БАГШ НАРЫН ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХУРАЛ-2017 ҮНЭТ ЦААСНЫ ОРОЛЦОГЧ
56
0.2
-0.2
-0.1
53
2.0
2016 оны байдлаар 13 арилжааны банк үйл ажиллагаа явуулж байна. Өнгөрсөн жил банкны салбарын нийт активын хэмжээ бууралттай гарч байсан хэдий ч 2016 оны эхнээс өсөлтийн хэмжээ нэмэгдсэн байна. 2016 онд арилжааны банкуудын нийт актив 25.3 их наяд төгрөг болж, өмнөх оныхоос 15 хувь өсчээ. Активын хэмжээгээр Худалдаа хөгжлийн банк, Хаан банк, Голомт банкууд тэргүүлж байгаа бөгөөд арилжааны банкуудын нийт активын 71 хувь нь төвлөрч байна. Банкны салбарын өөрийн хөрөнгийн дүн 2.9 их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх оныхоос 17.2 хувь өссөн байна. Арилжааны банк нь санхүүгийн гол зуучлагч болохын хувьд хадгаламж хэлбэрээр санхүүжилтийн боломжийг нэмэгдүүлж, татан төвлөрүүлсэн хөрөнгөөрөө бодит эдийн засагт зээл хэлбэрээр нийлүүлдэг. Банкны салбарын нийт харилцах хадгаламжийн дүн 11.4 их наяд төгрөгт хүрч өмнөх оныхоос 16.6 хувь өсчээ. Нийт зээлийн өрийн үлдэгдэл 12,3 их наяд төгрөг болж өмнөх оныхоос 5.6 хувь өсчээ. Эдийн засгийн нөхцөл байдалаас хамаарч зээлийн чанаргүй зээл тогтмол өсч 1,04 их наяд төгрөгт хүрсэн байна. [3] 2006 оноос хойш Санхүүгийн зохицуулах хороо ХЗХ -ны үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл олгох, хяналт шалгалт тавих, татан буулгах зэрэг үйл ажиллагааг гүйцэтгэж байна. Хадгаламж, зээлийн хоршоо нь СЗХ-ноос зөвшөөрсөн, хууль тогтоомжоор хориглоогүй санхүүгийн бусад ажил, үйлчилгээг эрхэлж болно. ХЗХ-ны санхүүгийн байдлыг тодорхой нэг хугацаагаар (улирал, жил) тасалбар болгон тайлагнахын тулд хөрөнгө, өр төлбөр, өөрийн хөрөнгийн хэмжээг мөнгөн илэрхийллээр үзүүлж, тайлан тэнцэлд тусгана. Хөрөнгө, өр төлбөр, өөрийн хөрөнгийг тайлан тэнцэлд нягтлан бодох бүртгэлийн зааварт заасан үнэлгээгээр үнэлж үзүүлнэ. Хөрөнгийг хөрвөх чадвараар нь, өр төлбөрийг төлөгдөх хугацаагаар нь дэс дараалуулан тайлан тэнцэлд тусгана. Хадгаламж, зээлийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөлтэй 276 ХЗХ-доос 65.2 хувь буюу 180 ХЗХ нь Улаанбаатар хотод, 34.8 хувь буюу 96 ХЗХ нь орон нутагт үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Өнөөдөр хадгаламж зээлийн хоршоо 44,8 мянган гишүүнийхээ хүрээнд үйлчилгээ үзүүлж байна. ХЗХ-ны салбарын нийт актив 108.7 тэрбум төгрөг байгаа нь банкны салбарын 0.4 хувийг, нийт зээлийн үлдэгдэл 84,3 тэрбум төгрөг байгаа нь банкны салбарын 0.7 хувийг, чанаргүй зээлийн үлдэгдэл 4,2 тэрбум төгрөг байгаа нь банкны салбарын 0.05 хувийг, нийт татан төвлөрүүлсэн хадгаламжийн үлдэгдэл 65,3 тэрбум мянган төгрөг нь банкны салбарын 0.8 хувийг тус тус эзэлж, байна. Хүснэгт 2. ХЗХ-дын тоо болон нийт активын өөрчлөлт [5] Он
ХЗХ тоо
–
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
51
179
209
212
179
162
148
141
159
253
276
15.6
35.6
41.7
44.6
48.8
61.9
67.7
73.8
97.7
108.7
дын
Нийт актив (Тэрбум төграгөөр)
80.5
Даатгалын гэрээнд дурьдсан байгалийн болон гэнэтийн аюул осолоос иргэдийн амь нас, хөдөлмөрийн чадвар болон иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагын эд хөрөнгийг даатгаж хохирол гарсан тухайд нь түүнийг нөхөх үүрэг хариуцлагыг хүлээдэг санхүүгийн байгууллагыг даатгалын компани гэнэ. 2016 оны 3 дугаар улирлын байдлаар ердийн даатгалын 15, урт хугацааны даатгалын 1,давхар даатгалын 1, даатгалын зуучлагч 40,даатгалын хохирол үнэлэгч 29 компани даатгалын зах зээлд үйл 51