printen in de jachtbouw nog geen gewonnen race is. Onno Ponfoort van Berenschot Consultants wijst onder andere op het feit dat tal van materialen uit de scheepsbouw nog niet gekwalificeerd zijn voor 3D printen. Dat is een van de punten die uit het 3D printproject in de Rotterdamse haven naar voren is gekomen. “De classificering van 3D geprinte onderdelen is nog steeds een probleem.” Dat heeft meerdere redenen. Voor de materiaalkwaliteit is een absolute controle over het printproces erg belangrijk. Sebastian Allebrodt wijst verder nog op de bezorgdheid over IP. Is het intellectueel eigendom afdoende beschermd? Het ontbreken van standaarden voor de mechanische eigenschappen is in zijn ogen eveneens nog steeds een belemmering voor de brede doorbaak van 3D printen. En uiteraard de printsnelheid en de afmetingen die de huidige 3D printers halen. Wat dit laatste punt betreft, verwacht hij veel van de combinatie van 3D printen met grote manipulatoren. “In de toekomst zullen deze de afmetingen van de te printen stukken vergroten.” Ook Onno Ponfoort verwacht dit. Binnen 5 jaar zullen 5-assige machines met printcapaciteit de mogelijkheden qua afmetingen sterk vergroten. “Een andere ontwikkeling is de laser die niet 1 punt belicht, maar een hele lijn in één keer. Die technologie print 10 keer sneller dan de huidige generatie”, zegt Onno Ponfoort over de ontwikkelingen die eraan komen.
Spare parts ter plekke produceren
Komt deze technologie beschikbaar, dan kun je ook aan andere logistieke modellen gaan denken. Lourens Poorter ziet als volgende stap in 3D printen voor superjachten het toekomstbeeld dat de klant aan boord een USB-stick heeft met daarop de files van belangrijke onderdelen. Tijdens de zeilrace
Een COR block van Equiplite Europe Sailing Perfection. Het 3D geprinte block weegt 3 kilo, kan een maximale belasting van 40.000 kg aan en is ondanks dat het 80% minder weegt dan een RVS blok, 15 keer sterker.
kan hij waar ook ter wereld spare parts laten 3D printen. “Dat scheelt kostbare tijd in het zeilseizoen en tijdens de races.” www.oceanz.eu www.equiplite.eu www.berenschot.nl www.objectprint.com
Hornet onderzoekt mogelijkheden 3D lasercladden Hornet Laser Cladding, gespecialiseerd in ontwikkeling en bouw van high speed laserclad machines, onderzoekt de mogelijkheden voor 3D lasercladden van producten en features op bestaande componenten. Het belangrijkste voordeel van het (ultra) high speed lasercladden is dat de metaallaag zeer nauwkeurig wordt aangebracht op het substraat. Dat voordeel maakt de technologie die Hornet ontwikkelt ook geschikt voor 3D lasercladden. Hornet heeft al samen met enkele industriebedrijven de eerste onderzoeken lopen. Daarbij maken ze gebruik van de ervaring die Fraunhofer ILT hiermee heeft opgedaan. Bij een 3D toepassing zet men een robot in, wat soms ook bij 2D toepassingen gedaan wordt. “Het voordeel van de robot is dat de oriëntatie van de kop ten opzichte van het werkstuk eenvoudig aangepast kan worden”, legt Jelmer Brugman uit. Hij en Frank Rijsdijk zijn oprichters en eigenaren van Hornet Laser Cladding. Ze zien 3D lasercladding als een logische vervolgstap op de technologie die ze tot nog toe hebben ontwikkeld. Afmetingen van werkstukken spelen geen rol meer, de robot kan features 3D printen op grote werkstukken. “High speed
20
Tot nog toe zet Hornet de machines in voor het aanbrengen van slijtvaste lagen en reparatie. De eerste stap richting 3D lasercladden is gezet.
lasercladden is pas begonnen”, zegt Frank Rijsdijk. “Vooralsnog richten we ons op dunne lagen, maar de 3D stap is al gezet.” www.hornetsystems.nl
print magazine maart 2017