Feestwijzer 2012

www.3october.nl

Fotografie: Joris van Bennekom

BOEK SNEL: WWW.SOLDAATVANORANJE.NL I 0900 1353 IN NOV/DEC/JAN OOK MATINEEVOORSTELLINGEN OP WOENSDAG

THEATERHANGAAR IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

| VLIEGVELD VALKENBURG | BIJ LEIDEN IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

(45 cpm)

DOOR AANHOUDEND SUCCES OPNIEUW VERLENGD! NÚ T/M JANUARI

Programma viering 2012 1 september t/m 2 oktober ma. t/m vr. 10.00 – 18.00 uur za. 10.00 – 17.00 uur Servicepunt KOORNBruGSTEEG (trouwstraatje) 3 september t/m 3 oktober

Historisch twitteren, via @3oktober_live Maandag 17 september 11.00 – 13.30 uur Kaartuitgifte t.b.v. Seniorenvoorstelling uitsluitend voor leden CENTRALE HAL STADHUIS Dinsdag 18 september 11.00 – 13.30 uur Voor leden en niet-leden kaartuitgifte t.b.v.

Seniorenvoorstelling.

CENTRALE HAL STADHUIS Woensdag 19 september 19.30 uur Oefenen van de koraalliederen HOOGLANDSE KERK Donderdag 20 september 16.30 – 21.00 uur Inschrijving haring & wittebrood en hutspotmaaltijd WAAGGEBOUW, AALMARKT Donderdag 27 september 10.00 – 18.00 uur De 3 October Vereeniging op rondtour bij verstandelijk gehandicapten Zondag 30 september 09.45 – 17.00 uur 3 Oktober haring en wittebrood jeugdvoetbaltoernooi DOCOS DOCOS SPORTCOMPLEX 09.45 – 17.00 uur Hutspot bridgedrive DENKSPORTCENTRUM LEIDEN, ROBIJNSTRAAT 10.30 – 12.45 uur Seniorenvoorstelling (1e voorstelling) STADSGEHOORZAAL– BREESTRAAT

14.00 – 16.15 uur Seniorenvoorstelling (2e voorstelling) STADSGEHOORZAAL– BREESTRAAT 15.00 uur Historische lezing ACADEMIEGEBOUW – RAPENBURG 15.30 – 18.30 uur Jazz bij de Burcht BURCHTPLEIN – KOETSHUIS DE BURCHT Maandag 1 oktober 13.00 – 14.30 uur Minikoraal FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT 20.00 uur De Spaanse hoer door Fields of Wonder DE BURCHT Dinsdag 2 oktober 10.00 – 16.00 uur Rondgang rust– en verpleeghuizen 13.00 – 02.00 uur Lunapark SCHUTTERSVELD | PARKEERTERREIN RONDOM MOLEN DE VALK | LAMMERMARKT | NIEUWE BEESTENMARKT | BEESTENMARKT | RIJNSBURGERSINGEL | STATIONSPLEIN 13.00 – 00.00 uur Historische kermis HET PIETERSKERKPLEIN 13.00 – 00.00 uur Feestelijke Warenmarkt TOEVOERWEGEN LUNAPARK 15.74 uur Voor niet-leidse horloges is dit 16.14 uur Opening: ENERGYA HOOGLANDSE KERK 17.00 – 18.30 uur Hutspotmaaltijd HOOGLANDSE KERKGRACHT 18.30 – 19.30 uur Bespeling Stadhuiscarillon 19.30 uur Taptoe 20.00 uur De Spaanse hoer door Fields of Wonder DE BURCHT 20.30 – 22.30 uur 3 October Pleintaptoe FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT 22.45 – 02.00 uur Swingend de nacht in met Session en een optreden van Paul Turner FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT

Hollandsch Glorie

Programma viering 2012 Woensdag 3 oktober 07.00 uur Reveilll-je STADHUISPLEIN 07.30 – 09.30 uur Uitreiking Haring & Wittebrood DE WAAG – AALMARKT 08.00 uur Koraalmuziek VAN DER WERFPARK 08.00 – 18.00 uur Vlootschouw, nautische markt en muziek bij de historische haven KORT GALGEWATER (BIJ MOLEN DE PUT) 08.30 – 09.30 uur Bespeling Stadhuiscarillon 09.00 – 01.00 uur Lunapark

schuttersveld | parkeerterrein rondom molen de valk | lammermarkt | nieuwe beestenmarkt | beestenmarkt | rijnsburgersingel | stationsplein 09.00 – 23.00 uur Feestelijke Warenmarkt TOEVOERWEGEN GROOT LUNAPARK 09.00 – 23.00 uur Historische Kermis HET PIETERSKERKPLEIN 09.30 – 13.00 uur Kinderplein ’T GERECHT 10.00 uur Herdenkingsdienst PIETERSKERK 10.00 – 12.00 uur Stedelijk museum de Lakenhal 10.00 – 13.00 uur Straattheater FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT 13.00 uur Grote Optocht: Hollandsch Glorie 13.00 – 15.00 uur Rood– wit fotowedstijd TIJDENS DE OPTOCHT 14.30 – 15.30 uur Stamppot KINDERDAKTUIN – LUMC 14.30 – 22.00 uur Muziek op het Festival Plaza FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT 15.00 – 16.30 uur Polsstokverspringen STEENSCHUUR – VAN DER WERFPARK 20.00 uur De Spaanse hoer door Fields of Wonder DE BURCHT 23.30 uur Vuurwerk ANKERPARK/ZIJLSINGEL Belangrijke mededeling voor het bezoekende publek. De ervaring heeft ons geleerd dat op bepaalde momenten tijdens de 3 oktoberviering een evenemententerrein “VOL” kan zijn. Als de politie dat bepaald heeft, volg dan goed de aanwijzingen op van zowel de politie als de aanwijzingen die op de matrixborden worden gezet. www.3october.nl

| 9

Hollandsch Glorie

Feestwijzer voor de honderd-en-negentiende feestviering van de

Secretariaat: Postbus 32014 2303 DA Leiden Telefoon: 071-5324724 Email:

secretariaat@3october.nl

Website:

www.3october.nl

Twitter:

@3october

Historisch Twitteren @3Oktober_Live Facebook:

facebook.com/drieOctober

Colofon De Feestwijzer 2012 is een uitgave van de 3 October Vereeniging Leiden Oplage: 15.000 exemplaren Advertenties: Commissie PR Redactie: Jacowies Surie, Eric Filemon, Tineke Schutte, Martijn du Prie, Mieke van Ulden, Charles Schulpen, Ariela Netiv Eindredactie: Jacowies Surie, Marjolein Hettinga, Saskia Koek Fotografie: Emile van Aelst, Peter Schipper, D’Andrea en de Leidse Amateurfotografen Vereeniging Vormgeving, ontwerp omslag en opmaak: Buro Azeta Druk: Groen Media, Leiden

10 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Voorwoord van de nieuwe voorzitter Leidens Ontzet, een unieke Hollandsche traditie Elk jaar is het herdenken en vieren van Leidens Ontzet een gebeurtenis waar velen sinds 1574 met hart en ziel aan deelnemen. Ik kan stellen dat de viering van Leidens Ontzet zeker een van de meest bijzondere stedelijke tradities in Nederland is. De 3 October Vereeniging wil ook in 2012 – nu voor de 119e keer – met veel plezier vorm geven aan deze unieke traditie.

In deze Feestwijzer het uitgebreide programma dat het resultaat is van vele inspanningen van allen die direct bij de Vereeniging zijn betrokken. En let wel: het wordt allemaal georganiseerd door vrijwilligers. De actieve inzet van de gemeente Leiden, de verschillende hulpdiensten en de financiële ondersteuning door sponsoren bevestigen dat er een groot draagvlak is voor dit unieke volksfeest. Als nieuwe voorzitter zie ik het als een uitdaging om ons feest in stand te houden. Met de steun van onze ruim 14.000 leden gaat dat zeker lukken!

De 3 October Vereeniging ziet het ook als een opdracht om een balans te blijven vinden tussen continuïteit en vernieuwing. Alleen dan kan deze unieke traditie – Leids cultureel erfgoed – een blijvend onderdeel van de samenleving in Leiden en regio blijven.

Dit jaar is het thema Hollandsch Glorie. Met een knipoog kunnen we naar onszelf en onze gebruiken kijken. Kortom: er valt weer veel te beleven tijdens Leidens Ontzet 2012.

Van harte wens ik iedereen een goed Ontzet toe!

Michiel Zonnevylle Voorzitter 3 October Vereeniging

www.3october.nl

| 11

Sfeervol Ă la carte restaurant en diverse stijlvolle zalen voor elke gelegenheid Hoge Morsweg 140, 2332 HN Leiden 071 - 57 65 000, www.engelbertha.nl

GLAS IN LOOD

Amphoraweg 5 2332 ED Leiden Tel. 071 - 531 83 23

Fax 071 - 5313443 info@jilleba.nl www.jilleba.nl

Hollandsch Glorie

Inhoudsopgave 6 Vereniging gegevens en Colofon 7 Voorwoord door de voorzitter van de 3 October Vereeniging 11 Samenstelling bestuur en commissies van 3 October Vereeniging 14 Archief 16 Lid worden van de 3 October Vereeniging 19 Servicepunt 20 Historisch Twitteren 21 Kaartuitgifte Muzikale Voorstelling voor Senioren 21 Oefenen van de Koraalliederen 23 Inschrijving Haring & Wittebrood en Hutspotmaaltijd 25 De 3 October Vereeniging op Rondtour bij verstandelijk gehandicapten 27 Seniorenvoorstelling 31 Historische lezing 33 Jazz bij de Burcht 33 Festival Plaza 35 Minikoraal 36 Rust– en Verpleeghuizen 36 Feestelijke Warenmarkt 37 Lunapark & Historische Kermis 41 Openingsvoorstelling 42 Hutspotmaaltijd 44 Stadhuiscarillon 45 Taptoe 48 3 Oktober Pleintaptoe 49 Swingend de nacht in met Session 51 Reveilll-je 52 Uitreiking Haring & Wittebrood 55 Koraalmuziek 57 Kinderplein 58 Herdenkingsdienst 59 Straattheaterfestival 62 Grote Optocht : Hollansch Glorie 73 Stamppot theater voorstelling voor de patiÍntjes van de

Kinderafdeling van het LUMC 74 Muziek op het Festival Plaza 76 Polsstokverspringen 77 Vuurwerk 79 3 October Artikelen 81 3 Oktober Haring & Wittebrood Jeugdvoetbaltoernooi 83 Hutspotbridgedrive 83 De Spaanse Hoer 84 Vlootschouw, nautische markt en muziek bij de Historische Haven 85 Rood - Wit wedstrijd 87 Museum de Lakenhal 89 De Geuzen van Boisot 90 Het 3 October Gilde 91 Door de 3 October Vereniging georganiseerde feesten 94 Koraalliederen 96 Leids volkslied www.3october.nl

| 13

Rijnsburgersingel 61 | Postbus 2100 | 2301CC LEIDEN 071 5 685 685 | info.leiden.rijn@meeus.com| www.meeus.com

restaurant “Allemansgeest” Hofweg 55 2451 LP Voorschoten tel.: 071-5764175 Flip en Nicole Lucie www.allemansgeest.nl

wenst u een fijn 3-oktober www.koolmoes.nl

Hollandsch Glorie

3 October Vereeniging Leiden OPGERICHT 13 MEI 1886 Erevoorzitter H.J.J. Lenferink (Henri), Burgemeester van Leiden Ereleden L.M.M. Heruer (Rens) A.A.F.M. de Jong (AndrĂŠ) L.C.M. Kallenberg (Lodewijk) J. Karstens (Jan) W.J. Laman (Wim)

H.A.M.M. Meijer (Har)

M.J.M. du Prie (Max)

P.G.J. van Sterkenburg (Piet)

Bestuur van de 3 October Vereeniging M. Zonnevylle (Michiel), voorzitter J.J.I.M. van der Velden (Jurgen), secretaris A.G.M. van der Poel (Bart), penningmeester G. van Rooij (Guido), praeses collegii LSV Minerva H. van Baalen (HenriĂŤtte) E. Filemon (Eric) H.L.J. Kamps (Rik) E.J. van Klaveren (Bettina) A.H. Netiv (Ariela) M. du Prie (Martijn) K.H.N. Schulpen (Charles) Evenementencommissie H.L.J. Kamps (Rik), voorzitter

F. de Jong (Frouke), secretaris

R.H. Breedveld (Ruud)

P.J. Bunnig van den Ameele (Nel)

G.B.M. Gerritsen (Gerard)

F. Hoff (Froana)

J. Knipmeijer (Janet)

C. van Kooperen (Thea)

A.C. Meester (Arjan) W.A.B. van der Pluijm (Wim) T.M. Schutte (Tineke)

T.A. Trippenzee (Tjerk)

M.P.A. van Wetten (Marieke) Commissie Herdenking E. Filemon (Eric), voorzitter A.J. Lucas-Remijn (Anneleen) C. Schollaardt (Christel)

E. Simons (Ellen)

S.A.M. Spijkerman (Sandra)

T.A. Trippenzee (Tjerk)

R.J. Veldhuyzen van Zanten (Rutger)

www.3october.nl

| 15

Hollandsch Glorie Optocht– en Taptoecommissie H. van Baalen (HenriÍtte), voorzitter A.H. Netiv (Ariela), vice-voorzitter A.A.E. Bakker (Ton)

E.M. van Dam (Eva)

B.K.M. Drenth (Bernadette)

C. de Geus (Christiaan)*

Y. Gunter-Bosman (Yanthe)

M. Hettinga (Marjolein)*

L. Hollander (Laila)

L. Janssen (Loek)

H. Kuijers (Hidde)

L. de Kort (Len)

R. Kraayeveld (Ronald) A.P.J. Lek (Ralph) J. S. D. Mieog (Sven)

S.M. de Moor (Suzanne)

A.J. van Nimwegen (Alexander)

F. Rijkens (Femke)

A.F. van Sterkenburg (Arnoud)* J. Surie (Jacowies) M. van Ulden (Mieke)

M. Vreeken (Martin)

*dagcommissaris

Commissie PR E.J. van Klaveren (Bettina), voorzitter A.H. Netiv (Ariela), vice-voorzitter A. Kooijman (Anneke) A.C. Meester (Arjan)

M. van Sandick - Sopers (Moniek)

M. van Ulden (Mieke)

E.W.M. van Zuylen (Erick)

Commissie Ledenwerving en Ledenadministratie E.J. van Klaveren (Bettina), voorzitter J.J.I.M. van der Velden (Jurgen), vice-voorzitter W.M. Boogert (Wilma)

H.N.T. Hoogwout (Niek)

M. In der Maur (Marcel) Commissie Protocol J.J.I.M. van der Velden (Jurgen), voorzitter H.L.J. Kamps (Rik) K.H.N. Schulpen (Charles) Commissie Haring & Wittebrood en Hutspot K.H.N. Schulpen (Charles), voorzitter J.E.C. van Arkel (Jorg) A. Bijlsma (Alfred) A.W.H.M. Elderhorst (Ton) C. Faassen (Casper)

N. Griffioen (Claas)

A.L. de Jong (Bert)

H.J. Ladan (Hans)

O.A.M. Langezaal (Oscar)

B. van Leeuwen (Bart)

J. Myjer (Jochem)

G.G. Persijn (Guido)

W.A.B. van der Pluim (Wim)

R. Schenk (Ronald)

F. Simons (Frans)

R.J. Veldhuyzen van Zanten (Rutger)

G.J. Wisse (Gerard)

C. de Wit (Christiaan)

A.P. Young (Adrian)

S. Zeilstra (Schelte)

16 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie Commissie van bijstand uitreiking Haring De partners van de erevoorzitter, de ereleden en de bestuursleden, eventueel aangevuld met de partners van de leden van de Magdalena Moons Vereeniging.

Commissie Lunapark M. du Prie (Martijn), voorzitter K.J. de Vries (Kasper) Commissie Rust– en Verpleegtehuizen K.M. Vermeer – van der Poel (Karin) A.I. van der Velden-Scheer (Annet) Partners van de bestuursleden Archiefcommissie L.M.M. Heruer (Rens), voorzitter E.F. van Tol-Kok (Everdien) Vertegenwoordiging in Stichting Geuzen van Boisot M. Zonnevylle (Michiel), voorzitter H.L.J. Kamps (Rik) K.H.N. Schulpen (Charles) Vertegenwoordiging in Stichting 3 October Gilde Mw. H. van Baalen (Henriëtte) E. Filemon (Eric) M. du Prie (Martijn)

www.3october.nl

| 17

Hollandsch Glorie

Archief 3 OCTOBER VEREENIGING Het archief van de 3 October Vereeniging beoogt een complete verzameling te zijn van alles wat met het beleg en ontzet van Leiden en met de herdenking en viering ervan in verband staat. Uiteraard is het sinds 1886 ook het archief van de Vereeniging zelf. De collectie is gedeeltelijk ondergebracht bij het Regionaal Archief in Leiden.

Regelmatig wordt een beroep gedaan op het archief ten behoeve van onderzoek, voordrachten en publicaties.

Om de bekendheid met de rijke inhoud van het archief te vergroten en de gebruiksmogelijkheden uit te breiden, is in de afgelopen jaren een geheel vernieuwde inventaris (beschrijving van de inhoud) opgesteld. Doelstelling is om de inhoud van het rijke verenigingsarchief bekend te maken bij en beschikbaar te stellen aan een groter publiek.

Bijdragen aan de collectie (boeken, foto’s, dia’s, tijdschriftartikelen, films, videomateriaal, voorwerpen of bijdragen in nog andere (digitale) vorm) zijn altijd van harte welkom. Het archief ontvangt de bijdragen meestal en graag als schenking, maar beschikt ook over een klein budget voor eventuele aankopen van zeer bijzondere aard. De archivaris krijgt graag tips die kunnen leiden tot uitbreiding van de collectie.

Het archief ontving ook dit jaar weer bijdragen in verschillende vorm. Het navolgende overzicht is een keuze uit de grote hoeveelheid schenkingen: E. van Aelst (Leidse Glibber) digitale fotoverzameling viering 2011 N.J. Bavelaar

foto’s feestviering 2011

F. Brocken (Leiderdorps Weekblad) foto’s feestvieringen mw. I. de Bruyne-Schilde

bundel Koraalmuziek (1926)

E. Filemon e.a. materialen lustrumcommissie 2011 C. Griffioen

div. materialen

F. Hemelop jubileumpostzegels (en verwante stukken)

18 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

mw. L. van der Laan (via L. Kallenberg) bestuursinsigne hr. W. v.d. Laan (voorzitter 1923-1950) F. Lucie

menukaarten 2011

C. Mentink (en eega)

jaardocumentatie 2011

mw. A. Ponsen

diverse stukken

F. Rijksen

privéarchief; boeken

Studio Vandersteen e.a. stukken m.b.t. uitgave Suske en Wiske diverse bronnen stukken m.b.t. Vereeniging Magdalena Moons, 3 October Gilde en Geuzen van Boisot diverse (anonieme) personen diverse bijdragen (w.o. Feestwijzers, bundels Koraalmuziek, foto’s, krantenberichten en voorwerpen) Het verenigingsarchief heeft meegewerkt aan diverse onderdelen van de Lustrumviering 2011 (‘Vrijheid Verlicht’ t.g.v. 125 jaar 3 October Vereeniging). Vanuit die samenwerking is veel materiaal voor het archief beschikbaar gekomen, in een aantal gevallen ook materieel van derden (bijvoorbeeld deelnemers aan de inzamelingsactie van De Lakenhal in het kader van de jubileumtentoonstelling).

Deze en alle andere, niet vermelde, welwillende schenkers wordt van harte dank betuigd!

L.M.M. (Rens) Heruer archivaris Steenschuur 13 2311 ES Leiden

www.3october.nl

| 19

Hollandsch Glorie

Lid worden van de 3 October Vereeniging Sinds 1886 organiseert de 3 October Vereeniging jaarlijks de viering van Leidens Ontzet. Een enorme inspanning, want de Kermis, de Grote Optocht, de Taptoe, de Evenementen, de Herdenking en nog veel meer wordt allemaal door vrijwilligers van de 3 October Vereeniging georganiseerd.

Gelukkig krijgt de vereniging hierbij veel steun. De gemeente Leiden helpt met de inrichting en veiligheid. Het bedrijfsleven helpt met de organisatie van vele extra optredens, financiële schenkingen en sponsoring. Maar het allerbelangrijkst zijn natuurlijk de duizenden Leidenaren die dit alles mogelijk maken doordat ze lid zijn geworden van de 3 October Vereeniging. Jong en oud, arm en rijk, van geboorte of import; bijna 14.000 mensen steunen dit feest met minimaal € 7,50 per jaar.

De 3 October Vereeniging heeft uw steun hard nodig. Financieel, maar ook als persoon. Alleen een grote vereniging kan het feest in stand en de historie levend houden en het 3 oktobergevoel uitdragen.

Alle leden ontvangen deze Feestwijzer per post. Dit boekje exclusief voor leden bevat het gehele feestprogramma en de teksten van de Koraalzang.

Verder wordt op 2 oktober voor de leden een hutspotmaaltijd georganiseerd op de Hooglandsekerkgracht. De bonnen voor de Hutspotmaaltijd kunt u krijgen tijdens de Inschrijving voor het Haring & Wittebrood op donderdag 20 september in de Waag.

Senioren die lid zijn, komen met voorrang in aanmerking voor de gratis toegangskaarten voor de Seniorenvoorstelling in de Stadsgehoorzaal.

Leden van de Vereeniging worden ook uitgenodigd voor de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering in mei.

Er zijn 3 soorten lidmaatschappen: Persoonlijk lidmaatschap vanaf € 7,50 per jaar U krijgt de Feestwijzer en heeft recht op twee hutspotbonnen.

Gezinslidmaatschap voor € 25,00 per jaar U krijgt de Feestwijzer en heeft recht op hutspotbonnen voor alle gezinsleden

20 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie Persoonlijk lidmaatschap voor het leven voor éénmalig € 157,40 U krijgt de Feestwijzer, heeft recht op twee hutspotbonnen en ontvangt éénmalig een welkomstpakket met 3 October Vereeniging artikelen.

Aanmelden als lid kan – telefonisch: 071-5324724 – via de website: www.3october.nl – schriftelijk: naar de Ledenadministratie 3 October Vereeniging, Antwoordnummer 10411, 2300 WB Leiden (postzegel is niet nodig).

Vermeld: (1) achternaam en voorletters; (2) geslacht; (3) adres met postcode en woonplaats; (5) geboortedatum; (6) e-mailadres, (7) telefoonnummer; (8) het gewenste lidmaatschap.

M. Zonnevylle Drie Octoberstraat 3 1886 OV Leiden Lid voor het leven # 14.103

Ledenpas 2012

www.3october.nl

| 21

leidend in communicatie productie Rooseveltstraat 12 2321 BM Leiden Postbus 1132, 2302 BC Leiden Telefoon (071) 579 75 00, Fax (071) 532 33 18 info@groenmedia.nl, www.groenmedia.nl

Hollandsch Glorie

Servicepunt Koornbrugsteeg 1 september t/m 2 oktober maandag t/m vrijdag 10.00 – 18.00 uur zaterdag 10.00 – 17.00 uur Voor informatie over alle festiviteiten, cadeaulidmaatschappen, adreswijzigingen staan wij u persoonlijk te woord in het servicepunt aan het Trouwstraatje.

Dit jaar kunt u hier 3 October artikelen kopen om het feest compleet te maken. Afgelopen jaar waren ze uitverkocht, maar dit jaar zijn ze er weer: de witte 3 October sjaals, de liederenbundel, Van der Werffsleutelhanger, het nieuwe artikel een tegel briefkaart en nog vele andere artikelen.

U bent van harte welkom!

www.3october.nl

| 23

Historisch Twitteren 1574 – Na een maandenlange Spaanse belegering lijkt de bevrijding van Leiden nabij. Maar honger verdrijft de moed uit de harten van de Leidenaren.

Stadssecretaris Jan van Hout ziet met lede ogen toe hoe steeds meer stadgenoten zich willen overgeven. Buiten de stad probeert Louis de Boisot met zijn geuzenvloot de Spanjaarden te verdrijven, maar het water dat hij nodig heeft om zijn leger te vervoeren, wil maar niet komen. Ondertussen gaat het gerucht rond dat de Prins van Oranje gestorven is aan de pest. Het ziet er niet best uit voor de stad‌.

Volg de laatste maand van de belegering van Leiden live via Twitter. Jan van Hout doet verslag vanuit de stad en Louis de Boisot bericht over zijn oprukkende geuzenvloot.

Vanaf 3 september tot en met 3 oktober Twitteren de 3 October Vereeniging, het Leidsch Dagblad en het Regionaal Archief Leiden vanuit het verleden over Leidens Ontzet.

Volg Jan van Hout en Louis de Boisot via twitter:

@3Oktober_Live

Hollandsch Glorie

Kaartuitgifte Muzikale voorstelling voor Senioren CENTRALE HAL STADHUIS Maandag 17 september, 11.00 – 13.30 uur (uitsluitend voor leden) Dinsdag 18 september, 11.00 – 13.30 uur (voor leden en niet-leden) Op zondag 30 september vindt in de Stadsgehoorzaal de Seniorenvoorstelling plaats. Dit jaar zijn er twee voorstellingen. Zie voor het programma verder in deze feestwijzer pagina 29.

Voor de Seniorenvoorstelling dient u in het bezit te zijn van een toegangskaart. De kaartuitgifte vindt plaats in de centrale hal van het Stadhuis.

Voor leden van de 3 October Vereeniging zijn de kaarten gratis.

Neem uw lidmaatschapskaart 2012 mee die u heeft ontvangen bij deze Feestwijzer. Maximaal 2 kaarten per lidmaatschap. Niet-leden betalen € 7,50 per kaart. U kunt ook ter plekke lid worden van de Vereeniging (voor hetzelfde bedrag) en twee toegangskaarten gratis krijgen.

Oefenen van de Koraalliederen HOOGLANDSE KERK Woensdag 19 september, 19.30 uur Op woensdagavond 19 september om 19.30 uur gaan we – onder de bezielende leiding van Wim de Ru – weer oefenen voor de Koraalmuziek in de prachtige historische Hooglandse kerk, waar we helemaal in de stemming kunnen komen voor het echte Koraalzingen op 3 oktober.

Drie orkesten: de Christelijke Muziek en Showband Concordia, Die Schlusselstadter Musikanten en de harmoniekapel Werkmans Wilskracht zetten ons weer op de goede noten.

Na de eerste oefeningen wordt in de pauze een drankje aangeboden door de 3 October Vereeniging. Na de pauze laat Wim ons de liederen nog eenmaal zingen. Vervolgens leggen we een bloemstuk op het gedenkteken van oud-burgemeester Pieter Adriaanz van der Werff.

Komt allen naar de kerk om dit bijzondere spektakel mee te maken. De kerk is groot genoeg om u allen te ontvangen!

De liederen zijn dit jaar: nr. 6 Geluckig vaderland | nr. 7 O Nederland let op uw zaak | nr. 5 O ghij stadt van Leyden | nr. 2 Leiden, stad van mijn hart (Leids volkslied) | nr.

11 Het lied van Koppelstock | nr. 16 Waar de blanke top der duinen | nr. 14 Mijn land | nr. 9 Lof zij den helden (Hymne) | nr.23 Wilhelmus van Nassouwe www.3october.nl

| 25

Voor prestatie en garantie Boommarkt 11 • 2311 Ea LEidEn • 071 514 45 22

Pieterskerkgracht 20, 2311 SZ Leiden tel: 071-5125111, fax 071-5143046 e-mail: info@hoppezak / website: www.hoppezak.nl Wij verzorgen niet alleen de kleding voor de optocht ! Ook voor uw eigen themafeest kunt u bij ons terecht.

Hollandsch Glorie

Inschrijving Haring & Wittebrood en Hutspotmaaltijd WAAGGEBOUW, AALMARKT Donderdag 20 september, 16.30 – 21.00 uur Als u iets niet mag missen, dan is het wel de uitreiking van Haring & Wittebrood! Bent u woonachtig of geboren in Leiden? Kom dan op donderdag 20 september naar De Waag voor de traditionele inschrijving van Haring & Wittebrood. Voor velen de eerste happening op weg naar 3 oktober. De uitreiking van Haring & Wittebrood is een van de oudste tradities van de 3 October Vereeniging.

In de altijd gezellige Waag kunt u aan onze trouwe inschrijvers uw bestelling opgeven. Het is wel noodzakelijk dat u een bewijs van uw verbondenheid met Leiden kunt overhandigen, zoals uw trouwboekje, rijbewijs of ander identiteitsbewijs. Maar het meest overtuigend is natuurlijk een bewijs van lidmaatschap van onze 3 October Vereeniging. Dit bewijs is de lidmaatschapskaart die u bij de Feestwijzer heeft ontvangen.

Als lid van de 3 October Vereeniging kunt u zich op 20 september ook inschrijven voor de Hutspotmaaltijd op de Hooglandse Kerkgracht op dinsdag 2 oktober. Een geweldig evenement dat ieder jaar groter en groter wordt. Per lidmaatschap heeft u recht op maximaal twee hutspotbonnen. Wilt u meer bonnen bemachtigen? Dat kan door nieuwe (gezins)leden aan te brengen, want ook alle nieuwe leden komen in aanmerking voor gratis hutspotbonnen.

U kunt lid worden van onze Vereeniging door u aan te melden op de website www.3october.nl, door een schriftelijke aanmelding bij het secretariaat van onze vereniging of door u te melden bij onze stand in De Waag tijdens de inschrijving van Haring & Wittebrood. Zie ook pagina 18.

www.3october.nl

| 27

Hollandsch Glorie

De 3 October Vereeniging op rondtour bij verstandelijk gehandicapten Donderdag 27 september, tussen 10.00 en 18.00 uur Na het grote succes van vorig jaar gaan we ook dit jaar weer met een touringcar van Beuk en chauffeur Hans op bezoek bij een aantal instellingen in de regio Leiden.

Op alle plekken waar de bus stopt, wordt het feest met muziek, clowns en een verrassingsoptreden! Daarnaast krijgt iedereen nog een leuke herinnering aan onze komst.

Deze tour wordt mogelijk gemaakt door het 3 October Gilde en een bijdrage van Zorg en Zekerheid en is uitsluitend bestemd voor deelnemers uit de doelgroep en hun begeleiders. Via nieuwsbrieven vanuit de locaties voor verstandelijk gehandicapten wordt men op de hoogte gebracht. Heeft u geen nieuwsbrief ontvangen, neem dan contact op met: Thea van Kooperen Professorenpad 21 2313 TA Leiden Tel. 071-5310872 E-mail: kooperen@casema.nl

www.3october.nl

| 29

2 & 3 oktober 2012

van 20:00 tot 02:00

van 15:00 tot 00:00

www.opdenieuwerijn.nl Op de Nieuwe Rijn wordt mogelijk gemaak door:

Hollandsch Glorie

Seniorenvoorstelling STADSGEHOORZAAL– BREESTRAAT Zondag 30 september 1e voorstelling van 10.30 tot 12.45 uur 2e voorstelling van 14.00 tot 16.15 uur Gezien de grote belangstelling voor de Seniorenvoorstelling in vorige jaren heeft de 3 October Vereeniging besloten om dit jaar twee voorstellingen te houden. Zoals bekend was in eerste instantie deze jaarlijks terugkerende activiteit voor leden en voor zover er nog kaarten over waren, konden ook niet-leden een plaats bemachtigen. Vorig jaar moest de Vereeniging vele geïnteresseerden teleurstellen. De toegangskaarten ’vlogen’ weg. Het is daarom dat nu gekozen is voor twee voorstellingen. Wij hopen hiermee tegemoet te komen aan de steeds toenemende vraag voor kaarten van leden en niet-leden naar deze populaire activiteit. De niet-leden betalen €7,50 p.p. voor een toegangskaart. Indien u bij de kaartverkoop ter plekke lid wordt van de 3 October Vereeniging (voor dit zelfde bedrag!) dan krijgt u de kaart uiteraard gratis.

www.3october.nl

| 31

110 juh ?!

Leiden Stevensbloem 45 071- 53 16 031 stevensbloem@globereisburo.nl

Doezastraat 30 071 - 51 33 941 doezastraat@globereisburo.nl

Facebook: GlobeReisburoStevensbloem

Facebook: GlobeReisburoCebuto

www.globereisburo.nl - twitter.com/GlobeLeiden

Hollandsch Glorie Het programma Bij het betreden van de Stadsgehoorzaal wordt u verwelkomd door het vrolijke muzikale gezelschap Er Welt een Traan. Het programma wordt geopend met een optreden van het orkest De Stalen Band. Zij spelen een prettig in het gehoor liggend repertoire van herkenbare muziek uit vervlogen jaren. U krijgt ongetwijfeld de neiging om mee te zingen. Dat moet u dan ook zeker doen! Hierna volgt een optreden van de Leidse Alley Girls; nou ja girls? Zij zingen dat het een lieve lust is en zullen u vast kostelijk vermaken met hun geweldige act.

In de pauze krijg u van de 3 October Vereeniging een drankje aangeboden. Het programma wordt vervolgd met een optreden van het orkest De Stalen Band. Tenslotte presenteren wij u een vrouw die geen verdere toelichting behoeft. Imca Marina verzorgt een optreden met songs die u vast bekend in de oren klinken. Ook hier nodigen wij u uit om voluit mee te zingen.

Kaarten voor deze twee voorstellingen worden uitgegeven op maandag 17 september in de Centrale hal van het Stadhuis tussen 11.00 en 13.30 uur (uitsluitend voor leden van de 3 October Vereeniging) en dinsdag 18 september tussen 11.00 – 13.30 uur (zowel voor leden als niet-leden).

www.3october.nl

| 33

Vakmanschap en kwaliteit voor een scherpe prijs

Admiraal Banckertweg 23, 2315 SR Leiden Postbus 2309, 2301 CH Leiden Telefoon: (071) 522 29 19 E-mail: info@duprie.nl Website: www.duprie.nl

Restauratie Renovatie Utiliteitsbouw Woningbouw Projectontwikkeling

Uw belang

VAN V.O.C. NAAR FLEX BV Ons werk

Advocaten Notarissen

Hollandsch Glorie

Historische lezing ACADEMIEGEBOUW – RAPENBURG 73 Zondag 30 september, 15.00 uur Sinds 1997 organiseert de 3 October Vereeniging samen met de Universiteit een jaarlijkse lezing over een aan het Leids Beleg en Ontzet gerelateerd onderwerp.

De historische lezing wordt dit jaar voor het eerst door twee personen gehouden: Ariela Netiv (1962) en Chrystel Brandenburgh (1975).

Ariela Netiv studeerde middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Na een opleiding aan de Rijksarchiefschool werkte ze bij het gemeentearchief Rotterdam, het Algemeen Rijksarchief (nu Nationaal Archief) en het archief van Leiden. Zij geeft sinds 1999 leiding aan het Regionaal Archief Leiden. Sinds 2007 maakt zij ook deel uit van het bestuur van de 3 October Vereeniging.

Chrystel Brandenburgh studeerde pre– en protohistorie aan de Universiteit Leiden. Na haar afstuderen werkte zij voor een archeologisch project in de Betuweroute en daarna vijf jaar bij de gemeente Breda.

Sinds 2003 is zij stadsarcheoloog voor de gemeente Leiden. Zij adviseert over het behoud en onderzoek van ons ondergrondse erfgoed, publiceert over archeologisch onderzoek in de stad en geeft richting aan dat onderzoek. Beide auteurs werken nu hard aan de vorming van een erfgoedcentrum van Leiden en omstreken, waarin – uniek in Nederland – het Regionaal Archief, Monumenten & Archeologie samen de geschiedenis belichten.

Titel: (Mooier dan) de werkelijkheid. Het beleg van Leiden in archief, beeld en bodem.

Toelichting: Hoe weten we eigenlijk wat er precies gebeurd is tijdens het beleg?

Waar staat dat geschreven? Wie heeft dat opgeschreven en waarom?

Hoe zijn deze stukken in Leiden terecht gekomen? Kloppen de kaarten die er van het beleg zijn wel met de archeologische sporen? Het antwoord op deze vragen vormt het onderwerp van de lezing van dit jaar.

Toegang: Belangstellenden zijn van harte welkom. Een toegangskaart is, zolang de voorraad strekt, op zondag 30 september vanaf 14.00 uur gratis op te halen in het Academiegebouw (Rapenburg 73). De zaal is open vanaf 14.30 uur.

Boekje: Het boekje met de tekst van de lezing is direct na afloop van de lezing verkrijgbaar. Daarnaast is het te bestellen via het secretariaat van de 3 October Vereeniging. Er zijn tevens exemplaren van de lezingenboekjes uit voorgaande jaren beschikbaar.

Schriftelijke bestellingen graag richten aan: 3 October Vereeniging, Postbus 32014, 2300 DA Leiden of secretariaat@3october.nl www.3october.nl

| 35

Appearance matters www.azeta.nl

Hollandsch Glorie

Jazz bij de Burcht BURCHTPLEIN – KOETSHUIS DE BURCHT Zondag 30 september, 15.30 – 18.30 uur Ook Jazz bij de Burcht is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een echte 3 oktoberklassieker. De 3 October Vereeniging heeft ook dit jaar weer fantastische bands weten te boeken, met een zeer uiteenlopend repertoire, van klassieke jazz tot soul jazz; kortom jazz voor iedereen! Het optreden begint om 15.30 uur. Wij hopen op een swingende middag, waarbij vele beentjes van de vloer zullen gaan met de Delftse Big Band ‘Let’s Swing’ als de hoofdact.

Houdt u rekening met een beperkt aantal zitplaatsen. Zelfs de regen kan geen spelbreker zijn omdat het plein dan zal worden overdekt.

Festival Plaza Garenmarkt Ook dit jaar bouwen we het Evenementenplein op de Garenmarkt weer om tot Festival Plaza, nu met een andere uitstraling. Gedurende drie dagen wordt een groot aantal verschillende evenementen georganiseerd voor jong en oud. Op maandag 1 oktober barst het feest los met het populaire Minikoraal . Zie voor verdere programmering de uitklapper voorin de Feestwijzer.

www.3october.nl

| 37

Als ondernemer steekt u veel tijd in uw bedrijf.

Maar levert uwenergie wel het gewenste resultaat op? Heeft u een goede balans tussen inspanning en inkomen? Wij ondersteunen u bij het bereiken van een sterke financiële basis, gekoppeld aan fiscaal advies. Zodat u zich bezighoudt met uw kernactiviteiten en het maximale overhoudt aan uw inspanningen. Dat noemen wij resultaat boeken.

Meer weten? Maak een afspraak.

In een vrijblijvend gesprek bekijken we graag onze mogelijkheden voor uw onderneming.

Papiermolen 1 • Postbus 3111 • 2301 DC Leiden • T. 071-568 06 21 F. 071-523 63 56 • info@vawaccountants.nl

Hollandsch Glorie

Minikoraal FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT Maandag 1 oktober, 13.00 – 14.00 uur Doelgroep: kinderen uit het basisonderwijs in de Leidse regio In 1993 werd voor de eerste keer de Minikoraal georganiseerd als onderdeel van de honderdste viering van het beleg en ontzet van Leiden door de 3 October Vereeniging. In de Groenoordhallen zongen 800 leerlingen uit de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs hun keeltjes schor onder leiding van Pieter van der Werff. Dit zou een éénmalig onderdeel van de viering zijn. Het succes zorgde ervoor dat het bestuur besloot de Minikoraal tot een vast onderdeel van de viering te maken. In 2012 gaan we met de Minikoraal voor de twintigste keer van start.

Dit evenement is zeer populair bij scholen en ouder publiek in Leiden en omliggende gemeenten. Er doen nu jaarlijks 3000 kinderen en vele volwassenen mee aan de Minikoraal, nog steeds onder leiding van Pieter van der Werff die graag elk jaar van zijn sokkel komt om de kinderen te begeleiden en het verhaal rond het beleg en ontzet van Leiden te vertellen.

Het thema dit jaar is Hollandsch Glorie. Het zicht op de Minikoraal is voor het omringend publiek als vanouds weer uitstekend.

www.3october.nl

| 39

Hollandsch Glorie

Rust– en Verpleeghuizen Dinsdag 2 oktober, 10.00 – 16.00 uur Zoals elk jaar bezoeken de partners van de bestuursleden kort voor de 3 oktoberviering de rust– en verpleeghuizen in Leiden. Onder het genot van een kopje koffie of thee met gebak wordt alvast een voorschotje genomen op het komende feest en worden de nodige herinneringen opgehaald. Traditiegetrouw wordt de bewoners ook een kleine attentie aangeboden.

Feestelijke Warenmarkt STATIONSWEG, 2e BINNENVESTGRACHT, STEENSTRAAT, BLAUWPOORTSBRUG, TURFMARKT, OUDE SINGEL, NIEUWE MARE EN LANGE MARE Dinsdag 2 oktober, 13.00 – 21.00 uur Woensdag 3 oktober, 09.00 – 00.00 uur Op weg naar de kermis en terug: lekker slenteren langs de honderden kramen van de feestelijke warenmarkt. Daar komt u uw vrienden en bekenden tegen en vindt u altijd wel iets van uw gading. Natuurlijk ook veel lekkernijen en etenswaar zoals de vet glimmende paling, de overheerlijke druiven en de traditionele banaan met slagroom!

En wat te denken van een paar mooie kamerplanten? Op 3 oktober horen ze erbij en tijdens deze feestelijke warenmarkt kunt u er weer heel wat mensen mee zien sjouwen!

40 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Lunapark SCHUTTERSVELD | PARKEERTERREIN RONDOM MOLEN DE VALK | LAMMERMARKT | NIEUWE BEESTENMARKT | BEESTENMARKT | RIJNSBURGERSINGEL | STATIONSPLEIN Dinsdag 2 oktober, 13.00 – 02.00 uur Woensdag 3 oktober, 09.00 – 01.00 uur Kermis in Leiden: een beleving!

Eén van de drukst bezochte onderdelen van de 3 oktoberfeesten is de kermis. De voorbereidingen beginnen vrijwel direct na afloop van 3 oktober. Vanaf dat moment worden plannen gemaakt voor het komende jaar. Het is de grootste najaarskermis van ons land. Dit jaar duurt de kermis twee dagen.

De geschiedenis van de kermis gaat terug tot de middeleeuwen en past daarom zo goed bij de herdenking van het Ontzet van Leiden in 1574. In de loop der jaren heeft de kermis zich ontwikkeld van een jaarmarkt met optredens van artiesten tot een pretpaleis. En nog steeds komen er nieuwe attracties bij. Zo is het vertrouwde spookhuis Thriller dit jaar extra griezelig. En ook de Cakewalk met de bewegende bruggen, rolmatten en glijbanen op het Schuttersveld is zowel voor de toeschouwer als voor de deelnemer een prachtige attractie.

www.3october.nl

| 41

Hollandsch Glorie Voor de hele familie In veel families is de kermis hét onderwerp van gesprek. Of je nu kind of (groot)ouder bent, er is voor iedereen wel iets leuks. De Leidse kermis is net als alle jaren spannend en vol verrassingen. Na het succes van vorig jaar is de historische kermis terug op het Pieterskerkplein met attracties die in grootvaders tijd ook op de kermis stonden, bij voorbeeld de ‘vliegbom’.

Van Polyp tot Booster Maxx Voor de durfals is wegens het succes van vorig jaar de Booster MAXX, weer op de Lammermarkt aanwezig. Daar staat ook New York – New York, de wereld van glijbanen, rollende trottoirs en wat al niet meer.

Zowel in het Europa Reuzenrad als in de torenzweefmolen Around the World heb je een schitterend uitzicht op het centrum van Leiden en op de wijde omgeving. De Super Mouse voor achtbaanfanaten staat net als andere jaren weer op de Beestenmarkt.

Kermis is feest voor iedereen. De kinderen moeten de draaimolen meemaken, de jeugd de botsauto’s en de hele familie het reuzenrad.

Voor de kinderen is dit jaar niet alleen de draaimolen met de houten paarden, maar ook de Buggy. Daar rijd je in een auto door een denkbeeldig woestijnlandschap. Al jaren een vertrouwde gast op het Schuttersveld is Reis door Toverland. Verder zijn er de minicars: zelfbestuurbare autootjes.

42 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie Altijd prijs!

Kermis in Leiden is niet alleen draaien en zwieren, maar ook een gokje wagen bij één van de vele spelletjes zoals Kleurenspel of de Kamelenrace en natuurlijk het foto schieten. Ook de inwendige mens wordt niet vergeten: oliebollen, nougat, suikerspinnen, popcorn, snacks enz. Plezier en vertier, twee dagen lang. Niet voor niets staat de Leidse kermis hoog in de Top 100 van de Tradities. Kermis moet je beleven, meemaken en ondergaan. En als je het eenmaal hebt meegemaakt, kom je ieder jaar terug. Alles mag, niets moet. Kortom, de Leidse kermis is altijd de moeite waard. Veel plezier!

De attracties zijn te vinden op: Schuttersveld Parkeerterrein rondom molen De Valk Lammermarkt

Nieuwe Beestenmarkt

Beestenmarkt Rijnsburgersingel Stationsplein EHBO:

Toiletten:

Stationsplein

Schuttersveld bij de brug over de

Langegracht

Rijnsburgersingel, parkeerterrein molen De Valk achter het reuzenrad, hoek Nieuwe Mare bij de kindermolen.

Historische kermis PIETERSKERKPLEIN Dinsdag 2 oktober, 13.00 – 00.00 uur Woensdag 3 oktober, 09.00 – 23.00 uur Wegens succes geprolongeerd: de historische kermis met de attracties die in grootvaders tijd ook al op de kermis stonden. Kunnen we eindelijk meemaken waar onze (groot)ouders nog steeds over praten! Leuke spelletjes zoals de vliegbom. Wat het is, dat moet u zelf maar gaan zien op het Pieterskerkplein.

www.3october.nl

| 43

Hollandsch Glorie

Opening: ENERGYA HOOGLANDSE KERK Dinsdag 2 oktober, 15.74 uur, (voor niet-Leidse horloges is dit 16.14 uur) Na de spectaculaire, vurige openingsvoorstelling op de Apothekersdijk in het lustrumjaar 2011, kiest de Evenementencommissie dit jaar weer voor een verrassende invulling op een typisch Leidse locatie. Dit jaar nodigen wij alle Leidenaren uit om samen de 3 oktoberviering van 2012 te starten aan de voet van de Hooglandse Kerk (zijde Middelweg).

Waar we vorige jaren weer en wind buiten trotseerden, verkiezen we dit jaar een warm onthaal in de Hooglandse kerk. Laat u verrassen door uniek, krachtig, betoverend dans– en muziektheater in een wederom speciaal voor Leiden gecomponeerde show. Een voorstelling waarbij verschillende disciplines samen komen en het publiek meeneemt in een sfeer van hoge energie.

Na de openingsvoorstelling kunt u aanschuiven bij de Hutspotmaaltijd die vanaf 17.00 uur begint op de Hooglandse Kerkgracht.

www.3october.nl

| 45

Hollandsch Glorie

Hutspotmaaltijd HOOGLANDSE KERKGRACHT Dinsdag 2 oktober, 17.00 – 18.30 uur De sfeerrijke Hooglandse Kerkgracht is een uitstekende locatie voor de traditionele Hutspotmaaltijd voor de leden van de 3 October Vereeniging. Het is beslist een van de mooiste grachten van Leiden waar de avondschemer extra sfeer brengt. De 3 October Vereeniging is dan ook maar wat trots dat juist op deze gracht de hutspotmaaltijd plaatsvindt.

Ieder jaar worden meer ‘bodempjes gelegd’ en weer of geen weer, de echte Leidenaar laat zich een gratis maaltijd natuurlijk niet ontglippen.

Kom op 2 oktober naar de Hooglandse Kerkgracht om te genieten van dit culinaire hoogstandje dat met de grootste zorg en uit verse ingrediënten wordt bereid.

Let op! De Hutspotmaaltijd is voorbehouden aan leden van de 3 October Vereeniging. Als u dat (nog) niet of niet meer bent, kunt u zich hiervoor aanmelden (zie pagina 18 in deze Feestwijzer). U kunt ook lid worden tijdens de inschrijving voor Haring & Wittebrood op 20 september tussen 16.30 uur en 21.00 uur in De Waag aan de Aalmarkt.

46 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Bent u wèl lid van onze 3 October Vereeniging? Meldt u zich dan tijdens de inschrijving van Haring & Wittebrood ook aan voor de Hutspotmaaltijd met het bijbehorende glaasje.

Let op: per lidmaatschap krijgt u maximaal 2 hutspotbonnen.

Laat deze smakelijke start van het feest der feesten ook dit jaar niet aan uw neus voorbij gaan. Er is immers geen 3 oktober zonder hutspot!

Ook dit jaar is de Hutspotmaaltijd financieel geadopteerd door het 3 October Gilde, waardoor de kas van de 3 October Vereeniging in belangrijke mate wordt ontzien. Het 3 October Gilde bestaat uit ondernemingen die het 3 oktoberfeest een warm hart toedragen en dat tonen door de bestemming van gelden aan specifieke doelen die met de viering samenhangen. Op deze wijze staan de deelnemende ondernemin-

T

OB

ER GI

L DE

3 OC

gen dicht bij het Leidens Ontzetfeest en bij het feestvierende publiek.

S NEMER ONDER ET EEN M HART LEIDEN LEIDS

www.3october.nl

| 47

Hollandsch Glorie

Bespeling Stadhuiscarillon Dinsdag 2 oktober, 18.30 – 19.30 uur Woensdag 3 oktober, 08.30 – 09.30 uur Hoog boven alles uit stort de beiaard van het Stadhuis zijn vrolijke klanken over de stad uit, zowel op taptoe-avond als in de vroege morgen van 3 oktober. Het programma van de beiaardier is weer een mengeling van eigentijdse en vaderlandse liederen. Het Leidse carillon staat bekend om zijn heldere klankkleur. De kundigheid van de beiaardier is echter minstens zo belangrijk. Het stadhuiscarillon wordt bespeeld door talentvolle leerlingen van de Nederlandse Beiaardschool in Amersfoort. Kwaliteit is verzekerd!

48 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Taptoe ´Een lint van licht´ Route: Kaasmarkt, Pelikaanstraat, Haarlemmerstraat, Prinsessekade, Kort Rapenburg, Breestraat, Steenschuur (oostzijde), Van der Werfpark, Doezastraat, Jan van Houtkade, Geregracht (Jan van Houtmonument) Dinsdag 2 oktober, 19.30 uur Betekenis van de taptoe De Taptoe wordt gehouden om Prins Willem van Oranje, Pieter Adriaensz. van der Werff, Jan van Hout, Jan van der Does en Louis Boisot te eren.

Defileren Bij het standbeeld van Van der Werff en het Jan van Houtmonument worden kransen gelegd. Bij het defileren langs deze monumenten wordt verenigingen verzocht de vaandels te doen neigen en te zorgen voor een correcte houding van de deelnemers.

Deelnemers en medailles Tot de Taptoe worden uitsluitend officieel erkende verenigingen uit Leiden toegelaten. Politieke propaganda of het meevoeren van attributen die dit beogen is niet toegestaan. Het bestuur heeft het recht om groepen die de goede gang van zaken in de weg zouden kunnen staan, niet tot de Taptoe toe te laten of uit de stoet te verwijderen.

Zoals ieder jaar start de Taptoe bij daglicht en eindigt in het donker. Toch blijft de oproep aan de deelnemers om op eigen creatieve wijze gestalte te geven aan het vaste

Taptoe-motto:

‘Een lint van licht door Leiden’. De Taptoe– en Optochtcommissie deelt ook dit jaar taptoe-medailles uit.

www.3october.nl

| 49

Hollandsch Glorie

Opstelling en aanlooproute De taptoe wordt opgesteld op de Kaasmarkt. Verenigingen die aan de Taptoe wensen deel te nemen, treden uitsluitend via de Middelweg aan en nemen vervolgens in volgorde van aankomst een plaats in tussen de dranghekken. Het is niet toegestaan om tevoren met enkele leden een plaats te reserveren op de Kaasmarkt; groepen moeten in het geheel aantreden. De winnaars van de Joppenszprijzen van 2011 openen de Taptoe van dit jaar. Voor hen is wèl een plaats gereserveerd

op de Kaasmarkt. De eerste prijs ging in 2011 naar Judoteam De Eendracht, de tweede prijs naar Chr. Gymnasiekvereniging Jahn en de derde prijs naar Hong Ying Centre of Excellence for Chinese Sports & Culture.

Deelnemende muziekverenigingen treden aan via de Koppenhinksteeg. Majoretten-korpsen dienen zelf voor muzikale begeleiding te zorgen, anders worden zij niet tot muzikale deelnemers gerekend. Tijdens de Taptoe mag onder geen enkele voorwaarde worden gestopt voor het geven van een show. Het is toegestaan om met de hand voortbewogen materieel mee te voeren, waarbij rekening dient te worden gehouden met smallere doorgangen in de route. De Taptoe is niet geschikt voor praalwagens. In verband met de veiligheid van deelnemers en toeschouwers is het meevoeren van dieren en open vuur niet toegestaan. Het meevoeren van vlaggen, vaandels, lampions e.d. ter verhoging van het feestelijk karakter van de stoet wordt wel op prijs gesteld!

50 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Ontbinding De ontbinding van de Taptoe vindt plaats na de kruising GeregrachtLevendaal, op de brede rijbanen van de St. Jorissteeg. Dit betekent dat bij het Jan van Houtmonument niet wordt stil gestaan. Links aanhouden Levendaal, kruising St. Jorissteeg.

Let op: Haal uw kinderen op in de St. Jorissteeg, dus voorbij het Levendaal, niet ervoor! Dit in verband met de verkeersveiligheid.

Taptoeprijs De Optocht– en Taptoecommissie looft drie prijzen uit aan deelnemende verenigingen die haar doelstellingen op de beste wijze in de Taptoe tot uiting laten komen. De drie prijzen zijn resp. 455, 345 en 230 euro.

De beoordeling geschiedt door een onafhankelijke jury. De namen van de winnaars worden getoond tijdens de Grote Optocht op 3 oktober.

De winnaars ontvangen op 2 oktober na 22.00 uur telefonisch bericht.

De prijzen worden op een nader te bepalen plaats en tijd uitgereikt.

Het reglement van deze ´Joppenszprijs´ is op aanvraag verkrijgbaar via het secretatiaat van de Vereeniging.

VERTREK VAN DE STOET: 19.30 UUR PRECIES De ware taptoedeelnemers houden zich aan de richtlijnen die hiervoor zijn. Het ware taptoepubliek zoekt een plaatsje langs de route en mijdt de Kaasmarkt!

www.3october.nl

| 51

Hollandsch Glorie

3 October Pleintaptoe FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT Dinsdag 2 oktober, 20.30 – 22.30 uur De Pleintaptoe is uitgegroeid tot één van de meest bekende taptoes in Nederland en heeft zodoende een eigen publiek en een landelijke aantrekkingskracht. Dit jaar wordt de Pleintaptoe gehouden op 2 oktober, direct na de verenigingstaptoe, het ‘Lint van Licht’. Leiden heeft in de Nederlandse muziekwereld een unieke positie, geen enkele andere stad of dorp in ons land heeft namelijk drie orkesten die in de topklasse show opereren.

Wij zijn trots dat wij alle drie de orkesten in het programma hebben staan. Op de Garenmarkt zullen naast een gastorkest de Leidse orkesten Amigo, K&G-senioren en K&G-junioren voor eigen publiek een wervelend showprogramma presenteren. Traditiegetrouw neemt om 20.30 uur het derde orkest van K&G het voorprogramma voor haar rekening.

De aanvang van de taptoe is 21.00 uur.

Presentatie: Grietina Bouma.

52 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Swingend de nacht in met Session FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT Dinsdag 2 oktober, 22.45 – 02.00 uur Een professionele, allround feest- en coverband, bestaande uit negen enthousiaste, zeer ervaren muzikanten. Session speelt bekende, recente, feestelijke hits, classics, dance, rock en Nederlandstalig repertoire, met maar één doel: het dak moet eraf!

En dat laatste gaat bij ons vast lukken.....

Een show van Session betekent: ‘high energy’, meeslepend, interactief, dansbaar, verleidelijk, trendy en vooral Feest !

We hopen u allemaal te zien op 2 oktober op de Garenmarkt.

En dat is nog niet alles: om de avond compleet te maken, hebben we één van de meest opvallende verschijningen van de laatste editie van The Voice of Holland: Paul Turner. Dit feestbeest zet Festival Plaza een half uur voor middernacht op stelten.

www.3october.nl

| 53

Griffioen precious presents feliciteert

Het is 3 OctOber, de kacHel mag weer aan! bel nu nOg vOOr een OnderHOudsafspraak met 071 - 57 66 580 Of kijk Op de site. (aanbieding geldt vanaf 1-9-2012)

De Sitterlaan 72 2313Sitterlaan TS Leiden T: 071 - 5128710 De 72 De Sitterlaan 72 2313 TS-- 5128711 Leiden E: info@gezinuswolf.nl F: 071 2313 TS Leiden T: 071 5128710 De Sitterlaan 72 2313 TS- 5128711 Leiden E: info@gezinuswolf.nl F: 071

Hollandsch Glorie

Reveilll-je STADHUISPLEIN Woensdag 3 oktober, 07.00 uur Wat zou een 3 oktoberviering zijn zonder de traditionele opening door de reveille om 7.00 uur ’s ochtends op het Stadhuisplein? En natuurlijk is dat vroeg opstaan, maar we verwachten een grote opkomst.

En als dan om 7.00 uur precies de majoor tamboer van de Franciscus Band Leiden de reveille heeft geblazen, zingen we zoals altijd ons Nederlandse Volkslied, gevolgd door een aantal andere prachtige oudHollandse liederen, waaronder ons prachtige Leidse Volkslied: Leiden, stad van mijn hart.

Daarna gaan we als vanouds met zijn allen de ommegang door het hart van de stad maken, aangevoerd door de FBL. Misschien lukt het om daarbij dit jaar een oude traditie te laten herleven: het ‘springen’ van de fontein bij de visbrug. Als u wilt weten wat dat inhoudt, moet u zeker naar de reveille komen!

Wij verwachten een spetterend begin van de dag en hopen u dan ook in groten getale te mogen begroeten om onze stedelijke feestdag in stijl te laten beginnen.

www.3october.nl

| 55

Hollandsch Glorie

Uitreiking Haring & Wittebrood DE WAAG – AALMARKT Woensdag 3 oktober, 07.30 – 09.30 uur Het mooiste onderdeel van 3 oktober is ongetwijfeld de uitreiking van Haring & Wittebrood. Rechtgeaarde Leidenaren weten dat er geen 3 oktober gevierd kan worden, als niet eerst de Haring & Wittebrood zijn opgehaald, hoe laat het de avond ervoor ook geworden is.

Het is zelfs een ware sport geworden om als eerste bij De Waag te zijn.

Wanneer je deze wedstrijd wilt winnen, moet je niet alleen van goede, maar vooral van vroege huize komen. Want hoewel De Waag pas om 7.30 uur haar poorten opent, staan de eerste Leidenaren al om 5.00 uur te wachten.

De ochtendkoude wordt getrotseerd en verhalen van eerdere uitreikingen worden uitgewisseld. Er worden schattingen gedaan naar de hoeveelheden haring en de aantallen Geusjes. En soms zelfs kleine weddenschappen aangegaan. Onze haringmeester, de heer Griffioen, heeft ons uitgelegd dat dankzij het goede voorjaar de haring beter is gegroeid dan in andere jaren. De haring is daardoor vetter en dus ook zwaarder.

56 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie Ook wanneer u niet van haring houdt, is de uitreiking in De Waag feest.

Het zou namelijk zo maar kunnen dat u getuige bent van een optreden van onze tonnières (de dames aan de haringtonnen). Zij kunnen spontaan op de tafels te gaan dansen.

Uiteraard bent u ook dit jaar van harte uitgenodigd om, wanneer u Leidenaar van geboorte bent of er woont, gebruik te maken van deze feestgave. Hiervoor dient u zich wel op donderdag 20 september in te schrijven. Ook de inschrijving vindt traditioneel in De Waag plaats (zie pagina 23). Voor wie moeite heeft met het snijden (schoonmaken) van de haring staat buiten de top van het Katwijks haringsnijdersgilde. Terwijl u wacht, maken zij uw haring schoon.

De haringen en de Geusjes worden aangeboden door de Stichting Geuzen van Boisot. Deze groep van grote ondernemers uit de Leidse regio heeft zich verbonden om de activiteiten van de 3 October Vereeniging financieel te ondersteunen.

Guinness Book of Records In 2011 vestigde de 3 October Vereeniging met haar jaarlijkse Haringuitreiking het wereldrecord Grootste Zeebanket. Op deze foto reikt ‘official’ Jack Broakbank onder toeziend oog van burgemeester Lenferink het certificaat van het Guinness Book of Records uit aan Charles Schulpen, voorzitter Haring & Wittebrood Commissie.

www.3october.nl

| 57

Hollandsch Glorie

Koraalmuziek VAN DER WERFPARK Woensdag 3 oktober, 08.00 uur Zonder de Koraalmuziek 's ochtends in het Van der Werfpark, zou het 3 oktoberfeest het 3 oktoberfeest niet zijn. Om klokslag 8 uur heft Wim de Ru het eerste lied aan begeleid door de Christelijke Muziek– en Showband Concordia, Die Schlusselstadter Musikanten en de Harmoniekapel Werkmans Wilskracht.

De liederen staan in de jubileumuitgave 2011 Koraalbundel, die voor 3 euro te verkrijgen is bij de PR-stand aan het begin van het Van der Werfpark. Halverwege het koraal zal echte ‘Leienaar’, Joost Bleijie, een rede houden over het verleden en heden van Leiden. Burgemeester Lenferink zal hier kort op reageren.

Aan het slot van de samenzang hijsen kinderen samen met burgemeester Lenferink en de voorzitter van de 3 October Vereeniging Michiel Zonnevylle een krans aan het standbeeld van oud-burgemeester Van der Werff. Vervolgens zingen we allen het Wilhelmus.

Komt allen in groten getale kijken naar en meezingen bij dit unieke evenement!

De liederen zijn dit jaar: nr. 6 Geluckig vaderland | nr. 7 O Nederland let op uw zaak | nr. 5 O ghij stadt van Leyden | nr. 2 Leiden, stad van mijn hart (Leids volkslied) | nr.

11 Het lied van Koppelstock | nr. 16 Waar de blanke top der duinen | nr. 14 Mijn land | nr. 9 Lof zij den helden (Hymne) | nr.23 Wilhelmus van Nassouwe Zie achterin de Feestwijzer voor de teksten.

www.3october.nl

| 59

KRUYT UW PARTNEr BIJ

IEDERE KLUS e uwd ite! s rnie e ve de webv.nl z n r ytb ko ete k oo n verb ww.kru e o e w Bez

Kruyt Leiderdorp Openingstijden: Ma-Do : 07.00 t/m 17.00 uur Vr : 07.00 t/m 16.00 uur Za : 08.00 t/m 12.00 uur

Adres: Touwbaan 1H 2352 CZ Leiderdorp

T. 071 - 589 92 03 F. 071 - 541 02 00 E. info@kruytbv.nl I. www.kruytbv.nl

Hollandsch Glorie

Kinderplein ‘T GERECHT Woensdag 3 oktober, 09.30 – 13.00 uur Dit jaar is het Kinderplein op het Gerecht, dicht bij de Historische kermis die weer op het Pieterskerkplein staat. Het programma op het Kinderplein is voor kinderen tot en met 12 jaar.

Kolder en Kwast, twee vrienden voor het leven, beleven tijdens een interactief kindertheater samen met de allerkleinsten bijzondere avonturen. Tegelijkertijd kunnen kinderen onder begeleiding van professionele circusartiesten van Malle Balle Circus leren jongleren, ballopen, éénwielfietsen, steltlopen, koorddansen en nog meer!

Ook muziek mag niet ontbreken! Om 12.00 uur komen Karo, Daan en Sara van Pop4You langs om een spetterend optreden te geven.

Pop4You is een startend groepje jonge, ‘goodlooking’ getalenteerde popartiesten. Ze doorkruisen het hele land in een luxueuze tourbus. Overal worden zij met groot enthousiasme ontvangen en gaan de voetjes lekker van de vloer! Dus kom allemaal kijken, luisteren, meezingen en dansen op de muziek van Pop4You. Het programma: 9.30 – 10.20 uur: Kolder en Kwast 9.30 – 13.00 uur: Het Malle Balle Circus 12.00 – 12.30 uur: Pop4You

www.3october.nl

| 61

Hollandsch Glorie

Herdenkingsdienst Pieterskerk Woensdag 3 oktober, 10.00 uur De 3 October Vereeniging nodigt u van harte uit om ook in 2012 de Herdenkingsdienst bij te wonen. Toen op 3 oktober 1574 Leiden ontzet werd, kwam een groot deel van de Leidse bevolking spontaan bijeen om hun dankbaarheid voor de bevrijding te tonen. Wat prachtig dat deze traditie na zo’n lange tijd nog steeds standhoudt. Ook dit jaar weer zal deze bijeenkomst gehouden worden in de Pieterskerk.

De herdenkingsbijeenkomst van 2012, wordt geleid door mr.ds. Ruben van Zwieten. De heer Van Zwieten is ondernemer en predikant. Op de Zuidas, Amsterdam, inspireert hij meer dan honderdvijftig young professionals tijdens zijn Bijbelklassen, doen tientallen ceo’s en bestuursvoorzitters mee aan zijn existentie lunches en organiseert hij een straatvoetbaltoernooi tussen bankiers en Marokkanen. Zijn drijfveer: het stimuleren van verbeeldingskracht in de samenleving.

De liederen worden gezongen door de Leidse Cantorij onder leiding van Hans Brons en de orgelbegeleiding wordt verzorgd door Joop Brons.

62 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Straattheater FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT Woensdag 3 oktober, 10.00 – 13.00 uur Dit jaar kunt u op het plein doorlopend genieten van straattheateracts.

Elke groep treedt twee– of driemaal op; de groepen wisselen elkaar af.

Zowel op de grote tribunes als vanaf het terras onder de Perfect Sky, kunt u genieten van de volgende voorstellingen: PLANET JUMP ROPE Wij zijn er trots op dat we voor het Leidse publiek de winnaars van Holland Got’s Talent 2012hebben kunnen contracteren! Planet Jump Rope is een groep dansers uit België die het aloude touwtje springen een heel nieuw elan hebben gegeven. U kijkt uw ogen uit. Ze treden drie keer op, met drie verschillende acts. Met wandelstokken, boogie muziek, een passende outfit en natuurlijk hun springtouwen doet deze groep u versteld staan.

LEE HAYES, met zijn Crate Show.

Is het een jongleur? Is het een piloot? Of is het weer de zoveelste Crazy Idiot? Lee Hayes is alles in één. Wat te zeggen van jongleren met vier brandende fakkels op een toren van kratten… Lee heeft zijn eigen stijl van georganiseerde chaos in een enerverende show. Komt dat zien!

www.3october.nl

| 63

Rabobank sponsort ook dichtbij. Dat is het idee.

Als bank heb je je maatschappelijke verantwoordelijkheden. Niet alleen nationaal, ook lokaal. Een prettige samenleving begint nu eenmaal bij u in de straat, om de hoek. Daarom sponsort de Rabobank ook plaatselijke projecten en initiatieven, zoals de 3 October Vereeniging. En dat doen wij graag.

Persoonlijk, betrokken en dichtbij.

Het is tenslotte ook onze stad.

Rabobank. Een bank met ideeĂŤn.

www.rabobank.nl/ leiden-leiderdorp-oegstgeest

Hollandsch Glorie COEXISTENCE ACROBATS De straatshow van Michel & Zora is circus entertainment met veel energie, sprongen, salto’s, acrobalans en een hilarische mega-ballon.

Een spetterende voorstelling voor jong en oud.

KOELALA Een koe op de kade, dat moet kunnen. Maak kennis met KoeLaLa, de meest muzikale koe van Nederland. Samen met KoeBoy is ze altijd in voor een vrolijke kwinkslag en een passende noot. Vrolijk, gezellig, kolderiek.

DUO SAVAR Met zijn mobiele, vrijstaande, trapezestellage vormt Duo Savar het decor van een hedendaags sprookje waarin de vertrouwde onderwerpen van Duo Savar zijn samengesmeed; uitgebalanceerde acrobatiek, verrassende variétékunst en trapeze op hoog niveau vertellen een verhaal van hoop, liefde en geluk.

www.3october.nl

| 65

Hollandsch Glorie

Grote Optocht: HOLLANDSCH GLORIE Woendag 3 oktober, 13.00 uur Molens, polders, fietsen, schaatsen, tulpen, blokjes kaas en een boerenkiel; in tijden van crisis grijpen we terug naar nostalgie. Naar het ongecompliceerde leven van onze jeugd. Met Nijntje Pluis, Pluk van de Petteflet en Pipo de Clown. Iedere dag Tom Poes in de krant en op zaterdagavond met een bakje chips kijken naar André van Duin op een van de twee tv zenders. Vandaag nemen we u mee terug naar deze Oud-Hollandsche tijden!

Ook heden ten dage beleven we Hollandsch Glorie. Wat dacht u van onze internationaal doorgebroken dj’s, onze strijd tegen het water, onze beroemde tolerantie en onze musea die bezoekers uit de hele wereld trekken om onze grote Meesters zoals Rembrandt, Mondriaan en Van Gogh te komen bewonderen?!

Laat u verrassen en geniet van dit feest der herkenning: HOLLANDSCH GLORIE De Grote Optocht is tot stand gekomen met dank aan: Gemeente Leiden, Politie Hollands Midden district IV (Leiden/Voorschoten), Korps landelijke Politiediensten/Dienst Levende Have, Leidse Brandweer, Capelse Manege, Manege Jonker, Magro Internationaal Organisatiebureau, Hoppezak Kledingverhuur, Juffermans Warmond, Stalhouderij Haasnoot, Ajeto, A&E Promotions Event Support, Taco Regtien, B-Sound, Roze Draakjes Leiderdorp, BSG Leiden, Merijn Tinga, Danny Molenaar, Mieke Wijnakker, HH Producties, J.P. Zandbergen &Zn, Rijnsburg, St. Rijnsburgs Bloemencorso, Stichting Taptade Evenementen.

Speciale dank gaat uit naar: Het Motorhuis Leiden, Barning communicatie Rijnsburg, Axelse klederdachtgroep, Katwijkse klederdrachtgroep, Klederdrachtgroep Volendam, St. Pelerine en Toer, het Gilde – Leidse ondernemers met een Leids hart-, Mercedes Benz Dealerbedrijven Leiden, Geenjaar Autobedrijven Leiden, Sligro Leiden, Holiday Inn Leiden, Spindoctors Alex G & Chrizzy M, Webster University, Stedelijk Museum de Lakenhal, Museum Naturalis, Stichting Historisch Brandweermaterieel Hollands Midden, H.J.C. de Vos Timmerbedrijf, Firma Loonbedrijf M.C. Immerzeel & zonen, Joor– it, Senioren West-Friese dansgroep, ROC Leiden, Hogeschool Leiden, Vrije School Leiden, Josephschool, Pacelli School, Bonaventura College, Stedelijk Gymnasium Leiden, ROC Mondriaan Den Haag, toneelvereniging Tot Ieders Genoegen, Musicalgezelschap OTIS, TOVER, Expose Your, TEX & uitleg, alle Leidse en andere Muziekkorpsen, Rode Kruis Leiden e.o. en uiteraard alle geweldige Leidse figuranten!

66 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie Deelnemende orkesten zijn (in alfabetische volgorde): Show & Marchingband Amigo, Band of Liberation, Con Fuoco Franciscus Band Leiden (FBL), Christelijke Muziek Vereniging Kunst & Genoegen junioren (K&G), Christelijke Muziek Vereniging Kunst & Genoegen senioren (K&G) Route van de Grote Optocht De Grote Optocht vertrekt om 13.00 uur precies vanaf de Burggravenlaan. De gehele Burggravenlaan is opstelplaats voor de Grote Optocht en niet bestemd voor publiek!!

Route: Hoge Rijndijk, Plantagelaan, Levendaal, Korevaarstraat, Breestraat, Noordeinde, Witte Singel, Zoeterwoudsesingel, Fruinlaan. De Grote Optocht wordt ontbonden ter hoogte van het Stedelijk Gymnasium. De Burggravenlaan is tot 16.00 uur volledig afgesloten tussen de Hoge Rijndijk en de Fruinlaan.

Algemene aanwijzingen De hierboven vermelde route is erop gericht de Grote Optocht aaneengesloten door de stad te laten gaan. Naast instructies die de deelnemers ontvangen, is ook de medewerking van het publiek nodig om de Grote Optocht zonder haperingen te laten verlopen. Het is niet toegestaan de deelnemers aan de Grote Optocht van drank en etenswaren te voorzien. Vanuit historisch perspectief wordt een uitzondering gemaakt bij Sociëteit Minerva. Hier brengen de voorzitter van de 3 October Vereeniging en de praeses van LSV Minerva een toast uit op de viering en wordt het ‘Io Vivat’ gespeeld. Het met een voertuig innemen van een standplaats langs de route is niet toegestaan (zo nodig worden voertuigen op last van de politie verwijderd). Men wordt dringend verzocht de route zo breed mogelijk vrij te laten (op diverse plaatsen worden dranghekken neergezet) en niet met de Grote Optocht mee te lopen door de Grote Optocht over te steken. Met name in de smallere doorgangen worden activiteiten en neringdoenden buiten de gevels niet toegestaan. Dergelijke activiteiten ín de stoet zijn te allen tijde verboden.

Ook vragen wij uw medewerking om te voorkomen dat kinderen in het gedrang komen. Uiteraard krijgen zij van u de gelegenheid om vooraan te staan. Let wel op dat op straat staan of zitten niet geheel zonder gevaar is, met name als praalwagens, ruiters en koetsen voorbij rijden, dient u goed op te letten. De taak van politie en Optochtcommissarissen kan worden verlicht indien hun aanwijzingen met souplesse worden opgevolgd. Dank u wel voor uw medewerking.

Vriendelijk doch dringend verzoek: mijd de Burggravenlaan tijdens het opstellen van de Grote Optocht. Deze laan is in gebruik als opstelplaats en behoort niet tot de route; uw aanwezigheid aldaar belemmert de opstelling en de start van de Grote Optocht.

De Optochtcommissie zorgt voor voldoende verkeersregelaars om de veiligheid van de deelnemers te garanderen. www.3october.nl

| 67

Verzorgt alle lunchpakketten voor figuranten optocht.

Rooseveltstraat 57, 2321 BL Leiden 071 5721460, www.sligro.nl

Meelopen in de Grote Optocht van 2013?

Wilt u ook meelopen als figurant in de Grote Optocht van 2013?

U kunt zich hiervoor aanmelden via de website van de 3 October Vereeniging: www.3october.nl. U wordt, zodra de datum bekend is, uitgenodigd voor de Figurantenavond in het voorjaar van 2013.

Hollandsch Glorie

Hollandsch Glorie 12.00 uur voorprogramma: Promotieteam 3 October Vereeniging Leiden Lions Leiden Lugdunum Dualis Leidsch Dagblad Rood-Wit wedstijd 13.00 uur start Grote Optocht Politiemotoren Politie te paard Politiebus Lopend Leids Vendel Officiële garde van de 3 October Vereeniging onder de zinspreuk ‘Panis et Piscis’ Erewacht te paard Bestaande uit leden van de Capelse Manege met het vaandel van de 3 October Vereeniging Rijtuigen met: De burgemeester van Leiden en de voorzitter van de 3 October Vereeniging en hun partners

De bestuursleden van de Koninklijke Vereniging voor Volksvermaken te Groningen en de 8 October Vereeniging Alkmaars Ontzet Geuzen in gerij. De Stichting Geuzen van Boisot bestaat uit een aantal ondernemers uit de Leidse regio die zich hebben verbonden om langdurig met een jaarlijkse sponsorbijdrage het werk van de 3 October Vereeniging te ondersteunen.

Het Bestuur van het 3 October Gilde. Leidse ondernemers met een Leids hart die middels financiële bijdragen bepaalde activiteiten van de 3 October Vereeniging ondersteunen.

De Gouden Koets met daarin een Koninklijk onderscheiden

persoon….wie dat is, houden we tot het laatste moment geheim. www.3october.nl

| 69

L ei d en s O ntz e t 2 01 2

de la soul, La Plancha & Rembrandt PResenteRen aan de mORsPOORt:

ObeR d in s d a g 2 O k t

tkickeRs 20:30 uuR - dRif Lste 23:00 uuR - jeWe WOensdag 3 Ok tObeR 16:00 uuR - de sLec hte band 20:00 uuR - kOmen LOPen Rem b Ra ndt - mO R sst R a at 4 9 - 51 L a PL a nc ha – mO R sst R a at 5 5 WWW.L a P L a nc ha .nL de L a sO uL – mO R sst Ra at 6 0 WWW.de L a sO u L-Lei de n.n L

Rembrandt Café

Hollandsch Glorie Peleton 48 De Nederlandse Strijdkrachten mogen bij een onderwerp als Hollandsch Glorie natuurlijk niet ontbreken. Peleton 48 geeft een getrouw beeld van een peloton infanterie van de Koninklijke Landmacht van vlak na de oorlog. De Band of Liberation maakt dit plaatje compleet.

Hollandsch Landschap “Ik hou van Holland” klinkt het uit de draaiorgels. En hoe kan het ook anders bij het zien van deze kleurrijke bollenvelden, berries met kaas uit Alkmaar, lekkere vette koeien en dito boeren en boerinnen….

Typisch Hollandse taferelen op en rond de praalwagen met de Zaanse Schans opgeluisterd door de Senioren West-Friese dansgroep.

En kijk eens wie daar ook is: Yvonne Jaspers voor het programma Boer zoekt Vrouw!

Hollandsche Klederdrachten Kraplappen, toeren, klapmutsen en oorijzers….Nederland heeft een rijke traditie als het om klederdrachten gaat. Als ‘thuisploeg’ ziet u hier de Katwijkse dracht. Allereerst de nettenboetsters, belangrijk voor het vangen van onze haring! Daarna een gezelschap in de traditionele dracht. Vervolgens kunt u zich vergapen aan Limburgse, Zeeuwse en Hollandse drachten. Wat liepen we er vroeger mooi bij!

Hollandsche Nieuwe Bij Hollandsche Nieuwe kunt u denken aan verse haring, maar ook aan onze nieuwe medelanders. Geniet van een kleurrijk stukje optocht waar o.a. Polen, Turkije, Suriname, Marokko en zelfs Nieuw Guinea hun traditionele kostuums en cultuur laten zien.

Nova Zembla Ons verleden is nauw verbonden met de scheepvaart. Denk bijvoorbeeld aan de VOC maar ook aan de reis die Willem Barentsz in 1596 maakte om een noordelijke doorvaart naar Azië te vinden. De overwintering van Willem Barentsz met zijn bemanning in het Behouden Huis op Nova Zembla behoort tot de beroemdste verhalen uit onze geschiedenis. Het verhaal is in 2011 verfilmd door Reinoud Oerlemans met o.a. Doutzen Kroes, Derek de Lint en Jan Decleir in de hoofdrol. Met deze praalwagen waant u zich live bij de filmopnames!

www.3october.nl

| 71

Hollandsch Glorie

72 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie Hollandsche Meesters Wat hebben de schilders Rembrandt, Van Gogh, Steen, Hals en Vermeer met elkaar gemeen? Juist, ze kwamen allemaal uit Nederland en trekken nog steeds volle zalen. In februari dit jaar kocht Stedelijk Museum de Lakenhal het schilderij ‘De Brillenverkoper’ aan. Zet uw bril op en kijk eens goed naar deze bijzondere aanwinst voor de stad Leiden!

Naast de oude meesters, hebben we ook wereldberoemde nieuwe meesters. Denk bijvoorbeeld aan de tekenaar van Nijntje Pluis, Dick Bruna. Of Fiep Westendorp die we allemaal kennen als de tekenaar van Jip & Janneke en Pluk van de Petteflet. Speciale aandacht in deze optocht voor Marten Toonder van Ollie B. Bommel en Tom Poes omdat het dit jaar 100 jaar geleden is dat hij werd geboren!

Als uitsmijter in dit stukje optocht horen we de muzikale meesters: André Rieu, André van Duin en André Hazes gepresenteerd door Christine Carrington en de Alley Girls.

De Stijl Een bijzondere kunstbeweging opgericht in Leiden in 1917, door Theo van Doesburg. Belangrijkste leden naast Van Doesburg waren Piet Mondriaan en Gerrit Rietveld. U ziet hier de fameuze Mondriaan-jurkjes die Yves St. Laurent maakte in de jaren ’60, de beroemde Rietveldstoel en de maquette van de fontein ‘Vierkant in Vierhoek’ die Van Doesburg ooit ontwierp voor het stationsplein in Leeuwarden. De maquette is gebouwd door leerlingen van BouwForce Leiden, een samenwerking tussen ROC Leiden en Bouwopleiding Rijnland.

Rood – Wit – Blauw De Hollandsche driekleur mag natuurlijk niet ontbreken in deze optocht. Het rood wordt gevormd door een brandweerwagen uit 1960, het kleinste postkantoor ter wereld (u kunt een kaartje op de bus doen!) en Delinus, het kleinste taxibusje ooit. Maar denk je aan rood en aan dat waar Nederland ook om bekend staat, dan kom je al gauw in de rosse buurt. Op deze pikante praalwagen het Red-Light-District uit Amsterdam, compleet met de Cock met cee – o – cee – ka, Majoor Bosshardt, Toots Thielemans, een klokkenspel en toeristen die zich vergapen aan de ‘piep-show’.

Voor het wit fungeert Neerlands belangrijkste exportproduct van deze tijd: Sensation White, hét dance-event met muziek van onze internationaal vermaarde dj’s. Laat u gaan en dans lekker mee! www.3october.nl

| 73

Hollandsch Glorie

Het gedicht Herinnering aan Holland is van de dichter Hendrik Marsman, voor het eerst gepubliceerd in 1936.

Hij schreef dit realistische gedicht tijdens zijn verblijf aan de Middellandse Zee. Het gedicht beschrijft het Nederlandse landschap en de strijd tegen het water. Het is een van de bekendste Nederlandse gedichten en is in het jaar 2000 gekozen tot ‘Gedicht van de Eeuw’ in Nederland.

Denkend aan Holland zie ik breede rivieren traag door oneindig laagland gaan, rijen ondenkbaar ijle populieren als hooge pluimen aan den einder staan; en in de geweldige ruimte verzonken de boerderijen verspreid door het land, boomgroepen, dorpen, geknotte torens, kerken en olmen in een grootsch verband. de lucht hangt er laag en de zon wordt er langzaam in grijze veelkleurige dampen gesmoord, en in alle gewesten wordt de stem van het water met zijn eeuwige rampen gevreesd en gehoord.

74 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie Meer blauw op straat is in dit stukje optocht wel duidelijk! Verder ziet u een schitterend Delfts Blauw spektakel, verzorgd door de Leidse theatermaker/performer Danny Molenaar.

Dichtersgilde Leidse scholieren en Leids Dichtersgilde Dragen eigen Hollandsche gedichten voor.

Hollandsche Pot Wat is nu lekkerder dan onze eigen Hollandsche keuken…mmm, daar valt over te twisten, maar uniek zijn toch wel onze bitterballen, kaasblokjes, frikadellen, poffertjes, drop en stroopwafels. Dat wordt smullen!

En smullen, dat deden de Leidenaren op 3 oktober 1574 toen Cornelis Joppensz de pot met hutspot vond bij de Schans Lammen na het vertrek van de Spanjaarden. U ziet hem hier met de uitslag van de Joppensprijzen. Bij de Taptoe op 2 oktober zijn weer drie prijzen en vier pluimen toegekend aan sportverenigingen die zich op een mooie manier en met een Lint van Licht aan het publiek hebben gepresenteerd.

Elfstedentocht Het was bijna raak afgelopen winter: een heuse Elfstedentocht! In Friesland is het niet gelukt, maar hier in Leiden hebben we volop ijspret! U ziet de Tocht der Tochten met het bruggetje van Bartlehiem, koek en zopie, klunen, een arrenslee en een dweilorkest. Als er maar genoeg zout is dit jaar….

Strijd tegen het water Waar wij Hollanders echt knap in zijn, is onze strijd tegen het water.

Voor een landje dat voor 55 % onder de zeespiegel ligt, moeten we blijven waken om ons hoofd boven water te houden. Wij hebben door de eeuwen heen – en nog steeds – dijken, dammen en polders gebouwd. Ook in andere delen van de wereld worden onze waterbouwkundig ingenieurs ingezet in de strijd tegen het water. Iets om trots op te zijn! Merijn Tinga en zijn team kunstenaars maakten hier een eerbetoon voor.

Politie motoren Politie te paard

NB: Het is ten strengste verboden achter de Grote Optocht aan te sluiten met voertuigen of andere uitingen betreffende commerciële doelen. De 3 October Vereeniging Leiden onderneemt juridische stappen tegen een ieder die zich niet aan deze regel houdt. www.3october.nl

| 75

Freek Lugt



  

HET ONTSTAAN VAN LEIDEN O  ,  ,  ,  

Heeft u zich wel eens afgevraagd waarom Leiden eigenlijk is ontstaan, wanneer precies en hoe? Weet u waarom Leiden als enige stad in Holland een burggraaf had, sinds wanneer de Burcht er stond en wat de bemoeienis van de bisschop van Utrecht daarmee was? Wilt u weten hoe het gebied is ontgonnen, wat bedoeld wordt met ‘de opwas’, waar de eerste brug over de Rijn lag en wat de rol van de Loonse Oorlog was? Wilt u graag weten wat ‘gezworenen’ waren, waarom het eerste stadsrecht maar twaalf artikelen telde, of er rond 1200 echt twee schouten waren, en wanneer de tweede sleutel in het stadswapen verscheen?

Leidenaars die alles willen weten over oudste geschiedenis van Leiden zien reikhalzend uit naar de verschijning van dit nieuwe boek van Freek Lugt: Het ontstaan van Leiden. Lugt heeft met een ruimere blik naar de diverse historische puzzelstukken gekeken en geeft antwoorden op veel tot nu toe onbeantwoorde vragen. Hij is erin geslaagd bijna op het jaar af vast te stellen wanneer Leiden is ontstaan en in welk jaar de nieuwe stad vervolgens stadsrecht kreeg.

Dit nieuwe standaardwerk over Leiden verschijnt op 3 november 2012: een fraaie, gebonden uitgave, met meer dan 200 illustraties. Tot 1 januari 2013 voor € 34,50 te koop in iedere Leidse boekhandel (daarna € 39,50).

Een uitgave van

Sint Jacobsgracht 22a | 2311 PW Leiden | tel. 071-5144482 | fax 071-5144372 verkoop@primaverapers.nl | www.primaverapers.nl

ISBN 978-90-5997-126-4

Hollandsch Glorie

STAMPPOT KINDERDAKTUIN – LUMC Woensdag 3 oktober, 14.30 – 15.30 uur Leidens Ontzet is een feest voor groot, klein, dik, dun, oud, jong en natuurlijk voor kinderen die in het ziekenhuis moeten blijven.

Op woensdag 3 oktober komt het Theater van Santen naar de kindertuin; zij spelen een mix van sprookjes en noemen dat Stamppot.

Zij komen voor alle patiëntjes die op de kinderafdeling van het ziekenhuis moeten blijven. Zij mogen hun broertjes zusjes, vaders en moeders ook uitnodigen, zodat die kunnen meegenieten. Voor iedereen is er een drankje en een hapje en voor de kinderen nog extra verrassing.

Dankzij vrijwilligers kunnen de kinderen ‘op zaal’ alles volgen via de televisie. Dit evenement is mede mogelijk gemaakt door het 3 October Gilde Leiden.

Het Geusje: een oer-Leids broodje Het Geusje is een Oudhollandsch vloerbrood van ongeveer 400 gram, verzegeld op authenticiteit door de 3 October Vereeniging door middel van een ouwel. Het Geusje is verder afgewerkt aan de bovenzijde met een kleine insnijding en met roggebloem.

De commissie is in de geschiedenis van het Geusje gedoken: de conclusie is dat het een brood moet zijn geweest van volkoren– en roggebloem, stevig en vast van karakter en op de vloer gebakken in een ouderwetse takkenbossenoven. Door de kwaliteit gist van destijds verloopt het gistingsproces langzaam, maar is de smaakontwikkeling des te beter.

Meesterbakker Van Maanen probeert zo veel mogelijk van dat historisch karakter terug te brengen naar de maatstaven van deze tijd. En dat levert voor iedere Leidenaar een stevig en smakelijk Geusje op.

www.3october.nl

| 77

Hollandsch Glorie

Muziek op het Festival Plaza FESTIVAL PLAZA – GARENMARKT Woensdag 3 oktober, 14.30 – 22.00 uur 14.30 – 15.30 De Coronas (1e optreden) Er bestaat in Nederland geen band als de Coronas! Een optreden van de Coronas is altijd uniek en bijzonder. En dat hebben we in eerdere jaren geweten! Een optreden van de Coronas is meer dan je favoriete muziek alleen, het zijn vermakelijke mannen, gek op hun publiek en het Leidse publiek ook op hen. Op veler verzoek staan ze ook dit jaar weer op Festival Plaza! Deze keer met vrouwelijke versterking. De Coronas praten, schmieren, schertsen, overdonderen en spelen het dak eraf. Een optreden van de Coronas mag daarom gerust rock ’n roll theater of stand-up pop genoemd worden. De hele middag succes verzekerd!

15.30 – 16.00 The RockSchool uit Leiden Men zegt wel van de Rockschool dat zij de leukste muziekschool van Leiden zijn. Hun streven: het muzikale vuur aanwakkeren en aanhouden! Wij bieden ze vandaag een podium om het Leidse publiek te laten zien waartoe ze bij de Rockschool in staat zijn. Het zal swingen en het publiek zal er zeker enthousiast van worden!

16.00 – 17.00 De Coronas (2e optreden) 78 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie 17.00 – 17.30 Chris Hordijk Chris is de broer van Lisa Lois die we als winnares nog kennen van de tv-talentenjacht X-Factor (2009).

Chris werkte als ambtenaar in Rhenen en drumt bij de Wageningse Pearl Jam-coverband Back Alive, waarmee hij regelmatig optreedt.

Tijdens de Blind Auditions van The Voice draaiden de coaches Angela Groothuizen, Nick en Simon en Marco Borsato hun stoel om voor hem.

Uiteindelijk koos Chris voor Nick en Simon als zijn coaches tijdens seizoen 2 van The Voice of Holland. Hij werd tweede.

17.30 – 18.30 De Coronas (3e optreden) 18.30 – 19.00 Lange Frans Lange Frans werd samen met Baas B. bij het grote publiek bekend met hun Nederlandstalige hiphop. Ze brachten drie albums uit en scoorden hits met o.a. Moppie, Zinloos (nr. 1 in de top 40) Het land van... en de veel besproken single Kamervragen. Hun prijzenkast telt diverse TMF-Awards en een Edison! Na de presentatie van het programma My Best Friends tekende Frans een televisiecontract bij Veronica waar hij een tijdje presenteerde. Daarnaast heeft hij sinds 2011 zijn eigen radioprogramma bij Wild FM. Inmiddels heeft hij zijn muziekcarrière weer actief opgepakt.

Met The Lau zong hij het bekende Zing een liedje voor me en hij weer steeds vaker op. En vanavond voor ons!

Het muziekprogramma op het Festival Plaza is tot stand gekomen met dank aan Einstein, Buddhas en ’t Fust.

www.3october.nl

| 79

Hollandsch Glorie

Polsstokverspringen STEENSCHUUR – VAN DER WERFPARK Woensdag 3 oktober, 15.00 – 16.30 uur Onze Leidse studenten laten zich op 3 oktober weer van hun beste (en natste?) kant zien! Fierljeppen/Polsstokverspringen: nadat de Polsstokbond Holland het goede voorbeeld heeft gegeven, springen de deelnemers over het water van de Steenschuur. Ook dit jaar hebben vier studentenverenigingen uit Leiden ons verzekerd met een ploeg springers te komen om de eer van hun vereniging hoog (en droog?) te houden. Rekening houdend met het feit dat een beetje student natuurlijk ook op 2 oktober gaat stappen, staat het polsstokverspringen ook dit keer weer ’s middags op het programma. We starten om 15.00 uur, zodat iedereen na de Grote Optocht met volle teugen van dit Polsstokspektakel kan genieten. Met een grote polsstok proberen de deelnemers over het water van de Steenschuur, zo in de armen van burgemeester Van der Werff te springen! Het publiek kan zowel in het Van der Werfpark als op de Steenschuur kijken hoe de springers het er vanaf brengen.

Het demonstratieteam van de Polsstokbond Holland zorgt voor het begeleiden van de deelnemers, zodat deze polsstokverspringers op een zo veilig mogelijke manier de overkant bereiken, wel of niet met een nat pak.

De Leidse Reddingsbrigade is aanwezig om ‘ongelukkige’ springers zo nodig op de kant te helpen. Het evenement wordt georganiseerd in samenwerking met LSV Minerva.

80 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Vuurwerk ANKERPARK/ZIJLSINGEL Woensdag 3 oktober, 23.30 uur Vuurwerkspectakel Azuma Fireworks uit Nieuwegein sluit met een gigantisch vuurwerkspektakel de 3 oktoberfeesten af. De vuurwerkshow vindt als vanouds plaats in het Ankerpark. In tegenstelling tot verleden jaar is de vuurwerkshow niet gecomponeerd op muziek. Het spektakel is er niet minder om! Onze pyrotechnici hebben een unieke vuurwerkshow samengesteld uit een topselectie vuurwerk. Laat u in vervoering brengen door wervelende vuurwerkcombinaties in unieke kleuren. De finale is een apotheose van goudbrokate effecten doorspekt met daverende titaniumknallen. Dit vuurwerkspektakel zal een onuitwisbare indruk maken op de toeschouwers! www.3october.nl

| 81

A. van Borselen & Co. Schildersartikelen sinds 1876 eigen kleurmengerij Hooigracht 64 / 2312 KV Leiden

www.borselen.nl / avanborselen@kpnmail.nl

0715120320 / 0620823315

APEK TELT UIT JE WINST Het voeren van een administratie is voor veel ondernemers een last. Voor APEK is het ons lust en ons leven. Boekhouden zit ons in het bloed. En daar plukt u de vruchten van. Met ons team van 15 medewerkers voeren we ruim 20 jaar de boekhouding van detaillisten en (groot) MKB-bedrijven in heel Nederland. Van loonstroken tot jaarcijfers, van controlling tot belastingadvies. En daar waar nodig werken we samen met onze partners in de accountancy en juridische dienstverlening om u volledig te servicen. Dat scheelt u tijd en geld.

Administratie - Controlling - Belastingen - Detachering J.C. de Rijpstraat 20, Leiden. T 071 - 523 55 88. www.apek.nl

40

2001_Adv83x42,5.indd 1

JAAR

Vijf Meiplein 112-114 2321 BS Leiden telefoon 071 5766020 website www.dewitmode.nl @dewitmode

SaoPaulo

Another Woman Basler Betty Barclay Creenstone 13-07-12 14:5 Elisa Cavaletti Fuchs Schmitt Gardeur Gerry Weber Giovane MichÊlè Giovane Milocoat Joseph Ribkoff Rosner SaoPaulo Taifun T Uno Due Zerres

a r ch i t e ct e n bu r e a u architectuur stedenbouw restauratie interieur advies

www. k e e s l a u . n l

Hollandsch Glorie

3 October artikelen Onderstaande items en nog vele andere zijn te koop in het Servicepunt.

Nieuw in ons assortiment: De tegeltjes briefkaart! Stuur uw grote liefde, uw ouwe buren of uw lieve oma een kaart uit Leiden met daarop uw eigen tegeltjeswijsheid!

Kaart (20 x 20 cm) met envelop € 3,50

Glibber Bledder Droog Houder: Sinds vorig jaar ook favoriet als zonwerend artikel. Maar, natuurlijk ook perfect om droog te blijven als u in de regen naar de Taptoe kijkt. € 8,00

1886

-

2011

Jubileumuitgave 2011

Liederen Bundel:

125 jaar

3 October Vereeniging Leiden

Koraalbundel Liederen voor de herdenking en viering van Leidens Ontzet

Vorig jaar verschenen, dit jaar nog beschikbaar om mee te kunnen zingen met alle liederen tijdens de Koraalzang. € 3,00

3 October Vereeniging Bretels: Houd je broek op met deze klassieker uit onze collectie. € 8,00 www.3october.nl

| 83

Mijn buurt, mijn Spar

Bij inlevering van onderstaande coupon krijgt u

50% korting

op een bos bloemen naar keuze

50% bloemen korting naar keuze op een bos

1 coupon per klant.

Geldig van 8 t/m 27 oktober 2012, alleen bij:

Spar de Lange

Herenstraat 47 2313 AE Leiden Tel. 071 5149771 Email info@spardelange.nl Internet www.spardelange.nl

Hollandsch Glorie De organisatie van onderstaande evenementen ligt niet bij de 3 October Vereeniging maar worden wel van harte aanbevolen:

3 Oktober Haring & Wittebrood Jeugdvoetbaltoernooi DoCos DOCOS SPORTCOMPLEX – HAAGSE SCHOUWWEG Zondag 30 september, 09.45 – 17.00 uur Op zondag 30 september wordt voor de 23e keer het Haring & Wittebroodtoernooi op het complex van de voetbalvereniging DoCoS gehouden. Een voetbaltoernooi voor de D junioren (10-12 jaar). De volgende voetbalclubs, bekend uit de betaalde voetbalcompetitie, hebben toegezegd met een elftal te komen: ADO Den Haag, Excelsior Rotterdam, FC Utrecht, NAC Breda, Volendam en Willem II Tilburg. De overige deelnemers komen uit het Voetbalnetwerk van ADO Den Haag waarin DoCos ook deelnemer is.

In de middagpauze tussen 12.00 en 13.00 uur treedt K&G junioren op.

Rond 16.45 uur is de prijsuitreiking.

Parkeren: Aan de achterzijde van het complex bij de 3 October Hal / DIOK. (niet in de berm van de Haagse Schouwweg) De organisatie is in handen van voetbalvereniging DoCos.

www.3october.nl

| 85

Een ondernemer heeft de visie en overtuiging dat zijn droom kan worden waargemaakt.

Wij onderbouwen dit graag objectief met een goed financieel plan

071 – 54 10 852 • info@borsboom-accountants.nl www. borsboom-accountants.nl

TAXI DE GROOT 071-5123300 De 3 October Vereeniging bedankt al haar vrijwilligers!

Hollandsch Glorie

Hutspot Bridgedrive DENKSPORTCENTRUM LEIDEN – ROBIJNSTRAAT Zondag 30 september 09.45 – 17.00 uur Op zondag 30 september wordt ook dit jaar de hutspotbridgedrive gespeeld. De Hutspotbridgedrive behoort inmiddels tot één van de gezelligste bridge-evenementen in deze regio. Tussen de middag wordt u een heerlijke hutspotmaaltijd aangeboden, en natuurlijk is er na afloop haring met ui! We verwachten dat iedereen zijn best zal doen om de Zilveren Hutspot in de wacht te slepen. Schrijf u dus snel in!

De organisatie is in handen van de Nederlandse Bridge Bond, district Leiden.

Voor informatie en inschrijving kunt u zich wenden tot: Cees Varkevisser, Koningin Julianalaan 71, 2231 VB Rijnsburg tel 06 – 248 600 40. Aanmelden kan via e-mail cevar@wxs.nl

De Spaanse Hoer door Fields of Wonder De Burcht, Leiden 1 t/m 6 oktober, 20.00 uur Rond het 3 oktoberfeest begint ons hart sneller te kloppen: welke oude bekenden komen we dit jaar tegen? We komen ogen en oren tekort te midden van het kleurrijke feestgedruis.

‘Kijken en bekeken worden’, vol verwachting zijn van wat voor spannends er gaat gebeuren…ook dit jaar is dit het onderwerp van de voorstelling De Spaanse Hoer. Een theatrale karavaan trekt aan je voorbij en sleurt je mee. Want net als vorig jaar is De Spaanse Hoer een feest der herkenning met een pittige mix van meezingers, show, dans en burlesque, gebracht door diverse performers uit verschillende theaterdisciplines.

Kom daarom onbeschaamd loeren op de ‘Burcht van Plezier’, bij een warme en liefdevolle voorstelling die je een ander gezicht van Leiden laat zien. Toegang gratis, reserveren aanbevolen via info@fieldsofwonder.nl www.3october.nl

| 87

Hollandsch Glorie

Vlootschouw, nautische markt en muziek bij de Historische Haven KORT GALGEWATER (bij molen De Put) Woensdag 3 oktober, 08.00 – 18.00 uur In de Historische Haven aan het Kort Galgewater liggen historische bedrijfsvaartuigen. Rond 3 oktober wordt een aantal Westlanders en andere historische schepen uitgenodigd om het 3 oktoberfeest luister bij te zetten. Geniet mee van de geur van geteerde schepen, getaande zeilen, gerookte vis, muziek en nautische attributen.

Het programma op woensdag 3 oktober ziet er als volgt uit: Vlootschouw Net als in voorgaande jaren kan het publiek langs de historische bedrijfsvaartuigen lopen en in contact komen met de schippers. De schepen worden met vlaggetjes versierd en zijn ’s avonds verlicht.

Muziek ’s Middags kunt u onder meer genieten van het betere zeemanslied.

Tussen 16.00 en 18.00 uur treden de bekende groepen Rumor di Mare en Act of Mutiny op.

Oude ambachtenmarkt met nautische producten U ziet hier hoe een visroker en worstenmaker hun werk doen. Er is ook een bijzondere oude scheepsmotor en er zijn kraampjes met kleding voor in weer en wind, touw, nautische attributen en boeken.

Fototentoonstelling Bij molen De Put ligt een glazen boot met een tentoonstelling van foto’s van stadsgezichten met schepen.

Zeeverkenners voor kinderen ’s Middags organiseren de Zeeverkenners van Waigunga activiteiten voor jongeren. Ze zijn te vinden bij molen De Put. Kinderen kunnen als zeerover worden geschminkt en op de foto worden gezet. Bij de glazen boot bakt een pannenkoekenbakker heerlijke pannenkoeken!

88 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Rood– Wit fotowedstijd TIJDENS DE GROTE OPTOCHT Woensdag 3 oktober, 13.00 – 15.00 uur Ook dit jaar wordt tijdens de Grote Optocht de rood-wit fotowedstrijd gehouden. Het thema van de Grote Optocht is Hollandsch Glorie en daarom zal de jury speciaal letten op toeschouwers, die niet alleen volledig zijn uitgedost in rood en wit, maar ook blauw hieraan hebben toegevoegd. Wat zal het een prachtig gezicht zijn: de Grote Optocht die zich voortbeweegt door een kleurrijke haag van in rood, wit en blauw geklede toeschouwers!

De juryleden: JP en Nel Bekooij, Henny Buschman en Frits Rijksen, aangevuld met de beroemde Leidse fotograaf Emile van Aelst (de Leidse Glibber) en 3 October Commissaris Erick van Zuylen gaan weer op zoek naar de mooist uitgedoste feestganger(s). Dit keer worden uit de vele foto’s drie prijswinnaars gekozen. Bovendien zijn dit jaar een groepsprijs en een kinderprijs ter beschikking gesteld. Verder ontvangen alle genomineerden een herinneringsmedaille.

Voor meer informatie, de prijzen, de genomineerden en de uiteindelijke winnaars, zie www.3october.nl en www.leidseglibber.nl De prijsuitreiking vindt plaats op zaterdag 13 oktober om 16.00 uur in Galerie De Rode Cirkel.

www.3october.nl

| 89

Ontvang 10% korting op het nieuwe merchandise artikel, de tegeltjes briefkaart. Verkrijgbaar in het Servicepunt.

25% Korting op ons Bloemen & Planten assortiment Spar de Lange Herenstraat 47, 2313 AE Leiden www.spardelange.nl

Huur een vervoersmiddel bij AutoRent HuurMij en ontvang met de ledenpas 10% korting.

AutoRent HuurMij www.huurmij.nl 071 513 4700

Speciaal voor leden van de 3 October Vereeniging op 2 en 3 oktober 2012 2 bier voor â‚Ź 3,- in CafĂŠ Storm

Ledenpas acties

(op vertoon van de 3 october vereeniging pas en eenmalig)

U bent ook dit jaar van harte welkom bij de enige versbakkende wafelkraam tegenover het station in Leiden.

Wij bieden U graag op vertoon van uw ledenpas een gratis kopje koffie of iets te drinken aan bij aankoop van een wafel.

Op vertoon van uw ledenpas 2012 ontvangt u bovenstaande ledenpasacties.

Hollandsch Glorie

Stedelijk Museum De Lakenhal De Lakenhal, Oude singel 28-32 Woensdag 3 oktober, 10.00 – 12.00 uur Leiden houdt van geschiedenis. Meer dan bewoners van andere steden zijn Leidenaren geïnteresseerd in het verleden van hun eigen stad. Het is dan ook al jarenlang traditie dat vele Leidenaren op 3 oktober Museum De Lakenhal bezoeken om de tastbare herinneringen aan het Leidens ontzet en beleg te bekijken.

Galerij van Leidens Roem Ter gelegenheid van de 250-jarige herdenking van het Leidens ontzet in 1824 werd op het stadhuis de eerste historische tentoonstelling van Nederland ingericht. Verreweg de grootste publiekstrekker was het immense doek De zelfopoffering van Burgemeester Van der Werff van Matthijs van Bree dat in 1817 door koning Willem I aan de stad Leiden was geschonken. Naar aanleiding van dit enorme succes werd besloten het schilderij op 3 oktober voortaan gratis te tonen.

Al zolang het gebouw van De Lakenhal als museum dienst doet (sinds 1872), is de bovenste verdieping gereserveerd voor de historische presentatie, met het schilderij van Van Bree als middelpunt. Deze ‘Galerij van Leidens Roem’ toont topstukken die herinneren aan 3 oktober 1574, zoals de hutspotketel, duivenbriefjes, noodmunten en het wandtapijt van Joost Jansz.

Lanckaert. In 2011 werd daar een wel heel bijzonder kunstwerk aan toegevoegd. Fotograaf Erwin Olaf maakte op uitnodiging van Museum De Lakenhal en de Universiteit Leiden een hedendaagse interpretatie van het Leidens Ontzet. Dit imposante groepsportret van 2 bij 3 meter werd geschoten in de monumentale setting van de Pieterskerk. De figuranten dragen historische kostuums, maar hier en daar zit een knipoog naar het heden verwerkt. Zo vallen er bijvoorbeeld een iPod en een paar teenslippers te bespeuren. www.3october.nl

| 91

Hollandsch Glorie

DE GEUZEN VAN BOISOT De Stichting Geuzen van Boisot bestaat uit een aantal grote ondernemers uit de Leidse regio, die zich hebben verbonden om langdurig met een jaarlijkse sponsorbijdrage het werk van de 3 October Vereeniging te ondersteunen.

De Geuzen van Boisot bestaan uit: ING-Bank Broeder de Vries Dutch Medical Services Schiphol Totaalarchitectuur Van Egmond Medic Solutions Randstad Groep Nederland BV CleanLeaseFortex Zorg en Zekerheid De Leeuw Adviesgroep Smitsloo Groep BV

SportCity N

OC

ONTRACTOR S

A

AS

ATL AS I

C EX

TL O

NT

RA

CTO

RS

X INE RS

AS INEXC ATL O

CO

www.3october.nl

CO CONT RA CT

Atlas Inexo Contractors BV

| 93

Hollandsch Glorie

3 OCTOBER GILDE In het 3 October Gilde zijn Leidse ondernemers samengebracht die uiting willen geven aan hun betrokkenheid bij de tradities van 3 oktober en de viering van Leidens Ontzet. Het 3 October Gilde steunt de organisatie van de 3 oktoberviering financieel. Daarnaast organiseren zij diverse activiteiten voor hun eigen deelnemers. Het Gilde bestaat uit de volgende deelnemers: A.L.P. de Jong Holding B.V. Abcor B.V. ABN-AMRO Bank N.V. Acadi Accountants B.V. Acc.kantoor Remmerswaal Wassenaar B.V. Ad Noyen Shoes Akron Communicatie & Vormgeving All Class Catering Allgen America Digitaal Druk/Studio America Ampère BV Apek Administraties Architectenbureau Lau Architectenburo Veldman Rietbroek Smit B.V. Atlas Inexco B.V. Autobedrijf de Wit Baker Tilly Berk Leiden Bakker & Neve Notarissen Barendse Loodgietersbedrijf Barnhoorn Bedrijfsmakelaardij BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. Bekooij Stukadoors– en Afbouwbedrijf Beto B.V. Bey Bouw B.V. Boonekamp Drankengroothandel B.V. Borsboom Accountantskantoor Bouter Bouw B.V. Bouw– en aannemersbedrijf Bekooy B.V. Brasserie Cronesteyn Brasserie Vennemeer Breedveld Holdingsmaatschappij B.V. BSG Media Producties & AV Faciliteiten Bubble Deck Nederland Bunnig & Partners Accountants + Adviseurs B.V. BV Betonmortel Centrale Koudekerk Cannoo & Partners BV Belastingadviseurs Cannoo & Redegeld Financieel Adviseurs Cartal-Rijsbergen Automotive B.V. Cementbouw Ch.N.M. Dieben Beheer B.V. Cincinnatus M&A CMW Creative Management Wassenaar CSN Automatisering De Clercq Advocaten, Notaris. Belastingadv.

De Gunst Juwelier De Leeuw Makelaardij B.V.

94 |

www.3october.nl

De Sleutels De Valk de WaardKramer adviseurs en accountants Den Elzen Schoenmode Drukkerij De Bink B.V. Drukkerij Sparta Durendale Militair-historische Reizen Elderhorst C.V. EnergiQ Installatie Techniek B.V. Evenementenbureau Marchingband Management Fa. D. Koolmoes Fa. G.A. Sassen Ferdinand Zandbergen B.V. Fiorella Firma Hoppezak Four Reasons Francien Zeggelt Projecten & adviezen & trainingen Francine G. Wolf Management & Advies B.V. Galerie De Rode Cirkel Gebr. De Groot B.V. Geelkerken & Linskens Advocaten Geenjaar Autobedrijf B.V. Gerard Coiffures Glas– en Schilderwerken Van Muiden Goedhart makelaars & Taxateurs Goeiemode B.V. Grant Thornton Accountants en Adviseurs B.V. Griffioen Presious Presents Groen Media Leiden H.E.M. Annie’s B.V. H.G.M. Bos Beheer B.V. Haarcreaties Paul Vierling Hahold B.V. HBK Belastingadviseurs en Accountants Hedeman Herenmode Henk Ladan & Zn. B.V. Herenkapsalon Eric Het Haagsche Schouw Het Motorhuis B.V. Het op Zondag Hogeschool Leiden Holding Elfa Leiden B.V.

Hollandsch Glorie

T

OB

Portaal regio Leiden Prentenkabinet Promotions Activities Qisolute Advocaten Quality Company Support Rabobank Rambo B.V. Randstad B.V. Elektrotechniek Restaurant Allemansgeest Restaurant en Brasserie Koetshuis De Burcht ROC Leiden Sani-CV Service B.V. SchadeNet Leiden Schoonmaak & Servicebedrijf RUFO Clean Sjardin B.V. Sloos en Zoon B.V. Smederij van de Geijn Smit Wonen en Sfeer Springer Verwarming B.V. Stadscafé/Restaurant Van der Werff Stadspodia Leiden Stichting Stadsparkeerplan Leiden Strategy on Demand SVC School voor Coaching Switch Beheer B.V. Taxi Wielkens B.V. Teekens Karstens Advocaten Notarissen Th. Lubbe Reizen TOTEM – Total Event Management BV Transportbedrijf J.P. van der Ham Tulp Solutions Uitzendbureau de Koning V&R Reclame Ateliers Van Arkel & Wiggers accountants en adviseurs Van der Hurk Optiek Van der Poel Advies Van Diemen B.V. Van Lanschot Bankiers NV Van Mastrigt@Partners Van Oerle Nettpro Van Roy c.s. Advocaten Van Zessen Klaar B.V. Verkuylen Beheer B.V. Voetlicht Voskuil Slot Sleutel en Kluizenspecialist Vreebrug AV Services W.J. Zirkzee B.V. W.T.B. Joop Buiteman Zabriski Zilveren Kruis Achmea/divisie Zorg Zirkzee & den Os

ER GI L DE

3 OC

Holiday Inn Hoogflo B.V. Houtwerf B.V. Hoveniersbedrijf Teune Hubert Oudshoorn Beheer B.V. ID College Immo Rijnstede Bedrijfshuisvesting ING Bank Leiden Interpulse Automatisering B.V. J.P. Koolmoes Infra B.V. J.Th. Kooijman Beheer Jacobs Banketbakkerij Jan van Duuren & Zn. B.V. Janssen Ohlenroth & Partners Advocaten Jantje van Leyden B.V. Jobo Bouw– en Aannemersbedrijf B.V. Jonk Schildersbedrijf & Zn Jut & Juul Lifestyle for kids Kamsteeg Auto Lease Kerkvliet Makelaars Keurslager Groeneveld Klinkenberg Betimmering Kluivers Recycling Sr. Kwik Landman-Timmermans Advocaten LB Mobility B.V. Leiden Bio Science Park Leidsch Dagblad Leidsch Loonbedrijf ’t Leidse Huys LEVEN! Magazine LEWO metsel & Stucadoorsbedrijf Lodewijk Kallenberg Banketbakker Loodgietersbedrijf Dirk v/d Zeeuw & Zn. V.o.f.

M. Moens, dierenarts Maasdam B.V. Makelaardij Bob Oudshoorn B.V. MCS Arbo Media Design Mediabureau Leiden B.V. Medilingua B.V. Meeùs Assurantiën MR Studio Mr. F.C.A. van Haasteren Multilease Nextdoor B.V. Nieuwborg Aluminium B.V. Nievaart Nijssen Koeling Olympia Uitzendbureau Onderwijsbureau Hollands Midden Ottovuur B.V. P.B. Labrujère Party Verhuur Leiden

S NEMER ONDER ET EEN M HART LEIDEN LEIDS

www.3october.nl

| 95

Georganiseerde feesten door de 3 October Vereeniging vanaf haar oprichting

Hollandsch Glorie 1886 Optocht Vereenigingen met Banieren 1887 Waterfeest ‘Intocht der Geuzen’ 1888 Volkskinderspelen 1889 Wedstrijd versierde Vliegers en Volksspelen 1890 Kinderfeesten en Optocht 1891 Reclame-optocht 1892 Volksmuziekfeest 1893 Versierde Hoepeloptocht en Wedstrijd 1894 Paarden-Versiering-Wedstrijd en Vaandeloptocht 1895 Etalage-Wedstrijd en Vaandeloptocht 1896 Fietsfeest en Optocht 1897 Kinder-Cantate: Leidens Strijd en Zegepraal 1898 In combinatie met de Kroningsfeesten 1899 Water-optocht (Versierde Boeiers en Peurschuitjes) 1900 Groot Muziekfestival (Harmonie– en Fanfarekorpsen) 1901 Optocht van Versierde Voertuigen 1902 Grote Sportbetoging 1903 Optocht Versierde Landbouwvoertuigen 1904 Grote Optocht. Praalwagen Sted. Ver. met Banieren 1905 Groot Muziekfestival 1906 Grote Historische Optocht 1907 Grote Reclameoptocht 1908 Etalage-Wedstrijden. Optocht van Bruidsparen 1909 Optocht Gekostumeerde Groepen ‘Elf Provinciën’ 1910 Optocht der Vereenigingen en Volksspelen 1911 Optocht: Hulde van de Elf Provinciën en van Oost en West 1912 Groot Sportfeest 1913 Optocht Sted. Ver. met Banieren en Gekostumeerde Groepen 1914-1916 Geen feest wegens oorlog 1917 Cantate: ‘Leidens Strijd en Zegepraal’ 1918 (Koor 300 Kinderen) Oud-Holl. Nieuwe tijd en Voordracht (Gehoorzaal en Graanbeurs) 1919 Grote Leidse Historische Optocht 1920 Optocht ‘De Volken der Aarde’ 1921 Feestelijke intocht der Geuzenvloot, grote romantische Optocht: Meesterwerken Wereld Literatuur 1922 Openluchtspel. Intocht van Prins Maurits binnen Bergen op Zoom, 3 Oktober 1922, met optocht 1923 Groot Middagfeest. Intocht van Willem l, Prins van Oranje, binnen Brussel, 23 september 1577 1924 Openluchtspel-Minnespel (Spel van Klank en Kleur). De Vrede van Rijswijk en Historische Allegorische Optocht ‘De Gouden Eeuw’ (1572-1697) 1925 Nationale Reclame-optocht 1926 Intocht van Jan van Beieren binnen Leiden, op 18 augustus 1420.

Riddertoernooi. Het spel der 4 elementen 1927 Allegorische Optocht: ‘de Leidse Hout’ 1928 Optocht: ‘Het Verkeer door alle Eeuwen heen’ 1929 Optocht: ‘De Rijn’. Historie en sage van St. Gotthard te Katwijk aan Zee 1930 Groot Bloemenfeest 1931 Optocht Oost en West 1932 Optocht + en – 1933 Oranje en Leiden 1934 Belangrijke personen en feiten uit de Geschiedenis der Elf Provinciën 1935 Oosterse Optocht 1936 Luisterrijke Jubileum-optocht 1937 Optocht: ‘Griekse Mythen en Sagen’ 1938 ‘Het Leidse Stadhuis’ 1939 Alleen Uitdeling Haring & Wittebrood 1940-1944 Geen feest wegens oorlog 1945 Grote Optocht, voorstellende: 1e enkele historische gebeurtenissen; 2e groepen, samengebundeld door Buurtcommissies e.a.; 3e reclame 1946 Grote Optocht: ‘Het vertrek van Karel II, Koning van Groot-Brittannië en Ierland, uit Den Haag naar Scheveningen ter inscheping naar Engeland op de 2e juni 1660’ 1947 Luisterrijke Optocht, voorstellende ‘10 Eeuwen Historische Kleder­drachten’ 1948 Luisterrijke Optocht, genaamd: ‘Rondom de Vrede van Munster’

96 |

www.3october.nl

1949 Optocht: ‘Leiden’s Beleg en Ontzet’: ‘Intocht der Geuzen’ (Studenten Roeivereniging ‘Njord’) 1950 Grote Bedrijfs-Parade 1951 Jubileumoptocht: ‘Leidse Hutspot’ 1952 Leidse Meesters 1953 ‘Uyt Leydens Scatcamere’, van Ada van Holland tot Napoleon 1954 ‘De Leydse Tuyn’, van Pieter de la Court 1955 Bedrijfscorso 1956 Rembrandt in zijn Leidse tijd 1957 Sprookjesoptocht ‘Er was eens...’

1958 Muzikale maskerade ‘Een en al Muziek’ 1959 Historische Optocht ‘Keizer Maximiliaan l van Oostenrijk’ 1960 ‘Het Domein van de Vrouw’ 1961 75 jaar 3 October Vereeniging. Grote Jubileum-optocht ‘Het Landjuweel van 1596’ 1962 ‘Vivat Oranje’ (ter herinnering aan het zilveren huwelijksfeest van H.M. Koningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard) 1963 Grote optocht: ‘’t Zit in de lucht’ 1964 Optocht: ‘Feest in Speelgoedland’ 1965 Grote Reclameoptocht: ‘Sprookjes van deze Tijd’ 1966 Grote landenoptocht: ‘Tussen Keulen en Parijs’ 1967 Leidse Lachspiegel 1968 Van Smeekschrift tot Handvest, grote historische optocht 1969 Grote muzikale reclameshow ‘Handel aan de wandel’ 1970 ‘Kassie kijken’, grootste rondrijdende show 1971 Grote Optocht: ‘Weet je nog wel’ (Beelden uit onze kinderjaren) 1972 ‘’t Jaar in, ‘t jaar uit’ 1973 ‘Muzikale Hutspot’ 1974 4e Eeuwfeest Leidens Ontzet, Kon. Bezoek, 6 dagen feest, Historische Optocht: ‘De Tyrannie verdrijven’ 1975 Grote Optocht: ‘Vrouw in ’t spel’ 1976 Optocht: ‘Met vlag en wimpel’ 1977 Grote Optocht: ‘Stripparade’ 1978 Optocht: ‘Wonderbaarlijke reizen’ 1979 ‘Met de klok mee’ 1980 ‘Leesfeest’ 1981 ‘Vrijheid en Verdraagzaamheid’ 1982 ‘Kinderrijk’ (bekende en beroemde kinderen) 1983 ‘Slinger van Muziek’ 1984 ‘Poppedeinen’ 1985 ‘Uit de school geklapt’ 1986 ‘Leiden, een eeuwig feest’ 1987 ‘We are the world’, een wereldoptocht 1988 Grote Optocht: ‘Feestneuzen’ 1989 Grote Optocht: ‘Een paar apart’ 1990 Grote Optocht: ‘Rijp en Groen’ 1991 Grote Optocht: ‘The Sound of Musicals’ 1992 Grote Optocht: ‘Europa in harmonie’ 1993 Grote Optocht: ‘Pracht en Praal’ 1994 Grote Optocht: ‘Vrouw in het vizier’ 1995 Grote Optocht: ‘Getallen getoond’ 1996 Grote Optocht: ‘Partner parade’ 1997 Grote Optocht: ‘Kleur bekennen’ 1998 Grote Optocht: ‘Scheiden doet Leiden’ 1999 Grote Optocht: ‘Op het randje...’

2000 Grote Optocht: ‘Mijlpalen’ 2001 Grote Optocht: ‘Als de dag van toen’ 2002 Grote Optocht: ‘Juhh, hoooorrtturiss!’

2003 Grote Optocht: ‘Er was eens …… een sprookje’ 2004 Grote Optocht: ‘Een beezzzt van een feezzzt‘ 2005 Grote Optocht: ‘Haal het doek maar op’ 2006 Grote Optocht: ‘Tussen Kunst en Kitsch’ 2007 Grote Optocht: ‘Zeven’ 2008 Grote Optocht: ‘Mens, erger je niet’ 2009 Grote Optocht: ‘The American Dream’ 2010 Grote Optocht: ‘Grenzeloos Feesten’ 2011 Lustrum Optocht: ‘High Leids’

2012

Grote Optocht: ‘Hollandsch Glorie’

www.3october.nl

| 97

Georganiseerde feesten door de 3 October Vereeniging vanaf haar oprichting

Hollandsch Glorie

Hollandsch Glorie

6 Geluckig vaderland Geluckig is het Land Dat God den Heer beschermt Als daar met moord en brand De vijand rondom swermt End’ dat hij meent hij sal ‘t Schier overwinnen al Dat dan, dat dan, dat dan Hij selft komt tot den val Gedanckt moet sijn de Heer De God die eeuwig leeft Dat Hij ons ‘t zijnder eer Dees overwinning geeft Wat wonder heeft de kracht Des Heeren al gewracht 1 O Heer, o Heer, o Heer Hoe groot is Uwe macht 1gewracht = gemaakt

7 O Nederland let op uw zaak O Nederland let op uw zaak De tijd en stond is daar Opdat nu in de hoek niet raak Uw vrijheid, die voorwaar Uw ouders hebben duur gekocht Met goed en bloed en leven Want zij werd nu gans en t’ enenmaal gezocht Tot niet te zijn verdreven Neemt acht op uwer landen staat Uw volk en steden meest Zijn sterk en daar is raad en daad Van ouds altijd geweest Uw adel is manhaftig, vroom Men vindt niet haars gelijken Houd de Spanjaard doch, ik bid u, in de toom Dat hij van ons mag wijken Beschut, beschermt, bewaart uw land Let op het Spaans bedrog Ei, laat niet nemen uit uw hand 98 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

Uw privilegiën toch Maar toont u elk een man vol moed In ‘t houden van uw wetten Bovenal dient God en valt Hem steeds te voet Dat Hij op u mag letten

5 O ghij stadt van Leyden G’lijck den grootsten rapsack1 Vloot den Speck2 verbaest, Als een wind die blaest.

Siet hem met sijn knapsack Loopen in der haest Als een hond die raest.3 O ghij stad van Leyden!

Dit stuck bemerck En laet toch verbreijden Gods Wonderwerk.

De Boergoensche vanen Vlogen op de vlucht, Met een groot gerucht4, En de Castiljaenen Waren oock vol sucht5 En geheel beducht Door de Hooge stromen En menig man Die sij sagen komen Dick krielen6 aen.

Wilt Gods eer verbreijen Die nu kleijn en groot, Vrij maeckt van den doot, En naer droevig schreijen U dus sent in noot Overvloedig broot.

Lof dan, prijs en eere Moet sijn geseijt’ God ons aller Heere In eeuwichheyt.

1rapsack = scheldwoord voor schurftige hond 2Speck = Spanjaard

3raest = dolle hond

4groot gerucht = met veel geroep en geschreeuw 5sucht = ziekte

6krielen = zich vlug bewegen

www.3october.nl

| 99

Hollandsch Glorie

2 Leiden, stad van mijn hart (Leids volkslied) Leiden, trots van Neerlands steden Parel van het Hollands land Stad van heden vol verleden Stad van werk met hart en hand Plaats van dromen en van daad Waar ieder blijft en niemand gaat Leiden stad van denken en doen Stad van mijn hart door nu en toen Waar de Rijnen samenstromen Werd een trotse burcht gebouwd Teken van wat eens zou komen Stad van glorie nieuw en oud Welkom was in elke tijd Wie vluchtte om standvastigheid Leiden fier en eeuwig koen Stad van mijn hart door nu en toen Stad met veel beroemde zonen Leiden is hun wieg geweest Zie hoe zij de wereld tonen Grootheid door een vrije geest Zij genoten Leidens gunst In wetenschap en schone kunst Zo kwam Leiden aan zijn roem Stad van mijn hart door nu en toen Leiden trots van Neerlands steden Parel van het Hollands land Stad met eeuwenlang verleden Heeft mijn toekomst in de hand Leidse kleuren draag ik fier Geen and’re stad lokt mij van hier Rood en wit in mijn blazoen Stad van mijn hart door nu en toen

11 Het lied van Koppelstock In naam van Oranje doe open de poort!

De Watergeus ligt aan den wal De vlootvoogd der Geuzen, hij maakt geen akkoord.

Hij vordert Den Briel of uw val.

Dat is het bevel van Lumey op mijn eer, 100 |

www.3october.nl

Hollandsch Glorie

en burgers hier baat nu geen tegenstand meer.

De Watergeus komt om Den Briel (2x).

De vlot is met vijfduizend koppen bemand.

De mannen zijn kloek en vol vuur.

Een ogenblik nog en zij stappen aan land.

Zij wachten bericht binnen ‘t uur.

Gij moogt dus niet dralen doet open de poort!

Dan nemen de Geuzen terstond zonder moord Bezit van de vesting Den Briel (2x)

16 Waar de blanke top der duinen Waar de blanke top der duinen Schittert in den zonnegloed En de Noordzee, vriend’lijk bruisend Neêrlands smalle kust begroet Juich ik aan het vlakke strand Juich ik aan het vlakke strand ‘k Heb u lief, mijn Nederland ‘k Heb u lief, mijn Nederland Waar het lachend groen der heuvels ‘t Kleed der stille heid’ omzoomt Waar langs rijk beladen velden Rijn of Maas of Schelde stroomt Klinkt mijn lied op ouden trant Klinkt mijn lied op ouden trant ‘k Heb u lief, mijn Nederland ‘k Heb u lief, mijn Nederland Blijf gezegend, land der Vaad’ren Maak uw eendracht sterk en groot Blijve ‘t volk der Koninginne Houw en trouw in nood en dood Doe zoo ieder ‘t woord gestand Doe zoo ieder ‘t woord gestand ‘k Heb u lief, mijn Nederland ‘k Heb u lief, mijn Nederland

www.3october.nl

| 101

Hollandsch Glorie

14 Mijn land Ja ik ben van het land Dat de krachtige hand Van mijn volk heeft ontroofd aan de zee Die nog kampt met d’ orkaan Om behoud van het strand Met de branding die brult op de reê Dat land heb ik lief en dat land is mijn al Het land dat ik nimmer vergeten zal Ja ik ben van het land Met den zonnigen rand En zijn welige weiden met vee Waar de korenzee ruischt In den zomerschen brand En de wouden zacht zingen van vreê Dat land heb ik lief en dat land is mijn al Het land dat ik nimmer vergeten zal Ja ik heb aan dat land Mijne liefde verpand En zijn naam zal ik roemen altijd En ik geef voor zijn eer Mijn jong leven op hand Aan zijn heil blijft mijn streven gewijd Dat land heb ik lief en dat land is mijn al Het land dat ik nimmer vergeten zal

9 Lof zij den helden (Hymne) Lof zij den helden, die in ‘t verleden, Krachtig door eendracht, sterk door gebeden, Kloek in den oorlog, wijs in beleid, ‘t Land onzer vaad‘ren hebben bevrijd!

Hun zij ons dankbaar loflied gewijd!

Hun zij ons dankbaar loflied gewijd!

God onzer vaad‘ren, schenk ons Uw zegen, Leer ons waardeeren, wat zij verkregen, Maak ons eendrachtig, wijk van ons niet!

Vader daarboven, die ‘t al gebied, U zij de glorie, U klinke ons lied!

U zij de glorie, U klinke ons lied!

102 |

www.3october.nl

Wilhelmus Marnix van St. Aldegonde

Wi l - hel - mus va - n NHollandsch -a ssou -we Ben ick van du -yt -schen bloet Glorie

Wilhelmus

Het

Marnix van St. Aldegonde

ssou -we Ben ick van du -yt -schen Wilhelmus

Wi l - hel - mus va - n N - a

bloet

Het

Marnix van St. Aldegonde

Wi l - hel - mus va - n N - a

ssou -we Ben

ick van du -yt -schen bloet

Het

5

Wi l - hel - mus va - n N - a 5

5

5

ssou -we Ben

ick van du -yt -schen bloet

Het

va - der la-ndt ghe

- trou -we Blijf

ick tot in

den doot!

Een

Prin - ce

va - der la-ndt ghe

- trou -we Blijf

ick tot in

den doot!

Een

Prin - ce

va - der la-ndt ghe

- trou -we Blijf

ick tot in

den doot!

Een

Prin - ce

10

va - der la-ndt ghe 10

10

10

- trou -we Blijf

ick tot in

den doot!

Een

Prin - ce

van

O - ran - giën Ben ick

vrij on - ver -

veert

Den

Co

nick

van

O - ran - giën Ben ick

vrij on - ver -

veert

Den

Co

nick

van

O - ran - giën Ben ick

vrij on - ver -

veert

Den

Co

nick

15

van 15

O - ran - giën Ben ick

vrij on - ver -

veert

Den

Co

van

His

- pan - giën

Heb ick

al - tijt

ghe - eert

van

His

- pan - giën

Heb ick

al - tijt

ghe - eert

23vanWilhelmus van Nassouwe His - pan - giën Heb ick al - tijt

ghe - eert

15

15

Wilhelmus van Nassouwe van His - pan - giën Heb ick Ben ick van Duytschen bloet, Den Vaderlant getrouwe Blyf ick tot in den doot; Een Prince van Oraengien Ben ick vrij onverveert, Den Coninck van Hispaengien Heb ick altijt gheeert.

al - tijt

nick

ghe - eert

Mijn Schilt ende betrouwen Sijt ghy, o Godt mijn Heer, Op u soo wil ick bouwen Verlaet mij nimmermeer: Dat ick doch vroom mach blijven V dienaer t’aller stondt, Die Tyranny verdrijven, Die my mijn hert doorwondt. www.3october.nl

| 103

Hollandsch Glorie

Feest in de stad: ga met de fiets of met openbaar vervoer!

De viering van 3 October is een Leidse traditie met veel evenementen en een grote kermis in de stad. De voorbereidingen op de festiviteiten (waaronder de opbouw van de kermis) beginnen op zaterdag 29 september, 04.00 uur. Vanaf de voorbereidingen tot het einde van de viering op 4 oktober zijn veel wegen in de binnenstad afgesloten. Gaat u tijdens de voorbereidingen op het feest of tijdens de viering de binnenstad in of uit? Maak zoveel mogelijk gebruik van de fiets of openbaar vervoer. Zo houden we onze stad goed bereikbaar.

Extra fietsenstallingen Om makkelijk uw fiets in de binnenstad te parkeren worden extra fietsenrekken geplaatst bij de Garenmarkt (achter het appartementencomplex Kruitschip) en op het stationsplein bij het Alphense perron.

Ook zijn de bestaande fietsenstallingen aan de Haarlemmerstraat, station Leiden Centraal (zeezijde), station Lammenschans en bij het stadhuis van 29 september tot en met 4 oktober geopend.

Verkeer Door de afsluitingen en omleidingen kunnen files in de stad ontstaan.

Er worden extra verkeersmaatregelen genomen om het verkeer zo goed mogelijk door de stad te leiden. • Omleidingsroute Verkeer dat de weg in de stad moet zoeken zorgt, voor extra problemen. Zeker omdat tijdens voorbereidingen van het feest en het feest zelf de capaciteit van het Leidse wegennet beperkt is. Daarom wordt een omleidingingsroute met bewegwijzering voor het doorgaand verkeer ingesteld. Ook de routes naar de ziekenhuizen worden met extra borden aangegeven. • Verkeersregelaars Op kruisingen waar het extra druk is en op plekken waar de verkeerslichten niet werken, worden verkeersregelaars ingezet. • Parkeerplaatsen Bij zwembad De Vliet en de voetbalverenigingen Lugdunum en U.V.S. zijn op werkdagen van 07.00 uur tot 17.30 uur parkeerplaatsen beschikbaar. Vanaf deze parkeerplekken kunt u met het openbaar vervoer naar de festiviteiten in de stad. Ook kunt u gebruikmaken van het parkeerterrein aan de Haagweg.

Om de stad zo goed mogelijk bereikbaar te houden, vragen we u de auto thuis te laten en op de fiets of met het openbaar vervoer te komen.

104 |

www.3october.nl

Stadsgehoorzaal

4 7

3

6

1

Lunapark Feestelijke Warenmarkt Route Taptoe Route Grote Optocht

1 2 3 4 5 6 7

Festival Plaza De Waag Historische Kermis Kinderplein Vuurwerk Koraalzang Reveilll-je

5

scherp www.3october.nl

| 108

www.hbk.eu

Hollandsch Glorie

Hollandsch Glorie

www.3october.nl

| 109