80 lat Domu Ludowego w Supraślu

80 LAT DOMU LUDOWEGO w SUPRAÅšLU

IE C R A W T O E I K L E I W

14-22 IV 2015

Radosław Dobrowolski

Burmistrz Supraśla

Dom Ludowy po remoncie stał się jednym z najbardziej reprezentacyjnych obiektów w Supraślu i w regionie. Różnorodne działania kulturalne, jakie tu zaplanowano, z pewnością ubogacą życie miasta - uzdrowiska i wpłyną na promocję walorów kulturowych. Zabytek jest usytuowany w doskonałej lokalizacji, dzięki czemu nawet ci, którzy odwiedzą Supraśl po raz pierwszy, bez trudu trafią na organizowane tu wydarzenia.

Dom Ludowy daje wielkie pole do popisu. Każdy - mieszkańcy i turyści – odkryje w nim coś dla siebie. W wielofunkcyjnej sali widowiskowej można organizować koncerty, spektakle, projekcje filmowe, konferencje, wystawy, bale. W celach widowiskowych wykorzystywana będzie także scena letnia, znajdująca się na zewnątrz budynku.

Ta inwestycja jest wyrazem aspiracji mieszkańców Uzdrowiska Supraśl.

Nasze miasto o ponad 500 letniej historii słynie nie tylko z wyjątkowych walorów przyrodoleczniczych, ale także bogatej działalności kulturalnej, naukowej i religijnej oraz urokliwej zabytkowej architektury.

Gmina Supraśl otwarta jest na nowe projekty i współpracę. Dlatego wierzę, że Dom Ludowy skupiać będzie twórcze środowiska i wyzwoli nowe pokłady energii.

Adam Jakuć

Dyrektor Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu Kultura ma wielką moc zbliżania i łączenia ludzi. W sposób niewidoczny, subtelny, a zarazem trwały. Potrzebuje jednak zdolnych twórców i przyjaznej przestrzeni twórczej. Dom Ludowy w Supraślu to miejsce o niepowtarzalnym uroku, które teraz jeszcze silniej będzie przyciągać artystów i odbiorców ich sztuki. Ten zabytkowy obiekt już na etapie remontu i modernizacji połączył wielu ludzi dobrej woli, odpowiedzialnych za nasze dziedzictwo kulturowe. Jestem ogromnie wdzięczny władzom Supraśla oraz województwa podlaskiego za sfinansowanie tej wielkiej inwestycji. Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu zyskuje dziś nowoczesną, a jednocześnie najbardziej tradycyjną świątynię sztuki. Szanując przeszłość z nadzieją możemy patrzeć w przyszłość.

Wydawca: Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu Zespół redakcyjny: Adam Jakuć, Ewelina Lewkowicz Projekt, fot.: Adam Kierzkowski 2 80 LAT DOMU LUDOWEGO w SUPRAŚLU

Historia Domu Ludowego Dom Ludowy w Supraślu powstał w 1934 r. według projektu inż. Jarosława Giryna, który był również autorem projektu Domu Ludowego w Białymstoku - obecnego Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki. Budynek wpisany jest do Rejestru Zabytków województwa podlaskiego.

Dziennik Białostocki z 1934 roku donosił: „Na terenie powiatu białostockiego, w jednym z najbardziej ożywionych jego ośrodków, w Supraślu, powstanie wkrótce placówka, która odegra ogromną rolę w życiu społeczności kulturalno-oświatowej nie tylko miasteczka, ale i okolicy w dużym promieniu. Będzie to Dom Ludowy (…).” Drewno do budowy podarował Konstanty Zachert.

Dom Ludowy otwarto i poświęcono w 1935 r. Nadano mu imię M. Zyndram-Kościałkowskiego. W uroczystości uczestniczyli premier Marian Zyndram-Kościałkowski, wojewoda gen. Stefan Wiktor Pasławski. Odtąd corocznie, w niedziele, od Bożego Narodzenia aż do Wielkiego Postu koło Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży i chór parafialny w Domu Ludowym wystawiały teatralne jasełka, a od 1938 r. w okresie Wielkiego Postu „Drogę Krzyżową”.

Dom Ludowy gościł między innymi warszawski teatr „Redutę” czy emigracyjny teatr ukraiński.

W czasie II wojny światowej sowieci Dom Ludowy zamienili na klub Krasnyj Ugołok. W 1944 r. zajęło go wojsko sowieckie i zdewastowało budynek.

W 1947 r. w Domu Ludowym supraślanie zorganizowali teatr „Feniks”. Publiczność wypełniała salę po brzegi oglądając Tatarskie zaloty, Zemstę Cygana, Żydowskie swaty, Werbel domowy. Niestety trupę teatralną rozwiązano, a to dlatego, że cenzura nakazała usunąć modlitwę matki, proszącej Boga o powrót córki z Zemsty Cygana. W 1952 r. chór kościelny pragnąc uratować tradycje przedwojennego teatru wystawił 3 sztuki ze swego przedwojennego repertuaru: Zemstę Cygana, Pana Jowialskiego, Werbel domowy. Władze miasta w 1955 r. wydzierżawiły Dom Ludowy zarządowi kin w Białymstoku, który urządził tam kino „Jutrzenka”. (opr. na podst. Monografii miasta i gminy Supraśl” J. Maroszka )

Dom Ludowy z 1935 r. Koło Młodzieży Katolickiej. Fot. 1938/1939 r.

Kolekcja Stowarzyszenia Collegium Suprasliense w Supraślu.

80 LAT DOMU LUDOWEGO w SUPRAŚLU

3

Fot. AdamKierzkowski

Modernizacja zabytku Obecnie Dom Ludowy wchodzi w skład Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu. Prace remontowe rozpoczęły się w lipcu 2013 r. Po około dwóch miesiącach w wyniku dokonanych wewnątrz budynku odkrywek i badań architektonicznych przeprowadzonych przez architekta dr Krzysztofa Kuleszę odkryto, że w obiekcie w przeszłości znajdowała się antresola i dodatkowe otwory okienne oraz drzwiowe.

W efekcie powstał projekt zamienny, który powiększył widownię o antresolę skomunikowaną z hallem na parterze poprzez klatkę schodową. Jednocześnie odtworzono wspornikowy balkon nad drzwiami wejściowymi na widownię.

W ten sposób powrócono do rozwiązania wnętrza obiektu z czasu jego powstania.

Dzięki temu na widowni na parterze może zmieścić się nawet 150 osób, natomiast na galerii na piętrze blisko pięćdziesiąt. Nowy projekt wprowadził też zewnętrzną scenę letnią, która była zamiarem pierwotnej realizacji w 1934 roku.

Ma ona formę wiaty podpartej słupami stalowymi. Będą się na niej odbywać koncerty i spektakle.

Generalny remont i modernizacja Domu Ludowego w Supraślu zakończyła się w lutym 2015 r. Budynek z 1934 r. jest obecnie kinem, teatrem z nowoczesną akustyką i techniką sceniczną, reprezentacyjną salą widowiskową o różnorodnych funkcjach, przy czym zachowuje zabytkowy, modernistyczny charakter. Jest to wspaniały przykład międzywojennego modernizmu, w całości zrealizowanego w drewnie. Ściany budynku zostały pokryte szalówką i pomalowane farbą w jasnych kolorach – w duchu lat 30 XX wieku.

Drewniana podłoga z dębowych desek zachowała się niemal w całości.

Dopiero więc po 80 latach, poprzez zrealizowanie docelowego kształtu Domu Ludowego, obiekt będzie mógł spełniać wszystkie swoje funkcje.

4 80 LAT DOMU LUDOWEGO w SUPRAŚLU

Koszt remontu: 3,5 mln zł. Dotacja z UE: 1,7 mln zł.

Inwestor: Urząd Miasta i Gminy w Supraślu Projekt architektoniczny: DF-Studio Projektowe Białystok Autor projektu: mgr inż. arch. Mirosław Snarski Generalny wykonawca: Przedsiębiorstwo Budowlane „Gryc Budownictwo” Białystok Kierownik budowy: mgr inż. Jan K. Grochowski Kierownik robót: mgr inż. Adam Kapłuszuk Inspektorzy nadzoru: mgr inż. Adam Mielko mgr inż. Marek Prokopiuk mgr inż. Anna Wojtulewska

Program uroczystości otwarcia Domu Ludowego w Supraślu 11.00 Rozpoczęcie uroczystości i powitanie gości.

11.10 Projekcja zwiastunu filmu promocyjnego o Supraślu 11.15 Przemówienia okolicznościowe 11.35 Symboliczne otwarcie Domu Ludowego 11.40 Recytacja Epilogu z Pana Tadeusza A. Mickiewicza w wyk. Piotra Tomaszuka 12.05 Recital Chopinowski w wyk. Jekateriny i Stanisława Drzewieckich 12.50 Poczęstunek Program koncertu Chopinowskiego F. Chopin: Andante Spianato i Polonez Es dur op. 22 F. Chopin: Scherzo b moll op. 31 (solistka Jekaterina Drzewiecka) F. Chopin: 5 Mazurków op. 7 F. Chopin: Polonez As dur op. 53 (solista Stanisław Drzewiecki) F. Chopin: Wariacje D- dur ( temat z Moore’a) na cztery ręce (duet Jekaterina i Stanisław Drzewieccy )

ARTYŚCI Piotr Tomaszuk

W latach 2000-03 pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru „Banialuka” w Bielsku-Białej, a także dyrektora Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Wizualnej „Animacje” Bielsko-Biała 2002. Od roku 2005 kierownik artystyczny Teatru Guliwer w Warszawie.

W roku 1991 założył niezależną grupę teatralną pod nazwą „Towarzystwo Wierszalin”, działającą do 2006 roku. W roku 2006 został powołany na stanowisko dyrektora naczelnego i artystycznego nowo utworzonej wojewódzkiej samorządowej instytucji kultury - Teatru Wierszalin w Supraślu.

Źródło: www.wierszalin.pl

znany reżyser teatralny; między 1986 a 1989 rokiem asystent reżysera i reżyser w Białostockim Teatrze Lalek.

W latach 1989-91 dyrektor artystyczny Teatru Lalki i Aktora „Miniatura” w Gdańsku.

80 LAT DOMU LUDOWEGO w SUPRAŚLU

5

W czasie pracy zawodowej wykładał w PWST w Białymstoku i Wrocławiu, prowadził warsztaty i wykłady na Uniwersytecie w Portland (USA), Londynie, Meksyku.

Wielokrotnie współpracował z Teatrem Telewizji realizując telewizyjne wersje spektakli «Polowanie na lisa» Sławomira Mrożka, «Turlajgroszek» Piotra Tomaszuka i Tadeusza Słobodzianka, «Klątwa» Stanisława Wyspiańskiego, «Olbrzym» Philipe Dorin, «Medyk» Piotra Tomaszuka i «Prawiek i inne czasy» Olgi Tokarczuk, «Żywot Józefa» Mikołaja Reja w adaptacji Kazimierza Dejmka.

Źródło: www.galeja.lv

Jest autorem scenariuszy, słuchowisk radiowych oraz sztuk teatralnych. Był wielokrotnie nagradzany, między innymi w roku 1994 Nagrodą im. Konrada Swinarskiego, zaś w roku 1996 Nagrodą ZASP im. Leona Schillera, a także indywidualnymi nagrodami reżyserskimi

na Festiwalu Polskich sztuk Współczesnych we Wrocławiu, Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej M K i DN. Teatr «Wierszalin» trzykrotnie zdobył prestiżową nagrodę Frige First na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym w Edynburgu (za «Turlajgroszka», «Merlina» oraz «Medyka») Pierwszą Nagrodę na Festiwalu «Klasyka Polska» w Opolu (za «Klątwę»), został wyróżniony Dyplomem Honorowym Ministra Spraw Zagranicznych R.P. za Wybitne Zasługi dla Kultury Polskiej w Świecie, a także nagrodą Krytyków Polskiego Ośrodka I.T.I. za popularyzację polskiej kultury teatralnej za granicą w uznaniu wartości, jakie działalność Towarzystwa Wierszalin wnosi do teatru światowego. W roku 2006 przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zostałem odznaczony Srebrnym Medalem «Zasłużony Kulturze Gloria Artis».

Duet fortepianowy Jekateriny i Stanisława Drzewieckich rozpoczął działalność, kiedy to dwoje młodych, wybitnie utalentowanych pianistów, ona – Rosjanka mieszkająca w Rydze, on – Polak z Warsza6 80 LAT DOMU LUDOWEGO w SUPRAŚLU

wy, w 2010 roku zawarli związek małżeński i postanowili połączyć siły swoich talentów decydując się na wspólną drogę artystyczną.

Jekaterina Drzewiecka

Występował w salach koncertowych wszystkich polskich filharmonii a także Amsterdamu (Het Concertgebouw), Bergen (The Grieg Hall), Brukseli (Parlament Europejski), Londynu (Victoria & Albert Museum), Madrytu (Palacio Real de El Prado), Moskwy (Wielka Sala Konserwatorium im. P. Czajkowskiego), Porto (Palacio da Bolsa), Tallina (Estonia Hall), Wiednia (Schönbrunn Palace), Lwowa (Filharmonia), Bratysławy (Filharmonia). Inaugurował tak prestiżowe wydarzenia kulturalne jak Europalia w Belgii, Dni Polski w Austrii, sezon koncertowy w Bazylei, Festiwal Radia Francuskiego w Montpellier, Festiwal Radia Duńskiego w Kopenhadze czy też Rok Chopinowski w Sztokholmie, Tiranie i Skopje.

Pianistka występowała z wieloma znanymi dyrygentami, między innymi Andrisem Nelsonsem, Igorem Pylatiukiem, Normundsem Vaicisem, Andrisem Vecumnieksem, Moniką Stefaniak, Rafałem Janikiem, Jerzym Swobodą oraz orkiestrami: Latvian National Symphonic Orchestra, Emil Darzin Music Secondary School Symphonic Orchestra, Orkiestrą Kameralną „Accademia dell’Arco” Orkiestrą Sinfonia Concertante, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Częstochowskiej.

W 2003 roku zadebiutował w nowojorskiej Carnegie Hall (Isaac Stern Auditorium) odnosząc wielki sukces.

Po koncercie Darrell Rosenbluth w „New York Concert Review” napisał: “Ożywiony owacyjnym przyjęciem utworów Chopina przez publiczność, Drzewiecki powalił ją na kolana cyklem „Grandes etudes de Paganini” Liszta […]”.

posiada szeroki repertuar koncertowy, który wykonywała na wielu estradach Europy: na Łotwie, Litwie, Słowacji, Ukrainie, we Włoszech, Francji, w Estonii, Rosji, Niemczech, Macedonii, Wielkiej Brytanii, Finlandii, Holandii i Polsce. Wielokrotnie występowała w prestiżowych salach koncertowych, między innymi w sali Rachmaninowa i małej sali przy Konserwatorium w Moskwie, głównych salach filharmonii w Rydze, Lwowie, Toruniu, Częstochowie, Bydgoszczy, Košicach, Słupsku, Zielonej Górze, Krakowie, Assembly Hall w Wielkiej Brytanii, a także Dzintari Concert Hall i Golden Hall w Rydze.

Jest laureatką głównych nagród krajowych i międzynarodowych konkursów muzycznych w Polsce na Łotwie i we Francji.

Stanisław Drzewiecki

rozpoczął karierę pianistyczną w wielu 6 lat, kiedy wyjechał jako solista na tournée koncertowe po Japonii ze znakomitą orkiestrą Sinfonia Varsovia. Wracał do Japonii wielokrotnie. Entuzjastyczne recenzje i sympatia publiczności sprawiły, że odwiedza ten kraj regularnie grając w najznamienitszych salach koncertowych Tokio, Jokohamy, Osaki, Hamamatsu, Sapporo i innych.

Z Yomiuri Nippon Symphony Orchestra, St.Petersburg Symphony Orchestra (dyr. A. Anikhanov), Brno Philharmonic Orchestra, Slovak Radio Symphony Orchestra wykonywał koncerty fortepianowe Chopina nr 1, Rachmaninowa nr 2 i Czajkowskiego nr 1.

Artysta odbył tournée z Filharmonią Wrocławską po USA, z Filharmonią Podlaską – po Belgii, z Filharmonią Śląską i Orkiestrą „Hanseatica” – po Holandii i z Lwowską Orkiestrą Akademia po Ukrainie i Słowacji. Występował w Chinach i na estradach Ameryki Północnej między innymi w Vancouver (Queen Elizabeth Hall), Edmonton (Winspear Centre), Guadalajarze (Teatro Degollado), Meksyku (Palacio de Bellas Artes) oraz w Atlancie, Chicago (The Symphony Hall), Filadelfii (Kimmel Center), Los Angeles (Walt Disney Concert Hall) i w Miami (Gusman Hall).

Stanisław Drzewiecki jest laureatem konkursu Eurowizji w Bergen i Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Sergiusza Rachmaninowa w Moskwie ma w swoim dorobku 11 płyt CD, SACD i DVD wydanych przez firmy fonograficzne w Polsce, Japonii, USA i Niemczech.

W 2013 roku duet nagrał płytę „ Segrada Familia” z muzyką współczesnego, polskiego kompozytora Krzysztofa Kobylińskiego.

80 LAT DOMU LUDOWEGO w SUPRAŚLU

7

80 LAT DOMU LUDOWEGO w SUPRAŚLU WARCIE

WIELKIE OT

14-22 IV 2015

14.04 Wtorek

19.04 Niedziela

Otwarcie Domu Ludowego 11.00 - rozpoczęcie uroczystości - Recytacja Mickiewicza Teatr „Wierszalin” reż. Piotr Tomaszuk - Recital Chopinowski Duet fortepianowy Jekaterina i Stanisław Drzewieccy (WSTĘP NA ZAPROSZENIE)

16.00 - Spektakl „Dla mnie Bomba” reż. Krzysztof Zemło (WSTĘP WOLNY)

17.04 Piątek

19.00 - Pokaz filmu promocyjnego „Supraśl - polskie okno na Szwajcarię” 19.30 - Promocja książki „W supraskim i balsthalowskim garncu” (WSTĘP WOLNY)

19.00 - Benefis Jerzego Tomzika (WSTĘP WOLNY)

18.04 Sobota 16.30 - Pokaz animacji poklatkowych z Liceum Plastycznego w Supraślu 17.00 - Cristiada - projekcja filmu (WSTĘP WOLNY)

21.04 Wtorek 11.00 - Promocja albumu „Droga do Monte Cassino” (WSTĘP WOLNY)

22.04 ŚRODA