Een teaching hotel op én voor Zanzibar

In het vissersdorp Jambiani aan de zuidoostkust van Zanzibar bouwen Eliane Schouten - van den Berg [F 1991] en Arjen Schouten [F 1991] samen met een team van experts, aan een bijzonder resort. Ecoresort Ma’a Salama moet een blauwdruk worden voor duurzaam, verantwoord toerisme op Zanzibar. Lisenka Beetstra [F 2002] is één van die experts, met haar jarenlange ervaring op het eiland en hart voor de lokale gemeenschap, creëren ze samen een resort dat zowel luxe als leerzaam is, en ook nog eens duurzaam. Met hun kennis en ervaring willen ze kansarme jongeren op Zanzibar een betere toekomst bieden in het groeiende toerisme op het idyllische eiland.

DOOR SOPHIE ODEKERKEN [F 2021]

Gedeelde liefde voor Zanzibar

Eliane en Arjen zijn ruim 35 samen, een liefde die begon tijdens hun studie aan de hotelschool. Eliane bleef werken in de hotellerie, Arjen was als mede­oprichter 20 jaar lang een drijvende kracht achter het succes van Rituals. In 2018 bezoeken zij, met hun inmiddels 4 kinderen, Arjen’s zus in Tanzania en zo ook Zanzibar. Ze raken onder de indruk van de rijke Swahilicultuur, het paradijselijke eiland, maar ook van de basale omstandigheden waarin de Zanzibari leven.

Wanneer ze kort daarna opnieuw naar Zanzibar afreizen, lopen ze in het Emerson on Hurumzi hotel in Stone Town hotelmanager Lisenka Beetstra [F 2002] tegen het lijf. Onderling delen ze al snel hun bezorgdheid over het Jambiani Tourism Training Institute (JTTI), een kleinschalige hotelschool op Zanzibar dat al 15 jaar gratis onderwijs biedt aan de lokale jongeren. De school verkeert op dat moment in zwaar weer, omdat het afhankelijk is van donaties. Arjen en Eliane zien een kans: via hun stichting ShareAndWonder, dat educatieve projecten in Oost-­Afrika ondersteunt, besluiten ze de school financieel te ondersteunen.

Er is een structurele oplossing nodig voor het behoud van de school. Ze besluiten een radicale stap te zetten: het kopen van een stuk grond naast de school. Hier willen ze een ambitieuze droom waarmaken ­ een luxe eco-­resort met geïntegreerde hotelschool dat financieel zelfvoorzienend zal zijn: Ma’a Salama Boutique Resort & Training Institute. Met haar lokale kennis en netwerk is Lisenka de ideale schakel en lokale adviseur voor het project. Na haar studie aan de Hotelschool in Maastricht studeerde ze verder, met een focus op onderwijs en training. Via een ontwikkelingsorganisatie kwam Lisenka op Zanzibar terecht, waar ze aan de slag ging bij het toerisme college van de overheid, om ondernemerschap en duurzaam toerisme in het onderwijs te stimuleren.

Ma’a Salama

Medio 2025 zal de huidige school overgaan naar de nieuwe faciliteiten van Ma’a Salama, met een volledige nieuwe school en zeven luxe villa’s in een hersteld palmbos met uitzicht op de Indische Oceaan. Het wordt bijna volledig self ­supporting qua energie en watervoorziening. Gasten genieten in een oase van rust terwijl lokale studenten hen bedienen. Het resort biedt concrete werkervaring: de opleiding is hun springplank naar een baan in de groeiende toerisme op het eiland. Met betere faciliteiten, niet alleen met een school, maar ook met een teaching resort dat vergelijkbaar is met het Teaching Hotel in Maastricht. ‘Training­-on-­the­-job bieden en de studenten praktische hospitality skills leren, dat is onze ambitie’, aldus Arjen. Studenten lopen mee op alle afdelingen, van de keuken tot housekeeping, om een compleet beeld van de hotellerie te krijgen. Volgens Lisenka zit de kracht van het project in het bieden van praktijkgerichte training. ’Het gaat erom dat we studenten de juiste werkhouding en motivatie meegeven. Door middel van rollenspellen en oefeningen in ons teaching hotel leren we studenten de kneepjes van het vak.’ Het huidige onderwijsteam, een general manager en drie professoren, zal meeverhuizen naar Ma’a Salama. Zij hebben jarenlange ervaring met het opleiden van lokale studenten. Er is ook vraag naar ondersteunend personeel: personeel dat in staat is om niet alleen hoogstaande service te leveren aan gasten, maar ook studenten kan begeleiden en coachen in de praktijk.

Met de lokale cultuur

‘Door middel van het creëren van een teaching resort kunnen we studenten in een gecontroleerde omgeving trainen, voordat ze extern op stage gaan’, zegt Arjen. Eliane en Arjen realiseren zich maar al te goed dat de kracht achter hun project begint met het begrijpen van de lokale cultuur. ’Door te luisteren en te observeren, zien we hoe de dingen daar gaan, waardoor we een veel beter beeld krijgen van de cultuur’, zegt Eliane. Dat is waar Lisenka een grote rol speelt: met haar jarenlange ervaring op het eiland en haar uitgebreide kennis van de lokale cultuur, helpt ze Ma’a Salama een blauwdruk te worden. Een voorbeeld voor duurzaam toerisme, door opleiden en samenwerken met de gemeenschap om zo de lokale economie te bevorderen. ’Een voorbeeld geven, maar met het idee dat het op bredere schaal wordt overgenomen’, aldus Lisenka.

‘Ik zie voor me dat het resort over een aantal jaar een prachtige groene oase is geworden waar een gestage stroom studenten jaarlijks komt en gaat,’ zegt Eliane. ’Hopelijk hebben we het programma op een mooie manier kunnen uitbreiden, zodat nog meer facetten van het toerisme op Zanzibar ervan kunnen profiteren.’ De naam Ma’a Salama, een combinatie van Swahili en Arabische elementen, weerspiegelt de rijke culturele diversiteit op het eiland. De naam betekent ‘ga in vrede’ en symboliseert de missie van de drie alumni: een plek creëren waar gasten tot rust komen, geïnspireerd worden én een plek waar lokale studenten aan een veelbelovende toekomst werken.

vlnr Arjen, Lisenka en Eliane op Zanzibar