Badanie hierarchii czytelności elementów plakatu

Analiza hierarchii czytelności elementów plakatu Paulina Żogała Podstawy Badań Wizualnych rok 1 | wzornictwo 2015/2016 Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach

Spis treści

3

Podzial elementów plakatu

5

Uporządkowanie elementów według zajmowanej powierzchni

6

Analiza kolorystyki i kontrastów kolorystycznych

7

Analiza typografii

9

Analiza kompozycji

10

Hipotetyczna hierarchia elementów

11

12

Badanie czytelności metodą tachistoskopową

13

Sposób przeprowadzania analizy

14

Analiza kart badawczych

15

Średni etap dostrzegania elementów plakatu

17

Porównanie średnich etapów dostrzeżenia, prawidłowego umiejscowienia i zdefiniowania kształtu dla wszystkich elementów

18

Porównanie średnich etapów dostrzeżenia, prawidłowego umiejscowienia i zdefiniowania kształtu dla elementu grafika tła

19

Porównanie hipotetycznej hierarchii elementów z hierarchią powstałą na podstawie wyników badania

Warunki i sposób przeprowadzania badania

Podział elementów plakatu 1. Tło:

a) czerwone tło

c) zdjęcia

b) szara grafika

d) niebieskie paski

3

2. Typografia: d) podtytuł a) Tytuł A (czerwone tło)

e) artyści

f) data b) tytuł B (z grafiką w tle)

g) informacje

h) organizator c) numer

4

Uporządkowanie elementów według zajmowanej powierzchni

1. Czerwone tło

6. Tytuł A

2. Szara grafika

7. Informacje

3. Zdjęcia

8. Data

9. Artyści

4. Niebieskie paski

10. Podtytuł

11. Organizator

5. Tytuł B

12. Numer

5

Analiza kolorystyki i kontrastów kolorystycznych Kontrasty kolorystyczne

Do analizy kolorystycznej w programie Adobe Photoshop został zastosowany filtr „Krystalizacja” o wartości 50.

Porównanie plakatu z efektem krystalizacji oraz bez niego pozwoliło na następujące określenie kolorystyki:

W plakacie zostały użyte kolory: C M Y K 0 0 0 0 C 69

M 63

Y 62

K 56

C 0

M 99

Y 99

K 0

C 97

M 95

Y 0

K 0

C 0

M 99

Y 0

K 0

Najwiekszy kontrast zastosowany w plakacie to kontrast bieli oraz ciemnej szarości, który możemy zaobserować w miejscach, gdzie nazwa wydarzenia nachodzi na szarą grafikę tła, przy podnazwie wydarzenia, wystepujących artystach, numerze wydarzenia, dacie oraz informacjach.

Biała nazwa wydarzenia w niewielkim stopniu nachodzi również na niebieskie paski grafiki tła i różowe części zdjęć w grafice tła. Pozostała część napisu SOUND BAR MA FIA znajduje się na czerwonym tle, które zapewnia zdecydowanie mniejszy kontrast z bielą, zmniejszając czytelność tej części napisu.

Kontrast szarej grafiki tła i niebiesko-różowych elementów w grafice tła nie ma szczególnego znaczenia dla czytelności plakatu.

Kontrast pomiędzy czerwonym tlem, a szarą grafiką tła ma znaczenie dla kompozycji plakatu, która przez wyraźne kontrasty układa sie centralnie (gdyby znacząco zmniejszyć kontrasty między tymi elementami, głównym elementem kompozycji stałby się biały napis SOUND BAR MA FIA, który przeniósłby ciężar na lewą stronę).

Pozostałe kontrasty nie odgrywają znaczącej roli.

6

Analiza typografii Badanie stopnia pisma Za pomocą nałożenia na plakat, o wymiarach 500x715 pikseli i rozdzielczości 72 dpi, liter odpowiedniej wielkości, uzyskana została przypuszczalna punktacja zastosowana w plakacie oraz proporcje poszczególnych elementów typograficznych. Do badania stopnia pisma został zastosowany font Ubuntu w wersji regular oraz bold.

Hierarchia elementów typograficznych według wielkości:

1. Nazwa wydarzenia 124 pkt 2. Data wydarzenia 50 pkt 3. Podnazwa wydarzenia 22 pkt 4. Numer wydarzenia 20 pkt 5. Występujący artyści 20 pkt 6. Nazwa organizatora 14 pkt 7. Informacje 10 pkt

7

Analiza typografii i jej kontrastów Tytuł i podtytuł zastosowano ten sam krój jednoelementowy, prawdopodobnie w wersji light. W większości liter występują szeryfy, ale litery S, G, L, E są ich pozbawione. Użyto wersalików.

A A A A Tytuł, który znajduje sie na niejednolitym podłożu, najlepiej widoczny jest w przypadku białego tekstu na ciemnej szarości grafiki tła - pozostałe kontrasty zdecydowanie zaburzają jego czytelność, nie tylko ze względu na mniej przeciwstawne kolory, ale także z uwagi na samą zmienność kontrastów.

Artyści jednoelementowy krój szeryfowy, prawdopodobnie w odmianie bold, zastosowano wersaliki.

A A

Numer jednoelementowy krój bezszeryfowy.

A

Data - jednoelementowy krój bezszeryfowy.

A

Organizator jednoelementowy krój bezszeryfowy, zastosowano wersaliki.

A

Informacje jednoelementowy krój bezszeryfowy w odmianie bold i regular.

Zastosowano wersaliki.

A 8

Analiza kompozycji W plakacie zastosowano centralny układ kompozycyjny, którego główny trzon stanowi geometryczna, diagonalna forma grafiki tła. Powtarzające się, skośne rytmy tego kształtu, mają duży wpływ na dynamizm kompozycji. Elementem równoważącym staje się nazwa wydarzenia, w której dominują piony. W kompozycji plakatu wyraźnie odznaczają się prostokąty z informacjami oraz datą - stanowią one nawiązanie do szarości grafiki tła, jednocześnie kontrastując z nią poprzez swoją statykę.

9

Hipotetyczna hierarchia elementów Pierwszym elementem widocznym na plakacie, niezależnie od odległości, oświetlenia i innych czynników, zawsze jest szara grafika tła - jest to spowodowane kontrastem pomiędzy grafiką oraz tłem i bardzo charakterystycznym, geometrycznym kształtem figury. Intensywne, czerwone tło, to kolejny element, który możemy łatwo zindentyfikować. Na późniejszym etapie dostrzegamy zdjęcia, które uzupełniają obraz grafiki. Kolejnym, rozpoznawanym elementem jest nazwa wydarzenia - warto jednak zauważyć, że najpierw dostrzegamy kształt i białą poświatę, utworzoną przez litery, a dopiero później udaje nam się rozpoznać konkretny tekst. Łatwo możemy wówczas dostrzec dużo mniejszy, lecz wygodny dla oka prostokąt z datą wydarzenia - na czytelność wpływa tutaj odpowiedni krój pisma i duży kontrast pomiędzy literą, a tłem.

Pozostałe części plakatu rozpoznajemy dopiero na drodze dłuższego zgłębiania jego treści.

1. Szara grafika tła

2. Czerwone tło

7. Artyści

3. Zdjęcia

8. Niebieskie paski

4. Tytuł B

9. Informacje

5. Tytuł A

10. Organizator

11. Podtytuł

6. Data

12. Numer

10

Badanie czytelności metodą tachistoskopową W celu sprawdzenia czytelności plakatu oraz jego oddziaływania na przeciętnego odbiorcę, zostanie przeprowadzone badanie przy użyciu tachistoskopu.

TEST TACHISTOSKOPOWY

numer badanego

Badanie hierarchii czytelności elementów plakatu - plakat czerwony

ETAP 0: czas projekcji plakatu: 1/500 s

000

000 0000000000000 00000000000000000

00000000000000000

000000000000000000 0000000000000000 0000000000000 0000000000 0000000000 0000000 0000000

Zadaniem testu jest określenie zdolności rozpoznania elementów wyświetlanego obrazu, w zależności od czasu jego ekspozycji. Za pomocą tachistoskopu projekcyjnego obraz jest demonstrowany w bardzo krótkich regulowanych odstępach czasu. Uzyskane wyniki określają zdolność dostrzeżenia lub odczytania poszczególnych elementów.

Osoba badana zanotowuje dostrzeżony kształt za pomocą cyfr przyporządkowanych danemu etapowi, np. w etapie 0 za pomocą zer, w etapie 2 z użyciem dwójek itd.

Kolejne czasy ekspozycji obrazu: ETAP 0: 1/500 s ETAP 1: 1/250 s ETAP 2: 1/125 s ETAP 3: 1/60 s ETAP 4: 1/30 s ETAP 5: 1/15 s ETAP 6: 1/8 s ETAP 7: 1/4 s ETAP 8: 1/2 s ETAP 9: 1 s

00000000000000000000 00000000000000000000000

W tym etapie proszę zanotować dostrzeżone elementy za pomocą cyfry 0.

Karta badawcza i jej przykładowe wypełnienie

Dodatkowe informacje dotyczące badania Badanie składa się z 10 etapów (10 kolejnych czasów ekspozycji), dlatego do przebadania jednej osoby potrzebne będzie 10 kolejnych kart badawczych złożonych w plik. Karty powinny być wydrukowane w formacie A5.

Test przeprowadza się na minimum 10 osobach.

Do wykonania badania należy przygotować przeźrocze (wymiary: 25x35 mm) z badanym obrazem.

11

Warunki i sposób przeprowadzania badania Instrukcja dla osoby badanej Witaj!

Test, w którym zgodziłeś/aś się wziąć udział, ma na celu sprawdzenie czytelności pewnego plakatu. Przeprowadzamy to badanie z chęcią wprowadzenia zmian na lepsze, a Twoja pomoc jest potrzebna dlatego, że każdy człowiek patrzy na świat trochę inaczej. Dzięki analizie różnych sposobów widzenia, nasze wnioski będa bardziej obiektywne i - miejmy nadzieję - bliższe prawdzie!

Za chwilę będziesz uczestnikiem dziesięciu projekcji plakatu. Twoim zadaniem będzie skupienie sie na tym, co zobaczysz i zanotowanie dostrzeżonych elementów. W jaki sposób?

Otrzymałeś/aś 10 kart badawczych - każda karta to jeden etap od 0 do 9, do którego przyporządkowany jest inny czas wyświetlania obrazu.

Po każdej projekcji, za pomocą odpowiadającej etapowi cyfry, zaznacz obszary i kształty, które zaobserwowałeś/aś.

Oto przykładowy sposób zanotowania widzianego obrazu na etapie 0 i 7: TEST TACHISTOSKOPOWY

numer badanego

Badanie hierarchii czytelności elementów plakatu - plakat czerwony

ETAP 0: czas projekcji plakatu: 1/500 s

000 0000000000000 00000000000000000

00000000000000000

000000000000000000 0000000000000000 0000000000000 0000000000 0000000000 0000000 0000000

ETAP 7: czas projekcji plakatu: 1/4 s

7777 7777 7777

77777

777 77 7

7777777 7777777777777 77777777 77777 77777 7777777 7777

Badanie powinno być przeprowadzone w pomieszczeniu, w którym istnieje możliwość zasłonięcia naturalnych źródeł światła (np. okna). Sztuczne źródła światła pozostają wyłączone. Należy zadbać również, żeby powierzchnia, na której wyświetlany będzie obraz, była biała i jednolita (najlepiej wyświetlać obraz na białej ścianie, ale jeśli nie jest to możliwe, można w miejscu wyświetlania obrazu zawiesić biały brystol itp.).

Obraz jest wyświetlany za pomocą tachistoskopu projekcyjnego. Wymiar wyświetlanego obrazu wynosi 53x83 cm, a osoba badana znajduje się naprzeciw niego, w odległości 3 m. Środek wyświetlanego obrazu powinien znaleźć się na wysokości oczu osoby badanej. Zalecane jest przygotowanie podkładek i ołówków, które umożliwią swobodne wypełnianie kart badawczych przez osoby badane.

Po odpowiednim przygotowaniu pomieszczenia należy przeprowadzić próbną projekcję obrazu w celu ustalenia, czy obraz jest wyświetlany prawidłowo oraz czy nie wystepują jakieś dodatkowe czynniki, które mogłyby zakłócić badanie.

Po tej korekcie można wprowadzić osobę badaną do przygotowanego pomieszczenia; wówczas (o ile nie zostało to zrobione wcześniej) należy wyjaśnić cel badania oraz sposób jego przeprowadzenia i wręczyć osobie badanej uprzednio przygotowane karty badawcze wraz z podkładką i ołówkiem.

Należy upewnić się, że osoba badana w pełni zrozumiała polecenie i jest gotowa do rozpoczęcia badania, po czym zasygnalizować rozpoczęcie pierwszej projekcji obrazu. Po jej wykonaniu należy zostawić osobie badanej chwilę czasu na zanotowanie zapamiętanego obrazu. Po upewnieniu się, że notowanie zostało zakończone, można przejść do drugiej projekcji itd.

77

00000000000000000000000 00000000000000000000000

77777 77777 777777777777777777777777

W tym etapie proszę zanotować dostrzeżone elementy za pomocą cyfry 0.

W tym etapie proszę zanotować dostrzeżone elementy za pomocą cyfry 7.

Dziękujemy za pomoc w badaniu!

12

Sposób przeprowadzania analizy

Skanowanie i przygotowanie kart Karty badawcze należy zeskanować, a następnie odpowiednio przykadrować i dostosować jasność oraz kontrast. Wynik można uznać za satysfakcjonujący, kiedy tło karty będzie jednolicie białe, a wszystkie zaznaczenia osoby badanej widoczne na karcie.

Po przygotowaniu karty na rysunek badanego należy nałożyć siatkę badanego plakatu. Dla ułatwienia pracy można też delikatnie zaznaczyć rysunek badanego półtransparentną plamą.

karta zaraz po zeskanowaniu

karta przygotowana odpowiednio do badania

karta z dodatkowym podkreśleniem zaznaczonego obszaru

13

Analiza kart badawczych

Naniesiona na kartę badawczą siatka plakatu wskazuje w jakim obszarze znajdują się rysunki osoby badanej.

Bardzo często zdarza się przeskalowanie całego plakatu (znaczne zmniejszenie lub powiększenie wszystkich elementów) oraz przesunięcia elementów.

W przypadku powyższej karty mamy do czynienia z pomniejszeniem elementów, ale jednoznacznie możemy określić, że osoba badana dostrzegła centralny element plakatu. Nie dostrzegła jednak jeszcze jego faktycznych rozmiarów ani kształtu

Powyższy rysunek jest przykładem przeskalowania elementów plakatu - widać to szczególnie w przypadku napisu SOUND. Zauważona zostaje również prawa dolna część grafiki tła , jednak jest ona również przeskalowana. W przypadku napisów MA i FIA rysunek wskazuje tylko na zauważenie kształtu, jednak z uwagi na inne przeskalowania nie możemy mieć pewności, że zauważony został akurat człon FIA mógłby to być np. przesunięty człon BAR.

Wskazany wyżej badany na rysunku zaprezentował nieistniejący na plakacie podział, lecz usytuowanie i objętość elementu wskazują znów na zauważenie grafiki tła. Powyższe podziały zostały zaprezentowane tylko przez jednego badanego dlatego nie zostały wzięte pod uwagę.

14

Podsumowanie wynikรณw badaล

15

Średni etap dostrzegania elementów plakatu Średni etap dostrzegania elementów plakatu 9

8

Etapy badania

7

6

5,00

5

Zestawienie średnich etapów dostrzegania plakatów wyraźnie wskazuje, że szara grafika tła jest elementem dostrzegalnym od razu. 100% badanych wykazuje w swoich rysunkach umiejętność dostrzegania jej na etapie 0.

4

3

2,33

2,89

2,50

2

1

0

0,00 Szara grafika

Napis SOUND

reszta tytułu

Informacje

W badaniu wzięło udział dziesięciu badanych, lecz jeden z nich został odrzucony z uwagi na zbyt skrajne wyniki.

Data

Elementy Informacje oraz Data zostały dostrzeżone przez 6/9 osób, dlatego w tych przypadkach średnia wskazana na wykresie obliczona jest dla sześciu badanych.

Wiele wyróżnionych wcześniej elementów plakatu zostało niedostrzeżonych: Artyści Organizator Numer Zdjęcia Niebieskie paski Podtytuł

16

Porównanie średnich etapów dostrzeżenia, prawidłowego umiejscowienia i zdefiniowania kształtu dla wszystkich elementów 9

8

7

etapy badania

6

5 Dostrzeżenie Prawidłowe umiejscowienie Zdefiniowanie kształtu

4

3

2

1

0 Szara grafika tła

Napis SOUND

Reszta tytułu

części plakatu

Informacje

Data

17

Porównanie średnich etapów dostrzeżenia, prawidłowego umiejscowienia i zdefiniowania kształtu dla elementu grafika tła Porównanie średniego etapu dostrzeżenia i rozpoznania najbardziej czytelnego elementu plakatu

9

8

Etapy badania

7

6

5

4,3

4

3

2

0,8

1

0

0 średni etap dostrzeżenia

średni etap prawidłowego umiejscowienia

Szara grafika tła została dostrzeżona, prawidłowo umiejscowiona i zdefiniowana pod względem kształtu przez 100% badanych. Powyższy wykres obrazuje, że dostrzeżenie elementu następowało natychmiast, na etapie 0, czyli przy wyświetleniu plakatu przez 1/500s. Etap prawidłowego umiejscowienia następował niewiele później, natomiast zdefiniowanie kształtu następowało zazwyczaj między 4, a 5 etapem. Centralne ułożenie, rozmiar, kontrast, charaterystyczny kształt tego elementu sprawiły, że badani dostrzegają go

średni etap zdefiniowania kształtu

przy pierwszym spojrzeniu na plakat. Jest to zdecydowana dominanta, która znacząco osłabia widoczność pozostałych elementów plakatu.

U badanych można było zauważyć wyraźną tendencję do skupiania sie na 1 elemencie - zazwyczaj była to szara grafika i wówczas po jej wstępnym zdefiniowaniu w kartach badawczych pojawiały się inne elementy. W kilku przypadkach badani po dostrzeżeniu grafiki zauważali zarys napisu i od tamtego momentu skupiali się przede wszystkim na jego odczytaniu.

18

Porównanie hipotetycznej hierarchii elementów z hierarchią powstałą na podstawie wyników badania Hipotetyczna hierarchia czytelności 1. Szara grafika tła 2. Czerwone tło

Hierarchia dostrzeżenia na podstawie badania 1. Szara grafika tła 2. Napis SOUND

3. Zdjęcia

3. Informacje

4. Tytuł B

4. Druga część tytułu

5. Tytuł A

5. Data

6. Data 7. Artyści 8. Niebieskie paski 9. Informacje 10. Organizator 11. Podtytuł 12. Numer

19