Myśli harcmistrzowskie JAK WYJŚĆ Z TWARZĄ Z RODO hm. Olga Skotnicka Przetwarzanie wizerunku w ZHP – RODO, dobra osobiste, prawa autorskie Wizerunek to kwestia budząca wiele wątpliwości, nie tylko na gruncie prawa ochrony danych osobowych, ale także na podstawie innych przepisów. W dzisiejszych czasach jest to zagadnienie szczególnie istotne ze względu na wielość i łatwość dostępu do środków mogących posłużyć nam do wykonania zdjęcia. Wizerunek każdego z nas, w tym przede wszystkim naszych podopiecznych (zuchów, harcerzy) bezdyskusyjnie podlega ochronie. Niejednokrotnie można odnieść wrażenie, że zarówno nasze skojarzenia, jak i korzystanie z uprawnień, które posiadamy nie są dla nas zrozumiałe, co prowadzi do możliwych konsekwencji prawnych, jak i finansowych. Poniższa publikacja ma posłużyć druhnom i druhom, jako podpowiedź na co należy zwrócić uwagę, aby czynić to zgodnie z obowiązującymi regulacjami i jakie zagrożenia niosą niewłaściwe postępowania. Zasadą wyrażoną w prawie autorskim1, jak i RODO2, jest to, że osoba, której wizerunek zostaje utrwalony i rozpowszechniony, musi wyrazić na to zgodę. Taka zgoda może zostać udzielona w dowolnej formie, tj. ustnie, pisemnie, w sposób wyraźny albo dorozumiany. W przypadku przepisów RODO spotykanymi, możliwymi podstawami prawnymi przetwarzania danych osobowych w postaci wizerunku są również (oprócz zgody) - prawnie uzasadniony interes art. 6 ust. 1 lit. f) RODO, bądź w innych ściśle określonych przypadkach art. 6 ust. 1 lit. c) RODO. My jednak skupimy się na zgodzie. Udzielenie zgody nie może budzić Złota Lilijka 5/2021
wątpliwości. Również zakres zgody, czyli kontekst, sposób, miejsce, jak również częstotliwość rozpowszechnienia wizerunku powinny być łatwe do odczytania. Możemy śmiało potwierdzić, iż taką zgodę wyrażają nasi podopieczni, a w zasadzie częściej ich pełnoprawni opiekunowie/rodzice. W zgodzie, którą proponujemy, postulujemy dookreślenie miejsca publikacji (np. Facebook), określenie celu rozpowszechniania wizerunku (np. promocja i reklama), ale także wskazujemy podmiot, który do tego rozpowszechniania jest uprawniony. O tym więcej - za moment. Należy również przypomnieć, iż utrwalenie wizerunku obejmuje uchwycenie całości lub części sylwetki w jakikolwiek sposób – aparatem, kamerą, w taki sposób, że możliwa jest identyfikacja osoby. Ważne jest powyższe - czyli możliwość identyfikacji osoby. Rozpowszechnianie wizerunku oznacza wszelkie formy jego publicznego udostępniania, tj. ma do niego dostęp nieograniczony krąg odbiorców, tak jak w przypadku udostępniania w mediach społecznościowych, np. na Facebooku. Rozpowszechnianie wizerunku jest nieodzownym elementem funkcjonowania naszego stowarzyszenia. Przepisy przewidują zamknięty katalog wyjątków, w których nie trzeba uzyskiwać zgody na rozpowszechnienie wizerunku. I tak, pierwszy wyjątek to sytuacja, w której zapłacono wynagrodzenie za pozowanie. Drugi dotyczy rozpowszechniania wizerunku osoby powszechnie znanej, gdy wizerunek sporządzono w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych. Mówiąc o dwóch pierwszych przypadkach - w ZHP – takich sytuacji RACZEJ nie mamy. Trzeci wyjątek dotyczy rozpowszechnienia wizerunku osoby, która jedynie stanowiła szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. Istotne w tym przypadku jest to, że wizerunek stanowi jedynie fragment większej całości, jak zgrupowanie osób na otwartej przestrzeni, która doStrona 11
