Westerwolde magazine 2023

PUUR VAN HET LAND

EEN MOOI

DORPSE IDYLLE

OASEVOOR GROENE DOENERS

Je hebt een wonderschoon gebied in het zuidoosten van Groningen gevonden. Een omgeving waar je heerlijk kunt ontspannen, maar waar je ook eindeloos veel kunt beleven. Waar je gastvrij onthaald wordt, maar waar je ook kilometers niemand tegen kunt komen. Een afwisselend landschap met heidevelden, beekdalen, oude bossen, verscholen vennen, moerassen en vriendelijke dorpjes. Een prachtig decor om van alles te zien, doen en beleven. Zeer de moeite waard om te ontdekken.

Ook de flora en fauna hebben het naar hun zin in Westerwolde. Niet voor niets is dit de enige plek in Nederland waar de zeer zeldzame steenbraam (Rubus Saxatilis) groeit. En bij die ene aangename verrassing zal het niet blijven. Volgens kenners is het Dal van de Ruiten Aa een van de mooiste dalen van Europa. Aanschouw het met eigen ogen: hier mag rechttoe-rechtaan weer kronkelen. Laat je verwonderen in Westerwolde.

4 Regiokaart

26

Oude cultuurgebieden Je vindt er bijvoorbeeld sporen van heksen

10

Wonderschoon wandelen

Het 98 kilometer lange Westerwoldepad

44

Leuk met kinderen

Waterpret, op expeditie door dierrijk Wonderwereld en nog veel meer avonturen

16

Op de pedalen

Westerwolde ontdek je vanaf het zadel

20

Lekker genieten aan het water

Vaar door het schitterende landschap

46 Museum hoppen en cultuur snuiven

Dompel je onder in de geschiedenis van het klooster Tips

> Wandelen door groene weelde p.8

> Landschappen p.22

> De vestingen Bourtange en Oudeschans p.30

> 9 keer groepsuitjes p.34

> Stadskanaal heeft’t! p.36

> Westerwolde Cittaslow p.40

> Streekproducten p.42

> Ontdek het ommeland p.50

> Eropuit p.54

Met deze kaart kan jouw ontdekkingstocht door Westerwolde beginnen. Een groot aantal punten komt uitgebreid aan bod in dit magazine, maar ter inspiratie hebben we ook nog een aantal (onontdekte) parels toegevoegd. Combineer ze in een dagtrip en laat je verrassen door de veelzijdigheid van Westerwolde.

LEGENDA

Mooi dorp

Kerk

Museum

Molen

Borg Natuurgebied

Westerwoldepad

Mooie dorpen

1. Oudeschans

2. Bellingwolde

3. Wessinghuizen

4. Ter Wupping

5. Smeerling

6. Sellingen

7. Bourtange Kerken

1. St.Willibrorduskerk Ter Apel

2. Klooster Ter Apel

3. Hervormde kerk Sellingen

4. Zaalkerk Musselkanaal

5. Hervormde kerk Vlagtwedde

6. Nicolaaskerk Onstwedde

7. Kerk Veelerveen

8. Kerk van Blijham

9. Magnuskerk Bellingwolde

10. Garnizoenskerk Oudeschans

11. Hervormde kerk Bourtange

Borg

1. Burcht Huis te Wedde

Musea

1. Museumspoorlijn STAR Stadskanaal

2. Streekhistorisch Centrum Stadskanaal

3. Slaait’nhoes Onstwedde

4. Vier Musea Bourtange

5. Het MOW I Museum Westerwolde

Bellingwolde

6. Vestingmuseum Oudeschans

7. Kamp De Beetse Sellingen

8. SHC De Oude Stelmaker Sellingen

9. Museum Klooster Ter Apel

Molens

1. Molen Ter Haar Ter Apel

2. Veldkamps Molen Bellingwolde

3. Vestingmolen Bourtange

4. Korenmolen Nieman’s Meuln

Veelerveen

5 Molen de Korenbloem Vriescheloo

6 Molen Weddermarke Wedderbergen

7. De Spinnenkop Wedderveer

Natuurgebieden

1. De Lethe

2. Smeerling

3. De Schans

4. Dal van de Ruiten Aa

5. De Poststruiken

6. Schaapskudde Ter Borg

7. De Gaast en Hoorndermeeden

8. Kloosterbos Ter Apel

9. Theater van de Natuur Westerwoldepad

WANDELENDOOR GROENEWEELDE

Westerwolde nodigt uit om te wandelen. Langs de mooiste beekdalen van Europa, verrassende landschappen, sfeervolle dorpen, historische gebouwen en door middeleeuwse bossen. Of je nu kiest voor een van de 40 uitgestippelde routes, een avontuurlijke langeafstandstocht langs de pronkjuwelen van Groningen of zelf een route bedenkt. In dit Nationaal Cultuurhistorisch landschap raak je nooit uitgekeken.

40 WANDELROUTES

Stichting Wandelen in Westerwolde heeft maar liefst 40 prachtige wandelroutes door

de omgeving uitgezet. Deze routes gaan langs beken, heide, akkers en door bos en variëren in lengte van 1,5 tot 16 kilometer. Ze leiden je langs de meest bijzondere plekjes en laten je kennismaken met de verrassende natuur en de landschappen van Westerwolde. Een mooie manier om de omgeving te ontdekken, want lopend zie je het meest. Na iedere bocht kun je even stilstaan en genieten van het steeds veranderende landschap. Zo loop je bijvoorbeeld eerst door de uitgestrekte landerijen, vervolgens loop je door de heide, in het bos om uiteindelijk bij het rivierbeekje de ‘Ruiten Aa’ uit te komen.

HET PRONKJEWAILPAD

WANDELEN MET KINDEREN

WANDELEN MET EZELS

WESTERWOLDE WANDELWEEKEND

WANDELPAD LANGS RUITEN AA

Loop je liever wat langere routes? Kies dan voor het Westerwoldepad. Dit loopt van Wedde tot Ter Apel en is 98 kilometer lang.

WANDELEN MET KINDEREN

Neem je kleine wandelaars mee? Ook daar is aan gedacht. Westerwolde telt verschillende wandelroutes die speciaal zijn bedacht voor kinderen. Neem het Ganzenpad (2,5 km) in Vriescheloo bijvoorbeeld, een boswandeling waarbij de kinderen onderweg leuke opdrachten krijgen. Of neem ze mee naar het Egelpad (2,5 km) van Staatsbosbeheer, waarbij je kennismaakt met de kleine stekelige egel in het Sellingerbos. Ook hier staan je onderweg een paar leuke opdrachten te wachten. Handig: de stekelige wezentjes wijzen je de weg. De minder ervaren wandelaars kunnen hier het Kabouterpad (1,3 km) lopen. En voor echte dierenvrienden is het bij Ger’s Ezelstal zelfs mogelijk om met een ezel te knuffelen en deze mee te nemen voor een mooie wandeling. Samen met zo’n harige vriend loop je door de natuur en geniet je van de rust en ruimte. Ezels hebben hun eigen tempo. Er zit dus niets anders op dan je aan hun tempo aan te passen.

van april tot en met oktober geopend, van donderdag tot en met zondag. Deelnemers wandelen of fietsen de route aan de hand van een stempelkaart. Onderweg moeten zij in elk dorp minstens één stempel op hun stempelkaart halen. Momenteel doen circa 400 lokale ondernemers en andere toeristische, recreatieve en culturele organisaties in Groningen mee als stempelpost. Samen vormen zij het Platform Gastvrij Groningen. Naast een stempel biedt een groot aantal stempelposten de deelnemer ook een ‘Pronkjewail’ aan: een gastvrij gebaar. Denk bijvoorbeeld aan het meegeven van een souvenir, het proeven van een stukje poffert, de mogelijkheid om een expositie te bekijken of een toren te beklimmen. Zo leer je het landschap, de cultuur, het erfgoed én de inwoners van Groningen op een onvergetelijke manier kennen.

HET PRONKJEWAILPAD

Het Pronkjewailpad (zuidroute) is een wandelevenement annex langeafstandspad van 350 kilometer. Tientallen ondernemers en organisaties langs de route zetten hun deuren open om wandelaars te ontvangen. Overal waar je komt, zie, hoor, voel en proef je de gastvrijheid van Groningen. Het Pronkjewailpad is opgedeeld in een noordroute (250 km) en een zuidroute (350 km). Deelnemers kunnen een van de routes kiezen (of meerdere, natuurlijk) en hebben twee jaar om één route te voltooien. Het Pronkjewailpad is elk jaar

WESTERWOLDE WANDELWEEKEND

Kom Westerwolde ontdekken tijdens het Westerwolde Wandelweekend. Deze wandeltocht wordt jaarlijks gehouden in het vierde weekend van juni. Je kunt één of twee dagen komen wandelen. Op zaterdag is de struin- en theaterdag met een route van 10 kilometer. Deze tocht loop je in de avond terwijl je kunt genieten van theater, muziek en verhalen. Op zondag is de wandeldag met routes van 12,5 en 25 en 40 kilometer.

WONDERSC WANDELENLA WESTERWOL

HOON NGS DEPAD

Van Kruisherenklooster Ter Apel tot burcht Huis te Wedde stroomt de Ruiten Aa door Westerwolde. Het beekje komt langs verrassend groen, rustiek en gefragmenteerd landschap met stukjes bos, weiden en akkers met aardappelen, suikerbieten, rogge en boekweit. Rondom dit stroomdal slingert het 98 kilometer lange Westerwoldepad, een langeafstandswandelpad verdeeld over tien etappes, dat start bij Wedde.

Westerwolde, ooit zandrug tussen de moerasgebieden Bourtangermoor en Oostermoersevenen en de Dollard, telde vijf dorpen: de kerspelen. Wedde was daar één van. In burcht Huis te Wedde legden Willem van Oranje en zijn getrouwen de basis voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden met de voorbereiding op de Slag bij Heiligerlee. Een ander stukje van de historie van het gebied ontdek je bij het gedenkteken bij de Giezelbaarg (Geselberg) nabij Wessinghuizen. Het herinnert aan een macabere historie: op deze zandheuvel werden eind 16e eeuw 22 mannen en vrouwen gedood wegens beschuldiging van hekserij. Het noodlot is hier nog bijna voelbaar.

Na het agrarisch cultuurlandschap van de Veeler Es en wandelwalhalla Ter Wupping pauzeren we op het ruime terras van Gasterij Natuurlijk Smeerling, in het hart van een beschermd dorpsgezicht met Saksische boerderijen aan een kronkelend klinkerweggetje. Iets verderop ontdekken we het Liefstinghsbroek, het oudste oerbos van Groningen, waar plantenkenners zeldzame flora als bosanemoon en witte klaverzuring kunnen vinden.

Goed gemutst wandelen we richting Sellingen met z’n vroeggotische kerk uit de 13e eeuw. Dit Westerwoldse kerspel heeft een breed aanbod van plekken om te eten, drinken en te pauzeren. Hierna leidt de wandeling door Ter Borg, het grootste heidegebied van Groningen.

Bij Ter Apel verlaten we even de route om te kijken in Agodorp, een bijzonder tuindorp dat ooit speciaal werd gebouwd voor de werknemers van plaatselijke houtverwerkingsmaatschappij NV AGO.

Via de bekende trekpleister Museum Klooster Ter Apel keren we om in noordelijke richting. Bij Sellingerbeetse lopen we langs recreatiegebied Beetserkoelen, op warme zomerdagen toevluchtsoord voor zonaanbidders.

Via de Nicolaaskerk met Juffertoren in kerspel Onstwedde bereiken we de schitterende natuur tussen Sterenborg, Ter Wupping en Wessinghuizen. Onderweg ligt de Roege Baarg (ruige berg), volgens een volksvertelling ooit het onderkomen en werkgebied van de mythische minkukel Roege Wilt. Hier bewonderen we de gevarieerde natuur vanaf de houten uitkijktoren van Staatsbosbeheer. Deze is gemaakt van Westerwoldse bomen, gezaagd op de antieke houtzagerij van stichting Onstwedder Gaarv’n. Na luchtkuuroord Wessinghuizen passeren we het punt waar de Ruiten Aa en Mussel Aa samensmelten in de Westerwoldse Aa, het water dat met ons mee kabbelt tijdens de laatste paar kilometer van een onvergetelijke Westerwoldse wandelervaring.

Zeker weten dat je niet verdwaalt?

Kijk op wester woldepad.nl voor uitgebreid kaartmateriaal met routebeschrijving.

WORDT STRUINEN

OMSCHREVEN ALS ‘AL

RONDZWERVEND KIJKEN

OF JE IETS VAN JE

GADING KUNT VINDEN’.

DAT IS PRECIES WAT

HET WESTERWOLDEPAD BIEDT.”

“STRUINEN ONDERWEG: IN DE VAN DALE

— WESTERWOLDEPAD

CROSSEN DOORDE BOSSEN

Kronkelende fietspaadjes nemen je mee door een bosrijk gebied. Je geniet van de geur van de bomen, van de rust en de zon die door de takken schijnt tot je uitgestrekte landerijen voor je ziet. Het akkerland staat volop in bloei en de kleuren betoveren je ter plekke. Westerwolde ontdek je vanaf het zadel. Wil je meer actie? Pak dan de mountainbike! Ons mountainbikenetwerk telt ruim 200 kilometer en behoort tot de langste van Nederland.

200KM

OPDE PEDALEN LANGS DORPENEN GEMALEN

MTB-ROUTES

Crossen over zandheuvels, onverharde paden en modderige kronkelweggetjes: in Westerwolde ligt een uitdagend terrein voor mountainbikers, klaar om verkend te worden. Maar liefst 5 routes, variërend van 12 tot 45 kilometer, gaan langs de mooiste plekjes van de regio. Heerlijk om samen met je vrienden overheen te rauzen. Daarna zijn er genoeg mogelijkheden om ergens een terrasje te pakken en te genieten van een heerlijk hapje en een drankje. Mountainbiken is niet alleen maar zo ruig mogelijk fietsen. Het is een combinatie van kracht, uithoudingsvermogen, coördinatie en techniek. Voeg daar frisse lucht en een groene omgeving aan toe en je hebt het recept voor een ultieme vrijetijdsbesteding waar je lekker fit van wordt.

Met een mountainbikenetwerk van ruim 200 kilometer kun je in Westerwolde je hart ophalen. Het netwerk kent 5 individuele routes die onderling zijn verbonden. De routes zijn stuk voor stuk afwisselend. Soms kom je op een technisch parcours door bossen en zandheuvels, race je voorbij heide en vennetjes of kanalen en trap je ineens door weilanden en akkers.

Je kunt kiezen uit de volgende routes: Stadskanaal Pagedal-Vleddersbos (12 km), Ter Apel (14 km), Vlagtwedde-OnstweddeSmeerling (32 km), Sellingen-Jipsingboertange

(33 km) en Bellingwolde-Wedde (45 km). De routes zijn onderling verbonden wat totaal een netwerk van 200 km geeft.

Vergeet niet af en toe een pauze te nemen en kijk regelmatig om je heen naar al het moois wat Westerwolde te bieden heeft.

TOERFIETSEN

Kies je liever voor een ‘gewone’ fiets, dan heeft Westerwolde ook genoeg te bieden. Zo zijn er diverse uitgestippelde fietsroutes waarbij je veel over de regio te weten komt. Je ontdekt van alles over de natuur, de omgeving, de mensen en de historie van het gebied. Onderweg is er genoeg gelegenheid om pauze te nemen. Neem plaats op het terras van een van de vele restaurants of cafés, of stop bij een ijssalon voor een ijsje. Samen met opa en oma, gezellig met z’n tweetjes of met de kinderen: voor elk wat wils. Huur een tandem, een elektrische fiets, een fiets met zitje of neem je eigen fiets mee.

Zeker weten dat je niet verdwaalt? Kijk op visitgroningen.nl/ mountainbikewesterwolde en download diverse routes.

AVONTUUR INEEN OASEVAN GROEN

Glijdend door het wuivende riet stuur je behendig jouw kajak door de wateren van Westerwolde. Een baardmannetje vliegt voorbij en je ziet nog net het puntje van een snoekbaars verdwijnen in de golven. Na de tocht zoek je een mooi plekje aan de kant van de rivier om ‘m in alle rust eruit te vissen. Dat is Westerwolde.

LEKKERGENIETEN AANHETWATER

Via verschillende rivieren, kanalen en beken kom je langs knusse dorpjes en aantrekkelijke bezienswaardigheden. Het Groningse vaarroutenetwerk is de laatste jaren sterk verbeterd. Zo kun je met je eigen boot naar Bourtange varen om daar een evenement bij te wonen of een bezoekje brengen aan onze oosterburen tijdens een rondgaande toertocht in Noord-Nederland en Noord-Duitsland.

ONTDEK DE REGIO VANAF HET WATER

—

Flora en fauna

Kanoën door de Ruiten Aa

Omdat het riviertje de Ruiten Aa in een beschermd natuurgebied ligt, is de flora en fauna hier uniek. Ervan genieten gaat een stuk gemakkelijker sinds de vele stuwen en sluizen zijn vervangen door vistrappen. Met je kano of kajak vaar je moeiteloos door het schitterende landschap. Na elke bocht wacht een prachtig stukje natuur.

—

Actie in de taxi

Peddel en Pedaal

Heb je behoefte aan meer actie op het water? Met Peddel en Pedaal word je op je wenken bediend. Per kano of fiets ga je van het ene station naar het andere. Op de verschillende stations stap je over en geniet je steeds op een andere manier van de omgeving. Lekker actief en toch ontspannen. Ideaal om samen met een groep vrienden of familie te doen.

—

Fijne visstekjes

Lekker hengelen

In Westerwolde vinden vissers hun ultieme stekje. Je kunt hengelen naar brasem, voorn en zeelten of naar roofvissen zoals snoek en snoekbaars. Dankzij vistrappen tussen Wedde en Ter Apel kunnen de vissen van de Aa’s naar de zee zwemmen en weer terug. Goed nieuws voor de paling, rivierprik, de driedoornige stekelbaars én voor jou!

Kanaal Veendam Musselkanaal

Aan het Kanaal Veendam Musselkanaal, in de buurt van Stadskanaal, liggen 90 vissteigers en een steiger voor mindervaliden. Het water is eenvoudig te bereiken en je kunt je auto achter de steiger parkeren. In het kanaal leven vele vissoorten, met name witvis. Dit maakt het een zeer populaire plek voor wedstrijdvissers.

—

Verkennen

Ervaar de Veenkoloniën met de Snikke Dieverdoatsie

De Veenkoloniën ervaren vanaf het water?

Dat kun je het beste doen in de Snikke

Dieverdoatsie. Na een grondige restauratie verkent dit bijzondere schip de wateren weer. Maak een tochtje op het Stadskanaal met familie, vrienden, kennissen of personeel. De kosten zijn afhankelijk van de duur van de tocht en het vertrekpunt. Zij varen van mei tot september met eigen vrijwilligers. Er is ruimte voor maximaal 36 gasten en er is catering aan boord.

PEDDEL EN PEDAAL

RIJKBEDEELD METVERRASSENDE LANDSCHAPPEN

Wie denkt aan Groningen, denkt al snel aan uitgestrekte akkers, klei en een verre horizon. Westerwolde is anders. Hier geen rechte lijnen, maar slingerweggetjes, kronkelende beekjes en glooiingen in het landschap. Geen verre einders, maar intieme stukjes hei, bos en akkerland. Weinig gebieden in Nederland zijn zó rijk bedeeld met verrassende landschappen, oude bossen, natuurgebieden en prachtige beekdalen.

DE RUITEN AA

Dwars door Westerwolde kronkelt de Ruiten Aa, ook wel de ‘ruggengraat van Westerwolde’ genoemd. Wandelend of fietsend door het gebied steek je de beek regelmatig over. Turend over het water zou je het haast niet geloven, maar de Ruiten Aa is in de jaren zestig ten behoeve van de landbouw rechtgetrokken. De oude meanders zijn in de jaren negentig weer hersteld. Het riviertje kreeg weer de ruimte, zoals die het vroeger ook had. Beetje bij beetje kreeg ze haar oorspronkelijke bedding terug, met al haar kronkels en slingers.

Dat de planten en dieren deze ‘hermeandering’ ook wel zagen zitten, was meteen duidelijk. In het voorjaar staat de natuur ‘van vroeger’ bomvol prachtige bloemen. Terwijl de uitgezette Lakenvelders lekker staan te grazen, speurt een ijsvogel naar visjes en vliegt een grote zilverreiger over. Ook de eerder uit Westerwolde verdwenen ooievaar is helemaal terug van weggeweest. Kan het nog mooier? Het resultaat van de herstelwerkzaamheden is een werkelijk uniek gebied met prachtige natuur. Dat de Westerwoldse Aa over zo’n relatief korte lengte zoveel verschillende habitats vertoont, is uniek in Nederland. Het Dal van de Ruiten Aa staat dan ook bekend als een van de mooiste beekdalen van Nederland.

EEUWENOUDE BOSSEN

Aan weerszijden van de Ruiten Aa liggen gevarieerde bossen. Westerwolde telt in totaal maar liefst 2.200 hectare bos en natuurgebied. Enkelen stammen uit meer dan duizend jaar terug in de tijd. Zo herbergen de Ter Apelerbossen planten zoals die van eeuwenoude eikenbossen bekend zijn. Karakteristieke soorten zijn onder meer salomonszegel, dalkruid, bosanemoon en lelietje-der-dalen, die soms hele tapijten vormen. Op een paar plekken groeit nog zevenster en als enige plek in Nederland, de steenbraam. Beide zijn ijstijdrelicten die hier hun zuidgrens bereiken.

Het Liefstinghsbroek is een van de oudste bossen in Nederland en het oudste bos van Groningen (het bos werd al in 1590 genoemd).

Omdat de mens dit bos al bijna een eeuw met rust laat, heeft het een natuurlijk karakter. Je ziet er verschillende typen bos: een eiken-beukenbos, een broekbos en een eiken-haagbeukenbos. In het voorjaar kleurt de bodem wit door bloeiende bosanemonen en witte klaverzuring. Nieuwsgierig? Het gebied is toegankelijk onder begeleiding van een boswachter.

En er is meer bos in Westerwolde. Veel meer. Het Pagebos bij Stadskanaal bijvoorbeeld. Een gebied dat zich kenmerkt door de vele plassen, bruggetjes, grachten en vlonders. Samen met de Veenhuizerstukken, het Vledderbos en het Knoesterbos (Drenthe) vormt het bijna 500 hectare aan fiets-, wandel- en ruiterplezier. Of bezoek met het hele gezin het Blijhamsterbos, een jong loofbos met speelweiden dat ter recreatie is aangelegd door Staatsbosbeheer.

Deze en nog vele andere Westerwoldse bossen, heidevelden, beekdalen, verscholen vennen en moerassen zijn rijk aan flora en fauna.

EEN FELBLAUWE FLITS

De grote variatie aan bostypen biedt broedvogels zoals de fluiter, boomklever en middelste bonte specht een goed leefgebied. Ook laat de ijsvogel zich hier tegenwoordig vaak zien. Een felblauwe flits en weg is ‘ie weer. Met hier en daar bosjes en bomen omgeven door kronkelende watertjes voldoet het Westerwoldse landschap helemaal aan de eisen die de sierlijke blauw en oranje gekleurde ijsvogel aan een leefgebied stelt.

SPOREN VAN VROEGER

Niet alleen de bossen, maar ook bebouwing in de vorm van boerderijen en buurtschappen ademen de sfeer van vroeger. Wie dat zelf wil ervaren, moet ook eens naar Ter Borg, een gehucht waar de tijd eeuwen heeft stilgestaan. Er staan vier boerderijen en een 17e-eeuwse schaapskooi. Rondom liggen kleine akkers en houtwallen. Sommige eiken zijn wel 200 jaar oud en zo dik dat je ze niet kunt omarmen. Een ander bijzonder plaatsje is Smeerling, een beschermd dorpsgezicht dat

bestaat uit een aantal verspreide boerderijen, onder andere uit de 17e en 18e eeuw.

GENIETEN VAN DE WESTERWOLDSE NATUUR

Voor wie naar Westerwolde komt om van de natuur te genieten geldt één regel: niks moet, alles mag. Kom met de fiets, te paard of met de benenwagen. Onderweg vind je - daar is over nagedacht - een riant aantal zitbankjes, picknicktafels en parkeerplaatsen voor het betere verpozen. Langs de Ruiten Aa is bovendien een opvallende natuurkijkheuvel te vinden met daarop een kunstwerk van beeldend kunstenaar Adriaan Nette. Dit Theater van de Natuur is draaibaar, zodat je op verschillende manieren naar het landschap om je heen kunt kijken. Vermoeid van alle indrukken? Westerwolde grossiert in excentrieke slaapadresjes. Overnacht in een wijnvat of hunebedkamer. Of boek een pionierswagon langs het traject van de museumspoorlijn Veendam–Stadskanaal–Musselkanaal. Een retourtje naar dromenland. Inderdaad, het wordt je wel heel erg makkelijk gemaakt om van Westerwolde te genieten. Eigenlijk is erheen gaan het enige wat je hoeft te doen. De rest wordt voor gezorgd.

GENIET VAN DE NATUUR

OVERHEKSEN, HISTORIEENOUDE CULTUURGEBIEDEN

De prachtige natuur van Westerwolde nodigt uit tot bewegen en ontdekken. Maar het landschap is niet alleen divers en adembenemend; het vertelt ook een verhaal. Zo vind je er sporen van heksen die hier eeuwen geleden woonden, restanten van historische oude bomen, monumentale zandheuvels en spannende mythes.

TWAALF APOSTELENBOOM

Bij Museum Klooster Ter Apel staat een telg van de Twaalf Apostelenboom, een oude linde van meer dan 500 jaar oud. Deze boom is waarschijnlijk geplant door de oorspronkelijke bewoners van het klooster; de Kruisheren van de orde van het Heilige Kruis. De boom dankt zijn naam aan de 12 nieuwe takken die na het knotten ontstonden, eeuwen geleden. Deze takken zouden de Twaalf Apostelen vertegenwoordigen, waarna de boom min of meer heilig werd verklaard.

Helaas werd de linde niet goed verzorgd: de takken werden te lang en scheurden waardoor er regenwater in de stam liep. Het hout begon te rotten en de boom viel om bij een storm in 2007. Het enthout van de oude boom is vervolgens gebruikt om nieuwe lindes te kweken. Deze zijn geplant op de plaats waar eerst de oude linde stond, in de tuin van Museum Klooster Ter Apel, maar ook bij de ingang van ‘Heerlijk Westerwolds Land’ in Sellingen. Als je de wandelroute Twaalf Apostelen van 9 kilometer rondom Sellingen gaat lopen, kom je langs deze plek.

HEKSJE HASJE HASSEBERG

Toen in Westerwolde alles nog moeras, veen en weide was, woonde Heksje Hasje tussen de andere heksen, trollen en witte wieven. Ze werd Hasje genoemd omdat ze altijd verkouden was en altijd moest niesen. Hasje

werd veel geplaagd en ze besloot te verhuizen. Vanaf haar bezemsteel hoog in de lucht zag ze een kleine heuvel met berken en wilgen waar ze ging wonen: de Hasseberg. De heuvel maakte deel uit van een zanddoorgang, een ‘tange’, door het moerasgebied. De mensen noemden het ‘Hasjesberg’. Later werd het verhaspeld tot Hasseberg of Hasselberg. De Hasseberg bij Sellingen is 13 meter hoog en het op een na hoogste punt van Groningen.

Als het donker was, maakte Hasje een vuurtje om zich te warmen en wat licht te hebben. Dit vuurtje doofde ze als ze kwaadwillende mensen zag, waardoor deze vervolgens verdwaalden. Op een dag kwam er een rijke koning langs, die met een kar vol goud door het moeras reisde. Hasje doofde het vuur, omdat ze wist dat de koning zijn onderdanen slecht behandelde. Hij was bijna boven toen de wagen wegzakte, kantelde en in het moeras zonk. Het goud en de koning zijn nooit gevonden....

Toen in Westerwolde het veen werd uitgraven en er vennen en bouwland ontstonden, voelde Hasje zich niet meer op haar gemak. Ze vloog op haar bezem naar een grote rivier midden in Duitsland. Daar ligt nu het plaatsje Hasselberg waar Hasje nog altijd woont. De Hasseberg bij Sellingen kun je gewoon bezoeken. Schrik niet als je af en toe wat genies hoort.

DE LINDEBOOM

GIESELBAARG

Tussen Wedde en Wessinghuizen ligt het zandheuveltje Geeselberg of Gieselbaarg. Je zou het ook Griezelberg kunnen noemen want in de 16e eeuw zijn er op deze plek een hoop gruwelijke dingen gebeurd. Zo werden hier tot 1803 de vonnissen voltrokken die in de nabijgelegen burcht van Wedde werden opgelegd. Op het zandheuveltje heeft eeuwenlang een galg gestaan, waarmee veroordeelden werden opgehangen. Galgen waren in de 16e eeuw niet zeldzaam, maar de heksenvervolgingen, die hier tussen 1587 en 1597 plaatsvonden, wel. In die tijd zijn er op de heuvel meer dan 20 personen gemarteld en levend verbrand, omdat ze werden beschuldigd van tovenarij. De drost die in de Wedderborg woonde, hield nauwkeurig bij wie er naar de brandstapel ging. Dankzij hem is bekend wat er in die tijd is voorgevallen.

In het landschap is de Gieselbaarg nog duidelijk herkenbaar. Het heuveltje is tegenwoordig begroeid met bomen en er is een monument geplaatst met de namen van de slachtoffers van de heksenvervolgingen in Westerwolde. Het monument is altijd vrij toegankelijk. Wil je dit bezoeken? Combineer het dan met de wandeltocht Giezelbaarg Onstwedde. De tocht is 14 kilometer lang en komt langs de zandheuvel en het monument. Daarnaast loop je onder meer langs het Pagediep en het Mussel Aa Kanaal, Wessinghuizen en de Ruige Berg.

RUIGE BERG

De Ruige Berg bij Ter Wupping leent zich goed voor een uitgebreide wandeling. In het gebied liggen diverse rivierduinen, die stammen uit de laatste ijstijd. Rond deze rivierduinen vind je een aantal bosjes en een aantal akkers. Deze akkers hebben een bolle vorm door eeuwenlange bemesting met schapenmest vermengd met heideplaggen. Rond het Oude Loopje, een voormalige loop van de Ruiten A ten noorden van de Ruige Berg, ligt een nat grasland met veel dotterbloemen en pinksterbloemen. Hier

kom je langs als je de wandelroute Roege Barg Smeerling - Onstwedde gaat lopen. Je kunt hierbij kiezen uit 10,5 of 15,5 kilometer.

Ook rondom de Ruige Berg bestaat een mythe. Een andere naam voor de Ruige Berg is Roege Barg, de vroegere woonplaats van Roege Wilt. Roege Wilt is de hoofdpersoon in een verhaal van Ammo Hendrikus Smith uit Onstwedde, een onderwijzer uit de 19e eeuw. Volgens zijn verhaal was Roege Wilt een vechtersbaas, een dief en mishandelde hij dieren. Hij woonde in een hol in de grond op de Roege Baarg. In het plaatsje Ter Wupping kwam hij op mysterieuze wijze om het leven.

WESTERESCH

Tussen Onstwedde, Vlagtwedde en Wedde ligt het natuurgebied Westeresch. De Westeresch behoort tot de oudste cultuurgebieden van Groningen, met esgronden die al bewerkt werden in de vroege middeleeuwen. In het gebied komen 2 beken samen om de Westerwoldse Aa te vormen. Het heeft glooiende akkers, oerbos, houtwallen en beekdalen en een rijke diversiteit aan (zeldzame) akkerkruiden, vogels, wilde bijen, vlinders en kevers.

De Westeresch is 33 hectare groot en is bereikbaar vanuit het naastgelegen dorp Veele, aan de westkant. In het gebied is men bezig met natuurinclusieve landbouw. Dat betekent dat er met moderne biologische landbouwmethoden wordt gewerkt aan een goed evenwicht tussen bedrijfseconomisch gezonde landbouw en een natuur met een rijke biodiversiteit. Dit project heet ESsentie. Zo gebruiken de landeigenaren steeds lichtere machines, die de bodem niet belasten, om probleemonkruiden weg te werken terwijl broedende akkervogels gespaard blijven. Een inspirerend voorbeeld van samenwerking tussen alle betrokkenen in de keten en in de kennisontwikkeling.

Wil je meer weten? Tijdens de wandelroute Westerwolds Essenpad van 2,7 kilometer krijg je alles over het project te horen!

WAANJE INVROEGERE TIJDENIN BOURTANGEEN OUDESCHANS

Lang geleden, in de 15e tot de 18e eeuw, kregen een aantal steden in ons land extra wallen, bastions en andere verdedigingswerken om de bevolking te beschermen tegen aanvallen en indringers. Deze zogenoemde vestingstadjes ontstonden ook in Westerwolde, in Bourtange en Oudeschans. Twee karakteristieke dorpjes, waar de kenmerkende wallen, huizen en stratenstructuren nog te vinden zijn. Hier proef je de sfeer van vervlogen tijden. Dwaal door de straatjes, bekijk de kanonnen en dompel je onder in de intrigerende verhalen.

Je kunt het je vandaag de dag moeilijk voorstellen, maar vroeger liepen er soldaten in uniform te patrouilleren op de vestingwallen van de dorpjes Oudeschans en Bourtange. Compleet met piek (een soort lange lans), speurend naar verdachte bewegingen en

geluiden. Af en toe leunend op een kanon achter de wallen, dat in positie stond om eventueel te worden afgeschoten. Dat was nog niet zo gemakkelijk want sommige kanonnen, zoals de 24-ponder die in Bourtange te zien is, wogen wel 4.000 kilo. Om dit geschut op de juiste plek te krijgen was een hels karwei, om over het gewicht van de kogels maar niet te spreken.

De wacht werd af en toe onderbroken door een bezoek aan het secreet, de plons wc, die met een loopplank te bereiken was. In Vesting Bourtange zijn er twee van deze wc’s buiten de wallen te zien. De soldaten die hiervan gebruikmaakten, verloren nogal eens spullen uit hun zakken, die daarna in de gracht vielen. Niet zo gek dat tijdens de reconstructie van het secreet veel munten en pijpjes zijn gevonden. OUDESCHANS

Omdat er steeds meer burgers in de vesting gingen wonen, kwamen er ook meer vrouwen die van de toiletten gebruik maakten. In de 18e eeuw werd het secreet gescheiden en kwam er een deur voor vrouwen. Inmiddels zijn de toiletten onderdeel geworden van de vesting en kun je ze bezoeken.

Zowel Bourtange als Oudeschans lagen op een strategische plek in het land. In de 16e eeuw werd Vesting Bourtange gebouwd om de stad Groningen te beschermen tegen de Spanjaarden. Het pittoreske plaatsje Oudeschans ligt precies in het gebied waar de Tachtigjarige Oorlog met Spanje begon. Halverwege de 16e eeuw werd in de Westerwoldse Aa een sluis gebouwd waarmee een groot gebied onder water kon worden gezet. Vijandelijke legers konden daardoor niet meer verder. Op deze plek

werd tijdens deze oorlog, in 1593, een kleine schans aangelegd. Zo ontstond Oudeschans, het kleinste vestingdorpje van het land.

In datzelfde jaar, 1593, probeerde de Spaanse veldheer Verdugo Vesting Bourtange in te nemen. Dit mislukte doordat zijn loopgraven volliepen met water. De Bisschop van Munster deed in 1665 en 1672 een poging door de vesting te bestoken met kanonnen. Toen dat niet lukte, bood hij 200.000 gulden om het beleg te laten slagen. Dit verzoek werd door Kapitein Prott beantwoord met de legendarische woorden: “200.000 kogels kan hij krijgen.”

Oudeschans kreeg het ook flink voor de kiezen, vooral in het rampjaar 1672 toen Frankrijk, Engeland, Keulen en Münster ons de oorlog verklaarden. De Münsterse commandant Grubbe belegde Oudeschans een aantal maanden. Daarna waren het de Engelsen die in 1795 tien dagen het plaatsje innamen. Door de bouw van een nieuwe schans in de buurt verloor Oudeschans in 1814 haar strategische positie en werd de schans uiteindelijk opgeheven. Het oorlogsgeweld uit deze tijden lieten hun sporen na, maar een deel van het dorp is onveranderd gebleven of gereconstrueerd. Zo is de schans gedeeltelijk hersteld, de vestingput gerestaureerd, staan de meeste huizen nog op de oude funderingen en liggen kleine straatjes nog op dezelfde plek. Vandaag de dag wordt het dorpje bewoond door ongeveer honderd mensen.

De bodem van Oudeschans biedt een schat aan informatie. Er zijn duizenden gebruiksvoorwerpen gevonden tijdens archeologische opgravingen in de vesting. Schoentjes, muiltjes, kommen, kannen, glazen en patronen: allemaal gebruikt door duizenden soldaten en hun gezinnen. Deze vondsten zijn te zien in Vestingmuseum Oudeschans. Hier vind je ook restaurant

de Javaan, waar je onder het genot van een lekkere maaltijd even in alle rust de informatie kunt laten bezinken. Daarnaast kun je een bezoek brengen aan onder meer Edelsmederij Goudwicht, de Blokeend, het Brandspuithuisje, het Garnizoenskerkje, het Kruijdenbastion, Doodenbastion en de Vestingput op het Marktplein. Dit kan via een uitgestippelde wandelroute die je in het museum kunt ophalen, maar ook via een gids. Je kunt daarbij kiezen uit een rondleiding door het dorp, museum of een combinatie hiervan.

Ook Vesting Bourtange is opnieuw opgebouwd. Vanaf eind jaren zestig begon men met het opnieuw graven van de grachten, het vormen van de wallen en het reconstrueren van de bebouwing. In 1992 was de reconstructie klaar. Het dorpje wordt nu bewoond door ongeveer zestig inwoners. Nadat je via drie imposante bruggen de vesting bent binnengekomen, kom je uit op het Marktplein. Hieraan liggen winkeltjes, gezellige terrassen en heb je uitzicht op een molen. Je kunt even lekker rondneuzen of een wandeling maken over de vestingwallen. Wil je meer weten over de historie, dan kun je een bezoek brengen aan een van de vijf musea. Met een entreekaartje kun je overal naar binnen. Ga je liever mee met een rondleiding? Dat kan. Er zijn zeven gidsen die jou alles kunnen vertellen over de bijzondere geschiedenis.

—

In het Vestingmuseum Oudeschans is twee keer per jaar een expositie te zien van kunstenaars uit het dorp en kunstenaars daarbuiten.

—

Het Garnizoenskerkje in Oudeschans is in het zomerseizoen dagelijks geopend. Op zondagen vinden er vaak koffieconcerten plaats.

—

De autopuzzeltocht ‘Natuurparadijs tussen twee schansen’ is een autoroute van Oudeschans tot Bourtange. Je hoort verhalen over oude vestingen en burchten, over heldendaden en smokkelaars.

—

In Vesting Bourtange worden regelmatig activiteiten georganiseerd zoals een voorjaars-, herfst- en kerstmarkt, maar ook het spirituele evenement Magisch Samhain is populair.

—

De Slag om Bourtange op 3 en 4 juni 2023 is een spektakel. Hier wordt een gevecht uit 1814 nagespeeld. Het gebulder van de kanonnen, de knallen van de musketten, de krijgsmelodieën op trommels en fluiten en het zien van heldhaftige soldaten die voor hun land vechten, zullen de bezoeker nog lange tijd bijblijven. Een grote parade met alle soldaten (uitgezonderd de gesneuvelden en gewonden) sluiten het evenement.

DE SLAG OM BOURTANGE

9

—

1. Wandelen door het mooie Westerwolde met Gasterij Natuurlijk Smeerling als startpunt. Kies je eigen pad of doe mee met de smikkelwandeling waarbij je een koffie of thee to go krijgt met zoete en hartige lekkernijen voor onderweg.

—

2. De Rode Loper Eventjes naar de bowlingbaan betekent hier een avondje uit. Combineer het met een bezoek aan het steakhouse of schuif aan de bar voor een lekkere cocktail. Neem vooral de hele familie mee: bowlen is voor jong en oud.

—

3. Duurzaam toeren Duurzaam broez’n door Westerwolde! Bij Stal Westerwolde kan je terecht voor een actief dagje uit op een van de elektrische voertuigen. Volledig ontspannen op avontuur door prachtige natuur.

—

4. FootGolf is een combinatie van golf en voetbal waarbij je met zo min mogelijk trappen de voetbal in de hole moet zien te krijgen. Lionel Messi hoef je niet te zijn, maar een beetje balbehendigheid is wel handig. De footgolfbaan in Sellingen is de eerste permanente baan van Nederland.

—

5. Biertjes proeven doe je bij Brouwerij Westerwolde. Met z’n allen genieten van 6 soorten bier met bijpassende hapjes terwijl de brouwer vertelt over het proces van het brouwen, de geschiedenis van het bedrijf, de omgeving en natuurlijk het bier. Tip: bepaal van tevoren wie de bob is of regel een taxi.

—

6. Camping de Kapschuur Iets te vieren? Dat doe je bij Camping de Kapschuur. Van een vrijgezellenfeest en een bedrijfsuitje tot het vieren

DE RODE LOPER

WEDDERMEERHOEVE

van je verjaardag en het houden van een familiedag of vergadering: op deze camping in Stadskanaal kan het allemaal!

—

7. Brasserie & Partyboerderij Weddermeerhoeve ligt midden in een natuurgebied. Van themaparty’s tot trouwfeestjes, van een high tea met vriendinnen tot een middagje karpervissen, van het maken van een rondvaart tot een potje paintballen: hier kun je ongestoord het leven vieren.

—

8. Pieter Dekker Rondvaarten Samen in een sloepje of partyboot door de wateren

van Westerwolde, in het zonnetje, bijpraten onder het genot van een hapje en een drankje. Pieter combineert rondvaarten met activiteiten, zoals een bezoek aan een museum of een themavaart.

—

9.Peddel en Pedaal

Al fietsend en kanoënd het Dal van de Ruiten Aa verkennen. Je kunt uit diverse trajecten en afstanden kiezen. Zodra je de kano aan de wal legt, staat er een fiets voor je klaar om naar het startpunt terug te keren.

STADS KANAAL HEEFT’T ALLEMAAL!

Heerlijk struinen door de winkelstraat van Stadskanaal. Deze bruisende plaats heeft leuke winkelstraatjes met een gevarieerd winkelaanbod en kunstgaleries. Je vindt hier alles voor een fijne shop-dag: gezellige lunchplekjes, leuke boetiekjes met de laatste mode, de origineelste cadeaus en inspirerende woonwinkels. Een avondje uit naar het theater of de bioscoop, leer over de historie van de Kanaalstreek in het Streekhistorisch Centrum, maak een ritje met de historische trein, of ontdek enorme muurschilderingen op een aantal flatgebouwen in het centrum van Stadskanaal.

NATUURLIJK GENIETEN

Wist je dat er in dit gebied heel wat voedsel wordt verbouwd? Veel ondernemers in de regio maken hun producten op een ambachtelijke manier. Dat levert niet alleen (h)eerlijke streekgerechten op, maar ook andere producten. Wat dacht je van handgemaakte sieraden of smeedwerk dat met vuur, aambeeld en een hamer wordt gemaakt? Een bezoek aan een van deze ondernemers is een absolute aanrader. Daarna geniet je lekker op het terras van zelfgebakken taart, brood of een zelfgebrouwen biertje.

WESTERWOLDE IS CITTASLOW

Westerwolde is niet alleen uniek vanwege de vele historische bouwwerken en het schitterende landschap: Westerwolde is Cittaslow! Dit bijzondere internationale keurmerk betekent een erkenning van het fijnschalige gebied waar het goed wonen, werken en leven is. In Westerwolde hebben de inwoners oog en tijd voor elkaar en ligt de nadruk op het behouden van cultuurhistorisch erfgoed en plaatselijke tradities. Zo kun je bij Smederij Berndt in Ter Apel op een ambachtelijke manier hek- en sluitwerk laten maken, bij edelsmid Goudwicht in Oudeschans prachtige sieraden én kun je genieten van de eeuwenoude patronen van slootjes en weilanden. Het verbeteren van het woon- en leefgebied en het versterken van de identiteit staat in een Cittaslowgemeente voorop. Ben je liefhebber van het goede leven? Dan ben je in Westerwolde aan het juiste adres!

ONTDEK HET VERHAAL

Drink tijdens je fiets- of wandeltocht een bakje bij ‘Kopje Genieten’. Ook deze ondernemer werkt met eerlijke, duurzame en lokale producten uit eigen tuin en uit de streek. Breng een bezoek aan de oude melkfabriek in Laude. Momenteel vind je daar ‘De Woeste Grond’, een slager met een missie: eet minder

vlees. Maar als je dan vlees eet, zorg er dan voor dat het van de allerbeste kwaliteit is: dieren die vrij in de natuur hebben gegraasd.

SLUIT WESTERWOLDE IN JE HART

Dwaal door het voedselbosproject ‘Heerlijk Westerwolds Land’, als je meer wilt weten over het hoe en wat van je voedsel. Het perceel van 2,4 hectare is opgedeeld in 5 kleine stroken waar allerlei gewassen als boekweit, haver, gerst, lupine en bonen worden verbouwd. Het is omgeven door 2 bosranden die worden omgevormd naar voedselbos.

“WEERKOMM’N” ZEGGEN ZE HIER…

STREEK PRODUCTEN

—

Puurder dan bij Heerlijk

—

Gasterij Natuurlijk

Smeerling

Even de boel de boel laten. Heerlijk onthaasten onder het genot van een lekker drankje en een hapje. Die biologisch, duurzaam en regionaal zijn. Goed idee toch?

Westerwolds Land krijg je ze niet: alle gewassen worden geteeld met respect voor bodem en biodiversiteit. Laat je informeren over de relatie tussen bodemgezondheid en ons voedsel en neem gelijk wat boekweit, haver, gerst, lupine of bonen mee naar huis!

—

Noorderloo lunchcafé

Hier kun je genieten van eenvoudige, interessante en pure maaltijden. Het liefst van het seizoen, zelfgemaakt, biologisch en soms van de lokale boer of uit eigen moestuin. Niet te moeilijk doen, gewoon lekker eten.

—

—

Westerwolds Goud

Biologische boerenkaas

gemaakt van de volle melk van gehoornde koeien, dat geeft smáák! In de Erfwinkel vind je naast deze kaas ook andere boerderijproducten.

Brouwerij Westerwolde verwent de smaakpapillen met traditioneel gebrouwen bier. Je kunt kiezen uit meer dan 15 verschillende soorten, variërend van lichte bieren zoals pils en blond tot zwaardere bieren zoals gerstewijn en imperial stout. Stuk voor stuk gemaakt van lokale ingrediënten.

—

Bij Kopje Genieten kun je terecht voor een kopje koffie, thee, huisgemaakte taarten en ijs én kunst. Ook is er een lunchkaart met eerlijke producten uit eigen moestuin, kun je hier aanschuiven voor verschillende soorten high tea’s en maken ze taarten op bestelling.

— De Woeste Grond

Deze biologische slager produceert, zoals hij het zelf noemt, meukvrij natuurvlees zonder toevoegingen. De dieren zijn grasgevoerd en het vlees komt direct van de natuurboeren. Doel: de wereld een stukje mooier maken met dier-, mens- en milieuvriendelijk vlees.

—

Edelsmederij Goudwicht

In het pittoreske dorpje ‘Oudeschans’ is edelsmederij Goudwicht gevestigd waar op ambachtelijke wijze sieraden worden vervaardigd. Emotie omzetten in sieraden is de passie van Goudwicht en dat al ruim 20 jaar.

—

Boeket Garni

Kom een verse bos bloemen of kruiden plukken of tap een flesje olijfolie. Het kruidenassortiment is breed en ook qua bloemen is de keuze reuze. Je plukt wat het seizoen te bieden heeft.

—

Zuivelboerderij

Bij de Boerin

Op deze unieke locatie kun je zelf kaas maken. Leuk als teamuitje. Daarnaast kun je ambachtelijke zuivelproducten kopen zelf bereid met melk van hun eigen koeien. Ze hebben er maar liefst 250!

PUUR, EERLIJK EN DUURZAAM

LEUK METDE KINDEREN

Speur naar kabouters of egeltjes in Sellingen, of ga op expeditie door Wonderwereld. Zoek de geschiedenis op in Klooster Ter Apel, of beleef een ritje met de historische trein. Deze avonturen beleef je allemaal in Westerwolde. En het leuke is: de vrienden mogen ook mee.

Maak kennis met de sprookjesfiguren, ga spelen in het avonturenboompad of in de speelruïne, kruip door de geheime gangen en verstop je in de reuzenboom: de wondere wereld in de bossen van Ter Apel biedt volop avontuur. In de dierentuin kijk je ook je ogen uit. Er zijn prairiehondjes, stokstaartjes, dwergzijdeaapjes, blauwgele ara’s en nog véél meer. Om 15.00 uur is er dagelijks een spectaculaire vliegshow te zien.

Wist je dat er bij Sellingen kabouters wonen? Als je het Kabouterpad van 1,5 km loopt, kom je daar vanzelf achter. De kinderen krijgen een knapzak mee en een rode puntmuts op. Wil je iets meer kilometers maken? Dan is het Egelpad van 2,5 km een aanrader. Je treedt in de voetsporen van de egel, waarbij je onderweg allerlei opdrachtjes kunt doen. Beide routes zijn verkrijgbaar bij De Noordmee/Kopje Genieten.

Kruip in de huid van een museuminspecteur, maak een geheimzinnige ZaklampenRondgang of doe een puzzeltocht: er zijn verschillende manieren om het klooster in Ter Apel te ontdekken. Dit prachtige gebouw, dat in de 15e eeuw onderdak bood aan kruisheren, is nu een museum waar je overal mag kijken. Kijk rond in de eetzaal, de slaapkamers én in de kruidentuin en laat je fantasie de vrije loop!

Lekker toeren met het gezin. De natuur van Westerwolde ontdek je op een van de elektrische voertuigen van Stal Westerwolde. Je kunt verschillende voertuigen met elkaar combineren zodat het hele gezin tegelijk een avontuurlijke toer kan maken. Optimaal genieten!

Wist je dat de Museumspoorlijn STAR tussen Stadskanaal en Veendam een lengte heeft van 26 kilometer en daarmee de langste museumlijn van Nederland is?

Hoe leuk is het om daar met een historische stoomtrein of gerestaureerde dieseltrein overheen te rijden! Benoem je kind tot machinist, conducteur of passagier en stap in voor een reis naar het verleden.

Wat zou een wereld zijn zonder dieren? Een saaie boel! Gelukkig heeft Westerwolde een aantal leuke kinderboerderijen en dierenweiden die je kunt bezoeken. Zo kun je in Stadskanaal naar Dierenweide Manegelaan, in Musselkanaal naar kinderboerderij Ceresweide en in Ter Apel naar Kinderboerderij Het Viaduct. Bewonder emoe’s, damherten, geiten en konijnen. Plezier gegarandeerd!

MUSEUMHOPPEN ENCULTUUR SNUIVEN

Westerwolde kent een rijke geschiedenis. Eentje die z’n sporen heeft nagelaten in het hele gebied. Je ziet het aan de vele historische boerderijen, molens en kerken in de charmante dorpjes, aan de vestingsteden Bourtange en Oudeschans die tot de verbeelding spreken en aan Museum Klooster

Ter Apel en de burcht Huis te Wedde die een onvergetelijke indruk achterlaten. Geschiedenis saai? Niet in Westerwolde!

In Westerwolde zijn tal van interessante musea en galerieën te vinden. Dat maakt een bezoek aan deze regio tot een cultuurhistorisch hoogtepuntje.

MUSEUM KLOOSTER TER APEL

Kom en hoor de stilte. Ben je wel eens in een middeleeuws klooster geweest?

In Ter Apel ligt een unieke prachtige cultuurhistorische parel: het voormalig kruisherenklooster Domus Novae Lucis (Huis van het Nieuwe Licht), uit 1465. Het enige nog bestaande middeleeuwse plattelandsklooster in Nederland, romantisch gelegen in een oud bos met veel wandel- en fietsmogelijkheden.

Dit UNESCO ‘top 100’ monument is nu een museum met boeiende tentoonstellingen.

In de kloostertuin staan meer dan 200 verschillende plantensoorten en in de leuke kloosterwinkel vind je bijzondere producten.

Vergeet vooral niet de bierkelder te bezoeken. Voor doortrekkende reizigers en pelgrims was het klooster een plaats van gastvrijheid en toewijding. Wees welkom en hoor de stilte in het prachtige conventgebouw. Waan je 5 eeuwen terug in de tijd en maak een virtuele tijdreis met het nieuwe virtual reality project. Met een VR-bril op kun je in de middeleeuwse kloosterenclave staan en om je heen kijken. Je hoort de bomen ruisen, de vogels fluiten, je ziet het poortgebouw, de bijgebouwen en uiteraard de watermolen. Als je wilt, kun je zelfs een game spelen. Kijk eerst de spannende speelfilm in de kapittelzaal en volg dan de routing in het gebouw. Een magische beleving voor jong en oud. Eenmaal buiten het gebouw kan je een speciale virtuele wandelroute lopen door het bos. Deze augmented reality route brengt je op de enclave waar je op verschillende plekken rondom het klooster door je smartphone of tablet naar het verleden kijkt. Heden en verleden komen bij elkaar.

MUSEUMSPOORLIJN STAR

Een ritje maken met een historische stoomtrein of gerestaureerde dieseltrein kan bij de Museumspoorlijn STAR. De Museumspoorlijn STAR ligt sinds 1994 op het oude NS-traject tussen Veendam, Stadskanaal en Musselkanaal. De spoorlijn heeft een lengte van 26 kilometer en is daarmee de langste museumlijn van Nederland. In 1905 reden hier de eerste treinreizigers op, van Stadskanaal naar Gieten. Dit werd daarna uitgebreid met lijnen vanuit Emmen naar Stadskanaal en van Stadskanaal naar Veendam. Met het verbeteren van de wegenstructuur liep het gebruik van het spoor terug en in 1990 werd er voor het laatst op gereden. In het museum in Stadskanaal kun je een uitgebreide tentoonstelling bekijken over de geschiedenis van de spoorlijn. Ook kun je er arrangementen boeken, zoals een overnachting in een wagon.

STREEKHISTORISCH CENTRUM

Wil je meer weten over de geschiedenis van Westerwolde en de Kanaalstreek? Neem

dan een kijkje bij het Het Streekhistorisch Centrum in Stadskanaal. Dit museum heeft een uitgebreid archief dat zich richt op de geschiedenis van deze specifieke streek. Er zijn wisselende tentoonstellingen waarbij je alles te weten komt over de turfwinning, scheepvaart, aardappelteelt en waarom het Stadskanaal is gegraven. Een vast onderdeel is het Winkeltje bij de Sluis, waar ouderwetse kruidenierswaren in de originele verpakking te zien zijn, zoals zeep, tabak en jenever. Wachtende schippers bij sluizen en bruggen deden vroeger hun boodschappen in dit soort winkeltjes. Heb je behoefte aan meer informatie? In het documentatiecentrum van het museum kun je nog dieper de materie induiken. Het museum is gevestigd in een voormalige villa uit 1884, Huize ter Marse. Deze vind je naast de watertoren van Stadskanaal. Kan niet missen!

SHC DE OUDE STELMAKERIJ

In het dorpje Sellingen vind je een dependance van het Streekhistorisch Centrum: SHC de oude Stelmakerij. Hier ontdek je de ontstaansgeschiedenis van het oude landschap Westerwolde dankzij de permanente tentoonstelling: Westerwolde in Vogelvlucht. Je leert over de oudste bewoning van het gebied, de bijzondere bestuursvorm, de vestingen, het klooster en andere kenmerken van de rijke historie. Maar ook de heksenprocessen en de wolvenjacht komen aan bod. In de schuur is elk jaar een andere wisseltentoonstelling te zien. Daarnaast is SHC de oude Stelmakerij een toeristisch informatiepunt voor Westerwolde. Voor wandel- en fietsroutes, overnachtingsadressen, kaarten van de omgeving en allerhande toeristische informatie ben je hier aan het juiste adres. Een mooi startpunt van je reis door dit prachtige gebied.

HET MOW I MUSEUM WESTERWOLDE

Aan de lange, statige Hoofdweg van Bellingwolde staat het MOW I Museum Westerwolde. Een modern en eigenzinnig museum met steeds weer nieuwe

tentoonstellingen. Het MOW verkent de artistieke en cultuurhistorische betekenis van het Groninger platteland en in het bijzonder Westerwolde. Het gaat daarbij om geschiedenis en landschap maar ook om het leven van nu en de toekomst van dit gebied. Meerdere keren per jaar is er een nieuwe hoofdtentoonstelling te zien met steeds weer een ander thema of eigenzinnige invalshoek. Het pand heeft bijna 500 vierkante meter expositeruimte. Je vindt er altijd minimaal drie exposities. Eén zaal reserveert het museum voor werken van Lodewijk Bruckman die enige tijd in Bellingwolde woonde. Bruckman maakte fijn realistische schilderijen vol symboliek. Het MOW is het enige museum in Nederland dat permanent aandacht schenkt aan deze bijzondere kunstenaar.  Naast exposities organiseert het museum talloze activiteiten.

STELMAKERIJ WEVER

In het dorpje Mussel vind je een bijzonder museum: Stelmakerij Wever. Een stelmaker maakte vroeger wagenstellen voor de boeren in het dorp. De stelmakerij in Mussel bestaat al sinds 1903. De eigenaren waren Berend Wever en zijn vrouw Jantje totdat hun zonen Wubbe, Jan en Harm de zaak overnamen. Helaas daalde de vraag naar dorsvlegels en boerenkarren toen er na de Tweede Wereldoorlog steeds meer werd gemechaniseerd. Wel maakten ze nog schoppen op maat, kinderspeeltoestellen en werkten ze voor musea. Jan Wever werkte er nog tot in 1994. Toen kleinzoons Jan en Jeroen de oude stelmakerij van de familie kochten, maakten zij er een museum van. Het pand is geheel in de oude staat bewaard gebleven. Ook de machines, gereedschappen, de verschillende mallen en de vloeren zijn nog intact. Hierdoor krijg je

SHC DE OUDE STELMAKERIJ VESTINGMUSEUM OUDESCHANS

HET MOW I MUSEUM WESTERWOLDE

een goede indruk van hoe mensen vroeger arbeid verrichtten en welk gereedschap ze hiervoor gebruikten. Het museum wordt volledig gerund door vrijwilligers.

MUSEA IN BOURTANGE

Vlieg mee op een kraanvogel over het moeras of leef je uit in de kanonnenhal, waar je kunt schieten met kanonnen en musketten. Wil je weten hoe men dat vroeger deed? In Museum De Baracquen, ingericht als soldatenverblijf anno 1742, tref je kogels en andere gevonden gebruiksvoorwerpen aan. En in Het Nieuwe Kruithuis dat vroeger voor de opslag van maar liefst 45.000 pond kruit werd gebruikt, krijg je nog een beter beeld van hoe men zich in de vesting opmaakte voor de verdediging. Nieuwsgierig naar het leven binnen de vesting? Maak een indrukwekkende reis door de tijd en waan je in 1661 door binnen te stappen in een van de pittoreske panden zoals de Kapiteinswoning en wees welkom in Bourtange, een van de grootste historische publiekstrekkers van Westerwolde.

VESTINGMUSEUM OUDESCHANS

Oudeschans is het kleinste Oost-Groningse vestingdorp met ongeveer honderd inwoners en wordt tot een van de acht mooiste dorpen van Nederland gerekend, klein maar fijn dus. Met de reconstructie van het vestingdorp in de jaren tachtig is het authentieke karakter van het dorp behouden. De toen honderden gevonden gebruiksvoorwerpen, papkommen, kookpotten, schoenen en munten hebben een mooi plekje gekregen in het museum. Opvallend in deze expositie is het bronzen kruisbeeld en een Boheems bekerglas uit de 16e eeuw. Ervaar de rijke historie van het pittoreske Oudeschans zelf en wandel door het dorp, er is een leuke wandelroute langs o.a. het Dodenbastion en het Kruydenbastion. Bekijk ook een vaste expositie over de geschiedenis van de Tachtigjarige Oorlog en de rol van de Vesting Oudeschans hierin.

KAMP DE BEETSE

Bij Sellingerbeetse vind je voormalig werk- en interneringskamp Kamp De Beetse, in 1935 gebouwd voor de opvang van werklozen. Zij werden ingezet bij de ontginning van woeste gronden in Oost-Groningen. In de oorlog werden er ongeveer 500 joodse mannen uit Amsterdam opgesloten. Daarna werden er dwangarbeiders voor de Arbeitsinsatz geïnterneerd, die te werk werden gesteld bij de boeren in de omgeving. In 1945 verbleven er ruim 200 NSB-vrouwen en -kinderen uit de Randstad, die na Dolle Dinsdag gevlucht waren maar weer terugkwamen naar het noorden. Na de oorlog werd Kamp De Beetse een interneringskamp waar NSB’ers en SS’ers hun straf moesten uitzitten. Het kamp sloot in 1948. De barakken werden afgebroken en verkocht, op één na. Een groep vrijwilligers zet zich er hard voor in om deze historische plek te bewaren en terug te brengen naar de oude situatie.

THEATER VAN DE NATUUR

Midden in de natuur van Sellingen, aan de Dennenweg, vind je het kleinste theater van Nederland: het Theater van de Natuur. Beeldend kunstenaar Adriaan Nette maakte het naar een idee ontstaan in 1994 tijdens een rondleiding door Westerwolde. Hij zag een kaalslag in het landschap terwijl zijn begeleiders, een boswachter en een landbouwer, respectievelijk verwachtingsvol vooruit keken en liefdevol terugblikten. Door een draaibaar bühnekader op statief kun je op verschillende manieren naar het omringende landschap kijken en elke dag een andere voorstelling beleven. De vijftien traptreden naar de top van het uitkijkpunt zijn voorzien van vijftien gedichten, geschreven door onder anderen Harry Muskee en Def P.

ONTDEK HET OMMELAND

Groningen herbergt een van de oudste cultuurlandschappen van Europa en grenst aan UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee.

Groningen in één dag? Vergeet het maar. De provincie bestaat uit zeven regio’s. Elk met een eigen karakter, eigen natuur en natuurlijk eigen bezienswaardigheden.

Ga op pad en ontdek zelf het Groninger ommeland.

WELKOMIN OLDAMBT

DE GRAANREPUBLIEK

Van melkboer tot koningin: iedereen is groot geworden met Brinta van Gronings graan. Het wuivende goud leidde in Oldambt tot steenrijke boeren, lokaal communisme en enorme fabrieken van rood baksteen. De vlam doofde, maar het vuur van De Graanrepubliek bleef smeulen. Anno nu wordt er in deze regio weer volop gezaaid, geteeld, gemout, gebrouwen, gebakken en gestookt. Voeg daar het Oldambtmeer en de grote hoeveelheid evenementen aan toe en je hebt een gebied dat absoluut de moeite van een bezoek waard is.

WEIDSE GRAANVELDEN DE KIEKKAASTE

REIDERWOLDERPOLDER

WELKOMIN DEVEENKOLONIËN

DE KANAALSTREEK

Avonturiers zochten in het uitgestrekte veenlandschap van de Veenkoloniën hun geluk. Hun baanbrekende werk heeft geleid tot een bijzonder landschap met een even bijzondere geschiedenis. Dorpen ontstonden als linten langs de kanalen die voor de turfvaart werden gebruikt. Houtzagerijen, scheepswerven en fabrieken brachten welvaart in de 19e eeuw. De vele monumentale woningen zijn hiervan het bewijs.

MUSEUMSPOORLIJN STAR

ETEN, DRINKEN ENOPNAAR DROMENLAND

Wil je meer ontdekken over deze regio? Blijf dan (nog) een nachtje! Westerwolde heeft een groot aantal overnachtingsadressen die uitnodigen tot een prettig verblijf. Wat dacht je van een sfeervolle B&B of een fijn hotel? Op een van de campings zet je je tentje op of wie weet slaap je wel in een bijzondere accommodatie zoals een berenhol, treinwagon of hunebed. Westerwolde leer je kennen door de sfeer en de smaak van streekproducten en huisgemaakte drankjes. Breng een bezoek aan een restaurant, theetuin of rustpunt in de regio. Geniet van de Westerwoldse smaken en gastvrijheid!

www.cityhotelwinschoten.nl

0597 870102

Overnachten in Midwolda doe je bij Blauwestadhoeve.nl

In het centrum van Midwolda maar met de rust en ruimte van het Groningerland. U kunt bij ons boeken in onze Boutique B&B, op de SVR mini-camping of camperhof (alleen met eigen middelen). Ook voor grote groepen, tot 40 personen, bieden wij onderdak. Bezoek onze website voor meer informatie.

Blauwestadhoeve • Hoofdweg 156 • 9681AL Midwolda T 0031 597 554055 • blauwestadhoeve.nl

WELKOM OP DE SIKKENBERG!

Een van de mooiste plekjes van Westerwolde...

We zijn een familiebedrijf. Met elkaar zorgen we voor een fijne plek voor onze gasten. We hebben ruime kampeerplaatsen en goede faciliteiten, Ons zwembad is een fijne plek voor een warme zomerdag! We houden zelf erg van lekker eten, borrelen én koken voor anderen. In ons restaurant De Lepelaar werken we met goede streekproducten. We maken graag een Westerwoldse Kloosterburger of een Drents Hunebedje voor je. Dinsdag is onze pizzadag, dan kun je voordelig een pizza komen eten. Gewoon even een ijsje, een wijntje of een borrelplank op ons terras is ook altijd gezellig. Kom je deze zomer een keer genieten van ons mooie plekje?

Vakantiepark De Sikkenberg

Sikkenbergweg 7, Onstwedde (0599) 66 11 44 www.sikkenberg.nl Sari en Harmen de Ruijter-Willems @sikkenberg

Camping | restaurant | terras | zwembad | ijsjes | streekproducten

ONTDEK DE PARELS VAN HET WAD

Ontdek het Unesco Werelderfgoed Waddenzee en ontvang maandelijks de mooiste verhalen, tips én winacties in je mailbox. Scan de QR-code en schrijf je in voor de nieuwsbrief van Visit Wadden.

visitwadden.nl

OVERNACHTEN

B &B’S, BIJZONDERE OVERNACHTINGEN, CAMPERPLAATSEN EN CAMPINGS

B&B’S

B&B Alteveer Buiten

Tangerveldweg 9

9661 TL Alteveer 06 15387094 alteveer-buiten.nl

B&B Poort van Westerwolde

Beumeesweg 49

9661 AB Alteveer 06 29113125 poortvanwesterwolde.nl

De Porrepoele

Dwarsstukkerweg 3

9661 TC Alteveer 06 25183239 porrepoele.nl

B&B De Konik Bourtange Boerweg 4

9545 TP Bourtange 06 30026403 dekonik.nl —

B&B Boerderij De Klaproos Sluisweg 19

9591 VD Onstwedde 06 15350466

boerderijdeklaproos.nl

—

Boerderij ’t Ossenschot ‘t Schot 1

9561 PG Ter Apel

0599 637 998

ossenschot.nl

B&B Ter Borg

Beetserweg 28

9551 VE Sellingen

0599 638 951

bbterborg.nl

Gastenverblijf

B&B Velduil

Jipsingboertangerweg 3

9551 TM Sellingen

06 23444004 gastenverblijfvelduil.nl

B&B Vledderstee

Vledderweg 3

9585 PA Vledderveen

06 27290834 vledderstee.nl

—

B&B het Klontje

Dorpsstraat 73

9699 PC Vriescheloo

06 33004558 bbhetklontje.nl

—

B&B Boeren Maison

Hoofdweg Wedderveer 33

9698 PB Wedde

06 30016073 boerenmaison.nl

BIJZONDERE

OVERNACHTINGEN

Slapen in een pipowagen

Boerderij De Klaproos

Sluisweg 19

9591 VD Onstwedde

06 15350466

boerderijdeklaproos.nl

Slapen in een wijnvat Camping de Kapschuur

De Vloeivelden 3

9501 LG Stadskanaal 0599 638 801 campingdekapschuur.nl

—

In een treinwagon Museumspoorlijn

STAR

Stationsstraat 3

9503 AD Stadskanaal 0599 651 890 stadskanaalrail.nl

Slapen in een pipowagen

Boerderij ’t Ossenschot

Schot 1

9561 PG Ter Apel 0599 637 998 ossenschot.nl

Villa Kakelbont Buitengoed

Het Achterdiep

Kloosterveenweg 168

9561 AW Ter Apel 0599 582 364 achterdiep.nl

Slapen in een wijnvat

Camping Roelage

Ruiten A Kanaal West v 2a

9561 TP Ter Apel 06 22821829 roelage.nl

Culinaire bungalow voor hobbykoks

Het Laudehuis

Laan van Westerwolde 8

9541 ZA Vlagtwedde

038 385 6300 bungalowparkemslandermeer.nl

CAMPERPLAATSEN

Camperplaats

Ooldershoeve

Veenhuizen 6 9591 TG Onstwedde 06 12876163 ooldershoeve.nl

Camperplaats

Loosterstee

Dorpsstraat 11

9699 PA Vriescheloo 06 12726125 loosterstee.nl

CAMPINGS

Camping ’t Plathuis

Bourtangerkan. Noord 1

9545 VJ Bourtange 0599 354 383 campingplathuis.nl

Vakantiepark De Sikkenberg Sikkenbergweg 7 9591 TD Onstwedde 0599 661 144 sikkenberg.nl

Camping De Bronzen Eik

Zevenmeersveenweg 1

9551 VT Sellingen

0599 322 006 debronzeneik.nl

Camping Harmina Hoeve Beetserweg 34

9551 VE Sellingen 0599 322 205 harminahoeve.nl

Camping De Kapschuur De Vloeivelden 3 9501 LG Stadskanaal 0599 638 801 campingdekapschuur.nl

Buitengoed Het Achterdiep Kloosterveenweg 168

9561 AW Ter Apel 0599 582 364 achterdiep.nl

Camping Roelage Ruiten A Kanaal West v 2a

9561 TP Ter Apel 06 22821829 roelage.nl

Camping Moekesgat Heembadweg 15

9561 CS Ter Apel 06 23140030 moekesgat.nl

OVERNACHTEN

C AMPINGS, GROEPSACCOMMODATIES / VAKANTIEHUISJES, HOTELS, JACHTHAVENS EN VAKANTIEPARKEN

Camping Boerenbont

Venneweg 4

9541 XN Vlagtwedde

0599 312 739

campingboerenbont.nl

Camping de T-Tuin

Vledderkamp 85

9541 BB Vlagtwedde

0599 354 939 det-tuin.nl

Camping & Lunchcafé

Noorderloo

Dorpsstraat 31

9699 PA Vriescheloo 06 23504618

noorderloo.nl

Camping BuitenWedde

Hoornderweg 19-B

9698 PK Wedde

06 44504386

buitenwedde.nl

Camping

Wedderbergen

Molenweg 2

9698 XV Wedde

0597 561 673 wedderbergen.nl

GROEPSACCOMMODATIES/ VAKANTIEHUISJES

Herberg De Staakenborgh

Vlagtwedderstraat 33

9545 TA Bourtange

0599 354 216 staakenborgh.nl

Vestinglogementen

Bourtange

Willem Lodewijkstraat 33

9545 PA Bourtange

0599 354 600 bourtange.nl

—

Ooldershoeve

Veenhuizen 6

9591 TG Onstwedde 06 12876163 ooldershoeve.nl

—

Vakantiepark

De Sikkenberg

Sikkenbergweg 7

9591 TD Onstwedde

0599 661 144 sikkenberg.nl

—

Vakantieboerderij

Westerwolde

Jipsingboertangerweg 147

9551 TP Sellingen 0599 454 614

Vakantie appartement

Stal Westerwolde

Burgemeester

Buiskoolweg 34

9541 XM Vlagtwedde 06 18281145

stalwesterwolde.nl

—

BuitenWedde

Hoornderweg 19-B

9698 PK Wedde 06 44504386 buitenwedde.nl

HOTELS — Herberg Sellingen

Dorpsstraat 37

9551 AC Sellingen 0599 322 285

herbergsellingen.nl

City Hotel Stadskanaal

Raadhuisplein 30

9501 SZ Stadskanaal 0599 650 699 hotel-stadskanaal.nl

Hotel Boschhuis

Boslaan 6 561 LH Ter Apel 0599 581 208 hotelboschhuis.nl

JACHTHAVENS —

Jachthaven

Veendiep

Nabij Veendiepsbrug

Bellingwolde 0597 561 717

—

Jachthaven

Bourtange

Bourtangerkanl Nrd 1

Bourtange 0599 354 383

Jachthaven

Het Spoordok

Havenkade t/o 10

Musselkanaal 06 17746623

Jachthaven De Runde

Oosterkade 5

Ter Apel

0599 850 953

Jachthaven

Vlagtwedde

Laan van Westerwolde 6

Vlagtwedde

0599-313444

Jachthaven

Wedderveer

Hoofdweg 2

Wedderveer

0597 561 717

VAKANTIEPARKEN

Vakantiepark

Emslandermeer

Laan van Westerwolde 6

9541 ZA Vlagtwedde

0599 313 444 emslandermeer.nl

Bungalowpark

Emslandermeer

Laan van Westerwolde 8

9541 ZA Vlagtwedde

038 385 6300

bungalowparkemslandermeer.nl

Villapark Weddermeer

Paviljoenweg 2

9698 XX Wedde

0597 561 576 villapark-weddermeer.nl

BOWLEN STEAKHOUSE BUFFETRESTAURANT

Bij de Rode Loper moet je een keer zijn geweest. Een plek voor jong en oud.

Kom kijken, kom heerlijk eten, kom borrelen, kom poolbiljart spelen, kom darten, kom genieten, kom lekker luieren op ons terras… kom Bowlen!

Kijk op onze site…

www.bowlingstadskanaal.nl www.restaurantderodeloper.nl

ETEN & DRINKEN E ETCAFÉS / LUNCHROOMS, RESTAURANTS EN THEESCHENKERIJEN

EETCAFÉS/ LUNCHROOMS

Cafe ‘t Oal Kroegie

Marktplein 8

9545 PH Bourtange

0599 354 580

oalkroegie.nl

Gasterij Natuurlijk

Smeerling

Smeerling 15

9591 TX Onstwedde

0599 312 611 gasterij-natuurlijksmeerling.nl

—

Kopje genieten

Dennenweg 1A

9551 VJ Sellingen

06 10635673 kopjegenieten.nl

Lunchcafé Mokka’s

Beneluxlaan 1

9501 CT Stadskanaal

0599 750 877

mokkas.nl

Grand Café ’t Raadhuys

Raadhuisplein 30

9501 SZ Stadskanaal

0599 322 510

hotel-stadskanaal.nl

Camping & Lunchcafé

Noorderloo

Dorpsstraat 31

9699 PA Vriescheloo 06 23504618 noorderloo.nl

IJssalon Veendiep

Dorpsstraat 4

9699 PH Vriescheloo 06 11096739

—

Eetcafé de Leeuw

Hoofdweg 35

9698 AA Wedde 0597 522 295

RESTAURANTS

Café Restaurant

‘s Lands Huys

Marktplein 2

9545 PH Bourtange

0599 354 514 landshuys.nl

De Javaan Oudeschans

Voorstraat 21

9696 XG Oudeschans 0597 655 370 dejavaanoudeschans.nl

—

Herberg Sellingen

Dorpsstraat 37 9551 AC Sellingen 0599 322 285 herbergsellingen.nl

—

Restaurant De Boshoeve Ter Apelerstraat 20

9551 XK Sellingen 0599 722 019

Restaurant De Ruiten Aa Zevenmeersveenweg 1

9551 VT Sellingen 0599 322 006 restaurantderuitenaa.nl

Camping De Kapschuur De Vloeivelden 3

9501 LG Stadskanaal

0599 638 801 campingdekapschuur.nl

—

Steakhouse De Rode Loper

Tinnegieter 35a 9502 EX Stadskanaal 0599 700 268 restaurantderodeloper.nl

— Hotel Boschhuis

Boslaan 6 9561 LH Ter Apel 0599 581 208 hotelboschhuis.nl

Roegh eten & drinken

Laan van Westerwolde 6 9541 ZA Vlagtwedde 0599 313 072 roegh.nl

Vakantiepark

Emslandermeer

Laan van Westerwolde 6 9541 ZA Vlagtwedde 0599 313 444 emslandermeer.nl

Brasserie Weddermeerhoeve Wedderbergenweg 3

9698 XW Wedde 0597 563 185 weddermeerhoeve.nl

Horeca Wedderbergen

Molenweg 2 9698 XV Wedde 0597 563 185 wedderbergen.nl/ faciliteiten/horeca

THEESCHENKERIJEN

Theeschenkerij

Molen de Korenbloem Wedderweg 25

9699 RA Vriescheloo 0597 541 860

Van alles te beleven in Heiligerlee!

Het Klokkengieterijmuseum: een monument voor een historisch ambacht in het originele fabriekspand uit 1863. Het museum Slag bij Heiligerlee. Weet u nog?

‘Graeff Adolf is ghebleven in Vrieslandt in den Slagh’?

BOOT ONDERHOUD BLAUWE STAD

TE ZIEN, DOEN & BELEVEN

B OOTVERHUUR, BOOTUITJE, EXPOSITIERUIMTE, FIETSVERHUUR / E-SCOOTER, MUSEA EN NATUURBADEN

BOOTVERHUUR

Vakantiepark

Emslandermeer

Laan van Westerwolde 6 Vlagtwedde

0599-313444

emslandermeer.nl

BOOTUITJE

Jatrie/Snikkevaart

Ceresstraat 2

Stadskanaal

0599-612649

jatrie.nl

EXPOSITIERUIMTE

Kunst op locatie

Expositie op maat

Spiekerhûs

Sellingerstraat 45

9561 TA Ter Apel

06 53429365 spiekerhus.nl

FIETSVERHUUR/ E-SCOOTER

Rolfes Sports

Cycling Lifestyle

Marktstraat 43

9581 AB Musselkanaal 0599 412 145

rolfessports.com

Stal Westerwolde

VerhuurVoertuigen

Burg. Buiskoolweg 34

9541 XM Vlagtwedde

06 26974674

stalwesterwolde.nl

MUSEA

Het MOW I Museum

Westerwolde

Hoofdweg 161

9695 AE Bellingwolde

0597 531 509 hetmow.nl

De Baraquen

W. Lodewijkstraat 33

9545 PA Bourtange 0599 354 600 bourtange.nl

—

Filmzaal De Poort

W. Lodewijkstraat 33

9545 PA Bourtange 0599 354 600 bourtange.nl

—

Kapiteinswoning & Synagoge

W. Lodewijkstraat 33

9545 PA Bourtange 0599 354 600 bourtange.nl

Vesting Bourtange

W. Lodewijkstraat 33

9545 PA Bourtange 0599 354 600 bourtange.nl

Stelmakerij Wever

Musselweg 57

9584 AG Mussel 06 19187032 stelmakerijwever.nl

—

Museum Restaurant

Slaait’nhoes

De Hörn 5

9591 AE Onstwedde 0599 332 232 slaaitnhoes.nl

—

Vestingmuseum

Oudeschans

Molenweg 6

9696 XN Oudeschans 0597 655 371 vestingoudeschans.com

Kamp De Beetse

Zevenmeersveenweg 10

9551 VV Sellingen 0599 324 332 kampdebeetse. wordpress.com

SHC De Oude Stelmakerij Dorpsstraat 32

9551 AE Sellingen streekhistorischcentrum.nl

—

Streekhistorisch

Centrum

Ceresstraat 2

9502 EA Stadskanaal 0599 612 649 streekhistorischcentrum.nl

Museumspoorlijn STAR Stationsstraat 3

9503 AD Stadskanaal 0599 651 890 stadskanaalrail.nl

Museum Philips Stadskanaal Fabrieksterrein Philips

Electronicaweg 1

9503 GA Stadskanaal 0599 619 766 museumphilips stadskanaal.nl

Museum Klooster Ter Apel Boslaan 3

9561 LH Ter Apel 0599 581 370 kloosterterapel.nl

NATUURBADEN

Natuurpark

Kemperspark

Sportweg

9695 EC Bellingwolde

Natuurbad

Camping Plathuis

BourtangerkanaalNoord 1

9545 VJ Bourtange

Beetser Koele Beetserweg 70

9551 VH Sellingen

Strandje Pageplas Hoveniersweg 4

9502 BW Stadskanaal

Zwembad Moekesgat Heembadweg 17

9561 CS Ter Apel

Looster Plassen Vriescheloo

Recreatieplassen de Wedderbergen

Wedderbergenweg

Wedde

diverse

TE ZIEN, DOEN & BELEVEN

R ONDVAARTEN, SHOPPEN / SNUISTERWINKELS / STREEKPRODUCTEN, UIT MET KIDS, WANDELEN EN ZWEMBADEN

RONDVAARTEN

Pieter Dekker

Rondvaarten

Hoofdweg 75 Blijham

0597 561 717

dekkerrondvaarten.nl

SHOPPEN/ SNUISTERWINKELS/ STREEKPRODUCTEN

Edelsmederij

Goudwicht

2e Kwartierstraat 1

9696 XW Oudeschans

0597 531 753 goudwicht.nl

Bio-boerderij

LandlevenWesterwolds Goud

Scholtweg 9

9591 AD Onstwedde

0599 331 666 westerwoldsgoud.nl

De Blokeend

Poortweg 3

9696 XK Oudeschans

0597 785 018

deblokeend.nl

De Woeste Grond

Ter Apelerstraat 16

9551 XK Sellingen

0599 727 050

dewoestegrond.nl

Centrum Stadskanaal

heeft ’t allemaal

centrumstadskanaal.nl

Pengels

Outdoor en vrije tijd

Hoofdstraat 57

9501 CN Stadskanaal

06 12233153

—

Zuivelboerderij

Bij de Boerin

Zijdstukkerweg 8

9501 LB Stadskanaal

bijdeboerin@hotmail.com

facebook.com/

Zuivelboerderij

BijdeBoerin —

Bierbrouwerij

Westerwolde

Burgemeester

Buiskoolweg 35

9541 XM Vlagtwedde 06 10228549

brouwerijwesterwolde.nl

Boeket Garni

Weenderstraat 42

9541 TC Vlagtwedde 06 10737667 boeketgarni.nl

—

Groningen Natuurlijk!

Dorpsstraat 22

9699 PH Vriescheloo

0597 530 869 groningen-natuurlijk.nl

—

Molen de Korenbloem

Wedderweg 25

9699 SJ Vriescheloo 0597 541 860 molendekorenbloem.nl

UIT MET KIDS —

Museumspoorlijn STAR Stationsstraat 3

9503 AD Stadskanaal 0599 651 890 stadskanaalrail.nl

Zuivelboerderij

Bij de Boerin

Zijdstukkerweg 8 9501 LB Stadskanaal bijdeboerin@hotmail.com

facebook.com/

Zuivelboerderij

BijdeBoerin

Museum Klooster

Ter Apel

Boslaan 3

9561 LH Ter Apel 0599 581 370 kloosterterapel.nl

—

Wonderwereld

Ruiten A Kanaal Noord 1

9561 TE Ter Apel 0599 587 990

wonderwereld.nl

WANDELEN

Stichting wandelen in Westerwolde westerwoldepad@ gmail.com

wandelenin westerwolde.nl

ZWEMBADEN

Zwembad De Horsten

Horsten 54 9581 AB Musselkanaal 0599 412 300

zwembaddehorsten.nl

Zwembad ’t Vlasmeer Landlaan 50

9591 BW Onstwedde 0599 331 452 zwembadvlasmeer.nl

Openluchtbad De Barkhoorn

Dennenweg 1 9551 VJ Sellingen 0599 322 426 facebook.com/ zwembaddebarkhoorn

Overdekt zwembad

Pagedal Hoveniersweg 1

9502 BW Stadskanaal 0599 611 000 pagedal.nl

Zwembad Noord

Noorderdiep 30 9501 XC Stadskanaal 0599 612 070 bad-noord.nl

Zwembad de Barlage

Laan van Westerwolde 15 9541 ZA Vlagtwedde 06 54283352

COLOFON

© Maart 2023

SAMENSTELLING

ZO! Groningen zogroningen.nl

Marketing Groningen visitgroningen.nl

ONTWERP EN ILLUSTRATIES

Studio Anne-Marijn

MAKI

OPMAAK, ACQUISITIE EN DRUK

MarneVeenstra Druk > Print > Sign

FOTOGRAFIE

Stella Dekker Fotografie

Margreet de Jong

Kim Nitters - De Jonge

Tim Bilman

Lars Meyer

Hilvert Huizing

Inkrid Feil

Jeanique van den Berg

Carolien Cadoni

Alja Venema

Sebastiaan Rodenhuis

Marketing Groningen —

TEKST

Heidi van Duuren

Marketing Groningen —

VERANTWOORDING

Alle gegevens zijn met grote zorgvuldigheid verzameld en verwerkt. ZO! Groningen en

Marketing Groningen kunnen echter niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele onjuistheden.

TOERISTISCHE INFORMATIEPUNTEN IN WESTERWOLDE

BELLINGWOLDE

Het MOW I Museum Westerwolde

Hoofdweg 161

T 0597 531 509

BOURTANGE

Bezoekerscentrum Vesting Bourtange

Willem Lodewijkstraat 33

T 0599 354 600

ONSTWEDDE

Gasterij Natuurlijk Smeerling

Smeerling 15

T 0599 312 611

OUDESCHANS

Vestingmuseum

Molenweg 6

T 0597 561 548

SELLINGEN

Camping de Bronzen Eik

Zevenmeersveenweg 1

T 0599 322 006

SHC De Oude Stelmakerij

Dorpsstraat 32

T 0599 322 727

STADSKANAAL

City Hotel Stadskanaal

Raadhuisplein 30

T 0599 650 699

Pengels Outdoor & Vrije tijd

Hoofdstraat 57

T 0599 613 185

TER APEL

Museum Klooster Ter Apel

Boslaan 3

T 0599 581 370

VRIESCHELOO

Stee & Stoetje

Wedderweg 25

T 0597 541 860

—

WEDDE

Camping Wedderbergen

Molenweg 2

T 0597 561 673

—

Villapark Weddermeer

Paviljoenweg 2

T 0597 561 576

VISITGRONINGEN.NL/WESTERWOLDE

ZONDER BIJSMAAK!

SLAGERIJ BIOLOGISCHE WINKELMARKT*EN

In onze biologische winkel verkopen wij natuurvlees van grasgevoerde runderen, schapen en wild, biologische kip en varkensvlees. Dit vlees heeft een kwaliteit die je bijna nergens aantreft. In onze slagerij bereiden wij met passie en vakmanschap smaakvolle producten zonder nare rommel en ziekmakende troep. 100% meukvrij noemen we dat! Daarnaast verkopen we in onze winkel biologische- en streekproducten. In mei tot en met september hebben we elke zaterdagochtend een biologische markt met o.a. vers gebakken brood en banket van de bakker, groenten direct van het land, gerookte vis en diverse kazen. Ook kan je gegrilde biologische kip bestellen.

DEWOESTEGROND.NL

*Onze slagerij en biologische winkel is het hele jaar open, maandag t/m zaterdag van 9-17 uur. De biologische markt wordt gehouden op zaterdag, mei t/m september van 9-13 uur.

meukvrij!

DE WOESTE GROND

TER APELERSTRAAT 16

9551 XK SELLINGEN 0599 727050

WESTER WOLDE