Złota Lilijka Numer 5/2022 (34)

Wydawca: Komenda Hufca ZHP Bydgoszcz Miasto

Kontakt z redakcj

: zlota lilijka@kp zhp pl Kolegium redakcyjne: hm Barbara Małecka, hm Krzysztof Kobus, pwd Emilia Kosmeja, hm Marta Borkowska (redaktor naczelna).

ęcia: hm. Barbara Małecka, kadra i uczestnicy kursów HAMAK 2022, pixabay.com, fanpage Hufca ZHP Bydgoszcz Miasto, domena publiczna

Poszukiwani współtwórcy „Złotej Lilijki": autorzy tekstów, twórcy wywiadów i reportaży, fotografowie, graficy, edytorzy

JESIE

hm. Marta Borkowska

W jednolicie dotychczas zielonym lesie zabłysły pierwsze jaskrawe barwy, na rabatce fioletem i różem zakwitły astry, psa wyprowadzam już w szarówce, a do hamaka przydaje się czapka. Znaczy się, przyszła jesień. Jesień, czyli kocyk, kakao i ciepłe wełniane skarpety? Wełniane skarpety, owszem, są co drugi weekend na biwaku kursów. Ale poza tym nici z je siennych rekwizytów. Moja jesień ma wy jątkowo mało jesienną dynamikę, nie pozwala na rozleniwienie, chillout i zanu rzenie się w kominkowym ciepełku.

Kartki z kalendarza spadają na wy ścigi z lecącymi z drzew liśćmi. Spadają jak kolejne wykonane, odhaczone zadania Ani się obejrzałam, a tu już końcówka września, kursy na półmetku, zjazd cho rągwi za progiem... Ale to wszak dopiero początek jesieni na drzewie harcerskich zobowiązań wciąż jeszcze misji wiele. A wraz z zadaniami wirują mi w głowie myśli te całkiem zielone, te dojrzałe do oderwania się z drzewa i zawirowania na wietrze, jak i te powoli już butwiejące w leśnej ściółce. Chaos w kalendarzu, chaos w głowie, chaos w tekście.

Czytelniku, jeśli oczekujesz spójne go felietonu, to nie ze mną, nie podczas tej szalonej harcerskiej jesieni. Zamiast tego proponuję ci jesienny, szalejący na wietrze kalejdoskop oderwanych od siebie nawzajem wrażeń.

#odpuść

Słyszę to ostatnio często. Odpuszczenie, w moim mniemaniu, może oznaczać dwie całkowicie różne rzeczy. Może być sygna łem do selekcji zadań, których się podej mę. I w tym znaczeniu nawet zaczęło mi ostatnio wychodzić. Nie muszę przecież pojawiać się wszędzie. Ale może być też przyzwoleniem na realizowanie zadań „na

Felieton redakcyjny

pół gwizdka" I w tym znaczeniu nie mie ści się już w moim systemie wartości. Gdy więc słyszę, w tym drugim kontekście, że nie potrafię odpuścić, to uważam to za komplement.

Usłyszałam też ostatnio o odpuszczaniu z innej zupełnie strony że dobrze wie dzieć, że można odpuścić, a zadanie zo stanie i tak wykonane na odpowiednim poziomie przez zespół. I to jest chyba wy znacznik dobrze zbudowanego zespołu, korzyść z właściwego delegowania obo wiązków i premia za odpowiednią pracę z zastępcą

#rozmowa

O ile byłoby nam wszystkim prościej, mi lej i lepiej, gdybyśmy chcieli i umieli ze so bą rozmawiać. Na wielu, zbyt wielu funkcjach poświęcam czas na łagodzenie konfliktów i tarć, które by nie powstały, gdyby instruktorki i instruktorzy rozma wiali ze sobą, zamiast ograniczać się do statutowych, formalnych form kontaktu. Formalne formy kontaktu mają to do sie bie, że operujemy obowiązkami i kompe tencjami, zamiast ludzkim, instruktorskim zainteresowaniem sukcesami, wyzwaniami i trudnościami, które napotyka na swojej drodze druga osoba.

Nie wyobrażam sobie dokonania oceny kogokolwiek bez rozmowy z osobą oce nianą Nie wyobrażam sobie rozstrzygnię cia jakiegokolwiek sporu bez rozmowy ze wszystkimi stronami. Rozmowa ukazuje indywidualne aspekty każdej sprawy, od słania motywacje, uwrażliwia na wyzwania, przed którymi stanął ten instruktor, ta in struktorka.

No i wreszcie, najcenniejszych dla mnie kompetencji nabyłam właśnie w rozmo wach z moimi mistrzami.

#przeżycie

Kursy w rozkwicie, a wraz z nimi cały wa chlarz wątpliwych przyjemności, których

Felieton redakcyjny

doświadcza komendant akcji. Finanse, lo gistyka, wydruki, materiały, pytania od prowadzących, proces grupowy w kadrze kursu... i tak łatwo stracić z oczu ten naj ważniejszy aspekt. Że kurs ma być prze życiem. Z zajęć zapamiętujemy 10 15% treści. Przeżycia przetwarzamy w całości na wiedzę i doświadczenie.

#inspiracja

Wystarczy być inspirującym. Takie słowa wypowiedziałam na kursie i wracają do mnie echem. Czy jestem inspirująca? Dla kogo i w jakim aspekcie? Czy mam jesz cze czym/kim się inspirować?

#solidność, elastyczność i ja

Dla szefa dużej akcji praca z kadrą to naj większa radość, ale i największe wyzwa nie Radość, bo ludzie, zespół, potrafią uskrzydlić. Wyzwanie...

...bo uzgadniam z kimś termin, a ten zo staje przekroczony...

...bo proszę o wysłanie zapotrzebowania na e mail, a odbieram je messengerem, smsem...

bo ktoś deklarował gdzieś obecność, a dopiero, gdy zapytam o potwierdzenie, okazuje się, że jednak nie...

Ze wszystkim można sobie poradzić. Ostatecznie mogę sobie sama poprzekle jać zapotrzebowania ze wszystkich kana łów do jednego maila lub pliku. Mogę znaleźć zastępstwo za każdą funkcję, za każde zajęcia. Mogę niewykonane w ter minie zadanie wykonać sama albo prze dłużać termin, popadając w opóźnienie z zadaniami, które zależały od tego nie wykonanego. Wszystko to należy do od powiedzialności komendanta. A że zabiera dodatkowy czas? To tylko mój problem.

Wszystko się da ogarnąć, jeśli jest się ela stycznym. Elastyczność to niezbędna ce cha komendanta, gdy w zespole

szwankuje solidność. Cierpi na tym oczy wiście własne „ja" szefa czas na odpo czynek, rozwój, dla rodziny. Ale przecież wiadomo członkowie zespołu to wolon tariusze, mają prawo do przedkładania ży cia nad harcerstwo, opóźnień, zgłaszania potrzeb dowolnym kanałem. A szef jest od tego, żeby zrozumieć, zapewnić wspar cie, ogarnąć zapotrzebowania i motywo wać.

A że sam jest zdemotywowany? Przepra cowany? Kto dba o tych, którzy dbają o wolontariuszy? A jeśli szef też jest wo lontariuszem? Jego problem. Ciężar sznu ra.

#marzenie

Wciąż mam harcerskie marzenia. Wciąż na harcerskim drzewie zobowiązań są nie tyl ko te liście, które właśnie spadają, nie tylko te, które spadną za chwilę, lecz także te, które mimo jesieni są wciąż w pąkach i czekają na to, aby po nie sięgnąć i pielę gnować tak, żeby się pięknie rozwinęły. W końcu spadną i zbutwieją, to prawda, ale wówczas na drzewie będą już, mam nadzieję, nowe pąki

Szalona jesień daje się przeżyć, bo w tym całym konglomeracie trudnych zadań, motywacyjnych górek i dołów, kalendarza całkowicie wypełnionego zobowiązaniami, terminowej nagonki, finansowej odpowie dzialności, a przy tym prób nietracenia z oczu tego, co naprawdę ważne mam uskrzydlający zespół, czerpię inspirację, buduję przeżycia, mogę pozwolić sobie na chwilę odpuszczenia i szczerego śmiechu przy kawie, ale, co najważniejsze, spełniam swoje harcerskie marzenia.

A cały skauting powstał jako spełnione marzenie jednego człowieka.

POROZMAWIAJMY O PRAWIE hm. Katarzyna Marszałek

Informacja na temat wyników ankiety dotyczącej przestrzegania prawa harcerskiego

We wrześniu 2022 roku przepro wadziłam ankietę dotyczącą przestrzega nia prawa harcerskiego wśród kursantów kursu przewodnikowskiego oraz delega tów na Zjazd Hufca ZHP Bydgoszcz Miasto Ankietę wypełniło 29 osób: 11 uczestników kursu i 18 delegatów na Zjazd, w wieku 16 do 78 lat. Respondenci mieli zaznaczyć trzy punkty, które są dla nich najłatwiejsze i najtrudniejsze do przestrzegania. Poniżej prezentuję wyniki dla całej grupy badanych oraz z podzia łem na grupę kursantów kursu przewod nikowskiego i uczestników Zjazdu

Ankietowani określili, że najłatwiej jest im przestrzegać szósty, trzeci i drugi punkt prawa harcerskiego: 6. Harcerz mi łuje przyrodę i stara się ją poznać; 3. Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim; 2 Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy. Te punkty akcentowane są w obu grupach badanych, jednakże z różnym nasileniem.

My

li harcmistrzowskie

Ankietowani określili, że najtrudniej jest im przestrzegać siódmy, dzie siąty i dziewiąty punkt prawa harcerskiego: 7. Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym; 10. Harcerz pracuje nad sobą, jest czysty w myśli, mowie i uczynkach, jest wolny od nałogów; 9. Harcerz jest oszczędny i ofiarny. Gdy spojrzymy na dane, w poszczególnych grupach uwi daczniają się jednak różnice Mam nadzieję, że zaprezentowane wyniki pomogą nam w planowaniu naj bliższych przedsięwzięć pracy z kadrą w naszym hufcu.

„Lato z ptakami odchodzi

Wiatr skręca liście w warkocze…

Palę w ogniu letnie wspomnienia,

W liści złoto, buków purpurę

Idę wymachując kosturem…”

J Rutkowski

Lato się kończy, a z nim cudowny okres wakacji Dzwonek szkolny dzwoni już na poważnie. W tym pięknym waka cyjnym czasie zainteresowałam się nową pozycją w zestawie lektur szkolnych twórczością Antoniego Libery, pisarza, tłumacza i reżysera, Kawalera Orderu Or ła Białego. Polecam książkę bestseller Ma dame. To oryginalne dzieło, wydane w roku 1998, w którym nakładają się trzy warstwy interpretacyjne: ta pierwsza po wierzchowna, którą złośliwi recenzenci nazywają „romansem dla intelektuali stów”; druga to szczegółowo opisane tło wydarzeń, które ujmuje powieść Libery jako utwór społeczno obyczajowy ukazu jący obraz życia w PRL u; wreszcie trze cia, będąca swego rodzaju szczegółowym przewodnikiem po dzielnicach Warszawy. Powieść Madame wygrała I edycję konkur su wydawnictwa Znak, otrzymała Nagro dę im. Andrzeja Kijowskiego. W roku 2002 znalazła się w finałowej siódemce międzynarodowej nagrody IMPAC Dublin

Relacja

Literary Award, osiągnęła nakład 150 tys egzemplarzy i została przełożona na 20 języków. Inną, krótszą formą są trzy no wele, wydane jako Niech się panu darzy i dwie inne nowele, które łącząc w sobie pierwiastki sensacji, tajemnicy i melan cholii, tworzą jednorodny tryptyk. Trzy ludzkie losy, trzy elektryzujące historie, dla których wspólną jest zagadka Czasu, Przypadku i Przeznaczenia. Czymś zu pełnie wyjątkowym w dorobku Antoniego Libery jest jego zainteresowanie osobą i twórczością Samuela Becketta. Znalazło to swoje odzwierciedlenie w literackiej autobiografii Godot i jego cień. To zaintere sowanie, wręcz fascynacja, postacią Bec ketta, jego wizją współczesnego świata i człowieka stało się dla A. Libery przy godą na całe życie i zaowocowało otrzy maniem z rąk rządu irlandzkiego Nagrody im. Bernarda O’Connora. Natomiast sam Beckett nazwał Liberę swoim ambasado rem w Europie Wschodniej. Dla przybli żenia postaci A. Libery, dla głębszego spojrzenia, interpretacji jego utworów, polecam również książkę Małgorzaty Ju dy Mieloch W cieniu marnego czasu. phm Krystyna Miszczuk przewodnicząca kręgu seniorek „Wędrowniczki po Zachodnim Stoku"

OKIEM KOMENDANTKI, W OBIEKTYWIE KOMENDY HAMAK 2022

Trzy słowa: hm. Marta Borkowska Zdjęcia: Komenda Akcji i Kursanci

Trwa akcja kształceniowa hufca HA MAK 2022, a podczas niej niemalże czter dzieścioro uczestników zdobywa instruktor skie szlify na kursie przewodnikowskim oraz kursach drużynowych. Poznajemy oba nasze ośrodki, doskonalimy warsztat pracy w mie ście, odbywamy służbę, od podszewki pozna jemy system instrumentów metodycznych, zdobywając sprawność i trop Biwakujemy, sa modzielnie gotujemy, wędrujemy, śpiewamy i doświadczamy bogactwa form pracy. Uczymy się w działaniu pod okiem doświadczonej ka dry i zaproszonych specjalistów. Obrazu cało ści dopełnia bogata indiańska obrzędowość

hm. Katarzyna Marszałek

Skaut jest zawsze uśmiechnięty, podśpie wuje sobie lub gwiżdże Każdy rozkaz po winien spełnić ochotnie i wesoło, nie z dąsem, ociąganiem, niechętnie lub ponu ro. Nie wyrzeka na nudy, nie kłóci się z in nymi i nie klnie, choć mu się coś nie powiedzie. Klątwy i wymyślania karzą dru howie skauci w ten sposób, że wlewają garnek zimnej wody w rękaw winowajcy. Jeżeli się spóźnisz na pociąg, gdy ci kto nadepcze, boleśnie na nogę, gdy cię spotka jakaś nieprzyjemność, przymuś się do uśmiechu, zanuć lub zagwiżdż coś wesołe go, a zaraz ci będzie lżej. Wesoła twarz po ciąga innych, a w razie niebezpieczeństwa jest nieocenionej wagi. Uśmiech lub wesoła piosenka może nawet wstrzymać popłoch. [...]

Łagodność i wesołość

Rycerze starali się usilnie, by nigdy nie tracić cierpliwości. Jeżeli pracujesz cierpli wie i wesoło, praca będzie dla ciebie przy jemnością, a twoja wesołość, rozweseli wszystkich naokoło. W ten sposób speł nisz swój obowiązek skautowski.

Jeżeli masz zwyczaj przyjmować wszystko wesoło, trudność, a nawet niebezpieczeń stwo, które zrazu wyda ci się wiekiem, nie spędzi uśmiechu z twej twarzy, choć nie od razu przyjdzie ci to łatwo. Uśmiech i we sołość rozpraszają trudności i ułatwiają najprzykrzejsze zadania Dobry humor może w sobie wyrobić każdy chłopiec, który tylko szczerze tego pragnie. W nie jednym wypadku podtrzyma go wesołość

Maria Arct Golczewska Podręcznik skauta.

ążka dla mł

harcerzy

Kącik Harcerskiej Kultury Śmiechu

tam, gdzie chłopiec ponury i niecierpliwy nie wytrwa i cofnie się w pół drogi. Wy mysły i klątwy, tak samo jak palenie pa pierosów, są zwyczajem chłopców, którzy chcą tem dowieść swojej męskości, a tymczasem dowodzą swojej głupoty. Człowiek, który klnie, zwykle łatwo się niecierpliwi i traci głowę wobec nieprze widzianej trudności; na takim człowieku nie można nigdy polegać. Każdy powi nien zachowywać spokój i zimną krew w najtrudniejszych okolicznościach; jeżeli więc czujesz, że jesteś bardzo rozdrażnio ny i niespokojny albo rozgniewany, nie złorzecz, nie klnij, lecz przymuś się do uśmiechu, a wszystko ci pójdzie.

P. P. Grzybowski, K. Marszałek, Harcerska kultura śmiechu w Polsce O śmiechu i nie tylko w harcer skim Prawie, edukacji, służbie oraz twórczości, s. 112 113.

Harcerski dowcip

Dowcip harcerskiej kadry: Puk, puk Kto tam? Prokurator

P. P. Grzybowski, K. Marszałek, Harcerska kultura śmiechu w Polsce. O śmiechu i nie tylko w harcerskim Prawie, edukacji, służbie oraz twór czości, s. 152.

Gra „Na tropie bydgoskiej konspiracji", Harcerski Start, 25 września 2022 r.

Dr hm. Katarzyna Marszałek i prof. Przemysław P. Grzybowski nagrodzeni w konkursie im. hm. Olgierda Fietkiewicza na pracę naukową poświęconą tematyce harcerskiej. Gratulujemy. Fragmenty nagrodzonej pracy cyklicznie publikujemy na łamach „Złotej Lilijki".