«Ερευνητική εργασία» PROJECT B’λυκείου 10ο Λύκειο Λάρισας «Η επίδραση της μουσικής στον άνθρωπο»
ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ • Γκαράτσα Κωσταντίνα • Πάλλη Ευαγγελία • Παπαδούλη Δήμητρα • Στάσα Κλαούντια • Ψύρρα Ευαγγελία • Θεοχάρη Νικολέτα • Μαγαλιός Αθανάσιος • Μπαγιώτη Ιωάννα • Νιτσάκου Αγγελική • Σουρλαντζής Κωνσταντίνος • Λαδίκα Γεωργία • Παπαναστασίου Κωνσταντίνα • Σαμαρά Θωμαίς • Σκάρπα Μαρία • Μάρκου Βασιλική • Μπαλλόλλι Βανέσα • Παναγοπούλου Παναγιώτα • Σουρλής Νικόλαος
Περιεχόμενα • Επίδραση της μουσικής στη χημεία του εγκεφάλου • Λανθάνουσα επίδραση στον ψυχισμό και τη φυσιολογία του σώματος • Τι είναι μουσικοθεραπεία και πως μπορεί να βοηθήσει • Η αρνητική πλευρά της μουσικής • Μουσική και χορός • Είδη χορού
Μουσική και απόλαυση Η μουσική είναι ισχυρά συνδεδεμένη με το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου. Είναι το εγκεφαλικό τμήμα που μας λέει εάν τα πράγματα έχουν αξία, είναι σημαντικά ή σχετικά με την επιβίωση, λέει ο Robert Zatorre, καθηγητής νευρολογίας και νευροχειρουργικής στο Νευρολογικό Ινστιτούτο του Montreal. Μια εγκεφαλική δομή συγκεκριμένα, που καλείται ραβδωτό σώμα, απελευθερώνει μια χημική ουσία που ονομάζεται ντοπαμίνη ως αντίδραση σε ερεθίσματα που σχετίζονται με ευχαρίστηση. Απεικονιστική εξέταση του εγκεφάλου αποκαλύπτει ότι αυτή η διαδικασία είναι παρόμοια με αυτό που συμβαίνει στον εγκέφαλο ως απόκριση στο φαΐ ή στο σεξ. Αλλά σε αντίθεση με τις δραστηριότητες αυτές, η μουσική δεν έχει μια άμεση αξία βιολογικής επιβίωσης. «Δεν είναι προφανές το ότι θα έπρεπε να απασχολεί το ίδιο αυτό σύστημα», λέει ο Zatorre. Οι μουσικοί δε μπορούν να δουν μέσα στον ίδιο τον εγκέφαλό τους, αλλά συνειδητοποιούν στιγμές έντασης και απελευθέρωσης σε μουσικά κομμάτια και αυτό είναι που κάνουν όσοι σχεδιάζουν μουσική. Ο Zatorre και οι συνεργάτες του έκαναν ένα πείραμα στο οποίο χρησιμοποίησαν όποια μουσική τους έλεγαν οι συμμετέχοντες ότι τους ευχαριστεί, ώστε να εξετάσουν την ντοπαμίνη που απελευθέρωναν. Εξαίρεσαν τη μουσική με στίχους ώστε οι συμμετέχοντες να εστιαστούν στην ίδια τη μουσική και όχι στα λόγια, για παράδειγμα στη μελωδική δομή. Στο σημείο του μουσικού κομματιού όπου οι άνθρωποι βίωναν την κορύφωση της ευχαρίστησης το κοιλιακό ραβδωτό σώμα απελευθέρωσε ντοπαμίνη. Αλλά σημειώθηκε και κάτι ακόμα πιο ενδιαφέρον: η ντοπαμίνη απελευθερώθηκε από μια διαφορετική εγκεφαλική περιοχή (το ραχιαίο ραβδωτό σώμα) περίπου 10 με 15 λεπτά νωρίτερα τη στιγμή της μέγιστης ευχαρίστησης. Γιατί να έχουμε αυτήν την αντίδραση πριν από το πιο απολαυστικό τμήμα ενός μουσικού κομματιού; Ο Zatorre εξηγεί, ότι ο εγκέφαλος αρέσκεται στο να εξερευνά το περιβάλλον του και να ανακαλύπτει τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια. «Καθώς προσμένεις μια στιγμή ευχαρίστησης, κάνεις προβλέψεις για το τι ακούς και τι πρόκειται να ακούσεις», λέει. «Μέρος της απόλαυσης που εισπράττουμε προέρχεται από την ικανότητα να κάνουμε αυτές τις προβλέψεις».
Τότε, εάν νιώθει κανείς μια έντονη ντοπαμινική ανάγκη για μουσική, κάτι που σύμφωνα με τον Zatorre θα μπορούσε να συγκριθεί ακόμα και με μεταμφεταμίνες, γιατί να μην αντικαταστήσει έναν τυχόν εθισμό σε ναρκωτικά με ακρόαση μουσικής; Αλλά το ζήτημα δεν είναι τόσο απλό. Οι νευροεπιστήμονες πιστεύουν ότι βασικώς υπάρχει ένας μηχανισμός ευχαρίστησης και η μουσική είναι η μία διαδρομή που οδηγεί σ’ αυτόν. Τα ναρκωτικά είναι μια άλλη. Αλλά τα διαφορετικά ερεθίσματα έχουν διαφορετικές ιδιότητες. Και δεν είναι ευκολότερο το να πεις σε κάποιον να αντικαταστήσει τα ναρκωτικά με τη μουσική από το να του προτείνεις να αντικαταστήσει το σεξ με το φαΐ. Όλα είναι δραστηριότητες που προκαλούν μεν ευχαρίστηση αλλά έχουν σημαντικές διαφορές. http://news.pathfinder.gr/misc/xpaths/61/2710649.html Ο Michael Jackson δεν είχε τραγουδήσει τυχαία ότι το «A,B,C» είναι «απλά όπως το ‘Do Re Mi». Η μουσική βοηθάει τα παιδιά να θυμηθούν βασικά δεδομένα όπως τη σειρά των γραμμάτων στην αλφάβητο, εν μέρει διότι τα τραγούδια βασίζονται σε θεμελιώδη συστήματα του εγκεφάλου μας που είναι ευαίσθητα στη μελωδία και στο ρυθμό. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Όταν κανείς παίζει μουσική, ασκεί τον εγκέφαλό του με έναν μοναδικό τρόπο. «Πιστεύω πως υπάρχουν αρκετές αποδείξεις για να πούμε ότι η μουσική εμπειρία, η έκθεση στη μουσική, η μουσική άσκηση, όλα τα παραπάνω πράγματα αλλάζουν τον εγκέφαλό σου», λέει ο Δρ Charles Limb, επίκουρος καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας και χειρουργικής κεφαλής και αυχένα στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. «Σου επιτρέπει να σκεφτείς με τρόπο που δεν το συνήθιζες και επίσης εκγυμνάζει πολλές άλλες νοητικές ικανότητες που δεν έχουν σχέση με την ίδια τη μουσική». Η σύνδεση μεταξύ μουσικής και εγκεφάλου είναι μάλιστα το αντικείμενο συμποσίου που διοργανώνεται στα πλαίσια του συνεδρίου της Ένωσης για Ψυχολογική Επιστήμη (Association for Psychological Science) στο Σικάγο με τη συμμετοχή επιφανών επιστημόνων και τον βραβευμένο με Grammy μπασίστα, Vistor Wooten. Θα συζητηθούν οι αξιοπρόσεκτοι τρόποι με τους οποίους οι εγκέφαλοί μας επιτρέπουν να εκτιμήσουμε, να θυμηθούμε και να παίξουμε μουσική και πώς μπορούμε να τιθασεύσουμε αυτές τις δυνατότητες με νέους τρόπους. Υπάρχουν περισσότερες όψεις στη σύνδεση νου και μουσικής απ’ όσες νότες σε μια μείζωνα κλίμακα, αλλά είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να
εστιάσουμε σε μερικές από αυτές τις όψεις για να δούμε τις ασυνήθιστες επιδράσεις που έχει η μουσική στον εγκέφαλο.
Το να κολλάει κάτι στο αυτί σου (ear worms) Είτε πρόκειται για μια ρομαντική μπαλάντα, για ένα πασίγνωστο ροκ κομμάτι, ή ακόμα και μια κλασσική ραψωδία, είναι εύκολο να κολλήσει το τμήμα μιας μελωδίας στο κεφάλι σου, ακόμα και τμήμα ή κομμάτι που δεν το συμπαθείς καθόλου. Παίζει ξανά και ξανά σα να έχει κολλήσει το κουμπί του play σε έναν ατελείωτο βρόχο επανάληψης. Οι επιστήμονες αποκαλούν αυτά τα συχνά ενοχλητικά ηχητικά τεμάχια ως παράσιτα των αυτιών, ear worms. Δε γνωρίζουν ακόμα πολλά για τον λόγο που συμβαίνουν αλλά υπάρχουν ερευνητικές προσπάθειες που μελετούν το φαινόμενο. Τα τραγούδια που κολλάνε στο κεφάλι των ανθρώπων τείνουν να είναι απλά από μελωδικής και ρυθμικής απόψεως, σύμφωνα με τον ψυχολόγο Daniel Levitin που ερευνά τη νευροεπιστήμη της μουσικής στο Πανεπιστήμιο McGill του Montreal στο Quebec. Συνήθως πρόκειται απλά για ένα τμήμα του τραγουδιού και όχι όλο το κομμάτι από την αρχή ως το τέλος. Μια συνήθης μέθοδος για να απαλλαγεί κανείς από ένα παράσιτο του αυτιού είναι να ακούσει ένα άλλο τραγούδι, υπολογίζοντας βέβαια τον κίνδυνο να κολλήσει το επόμενο τραγούδι στη θέση αυτού που μόλις ξεφορτώθηκε. «Αυτό που πιστεύουμε ότι συμβαίνει είναι ότι τα νευρωνικά κυκλώματα κολλάνε σε έναν επαναλαμβανόμενο βρόχο και παίζουν αυτό το πράγμα ξανά και ξανά», λέει ο Levitin. Σε σπάνιες περιπτώσεις τα μουσικά αυτά παράσιτα μπορεί να αποβούν επιβλαβή για την καθημερινή λειτουργία των ανθρώπων. Υπάρχουν κάποιοι που δεν μπορούν να δουλέψουν, να κοιμηθούν ή να συγκεντρωθούν εξαιτίας τραγουδιών που δεν λένε να εγκαταλείψουν το κεφάλι τους. Ίσως ακόμα να χρειάζεται να πάρουν και τα ίδια φάρμακα κατά του άγχους που παίρνουν άνθρωποι με καταναγκαστική διαταραχή, φάρμακα που χαλαρώνουν τα νευρωνικά κυκλώματα που κολλάνε σε ατέρμονους βρόχους.
Πώς εξελιχθήκαμε να θυμόμαστε τη μουσική Δεδομένου του πόσο εύκολα κολλάει ένα τμήμα μουσικής στο αυτί μας, η μουσική θα πρέπει να συνδέεται με κάποιου είδους εξελικτική προσαρμογή που βοήθησε τους προγόνους μας.
Αυλοί από οστά έχουν χρονολογηθεί στα 40.000 με 80.000 χρόνια πριν, έτσι γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι τουλάχιστον έπαιζαν μουσική. Οι ειδικοί υποθέτουν ότι οι άνθρωποι πιθανότατα τραγουδούσαν πριν καν μπουν στον κόπο να κατασκευάσουν το όργανο αυτό, σύμφωνα με τον Levitin. Στον Ιουδαϊσμό η Τορά είχε επενδυθεί με μουσική ώστε να μπορεί να απομνημονευτεί πριν καταστεί δυνατό να γραφεί. «Οι εγκεφαλικές δομές που αντιδρούν στη μουσική έχουν εξελιχθεί νωρίτερα από τις δομές που αντιδρούν στη γλώσσα», λέει ο Levitin. Τονίζει ότι πολλοί από τους προγόνους μας, πριν υπάρξει η γραφή, χρησιμοποιούσαν τη μουσική για να τους βοηθήσει να θυμηθούν πράγματα, όπως το πώς να ετοιμάσουν τροφές ή τη διαδρομή για να φτάσουν σε μια πηγή νερού. Αυτά τα διαδικαστικά έργα θα ήταν πιο εύκολο να ανακληθούν ως τραγούδια. Σήμερα, ακόμα χρησιμοποιούμε τραγούδια για να διδάξουμε στα παιδιά στο σχολείο διάφορα πράγματα, όπως για παράδειγμα την προπαίδεια. Και τι γίνεται με τη μνήμη του πώς να παίζει κανείς μουσική; Όταν κάθεται κανείς μπροστά από ένα πιάνο και μαθαίνει να παίζει ένα κομμάτι ο εγκέφαλός του θα πρέπει να εκτελέσει το επονομαζόμενο «σχέδιο κίνησης-δράσης» (motor-action plan). Αυτό σημαίνει ότι μια ακολουθία από γεγονότα θα πρέπει να αναπτυχθούν με συγκεκριμένη σειρά, τα δάχτυλα θα πρέπει να χτυπήσουν ένα συγκεκριμένο σχέδιο από νότες στη σειρά. Και ο πιανίστας επαναλαμβάνει αυτές τις κινητικές δράσεις ξανά και ξανά, ενδυναμώνοντας τα νευρωνικά κυκλώματα όσο περισσότερο εξασκείται. Αλλά οι μουσικοί που απομνημονεύουν πώς να παίξουν μια μουσική συχνά συνειδητοποιούν ότι δεν μπορούν έτσι απλά να ξεκινήσουν ένα κομμάτι που ξέρουν απ’ έξω αρχίζοντας από οποιοδήποτε σημείο του κομματιού. Ο εγκέφαλος έχει έναν συγκεκριμένο αριθμό από κόμβους εισόδου στο σχέδιο κίνησης-δράσης κι έτσι οι πληροφορίες είναι προσβάσιμες μόνο από συγκεκριμένα σημεία του κομματιού. «Παρόλο που μοιάζει σα να βρίσκεται στα δάχτυλά σου, αυτό δεν ισχύει. Η μουσική είναι στην αναπαράσταση των δαχτύλων μέσα στον εγκέφαλό σου», συμπληρώνει ο Levitin.
Χορεύοντας στον ρυθμό Γνωρίζετε ότι οι μαϊμούδες δεν μπορούν να χτυπήσουν τα πόδια τους όταν ακούνε τραγούδια ή να αναγνωρίσουν τους μουσικούς παλμούς;
Φαίνεται ότι οι άνθρωποι είναι τα μόνα πρωτεύοντα που κινούνται με τον παλμό της μουσικής. Ο Aniruddh Patel στο Ινστιτούτο Νευροεπιστημών του San Diego στην Καλιφόρνια, υποψιάζεται ότι αυτό συμβαίνει επειδή οι εγκέφαλοί μας είναι οργανωμένοι με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι οι κοντινοί μας συγγενείς. Το κούνημα σε έναν μουσικό παλμό μπορεί να σχετίζεται με το γεγονός ότι κανένα άλλο πρωτεύον δεν μπορεί να μιμηθεί πολύπλοκους ήχους. Προκαλεί ωστόσο εντύπωση το γεγονός ότι κάποια πουλιά μπορούν να μιμηθούν αυτό που ακούνε και να κινηθούν σύμφωνα με ρυθμικούς παλμούς. Η έρευνα του Patel με ένα cockatoo υποδηλώνει ότι οι αποκρίσεις στα μουσικά μπιτ μπορεί να προήλθαν ως παραπροϊόν της φωνητικής μίμησης, αλλά επίσης παίζουν ρόλο στο σχηματισμό κοινωνικών δεσμών. Για παράδειγμα, οι στρατοί εκπαιδεύονται βηματίζοντας σε ρυθμούς και ο χορός σε ομάδες αποτελεί μια συνήθη κοινωνική δραστηριότητα. Υπάρχουν ακόμα έρευνες που δείχνουν πως όταν οι άνθρωποι κινούνται ομαδικά σε έναν ρυθμό είναι πιο πιθανό να συνεργαστούν μεταξύ τους σε μη μουσικά έργα από όταν δεν είναι ρυθμικά συγχρονισμένοι. «Κάποιοι άνθρωποι θεωρούν ότι αυτό ήταν η αρχική λειτουργία της συμπεριφοράς αυτής στην εξέλιξη: Ήταν ένας τρόπος να συνδεθούν συναισθηματικά οι άνθρωποι μέσα σε ομάδες μέσα από αμοιβαίες κινήσεις και αμοιβαίες εμπειρίες», λέει ο Patel. Μια άλλη συναρπαστική αρένα έρευνας: Η μουσική με μπιτ μοιάζει να βοηθάει τους ανθρώπους με κινητικές δυσλειτουργίες όπως η νόσος του Parkinson να περπατήσουν καλύτερα απ’ ότι χωρίς μουσική. Οι ασθενείς ουσιαστικά συγχρονίζουν τις κινήσεις τους με το μπιτ, σχολιάζει ο Patel. «Αυτό είναι ένα πολύ ισχυρό κύκλωμα στον εγκέφαλο και μπορεί να βοηθήσει με ουσιαστικό τρόπο ανθρώπους που έχουν αυτές τις σοβαρές νευρολογικές ασθένειες». Υπάρχουν ακόμα κάποιες ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι η μουσική μπορεί να βοηθήσει ασθενείς με νόσο του Alzheimer στο να θυμηθούν κάποια πράγματα καλύτερα και πως η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων όπως το παίξιμο μουσικών οργάνων μπορεί να καταστείλει την παραφροσύνη. Θα πρέπει να γίνει κι άλλη έρευνα ώστε να δοθούν σίγουρες απαντήσεις στον τομέα αυτό, αλλά ο Charles Limb ελπίζει ότι όντως υπάρχουν καλές πιθανότητες να βοηθήσει η ενεργός ενασχόληση με κάποιο μουσικό όργανο ώστε να προληφθεί ή ακόμα και να καθυστερήσει η παράνοια. «Είναι πραγματικά θαυμάσιο το ότι από τον ήχο μπορείς να διεγείρεις ολόκληρο τον εγκέφαλο», λέει.
Μουσική και συναισθήματα Μπορεί να συνδέετε συγκεκριμένα τραγούδια με γεγονότα στη ζωή σας, όταν γνωρίσατε το σύντροφό σας, τη μέρα της αποφοίτησής σας, κ.λπ. Παρά την ποικιλία στις εμπειρίες της ζωής κάθε ατόμου, έρευνες έχουν δείξει ότι οι ακροατές μουσικής συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ τους όταν πρόκειται για τα συναισθήματα που παρουσιάζονται σε ένα τραγούδι. Αυτό μπορεί να συμβαίνει ανεξαρτήτως των στίχων, οι ίδιοι οι μουσικοί ήχοι μπορεί να φέρουν συναισθηματικό νόημα, γράφει σε άρθρο της στο Current Directions in Psychological Science η ψυχολόγος του Πανεπιστημίου Cornell, Carol Krumhansl. Εκπαιδευτικές εκπομπές όπως το πασίγνωστο Sesame Street έχουν βασιστεί στη δύναμη της μουσικής ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά να θυμούνται πράγματα για δεκαετίες. Ακόμα και μωρά έχει δειχθεί ότι είναι ευαίσθητα σε ρυθμικούς παλμούς και μπορούν να αναγνωρίσουν ένα κομμάτι μουσικής που έχουν ξανακούσει. Οι διαφημιστές χρησιμοποιούν τη μουσική στις διαφημίσεις για να διεγείρουν το ενδιαφέρον των θεατών για κάποια προϊόντα. Ως αποτέλεσμα, κάποιοι συνδέουν τραγούδια με συγκεκριμένα αυτοκίνητα για παράδειγμα. Ακόμα, η μουσική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τροποποιήσει σε καθημερινή βάση τη διάθεση. Ακούγοντας κάτι ζωντανό μπορεί να αυξήσει κανείς την ενεργητικότητά του το πρωί και με κάτι χαλαρωτικό μπορεί να ηρεμήσει αντίστοιχα το βράδυ πριν από τον ύπνο.
Η μουσική ως γλώσσα Ο Victor Wooten του συγκροτήματος Bla Fleck and the Flecktones δεν είναι επιστήμονας, αλλά έχει σκεφτεί πολύ σχετικά με τη διαδικασία του να μαθαίνει κανείς να παίζει μουσική. Γι’ αυτόν, η πρώτη επαφή του παιδιού με τη μουσική δεν θα έπρεπε να είναι διαφορετική από τον τρόπο που το παιδί ξεκινάει να μιλάει. «Προσεγγίζω τη μουσική ακριβώς σα μια γλώσσα, γιατί είναι γλώσσα» λέει ο Wooten. «Εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό. Είναι ένα είδος έκφρασης. Ένας τρόπος για μένα να εκφράσω τον εαυτό μου, να επικοινωνήσω αισθήματα και κάποιες φορές πραγματικά λειτουργεί καλύτερα από μια γραπτή ή προφορική γλώσσα».
Παραδοσιακά, ένα παιδί μαθαίνει να παίζει μουσική κάνοντας μαθήματα για το πώς λειτουργεί ένα όργανο και παίζοντας εύκολα κομμάτια στα οποία εξασκείται ξανά και ξανά. Ίσως να παίζει μουσική παρέα και με άλλους αρχάριους. Οι κανόνες έρχονται πρώτοι, δηλαδή οι νότες, οι συγχορδίες, ο τονισμός και μετά ακολουθεί το παίξιμο. Αλλά με τη γλώσσα, τα μικρά παιδιά ποτέ δεν γνωρίζουν ότι είναι αρχάρια, λέει ο Wooten. Κανείς δεν τα κάνει να νιώσουν άσχημα όταν λένε λανθασμένα μια λέξη και δεν τους συνιστούν να εξασκούνται στη λέξη αυτή δεκάδες φορές. Γιατί να είναι διαφορετικά με τη μουσική; «Εάν σκεφτείτε να προσπαθήσετε να διδάξετε ένα μικρό παιδάκι να διαβάσει, να μάθει την αλφάβητο και όλα τα συναφή, πριν καν μπορέσει να μιλήσει, θα διαπιστώνατε πόσο ανόητο είναι πραγματικά αυτό», λέει ο Wooten. «Τα παιδιά τις περισσότερες φορές παραιτούνται γιατί δεν ήρθαν για να μάθουν αυτό, αλλά για να μάθουν πώς να παίζουν». Θυμάται ότι είχε μάθει να παίζει μουσική με έναν φυσικό τρόπο και όχι με μια τυπική ακολουθία μαθημάτων. Όταν είχε γεννηθεί, τα τέσσερα μεγαλύτερα αδέλφια του έπαιζαν ήδη μουσική και ήξεραν ότι χρειάζονταν έναν μπασίστα για να συμπληρώσουν τη μπάντα. «Η μητέρα μου ποτέ δεν είπε, ότι αυτό πρόκειται να κάνεις», δηλώνει. Ο Wooten προσπάθησε να εφαρμόσει τη φιλοσοφία του απέναντι στην εκμάθηση της μουσικής οργανώνοντας καλοκαιρινές κατασκηνώσεις με στόχο να διεγείρει το ενδιαφέρον παιδιών για τη μουσική με πιο φυσικό τρόπο. «Σπανίως έχω συναντήσει κάποιον μουσικό που να μη συμφωνεί ότι η μουσική είναι μια γλώσσα. Αλλά επίσης σπανίως έχω συναντήσει κάποιον μουσικό που πραγματικά να την αντιμετωπίζει με αυτόν τον τρόπο». Έτσι είναι λοιπόν: η μουσική που κολλάει στο μυαλό σου μπορεί μεν να σε ενοχλεί, αλλά εξυπηρετεί επίσης πολλούς άλλους σκοπούς που μπορεί να σε ωφελήσουν. Εάν την αντιμετωπίσεις σαν γλώσσα, όπως προτείνει ο Wooten, μπορεί να μάθεις νέες επιδεξιότητες και να απολαύσεις κάποια από τα πλεονεκτήματα του υγιούς εγκεφάλου που εξερευνούν οι νευροεπιστήμονες. Μπορεί να είναι πιο πολύπλοκο από την αλφάβητο, αλλά αυτό δεν είναι άλλωστε και ο εγκέφαλός μας; Το πιο πολύπλοκο σύστημα.
Η τεράστια δύναμη της μουσικής Σας έχει τύχει ποτέ να ακούτε μουσική και να μη μπορείτε να καθίσετε ακίνητοι στην καρέκλα; Να μη μπορείτε ν' αντισταθείτε στο να κινείστε μαζί με το ρυθμό; Σας έχει τύχει ποτέ να είστε λυπημένοι, ν' ακούσετε μουσική και να σας φτιάξει η διάθεση; Σας έχει τύχει ποτέ να περπατάτε, να κάθεστε, να οδηγείτε και το μυαλό σας να παίζει τραγούδια, λες κι είναι συντονισμένο σε κάποιον αόρατο ραδιοσταθμό; Η μουσική χαρίζει ένα συναίσθημα πρωτόγνωρο για τους ανθρώπους, κάτι που τίποτα άλλο δεν του έχει δώσει, από παλιότερα έχει φανεί πως η μουσική είναι σημαντική για τους ανθρώπους! Οι Αρχαίοι Έλληνες τα μαθήματα που θεωρούσαν σημαντικότερα για τη μόρφωση των νέων ήταν: μαθηματικά, αθλητισμός και μουσική. Αυτά ήταν και τα κριτήρια τότε για να θεωρείται κάποιος καλλιεργημένος και μορφωμένος. Στην πραγματικότητα οι αρχαίοι Έλληνες είχαν καταλάβει πολύ καλά την αξία της μουσικής. Και μάλιστα πέρα από γιορτές, τελετές, θέατρο κλπ, χρησιμοποίησαν τη μουσική ακόμη και στον πόλεμο. Καθώς το στράτευμα όδευε προς το πεδίο της μάχης, σαλπιγκτές προπορεύονταν και έπαιζαν τους λεγόμενους παιάνες, μελωδίες με ηρωικό ύφος, που τόνωναν το ηθικό των στρατιωτών. Στις Ινδίες οι φακίρηδες μαγεύουν με τη φλογέρα τους ένα απ' τα πιο δηλητηριώδη φίδια του κόσμου, την κόμπρα και την κάνουν να λικνίζεται χαριτωμένα στο άκουσμα της μελωδίας τους. Σύγχρονοι επιστήμονες έχουν κάνει πειράματα και διαπίστωσαν πως ακόμη και τα φυτά, όταν μεγαλώνουν υπό την υπόκρουση απαλής μουσικής, αναπτύσσονται γρηγορότερα! Η μουσική χρησιμοποιείται ακόμη και ως θεραπευτικό μέσο, για να θεραπεύσει ένα σύνολο παθήσεων και διαταραχών, η λεγόμενη "Μουσικοθεραπεία". Και βέβαια πλήθος από έγκυρες μελέτες και έρευνες τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αποδείξει πως τα παιδιά που ασχολούνται με τη μουσική, τα πάνε πολύ καλύτερα στο σχολείο από όλα τα υπόλοιπα! Γιατί η
μουσική συμβάλλει στην αρτιότερη και πιο ισορροπημένη ανάπτυξη των δυο ημισφαιρίων του εγκεφάλου.
http://www.el-odeio.gr/blog/i-dinami-tis-mousikis
"φθηνή" μουσική Είναι γνωστό σήμερα πως τα μουσικά όργανα είναι πολύ ακριβά με αποτέλεσμα πολλά παιδιά που αγαπούν τη μουσική να μην έχουν την οικονομική δυνατότητα να τα αγοράσουν! Όμως σε ένα μικρό μέρος της Παραγουάης, την Κατεούρα, υπάρχουν μερικά ξεχωριστά παιδιά που μας μαθαίνουν την χρησιμότητα των πραγμάτων που εμείς θεωρούμε σκουπίδια. Τα παιδιά αυτά παίζουν μουσικά όργανα φτιαγμένα από σκουπίδια χωματερής. Ένα παιδί έχει φτιάξει τσέλο από ένα πεταμένο δοχείο λαδιού και ξύλο. Όπως και ένα κορίτσι έχει φτιάξει βιολί από σκουπίδια. Η μουσική που βγάζουν είναι ακριβώς ίδια με τα αυθεντικά όργανα. Η Κατεούρα θεωρείται μία από τις πιο φτωχές πόλεις της Λατινικής Αμερικής. Τα νέα παιδιά συνήθως δεν κάνουν όνειρα για το μέλλον τους αν και η ορχήστρα που έχουν δημιουργήσει φαίνεται να τους προσφέρει μια ευκαιρία για τη ζωή τους. Τα παιδιά έχουν δημιουργήσει την «Ορχήστρας της ανακύκλωσης». «Ο κόσμος μάς στέλνει σκουπίδια και εμείς του στέλνουμε πίσω μουσική», λέει ο Φάβιο Τσάβεζ, μαέστρος της «Ορχήστρας της ανακύκλωσης».Αυτά τα παιδιά είναι άξια θαυμασμού λόγω της μεγάλης θέλησης τους! Έχουν φαντασία και την χρησιμοποιούν..! http://www.cretalive.gr/culture/view/h-mageia-kai-h-dunamh-thsmousikhs-mesa-apo-ta...skoupidia/124382
Η δύναμη της μουσικής Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι η ψυχολογική δύναμη των ήχων είναι τεράστια. Μπορούν να οδηγήσουν στον ενθουσιασμό, στη συγκίνηση στη γαλήνη, στην ανακούφιση. Και τούτο διότι οι ήχοι επιδρούν άμεσα
στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, ο οποίος επηρεάζει το νευρικό σύστημα, τους μυς και τους αδένες του σώματος, που ρυθμίζουν την κυκλοφορία του αίματος στον οργανισμό. Επίσης, η μουσική καταπραΰνει τον καρδιακό ρυθμό και την πίεση, μειώνει το άγχος, ανακουφίζει από τον πόνο, φουντώνει την σπίθα της αισιοδοξίας. Έρευνες έχουν αποδείξει, ότι ασθενείς που άκουγαν μουσική πριν και κατά τη διάρκεια εγχείρησης είχαν χαμηλότερα επίπεδα ορισμένων ορμονών στο αίμα τους. Η Λιάνα Πολυχρονιάδου στο βιβλίο της «Μουσική και Ψυχολογία» αναφέρει: «Η κατάλληλη μουσική οδηγεί τον άνθρωπο στο πρώτο στάδιο χαλάρωσης, στη μυϊκή υποτονία. Έτσι προκαλείται ένα αίσθημα ευφορίας, που ευνοεί μια καινούργια διαθεσιμότητα και μια μεγαλύτερη δεκτικότητα σε εξωτερικούς ερεθισμούς. Η μουσική σ’ αυτό ακριβώς το στάδιο παύει να είναι απλώς ένα στοιχείο χαλάρωσης και παίζει θεραπευτικό ρόλο». Από τα παραπάνω πορίσματα της επιστήμης σχετικά με την επίδραση της μουσικής στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση συμπεραίνεται ότι η μουσική δεν είναι ένα απλώς ένα παιχνίδι ήχων, αλλά ασκεί ισχυρές επιδράσεις στον ψυχικό μας κόσμο. Ασκεί τέτοια δύναμη στον άνθρωπο, ώστε δημιουργεί ισχυρά συναισθήματα ή τα εναλλάσσει έτσι, ώστε να διεγείρει τον ράθυμο, να παρορμά τον αναίσθητο, να μαλάσει τον σκληρό και τον ψυχρό. Γι’ αυτό και οι αρχαίοι Έλληνες, και μάλιστα δυνατά πνεύματα σαν τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, έκαναν πολύ συχνά λόγο για την ηθοπλαστική δύναμη της μουσικής. http://www.xfd.gr/%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF %89%CE%BD%CE%AF%CE%B1/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE %B6%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF %82/%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CE%AC%CE%BD %CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B1-%CE%B5%CF%80%CE%AF %CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CE%BC%CE%BF %CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF %88%CF%85%CF%87%CE%AE
ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Τι είναι η μουσικοθεραπεία; Η μουσικοθεραπεία είναι σήμερα ένα διεθνώς αναγνωρισμένο επάγγελμα υγείας, το οποίο εφαρμόζεται από ειδικά καταρτισμένο μουσικοθεραπευτή, με σπουδές σε αναγνωρισμένο επαγγελματικό πρόγραμμα. Μέσα από τη δημιουργία και την έκφραση, στόχος είναι η μουσική να γίνει το μέσο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ του ατόμου και του θεραπευτή, και το εργαλείο για την επίτευξη θεραπευτικών στόχων. Οι στόχοι της μουσικοθεραπείας διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Έτσι, είναι μια θεραπεία καθαρά προσωπική και εξατομικευμένη για κάθε περίπτωση. Η μουσικοθεραπεία στοχεύει στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων και την αποκατάσταση λειτουργιών του παιδιού, έτσι ώστε αυτό να πετύχει μια καλύτερη ποιότητα ζωής μέσω της πρόληψης, της αποκατάστασης ή και της θεραπείας. Οι θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής ήταν γνωστές σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς. Έπρεπε όμως να φτάσει ο 20ος αιώνας για να συστηματοποιηθεί η επιστήμη της μουσικοθεραπείας και να αποτελέσει αναγνωρισμένο επάγγελμα υγείας. Σημαντικό ρόλο στα πρώτα βήματα του επαγγέλματος είχε η επιστροφή πολλών βετεράνων πολεμιστών από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο οι οποίοι νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία. Πολλοί μουσικοί διορίστηκαν σε αυτά τα νοσοκομεία για να προσφέρουν ανακουφιστική φροντίδα. Παρόλο που πρόσφεραν πολλά περισσότερα από ανακούφιση, γιατροί και επιστήμονες ήταν ακόμη δύσπιστοι ως προς την επίδραση της μουσικής στη συμπεριφορά και σε άλλους τομείς της υγείας και ζητούσαν περεταίρω μελέτη της επίδρασης της μουσικής. Έτσι, μετά το μέσο του 20ου αι. δημιουργούνται τα πρώτα προγράμματα σπουδών Μουσικοθεραπείας σε Αγγλία και Αμερική και οι πρώτες επιστημονικές οργανώσεις του επαγγέλματος. Έκτοτε πολλά ευρωπαϊκά και διεθνή πανεπιστήμια προσφέρουν πτυχίο ή μεταπτυχιακό στη μουσικοθεραπεία. Επιπλέον τα περισσότερα ευρωπαϊκά νοσοκομεία και μονάδες ψυχικής υγείας εργοδοτούν
μόνιμα μουσικοθεραπευτές για τους ασθενείς τους. Η συνεδρία: Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο θεραπευτής και οι συμμετέχοντες είτε ακούγοντας μουσική, είτε χρησιμοποιώντας απλά μουσικά όργανα που δεν απαιτούν μουσική γνώση, δημιουργούν ένα μοναδικό μουσικό δρώμενο. Κατά τη μουσικοθεραπευτική διαδικασία, τα άτομα μπορούν να εκφράσουν και να επεξεργαστούν συναισθήματα μέσω της μουσικής, να διευρύνουν τις εμπειρίες και την αυτογνωσία τους, να βελτιώσουν την κοινωνικότητά τους και να αξιοποιήσουν την δημιουργικότητά τους. O μουσικοθεραπευτής είναι ειδικά εκπαιδευμένος, με άριστες γνώσεις μουσικής και ψυχολογίας ώστε να οδηγεί και να στηρίζει τη θεραπευτική διαδικασία με ευαισθησία, δημιουργικότητα και ευελιξία. Έτσι, το μουσικό δρώμενο γίνεται αντικείμενο συζήτησης, επεξεργασίας και εμβάθυνσης, εστιάζοντας στην επαναφορά, διατήρηση και προαγωγή της ψυχικής, σωματικής και πνευματικής υγείας. Καθήκον του μουσικοθεραπευτή είναι να εκτιμά κάθε φορά τη συναισθηματική, πνευματική και φυσική κατάσταση του ασθενούς μέσω των αντιδράσεών του σε διαφορετικά ηχητικά και μουσικά ερεθίσματα. Κατόπιν, να προσαρμόζει τις θεραπευτικές συνεδρίες στις ιδιαίτερες ανάγκες του θεραπευόμενου. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο είδος μουσικής που έχει γενικά κι αόριστα μεγαλύτερη θεραπευτική επίδραση από κάποιο άλλο. Το είδος μουσικής ή τα μουσικά ερεθίσματα που χρησιμοποιεί ο θεραπευτής, προσδιορίζονται από τις ιδιαίτερες προτιμήσεις του θεραπευόμενου τις ιδιαίτερες συνθήκες θεραπείας, καθώς και τους στόχους που έχουν τεθεί. Είναι αλήθεια ότι ο θεραπευόμενος δε χρειάζεται να έχει καμία προηγούμενη γνώση ή επαφή με τη μουσική, εμπειρική ή ακαδημαϊκή για να επωφεληθεί από τη θεραπεία. Ο θεραπευτής μπορεί να επιλέξει άλλοτε την παθητική ακρόαση επιλεγμένων μουσικών αποσπασμάτων ή ήχων, και άλλοτε την ενεργητική συμμετοχή του θεραπευόμενου στη διαδικασία παρακινώντας τον να συνθέσει μουσική ή στίχους, να αυτοσχεδιάσει, να πλάσει νοερά εικόνες μέσα από τους ήχους και τη μουσική, να αναλύσει στίχους κ.α.
Γιατί η μουσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει; Κάθε άνθρωπος ανταποκρίνεται στη μουσική. Γεννιόμαστε όλοι μας με αυτή την ικανότητα. Αρκεί μόνο να σκεφτείτε πόσο πολύ ανταποκρίνονται τα παιδιά στο ρυθμό και τη μουσική από τα πρώτα τους χρόνια. Οι έρευνες έδειξαν ότι αυτή η ικανότητα, να ανταποκρίνονται δηλαδή τα παιδιά στη μουσική, δεν επηρεάζεται από οποιαδήποτε δυσκολία, σύνδρομο ή διαταραχή. Επίσης, η μουσική έχει άμεση επίδραση στη συμπεριφορά, την κίνηση και τη συναισθηματική κατάσταση. Έτσι λοιπόν, η μουσική επηρεάζει άμεσα τόσο το σώμα όσο και το πνεύμα. Η μουσική μπορεί να εκφράσει αυτό που δεν μπορούν να πουν οι λέξεις, και έτσι αποτελεί μια ισχυρή γέφυρα με το συναισθηματικό κόσμο ενός παιδιού. Η μουσικοθεραπεία στηρίζεται και δουλεύει ιδιαίτερα με τον μηλεκτικό τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, όπως είναι η βλεμματική επαφή, οι εκφράσεις του προσώπου, η στάση του σώματος, η απόσταση και ο τόνος της φωνής. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για παιδιά που έχουν δυσκολίες στον τρόπο επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης και στο χτίσιμο σχέσεων με άλλα άτομα.
Σε ποιους απευθύνεται η μουσικοθεραπέια; Η Μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά, εφαρμόζεται σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο, και σε οποιαδήποτε ψυχοσωματική κατάσταση, όπως και άλλες μορφές ψυχοθεραπείας. Ενδεικτικά, οι μουσικοθεραπευτές αναλαμβάνουν περιπτώσεις όπως: Ανάπτυξη προσωπικότητας Συναισθηματικές/αγχώδεις διαταραχές Κατάθλιψη Ψυχοσωματικές διαταραχές Ψυχιατρικές παθήσεις Αναπτυξιακές Διαταραχές (νοητική στέρηση, αυτισμός κλπ) Μαθησιακές δυσκολίες Ογκολογία Νευρολογικές παθήσεις Αποκατάσταση-Κοινωνική επανένταξη (ιατρική-ψυχιατρική) Γυναικολογία (εγκυμοσύνη, κλπ) Απεξάρτηση Γεροντολογία Παιδιατρική
Που εργάζονται οι Μουσικοθεραπευτές; Οι μουσικοθεραπευτές εργάζονται σε διάφορα πλαίσια όπως τομείς ψυχικής υγείας, νοσοκομεία, ειδικά σχολεία, κοινωνικές υπηρεσίες, κλπ. Επιπλέον, οι μουσικοθεραπευτές εργάζονται και ιδιωτικά, ανάλογα με τον τομέα στον οποίο ειδικεύονται. Ποια παιδιά και σε ποιους τομείς μπορεί να βοηθήσει η μουσικοθεραπεία; Η μουσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει παιδιά με: • Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (Αυτισμός, Asperger, Σύνδρομο Rett) • Εγγενείς διαταραχές/σύνδρομα (Σύνδρομο Down, Σύνδρομο Εύθραστου Χ κ.α) • Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα • Δυσκολίες/διαταραχές στην επικοινωνία • Νευρολογικές παθήσεις (π.χ σύνδρομα, εγκεφαλική παράλυση) • Μαθησιακές δυσκολίες • Νοητική υστέρηση • Συναισθηματικές δυσκολίες • Προβλήματα συμπεριφοράς • Κινητικές δυσκολίες Πιο συγκεκριμένα, η μουσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη και βελτίωση των πιο κάτω: • Ανάπτυξη των επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων. • Ανάπτυξη της ικανότητας για συγκέντρωση. • Ενθάρρυνση της αλληλεπίδρασης και της αυτοέκφρασης. • Ανάπτυξη λόγου και ομιλίας • Ανάπτυξη της επίγνωσης του εαυτού και της αυτοπεποίθησης. • Έκφραση και επεξεργασία διαφορετικών συναισθημάτων. • Ανάπτυξη σημαντικών δεξιοτήτων όπως η ακρόαση, η εναλλαγή σειράς και η ικανότητα του παιδιού να μοιράζεται. • Ανάπτυξη αδρής και λεπτής κινητικότητας. • Ενδυνάμωση και ενίσχυση της χρήσης της φωνής και ανάπτυξης του λόγου. • Διεύρυνση δεξιοτήτων του συντονισμού της κίνησης. • Συναισθηματική στήριξη
Η μουσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλει σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης και εξέλιξης του παιδιού, καθιστώντας το ικανό να ανταπεξέλθει όσο καλύτερα μπορεί στην καθημερινή του ζωή.
ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ - ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ
α) Ρόκ και Μέταλ Ανέκαθεν οι άνθρωποι έθεταν στερεότυπα σε ότι δεν γνώριζαν ή δεν μπορούσαν να καταλάβουν. Γι' αυτό το λόγο γύρω από διάφορα είδη μουσικής, υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις. Για έναν μέσο ακροατή που δεν είναι εξοικειωμένος με το άκουσμα του ήχου, τους μουσικούς και τους οπαδούς τα είδη αυτά φαίνονται να συγκεντρώνουν πολλά αρνητικά στοιχεία. Όταν μάλιστα στη δημοσιότητα βγαίνουν μόνο παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τα στερεότυπα αυτά, είναι λογικό να χάνουν συνεχώς έδαφος. Τα κυριότερα είδη που υφίστανται τέτοιες προκαταλήψεις εναντίων τους είναι το Ρόκ και το Μέταλ. Οι κυριότερες προκαταλήψεις είναι οι εξής: 1) Οι μουσικοί-οπαδοί της ρόκ και της μέταλ έχουν ασπαστεί τον Σατανισμό ή στην καλύτερη περίπτωση είναι άθεοι. 2) Όσοι ακούν αυτή τη μουσική είναι βάρβαροι-ακαλλιέργητοι με μακριά μαλλιά και σκουλαρίκια. 3) Όσοι παίζουν αυτή τη μουσική είναι ατάλαντοι και δεν τραγουδάνε, απλά ουρλιάζουν. 4) Οι οπαδοί αυτών των ειδών είναι είτε ναρκομανείς είτε αλκοολικοί β) Ρεμπέτικο Επίσης αρκετές προκαταλήψεις είχαν υποστεί οι μουσικοί του ρεμπέτικου τραγουδιού, οι οποίοι στη πλειοψηφία τους ήταν Έλληνες μικρασιάτες που ήρθαν στην Ελλάδα μετα τη μικρασιατική καταστροφη. Το 1936 το ρεμπέτικο τραγούδι απαγορεύτηκε στην Ελλάδα αφού χαρακτηρίστηκε ως τουρκοειδές. Οι οπαδοί και οι μουσικοί του ρεμπέτικου είχαν περιθωριοποιηθει καθώς θεωρούνταν εγκληματίες, κακοποιοί, βιαστές, αμόρφωτοι και ορισμένες φορές ακόμα και Τούρκοι. Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το ρεμπέτικο αρχίζει να καταξιώνεται ως λαϊκή μουσική ευρείας αποδοχής και βγαίνει από το περιθώριο.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΡΟΚ Ο όρος ροκ στη μουσική, χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα είδη που προέκυψαν από την εξέλιξη του είδους του rock and roll. Η μουσική ροκ (rock) στο σύνολό της, αποτελεί ένα είδος δημοφιλούς μουσικής που χαρακτηρίζεται συνήθως από έντονο ρυθμό και από ευδιάκριτη, χαρακτηριστική μελωδία φωνητικών η οποία συνοδεύεται συνήθως από ηλεκτρικές κιθάρες, ηλεκτρικό μπάσο και ντραμς. Πολλές φορές χρησιμοποιούνται και πληκτροφόρα όργανα, όπως πιάνο ή συνθεσάιζερ. Εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950 στην Αμερική και είχε ως βάση την τεχνοτροπία του Rythm and Blues και το ρυθμό του rock and roll των αφροαμερικάνικων κοινοτήτων των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και το rockabilly, που ουσιαστικά ήταν η έκφραση των λευκών μέσω των προαναφερθέντων ειδών αφροαμερικανικής προέλευσης. Συνεισφορά στον ήχο που πρωτοχαρακτηρίστηκε ροκ, θεωρείται ότι είχε και η country μουσική. Αυτή, είχε στοιχεία μπλουζ και βασιζόταν στα παραδοσιακά είδη μουσικής των κατοίκων των ΗΠΑ και ήταν πολύ δημοφιλής, κυρίως μεταξύ των λευκών και στο Νότο. Η μουσική ροκ επηρεάστηκε και επηρεάζεται ακόμη και σήμερα από τα άλλα είδη μουσικής που είναι δημοφιλή ανά περίοδο. Στη δεκαετία του 1960, η παραδοσιακή (folk) μουσική των λευκών κοινοτήτων των ΗΠΑ επηρέασε το υβρίδιο που ήταν γνωστό ως ροκ εκείνη την περίοδο, αλλά και επηρεάστηκε από αυτό με αποτέλεσμα τη δημιουργία του folk rock. Παράλληλα, γίνεται γνωστό το blues rock που αποτελεί την έκφανση του ροκ που δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην ηλεκτρική κιθάρα και στις μπλουζ ρίζες της μουσικής αυτής. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, εμφανίζεται το ψυχεδελικό ροκ, που φέρει στοιχεία από μουσικές της ανατολής. Λίγα χρόνια αργότερα, οι μουσικοί της ροκ που είχαν τζαζ παιδεία και μουσικοί τζαζ, δημιούργησαν το μείγμα που έγινε γνωστό ως τζαζ-ροκ φιούζιον, ή απλά φιούζιον. Στη δεκαετία του 1970, το ροκ υποσκελίστηκε από την επικράτηση της ντίσκο που αποτελούσε ένα μείγμα σόουλ, φανκ και λάτιν μουσικής και δέχτηκε επιρροές από τα είδη αυτά. Παράλληλα, δημιουργούνται τα υποείδη soft rock, progressive rock, punk rock και heavy metal. Τη δεκαετία του 1980, γίνεται
δημοφιλές το hard rock και το εναλλακτικό ροκ (alternative rock) κάνει τα πρώτα του βήματα. Στην επόμενη δεκαετία, τα υποείδη της ροκ που εισάγονται είναι το garage, το brit pop και το ανεξάρτητο ροκ (indie).
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ RAP ΜΟΥΣΙΚΗΣ Η ραπ (rap) είναι κυρίως αφροαμερικανικό μουσικό είδος που ξεκίνησε να γνωρίζει άνθιση στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Έχει τις ρίζες της στην αφρικανική μουσική την οποίαν έφεραν με τη βίαιη εκδούλευση και μετέπειτα μετακίνηση τους οι μαύροι στην Αμερική. Ονομάστηκε έτσι εκ του αγγλικού ακρωνύμιου r.a.p (δηλαδή Rhythm And Poetry). Πρόκειται για είδος που δίνει έμφαση στους στίχους (ρίμες) και στο περιεχόμενο αυτών και η μουσική συνήθως είναι συνοδευτική και δευτερεύουσας μέριμνας. Οι στίχοι, αυτοσχέδιοι στην καθημερινή έκφραση αλλά επεξεργασμένοι στις παραγωγές, δεν τραγουδιούνται, αλλά απαγγέλλονται με ιδιαίτερο, ρυθμικό, τρόπο ενώ η μουσική δανείζεται στοιχεία από τη soul, τη τζαζ όσο και από άλλα ποικίλα μουσικά ρεύματα. Το rap είναι ένα από τα 4 στοιχεία της κουλτούρας hip hop. Οι ρίμες (στίχοι), οι οποίοι έχουν μεγάλη έκταση και ποσότητα, εκφράζουν κατά κανόνα καθημερινά βιώματα και εμπειρίες, ενώ σε τραγούδια ορισμένων καλλιτεχνών αποκτούν πολιτική προέκταση κυριότατα ανατρεπτική, ρηξικέλευθη όσο και καυστική αφού πηγή της μουσικής αυτής είναι τα γκέτο των περιθωριοποιημένων μαύρων των Ηνωμένων Πολιτειών ενώ δεν απουσιάζει επίσης η λυρικότητα και η ποιητική πνοή από ορισμένους καλλιτέχνες και συγκροτήματα.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ RnB Το Rhythm and blues, συχνά ως σύντμηση R&B, είναι ένα δημοφιλές είδος αφροαμερικάνικης μουσικής που ανάγεται στη δεκαετία του 1940. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τις δισκογραφικές εταιρίες για να περιγράψει ηχογραφήσεις που απευθύνονταν στο αστικό αφροαμερικανικό αγοραστικό κοινό. Το 1930 αντικατέστησε τον ρατσιτσικό Όρο 'Race Music'. Η πιο γνωστή R&B ερμηνευτής είναι η Αμερικανίδα τραγουδίστρια(και ηθοποιός) Μπιγιονσέ.Ενα παράδειγμα R&B τραγουδιού είναι το 'Tutti Frutti' του Έλβις Πρίσλεϊ. Η λευκή παραλλαγή αυτού του είδους μουσικής είναι το ροκ ν ρολλ. Περιελάμβανε το χορευτικό στυλ του Μέμφις και του Σικάγου, καθώς και το μπλουζ της Δυτικής Ακτής, επηρεασμένο από την τζαζ. Το 1940
από την ανάγκη για διασκέδαση προέκυψε το χορευτικό R&B, που έχει το χορευτικό στυλ του σουίνγκ και το ρυθμό του Boogie-woogie.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ REGGAE H ρέγκε (reggae) είναι σύγχρονο μουσικό είδος που αναπτύχθηκε με επίκεντρο τηΤζαμάικα στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Σε σύντομο χρονικό διάστημα εξελίχθηκε σε κυρίαρχο είδος της τζαμαϊκανής μουσικής σκηνής, ενώ παράλληλα διαδόθηκε διεθνώς με αξιοσημείωτη απήχηση στη Βρετανία, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στηνΑφρική. Οι ρίζες της ανιχνεύονται στο παροδοσιακό είδος που ονομάζεται μέντο (mento) και χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα, καθώς και στο είδος τού σκα (ska). Το μέντοχαρακτηρίζεται ως μία κατά βάση λαϊκή και εορταστική μουσική, συνδεδεμένη με το χορό, που αναπτύχθηκε αρχικά στο περιβάλλον των αγροτικών πληθυσμών της Τζαμάικα. Η μουσική σκα, επίσης ρυθμική και χορευτική, αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950, με χαρακτηριστικό ρυθμό 4/4, παρόμοιο με εκείνο του κλασικού rhythm and blues.
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ JAZZ Με τον όρο τζαζ αναφερόμαστε στο μουσικό είδος που αποτέλεσε εξέλιξη της λαϊκής αμερικανικής μουσικής κατά τον 19ο αιώνα, με αφρικανικές καταβολές. Περιλαμβάνει αρκετά μουσικά είδη που στηρίχτηκαν σε ένα κοινό σκεπτικό κατασκευής, τον μερικό ή και ολικό αυτοσχεδιασμό. Η τζαζ εμφανίστηκε ως αναγνωρίσιμο και ξεχωριστό μουσικό είδος περίπου το1900. Πριν από αυτή τη χρονιά εκτείνεται η προϊστορία της, το χρονικό διάστημα δηλαδή κατά το οποίο συγχωνεύτηκαν όλα τα μουσικά αλλά και κοινωνικά συστατικά της. Για την περίοδο αυτή δεν υπάρχουν πολύ σημαντικές μαρτυρίες. Θεωρείται δεδομένο πως οι καταβολές της τζαζ μουσικής είναι αφρικανικές. Οι έγχρωμοι σκλάβοι, οι οποίοι, προερχόμενοι κατά
κύριο λόγο από τη Δυτική Αφρική, μεταφέρθηκαν στο Νότο των Ηνωμένων Πολιτειών, μετέφεραν μέρος των παραδόσεων τους, μεταξύ των οποίων κυρίως λατρευτικά έθιμα αλλά και μουσικά αφρικανικά χαρακτηριστικά, όπως η ρυθμική πολυπλοκότητα και οι αφηρημένες μουσικές κλίμακες. Μεταφέρθηκαν ακόμα ορισμένα είδη τραγουδιού, καθώς και μουσικές φόρμες όπως η πολυφωνία και οαυτοσχεδιασμός. Στην Αμερική εκείνης της εποχής, καθαρές μορφές αφρικάνικης μουσικής συναντάμε ως επί το πλείστον στην τελετουργική ή θρησκευτική μουσική και στα λαϊκά τραγούδια όπως τα αποκαλούμενα χόλερς. Από αρκετά νωρίς ωστόσο, η μαύρη μουσική έρχεται σε μίξη με "λευκά" στοιχεία και η γέννηση της τζαζ αποτέλεσε τελικά προϊόν αυτής της πρόσμιξης. Στην πραγματικότητα, η τζαζ γεννήθηκε στο σταυροδρόμι της ισπανικής, της γαλλικής και της αγγλοσαξονικής πολιτισμικής παράδοσης. Όλα αυτά τα μουσικά ιδιώματα αναμείχθηκαν και η μαύρη λαϊκή μουσική εξελίχθηκε μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, με την ανάπτυξη παράλληλα τουμπλουζ τραγουδιού αλλά και την εξέλιξη των περισσότερων θρησκευτικών σπιρίτσουαλς (spirituals). Στο τέλος του 19ου αιώνα, όλες οι διαφορετικές προσμίξεις φαίνεται πως έφτασαν στο σημείο της δημιουργίας του πρώτου αναγνωρίσιμου τζαζ είδους, του ράγκταϊμ (ragtime). Το ράγκταϊμ ήταν κυρίως μουσική με συνοδεία πιάνου και με χαρακτηριστικό συγκοπτόμενο ρυθμό. Περίπου στα 1900, το ράγκταϊμ αφομοιώθηκε από ένα άλλο μουσικό είδος, το Τιν Παν Άλι. Αυτή η διαδικασία συνεχίστηκε σε όλη τη μετέπειτα εξέλιξη της τζαζ, δηλαδή κάποιο πρωτογενές στιλ τζαζ να ενσωματώνεται στην βιομηχανία της ελαφριάς μουσικής. Γενέτειρα της τζαζ μουσικής θεωρείται συνήθως η Νέα Ορλεάνη. Αν και οι διάφορες προσμίξεις των ευρωπαϊκών και αφρικανικών στοιχείων γέννησαν διαφορετικές μουσικές φόρμες σε πολλά σημεία της αμερικανικής ηπείρου, η Νέα Ορλεάνη διεκδικεί περισσότερο από κάθε άλλη πόλη τον τίτλο αυτό, κυρίως διότι εκεί η τζαζ ορχήστρα αποτέλεσε μαζικό φαινόμενο, γεγονός που αποτυπώνεται και στην ύπαρξη τουλάχιστον τριάντα ορχηστρών στις αρχές του 1900. Επιπλέον αποτέλεσε τον τόπο γέννησης και δράσης πολλών τζαζ μουσικών, ήδη από το 1870. Η Νέα Ορλεάνη αποτελούσε παράλληλα την μοναδική μεγαλούπολη του αμερικανικού Νότου, αστικό κέντρο, εξαγωγικό λιμάνι αλλά και πρωτεύουσα των φυτειών του Δέλτα του Μισσισιπή. Υποστηρίζεται ακόμα πως το μουσικό είδος που αναπτύχθηκε στη Νέα
Ορλεάνη ήταν το πρώτο που έλαβε την ονομασία τζαζ (jazz, νωρίτερα συναντάται και ο όρος jass). Αξίζει να σημειωθεί πως η ανάπτυξη της τζαζ μουσικής στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα δεν υπήρξε τυχαία ή ανεξάρτητη, καθώς σε αυτή τη χρονική περίοδο σημειώθηκαν πολλές επαναστάσεις στις λαϊκές τέχνες. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε το αγγλικό μιούζικ χολ που φθάνει στο απόγειο του το 1880, το γαλλικό καμπαρέ καθώς και το ανδαλουσιανό φλαμένκο, που έκανε την εμφάνιση του περίπου το 1870 στην Ισπανία.
ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ Με τον όρο κλασική μουσική αναφέρεται ευρύτερα η Δυτικοευρωπα'ι'κή μουσική παραγωγή που εκτείνεται σε μία αρκετά μεγάλη χρονική περίοδο, περίπου από το έτος 470 μέχρι και την σύγχρονη εποχή. Το επίθετο "κλασσικός" προέρχεται από τη λατινική λέξη -classicus, σηματοδοτεί δηλαδή κάτι εξαιρετικό. Διάφοροι ορισμοί συνδέουν τον όρο με την ελληνική και λατινική αρχαιότητα, ως συμμόρφωση του ύφους ή της σύνθεσης με τα πρότυπα της ελληνικής και λατινικής αρχαιότητας (Oxford English Dictionary). Οι ορισμοί αυτοί μεταφέρθηκαν στην μουσική για να δηλώσουν περισσότερο την διάκριση μεταξύ της "έντεχνης" μουσικής από την λα'ι'κή ή παραδοσιακή. Η έννοια της κλασικής μουσικής, παρέπεμπε επομένως σε μία "ανώτερη" μορφή μουσικής σύνθεσης, με "σοβαρούς" σκοπούς και πέρα από τον ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Ο όρος "Κλασική Σχολή" χρησιμοποιήθηκε αργότερα στη Γερμανία το 1830 για το έργο των Χάυδν, Μότσαρτ και Μπετόβεν.
ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΙΔΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Η μουσική είναι τόσο παλιά όσο και ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος από πολύ νωρίς άρχισε να ακούει και να ξεχωρίζει αρμονικούς φυσικούς ήχους. Στην πορεία, άρχισε να αναπαράγει τους ήχους αυτούς και να τους ανασυνθέτει δημιουργικά.
Τα είδη της μουσικής πολλά, Dance, Soul, Jazz, Rock, Blues, Latin…και τόσα άλλα που δημιούργησε ο άνθρωπος για να καλύπτει τις ανάγκες του σε νέα, διαφορετικά κάθε φορά ακούσματα.
1) Από το γκόσπελ μέχρι το ροκ της δεκαετίας του ‘70 Τα τραγούδια της δουλειάς, το γκόσπελ και τα σπιρίτσουαλς στις αρχές του 20ου αι. διαμορφώνουν νέα είδη μουσικής, τα οποία επηρεάζουν την εξέλιξη της μουσικής παγκοσμίως. Τα μπλουζ και η τζαζ ανοίγουν το δρόμο σε νέες μορφές σύνθεσης. Πολλοί μουσικοί και συγκροτήματα αρχίζουν να αποκτούν τεράστια φήμη.
Το «Ρυδμ εν Μπλουζ» (Rhythm ‘n’ Blues) είναι ένα είδος μουσικής που συνδυάζει τη τζαζ, το γκόσπελ και τα μπλουζ και αρχικά εκτελούνταν από Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες. Η «Σόουλ» (Soul) συνδυάζει το ρυδμ εν μπλουζ και το γκόσπελ, σε χορευτικές φόρμες. Κυριότερος εκπρόσωπος της μουσικής αυτής θεωρείται ο Ρέι Τσάρλς (Ray Charles).
Για πρώτη φορά η λέξη «Ροκ εν ρολ» αναφέρεται στην ταινία «Η Ζούγκλα του Μαυροπίνακα» του 1955, όπου ακούγεται το τραγούδι του Μπιλ Χάλεϋ (Bill Haley) «Rock Around The Clock». Το «Ροκ εν Ρολ» (Rock ‘n’ Roll) εμφανίστηκε στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του ‘50 και αμέσως διαδόθηκε σε όλον τον κόσμο. Αρχικά η λέξη ήταν συνώνυμη του ρυδμ εν μπλουζ. Το «Ροκαμπίλι» (Rockabilly) είναι ένα μίγμα ροκ εν ρολ και κάντρι (country) μουσικής.
Η «Ροκ» (Rock) μουσική αποτελεί εξέλιξη των παραπάνω ειδών. Χρησιμοποιεί κυρίως φωνητικά, κιθάρα, μπάσο και ντραμς. Χαρακτηριστικά της ροκ μουσικής είναι: - οι έντονοι ρυθμοί, - οι μελωδίες που εύκολα μπορούν να τραγουδηθούν,
- τα επαναλαμβανόμενα ρυθμικά και μελωδικά σχήματα και - η απλή αρμονική συνοδεία. Μέσα από διάφορα στάδια και με έντονες επιδράσεις σε νέα διαμορφωμένα είδη, η μουσική ροκ εξελίσσεται και φτάνει μέχρι σήμερα. Η «Χαρντ Ροκ» (Hard Rock) αναφέρεται σε διάφορα είδη ροκ μουσικής με πιο έντονους ρυθμούς και ηχοχρώματα, έχοντας ως σκοπό να ξεχωρίσει από την ποπ. Χρησιμοποιούνται ηλεκτρικές κιθάρες με παραμόρφωση, μπάσο πλήκτρα και ντραμς. Η «Χέβι Μέταλ» (Heavy Metal) μουσική χαρακτηρίζεται από ηλεκτρικές κιθάρες με παραμόρφωση που παίζουν σε μεγάλη ένταση, έντονους ρυθμούς, πυκνούς ήχους από το μπάσο και τα ντραμς και ζωηρά φωνητικά. Τα χαρακτηριστικά της «Πανκ» (Punk) μουσικής, που εμφανίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, είναι οι δυνατές κραυγές από τους τραγουδιστές, τα σύντομης διάρκειας τραγούδια (περίπου 2 λεπτά) και ο στίχος με κοινωνικό περιεχόμενο.
2) Η χορευτική μουσική από τη δεκαετία του ’70 ως σήμερα Από τη δεκαετία του ´70 και μετά, η χορευτική μουσική αποκτά πολλούς φανατικούς νέους οπαδούς. Με ονόματα όπως: Φάνκι (Funky), Ντίσκο, Ποπ κ.ά., υπάρχει μέχρι σήμερα και βρίσκει εκφραστές πλήθος τραγουδιστών και συγκροτημάτων. Η «Ντίσκο» (Disco) είναι ένα είδος χορευτικής μουσικής που βρήκε ιδιαίτερη άνθιση τη δεκαετία του ’70. Αποτελεί εξέλιξη των χορευτικών ρυθμών. Ο όρος «Ποπ μουσική» (Pop music) πρωτοεμφανίζεται τη δεκαετία του ’60 για να περιγράψει τη δημοφιλή στους νέους μουσική. Βασικά χαρακτηριστικά της είναι οι χορευτικοί ρυθμοί και η εμπορικότητα. Έγινε ακόμα πιο δημοφιλής από τα τέλη της δεκαετίας του ´70, κάτι που
εξακολουθεί να είναι και σήμερα. Τα «Ραπ» (Rap) είναι τραγούδια που ο εκτελεστής αφηγείται ρυθμικά τους στίχους. Έχουν έντονο ρυθμό και ομοιοκαταληξία. Τον εκτελεστή συνοδεύει αυθεντική μουσική, ήχοι «σκρατς» από δίσκους βινιλίου (καθώς ο ντι τζέϊ (DJ) γρατζουνάει το δίσκο με τη βελόνα του πικάπ), ή κομμάτια από τραγούδια άλλων. Αυτό το είδος μουσικής, σε συνδυασμό με τις χορευτικές φιγούρες που τη συνοδεύουν (μπρέικ-ντανς: breakdance), το στυλ της εμφάνισης και το γκράφιτι, ονομάζεται «Χιπ-Χοπ» (Hip-hop). Η μουσική «Χάουζ» (House) είναι ηλεκτρονική χορευτική μουσική που εμφανίζεται στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Έχει επηρεαστεί από τη σόουλ, τη φάνκ και το χορευτικό στυλ της ντίσκο. Η «Τέκνο» (Techno) είναι η ηλεκτρονική μουσική του τέλους της δεκαετίας του ’80. Στη δεκαετία του ’90 εξελίχθηκε στη μουσική «Τρανς» (Trance). Χαρακτηριστικό της είναι ο γρήγορος ρυθμός, οι επαναλαμβανόμενες μουσικές φράσεις και μια μουσική φόρμα που «χτίζεται» σε όλη τη διάρκεια ενός κομματιού. Καλλιτέχνης είναι πλέον ο ντι τζέϊ (DJ) και τις περισσότερες φορές το τραγούδι φτιάχνεται μέσω υπολογιστή.
3) Η εξέλιξη της ροκ και άλλα είδη μουσικής σήμερα Τη δεκαετία του ’80 εμφανίζεται το λεγόμενο «εναλλακτικό ροκ» (alternative rock ή αργότερα indie). Πρόκειται για τη ροκ ανεξάρτητη μουσική σκηνή που δεν εξαρτάται από επώνυμες παραγωγές και εμπορικές δισκογραφικές εταιρείες. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 το εναλλακτικό ροκ μετονομάζεται σε «γκραντζ» (grunge). Χαρακτηριστικό της μουσικής αυτής είναι οι ηλεκτρικές κιθάρες με παραμόρφωση, οι εναλλαγές στην ένταση και οι μελαγχολικοί στίχοι. Το «Πανκ-ποπ» (Punk-pop) είναι συνδυασμός πανκ-ροκ και ποπ μουσικής της δεκαετίας του ’90. Η λέξη «Ίμο» (Emo) προέρχεται από τον όρο «emocore» (=emotional,
hardcore, δηλ. συναισθηματικός, σκληροπυρηνικός). Η μουσική Ίμο έχει κοινά στοιχεία με την πανκ. Σήμερα, ο όρος αναφέρεται σε συναισθηματική και λυρική μουσική κυρίως παιγμένη από κιθάρες. Η μουσική δημιουργία όμως δε σταματά εδώ. Πάντα υπάρχουν ανήσυχα πνεύματα που αναζητούν νέους τρόπους έκφρασης.
Σχέση μουσικής και στίχων Αναρωτηθήκατε ποτέ ποιά ήταν η πηγή έμπνευσης ή τι εμπειρία ή σε τι συναισθηματική κατάσταση ήταν ο κάθε δημιουργός όταν έγραφε κάποιους στίχους τραγουδιών? Ορίστε μερικά παραδείγματα για το πώς εμπνεύστηκαν κάποιοι γνωστοί καλλιτέχνες κάποιο τραγούδι τους:
1) ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ Στην Θεσσαλονίκη στον μεγάλο σεισμό, ο παντρεμένος τότε ερμηνευτής, μετά από μεγάλες ζημιές που υπέστη το σπίτι του, έστειλε την έγκυο γυναίκα του να φύγει για λίγο καιρό σε συγγενείς στην Αμερική. Ο Μίκης Θεοδωράκης τον προσκάλεσε να μείνει μαζί του στον Βόλο ώσπου να επισκευαστεί το σπίτι του. Εκεί όμως συνάντησε μια κοπέλα την οποία την ερωτεύθηκε παράφορα! Δεν άντεχε να είναι κοντά της, από την μεγάλη έλξη που ένιωθε για εκείνη ,δεν ήθελε να απατήσει την γυναίκα του... κι έτσι αποφάσισε να γυρίσει πίσω στην Θεσσαλονίκη. Στον γυρισμό λοιπόν μέσα σε 20΄'εγραψε ένα τραγούδι που το αφιέρωνε το μισό στην κοπέλα που είχε ερωτευθεί και το άλλο μισό στην νεογέννητη κόρη του! Φυσικά δεν ήταν άλλο από τον Αύγουστο του Νίκου Παπάζογλου!! (αυτά όλα τα αφηγήθηκε ο ίδιος ο τραγουδιστής σε μια συνέντευξη του) Ένα από τα πιο όμορφα και ερωτικά τραγούδια που έχουν γραφτεί ποτέ!!
2) JAMES BLUNT -- "You're Beautiful" Εφημερίδες έχουν υποστηρίξει ότι το "you are beautiful" πρόκειται για μια πρώην κοπέλα του James Blunt.Ο ίδιος σε μια εκπομπή της Oprah στις 6 Μαρτίου του 2006 είχε δηλώσει ότι το τραγούδι αυτό ήταν από μια εμπειρία που είχε αρκετά άσχημη γι' αυτόν! Περιγράφει κάποια στιγμή που είδε την κοπέλα του στο μετρό του Λονδίνου με τον άνδρα της....τον οποίο δεν ήξερε καν την ύπαρξη του! Κοιτάχτηκαν στα μάτια, και σε μια στιγμή,σε μερικά δευτερόλεπτα πέρασαν απο μπροστά του όλες οι όμορφες στιγμές που είχαν ζήσει μαζί!!! Δεν
μπόρεσε κ δεν είχε να πει τίποτα ο James Blunt!!Ηταν και η τελευταία φορά που την είδε....δεν την ξαναείδε ποτέ!!!
3)"Tears in heaven". Το τραγούδι "Tears in heaven" είναι μια μπαλάντα που γράφτηκε απο τον Eric Clapton και τον Will Jennings για τον μεγάλο πόνο που ένιωσε ο Clapton μετά τον θάνατο του τετράχρονου γιού του Conor,ο οποίος έπεσε από ένα παράθυρο του 53ου ορόφου ενός διαμέρισματος στην Ν.Υόρκη,όπου έμενε ο φίλος της μητέρας του το 1991. Ο Eric Clapton από τον μεγάλο πόνο και την στενοχώρια του απομονώθηκε και κλείστηκε στον εαυτό του για αρκετούς μήνες! Να πω επίσης ότι επτά μήνες πριν τον χαμό του γιού του, τον Αύγουστο του 1990 χάνει τον διευθυντή και δυο συναδέλφους του σε ατύχημα ελικοπτέρου!Ήταν μια ιδιαίτερη ταραχώδης και συγκλονιστική χρονιά για τον Eric Clapton! Οι μήνες περνούσαν και απομωνομένος αποφασίζει να γράψει ένα τραγούδι για τον γιο του και μαζί με τον Will Jennings o οποίος ήταν αρνητικός αρχικά να πάρει μέρος σε ένα τόσο προσωπικό του τραγούδι,γράφουν το "Tears in heaven".
4)Ο Καθρέφτης - Αλκίνοος Ιωαννίδης Πριν από αρκετά χρόνια,ο Αλκίνοος Ιωαννίδης βρισκόταν στο διαμέρισμά του κρυωμένος,με πολύ πυρετό,όπου τον ανάγκασε να μείνει για αρκετές μέρες στο κρεβάτι.Μην έχοντας τι να κάνει,ξεκίνησε να διαβάζει ένα βιβλίο.Ένα νενανικό διήγημα με τίτλο "ένας πολύ γέρος κύριος με τεράστια φτερά". Μέσα στον πυρετό του κατάλαβε πως το νόημα ήταν,ότι όταν δούμε κάτι το εξαιρετικά ωραίο η κάτι το εξαιρετικά άσχημο,το μισούμε και το πετροβολάμε,γιατί εκεί βλέπουμε κάτι από τον εαυτό μας,που δεν θέλουμε να παραδεχτούμε ότι υπάρχει!Αργότερα όταν συνήλθε ξαναδιάβασε το διήγημα και τότε είδε ότι μιλούσε για εντελώς διαφορετικά πράγματα! Όμως είχε ήδη γράψει το τραγούδι,οπότε έτσι και έμεινε!
5)THE ANGELS - Robbie Williams To τραγούδι "The Angels" γράφτηκε από τον Ιρλανδό Ray
Hefferman,όπου λέγεται μάλιστα ότι το έγραψε όταν πέθανε η κόρη του την ημέρα της γέννησής της! Ο Ray Hefferman σε μια συνέντευξη του που έδωσε το 2006 σε ένα μουσικό φεστιβάλ στο Manchester είπε πως κέρδισε 7500$ γι'αυτό το τραγούδι. Αφηγείται λοιπόν...Εγώ και Robbie Williams συναντηθήκαμε σε μια pub στο Δουβλίνο ημέρες Χριστουγέννων, είπιαμε αρκετά εκείνο το βράδυ, γυρνώντας σε διάφορα μαγαζιά. Μετά απο όλα αυτά ο Robbie κατέληξε να μένει σπίτι μου για αρκετό καιρό,αφού συμφωνήσαμε να γράψουμε μαζί κάποια τραγούδια. Είχα ήδη ένα έτοιμο που είχα γράψει πριν πολύ καιρό με τίτλο "An Angel instead"το οποίο του άρεσε και πήγαμε σε ένα στούντιο στο Δουβλίνο και το ηχογραφήσαμε. Όταν ο Robbie γύρισε στην Αγγλία χάσαμε κάθε επαφή. Έμεινα έκπληκτος όταν άκουσα το Angels ότι ήταν στο καινούριο του άλμπουμ. Πολύ ενοχλημένος, ήρθα σε επαφή μαζί του,και πούλησα τα δικαιώματά μου για το τραγούδι για 7500$. Ο Ray Hefferman ήταν αρκετά ενοχλημένος απο τον Robbie Williams γιατί μπορεί να έδωσε τα δικαιώματα , όμως αυτό το τραγούδι είχε μεγάλη συναισθηματική αξία γι άυτόν και δεν του άρεσε ότι ο Robbie στο άλμπουμ του δεν αναφέρει το όνομά του και το υπογράφει σαν δικό του τραγούδι Ο Robbie Williams στη βιογραφία του αναφέρει για το τραγούδι ότι είναι προιόν της φαντασίας του.Οι Angels δεν είναι για κανέναν....είναι οι σκέψεις αγαπημένων ανθρώπων που πέρασαν από τη ζωή μας και επέστρεψαν για να μας φροντίσουν. (Αν όλα αυτά είναι αλήθεια η ψέμματα το μόνο σίγουρο είναι ότι το τραγούδι αυτό είναι από τα καλύτερα του Robbie Williams όπου τον απογείωσαν κάνοντας τρελλές πωλήσεις!)
6)"Because Of You" - KELLY CLARKSON To τραγούδι "because of you" το έγραψε και το ερμήνευσε η Kelly Clarkson με αφορμή το διαζύγιο των γονιών της όταν εκείνη ήταν 6 χρονών!Ιδιαίτερα απευθύνεται προς την μητέρα της που την άφηνε ώρες ολόκληρες μόνη σε σημείο μέχρι και το φαγητό της να το ετοιμάζει η ίδια!Η Kelly Clarkson σε μια συνέντευξή της εξήγησε ότι άρχισε να γράφει πριν ακόμη βγει νικήτρια στο American Idol. Οταν ήταν 16 χρονών,βρισκόταν ένα βράδυ με τους φίλους της και συζητούσαν για την επιρροή που έχουν οι μεγαλύτεροι γενικά πάνω στα παιδιά και άρχιζε να γράφει το τραγούδι αυτό! Έστειλε ένα demo του τραγουδιού στους παραγωγούς David Hodges και Ben Moody,τους άρεσε και το δουλέψανε μαζί της μετά, ώπου βγήκε
και αυτό το ωραίο αποτέλεσμα! Το τραγούδι "because of you"είναι για τις τραυματικές εμπειρίες που είχε η Kelly από το διαζύγιο των γονιών της, αλλά και για όλα αυτά τα παιδιά που βιώνουν η που βίωσαν παρόμοιες καταστάσεις! Για τους γονείς που δεν σκέφτονται πως θα πληγώσουν τον ευαίσθητο κόσμο των παιδιών τους! Η Kelly Clarkson ακόμη είπε ότι ίσως να είναι και ένα μήνυμα για την νεότερη γενιά όταν κι εκείνα αποκτήσουν δικά τους παιδιά!
Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision (στο εξής θα αναφέρεται στο κείμενο ως Eurovision), είναι ετήσιος διαγωνισμός που διοργανώνεται ανάμεσα στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (European Broadcasting Union – στο εξής θα αναφέρεται ως EBU), στον οποίο κάθε χώρα συμμετέχει με ένα τραγούδι που πρέπει να ερμηνευτεί ζωντανά στην τηλεόραση. Στη συνέχεια γίνεται ψηφοφορία από την οποία προκύπτει το δημοφιλέστερο τραγούδι. Κάθε χώρα συμμετέχει μέσω της κρατικής της τηλεόρασης (που αποτελεί μέλος της EBU) και αποστολή της είναι να επιλέξει το τραγούδι και τον ερμηνευτή που θα εκπροσωπήσει τη χώρα στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό. Ο διαγωνισμός διεξάγεται ανελλιπώς κάθε χρόνο από το 1956 και αποτελεί έναν από τους μακροβιότερους τηλεοπτικούς θεσμούς. Εκτός αυτού, αποτελεί το δημοφιλέστερο διαγωνισμό του είδους του που διοργανώνεται ανά τον κόσμο: ο αριθμός των τηλεθεατών που τον παρακολουθούν ετησίως εκτιμάται μεταξύ 100 και 600 εκατομμυρίων. Ενδεικτικά, μεταδίδεται σε χώρες όπως: Αυστραλία, Καναδάς, Αίγυπτος, Ιορδανία, Χονγκ Κονγκ, Ινδία, Κορέα, Νέα Ζηλανδία και ΗΠΑ αν και αυτές οι χώρες δεν συμμετέχουν στον διαγωνισμό. Στο διαγωνισμό συνήθως συμμετέχουν τραγούδια που εκπροσωπούν την ποπ μουσική. Εν τούτοις πολλές χώρες έχουν πειραματιστεί και με άλλα είδη μουσικής όπως η έθνικ, παραδοσιακές μουσικές από όλα τα μέρη του κόσμου, Λατινική αλλά και Ροκ, Ραπ και Χέβη Μέταλ (Heavy Metal). Κατά τη διάρκεια των ετών ο διαγωνισμός έχει μεταμορφωθεί από ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα σε έναν θεσμό γιγαντιαίων διαστάσεων. Σχεδόν
όλες οι χώρες της Ευρώπης (ακόμα και αυτές που τώρα δεν υπάρχουν όπως η Γιουγκοσλαβία έχουν συμμετάσχει στο διαγωνισμό και η λέξη «Eurovision» είναι αναγνωρίσιμη σε όλη την Ευρώπη.
Είδη χορών Τάγκο Το τάγκο, από τα Ισπανικά, είναι είδος μουσικής (σε ρυθμό 2/4 ή 4/4) και αντίστοιχου χορού. Το τάγκο γεννήθηκε, ήκμασε και ακμάζει ακόμη στην περιοχή του Ρίο δε λα Πλάτα, δηλαδή στην Αργεντινή και την Ουρουγουάη, αλλά και διαδόθηκε σχεδόν σε όλον τον κόσμο. Η Ισπανική λέξη tango ετυμολογείται πιθανόν από την γλωσσική οικογένεια Niger-Congo της Δυτικής Αφρικής και είναι συγγενής με την λέξη tamgu (χορός/χορεύω) της γλώσσας Ibibio αυτής της οικογένειας. Ιστορία και εξέλιξη Χρονολογικός Πίνακας[ Χρονολογικός Πίνακας του Τάγκο στην Αργεντινή[4]
Μουσική πριν το 1900 Πρώϊμο τάγκο Μεταβατική 1900-1920 περιοδος ωρίμανσης Μουσικοί με κλασσική παιδεία παίζουν κομμάτια 1920-1935 που δεν είναι κατ'ανάγκη χορευτικά
Τραγούδι Πρώϊμο τάγκο Από τα κωμικά θέματα στην ποίηση
Χορός Πρώϊμο τάγκο Η χορευτική ταγκομανία διαδίδεται σε όλον τον κόσμο
Κυριαρχούν διάσημοι Καθώς η μουσική τραγουδιστές (προπάντων ο είναι ακατάλληλη, Carlos Gardel) χωρίς λιγότεροι άνθρωποι προσανατολισμό στον χορό χορεύουν
Καλοί στιχουργοί γράφουν Το χορευτικό τάγκο Η μουσική τραγούδια για τραγουδιστές ωριμάζει και στρέφεται προς τον που είναι μέρος της κυριαρχεί στο χορό ορχήστρας Μπουένος Άϊρες 1955-1983 Οι χορευτικές Κυριαρχούν πάλι οι Το τάγκο ως Τα σκοτεινά ορχήστρες τραγουδιστές-φίρμες, όπως κοινωνικός χορός χρόνια παρακμάζουν, o ο Roberto Goyeneche περιθωριοποιείται, Astor Piazzolla (Ροβέρτο Γκοζενέτσε) και ενώ επιζεί ως επίδειξη 1935-1955 Η χρυσή εποχή
συνθέτει σημαντικά έργα που όμως δεν χορεύονται Υπάρχει ξανά 1983-τώρα ζήτηση για Η χορευτική μουσική, αναγέννηση κάποτε σε ανάμειξη του τάγκο με άλλα είδη
η Susana Rinaldi (Σουσάνα σε παραστάσεις Ριναλντι) Νέες ευκαιρίες για Το τάγκο χορεύεται τραγουδιστές να ξανά σε όλον τον εμφανιστούν με χορευτικές κόσμο ορχήστρες
Οι ρίζες του τάγκο είναι πολλές και διαφορετικές: η μουσική και τα τραγούδια των gauchos (γκάουτσος, ενικός gaucho, ο Αργεντίνος κάουμπόϋ) που είχαν επιρροές από την Ανδαλουσία της Ισπανίας και συνοδευόταν από παλαμάκια και κτυπήματα με το τακούνι, το Αφρικανικής προέλευσης (από το Κογκό) candombe που παιζόταν με κρουστά και οι αντίστοιχοι χοροί του μαύρου πληθυσμού, το bel canto και η canzonetta των Ιταλών μεταναστών μαζί με το πιο εξευγενισμένο χορευτικό τους στυλ, η Ισπανο-Κουβανική habanera, το βαλς.
Τάγκο και Ρεμπέτικα Αρκετοί έχουν επισημάνει κάποιες συγγένειες μεταξύ του τάγκο και των Ρεμπέτικων, όχι βέβαια στην μουσική αλλά στο περιεχόμενο των στοίχων και την συσχέτιση της προέλευσης με το κοινωνικό περιθώριο. Αυτές οι συγγένειες πάντως δεν πρέπει να υπερτιμώνται γιατί το τάγκο του 20ού αιώνα είναι βασικά ένα έντεχνο μουσικό είδος με διαταξική απήχηση, και οι αναφορές των στοίχων στις εμπειρίες ανθρώπων του περιθωρίου συνιστούν περισσότερο νοσταλγικό ρομαντισμό για το ήθος μιας άλλης εποχής παρά άμεση έκφραση αυτού του ήθους.
Το μπαλέτο Το μπαλέτο (ή μπαλλέτο, αλλά και κλασικός χορός) είναι είδος χορού, με καταγωγή από την Ιταλία του 15ου αιώνα, το οποίο αργότερα εξελίχθηκε στη σκηνική του μορφή, κυρίως στη Γαλλία και τη Ρωσία. Στην πρώιμη μορφή του απουσίαζε η χρήση σκηνικών και λάμβανε χώρα σε μεγάλες αίθουσες συναθροίσεων, όπου οι θεατές καταλάμβαναν τις θέσεις μπροστά και εκατέροθεν της σκηνής. Έκτοτε έχει εξελιχθεί σε είδος χορού υψηλών τεχνικών απαιτήσεων, με δική του ορολογία και δομική σύσταση. Η μουσική συνοδεία είναι κατά κύριο λόγο από το ρεπερτόριο της κλασικής μουσικής, ενώ πολλοί συνθέτες έχουν γράψει
μουσική ειδικά γι' αυτόν τον σκοπό. Το μπαλέτο διδάσκεται σε σχολές ανά τον κόσμο, σε καθεμία από τις οποίες εναποτίθενται στοιχεία του πολιτισμού και της ιδιοσυγκρασίας του κάθε λαού. Ο χορός αυτός καθεαυτός καθορίζεται στα βήματα και τις κινήσεις του, ως μέρος μιας διεργασίας που ονομάζεται χορογραφία, η οποία με τη σειρά της εκτελείται από επαγγελματίες του χώρου και περιλαμβάνει άλλες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως την ηθοποιία και τη μιμητική. Θεωρείται μία από τις πλέον υψηλόβαθμες τέχνες, που απαιτεί πολυετή εξάσκηση ώστε να φτάσει κανείς σε επαγγελματικό επίπεδο. Η πιο γνωστή και δημοφιλής απόχρωση του μπαλέτου είναι αυτή που αναπτύχθηκε την εποχή τουΡομαντισμού (το λεγόμενο Ballet blanc =λευκό μπαλέτο), κατά την οποία το βάρος πίπτει στην κορυφαία του χορού (τη λεγόμενη πρίμα μπαλαρίνα), που ως πρωταγωνιστικός ρόλος αποκλείει την ανάδειξη σχεδόν όλων των άλλων· καλείται να εκτελέσει δύσκολες τεχνικές, που περιλαμβάνουν κατακόρυφη κίνηση στηριζόμενη στα δάκτυλα του ποδιού (en pointe),πιρουέτες και λοιπές ακροβατικές κινήσεις δεξιοτεχνίας, ενώ έχει καθιερωθεί η ένδυσή της με τη λεγόμενη γαλλική τουτού (κοντό φόρεμα από λευκό τούλι που αφήνει εκτεθειμένους τους μηρούς και επιτρέπει έτσι την ελευθερία κινήσεων). Η εξέλιξη του μπαλέτου περιλαμβάνει τα είδη του εξπρεσιονιστικού και νεοκλασικού μπαλέτου, αλλά και στοιχεία τουσύγχρονου χορού.
hip-hop Το Χιπ χοπ (Hip-Hop) δεν είναι ένας είδος μουσικής ή ένα είδος χορού, αλλά μία κουλτούρα που αποτελείται από 4 στοιχεία: • Ραπ (Ο στίχος) • Μπι-Μπόϊνγκ (O χορός - ευρέως γνωστός ως Μπρέικ Ντανς) • Djing(Η μουσική) • Γκραφίτι(Η εικόνα)
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ Οι παραδοσιακοί χοροί στην Ελλάδα παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία. Κάθε περιοχή ή χωριό της Ελλάδας έχει τους δικούς του χορούς, οι οποίοι διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή ή ακόμη και από χωριό σε
χωριό. Αυτή η διαφορά των χορών οφείλεται σε λόγους όπως το κλίμα, ο τρόπος ζωής των κατοίκων, οι πόλεμοι και οι καταστροφές. Οι παραδοσιακοί ελληνικοί χοροί, λόγω της ποικιλίας που παρουσιάζουν, χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες.
Αυτές είναι: Ανάλογα με το θέμα τους χωρίζονται σε: • · Θρησκευτικούς • · Πολεμικούς ή πυρρίχιους • · Ερωτικούς • · Πολεμο-ερωτικούς χορού • Ανάλογα με το σχήμα τους χωρίζονται σε: • · Κυκλικούς • · Αντικριστούς χορούς Οι πανελλήνιοι χοροί είναι ο συρτός-καλαματιανός και ο τσάμικος ή κλέφτικος. Τοπικοί χοροί είναι οι ηπειρώτικοι, οι θρακιώτικοι, οι νησιώτικοι, οι κρητικοί, οι χοροί της Μακεδονίας, οι ποντιακοί και άλλοι. Ο κάθε χορός χορεύεται διαφορετικά, έχει τη δική του μουσική και το όνομά του έχει κάποια σημασία.
Μέσα από το τραγούδι και το χορό μαθαίνουμε για τον πολιτισμό και την ιστορία μας. Πηγές: αναφέρονται κατά τόπους
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Οι μουσικές προτιμήσεις των νέων και η σχέση τους με τη μουσική. 1) 2) 3) 4)
Ηλικία:_______ Φύλο: Αγόρι / Κορίτσι Ακούτε μουσική στο ελεύθερο χρόνο; Ναι / Όχι Αν ναι, πόσο συχνά; 0-1 ώρα τη μέρα / 1-2 ώρες τη μέρα / πάνω από 2 5) Ποιό είναι το αγαπημένο σου είδος; (έως 3 είδη) ______________________________________________ 6) Αναφέρετε ένα χαρακτηριστικό συγκρότημα/καλλιτέχνη του κάθε είδους: ________________________________________________________ ___ 7) Προτιμάτε ελληνικά ή ξένα τραγούδια; Ελληνικά / Ξένα / Και τα δύο 8) Ένα τραγούδι το επιλέγετε με βάση: Τη μουσική / Τα λόγια του / Και τα δύο / Πότε το ένα πότε το άλλο 9) Με ποιόν τρόπο ενημερώνεστε περισσότερο; (έως 3 επιλογές) Από φίλους / Ραδιοφωνικές εκπομπές / Τηλεοπτικές εκπομπές Περιοδικά / Διαδίκτυο 10) Από ποιούς παράγοντες επηρεάζονται οι προτιμήσεις σου; Φιλικό περιβάλλον / Οικογένεια / Τίποτα / Άλλο:__________
ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ Πόσο συχνά ακούνε μουσική:
25,5 Ακούνε 0-1 ώρα τη μέρα 41,8 Ακούνε 1-2 ώρες τη μέρα Πάνω απ ό 2 ώρες τη μέρα 32,7
Τι είδος ακούνε:
16,4
13,9
Ακούνε Ελληνικά Ακούνε Ξένα Ακούνε και τα δυο
69,7
Ένα τραγούδι το επιλέγουν με βάση:
4,6 13,9 30,3
Με βάση τα λόγια Με βάση τη μουσική Με βάση και τα δυο Πότε το ένα π ότε το άλλο
31,2
Με ποιό τρόπο ενημερώνονται:
5 15
Από τηλεοπτικές εκπομπές Από ραδιοφωνικές εκπομπές Από φίλους 60
20
Από το διαδύκτιο
Από ποιούς παράγοντες επηρεάζονται οι προτιμήσεις: 16,3
Από κατι άλλο (διαθεση, ιντερνετ) 46,5
Από τιποτα Από φιλικό περιβάλλον 37,2