Badanie hierarchii czytelności elementów plakatu

Analiza elementów składowych plakatu JEDNORĘKI ZE SPOKANE

Podstawy Badań Wizualnych prowadzący: dr Marta Więckowska Zakład Badań Wizualnych i Interakcji ASP Katowice

Karolina Juszczyk wzornictwo 2015/2016

Spis treści: 1.

Wyróżnienie i nazwanie elementów plakatu

3

2. Uporządkowanie elementów według zajmowanej powierzchni

4

3.

5

Analiza kolorystyki i kontrastów kolorystycznych

4. Analiza typografii / kolor, kontrasty, krój pisma, odmiany, stopień pisma

6

5.

Analiza kompozycji

7

6.

Hipotetyczna hierarchia czytelności wraz z uzasadnieniem

9

7.

Opis badania

10

8.

Sposób prowadzenia analizy

11

9.

Przykłady analizy

12

10. Średnia wyników badania

14

11. Zestawienie wyników elementów dostrzeżonych i rozpoznanych

15

12. Porównanie ilości osób, które rozpoznały dany element na danym etapie badania

16

13. Porównanie kolejności odczytywania elementów

17

14. Wskazanie różnic między czytelnością elementów

18

15. Wyniki analizy hierarchii dostrzeżonych elementów - skala rangowa

19

Wyróżnienie i nazwanie elementów plakatu

Wyszczególnienie pojedyńczych elementów kompozycji plakatu.

nazwa teatru szczegóły nazwy teatru, astes www postać białe kropki tytuł spektalku (czarny napis na żółtym tle) tytuł spektalku (biały napis na żółtym tle) tytuł spektalku (biały napis na czarnym tle)

autor sztuki tło

wyszczególnione stanowiska (różowy napis na żółtym tle)

wyszczególnione stanowiska (różowy napis na czarnym tle) partnerzy sponsorzy data stopka 3

Uporządkowanie elementów według zajmowanej powierzchni

Podział został uzyskany poprzez nałożenie siatki na plakat oraz procentowe przeliczenie ilości kratek.

Wyniki są podane w przybliżeniu.

% 51

% 2% 0,5 0, ym ria se zarn % ży c % re 2,3 2,6 1% na m ) da nym łty ada r sa ó ob cza ,5% na ż obs a , 1 łn isy eatr m tu (t łty nap ty żó e m na won ółty r tu e aż ty cz yn ne pis a ob dr ne n wo er cz 15% a pk sto 25% ć sta po

tło

4

Analiza kolorystyki i kontrastów kolorystycznych

Wyszczególnienie kolorów oraz ich kontrastów z uwzględnieniem powieszchni przez nie zajmowanej na podstawie porównania zajmowanych przez nie powierzchni.

Główne: tło i postać

tło i stopka

stopka i postać

Poboczne: tło i nazwa teatru

tło i tytuł czarny

biały tytuł i postać

biały tytuł i tło

tło i autor

tło i stanowiska

postać i stanowiska

tło i szczegóły teatru

5

Analiza typografii / kolor, kontrasty, krój pisma, odmiany, stopień pisma krój bezszeryfowy wersalikowy, jednoelementowy z elementem ozdobnym 150 pkt krój bezszeryfowy wersalikowy, wieloelementowy, typ pisanka 193 - 264 pkt

krój bezszeryfowy, jednoelementowy, ze zwiększonym światłem między znakami 84 pkt krój bezszeryfowy, wersalikowy, pogrubiony 84 pkt krój bezszeryfowy, jednoelementowy, ze zwiększonym światłem między znakami 84 pkt krój bezszeryfowy, jednoelementowy, ze zwiększonym światłem między znakami 32 pkt 6

Analiza kompozycji

W centrum kompozycji znajduje się dominująca, czarna postać, która jako pierwsza zwraca na siebie uwagę i pozostaje najdłużej czytelna w warunkach pogarszających się.

Stosunkowo wysoka i bardzo wyrazista stopka koloru różowego równoważy mocne plamy kolorystyczne reszty plakatu. Zdecydowanie dodaje mu stabilności.

Tytuł sztuki umiejsowiony pośrodku kompozycji pozostaje widoczny i czytalny, pomimo podzielenia go na trzy różne segmenty i zastosowania wieloelementowego kroju pisma.

Tekst ze spisem poszczegónych stanowisk pozostaje w miarę czytalny, pomimo ale też dzięki zastosowaniu podobnych zabiegów jak w powyższym tytule.

7

Analiza kompozycji

Mocne, jednolite tło plakatu podkreśla czytelność i pozwala zakomponować się reszcie elementów.

Zastosowanie różowego koloru kroju pisma i podobnego, choć odwróconego, kąta pochylenia co w stópce, zamyka i równoważy kompozycję.

Delikatny i czysty krój pisma zastosowany do napisania autorstwa sztuki kontrastuje z chaotycznym tekstem tytułu sztuki i stanwisk.

Delikatne, białe kropeczki, dodają drugą oś w kompozycji.

8

Hipotetyczna hierarchia czytelności wraz z uzasadnieniem.

1 2 3 4 5 6

POSTAĆ Postać jest zdecydowanie najbardziej widoczna. Najmocniej kontrastuje z tłem, zajmuje centralną pozycję. Pomimo, iż częściowo służy za tło dla tekstu, nie zakłóca to jej czytelności.

STOPKA Jaskrawy róż kontrastuje z resztą gamy kolorystycznej plakatu

TYTUŁ SPEKTAKLU Wyraziste litery w dużej punktacji, Umiejscowione w centralnej części plakatu

TEATR POWSZECHNY Nie sąsiaduje z żadnym tekstem o podobnych wartościach, przez co jest czytelny.

Litery dobrze kontrastują z tłem. Zajmują „intuicyjne” miejsce nagłówka.

PRZEKŁAD, REŻYSERIA,SCENOGRAFIA, OBSADA Litery o podobnej wadze i identycznym kolorze tworzą plamę, która kontrastuje z tłem i postacią.

AUTOR SPEKTAKLU Równy, czarny, prosty napis na żółtym tle. W odległości od innych napisów zwraca na siebie uwagę, dzięki swojej prostocie i ładowi.

9

Opis badania 1. Cel badania

4. Instrukcja dla osoby badanej i opis karty badawczej

Celem badania jest ocena czytelności elementów badanego plakatu oraz ustalenie hierarchii ich dostrzegania.

Karta badawcza składa się z 11stron (instrukcji dla badanego + 10 kart badawczych).

2. Opis metody

Badanie tachistoskopowe plakatu - Jednoręki z Sponake

To badanie wykonano testem tachistoskopowym, który ma na celu określenie zdolności rozpoznania każdej wartości graficznej znaku. Każdy znak jest demonstrowany początkowo przy najkrótszych ekspozycjach, a następnie okres demonstracji powiększa się stopniowo, od 1/500s do 1s, czyli do momentu, gdy każda wartość graficzna znaku może być rozpoznana.

Uzyskane wyniki określają zdolność dostrzeżenia (osoba badana dostrzegła element, cechę, ale nie nastąpiło pełne rozpoznanie) lub odczytania (pełne rozpoznanie elementu) każdej wartości graficznej znaku. ¹

Numer badanego

Data

Witaj!

Za chwilę weźmiesz udział w badaniu tachistoskopowym, którego celem jest jest określenie zdolności rozpoznania każdej wartości graficznej znaku w zależności od czasu jego ekspozycji. Obraz będzie demonstrowany w bardzo krótkich regulowanych odstępach czasu. A twoim zadaniem będzie zaznaczanie kolejno numarami od 0 do 9 zauważone elementy plakatu.

INSTRUKCJA 1. Skup się na wyświetlanym obrazie.

2. Przenieś na papier za pomocą cyfr obszar, który dostrzegłeś/aś, np.: 11111111111 11111111111111 0ooo

ooo ooo

OOOOO OOOO O OOOOOO

ooo

o

1111 1111111

1

ooOO

3. Parametry badania

11 1/500

Badanie należy przeprowadzać w zaciemnionym pomieszczeniu (uwzględniając jednak źródło światła potrzebne do sporządzenia rysunków przez badanego) przy użyciu tachistospoku projekcyjnego wykorzystującego klatkę wielkości kliszy fotograficznej o wymiarach 2,5 x 3,5cm. Badany ma znajdować się w odległości 3m od wyświetlanego obrazu, który ma wymiary 53x83 cm.

Obraz jest wyświetlany od najkrótszego do najdłuższego czasu, a przy każdym, badany używa następnej cyfry od 0 do 9, tj: 1/500s - 0 1/250s - 1 ...

1s - 9

1/250

Do każdego czasu wyświetlania jest przeznaczona inna liczba: 1/500 = 0 1/250 = 1 1/125 =2 1/60 = 3 1/30 = 4

1/15 = 5 1/8 = 6 1/4 = 7 1/2 = 8 1=9 Czas 1/250

Karta badawcza zawiera : -miejscę na datę w czasie, której badanie było przeprowadzone -numer osoby badanej (test ma charakter anonimowy) -szczegółową instrukcję przebiegu i sposobu wykonania badania

1 W. Gdowicz, Wybrane metody i urządzenia stosowane w badaniach wizualnych dla potrzeb komunikacji wizualnej, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Katowice, 2005."

10

Sposób prowadzenia analizy Wynikiem testu tachistoskopowego są rysunki wykonane w przeznaczonym do tego obszarze karty badawczej wykorzystujące jedynie w/w cyfry, które oznaczają dostrzeżony obszar.

Elementy zapisane przez badanego należy podzielić elementy dostrzeżone i elementy rozpoznane.

Elementy dostrzeżone: zauważenie kształtu sugerującego obiekt w miejscu jego faktycznego występowania w kompozycji plakatu - zarys na karcie badawczej sugeruje badaczowi, iż element plakatu jest czytelny na tyle, by móc go zauważyć.

Zarys zauważonego kształtu nie wychodzi poza obszar zajmowany przez dany kształt na plakacie ani nie jest na tyle mały by stał się nieczytalny.

Elementy rozpoznane: możliwe jest rozpoznanie obiektu na tyle by podać jego nazwę, kształt w faktycznym miejscu i proporcjach. Zdefiniowanie elementu jako rozpoznanego następuje gdy zapis badanego jasno wskazuje dany element w miescu faktycznego występowania elementu. Można to odczytać z szczegółowo nakreślonego kształtu oraz grubości/stopnia zaszarzenia zapisu badanego, sugerującego np. ciemniejszy krój pisma, jasną plamę, etc..

Obiekt badany został podzielony na 6 elementów: A. Postać.

B. Stopka.

C. Nazwa teatru.

D. Tytuł spektaklu.

E. Przekład, reżyseria,scenografia, obsada.

F. Autor spektaklu.

W odpowiedniej komórce (łączącej nr osoby z numerem analizowanego elementu) wpisujemy nr etapu badania, w którym element został dostrzeżony/rozpoznany.

Podsumowanie obu tabel stanowi średnia, służąca do ustalenia hierarchii czytelności elementów plakatu.

Sposób wprowadzania danych Zgromadzone dane na podstawie analizy kart badawczych wprowadzamy do dwóch tabel (osobną dla elementów dostrzeżonych i rozpoznanych) utworzonych w arkuszu programu kalkulacyjnego, np. Excel.

Tabela ma zawierać liczbę kolumn odpowiadającą liczbie elementów plakatu oraz liczbę wierszy odpowiadającą liczbie osób badanych (w tym przypadku 10).

11

Przykłady analizy Dostrzeżenie elementu: postać, przez różnych badanych

Badany nr 2, etap 1

Badany nr 1, etap 1

Badany nr 9, etap 1

Rozpoznanie elementu: postać, przez różnych badanych

Badany nr 2, etap 7

Badany nr 1, etap 5

Badany nr 10, etap 3 12

Przykłady analizy Dostrzeżenie elementu: stopka, przez różnych badanych

Badany nr 2, etap 2

Badany nr 1, etap 3

Badany nr 7, etap 5

Rozpoznanie elementu: stopka, przez różnych badanych

Badany nr 1, etap 8

Badany nr 2, etap 7

Badany nr 10, etap 3 13

Średnia wyników badania Wyniki analizy elementów dostrzeżonych. Najniższą wartość należy odczytywać, jako element najczytelniejszy i najszybciej dostrzegany/rozpoznawany Elementy dostrzeżone: 6 5 4 3 2 1 0

A

B

C

D

F

E

C

D

F

E

Elementy rozpoznane 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Elementy w kolejności od najlepiej dostrzegalnych: 1-A 2-B 3-C 4-D 5-F 6-E

A

B

Elementy w kolejności od najlepiej rozpoznawalnych: 1-A 2-B 3-D 4-C 5-F 6-E 14

Zestawienie wyników elementów dostrzeżonych i rozpoznanych Średnie etapy dostrzeżenia i rozpoznania elementów plakatu.

8 7 6 5 4 3 2

łs

pe kt

ak p lu sc rze en kła og d ra , re fia ży , o se bs ria ad , a au to rs pe kt ak lu

tru tu ty

na

zw at ea

pk a sto

po

sta

ć

1

Po ustaleniu średniej z ustalonych danych, jest możliwe odczytanie dokładniej hierarchi czytelności poszczególnych elementów plakatu.

Badanie potwierdza hipotetyczne założenia czytelności plakatu niektórych elementów, jako piwerwsza zawsze dostrzegana i rozpoznawana jest postać, dalej stopka, nazwa teatrututuł spektaklu etc.. Jednak elementy: nazwa teatru oraz tytuł spektaklu są rozpoznawane w różnej kolejności, nazwa teatru jest rozpoznawana później w stosunku do tytułu spektaklu, niż było w przypadku dostrzeżenia.

Obiekty które rozpoznawane są znacznie później, albo w ogóle to przekład, reżyseria,scenografia, obsada oraz autor spektaklu. Jest to prawdopodobnie spowodowanie zastosowaniem bardzo podobnych środków graficznych i położenia, przez które poszczególne elementy gubią się.

Na podstwie wyników jest możliwe wprowadzenie zmian mających na celu poprawę czytelności plakatu.

elementy dostrzeżone elementy rozpoznane

15

liczba osób, które rozpoznały dany element

Porównanie ilości osób, które rozpoznały dany element na danym etapie badania.

3,0 2,0 1,0 0,0

1 2 etap badania

3

4

5

autor spektaklu przekład, reżyseria, scenografia, obsada tytuł spektaklu nazwa teatru stopka postać

6

7

8

9

10

Po przeanalizowaniu rozpoznania poszczególnych elementów plakatu , na danych etapach badania, wyraźnie widać, że moment w którym większość elementów była rozpoznawana jest etapem czwartym i piątym badania (1/60s i 1/30s), a jedynie postać jest rozpoznawalna we wcześniejszych etapach badania.

Można stwierdzić przez to, że wiele elementów jest rozpoznanych w podobnym czasie, że kompozycja plakatu jest w miarę dobrze zbudowana, gdyż pozwala w momencie na odczytanie większości zawartych w nim informacji.

16

liczba osób, które rozpoznały dany element

Porównanie kolejności odczytywania elementów

3,0

autor spektaklu przekład, reżyseria, scenografia, obsada

2,0

tytuł spektaklu nazwa teatru

1,0

stopka 0,0

postać 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

etap badania Wyraźnie widać, że elementy można pogrupować na trzy podgrupy: - dwa elementy są rozpoznawane w pierwszej połowie badania, przez wszystkich badanych (stopka przez dziewięciu) - na czwartym i piątym etapie następuje rozpoznanie siedmiu z 10 elementow, - rozpoznanie ostaniego elementu następuje dopiero na 3 ostatnich etaapach.

17

liczba osób, które rozpoznały dany element

Wskazanie różnic między czytelnością elementów 10 8 6 4 2 0

postać

stopka

nazwa teatru

tytuł spektaklu przekład, reżyseria, autor spektaklu scenografia, obsada

Porównując rozpoznanie całowiete przez wszystkich badanych, wnioskiem jest, że: - postać jako jedyny element ostała rozpoznana przez wszystkich badanych - stopka, nazwa teatru, tytuł spektaklu, przekład, reżyseria, scenografia, obsada zostały rozpoznane przez jednakową ilość badanych siedmioro - (jednak rozpoznanie następowało na różnych etapach) - autor spektaklu został rozpoznany tylko przez połowę badanych.

18

Wyniki analizy hierarchii dostrzeżonych elementów - skala rangowa Hipotetyczna hierarchia czytelności.

1. Postać

Hierarchia czytelności utworzona na podstawie wyników badania.

1. Postać

W pierwszej kolejności są czytane elementy najbardziej kontrastowe i o największej powierzchni (postać i stopka).

Hipotetyczną kolejność dwóch pierwszych elementów potwierdzają wyniki badania.

Jednak dwa elementy (nazwa teatru oraz tytuł spektaklu) po analizie wyników badania zmieniły swoją kolejność względem hipotetycznej kolejności.

Nazwa teatru była szybciej i lepiej rozpoznawana na wcześniejszych etapach badania niż tytuł spektaklu.

2. Stopka

2. Stopka

3. Tytuł spektaklu

3. Nazwa teatru

4. Nazwa teatru

4. Tytuł spektaklu

5. Przekład, reżyseria, scenografia, obsada

5. Przekład, reżyseria, scenografia, obsada

6. Autor spektaklu

6. Autor spektaklu

Dalsze elementy (przekła, reżyseria, scenografia, obsada oraz autor spekataklu) pozostały bez zmian względem kolejności ujętej w hipotezie.

19