Poradnik - Kolonia zuchowa- praktyczne patenty

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

KOLONIA ZUCHOWA Praktyczne patenty

1

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

SPIS TREŚCI: a) Przed kolonią • Zebranie z rodzicami – str. 3 • Zakupy – co warto mieć? – str. 6 • Wyprawka zucha, pakowanie – str. 7

b) Na kolonii • • • • •

„Chcę wrócić do mamy!” – str. 9 Pierwsze dni – str. 10 Dni deszczowe na kolonii – str. 10 Co nam daje las? – str. 11 Organizacja przerw dla kadry – str. 12

2

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

1. Przed kolonią 1.1. Zebranie z rodzicami Czy warto tracić nerwy na zebranie z rodzicami? – Powiem tak: Czy warto tracić nerwy nie organizując zebrania? Tak naprawdę to co wypracujemy z rodzicami na zebraniu będzie procentować na kolonii. Obojętnie ile napiszemy maili (których na pewno jakiś rodzic nie przeczyta), obojętnie czy już dzieci były wcześniej na wyjazdach czy nie… - nic nie zastąpi rozmowy, gdy możemy wszystko rodzicom wytłumaczyć. Zdecydowanie więc zebranie powinno być obowiązkowe dla rodziców dzieci jadących na kolonię. Co warto poruszyć na zebraniu?

1. ORGANIZACYJNE a) organizator b) kolonia zgłoszona, po raz kolejny organizowana c) miejsce – baza, podobóz, okolice d) wyszkoleni wychowawcy – instruktorzy, wolontariusze e) pozostała kadra – pielęgniarka, ratownik, kuchnia f) uczestnicy g) nie będzie dnia odwiedzin, proszę nie przyjeżdżać do dzieci, bo robi się im krzywdę, w razie przyjazdu rodzica nie będzie możliwości spotkania z dzieckiem, nie możemy wpuścić rodzica na teren bazy 2. DOKUMENTY, PAPIEROLOGIA a) karty kolonijne – na co zwrócić uwagę wypełniając, gdzie podpisy, dwoje rodziców, choroby + do kiedy b) legitymacja szkolna c) leki – w jaki sposób opisać, inaczej nie podamy dziecku lekarstw d) PSC 3. ŻYCIE NA KOLONII a) ogólnie o programie – będzie prowadzony metodą zuchową, przystosowany do wieku, zainteresowań i potrzeb dzieci b) ramowy rozkład dnia c) na posiłkach zuch musi COŚ zjeść, coś nie słodkiego d) kadra odpowiada za dziecko, więc dzieci mogą na przykład obowiązkowo wypijać całe picie, jeść trochę zupy 4. JAK PRZYGOTOWAĆ DZIECKO DO KOLONII • Dużo mówić o kolonii • Pokazywać swój entuzjazm • Pokazywać, że dziecko jest już duże i dzielne, dlatego sobie poradzi • Na próbę jak najczęściej dawać dziecku szansę przenocowania poza domem • Uczyć dziecko samodzielności w domu 3

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl • • •

Zrobić z dzieckiem zakupy kolonijne na kolonię, by miało wiele fajnych dla niego rzeczy, których może na kolonii użyć Mówić dziecku o listach, które dostanie Po powrocie można np. coś zmienić w pokoju dziecka (bo jest już duże i dzielne), coś zakupić

5. TĘSKNIENIE a) naturalna reakcja, nie tylko dzieci, dzieci tęsknią bo kochają rodziców b) na kolonii rodziców zastępuje wykwalifikowana kadra (opiekunowie), która opiekuje się dzieckiem, w razie potrzeby pomaga mu, zawsze jest gotowa przytulić, pocieszyć c) jeśli rodzic powie dziecku „W razie czego przyjadę po Ciebie” – takie dzieci od początku czują niepokój, bardzo szybko zaczynają tęsknić i domagać się, by rodzic natychmiast po nie przyjechał, zazwyczaj nie zdążą się wtedy jeszcze nawet rozpakować … d) listy • najlepszym sprawdzonym sposobem jest napisanie listów do dzieci, po ostatniej kolonii prosimy, by listy dać dziecku, jako że wieczorem jest tyle rzeczy do zrobienia, że kadra może nie zdążyć dać listu • dzięki listom dziecko będzie miało „rodzica przy sobie”, będzie miało od niego wiadomość której potrzebuje • w liście najlepiej napisać krótki pogodny tekst o tym, jak dziecko na pewno wspaniale się bawi, zapewnić o rodzicielskiej miłości e) najlepiej w listach i w rozmowach unikać pytania „Czy tęsknisz?”, dziecko zaczyna wówczas tęsknić, bo widzi że rodzic tego od niego oczekuje f) to rodzic dzwoni do dziecka, prosimy nie dzwonić za często, dziecko podczas ciszy potrzebuje czasu na wspaniałą zabawę z rówieśnikami g) dziecko na pewno nawet jeśli tęskni, poczuje się lepiej jeśli rodzic w rozmowie pokaże mu, jak bardzo się cieszy tym, że dziecko jest na kolonii, zuch na pewno będzie miał dużo do opowiedzenia h) warto spojrzeć „z drugiej strony” na informacje, które dziecko przekazuje w rozmowie telefonicznej, dziecko rozmawia z rodzicem w określonej chwili, która zaraz się zmieni – przykład z ręcznikiem i rodzicem który później się martwił jak dziecko sobie poradzi, a dziecku od razu pomogła kadra i zaraz zapomniało dobrze się bawiąc 6. PAKOWANIE a) ABSOLUTNY ZAKAZ brania telefonów komórkowych, tabletów i innego sprzętu elektronicznego *ewentualnie wyjaśnić dlaczego (1 – bo do czas na zabawę, a dzieci będą się zajmować telefonem2 – bo szkoda zniszczyć/zgubić sprzęt, 3 - bo wówczas dzieci nie podchodzą z problemem do kadry, 4 – bo wówczas bardziej tęsknią, 5 – bo z doświadczenia wiemy, że to nie jest dobry pomysł, 6 – bo gdyby rodzic nam nie ufał, to by nie wysyłał na tę kolonię) b) proszę pakować się razem z dzieckiem, najlepiej w przestronną torbę, by zuch mógł się bez trudności spakować sam c) proszę pakować się wraz z listą rzeczy, którą Państwu przekazałam d) podpisać wszystkie rzeczy zucha i załączyć listę rzeczy e) zuchy mają na kolonii niepowtarzalną okazję, by się ubrudzić, dlatego nie powinny mieć ubrań, których będzie im szkoda f) pieniądze – maksymalnie będą trzy wyjścia do sklepu, nie więcej niż 25 zł g) słodycze – prosimy nie dawać dużo słodyczy, prosimy by słodycze były w osobnej podpisanej torbie, gdyż będą trzymane w kadrówce i wydawane dzieciom na ciszy poobiedniej 4

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl h) rzeczy dać najlepiej w osobnych podpisanych siatkach (najlepiej przezroczystych), które zuch będzie trzymał w torbie (dzięki czemu szybko znajdzie swoje rzeczy i nie będą mu się gubić) – przykład z kolonii – worki z napisem „bluzki z krótkim rękawkiem Sylwka”, „ bluzy Sylwka” … i) zakaz brania scyzoryków 7. INNE a) komary, kleszcze b) kościół

8. PYTANIA

Jest to plan zebrania z mojej kolonii. Przygotowując się do zebrania musimy wiedzieć, że rodzic po zebraniu powinien czuć: • że wyjazd jest organizowany profesjonalnie i jego dziecko będzie w pełni bezpieczne • że za dziecko na kolonii odpowiada kadra. Rodzic nie potrzebuje więc dawać dziecku telefonu, by „w razie czego reagować”. Rodzic i zuch muszą wiedzieć, że w razie problemu reaguje kadra kolonii a nie rodzic, który jest w domu • że kadra kolonii jest partnerem rodzica. Rodzic może więc dzwonić do kadry, dopytywać się o dziecko, zgłosić problem który ma z dzieckiem. Kadra jest partnerem rodzica • że na kolonii obowiązują pewne zasady, które wraz z dzieckiem musi zaakceptować (np. że słodycze w siatkach zbiera kadra i przechowuje w kadrówce, a dzieci mają do tego dostęp na ciszy poobiedniej, rozmowy przez telefon z rodzicem TYLKO na ciszy poobiedniej)

5

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

1.2. Zakupy – co warto mieć?

No to teraz my się przygotowujemy To co ja absolutnie uwielbiałam to spinać na ostatni guzik program kolonii i robić zakupy kolonijne. Jest kilka rzeczy, które mogą być mniej oczywiste, a warto je mieć na kolonii:

CO WARTO MIEĆ?

1) Woreczki do autokaru – bywało nieprzyjemnie więc myślę, że gdy mamy woreczki unikniemy traumy przy wymiotowaniu. Nie jest to miłe i dla kadry i dla zucha. Dlatego koniecznie zaopatrzmy się w woreczki i rozdajmy je zuchom. Kupmy specjalne woreczki z plastikowym otworem (kupimy je w aptece) by uniknąć sytuacji gdy zuch nie wceluje, lub gdy woreczek się przedziurawi…

2) Latarki do zawieszenia w każdym namiocie (jeśli jedziemy pod namioty) - dzieci mają swoje latarki, lecz niewygodnie jest im szukać swoich rzeczy. Dodatkowo górne oświetlenie zmniejszy lęk dzieci przed nadchodzącą nocą 3) Dobra lampa do kadrówki – dzienniczki się same nie wypełnią, a dodatkowo milej siedzieć i móc pracować przy stole 4) Gwizdki dla kadry – nie chodzi o robienie z zuchów wojska, tylko to kwestia bezpieczeństwa. Gwizdek oznacza na przykład zbiórkę, oznacza STOP gdy biegnące w lesie dzieci muszą się zatrzymać… Zdecydowanie nie jest dobrym pomysłem by kadra musiała krzyczeć zwołując dzieci, gdyż tym sposobem już 3 dnia kadra straci głos…

5) Trąbka do zwoływania zuchów na podobozie – trąbka oznacza „zbiórkę”. Zuchy wiedzą że gdy ją usłyszą muszą natychmiast ustawić się w szeregu przed namiotami/domkami 6) Małe młotki, gwoździe – koniecznie uczmy zuchy posługiwania się młotkiem. Budujmy rzeczy potrzebne nam w zabawie tematycznej. Przygotowujmy zuchy powoli do harcerskiej pionierki.

7) Sznurek – dużo, dużo sznurka potrzeba 8) Plandeka – gdy będziemy chcieli usiąść na mokrej trawie, zrobić w lesie namiot… A może znajdziemy górkę, dodamy wody i mydła i zrobimy zjeżdżalnię wodną?

9) Sprzęt sportowy – nie tylko do zajęć, ale też by w czasie ciszy poobiedniej zuchy mogły się swobodnie nim bawić. Koniecznie weźmy też piłkę i zróbmy bramkę do piłki nożnej (zuchy będą chętnie zdobywać sprawność piłkarza) 10) Miski – potrzebne do tworzenia jakiejś masy, do przechowywania, do bitwy na wodę… Miski zawsze się przydadzą.

6

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

11) Gąbeczki – świetna „eko” alternatywa dla bitew na balony z wodą. Gąbeczki umieszczamy na podobozie w kilku miskach z wodą. I zaczyna się bitwa!

12) Fenistil – pomóżmy zuchom, by nie rozdrapywały bąbli po ukąszeniach

1.3. Wyprawka zucha, pakowanie Na zebraniu omówimy z rodzicami mniej oczywiste rzeczy, które zuch musi mieć np. dwie czapki z daszkiem, kalosze, spodnie gumowe. Mi bardzo pomogło stworzenie osobnej listy dla zucha i rodzica, którzy pakując się mogą zaznaczać na liście, czy wszystko mają:

LISTA OBOWIĄZKOWEGO WYPOSAŻENIA ZUCHA - KOLONIA ZUCHOWA 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

ciepły śpiwór – temperatura może spaść nawet do kilku stopni prześcieradło koc poduszka latarka ze zmianą baterii ( a najlepiej dwie latarki :) ) karimata (nie dmuchana) kompletne umundurowanie (mundur dziewczęcy: fartuch zuchowy lub bluza harcerska i spódnica wzoru ZHP, chusta gromady z suwakiem, pas zuchowy parciany; mundur chłopięcy: bluza zuchowa (harcerska), chusta gromady z suwakiem, pasek parciany) 8. czapka z daszkiem! (lub chustka) x2 9. spodnie długie – 3 pary 10. spodnie krótkie – 3 pary 11. bluza/ciepły sweter x2 12. koszulki z krótkim rękawem 13. bielizna na zmianę na każdy dzień + na zapas 14. dres do spania 15. strój kąpielowy + okulary do pływania (jeśli dziecko pływa w okularach) 16. kurtka przeciwdeszczowa z kapturem 17. spodnie gumowe! – do zabaw w dni deszczowe, gdyż na pewno będziemy wtedy wychodzić, zuchy będą siadać i klękać na ziemi 18. kalosze! – będziemy chodzić w deszczu 19. wygodne, możliwie nieprzemakalne buty do „wędrowania” 20. sandały 21. klapki pod prysznic 22. przybory do mycia 23. dwa ręczniki kąpielowe 24. mały ręcznik do rąk 25. szczotka/grzebień do włosów 7

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

26. dla dziewczynek: komplet gumek i spinek do włosów 27. chusteczki 28. krem z filtrem UV 29. preparat/opaska przeciw komarom 30. plastikowy! talerz 31. kubek 32. łyżka, nóż, widelec, mała łyżeczka (każde osobno) 33. bidon/butelka na wodę 34. worek na brudne ubrania – zuchy codziennie będą tam wkładać brudne rzeczy 35. mały plecaczek na wycieczki 36. legitymacja szkolna!

37. jeśli lekarstwa, to w podpisanym woreczku, z instrukcją podawania i podpisem rodzica 38. zeszyt i długopis *Na kolonii obowiązuje zakaz zabierania telefonów komórkowych, smartwatch’y, tabletów i innego sprzętu elektronicznego. Kadra nie ponosi odpowiedzialności za sprzęt elektroniczny uczestników

8

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

2. Na kolonii 2.1. „Chcę wrócić do mamy!”

Nie unikniemy tego… Dzieci tęsknią za rodzicami, bo ich kochają i czują się przywiązani do swojej rodziny. Jak możemy pomóc?

• Przygotujmy rodziców na zebraniu. Opowiedzmy im jak przygotować dziecko do kolonii, jak mówić o wyjeździe i w co zaopatrzyć dziecko by było mu bez rodzica łatwiej • Poprośmy rodziców, by na każdy dzień napisali pogodny list do dziecka i zapakowali w koperty. Do środka można włożyć też jakiś drobny prezencik. Jest to rozwiązanie bardzo pomocne dla zuchów. Najlepiej by wszystkie listy dziecko miało w swojej torbie, by uniknąć sytuacji, że kadra zapomni któregoś dnia dać dziecku list.

• Nauczmy rodziców, że gdy dadzą dziecku lukę „W razie czego przyjadę po Ciebie” to dają zuchowi do zrozumienia że będzie źle. Dzieci których rodzice tak mówili, już w pierwszej godzinie bardzo płaczą i chcą, by rodzice natychmiast je odebrali „bo obiecali”. Boją się kolonii, bo skoro rodzice po nich przyjadą to znaczy że na kolonii będzie strasznie.

• Postarajmy się by każda szóstka miała swojego opiekuna. Opiekun będzie miał możliwość do każdego zucha podejść indywidualnie i szybko zauważy jak coś się dzieje. Zuch będzie wiedział, że opiekun szóstki zastępuję mamę i w razie czego przyjdzie się przytulić.

• Słuchajmy dzieci. Gdy tęsknią dajmy im przestrzeń, by mogły opowiedzieć co czują, czy nawet popłakać. Przede wszystkim aktywnie słuchajmy co dziecko mówi, nie zasypujmy go radami i próbami pocieszenia.

- Chcę do mamy!

- Mama jest bardzo kochana prawda?

- Tak. Ja chcę wrócić do domu.

- A co zrobisz jak wrócisz?

- Będę się bawił z moim psem.

- O, masz psa? Ja też bym chciała….

I tak dalej. Podążajmy za dzieckiem i słuchajmy go. Nagle zauważymy że dziecko przestaje płakać zaangażowane w rozmowę.

• Powtarzajmy zuchom, że my zastępujemy mamę czy tatę i będziemy się nimi opiekować. Że zawsze mogą się do nas przytulić jak do mamy. My zawsze tak jak mama będziemy dbać o to, by było bezpieczne.

• Bądźmy uważni wieczorami. Nie zapomnijmy przeczytać zuchom wieczorem bajki. Gdy tęsknią posiedźmy z nimi w namiocie aż zasną.

9

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

2.2. Pierwsze dni Pierwsze dni są czasem na wzięcie rozbiegu. Wszystko idzie wolniej… Ale potem będzie już z górki

zbiórki

zasypianie

porządki

Przez pierwsze trzy dni zuchy uczą się reagować na sygnał zbiórki. Możemy uprościć im to zadanie ustawiając się z nimi i ustalając prosty sposób ustawiania się (np. w 1 szeregu, 1 rzędzie).

Pierwszego dnia połóżmy zuchy póki jest jeszcze jasno.

Zmniejszy to lęk dzieci a także ułatwi organizacyjnie, bo przy świetle łatwiej zuchom będzie znaleźć ich rzeczy.

Pierwszego dnia liczmy że samo mycie zębów i przebranie się zajmie dzieciom bardzo dużo czasu. Tego dnia opiekun szóstki czyta dzieciom dłuższą bajkę i co ważne, zostaje w namiocie/domku aż wszystkie dzieci zasną. Ten środek ostrożności ułatwi nam później noc, gdyż dzieci szybciej zasną i będą czuły się bezpieczne.

Porządki nie powinny trwać w nieskończoność, ale zdecydowanie przez pierwsze trzy dni zuchy będą się uczyły sprzątać swoje namioty. Jak im pomóc?

Zdecydowanie potrzebne jest, by w każdym namiocie mogła być choć jedna osoba z kadry, bo być może z każdym zuchem trzeba będzie układać jego rzeczy po kolej. Z dnia na dzień porządki będą szły coraz sprawniej.

2.3. Dni deszczowe na kolonii Próbujemy zaklinać rzeczywistość i mówić „Oby nie padało”. Ale… może padać nawet całą kolonię. Co wtedy?

• Zapewnijmy sobie przed kolonią miejsce, w które możemy z zuchami pójść gdyby padało.

Może to być dodatkowy namiot, stołówka, czy świetlica. Takie miejsce jest nam potrzebne.

• Upewnijmy się, że zuchy będą miały kalosze, spodnie gumowe i kurtki przeciwdeszczowe.

Uczmy zuchy i rodziców, że zawsze możemy wyjść na zewnątrz, wystarczy dobre ubranie.

Oczywiście podczas burzy lub ulewy nie wyjdziemy (no chyba że na stołówkę), ale podczas lekkiego deszczyku lub po deszczu, jak najbardziej. Dajmy zuchom możliwość zabawy na powietrzu, w lesie. Dajmy im możliwość pochlapania w kałużach lub błocie.

• Przygotujmy sobie alternatywy na zajęcia podczas deszczowej pogody.

10

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

• W kadrówce przyda się choć jeden parasol, gdy np. w środku nocy trzeba iść szybko do zuchów i nie ma czasu ubierać kurtki.

• My jako kadra również pamiętajmy o kaloszach i kurtkach przeciwdeszczowych. Ja też zawsze biorę spodnie gumowe i bardzo sobie to rozwiązanie chwalę.

• W razie burzy zostańmy z zuchami, tłumaczmy im, że są bezpieczne.

2.4. Co nam daje las?

Las to morze możliwości! Nawet nie wiem od czego zacząć…

• Patyki – patyk może być mieczem, koniem, smokiem, różdżką, liną, młotem, pociągiem, łyżką… To najlepsza zabawka, którą nic nie przebije! A jak pomyślimy, że możemy wziąć więcej patyków i coś z nich zbudować, to już w ogóle zabawa nie ma końca. Stąd też nie potrzebujemy wiele innych materiałów, gdyż patyki mogą w zabawie tematycznej spełniać wiele funkcji.

• Kamienie, rośliny – tu podobnie jak w przypadku patyków. Ogranicza nas jedynie nasza wyobraźnia. Mając patyki, kamienie i rośliny możemy tworzyć i bawić się.

• Teren do biegania – podczas zbiórek potrzebujemy często boiska, czy Sali gimnastycznej. Na kolonii w lesie mamy ogromny teren tak zróżnicowany, że możemy zorganizować i zabawy z elementami biegania, czy pobawić się w chowanego.

• Miejsce przygód – znajdźmy czas, by wchodzić na drzewa, czołgać się, wspinać na skarpy, a potem z nich zjeżdżać. Może być to element gier i ćwiczeń, zwiadu, lub element zabawy tematycznej. Może będzie to po prostu bardziej swobodny czas, gdy wraz z zuchami idziemy szukać przygód.

• Baza – zbudujmy sobie swoje miejsce w lesie, do którego będziemy wracać bawić się. W zależności od sprawności będzie to Indiańska wioska, Stumilowy Las, kryjówka Jaskiniowców, statek kosmiczny, czy tajna baza Agentów. Zuchom 11

*W razie pytań możesz śmiało pisać: agnieszka.hallmann@zhp.net.pl

wiele uciechy sprawi budowanie swojego własnego miejsca, a potem nie zapomnijmy tu wracać kontynuować zabawę tematyczną, przeżywać coraz to nowe przygody.

• Gry terenowe – zuchy uwielbiają gry terenowe! Możemy bez problemu nauczyć je tych prostych. Na pewno będą chciały wrócić do lasu i zagrać jeszcze raz!

2.5. Organizacja przerw dla kadry Praca na kolonii jest przyjemna, ale męcząca. Dlatego kadra potrzebuje przerw. Poprzez przerwę rozumiem minimum 3 godziny w ciągu dnia absolutnie bez zuchów. Zadaniem komendanta kolonii jest zorganizowanie tych przerw tak, by w ciągu 4 dni każdy miał przynajmniej jedną przerwę.

Organizacja przerw jest łatwiejsza gdy mamy dużo kadry. Jednakże musimy pamiętać, że kadry właśnie musi być na tyle dużo, by te przerwy były możliwe. Inaczej po prostu kadra będzie miała dosyć. A po co? Kolonia ma być świetną zabawą.

Prowadzący zajęcia dobrze jak napiszą ile osób kadry potrzebują w danym bloku. Wówczas komendant kolonii będzie wiedział ile osób kadry może mieć akurat „wolne”. Ja miałam specjalną rozpiskę, w której zapisywałam sobie kto już miał przerwę, a kto będzie miał ją dzisiaj.

Obserwowałam moją kadrę i widziałam oczywiście kto wolnego najbardziej potrzebuje. Co też ważne – musimy mieć możliwość, by osoby z kadry, które źle się poczuły, mogły pójść położyć się i odpocząć. Absolutnie nie pozwólmy na to, by nasza kadra musiała być na zajęciach, gdy źle się czuje.

A… i jeszcze jedna rzecz. Zaklinam Was wszystkich – musicie spać! Minimum 8 godzin na dobę to Wasz czas na sen. To podstawowe prawo, które macie. Dla zuchów 10 godzin, a dla Was 8. Także szybka odprawa, wieczorne mycie i do śpiworków

12