zeelieden die zich eensgezind keren tegen het opkomende kapitalisme in de zeventiende eeuw, “er was geen sprake van een protoproletariaat, zoals door andere historici wel is geopperd. Indiërs, Javanen, Chinezen en Europeanen kwamen allemaal op voor hun eigen belangen. Ze verenigden zich niet. Ze zaten wel bij elkaar op een schip, maar vormden aparte ploegen. Er was wel veel interactie tussen al die verschillende groepen.”

Niet dat iedereen heel erg respectvol met elkaar omging. Van Rossum citeert bijvoorbeeld een VOC-chirurgijn, Nicolaas de Graaff, die zich vol dedain beklaagde over ‘Polakke, Sweeden, Deenen, Noor-luyde, Jutte, Hamborgers, Hoogduytse, Oosterlingers, Westfaalders, Bergse, Gulikse, Kleefse, en voorts alderhande Moffen, Poepe, Knoete en Hannekemaijers en andere groene kassoepers, die ’t gras nog tussen de tanden steekt’.

Ook werd er geklaagd over discriminatie, bijvoorbeeld door de Duitse compagnie-

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

dienaar Johann Wurffbain, want volgens hem kon ‘Niemand auf der Inein-Reise eine honorable Bedienung erlangen, es sey dann, das er in der Niederländischen Sprache, und Handlungs-Stylo gar wol erfahren, und gute Freunde habe, die ihn zur solcher befordern.’

Massaal klagen helpt Kortom: alleen als je de juiste connecties had, goed Nederlands sprak en je als een Nederlander gedroeg – goed geïntegreerd was, zogezegd – maakte je kans op een mooie carrière bij de VOC. Aziaten hadden het nog slechter: die konden als ze veel ervaring opdeden ten hoogste sarang worden, ofwel bootsman.

Alles wat hoger in rang was, konden ze vergeten.

Maar of dat als discriminatie moet worden gezien, wordt door Van Rossum betwijfeld. “Het had waarschijnlijk meer te maken met de eis dat het stuurmansexamen in het Nederlands moest worden afgelegd, en dat waren de meeste Aziatische zeelui niet voldoende machtig.”

Bovendien toont Van Rossem in zijn proefschrift aan dat het ook weer niet zo erg was als Wurffbain wil doen geloven: in Azië maakten de buitenlandse werknemers van de VOC juist meer carrière dan de Nederlanders.

Ook het loon was voor de Europeanen en de Aziaten min of meer gelijk. Verschillen hadden meer te maken met onderhandelingsposities dan met de afkomst van de zeelui. Ook de rantsoenering was voor de bemanning gelijk.

In sommige gevallen waren zelfs juist de Aziaten beter af dan de Europeanen. “Zo klaagden zeelui uit Surat, Zuid-India, dat ze niet kregen doorbetaald als ze ziek waren”, vertelt Van Rossum. “Dat was niks uitzonderlijks, want Europeanen kregen evenmin doorbetaald. Maar de Indiërs klaagden er massaal over en uiteindelijk werd het voor de VOC zelfs moeilijk om personeel uit Surat te krijgen, waardoor ze overstag ging en zieke Indiërs bleef doorbetalen. En dáár werd dan weer door de Europeanen over geklaagd.”

Sodomie en bestialiteit Van Rossum heeft zich door het VOC-archief heengewerkt om een goed beeld te krijgen van de verhoudingen aan boord van een VOC-schip. Hij begon met de personeelsadministraties die tussen 1691 en 1791 werden bijgehouden, om te zien hoeveel Aziaten en hoeveel Euro-

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

peanen op de schepen begonnen. Daarnaast Het ging las hij reisverslagen, opmerkelijk goed, logboeken en brieven uit dat allegaartje de zogeheten prize-papers van culturen en die nooit bij de geadresseerde zijn aangekomen etniciteiten doordat een schip werd gekaapt door de Engelsen.

De historicus bestudeerde ook heel veel rechtszaken, want er was weleens een steekpartij aan boord, er werd gemuit en gesmokkeld, gestaakt, geklaagd. En er was sprake van machtsmisbruik of van excessief geweld door officieren jegens de lagere zeelui en van sodomie en bestialiteit.

“Altijd uitzonderingsgevallen, natuurlijk”, merkt Van Rossum op, “maar door de getuigenverklaringen krijg je wel een goed beeld van hoe het er onder normale omstandigheden aan boord aan toeging. Dan zie je dat Aziaten en Europeanen bijvoorbeeld bij elkaar in één ruimte sliepen, elkaars talen spraken of in elk geval met elkaar konden communiceren in een taal.”

Er zitten opmerkelijke rechtszaken bij. Een Europese kok die een Aziaat neersteekt omdat hij weigert een klus uit te voeren die hem niet zint en die is opgedragen door iemand aan wie hij een hekel heeft en wiens autoriteit hij niet erkent. Daar zou je ook in 2014 nog over kunnen lezen in de krant. Maar een scheepsjongen die betrapt wordt terwijl hij een patrijshondje sodomiseert, en om die reden samen met het hondje ter dood wordt veroordeeld en wordt Iedereen die zich verdronken; dat is toch aan ‘brutalityten smeuïg leesvoer.

of mishandelingen tegen Chinezen’ schuldig maakte, werd in functie en gage teruggezet

Seks voor geld Ook interessant is de zaak waarin een Indiër ervan wordt beschuldigd een Europese scheepsjongen te hebben misbruikt, terwijl hij de scheepsjongen ervan beschuldigt geld van hem te hebben gestolen. Van Rossum buigt zich als een detective over de zaak, bestudeert de tegenstrijdige verklaringen en die van de getuigen en vraagt zich af: zou het misschien zo kunnen zijn dat de Indiër de jongen geld heeft geboden voor seks, dat die dat heeft geaccepteerd, dat ze daarna zijn betrapt en besloten hun eigen hachje te redden door de ander te beschuldigen?

Dergelijke zaken zeggen veel over de normen en waarden aan boord, maar ook over de multiculturele samenleving die de bemanning op zo’n schip vormde.

Qua beleid lijkt die wel een beetje op het multicultibeleid van de Nederlandse overheid in de jaren tachtig van de vorige eeuw: “Iedere groep leefde in zijn eigen hokje, maar in het dagelijkse leven was er veel inter-

13

Geschiedenis

cultureel contact”, aldus Van Rossum.

“Europeanen leerden Javaans en Indiërs konden Portugees.” Soms waren de groepen gescheiden, soms mengden ze zich.

Er waren klachten over discriminatie, waar het VOC-bestuur gevoelig voor was.

Zo klaagden Indiase (‘Moorse’) matrozen in 1739 over de slechte behandeling, die ze op de schepen van de compagnie zouden krijgen. ‘Hare kisten werden door de Europese matrosen bestolen nadat men hen van haare bescheijden bodems kwam te pressen en tot andere diensten aftezenden’, meldt een rapport. De matrozen waren ‘niet alleen de gewoone randsoenen van Boter en Olij onthouden, maar ook door de scheepsofficieren zeer kwalijk getracteerd.’

Zodra er bezuinigd moest worden, bijvoorbeeld omdat de rantsoenen dreigden op te raken, werden de Aziaten vaak de pineut. In 1750 luidt een klacht bijvoorbeeld dat de Europese bemanning op 1,2 liter water per dag wordt gezet en de Aziatische slechts 0,9 liter. Er was een groep aan boord die nóg slechter af was: de slaven, die 0,75 liter water kregen.

Niet overplaatsen svp De VOC reageerde in de jaren zestig van de achttiende eeuw op dergelijke klachten door opdracht te geven extra toezicht te houden en ‘de vereischte zorg en oplettendheid aan te bevelen’. De compagnie hoopt dat door het ‘bekent maken van die precautien de Moorse zeevarenden eerder geanimeert zullen konnen worden om zig in den dienst van de Compagnie te engageren.’

Ook discriminatie van de Chinese bemanning werd door de VOC bestreden: Iedereen die zich aan ‘brutalityten of mishandelingen tegen Chinezen’ schuldig maakte, werd in functie en gage teruggezet, waarschuwde de compagnie.

Aan scheepsoverheden werd de opdracht gegeven ‘die mensen bescheyden te

14

behandelen, ten fine door geen brutalityt, ’t zy met Alleen als je de schelden en nog minder juiste connecties onbehoorlijk slaan’. had en goed Ten aanzien van de Nederlands sprak, Javaanse bemanning maakte je kans op kreeg in 1781 de ‘oppereen mooie carrière equipagemeester’ opdracht om op te letten dat ‘de op Java successive in dienst aangenoomen inlandsche zeevaarende op eene geschikte en betamelyke wyse behandeld worden’.

Ook de Javanen kregen het voor elkaar om bij de VOC een speciaal voor hen ingestelde regeling af te dwingen.

De VOC gaf in 1786 opdracht om Javaanse zeelieden ‘niet gedurig van het eene op het andere schip’ over te plaatsen. Javanen hadden daar een hekel aan en klaagden ‘daarover bitter’: ‘Wanneer zij eenmaal aan het commando en de behandeling hunner officieren gewend waren, gingen zij alleen met uiterste weerzin op een ander schip over’.

Aziaten gaan minder verdienen Dit werd de opper-equipagemeester van Batavia te gortig. Volgens hem was het een volstrekt onuitvoerbare opdracht ‘zolang er gebrek aan volk zal zijn.’ Europese en Javaanse zeevarenden worden voortdurend overgeplaatst’, schrijft hij ‘om daar den nodigen arbeid te helpen verrigten, of om daar meede een reise doen,wijl anders die Een scheepsjongen te scheepen zouden blijven die een leggen.’ patrijshond Opvallend is dat de positie sodomiseert, wordt van de Aziatische bemanveroordeeld en ning aanzienlijk verslechterde in de loop van de verdronken negentiende eeuw. De loonsongelijkheid loopt dan steeds meer op, totdat Aziaten ongeveer een derde minder verdienen dan de Europese bemanning.

“Dat was de tijd van de kolonisatie, waarin westerse machten steeds meer macht kregen over de Aziatische landen en havensteden”, legt Van Rossum uit.

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

mail

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Plasticvrij In Advalvas nummer 7 las ik het artikel over de plasticvrije week. Een initiatief van de Wereldwinkel VU. Masterstudent culture, organization & management Jessica Straatman probeerde bij de inkoop van voedsel een week lang plastic verpakkingen te vermijden.

Een aardig interview met haar, waarbij ik een kanttekening moet plaatsen. Het is niet zo dat ik een pleidooi wil houden voor de wegwerpmaatschappij, maar juist het begrip plastic is hier beslist te algemeen geformuleerd. De positieve aspecten dreigen onderbelicht te

blijven. We beschikken tegenwoordig steeds meer over (degradeerbare) biopolymeren.

Maar ook moeten we het belang van plastic bij hygiëne en houdbaarheid (schimmels) niet onderschatten. Het materiaal ontwikkelt zich voortdurend. Meer informatie vindt u op dutchbuttonworks.com.

Een voorspoedig 2014!

Jan Taco te Gussinklo, onderzoeksjournalist Zwolle

Puinhoop De reorganisatie bedrijfsvoering is vooral ingegeven door de ongebreidelde groei van de overhead en geldverslindende projecten. En dan nog een reorganisatie ertussendoor. Die betreft alleen specifieke onderdelen van de faculteit Aard- en Levenswetenschappen. Het is duidelijk: onze faculteit is vooral de dupe van het financiële verdeelmodel Vusam. Dat blijkt vooral in het leven geroepen om kleine opleidingen de nek om te draaien. Dat is dan weer eens gelukt. Aardwetenschappen moet nog eens 7 ton structureel bezuinigen omdat ze niet past in dat model. Ondanks de groei

van het aantal studenten, de groei van het aantal promoties en de sterke krimp in het personeel. Wij doen veel meer met minder, maar zouden niet levensvatbaar zijn omdat we nogmaals simpelweg niet passen in het verdeelmodel. Een pervers model dat een geldmotor is voor grote faculteiten. Want een paar weken college geven aan 200 studenten levert een jaarsalaris van een docent op, die dan de rest van zijn tijd promoties kan genereren die weer geld opleveren.

Kleine bètaopleidingen kunnen hieraan nooit voldoen. Enerzijds omdat ze de aantallen nooit zullen halen, anderzijds omdat de kosten per student hoger zijn vanwege de noodzakelijke labfaciliteiten.

Twee keer ben ik bij oud-collegevoorzitter René Smit geweest om onze ludieke protestacties uit te leggen. De eerste keer was ik alleen, de tweede keer met vier bètahoogleraren. Dit heeft niets opgeleverd. Mijn vraag is: heeft René dit altijd al geweten en ons aan het lijntje gehouden of begreep hij zelf het verdeelmodel niet? Dat zou ik graag nog even willen horen. In ieder geval: bedankt René, voor de puinhoop die je achterlaat.

Michel Groen, medewerker faculteit Aard- en Levenswetenschappen.

HET CENTRUM VOOR STUDIE EN LOOPBAAN VAN DE VU WENST ALLE STUDENTEN EN MEDEWERKERS EEN SUCCESVOL 2014!

Om dat te helpen realiseren biedt het Centrum voor Studie en Loopbaan ook in 2014 advies en begeleiding aan studenten met studiegerelateerde vragen en problemen.

Er zijn (intake)spreekuren van de studentendecanen, studentenpsychologen en loopbaanadviseurs.

Daarnaast is er een cursusaanbod met onder meer cursussen Orientatie op loopbaan en arbeidsmarkt, Beter studeren, Mondelinge en schriftelijke vaardigheden, Mindfulness, Faalangst en studiestress, Presenteren en Studievaardigheden.

Houd deze sites in de gaten voor actuele informatie: WWW.VU.NL/CSL WWW.VU.NL/CURSUSSEN WWW.VU.NL/FUNCTIEBEPERKING WWW.VU.NL/LOOPBAAN

Tot ziens!

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

15

StudioVU/YC

Evolutiebioloog Toby Kiers is een van de vijf nieuwe University Research Chairhoogleraren.

De anderen zijn Meike Bartels, Mai Chin A Paw, Ester Herlin-Karnell en Sophia Kramer. Met deze aanstellingen erkent de VU uitmuntende wetenschappers die worden beschouwd als toekomstige leiders in hun vakgebied.

Promovendus bij Sociologie Ali Honari won de Peter Baehr prijs (10.000 euro) van de stichting voor vluchteling-studenten UAF voor zijn onderzoek naar de dynamiek van off- en online protesten in Iran.

Jacco Wielhouwer is benoemd tot hoogleraar economics of accounting & tax bij de economische faculteit. Hij werkt bij de afdeling Accounting.

16

‘Bescherm baby’s tegen chemicaliën’

P

waaruit blijkt dat ook kleine hoeveelheden van deze stoffen, die volgens de normen veilig zouden zijn, schadelijke effecten hebben.

Hormoonverstorende stoffen zitten in plastics, cosmetica, conserven en in resten van pesticiden op groente en fruit. Eerder was al bekend dat deze chemische stoffen een rol kunnen spelen bij

het ontstaan van gezondheidsproblemen als kanker, stoornissen in het zenuwstelsel en vruchtbaarheidsproblemen. Dankzij dit onderzoek zijn effecten op de stofwisseling aan deze lijst toegevoegd.

De wetenschappers vragen de Europese Commissie om strengere regels voor het gebruik van deze chemische stoffen. (WV)

Minder egoïstisch

Pornoficatie

asgeborenen en ongeboren baby’s lopen risico’s wanneer ze aan hormoonverstorende stoffen worden blootgesteld. Dat stelt een groep Europese onderzoekers, onder wie hoogleraar toxicologie Juliette Legler van de VU. Zij leidde een groot Europees onderzoek, Obelix,

K

oop je een treinkaartje zoals het hoort of kies je ervoor om niet te betalen en zwart te rijden? Over dit soort sociale dilemma’s gaat het boek Social Dilemmas: Understanding Human Cooperation dat psychologen Paul van Lange, Daniel Balliet en Mark van Vugt samen met Craig Parks van de Washington State University schreven. Het gaat over de vraag hoe je kunt zorgen

dat mensen keuzes maken die minder gunstig voor henzelf zijn maar wel het gemeenschappelijk belang op de lange termijn dienen. Door consequenties voor het nageslacht te benadrukken en anonimiteit in te perken, bevorder je positief sociaal gedrag. Hoogleraar Van Lange: “Ook concurrentie, bijvoorbeeld de strijd om de schoonste stad van het land, kan mensen aanzetten tot coöperatief gedrag.” (FB)

Edward Boatman_thenounproject

De Zuid-Afrikaanse dichter Antjie Krog geeft donderdagavond 16 januari een lezing aan de VU. Ze spreekt over de global village, waarin we steeds meer worden geconfronteerd met de religieuze en culturele ander. Dit is de afsluiting van de Graduation Week van de faculteit Godgeleerdheid en de Protestantse Theologische Universiteit.

W

at tienermeisjes zelf zien als seksueel bevrijd gedrag, is vooral het resultaat van een door pornografie geobsedeerde samenleving. Dat stelt psycholoog Sharon Lamb in haar proefschrift Female Adolescent Sexual Development and Empowerment, waarop zij 17 januari promoveert. Lamb, die doceert aan de University of Massachusetts, heeft de Amerikaanse situatie onderzocht, maar haar boodschap dat seksuele opvoeding een vorm van morele opvoeding moet zijn die ‘goede’ seks bevordert, geldt ook voor bijvoorbeeld Nederland. (PB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ pornoficatie. nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

Joshua Rappeneker

VIPs

onderzoeksnieuws

Creatief samenvatten Arrogante

A

Testen met huilende baby’s

revolutie

genten, personeelsselecteurs en journalisten voeren veel vraaggesprekken.

En allemaal gebruiken ze de techniek van het tussentijds samenvatten. Toch verloopt een sollicitatiegesprek heel anders dan een diepte-interview. Keun Young Sliedrecht promoveerde op die verschillen, en concludeert dat de diverse beroepsgroepen de samenvattingstechniek creatiever toepassen dan zij uit hun handboeken of in trainingen leren. ‘Dus als ik u goed begrijp zou u graag in het buitenland werken’ is bijvoorbeeld een samenvattende vraag van een heel andere strekking dan deze: ‘Dus, meneer Rutte, als ik u goed begrijp hebt u geen idee waar het met Nederland naartoe moet?’ (MS)

Promovendus Marije Verhage gebruikte babygehuil om zwangere vrouwen op onzekerheid te testen.

Transgenderstop

N

iet alles is te verklaren met de evolutietheorie. Dat betoogt wiskundehoogleraar Ronald Meester in zijn boek Arrogant, dat vorige week verscheen.

Aanleiding voor het boek is de rel rondom Meesters promovendus Joris van Rossum, die vorig jaar promoveerde op een zwakke plek in de evolutietheorie: de kwestie waarom we ons nog steeds voortplanten met seks. Seks kost veel energie en maakt ons afhankelijk van anderen. Dat het ook anders kan, bewijzen bacteriën.

Van Rossum promoveerde in de wetenschapsfilosofie, maar kreeg een storm van kritiek over zich heen van biologen en andere wetenschappers.

Meester ergert zich aan de arrogantie van deze collega-wetenschappers die denken dat ze alles kunnen verklaren met de evolutietheorie. In Arrogant wil hij aantonen dat dat niet zo is. (WV)

Het aantal transgenders dat zich bij VUmc wil laten behandelen, groeide de afgelopen drie jaar met 200%.

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

TNS_thenounproject

VU

mc heeft een patiëntenstop afgekondigd voor transgenderpatiënten omdat het ziekenhuis de sterk groeiende vraag niet meer aan kan. Zo’n 2000 transgenderpatiënten zijn onder behandeling bij VUmc. Het afgelopen jaar meldden zich 400 nieuwe volwassenen en 200 kinderen aan. VUmc kan hen niet allemaal behandelen binnen het huidige budget en zoekt naar mogelijkheden om uit te breiden. Het ziekenhuis neemt 85 % van de transgenderbehandelingen in Nederland voor zijn rekening. (WV)

Ronald Meester, Arrogant, Waarom wetenschappers vaak minder weten dan ze denken, 14,99 euro, 144 pag. Uitgeverij Ten Have.

René Correlje

Zie proefschrift via tinyurl.com/samenvatten.

“Het is lastig om voor de geboorte te onderzoeken hoe het ouderschap een moeder af zal gaan.

Daarom liet ik zwangere vrouwen een computertaak doen waarbij ze een huilende baby moesten troosten. Een van de twee baby’s die ze te horen kregen, was moeilijk te troosten. Een deel van de zwangere vrouwen reageerde daar heftig op: ze werden er onzeker van. Als deze moeders later zelf een moeilijk kind kregen, raakten ze sneller van de kaart dan de zekere moeders. Ook bleken zij het temperament van hun kind eerder als lastig te ervaren.

Uit eerder onderzoek weten we dat moeders met vertrouwen in hun eigen opvoedcapaciteiten positievere interacties met hun kind hebben. Ook halen hun kinderen betere schoolresultaten en hebben ze meer vriendjes en vriendinnetjes. Gelukkig blijken moeders in het eerste jaar steeds meer zelfvertrouwen te krijgen. Dit kunnen ze al tijdens hun zwangerschap oefenen, bijvoorbeeld door op een kind van een vriendin te passen.

Bovendien kunnen ze hun zelfvertrouwen verbeteren door over opvoeding te lezen. Niet alleen krijgen ze daardoor een scala aan manieren om hun baby te troosten, de kans op succes neemt ook toe omdat ze het langer blijven proberen.” (FB)

Verhage promoveerde 6 december. Zie proefschrift via tinyurl.com/huilbaby-s.

17

+ 18 + 15 22 + 41 + 4 12 + 15 + 5 31 + 37 +

18

18% Negatief bsa

15% Studiestopper

S

4% Verlengde bsa-status

22% Positief bsa

2 11-1 0 r2

jaa

ie tud

15% Negatief bsa

12% Studiestopper

5% Verlengde bsa-status

St

41% Voorwaardelijk positief bsa

a

eja i d u

37% Voorwaardelijk positief bsa

3 12-1 0 r2

31% Positief bsa

Dossier bindend studieadvies

Verklaring Studiestopper: Studenten die zich voor 1 februari uitschrijven Negatief bsa: Student haalt norm niet en moet stoppen met de studie Verlengde bsa-status: Door persoonlijke omstandigheden is de norm niet gehaald. Student mag verder met opleiding Voorwaardelijk positief bsa: Minimale norm is gehaald, maar niet alle vakken van het eerste studiejaar Positief bsa: Alle vakken van het eerste jaar zijn gehaald

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

onderwijs

1 op de 5 eerstejaars zit in de gevarenzone Twee jaar na de invoering van het bindend studieadvies doen faculteiten er alles aan om het aantal negatieve adviezen naar beneden te krijgen. Dat lukt, maar het zijn nog steeds te veel.

DOOR FLOOR BAL Illustratie Rob BĂśmer

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

E

igenlijk is het niet helemaal eerlijk om faculteiten te vergelijken op hun percentages studenten met een positief of negatief bindend studieadvies (bsa). Sinds twee jaar mogen studenten van alle opleidingen pas doorstuderen als ze een minimaal aantal punten gehaald heeft.

Maar hoeveel dat er zijn verschilt per studie. Ook de kwaliteit van de instroom verschilt sterk per faculteit.

Geen idee wie Over de hele VU kreeg vijftien procent van de studenten een negatief bindend studieadvies, dertig procent een helemaal positief advies en de rest zat er tussenin. Geneeskunde en tandheelkunde scoren het best, economie en rechten het slechtst. Eigenlijk is het logisch dat tandheelkunde (59 procent een positief advies) en geneeskunde (44 procent positief) topscoorders zijn. Wie in het eindexamenjaar hard werkt om met een

19

Dossier bindend studieadvies

gemiddelde acht als eindcijfer ingeloot te worden of door de decentrale selectie te komen, begint al met een voorsprong.

Bij andere studies is die drift om hard te werken bij veel studenten heel wat minder.

Neem bijvoorbeeld de faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde.

Slechts zeventien procent van de studenten kreeg vorig studiejaar een positief advies. En van de eerstejaars studenten komt 45 procent, al dan niet vrijwillig, niet meer terug.

“Van die groep zien wij 250 studenten helemaal nooit”, vertelt directeur Onderwijs Rob de Crom. “Ze volgen geen

Rob de Crom

‘250 studenten zien wij helemaal nooit’

college, doen nooit een tentamen en zijn onbereikbaar. We hebben geen idee wie ze zijn en wat ze doen.”

En dat vinden ze niet leuk bij Economie.

“We worden er allemaal tureluurs van. De docenten, maar ook de studenten die in groepjes moeten samenwerken. Komt er weer eentje niet opdagen.”

Niet alleen gymnasiasten De motivatie van studenten om voor deze faculteit te kiezen is soms nogal simplistisch. “Ze kiezen voor economie omdat ze rijk willen worden of bedrijfskunde omdat ze de baas willen zijn.” En dan valt de opleiding snel tegen.

De oplossing van de faculteit? “We willen betere studenten. Dat hoeft echt niet de top tien procent van de gymnasiasten uit het Gooi te zijn. Maar we willen graag mensen die weten waarvoor ze kiezen.

Bij bedrijfskunde hebben we vorig jaar

20

selectie aan de poort ingevoerd en bij economie krijgen alle studenten voor de start van de studie een matchingsgesprek. We geven ook negatieve adviezen, bijvoorbeeld als mensen met een vijf voor wiskunde geslaagd zijn of geen idee hebben welke vakken er hier op het curriculum staan.”

De Crom is alvast enthousiast over het effect van het bsa. “In het tweede jaar valt er al bijna niemand meer uit. Er is meer sociale binding tussen de studenten en het onderwijs gaat ook gemakkelijker.

Iedereen zit nu zo’n beetje op hetzelfde niveau.”

Parkeerstudenten Motivatie is bij bewegingswetenschappen (vorig jaar 25 procent een positief advies) eigenlijk geen probleem. Alleen: de studenten daar zijn vooral laaiend enthousiast over andere studies. “Vijfendertig procent is uitgeloot voor geneeskunde, diergeneeskunde of tandheelkunde”, vertelt onderwijsdirecteur Kirsten Bijker. “Deze studenten gebruiken ons als een parkeerstudie, straks willen ze ergens anders verder gaan. Dat zie je ook aan de cijfers. Als we de bsa-resultaten van deze parkeerstudenten niet in onze analyses meenemen, zijn onze cijfers gemiddeld voor de VU.” Bij de faculteit wordt nagedacht over een oplossing. Dat is niet eenvoudig. “We denken aan een numerus fixus. Maar eigenlijk verplaats je dan het probleem.

Uitgelote studenten moeten ergens naartoe. Als ze eenmaal besluiten om bij

Kirsten Bijker

‘Deze studenten gebruiken ons als een parkeerstudie’

Bewegingswetenschappen te blijven, zijn het vaak heel goede studenten. Het is niet zo dat ze in een hoekje van de collegezaal de boel zitten te versjteren.”

Er is inmiddels één manier om uitgelote studenten enthousiast voor hun bachelor te maken. “Geneeskunde biedt tegenwoordig een zij-instroomprogramma

voor studenten met een passende bachelor. Dat vertellen we ook in het eerste jaar. Als je goede cijfers haalt en de juiste vakken volgt, kun je misschien alsnog de geneeskundemaster gaan doen.

Inmiddels doen twee van onze studenten dat programma.”

Langzame mannen Bij de exacte faculteit (28 procent een positief advies) zijn ze al vier jaar hard aan het werk om de resultaten te verbeteren. Over enthousiasme van studenten hebben ze eigenlijk niet te klagen. Wat is dan het probleem?

Volgens onderwijsdirecteur Johan Vermeer vooral dat ze zoveel mannen aan

Johan Vermeer

‘Voor deze studenten maakt het niet uit of ze snel studeren, ze krijgen toch wel werk’ boord hebben. “Nederlandse mannen doen gemiddeld tien maanden langer over hun studie dan vrouwen.” Bij zijn faculteit maken ze er helemaal iets moois van. Hoewel tachtig procent van de studenten na het eerste jaar doorgaat, doen ze gemiddeld zes tot zeven jaar over hun studie. En dat is veel te lang.

“Voor deze studenten maakt het niet uit of ze snel studeren, ze krijgen vaak toch wel werk. Veel informaticastudenten hebben een baan naast de studie of zijn een eigen bedrijfje begonnen.” Ook hier is wiskunde, verbazingwekkend genoeg, een struikelvak, net als op veel andere faculteiten. “Voor de invoering van de harde knip waren ze vaak al met hun master bezig, maar hadden ze nog een wiskundevakje liggen.”

Dus voerde de faculteit een nieuw programma in met extra werkgroepen voor struikelvakken, een intakegesprek en meer studiebegeleiding. Hoewel ze nog niet bij de top horen, is het rendement inmiddels flink verbeterd. Vermeer is enthousiast over het effect van de invoering van het bsa. “Ik geloof dat als je in het eerste jaar alles haalt, dat dat de beste start voor de rest van je studie is.”

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

2+7 60 + 31 + 17 + 17 + 25 + 4 + 37

De beste en slechtste studenten van de VU Studiejaar 2012-13

e

es

17% Studiestopper

25% Negatief bsa

en

zitt

an eT

d bij

60% Positief bsa

31% Voorwaardelijk positief bsa

2% Negatief bsa

d

stu

7% Studiestopper

De

te bes

en ent

e

d kun

el dhe

0% Verlengde bsa-status

De

4% Verlengde bsa-status

tst

ch sle

d

17% Positief bsa

z

ten

bij

cu e fa

37% Voorwaardelijk positief bsa

n itte

en tud

Tussenadvies

nr 10 — 15 januari 2014

m ono c E it

n ete eW

lte

Bovendien hebben veel opleidingen hun programma de afgelopen twee jaar aangepakt.

Tegenover de zwaardere eisen moest ook iets voor de studenten staan. Beleidsadviseur Isabella van Ophem: “Er worden nu meer activerende werkvormen en kleinere werkgroepen geboden.”

ADVALVAS

Bed

h

isc

Het grote verschil met het voorgaande studiejaar komt volgens programmamanager onderwijs Mareanne Karssen door het feit dat studenten nu goed van de regel op de hoogte zijn. “Studenten weten dat ze weg moeten als ze hun punten niet halen. Ook de staf weet dat het menens is, het wordt ook vaak in colleges gezegd.”

Niet alle studenten krijgen meteen een positief of negatief advies. In 2011-2012 kreeg 41 procent van de studenten een voorwaardelijk positief advies. Zij haalden niet alle vakken van het eerste studiejaar, maar wel de bsa-norm.

Vier procent van de studenten kwam niet aan de bsa-norm maar mocht het vanwege persoonlijke omstandigheden nog eens een jaartje proberen. Hoe hebben die studenten het in hun tweede jaar gedaan? 84 procent van deze groep haalde alsnog de grens. Zeven procent kreeg weer een verlengde status. Dat betekent dat negen procent alsnog de VU moest verlaten. “Dat waren 159 studenten uit het tweede jaar”, zegt Van Ophem. “Dat valt mee, maar we willen dat dit getal nul wordt.

Twee jaar is een lange tijd om te studeren en alsnog weg te moeten.”

en

a sch

Minder uitvallers Twee jaar na de introductie van het bindend studieadvies (bsa) zijn de cijfers over de gevolgen bekend. Wat blijkt? Het percentage studenten dat meteen een positief advies krijgt, en dus alle vakken van het eerste jaar haalde, is in één jaar gestegen van 22 procent naar 31 procent. Het percentage studenten met een negatief advies daalde van achttien procent in studiejaar 2011-2012 naar vijftien procent in studiejaar 2012-2013.

n ppe

d kun s f j ri

Noot Omdat verschillende faculteiten andere bsa-normen hebben, kunnen ze niet zonder meer vergeleken worden.

21

Dossier bindend studieadvies

‘Niet geschrokken van negatief advies’ Erg geschrokken is hij niet. Student economie Daniël Maksimov (18) kreeg onlangs een mailtje met een voorlopig negatief studieadvies. Hij verwacht met een beetje doorwerken de schade in te halen. “Het is niet dat ik enen haal, het is telkens net wel of net niet. Voor de helft van mijn vakken haal ik voldoendes.”

Hij snapt waar zijn slechte cijfers vandaan komen: “In mijn vrije tijd ben ik vooral bezig met het maken van rapmuziek. De vorige periode heb ik ook meegedaan aan een uitwisseling met Ierse muzikanten. Dat heeft me een week gekost.”

100 Verkeerde verwachtingen

Zo kent een van de geïnterviewden een studente die geneeskunde had willen doen. “Die was erg blij dat ze uitgeloot was toen ze hoorde dat ze daar in lijken moeten snijden. Dat vond ze goor.”

100

100

De laatste jaren doen de faculteiten er alles aan om te zorgen dat studenten niet met foute verwachtingen over de studie binnenkomen.

Het zijn namelijk deze studenten die vroeg in de studie afhaken of slechte cijfers halen. Toch komen al die voorlichtingsinspanningen niet altijd bij de aanstaande studenten aan.

Directeur onderwijs Rob de Crom kreeg een evaluatie van een student bedrijfskunde onder ogen die het er niet mee eens was dat hij voor een vak een rapport moest schrijven. “Later als manager zou hij die rapporten alleen maar hoeven te lezen, niet te schrijven.”

22

100

Aankomend studenten krijgen niet alleen de klapschaats te zien, maar ook de bijbehorende berekeningen

100

En bij Bewegingswetenschappen tonen ze sinds twee jaar bij open dagen niet alleen foto’s van de klapschaats die hun wetenschappers ontwikkelden, maar ook de bijbehorende berekeningen. Onderwijsdirecteur Kirsten Bijker: “We krijgen veel studenten binnen die iets met sport willen en het liefst inspanningsfysioloog bij Ajax willen worden.

We vertellen ze dat het kan, maar dat de studie een heel exacte onderlaag heeft. De integraalvergelijkingen vliegen hun om de oren.”

Dat hij nu goede voornemens heeft, komt niet door het studieadvies maar door een goed gesprek met zijn vrienden die dezelfde studie doen. Dat betekent, naast collegebezoek, vooral eerder beginnen met leren. “Vroeger gaan slapen is het halve werk. Gisteravond sliep ik om half negen. Voor het eerst zit ik niet moe bij het college.”

‘Doorgaan wordt eendagsbeslissing’ Helemaal zeker is Ira-Lisa ter Beek (19) niet, maar de studente gezondheid en leven vermoedt dat haar voorlopige advies negatief is. “Ik ben een vijfjes- en zesjesmens.” Toch vindt ze het wel goed dat het bindend studieadvies bestaat. “Anders zit er helemaal geen druk achter om hoge cijfers te halen. Maar ik vind het kut dat ik mogelijk weg moet. Het was al moeilijk om een leuke studie te vinden en dan mag ik het misschien niet eens afmaken.”

Ze denkt erover om voor 1 februari met de studie te stoppen.

“Dan geldt het bindend studieadvies niet en kan ik volgend jaar opnieuw beginnen. Ik moet eerst even kijken wat ik voor een herkansing gehaald heb. En 31 januari heb ik nog een tentamen.

Ik hoop dat het cijfer meteen bekend is. Als ik daarvoor zak, wordt het moeilijk om het jaar alsnog te halen. Of ik doorga, wordt dan een eendagsbeslissing.”

‘Ik had maar drie vakken gehaald’ Een gekke fout van haar opleiding: eerstejaars pedagogiek Sara El Mighri (22) kreeg een mailtje met een negatief studieadvies terwijl ze al haar vakken gehaald had. “Na mijn reactie kreeg ik een mailtje dat nog niet alle cijfers ingevoerd waren en dat ik inderdaad een positief advies heb.”

Ze is erg gemotiveerd om al haar vakken zo snel mogelijk te halen. Uit ervaring weet ze hoe het is om verplicht met een studie te moeten staken: vorig jaar moest ze met haar studie farmacie stoppen. “Daar baalde ik erg van, ik ben erg van de gezondheid.”

Toch vindt ze de regel op zich niet slecht. “Ik vond het een erg moeilijke studie en had maar drie vakken gehaald. Als ik door was gegaan, had ik heel veel achterstand gehad. Dat was ook niet goed geweest.” nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

Peter Nijkamp

campus

Na een week waarin het hem duizelde van de beschuldigingen zet universiteitshoogleraar Nijkamp een tegenaanval in.

‘Het is van de zotte dit zelfplagiaat te noemen’

I

DOOR PETER NIJKAMP

n de media is grote ophef ontstaan over de beschuldigingen geuit aan mijn adres door Frank van Kolfschooten in NRC Handelsblad inzake schending van de wetenschappelijke integriteit, in het bijzonder via (zelf)plagiaat. Zijn vooronderstelling was dat mijn grote publicatievolume verklaard kan worden uit een fout publicatiegedrag. Ook de Volkskrant − en in navolging daarvan alle landelijke en regionale bladen, alsmede de radio en televisie − besteedden veel aandacht aan deze nieuwe ‘smet op het blazoen’ van de VU. Deze verwijten zijn dusdanig ernstig dat een reactie op z’n plaats is.

Ik zal aantonen dat deze verwijten grotendeels op drijfzand berusten. De door Van Kolfschooten aangevoerde argumenten kunnen de toets der kritiek niet doorstaan. Maar evenzeer belangrijk is de vraag hoe deze hetze heeft kunnen ontstaan. Bij een analyse van de procesgang rond dit dossier blijkt de VU zelf geen regels te kennen bij het verwijzen van auteurs naar hun eigen werk, zoals

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

ook door collega Drenth in NRC Handelsblad is betoogd. Inmiddels is een landelijk debat ontstaan over de vraag wat zelfplagiaat is, of het goed of fout is, en of er regels zouden moeten komen.

Wat is er fout gegaan?

In mei vorig jaar is een promotie uitgesteld, na anonieme meldingen – uit een en dezelfde bron – over mogelijke schending van wetenschappelijke integriteit door promovenda Karima Kourtit. Een commissie onder leiding van collega Drenth heeft toen haar werk onderzocht en ontdekte wel een paar referentietekortkomingen (samenhangend met zogeheten ketencitaties), maar niet zodanig van aard dat de promotie definitief zou moeten worden afgeblazen. De commissie adviseerde deze schoonheidsfoutjes te repareren en daarna de reguliere procesgang weer te volgen. Ikzelf besloot me vrijwillig als promotor terug te trekken zodat een ‘cleane’ procedure zou zijn gegarandeerd, zonder ook maar een schijn van betrokkenheid.

Dit commissierapport – vertrouwelijk van aard – is begin november door het bestuur van de VU aanvaard; na de formele termijn van zes weken is een

publieke samenvatting van dit rapport net voor de kerstvakantie op de VU-site verschenen. Deze samenvatting gaf helaas kennelijk aanleiding tot een misvatting, omdat een bepaalde zin op een minder gelukkige plaats is terechtgekomen, waardoor het lijkt alsof er nu staat dat elke incorrecte vorm van bronvermelding (zonder overigens te zeggen wat incorrect is) van eigen werk bestempeld dient te worden als plagiaat. Het commissierapport zei echter iets geheel anders.

Zulke misverstanden zijn te betreuren, omdat ze tot verkeerde conclusies kunnen leiden. Centraal staat daarbij het begrip ‘zelfplagiaat’, een begrip dat officieel niet bestaat in Van Dale en ook niet in de VU-gedragscode voorkomt. Verschillende disciplines gaan daarmee verschillend om. Door een wel zeer tendentieuze interpretatie van ‘zelfplagiaat’ in NRC Handelsblad te hanteren, namelijk dat het ontbreken van een paginanummering of van een aanhalingsteken reeds een geval van plagiaat op kan leveren, is mijn naam als wetenschapper nationaal en internationaal in diskrediet gebracht. Er is een onvoorstelbare hoeveelheid smaad volkomen onterecht over mij uitgestort.

23

Peter Nijkamp

Vervolgens is in voorbeeld Weldenkend mens 3C weer sprake van een Van Kolfschooten heeft Mechanistische letterlijke tekstovername, diverse voorbeelden computerscans met opnieuw duidelijke genoemd waaruit blijkt zijn een gevaarlijk vermelding van de bron, dat ik mij misdragen wapen in de maar zonder paginanumzou hebben, gegeven de mer en aanhalingstekens. bovengenoemde omschrij- handen van nietMag men daarvoor in ving. Ik loop diverse door deskundigen gemoede de term plagiaat hem genoemde voorbeelgebruiken? den kort langs en geef daarbij mijn commentaar.

Groot onrecht De door Van Kolfschooten Ten slotte bevat voorbeeld genoemde voorbeelden 4 drie letterlijke tekst1A, 1B, 1C, 2A, en 3A blokken in een artikel bevatten tesktovernames van Kourtit/Nijkamp van – soms letterlijk, soms in passages van het werk van anderen, met geredigeerde vorm – van maximaal één een duidelijke directe vermelding van de zin, waarbij in alle gevallen keurig naar drie respectievelijke auteurs. Wat is er de desbetreffende bron (dus de auteurs) is verwezen. Er staat geen paginanummer dan eigenlijk mis? Deze zelfde tekstblokken zijn met goede bronvermeldingen bij en evenmin is gebruik gemaakt van ook opgenomen in een paper van Baycan/ aanhalingstekens; dat is op mijn gebied Nijkamp in een boekverslag van het ook minder gebruikelijk. Maar welk SUS-DIV-project, waaraan – zoals uit het weldenkend mens durft zoiets plagiaat te voorwoord blijkt − Kourtit ook als ondernoemen? zoekster heeft bijgedragen. Er is hier In voorbeeld 3B is sprake van een tekstdus ook geen probleem van intellectueel overeenkomst tussen een artikel van eigendom. Is het fair dit dan plagiaat te Kourtit/Nijkamp en een gepubliceerd noemen? verslag van een college gegeven door De beschuldigingen van Van KolfNijkamp aan de Universiteit van Rimini schooten missen elke redelijke grond.

(2010), dat later in een lokaal tijdschrift Men kan zo wel doorgaan met casuïs(2012) (zonder peer-review en certificetische analyses op internet. Opvallend ring met impactfactor) is opgenomen. is overigens dat alle verwijten van Van Dit laatste is typisch een tussenproduct Kolfschooten gaan over introducerende dat als input voor het finale artikel is common sense-zinnen of bekende literagebruikt; het is volstrekt ongebruikelijk tuur. Nergens heeft hij de originaliteit halffabricaten in de referenties op te of kwaliteit van mijn eigen toegepaste nemen, nog afgezien van het feit dat onderzoek – hetgeen toch de kern is van hier ook nog een tijdsfaseringsprobleem speelt. Het is toch van de zotte dit zelfpla- mijn werk − ter discussie gesteld. Mijn conclusie op basis van een zelfcitatiegiaat te noemen. Alweer: er is hier niets analyse: in geen enkel opzicht blijkt er laakbaars geschied, en het proces is volsprake te zijn van ernstige fouten, kwade ledig transparant.

24

‘Er is hier niets laakbaars geschied’ opzet of overschrijden van de VU-code.

Als men echter uitgaat van kwade trouw, kan men van elke mug een olifant maken. Daarmee is niet alleen mij, maar ook promovenda Kourtit groot onrecht aangedaan.

Groen en onrijp Van Kolfschooten heeft blijkbaar veel op het internet gespeurd, maar hij had beter met peers kunnen praten over de kwaliteit van mijn werk. Op het internet valt van alles – groen en rijp – te vinden over mijn publicaties, maar is dat de canon voor de beoordeling van de originaliteit van onderzoek? Beoordeling van onderzoek zal alleen maar zin hebben als men zich richt op geautoriseerde finale artikelen, die in het bijzonder op Web of Science te vinden zijn (zoals ook door het CWTS afgelopen zaterdag in Trouw bepleit). Het gaat hier dan om officiële finale publicaties in journals die een professioneel peer-reviewsysteem

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

StudioVU/Riechelle van der Valk

Beschuldigd >De affaire-Nijkamp begint met een anonieme beschuldiging van plagiaat van Peter Nijkamps promovendus Karima Kourtit in mei 2013.

Kourtits promotie wordt op het laatste moment afgeblazen. >In november 2013 komt de commissie-Drenth met haar rapportage: Kourtit moet haar proefschrift op enkele plaatsen aanpassen, en mag dan alsnog promoveren. Het rapport wordt (nog) niet openbaar. >In december 2013 verschijnt op de site van de VSNU de geanonimiseerde samenvatting van het onderzoek naar Kourtits proefschrift.

lijke kennis hebben. Dat kennen met een Thomson heeft deze plagiaatescalaReuters (of andere) certiDe tie ons wel geleerd. ficering, inclusief impactbeschuldigingen factor. Alleen een ondervan Van Hoe nu verder? linge vergelijking van Kolfschooten De VU heeft besloten nu deze geautoriseerde finale missen elke mijn gehele oeuvre te artikelen is een zinnige onderzoeken. Dat lijkt weg om tot een conclusie redelijke grond me een goede zaak, ook te komen. Het zou unfair al zal het – bij ontbreken zijn alle groene en onrijpe van een benchmark – niet publicaties die als tusseneenvoudig zijn generieke producten tegenwoordig conclusies te trekken uit op internet staan – zoals een steekproefomvang van abstracts, extended 1. Maar zo’n onderzoek zal abstracts, summaries, zeker kunnen bijdragen discussion papers, lecture aan meer transparantie over een diffuus notes, PPPs, et cetera – in de beschoubegrip als zelfplagiaat. Ik heb daarin veel wing te betrekken. Zulke halffabrikaten vertrouwen. vormen slechts de bouwstenen voor een finaal artikel, en dan wordt het wel erg goedkoop van zelfplagiaat of recycling te spreken. Mechanistische computerscans Voor een uitgebreide beschouwing en kritiek op de zijn een gevaarlijk wapen in de handen aantijgingen van Van Kolfschooten, zie advalvas. van niet-deskundigen die geen inhoudevu.nl>achtergrond ‘Terreur via internet’

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

>De Volkskrant maakt op basis hiervan op 7 januari als eerste melding van vermeend (zelf)plagiaat door Kourtits toenmalige promotor, Peter Nijkamp. Die beschuldiging wordt overgenomen door veel andere landelijke media, en uitgediept door wetenschapsjournalist Frank van Kolfschooten in NRC. Hij doet een steekproef uit Nijkamps oeuvre en meent daarbij zes gevallen van plagiaat en acht gevallen van zelfplagiaat te kunnen aantonen. >Nog diezelfde dag kondigt de VU een uitgebreid onderzoek aan naar alle publicaties van Nijkamp. In de dagen daarna ontspinnen zich in de media discussies over de grens tussen plagiaat en zelfcitatie, over publicatiedruk en over de gedragscode wetenschapsbeoefening. Wetenschappers, journalisten en bestuurders, onder wie collegevoorzitter Jaap Winter en rector Frank van der Duyn Schouten, hebben zich inmiddels in het openbaar in deze discussie gemengd. >Dit is de eerste keer dat Peter Nijkamp zelf openlijk op de beschuldigingen reageert.

25

Bernd Andeweg voorlichter aardwetenschappen

opinie

‘Alle studievoorlichters ontslaan is dom’ Inhoudelijke studievoorlichting leidde bij aardwetenschappen tot een verdubbeling van het aantal studenten.

Onbegrijpelijk dat juist die wordt wegbezuinigd, vindt Andeweg.

as u verbaasd toen u hoorde dat jullie hele afdeling Voorlichting boventallig werd? “Niet echt. Het stond al in een plan van anderhalf jaar geleden. Daarvan hebben de faculteiten waarvoor wij werken de consequenties destijds niet goed overzien en nu is het te laat. Straks moeten onderzoekers weer zelf de boer op om studenten te werven en moeten ze tussendoor allerlei mailtjes beantwoorden over profielwerkstukken.

De studievoorlichters zijn driekwart jaar geleden bij de dienst Communicatie & Marketing gevoegd. Mijn faculteit Aard- en Levenswetenschappen betaalt daarvoor aan de dienst. Maar ze krijgen er straks een paar algemene communicatiemedewerkers voor terug, zonder inhoudelijke vakkennis. Wij worden wegbezuinigd.”

De VU wil de studentenwerving voortaan professioneler aanpakken, staat in het reorganisatieplan. “Daar zijn wij heel boos over. Alsof wij tot nu toe maar wat aanrommelden. Het ontkent wat we de afgelopen jaren hebben bereikt: sinds we bij Aard- en Levenswetenschappen en een aantal jaren later ook bij de exacte faculteit de studievoorlichting beter

26

Je zou zeggen: daar kunnen ze bij andere faculteiten wellicht iets van opsteken. “Het reorganisatieteam van

Reorganisatie Bij het domein Communicatie & Marketing verdwijnen veel formatieplaatsen.

De domeincommissie schat dat 25 van 141 medewerkers boventallig dreigen te worden. Meer info op advalvas.vu.nl>nieuws>3 december>Communicatie gaat rigoureus afslanken.

het domein Communicatie & Marketing is niet eens langs geweest om te kijken hoe wij het hier doen. Dat nemen we ze erg kwalijk. Want er ligt een schat aan ervaring en die wordt nu zomaar weggegooid omdat ze hebben bedacht dat ze geen studievoorlichters meer willen met een inhoudelijke achtergrond in het vakgebied waarvoor ze werken.”

Wat verlies je daarmee? “Ik kan uit eigen ervaring vertellen wat de studie aardwetenschappen inhoudt, waarover het onderzoek gaat en met iemand afwegen of het een goede studiekeuze is; ik heb een netwerk van scholen in het land, waar ik al jaren gastlessen geef; ik weet hoe ik scholieren met profielwerkstukken kan helpen; we organiseren meeloopdagen en voorlichtingsdagen op de VU. De lijnen zijn kort en er is persoonlijke betrokkenheid: ik ken studenten vaak al vanaf hun zestiende, ik ken soms hun ouders en hun oude school. Dat schept een band.

Het is een van de redenen waarom de studie-uitval bij ons zo laag is. Matching avant la lettre.

Ja, maar we gaan dat standaardiseren, zeggen ze. Wat denken ze dan? Dat wij elke keer een heel nieuw mailtje typen als er een verzoek van een scholier komt voor een profielwerkstuk? Dat hebben we natuurlijk allang gestandaardiseerd. En ons systeem werkt goed. Dat maakt deze hele toestand zo frustrerend!”

Lees de integrale versie van dit interview op advalvas.vu.nl>opinie.

Bernd Andeweg

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 10 — 15 januari 2014

ICOON Monika Ciapala_thenounproject

W

DOOR WELMOED VISSER

hebben geregeld, is het aantal studenten sterk toegenomen. Bij aardwetenschappen van ongeveer 35 naar ongeveer 60.

En dan tel ik aarde en economie nog niet eens mee. Daar zitten ook nog eens 60 studenten. Dat betekent dat de gezamenlijke colleges nu soms vier keer zo groot zijn als een aantal jaren terug.”

ADVALVAS

COLUMN

Tattas

FOTO StudioVU/Yvonne Compier

Z

esentwintig jaar geleden werd ik geboren op de Veluwse Biblebelt. Mijn zus kookte spruitjes en aardappels, want of je moeder er nou een baby uit perst of niet, half zes zit de familie om de eettafel. De aardappels stoomden, mijn broers bouwden met hun vork een dijk die de jus tegenhield en ik kwam krijsend ter wereld.

Krijsen kon ik goed: als de kaas naast me op tafel stond (wat een putlucht), voor een spin, en als ik weer eens die Biblebelt-spruitjes moest eten. Ik distantieerde me al snel van de Veluwe. In een keuken waar macaroni al exotisch is en waar elke dag je zonden vergeven moeten worden voordat je een hap neemt, wil ik niet dood gevonden worden.

Daarom woon ik nu in de Bijlmer. En omgeef ik me het liefste met Italiaanse vrienden, Surinaamse buren en Perzische verhalen. Stiekem ben ik een beetje jaloers, omdat ik geen grapjes kan maken in het Papiamento en geen moeder heb die zelf pasta maakt (wat een hemel moet

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

José Verwaal derdejaars antropologie dat zijn!). Op een multicultureel feest heb ik weinig meer Mijn broers toe te voegen dan ‘zeg buurbouwden met man, blokje kaas?’ hun vork een Maar die blokjes kaas zijn dijk die de jus ineens weer helemaal hip. tegenhield en ik Na de Mokro, de nigga, en de gewraakte 39 met rijst staat kwam krijsend de spotlights op de tattas. ter wereld Toen de half-Nederlandse Cid begin januari de facebookpagina ‘Tattas be like...’ maakte, had hij geen idee hoe populair deze zou worden.

Hij plaatste een foto van blokjes kaas en worst: ‘tattas be like: ben jarig’. De kaaskop van toen is de tatta van nu. De nuchtere gierigaard die ook in Benidorm het liefst een kroket eet. Als een tatta een miljoenenloterij wint, dan maakt ie geen wereldreis, stel je voor dat hij de indruk zou wekken kapsones te hebben! ‘Gewoon blijven werken en een nieuwe waterkoker.’

Na de ophef rondom Zwarte Piet en Gordons ‘grapje’ over nummer 39 met rijst, lijkt het logisch om dit als een tegenreactie te zien waarbij nu de Nederlander gestereotypeerd wordt. Een enkele tatta is not amused: ‘mensen

op hun afkomst belachelijk maken en daar een page voor oprichten... dan ben je ziek in je hoofd! Nazipraktijken!’

Belachelijk maken, misschien. Maar nazipraktijken? Ik denk dat de nazi’s de tattas omarmd hadden, want tatta is domweg straattaal voor ariër. Discriminatie is vooral kwalijk als de context negatief is. En ik geloof niet dat een blanke Nederlander ooit na een sollicitatie een e-mail onder ogen heeft gekregen: ‘Dit is een luie donder en ook nog eens een tatta, weiger hem’. Over het algemeen is de wereld ongelijk verdeeld. Ik hoop dat grapjes over gierigheid tattas terugbrengen bij de realiteit. Want achter die no-nonsense houding, achter de zes-uuraardappels-met-jus, kan nog weleens een superioriteitsgevoel schuilen waar je u tegen zegt.

Ik denk terug aan die stomende aardappels op de Biblebelt. Als tatta hoor ik eindelijk ergens bij. En daar schep ik natuurlijk niet over op. Nee, dat zou veel te gek zijn.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

27

PERSONEELSPAGINA

ONDER REDACTIE VAN COMMUNICATIE & MARKETING VU JAARGANG 6, NUMMER 6, 15 JANUARI 2014

Ines Lindner en Mirella Kleijnen: ‘Je wordt beter van elkaar.’

CREATIEVE BOOST VOOR HET ONDERWIJS Het leverde geweldige ideeën op: groepjes docenten innoveerden het bacheloronderwijs van de economische faculteit, met inzichten uit onder meer interviews met alumni en werkgevers.

Mirella Kleijnen zag het pas toen ze een grote kaart bekeek waarop alle leerlijnen in het curriculum van alle bacheloropleidingen van de economische faculteit FEWEB in beeld waren gebracht: “Na de tien jaar dat het curriculum nu functioneert, klopte het soms gewoon niet meer. Je zag dat vakken soms niet meer op elkaar aansloten. ”De universitaire hoofddocent marketing leidde de afgelopen maanden bij FEWEB een bijzonder onderwijsvernieuwingsproject waarbij het de docenten zelf waren die in twee projectteams een gloednieuw, samenhangend onderwijsprogramma opzetten. Het uitgangspunt daarvoor was ontwikkeld door de Werkgroep Bachelor van de faculteit.

Het probleem is nooit geweest dat docenten hun onderwijs niet vernieuwen, vertelt Kleijnen, want dat doen ze wel degelijk. “Maar als docent ben je vaak heel erg als individu bezig, terwijl je

voor een collectief – de opleiding in het geheel – werkt.” Met het risico dat je niet beseft hoe je vak in het totale, driejarige curriculum past.

Collectief nadenken over het hele curriculum werkt wel. Co-creatie is Kleijnen’s onderwerp van onderzoek: samen nadenken over vernieuwing. In het bedrijfsleven werkt het, dus waarom niet in het onderwijs?

LOS VAN JE EIGEN IDEEËN

Hoe kom je tot een frisse blik, als je al tien jaar in dezelfde structuur lesgeeft? “Soms heb je een beetje hulp nodig om los te komen van je eigen ideeën”, zegt Kleijnen. FEWEB vroeg die hulp aan het in innovatie gespecialiseerde adviesbureau Sunidee. Dat stuurde de docenten op pad om werkgevers, alumni, studenten en docenten te interviewen over wat studenten moeten leren en hoe onderwijs eruit moet zien. Universitair

docent Ines Lindner reisde er stad en land voor af. “Het kostte veel tijd, maar je leert er onwijs veel van”, vindt Lindner. “Met z’n allen brachten we in kaart wat er uit de interviews naar voren kwam door telkens een what, why en wow – een inzicht – te formuleren. Zo noemden alle werkgevers dat studenten meer sociale vaardigheden moeten leren. Je kunt studenten in teams laten samenwerken aan groepsopdrachten. Veel docenten – ik ook – vinden het een nadeel dat de een dan veel doet en een ander niks. Maar door wat die werkgevers zeiden, realiseer je je dat dit de werkelijkheid is waar ze later in hun werk ook mee moeten kunnen omgaan. Het is dus een prima onderwijsvorm.”

COLLEGE TOUR MET EEN CEO

Op die manier kwam het projectteam van een stapel interviewverslagen tot een heel nieuwe

structuur, een soort wegenkaart met vakken en leerlijnen en aanbevelingen over effectieve vormen van didactische strategieën en onderwijs.

Een mooi voorbeeld vindt Lindner dat je studenten tijdens colleges vragen kunt stellen die ze via hun smartphones kunnen beantwoorden om bonuspunten te verdienen. Dan loont het om je voor te bereiden. Mirella Kleijnen kwam geweldige ideeën tegen: een ‘College Tour’ à la Twan Huys met een CEO van een groot bedrijf, aan wie studenten vragen konden stellen. Of, in plaats van iedere week een werkgroep geven, een bootcamp organiseren, waar studenten een week lang in teams aan een probleem werken dat een bedrijf hen voorlegt, met een prijs voor het beste team in het vooruitzicht. “Het probleem is dat we die dingen niet weten van elkaar”, zegt Kleijnen. “We moeten met elkaar om de tafel om van elkaar te leren. Niet om straks allemaal een bootcamp of College Tour te organiseren, maar om uit te wisselen. Dat is een manier om collectief talent te ontwikkelen.

Je wordt beter van elkaar.”

BELANGRIJK BIJPRODUCT

Universitair hoofddocent ondernemerschap Elco van Burg vond dat laatste aspect misschien wel het belangrijkste van het hele proces: elkaar leren kennen. “Ik heb gezien hoeveel kwaliteiten mijn collega’s hebben. Ik loop soms even langs bij een collega om te vragen hoe hij of zij iets aanpakt in het onderwijs. We blijken interesses te delen, waardoor we dingen samen zijn gaan doen, ook onderzoek. Het is een bijproduct van dit project, maar wel een heel belangrijk bijproduct.”

Hij ziet nog een ander belangrijk voordeel.

“Doordat docenten zelf meedoen, worden de inzichten die wij hebben opgedaan sneller verspreid. We hebben zelf gehoord wat studenten, alumni, docenten hebben ingebracht. We hebben zelf die analyses gemaakt, we delen die inzichten op een basaal niveau, niet alleen de conclusies. Dat is heel anders dan in een rapport lezen hoe het moet.”

NU NOG INVOEREN

De wegenkaarten die de projectteams voor het curriculum hebben gemaakt, zijn klaar. De aanbevelingen liggen er. Nu moeten de ideeën nog worden ingevoerd. Voorschrijven heeft geen zin, denkt Lindner. Het enthousiasme van de docenten die in het projectteam hebben gezeten, moet anderen over de streep trekken.

“Je kunt mensen niet dwingen, maar wij kunnen wel gaan pionieren en vertellen over wat dat oplevert.”

WORKSHOP OP 28 JANUARI

Tijdens de conferentie Perspectief voor wetenschappers geeft Mirella Kleijnen de workshop ‘Onderwijs innovatie door co-creatie: Samen groeien naar een nieuw curriculum’, waarin zij laat zien hoe docenten in teams collectief hun talent voor onderwijs kunnen ontwikkelen.

Meer informatie en aanmelden op

> VUNET > ZOEK OP PERSPECTIEF

MIJN IDEALE VU

NIEUWS & AGENDA DECLAREREN NIEUWE STIJL

Frank van der Duyn Schouten Rector Frank van der Duyn Schouten wil wetenschappers aan de VU nog wel wat scherper aanspreken op hun verantwoordelijkheid voor het onderwijs. Dat kaart hij aan tijdens de conferentie over talentbeleid op de VU op 28 januari.

“Wetenschappers lopen idealiter op twee benen: onderzoek en onderwijs. Toch ervaren ze vaak dat onderwijs hen van hun onderzoek ‘afleidt’.

Die gedachte staat haaks op wat een universiteit wil zijn. Juist daar komen immers onderzoek en onderwijs bij elkaar. Wetenschappers moeten hun onderzoekservaringen in het onderwijs inbrengen. Misschien niet dagelijks, of meteen in het eerstejaarsonderwijs, maar zeker in de master. Zelf heb ik gemerkt dat je je eigen onderzoek beter gaat begrijpen als je het op een eenvoudige manier moet uitleggen. Ook verwerkte ik graag actueel eigen onderzoek in een tentamen. In de film Good Will Hunting dagen MIT-docenten hun studenten uit met onderzoeksproblemen waarmee ze zelf bezig zijn. En waarom ook niet? Ik ben ervan overtuigd dat de passiviteit van studenten in de collegezaal het best bestreden kan worden door bevlogen onderzoekers.

STUREND OPTREDEN

“Talentontwikkeling is ook een kwestie van leren je verantwoordelijkheid te nemen. De universiteit moet de individuele wetenschapper daarvoor de kans bieden en de wetenschapper moet bereid zijn die te grijpen. Zo vergt het samenstellen van een goede universitaire opleiding leiderschap.

Het is immers niet langer een verzameling van vakken die verschillende hoogleraren los van elkaar verzorgen. In accreditaties moeten we de samenhang in een opleiding duidelijk kunnen aantonen. Het blijkt moeilijk om mensen te vinden die uit het collectief van docenten naar voren willen stappen om daarin een voortrekkersrol te spelen. Opleidingsdirecteuren blijken moeilijk te vinden. Wetenschappers staan niet te trappelen, ze zien het nog teveel als een soort corvee. In het talentbeleid zou ik dat aspect nadrukkelijker aangescherpt willen zien. In jaargesprekken moet het niet alleen gaan over onderzoeksresultaten en onderwijsevaluaties, maar ook over de manier waarop onderzoekers hun verantwoordelijkheid nemen om sturend en structurerend op te treden.”

Zelf je mening geven over waar het met de VU naartoe moet? Mail naar PP@VU.NL

De onkostenregeling van de VU is veranderd.

Per 1 januari krijgen medewerkers dagvergoedingen voor eigen maaltijden in plaats van een vergoeding van de werkelijke kosten.

Voorschotten worden niet langer direct uitbetaald, eerst is goedkeuring vereist. Voortaan worden voorschotten en declaraties twee keer per maand uitbetaald. Ook de manier van declareren verandert. Naar verwachting vanaf eind deze maand declareer je geheel online je reis- en voorschotaanvragen en (on)kostendeclaraties via VUnet, met Declareren nieuwe stijl (DNS). Lees meer over de nieuwe werkwijze op > VUNET, ZOEK OP DECLAREREN

PERSPECTIEF VOOR WETENSCHAPPERS

Tijdens het congres Perspectief voor wetenschappers op 28 januari kun je meedenken over de mogelijkheden om wetenschappelijke talenten aan te trekken, te ontwikkelen en te behouden. Er wordt veel van wetenschappers gevraagd: wetenschappelijke productiviteit, kwaliteit van onderwijs, ethiek in onderzoek en aansluiten bij de prioriteiten in de maatschappij.

Hoe kunnen zij hun talenten en loopbaan ontwikkelen? Wetenschappers en HRM’ers vertellen in workshops hoe zij talentbeleid vormgeven en hoe dat in de praktijk werkt. Deelnemers aan het congres krijgen het boekje Developing a Talent for Science van de Groningse hoogleraar Ritsert Jansen, met veel bruikbare tips om een wetenschappelijk carrière te ontwikkelen of de ideale omstandigheden daarvoor te creëren.

Voorafgaand aan het congres wordt de brochure Perspectief voor Wetenschappers verspreid.

Voor aanmelden voor het congres of online de brochure bekijken > VUNET > ZOEK OP PERSPECTIEF

TWEE KEER HET VU-ORKEST

Op 25 januari (Philharmonie Haarlem) en 27 januari (Concertgebouw Amsterdam) presenteert het VU-Orkest een spetterend programma met The Planets van Holst, Vier Letzte Lieder van Strauss en Von der Wiege bis zum Grabe van Liszt. > WWW.VU-ORKEST.NL

COLLECTIEVE VAKANTIEDAGEN

De eerste collectieve vakantiedagen in 2014 zitten er al op: 2 en 3 januari. De andere collectieve vakantiedagen van dit jaar vallen op 30 mei en 29 t/m 31 december. Deze zes dagen worden automatisch in mindering gebracht op je vakantiekaart 2014. > VUNET > ZOEK OP VAKANTIEDAGEN

Redactie Personeelspagina > CHARLOTTE BROUWER, ANITA MUSSCHE EN HOUKJE VLIETSTRA Beeld > PETER VALCKX , YVONNE COMPIER (STUDIO VU) Vormgeving > RUDIE JASPERS Reageren > PP@VU.NL

Cursussen

Restaurant

n va nt. ten ura os ta p k res t o et en lt h tud ee n s ord ee eo at b ga en ek ten we it e d e as u Om valv ad

cultuur

Tonnetje rond staren naar de skyline Noorderlicht

Meer dans in 2014 Cursussen Griffioen Maandag t/m vrijdag vanaf 18 uur Studenten & VU-medewerkers: gereduceerd tarief griffioen.vu.nl

Naast de voorstellingen en de films heeft de Griffioen ook een uitgebreid cursusaanbod. Het aantal lessen van een cursus varieert van korte workshop visagie tot een toneelproductie van een half jaar. Eind januari beginnen de lange curssussen van vijftien lessen weer en begin februari die van acht lessen.

Je kunt je nu al inschrijven voor bijvoorbeeld hiphop, buikdans of klassiek ballet, die allemaal in de week van maandag 27 januari van start gaan. Wie in verband met tentamens of andere ongemakken liever een kortere cursus van acht lessen wil, kan terecht bij onder meer salsadans, yoga, stijldansen of zumba. En voor wie niet kan of wil dansen, zijn er genoeg andere cursussen. Want alleen studeren is geen kunst.

Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

30

NOORDERLICHT NDSM-plein 102 noorderlichtcafe.nl

FOTO Martijn Mulder

Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede

CONCEPT Cultureel cafĂŠ en restaurant in Amsterdam-Noord.

SFEER Bij aankomst zitten veel mensen gezellig buiten op het terras. Genietend van de laatste straaltjes zon en het prachtige uitzicht over het IJ. Het ziet er relaxed uit. Er is genoeg plek om te zitten: stoelen, banken, kussens, strandstoelen, boomstammen. De mensen die het buiten te koud beginnen te krijgen, verzamelen zich gezellig rond het kampvuur of verhuizen naar binnen, waar de sfeer net zo ontspannen is.

ETEN We hebben goede trek en bestellen ieder een hoofdgerecht en krijgen twee bijgerechten erbij. We hebben dorst en vragen meteen om een fles droge witte huiswijn. Al snel staat ons tafeltje helemaal vol. We hebben een bavette (zeer mals rundvlees) met vijgen en sla plus een strudel van zoete aardappel en tofu als hoofdgerechten.

Daarnaast krijgen we de bijgerechten: tomaten, salade, aubergines, frites en pastasalade met koriander. Wanneer onze borden en schaaltjes leeg zijn, tafelen we nog ruim een uur na. De fles moet leeg.

BEDIENING Jong en energiek. Het personeel dringt zich totaal niet aan je op. Mocht je iets willen hebben, spreek ze dan vooral even aan. Anders zul je lang moeten wachten.

AANRADER Beslist, want bij elk hoofdgerecht krijg je standaard twee bijgerechten gratis.

PRIJS Voor 25 euro kun je jezelf tonnetje rond eten.

WAARDERING

Marleen ter Avest, eerstejaars psychologie

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS

studenten

Sleutelgat 10

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook?

VU-studenten gluren in de kamer van michiel van den dries.

“Z

ouden die knuffels souvenirs zijn van verre reizen of is deze jongen in zijn kindertijd blijven hangen?” vraagt student communicatie- en informatiewetenschappen Femke van der Veen (24). “Ja, verre reizen heeft hij inderdaad veel gemaakt”, denkt studiegenoot Willemijn Berkhout (22): “Ik zie een exotische pijl en boog en een boeddha, hij is sowieso Azië-gericht.

Misschien is hij ook wel spiritueel. Zijn ruimte is basic ingericht, maar tevens heel leuk ingevuld met persoonlijke spullen.”

“Ik vraag me af of hier een man of een vrouw woont”, zegt psychologiestudent Mike Bond (23). “Er staan wel veel games in de kast, daarom denk ik aan een man.

Maar die waaier en boeddha vind ik juist weer erg vrouwelijk. De bewoner is een

ADVALVAS

nr 10 — 15 januari 2014

culturele man of een gamende vrouw. Misschien wonen zulke types hier wel samen. Maar dat lijkt me weer onwaarschijnlijk, want die gamecube heeft slechts één controller.”

“Deze jongen houdt van fietsen én van kunst. Vandaar dat fietsschilderij aan de muur”, zegt student antropologie Frederike Michiel van den Kossmann (19). “Nee joh, hier Dries woont een meisje”, lacht studiegenoot Cathelijne van Roden (20).

26 “Al die oosterse dingen en dat fotoStudeert management, lijstje, dat heeft een jongen toch policy analysis & allemaal niet. De gamecube en dat entrepreneurship en epidemiology blikje bier zijn dan wel mannelijk, maar er zijn genoeg gamende en Betaalt 400 euro inclusief voor een studio bierdrinkende meisjes.” Frederike: in Watergraafsmeer “Ja, maar bierdrinkende meisjes laten hun halflege biertje niet zo staan. En bovendien is dat fotolijstje leeg; een meisje zou daar meteen een foto ingezet hebben. Hij heeft dit lijstje ooit een keer gekregen en neergezet, maar is vergeten er een foto in te doen.”

“Ik reis inderdaad heel graag”, zegt Michiel van den Dries (26) enthousiast. “Ik heb vier jaar met mijn ouders in Centraal-Afrika gewoond, ben voor mijn studie in Zuid-Afrika geweest en verder in Nieuw-Zeeland, Indonesië, Viëtnam et cetera. Die knuffels komen uit Hongkong, ik kreeg ze van mijn vriendin omdat ik een weddenschap om een panda en een rat heb verloren.

Die pijl en boog heb ik meegenomen uit Zambia. Ik ben heus niet alleen op Azië gericht, want ik hou van álle culturen.

Die boeddha’s heb ik gekregen. Als je ze zelf koopt, brengen ze geen geluk. En ja, ik ben gek op bier en gamen. Deze gamecube gebruik ik vooral voor Mariakart.

Bier drink ik soms thuis met vrienden, maar vaker in de kroeg.”

Door student-reporter Nienke Stumpel Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

31

Griff

32

door Merlijn Draisma

nr 10 — 15 januari 2014

ADVALVAS