70 | surowce Siarka od lat znajduje zastosowanie w płynach, maściach i kremach
są wchłaniane przez skórę, a tym samym ich stosowaniu praktycznie
przeciw-trądzikowych w postaci, w której praktycznie nie jest absorbowana
nie towarzyszą niekorzystne skutki uboczne. Są one wykorzystywane
w głębszych warstwach naskórka. Ocenia się, że stosowana miejscowo
w leczeniu schorzeń skóry, takich jak łojotokowe zapalenie (Seborrheic
wchłania się w ilości około 1%. Negatywne skutki bezpośredniej aplikacji
dermatitis), łuszczyca, przewlekłe egzemy, czy trądzik.
na skórę siarki są stosunkowo rzadkie. Do związków działających bakteriostatycznie należy również boraks.
Nieprzezroczyste surowce tego segmentu o dużej pojemności sorpcyjnej znalazły swoje miejsce w kosmetyce przy likwidowania efektu
Związek ten jest także komponentem o łagodnym działaniu ściągającym.
świecenia skóry i maskowaniu jej niedoskonałości. Z powodu swoich
Dawniej był on wykorzystywany jako środek dezynfekcyjny w postaci
właściwości chętnie wykorzystywane są one w pudrach i fluidach.
lotionów do skóry, czy maści. Bardzo istotnym ich przedstawicielem jest ałun. Pod względem
Minerały są także często wprowadzane do receptur past do zębów, w których pełnią różnorodne funkcje, między innymi jako środki
chemicznym jest to naturalny siarczan potasowo-glinowy związek
ścierne i polerujące. Do chętnie wykorzystywanych surowców o takich
wyjątkowo skuteczny w hamowaniu krwawień drobnych ran i skaleczeń.
właściwościach należy kalcyt, którego twardość wynosi 3 w skali Mohsa
Działa on ponadto łagodząco, ściągająco, przeciwzapalnie
i jest znacznie mniejsza niż szkliwa zębów (5 – w skali Mohsa).
i antyseptycznie. Ze względu na te właściwości przez długi okres czasu
Minerały zawierające potas i nietoksyczne aniony o wysokiej
stosowany był przez mężczyzn, jako efektywny środek po goleniu.
rozpuszczalność w wodzie są z kolei stosowane w pastach
Obecnie coraz częściej jest także wykorzystywany jako naturalny
przeznaczonych dla zębów wrażliwych. Przykładem może tu być azotan
dezodorant. Jego działanie związane jest z ograniczeniem rozwoju bakterii
potasu, który w kontakcie ze śliną uwalnia jony K+. Kationy te działają
odpowiedzialnych za powstawanie nieprzyjemnego zapachu potu.
na zakończenia nerwowe wewnątrz zębiny, dzięki czemu zmniejszają
Z kolei takie składniki mineralne, jak kaolinit, talk, bentonit czy wymienione już tlenki cynku i tytanu stosowane są w kosmetyce i farmacji, ze względu na wysoki współczynnik adhezji. Użyte w preparatach kosmetycznych tworzą przylegający do skóry film, który zapewnia ochronę przed wieloma zewnętrznymi czynnikami fizycznymi i chemicznymi.
odczuwanie bolesnych bodźców. Komponenty mineralne np. halt, czy sylwin są również wykorzystywane, jako składniki soli do kąpieli. Kolejną grupę stanowią, zaliczane do minerałów ilastych, różnorodne glinki. Pod względem chemicznym są to uwodnione glinokrzemiany. Różnią się one kolorami uwarunkowanymi obecnością różnorodnych mikro i makroelementów, które profilują ich działanie. Uzyskane przy ich pomocy efekty głównie są oparte na adsorbcji zanieczyszczeń, pochłanianiu łoju i produktów metabolizmu skóry. Stosowane w preparatach kosmetycznych zwężają pory, regulują wydzielanie sebum Mają one także działanie mineralizujące oraz stymulują funkcje organizmu. Oczyszczają, wygładzają, ujędrniają i odżywiają skórę, przyspieszają zabliźnianie ran, wzmacniają kruche naczynka, wspomagają redukcję cellulitu i usuwanie toksyn. Jak wynika z tego krótkiego przeglądu związki mineralne stanowią cenne składniki preparatów kosmetycznych. Stosowane od wieków, teraz przeżywają swój renesans, a ich oferta jest systematycznie poszerzana.
Surowce te ograniczają pocenie, działają odświeżająco. Wywierają lekkie działanie antyseptyczne, zapewniając medium o małej ilości wody, tworzą warunki niesprzyjające rozwojowi mikroorganizmów. Niektóre z nich np. kaolinit, talk, czy smektyty są dobrymi sorbentami rozpuszczonych lub zawieszonych substancji: toksyn, bakterii i wirusów. Minerały te nie
3/2011
Literatura: 1. Carretero M.I., Gomes C., Tateo F., 2006. Clays and human health. In: Bergaya, F., Theng B.K.G., Lagaly G., Handbook of Clay Science. Elsevier, Amsterdam, pp. 717–741. 2. Gupta A.K., Nicol K. 2004. The use of sulphur in dermatology. Journal of Drugs in Dermatology, 3 (4): 427–431. 3. Sanfilippo A., English J.C., 2006. An overview of medicated shampoos used in dandruff treatment. P&T, 31 (7): 396–400. 4. Główczyk–Zubek J., Gabrylewicz A. 2008. Ditlenek tytanu- właściwości i zastosowanie w kosmetyce, Technologie, 3-4, 4. 5. Lu G. Q., Zhao X. S. 2004. Nanoporous Materials, Science and Engineering, Imperial College Press, 4:9. 6. Jaroenworaluck A., Sunsaneeyametha W., Kosachan N., Stevens R., 2006. Characteristics of silica-coated TiO2 and its UV absorption for sunscreen cosmetic applications. Surface and Interface Analysis, 38: 473–477. 7. Wara-aswapati N., Krongnawakul D., Jiraviboon D., Adulyanon S., Karimbux N., Pitiphat W. 2005. The effect of a new toothpaste containing potassium nitrate and triclosan on gingival health, plaque formation and dentine hypersensitivity. Journal of Clinical Periodontology 32 (1): 53–58.
e-w ydanie do pobrania na:
www.farmacom.com.pl